Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Một số giải pháp nhằm đảm bảo sự tăng trưởng bền vững của doanh nghiệp, phát triển lợi thế cạnh tranh th ông qua việc tăng cường quản lý rủi ro tại doanh nghiệp làm đại lý vận tải biển trong giai đoạn hội nhập WTO

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:89

Thêm vào BST

Báo xấu

21
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trên cơ sở các phân tích và đánh giá thực trạng rủi ro tại công ty Liên doanh Evergreen Việt Nam trong hai năm 2005, 2006 để có nhận thức về rủi ro của loại hình kinh doanh dịch vụ vận tải biển. Mục tiêu xác định các nhân tố rủi ro, mức độ rủi ro tác động đến hiệu quả kinh doanh của công ty. Từ thực trạng quản trị rủi ro của công ty tìm các giải pháp thích hợp để chấp nhận các tác nhân rủi ro có mức độ thấp, hạn chế các tác nhân tiêu cực bằng các giải pháp tích cực hoặc chuyển giao rủi ro (nếu có thể) với chi phí thấp nhất

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Một số giải pháp nhằm đảm bảo sự tăng trưởng bền vững của doanh nghiệp, phát triển lợi thế cạnh tranh th ông qua việc tăng cường quản lý rủi ro tại doanh nghiệp làm đại lý vận tải biển trong giai đoạn hội nhập WTO

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM ------------------------ NGUYỄN MỸ THIÊN DI MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM ĐẢM BẢO SỰ TĂNG TRƯỞNG BỀN VỮNG CỦA DOANH NGHIỆP, PH ÁT TRI ỂN L ỢI TH Ế CẠNH TRANH TH ÔNG QUA VIỆC TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ R ỦI R O TẠI DOANH NGHIỆP LÀM ĐẠI LÝ VẬN TẢI BIỂN TRONG GIAI ĐOẠN HỘI NHẬP WTO LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. Hồ Chí Minh – Năm 2007 0
1 MUÏC LUÏC LÔØI MÔÛ ÑAÀU............................................................................................................................ 3 Chöông 1. CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ RUÛI RO VAØ QUAÛN TRÒ RUÛI RO .................................... 7 1.1. Ruûi ro ñoái vôùi lôïi theá kinh doanh cuûa doanh nghieäp:........................................................... 7 1.1.1. Khaùi nieäm ruûi ro: ............................................................................................................................. 7 1.1.2. Phaân loaïi ruûi ro: .............................................................................................................................. 7 1.1.2.1. Ruûi ro kinh doanh: .................................................................................................................. 7 1.1.2.1.1. Ruûi ro do baûn chaát kinh doanh: ........................................................................................ 7 1.1.2.1.2. Ruûi ro hoaït ñoäng : ............................................................................................................ 7 1.1.2.2. Ruûi ro taøi chính :...................................................................................................................... 8 1.1.2.2.1. Ruûi ro thò tröôøng: .............................................................................................................. 8 1.1.2.2.2. Ruûi ro do söû duïng ñoøn baåy: ........................................................................................... 10 1.2. Ruûi ro cuûa ngaønh vaän taûi bieån theá giôùi:................................................................................ 11 1.2.1. Ruûi ro kinh doanh cuûa ngaønh vaän taûi bieån: .................................................................................. 11 1.2.2. Ruûi ro taøi chính cuûa ngaønh vaän taûi container theá giôùi:.................................................................. 12 1.3. Quaûn trò ruûi ro taøi chính ........................................................................................................ 14 1.3.1. Lôïi ích cuûa quaûn trò ruûi ro:............................................................................................................. 14 1.3.2. Quaûn trò ruûi ro: ............................................................................................................................... 15 1.3.3. Caùc bieän phaùp ño löôøng ruûi ro taøi chính ñöôïc phaûn aùnh trong caùc baùo caùo taøi chính:................ 16 1.3.3.1. Caùc chæ soá trong baûng caân ñoái keá toaùn: ................................................................................. 16 1.3.3.2. Caùc chæ soá trong baùo caùo thu nhaäp hôïp nhaát: ........................................................................ 19 1.3.3.3. Caùc chæ soá trong baùo caùo doøng tieàn: ...................................................................................... 20 1.4. Taêng tröôûng beàn vöõng: ........................................................................................................... 20 1.4.1. Ruûi ro taøi chính vaø taêng tröôûng beàn vöõng: .................................................................................... 20 1.4.2. Phöông trình taêng tröôûng beàn vöõng: .............................................................................................. 21 1.4.3. Ruûi ro do taêng tröôûng quaù nhanh ................................................................................................... 21 1.4.4. Taêng tröôûng caân baèng.................................................................................................................... 22 1.5. Chöông trình quaûn trò ruûi ro taøi chính: ................................................................................ 23 1.5.1. Coâng cuï phaùi sinh phoøng ngöøa ruûi ro: ........................................................................................... 23 1.5.2. Chieán löôïc quaûn trò ruûi ro taøi chính: .............................................................................................. 23 Keát luaän chöông 1 ................................................................................................................... 27 Chöông 2. THÖÏC TRAÏNG COÂNG TAÙC PHOØNG CHOÁNG RUÛI RO TAØI CHÍNH TAÏI COÂNG TY ÑAÏI LYÙ VAÄN TAÛI CONTAINER VIEÄT NAM. .................................................. 28 2.1. Ruûi ro ñoái vôùi ngaønh vaän taûi container: .............................................................................. 28 2.1.1. Ruûi ro ngaønh vaän taûi bieån Vieät Nam noùi chung vaø dòch vuï vaän taûi container noùi rieâng: ............ 28 2.1.1.1. Ruûi ro veà luaät phaùp cuûa Vieät Nam:........................................................................................ 29 2.1.1.2. Ruûi ro do cam keát WTO veà ngaønh dòch vuï haøng haûi – ñaïi lyù taøu bieån: .............................. 31 2.1.1.3. Ruûi ro do gia taêng ñaàu tö nöôùc ngoaøi:.................................................................................... 32 2.1.1.4. Ruûi ro do cung vaän taûi vöôït caàu vaän taûi:................................................................................ 33 2.1.1.5. Ruûi ro hoaït ñoäng: .................................................................................................................. 33 2.1.2. Ño löôøng ruûi ro taøi chính................................................................................................................ 37 2.1.2.1. Ño löôøng ruûi ro baèng baûng caân ñoái keá toaùn:......................................................................... 37 2.1.2.2. Ño löôøng ruûi ro baèng baùo caùo taøi chính hôïp nhaát: ................................................................. 44
2 2.1.2.3. Ño löôøng ruûi ro baèng baùo caùo doøng tieàn:............................................................................... 45 2.1.2.4. Phöông trình taêng tröôûng caân baèng :..................................................................................... 45 2.2. Thöïc traïng quaûn trò r i ro taïi coâng ty ñaïi lyù vaän taûi bieån: ............................................. 46 2.2.1. R i ro coâng ngh vaø r i ro ho t ñ ng: ............................................................................... 46 2.2.2. Tyû leä taêng tröôûng beàn vöõng:.......................................................................................................... 47 2.2.3. Coâng ty coù caàn phaûi quaûn trò ruûi ro taøi chính? ............................................................................... 47 2.2.4. Thò tröôøng cung caáp dòch vuï phaùi sinh ôû Vieät Nam: .................................................................... 48 Keát luaän chöông 2. .................................................................................................................. 49 Chöông 3. MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP NHAÈM TAÊNG CÖÔØNG QUAÛN LYÙ RUÛI RO NGAØNH DÒCH VUÏ VAÄN TAÛI BIEÅN..................................................................................................... 50 3.1. Nhoùm caùc chính saùch vó moâ:................................................................................................... 50 3.1.1. Luaät phaùp vaø quaûn lyù nhaø nöôùc veà ngaønh haøng haûi..................................................................... 50 3.1.2. Quy ñònh veà chöùng töø ñieän töû. ....................................................................................................... 53 3.2. Nhoùm caùc chính saùch vi moâ: ................................................................................................... 53 3.2.1. Nhoùm caùc chính saùch veà nguoàn nhaân löïc:..................................................................................... 53 3.2.1.1.Veà boä maùy toå chöùc: ................................................................................................................ 53 3.2.1.2. Veà con ngöôøi.......................................................................................................................... 54 3.2.2. Nhoùm caùc chính saùch veà quy trình nghieäp vuï: .............................................................................. 56 3.2.2.1. Ruûi ro coâng ngheä:................................................................................................................... 57 3.2.2.2. Ruûi ro qui trình nghi p v :................................................................................................. 58 3.3. Nhoùm caùc chính saùch veà quaûn trò ruûi ro taøi chính ............................................................... 60 3.3.1. Chính saùch v tyû leä taêng tröôûng: ................................................................................................. 60 3.3.2. Xaây döïng quy trình quaûn trò ruûi ro taøi chính.................................................................................. 62 3.3.2.1. Thò tröôøng dòch vuï phaùi sinh taïi Vieät Nam : .......................................................................... 62 3.3.2.2. Giaûi phaùp xaây döïng chieán löôïc quaûn trò ruûi ro kieät giaù taøi chính: ........................................ 65 Keát luaän chöông 3 ................................................................................................................... 70 KEÁT LUAÄN .............................................................................................................................. 71 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO ....................................................................................................... 72 PHUÏ LUÏC ................................................................................................................................ 73
3 LÔØI MÔÛ ÑAÀU 1. Ñaët vaán ñeà: Caùc doanh nghieäp ngaøy nay ñang ñoái maët vôùi moät moâi tröôøng thay ñoåi nhanh choùng do khoa hoïc vaø coâng ngheä. Khaùch haøng coù nhieàu keânh ñeå so saùnh vaø löïa choïn saûn phaåm, dòch vuï thích hôïp nhaát cho mình, hoï trôû neân ngaøy caøng khoù tính vaø ñoøi hoûi cao hôn. Caïnh tranh trong kinh doanh ngaøy caøng khoác lieät khoâng nhöõng trong phaïm vi ñòa phöông maø caû nöôùc, khoâng nhöõng trong khu vöïc maø caû toaøn caàu. Hoäi nhaäp caøng saâu vaøo neàn kinh teá theá giôùi, caùc doanh nghieäp Vieät Nam cuõng phaûi gia nhaäp vaøo moâi tröôøng kinh doanh naêng ñoäng naøy vôùi nhieàu ruûi ro tieàm aån. Vaän taûi bieån laø moät ngaønh kinh doanh ñaày ruûi ro, chòu nhieàu taùc ñoäng cuûa caùc yeáu toá thò tröôøng nhö laõi suaát, tyû giaù, giaù daàu moû. Söï bieán ñoäng lieân tuïc cuûa nhöõng yeáu toá naøy trong thôøi gian qua coäng theâm nhöõng yeáu keùm trong quaûn lyù ñaõ aûnh höôûng khoâng nhoû ñeán chi phí giao dịch vaø ñặc biệt laø tyû suaát sinh lôøi cuûa ngaønh. Trong boái caûnh hoäi nhaäp theá giôùi naêm 2007, quaûn lyù ruûi ro ñeå phaùt trieån beàn vöõng vaø naâng cao söùc caïnh tranh laø moät chieán löôïc quan troïng cuûa doanh nghieäp noùi chung vaø doanh nghieäp trong ngaønh vaän taûi bieån Vieät Nam noùi rieâng. 2. Muïc tieâu nghieân cöùu: Treân cô sôû caùc phaân tích vaø ñaùnh giaù thöïc traïng ruûi ro taïi coâng ty Lieân doanh Evergreen Vieät Nam trong hai naêm 2005, 2006 ñeå coù nhaän thöùc veà ruûi ro cuûa loaïi hình kinh doanh dòch vuï vaän taûi bieån. Muïc tieâu xaùc ñònh caùc nhaân toá ruûi ro, möùc ñoä ruûi ro taùc ñoäng ñeán hieäu quaû kinh doanh cuûa coâng ty. Töø thöïc traïng quaûn trò ruûi ro cuûa coâng ty tìm caùc giaûi phaùp thích hôïp ñeå chaáp nhaän caùc taùc nhaân ruûi ro coù möùc ñoä
4 thaáp, haïn cheá caùc taùc nhaân tieâu cöïc baèng caùc giaûi phaùp tích cöïc hoaëc chuyeån giao ruûi ro (neáu coù theå) vôùi chi phí thaáp nhaát. 3. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu: Ñoái töôïng nghieân cöùu laø haønh vi vaø thao taùc nghieäp vuï, nhaän thöùc cuûa nhaân vieân cuûa coâng ty, heä thoáng nghieäp vuï, coâng ngheä, caùc quy ñònh cuûa coâng ty, nhaän thöùc cuûa nhaân vieân cuûa caùc coâng ty laø khaùch haøng cuûa coâng ty. Phaïm vi nghieân cöùu: treân cô sôû nghieân cöùu thöïc traïng quaûn lyù ruûi ro taïi coâng ty Evergreen Vieät Nam, môû roäng ñeà taøi nghieân cöùu cho toaøn ngaønh vaän taûi bieån Vieät Nam. 4. Phöông phaùp nghieân cöùu: Phaân tích caùc baùo caùo taøi chính cuûa Coâng ty lieân doanh Evergreen Vieät Nam, soá lieäu cuûa cuûa Hieäp hoäi caùc caûng bieån Vieät Nam, toång cuïc thoáng keâ, Drewry publication. Thu thaäp taøi lieäu lieân quan ñeán vaán ñeà ruûi ro vaø quaûn trò ruûi ro nhaèm xaây döïng cô sôû lyù luaän cho ñeà aùn, töø ñoù tìm ra nhöõng giaûi phaùp coù tính khoa hoïc. Thu thaäp yù kieán nhaän xeùt cuûa caùn boä phuï traùch boä phaän lieân quan ñeå tìm ra nhöõng ruûi ro cuûa boä phaän ñoàng thôøi tìm giaûi phaùp thích hôïp cho boä phaän noùi rieâng vaø coâng ty noùi chung. 5. YÙ nghóa khoa hoïc vaø thöïc tieãn cuûa ñeà taøi. Ruûi ro laøm giaûm hieäu quaû kinh doanh cuûa moïi coâng ty. Vieäc khoâng ñònh lieäu ñöôïc ruûi ro coù theå xaûy ra, cuõng nhö khoâng quaûn lyù ñöôïc ruûi ro seõ ñeán - ñaët coâng ty vaøo tình traïng baùo ñoäng, keùm an toaøn, thieáu oån ñònh. Nhöõng ruûi ro thöôøng xuyeân xaûy ra gaây toån thaát cho khaùch haøng, laøm xoùi moøn loøng tin cuûa khaùch haøng. Khoâng
5 nhöõng khaùch haøng truyeàn thoáng töø boû, hoï coøn keùo theo moät loaït khaùch haøng tieàm naêng khaùc cuõng seõ khoâng söû duïng dòch vuï cuûa coâng ty. Vieäc nghieân cöùu ñeà taøi “Moät soá giaûi phaùp nhaèm baûo ñaûm söï taêng tröôûng beàn vöõng cuûa doanh nghieäp, phaùt trieån lôïi theá caïnh tranh thoâng qua vieäc taêng cöôøng quaûn lyù ruûi ro taïi doanh nghieäp laøm ñaïi lyù vaän taûi bieån trong giai ñoaïn hoäi nhaäp WTO” coù yù nghóa khoa hoïc laø goùp phaàn naâng cao nhaän thöùc vaø thaáy taàm quan troïng cuûa vaán ñeà quaûn lyù ruûi ro trong ngaønh dòch vuï vaän taûi bieån. Veà yù nghóa thöïc tieãn: ñaàu tö ñeå nghieân cöùu veà ruûi ro trong hoaït ñoäng kinh doanh haøng ngaøy coù yù nghóa thöïc tieãn quan troïng trong vieäc tìm ra nhöõng giaûi phaùp ñeå kieåm soaùt ruûi ro hoaëc chuyeån giao ruûi ro (neáu coù theå) vôùi chi phí thaáp nhaát, naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp. 6. Neùt môùi cuûa ñeà taøi nghieân cöùu: Ñeà taøi giuùp nhaän dieän caùc ruûi ro ñoái vôùi ngaønh dòch vuï vaän taûi bieån. Töø ñoù, ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp quan troïng ñeå kieåm soaùt hoaëc chuyeån giao ruûi ro nhö sau: -Caùc chính saùch vó moâ: kieán nghò hoaøn thieän luaät phaùp, naâng cao tính chuyeån ñoåi cuûa ñoàng tieàn Vieät Nam, giaûm tyû leä do la hoùa neàn kinh teá. Kieán nghò nhanh choùng ban haønh luaät chöùng töø ñieän töû phuø hôïp vôùi thôøi kyø hoäi nhaäp. -Caùc chính saùch vi moâ: ñaàu tö vaø ñaøo taïo phaùt trieån nguoàn nhaân löïc chaát löôïng cao, caûi thieän quy trình nghieäp vuï hôïp lyù chính. -Veà chieán löôïc quaûn trò taøi chính hieäu quaû: kieán nghò phaùt trieån thò tröôøng caùc coâng cuï phaùi sinh hieäu quaû, xaây döïng chieán löôïc quaûn trò taøi chính trong daøi haïn. 7. Keát caáu cuûa luaän vaên: Ngoaøi phaàn môû ñaàu vaø keát luaän, luaän vaên ñöôïc chia laøm 3 chöông:
6 Chöông 1: Cô sôû lyù luaän veà ruûi ro vaø quaûn lyù ruûi ro. Chöông 2: Thöïc traïng coâng taùc phoøng choáng ruûi ro taøi chính taïi coâng ty ñaïi lyù vaän taûi container Vieät Nam . Chöông 3. Moät soá giaûi phaùp nhaèm taêng cöôøng quaûn lyù ruûi ro ngaønh dòch vuï vaän taûi bieån.
7 Chöông 1. CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ RUÛI RO VAØ QUAÛN TRÒ RUÛI RO 1.1. Ruûi ro ñoái vôùi lôïi theá kinh doanh cuûa doanh nghieäp: Để ñạt ñược mục tieâu tối ña hoùa thu nhập vốn cuûa chuû sôû höõu, những quyết ñịnh taøi chính quan trọng ñều ñược caân nhắc dưới goùc ñộ rủi ro vaø toái ña hoùa lôïi nhuaän. 1.1.1. Khaùi nieäm ruûi ro: Ruûi ro laø tình huoáng maø taïi ñoù xaûy ra nhöõng söï coá daãn ñeán vieäc coâng ty bò thua loã hay thaäm chí bò phaù saûn. Coâng ty luoân tìm caùch neù traùnh ruûi ro hay giaûm ruûi ro ñeán möùc toái thieåu (neáu coù theå) trong moïi hoaït ñoäng kinh doanh cuûa mình. 1.1.2. Phaân loaïi ruûi ro: 1.1.2.1. Ruûi ro kinh doanh: Rủi ro kinh doanh laø loại rủi ro lieân quan ñến những bất lợi của thị trường laøm doanh thu giảm, hậu quả laø lợi nhuận trước thuế bị giảm hay bị lỗ. 1.1.2.1.1. Ruûi ro do baûn chaát kinh doanh: Haàu heát caùc doanh nghieäp ñeàu phaûi ñoái maët vôùi ruûi ro kinh doanh lieân quan ñeán baûn chaát ngaønh ngheà saûn xuaát kinh doanh. Ñoù laø daïng ruûi ro baûn chaát gaén lieàn vôùi töøng ngaønh ngheà kinh doanh nhö: baûn chaát cuûa doanh soá baát oån theo chu kyø kinh doanh, baûn chaát baát oån trong giaù baùn, baûn chaát baát oån trong chi phí, caïnh tranh treân thöông tröôøng. 1.1.2.1.2. Ruûi ro hoaït ñoäng : Ruûi ro phaùt sinh töø caùc giao dòch trong kinh doanh xuaát phaùt töø caùc ñoái taùc hay nhöõng ruûi ro phaùt sinh töø chính noäi boä doanh nghieäp, nhöõng thay ñoåi lieân quan ñeán nhaân söï, cô caáu toå chöùc hay quy trình saûn xuaát kinh doanh nhö:
8 Ruûi ro hoaït ñoäng laø ruûi ro do thaát baïi trong hoaït ñoäng nghieäp vuï vaø hoaït ñoäng kinh doanh hoaëc heä thoáng quaûn trò ruûi ro. Ruûi ro naøy coù theå bao goàm naêng löïc yeáu keùm cuûa nhaø quaûn lyù, gaëp söï coá vi tính hay loãi phaàn meàm, haïn cheá cuûa ban giaùm ñoác khoâng phaùt hieän caùc giao dòch phöùc taïp tieàm aån, nhöõng gian laän cuûa cuûa ngöôøi giao dòch vaø ban giaùm ñoác. Taàm quan troïng cuûa ruûi ro hoaït ñoäng naèm ôû heä thoáng kieåm soaùt noäi boä. Tieán trình kieåm soaùt phaûi thöïc hieän toát ñeå ñaûm baûo laø caùc thaønh vieân tham gia tuaân thuû nhöõng chính saùch ban haønh. Ruûi ro thanh toaùn: ruûi ro do khoâng coù khaû naêng thanh toaùn cuûa caùc beân. Ruûi ro phaùp lyù vaø quy ñònh: ruûi ro do heä thoáng phaùp lyù khoâng coøn baûo ñaûm vieäc thöïc hieän hôïp ñoàng hay caùc ñieàu leä hay quy ñònh thay ñoåi khoâng theå döï kieán. Ruûi ro thueá: laø ruûi ro maø luaät thueá hoaëc caùc vaên baûn höôùng daãn luaät thueá thay ñoåi ngoaøi döï kieán. Thueá taùc ñoäng ñaùng keå ñeán lôïi nhuaän roøng cuûa coâng ty. Caùc ruûi ro heä thoáng khaùc: ví duï nhö caùc ruûi ro do caùc bieán ñoäng chính trò ví duï nhö moät tröôøng hôïp ñaûo chính, caùc giao dòch ñaàu bò ñoùng baêng, taøi saûn bò quoác höõu hoùa. Ruûi ro heä thoáng coøn laø ruûi ro daây chuyeàn coäng höôûng cuûa moät heä thoáng taøi chính, daãn ñeán söï hoaûng hoaïn vaø tan vôõ toaøn boä heä thoáng. 1.1.2.2. Ruûi ro taøi chính : 1.1.2.2.1. Ruûi ro thò tröôøng: Ruûi ro thò tröôøng laø moät thaùch thöùc cuûa theá giôùi ngaøy nay. Do söï gaén keát cuûa theá giôùi ngaøy caøng chaët cheõ, söï bieán ñoäng cuûa moãi maéc xích ñeàu aûnh höôûng ñeán caû theá giôùi. Nhöõng bieán ñoäng khoâng theå döï ñoaùn ñöôïc cuûa tyû giaù, laõi suaát vaø giaù caû haøng hoùa coù theå ñaåy moät doanh nghieäp ñöôïc ñieàu haønh toát vaøo tình traïng phaù saûn. Bieán ñoäng tyû giaù: Keå töø sau cuoäc khuûng hoaûng taøi chính tieàn teä Chaâu AÙ naêm 1997, nguy cô ñoä nhaïy caûm tyû giaù laø moät chuû ñeà quan troïng ñöôïc ñeà caäp thöôøng xuyeân vaø ñöôïc nhieàu
9 ngöôøi nhaän thöùc saâu saéc. Coù 3 loaïi nhaïy caûm lieân quan ñeán ruûi ro tyû giaù laø ñoä nhaïy caûm giao dòch, ñoä nhaïy caûm kinh teá vaø ñoä nhaïy caûm chuyeån ñoåi. Ñoä nhaïy caûm giao dòch: laø nhöõng phaùt sinh do coù söï thay ñoåi trong caùc giao dòch coù nguoàn thu baèng ngoaïi teä. Ví duï moät doanh nghieäp Vieät Nam xuaát khaåu haøng, thanh toaùn chaäm 60 ngaøy baèng USD. Vaäy, doanh nghieäp ñaõ töï ñaët mình theo nhöõng bieán ñoåi tyû giaù trong thôøi gian 60 ngaøy cho khoaûn nôï. Ñoä nhaïy caûm kinh teá : nhöõng giao ñoäng trong tyû giaù seõ laøm thay ñoåi doøng tieàn trong töông lai, bao goàm doanh soá vaø chi phí trong töông lai. Khi ñoàng noäi teä leân giaù, ngöôøi tieâu duøng trong nöôùc seõ chuyeån sang duøng haøng cuûa coâng ty nöôùc ngoaøi coù giaù reû hôn tính baèng ñoàng noäi teä. Töông töï, laõi nhaän ñöôïc töø ñaàu tö nöôùc ngoaøi cuõng bò giaûm ñi do ñoàng tieàn taêng giaù. Ñoái vôùi doanh nghieäp coù hoaït ñoäng kinh doanh quoác teá, möùc ñoä aûnh höôûng bôûi dao ñoäng tyû giaù coù theå lôùn hôn so vôùi moät coâng ty kinh doanh noäi ñòa thuaàn tuùy. Khi ñoàng noäi teä leân giaù, giaù mua haøng baèng ñoàng noäi teä trôû neân quaù cao laøm giaûm caàu veà maët haøng ñoù, aûnh höôûng xaáu ñeán doanh thu xuaát khaåu. Ñoä nhaïy caûm chuyeån ñoåi laø ñoä nhaïy caûm cuûa caùc baùo caùo taøi chính hôïp nhaát cuûa moät doanh nghieäp ñoái vôùi ruûi ro tyû giaù. Neáu taøi saûn hoaëc caùc khoaûn nôï cuûa caùc coâng ty con ñöôïc chuyeån ñoåi ôû möùc tyû giaù khaùc vôùi tyû giaù tröôùc ñaây thì baûng caân ñoái keá toaùn seõ bò taùc ñoäng bôûi caùc dao ñoäng tyû giaù theo thôøi gian. Ngoaøi ra, thu nhaäp cuûa caùc coâng ty con khi chuyeån ñoåi sang ñoàng tieàn quy öôùc treân baùo caùo hôïp nhaát cuõng bò aûnh höôûng. Tuy nhieân, vieäc söû duïng ñoàng tieàn quy öôùc ñeå chuyeån ñoåi thu nhaäp laïi khoâng aûnh höôûng gì ñeán doøng tieàn thöïc teá cuûa coâng ty. Ñoái vôùi caùc coâng ty ña quoác gia, neáu ñoàng tieàn ñòa phöông cuûa coâng ty con yeáu ñi, thu nhaäp thöôøng ñöôïc giöõ laïi ñeå taùi ñaàu tö. Khi ñoù, baùo caùo taøi chính cuûa coâng ty con vaãn phaûi chuyeån sang ñoàng tieàn cuûa coâng ty me, chính ñieàu naøy laøm sai leäch caùc baùo caùo taøi chính cuûa coâng ty con. Trong tröôøng hôïp naøy, ñoä nhaïy caûm
10 chuyeån ñoåi aûnh höôûng ñeán giaù coå phieáu vì caùc nhaø ñaàu tö thöôøng quan taâm ñeán thu nhaäp vaø söû duïng thu nhaäp ñeå ñaùnh giaù giaù trò coâng ty. Bieán ñoäng laõi suaát: Bieán ñoäng laõi suaát seõ taïo aùp löïc taêng chi phí. Caùc doanh nghieäp coù doanh thu thaáp seõ bò taùc ñoäng baát lôïi bôûi laõi suaát taêng leân vaø deã daøng bò rôi vaøo tình traïng kieät queä taøi chính. Bieán ñoäng giaù caû Bieán ñoäng giaù caû coù theå ñaåy coâng ty ñöôïc ñieàu haønh toát vaøo phaù saûn. Khi giaù caû taêng, ngöôøi tieâu duøng seõ chuyeån daàn sang caùc saûn phaåm thay theá. Daàu moû laø moät maët haøng coù tính quyeát ñònh ñeán giaù caû cuûa roå haøng hoùa cuûa nhieàu nöôùc. 1.1.2.2.2. Ruûi ro do söû duïng ñoøn baåy: Ñoøn baåy taøi chính coù taùc duïng tích cöïc trong vieäc taêng EPS do söû duïng laù chaén thueá khueách ñaïi tyû suaát lôïi nhuaän vaø ñaàu tö goùp phaàn caûi thieän dòch vuï. Tuy nhieân noù cuõng ñöa ñeán caùc ruûi ro sau: -Neáu EBIT nôï < EBIT hoøa voán thì EPS seõ giaûm. -Neáu coâng ty khoâng phaùt trieån hôn sau khi vay nôï, doanh thu khoâng chaéc chaén thì vieäc söû duïng voán vay ñem laïi ruûi ro maát khaû naêng thanh toaùn laõi vay vaø nôï goác. -Coâng ty hoaït ñoäng trong ngaønh coù nhieàu caïnh tranh thì doanh thu vaø lôïi nhuaän deã bò bieán ñoäng vaø vì vaäy vay nhieàu trong tröôøng hôïp naøy cuõng khoâng toát vì khoâng ñaûm baûo lôïi nhuaän. -Voøng ñôøi cuûa coâng ty: ruûi ro do vay nôï trong giai ñoaïn khôûi nghieäp vaø giai ñoaïn suy thoaùi seõ cao hôn so vôùi khi coâng ty ñang trong giai ñoaïn phaùt trieån. Trong giai ñoaïn khôûi nghieäp nhu caàu chi nhieàu hôn thu vaøo, doøng tieàn vaøo seõ aâm, ruûi ro kinh doanh cao. Trong giai ñoaïn suy thoaùi, nhu caàu saûn phaåm treân thò tröôøng giaûm, doanh thu giaûm aûnh höôûng ñeán khaû naêng chi traû laõi vay. Thu nhaäp thaáp, ruûi ro taøi chính luùc naøy raát cao vì lôïi ích töø laù chaén thueá khoâng ñuû buø ñaép ruûi ro taøi chính do
11 nôï vay coù theå xaûy ra. Trong giai ñoaïn phaùt trieån, do saûn phaåm coâng ty ñaõ ñöôïc thò tröôøng chaáp nhaän, doanh soá taêng, doøng tieàn thu vaøo döông do thu nhieàu hôn chi. 1.2. Ruûi ro cuûa ngaønh vaän taûi bieån theá giôùi: 1.2.1. Ruûi ro kinh doanh cuûa ngaønh vaän taûi bieån: Vaän taûi bieån, baûn chaát laø moät ngaønh coù tính ruûi ro cao. Hoaït ñoäng kinh doanh coù theå bò aûnh höôûng töùc thì bôûi nhöõng bieán ñoäng cuûa chieán tranh, thôøi tieát, khí haäu (möa, baõo…) khuûng boá, cöôùp bieån, giaù caû haøng hoùa (ñaëc bieät laø giaù daàu), tyû giaù ngoaïi teä, laõi suaát…. Ruûi ro veà caùc quy ñònh vaø luaät phaùp caùc nöôùc: Hoaït ñoäng vaän taûi quoác teá chòu söï chi phoái cuûa luaät haøng haûi quoác teá vaø luaät haøng haûi cuûa moãi quoác gia. Söï oån ñònh cuûa an ninh theá giôùi trong vieäc phoøng choáng khuûng boá, cöôùp bieån laø moät ñaûm baûo cho söï phaùt trieån cuûa ngaønh. Vieäc thöïc thi Boä luaät an ninh caûng bieån vaø taøu bieån quoác teá ISPS coù hieäu löïc töø naêm 2004 trong vieäc ñoøi hoûi caùc haõng taøu phaûi taêng cöôøng ñaàu tö trang thieát bò, ñaøo taïo vaø ñaøo taïo laïi syõ quan ñaõ laøm gia taêng chi phí ñaùng keå cho caùc haõng taøu. Ngaønh ñaëc bieät taêng tröôûng ôû nhöõng nöôùc coù theå cheá chính trò oån ñònh, moâi tröôøng an toaøn vaø coù nhieàu öu ñaõi cho ñaàu tö nöôùc ngoaøi nhö Vieät Nam. Ruûi ro coâng ngheä Ruûi ro coâng ngheä phaùt sinh khi nhöõng khoaûn ñaàu tö cho phaùt trieån coâng ngheä khoâng taïo ra khoaûn tieát kieäm trong chi phí nhö ñaõ döï tính khi môû roâng quy moâ hoaït ñoäng cuûa coâng ty. Hoaëc laø coâng ngheä quaù laïc haäu laøm phaùt sinh nhieàu chi phí vaø nhaân löïc ñeå thöïc hieän quy trình nghieäp vuï. Ruûi ro veà coâng ngheä coù theå gaây neân haäu quaû laø giaûm khaû naêng caïnh tranh cuûa coâng ty. Ñaây laø nguyeân nhaân tieàm aån daãn ñeán söï tuït haäu vaø phaù saûn trong töông lai. Ngöôïc laïi, lôïi ích töø vieäc ñaàu tö coâng ngheä laø
12 taïo ra cho coâng ty moät söùc baät quan troïng trong cuoäc canh tranh khoác lieät treân thöông tröôøng. Coâng ty khoâng nhöõng bò taùc ñoäng cuûa ruûi ro coâng nghệ taïi coâng ty maø coøn cuûa ruûi ro cuûa caùc beân lieân quan. Neáu heä thoáng coâng ngheä cuûa coâng ty toát thì chöa ñuû. Moâi tröôøng coâng ngheä cuûa caùc beân lieân quan nhö haûi quan, chi nhaùnh ôû caùc nöôùc, ñieàu ñoä baõi…. khoâng phaùt trieån hay khoâng töông thích vôùi heä thoáng coâng ngheä noäi boä coâng ty thì coâng ty seõ vaãn maát raát nhieàu thôøi gian ñeå kieåm tra soá lieäu kinh doanh vôùi caùc beân lieân quan moät caùch thuû coâng. Söï khoâng truøng khôùp soá lieäu seõ daãn ñeán ruûi ro laø coâng ty seõ khoâng kieåm soaùt chaët cheõ caùc khoaûn tieàn phaûi chi traû cho caùc beân lieân quan. Hoaëc coâng ty khoâng theå gôûi coá lieäu chính xaùc daãn ñeán bò phaït Haûi quan. Ruûi ro hoaït ñoäng : Ruûi ro coâng ngheä coù moái lieân heä chaët cheõ vôùi ruûi ro hoaït ñoäâng: Ruûi ro hoaït ñoäng coù theå phaùt sinh khi coâng ngheä bò truïc traëc. Ví duï, theo quy ñònh cuûa haûi quan, baûng keâ chi tieát haøng hoùa phaûi ñöôïc trình 24h tröôùc khi taøu vaøo. Nhöng do vaán ñeà kyõ thuaät, soá lieäu ñaõ khoâng ñöôïc caäp nhaät kòp thôøi hoaëc khoâng chính xaùc daãn ñeán khai baùo sai vaø bò phaùt sinh tieàn phaït. Hoaëc, sai soùt trong soá lieäu coù theå daãn ñeán vieäc nhaàm laãn trong vieäc giao haøng, giao sai haøng, maát haøng… gaây haäu quaû nhieâm troïng veà maët taøi chính cuõng nhö laøm giaûm nieàm tin cuûa khaùch haøng. Ngoaøi ra, coøn phaùt sinh caùc chi phí löu container, löu baõi do khaùch haøng khoâng theå nhaän haøng trong thôøi gian quy ñònh do nhöõng sai soùt noùi treân. 1.2.2. Ruûi ro taøi chính cuûa ngaønh vaän taûi container theá giôùi: Ruûi ro veà giaù: ruûi ro veà giaù daàu, giaù caùc haøng hoùa, cöôùc phí vaän taûi. Söï gia taêng vaø lan roäng cuûa baát oån chính trò toaøn caàu ñaëc bieät taïi khu vöïc daàu moû Trung ñoâng, söï suït giaûm saûn löôïng töï nhieân taïi caùc moû daàu treân theá giôùi, vieäc OPEC caét giaûm 500,000 thuøng/ngaøy (giaûm 2% saûn löôïng) ñaõ laøm taêng chi phí nhieân
13 lieäu vaän taûi, aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán lôïi nhuaän cuûa caùc haõng taøu. Vieäc giaù daàu lieân tuïc leo thang coøn keùo theo söï taêng giaù cuûa moät loaït haøng hoùa vaø dòch vuï khaùc nhö giaù ñoùng môùi taøu, ñoùng môùi container, laõi suaát nhaûy voït, tyû giaù bieán ñoäng …Chi phí khai thaùc container ngaøy caøng cao trong luùc cöôùc phí vaän taûi ngaøy caøng giaûm (Xem Phuï luïc 1. Hình 1.1.Bieán ñoäng giaù daàu thoâ naêm 2006; Phuï luïc 2.B ng 1.2 Thoáng keâ giaù cöôùc toaøn caàu ). Cuoäc ñua caïnh tranh giaønh thò phaàn vaän taûi theá giôùi ngaøy caøng trôû neân khoác lieät vôùi öu theá thuoäc veà nhöõng haõng taøu lôùn, quaûn lyù nhöõng ñoäi taøu hieän ñaïi vôùi heä thoáng ñaïi lyù roäng khaép toaøn caàu vaø heä thoáng quaûn trò hieän ñaïi coù theå cung caáp dòch vuï cao vaø oån ñònh. Ruûi ro veà tyû giaù: Vaän chuyeån haøng hoùa tôùi nhieàu quoác gia, haõng taøu coù theå taêng theâm ñöôïc lôïi ích veà kinh teá vaø giaûm ñöôïc ruûi ro tyû giaù so vôùi tröôøng hôïp vaän chuyeån ôû ít nöôùc. Bieán ñoäng veà tyû giaù hoái ñoaùi giöõa caùc ñoàng tieàn coù moái töông quan khoâng chaët cheõ vôùi nhau, noù khoâng ñoàng thôøi cuøng taêng hoaëc cuøng giaûm, cho neân haõng taøu naøo caäp nhieàu quoác gia seõ coù cô hoäi ña daïng hoùa ñoàøng tieàn raát lôùn. Ñieån hình veà tyû giaù ñoàng USD/TWD vaø USD /EUR trong 3 thaùng ñaàu naêm 2007: Tyû giaù USD/EUR coù khuynh höôùng giaûm daàn trong khi tyû giaù USD/TWD ñang coù khuynh höôùng taêng daàn. (Xem Phuï luïc 3. Hình 1.3. Khuynh höôùng tyû gía USD/EUR vaø USD/TWD). Coâng ty Evergreen Vieät Nam laø chi nhaùnh cuûa haõng taøu EMC cuûa Ñaøi loan coù chi nhaùnh ôû 90 nöôùc ôû khaép caùc chaâu luc. Ñieàu naøy cuõng coù nghóa laø haõng taøu seõ coù giao dòch baèng ñoàng tieàn cuûa 90 nöôùc treân theá giôùi. Vaø cuõng vì ñaëc ñieåm treân maø ñoä nhaïy caûm tyû giaù laø moät phaàn quan troïng maø haõng taøu phaûi quan taâm trong caùc baùo caùo taøi chính hôïp nhaát ñònh kyø. Ruûi ro laõi suaát
14 Laõi suaát coù aûnh höôûng tôùi hoaït ñoäng ñaàu tö ñoùng môùi taøu, thay ñoåi coâng ngheä ñeå caûi thieän dòch vuï theo höôùng lieân keát taát caû chi nhaùnh, ñaïi lyù haõng taøu vôùi haûi quan caùc nöôùc treân toaøn caàu. Khi laõi suaát bieán ñoäng taêng, hoaït ñoäng ñaàu tö seõ bò giaûm. 1.3. Quaûn trò ruûi ro taøi chính Do tính baát oån cuûa thò tröôøng coäng theâm nhöõng ruûi ro phaùt sinh trong quaù trình hoïat ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp, quaûn trò ruûi ro trôû neân laø moät hoaït ñoäng khoâng theå thieáu trong quaûn trò doanh nghieäp ngaøy nay. 1.3.1. Lôïi ích cuûa quaûn trò ruûi ro: Theo kieán thöùc cuûa taøi chính doanh nghieäp hieän ñaïi, laäp luaän Modigliani- Miller, coâng ty khoâng caàn quaûn trò ruûi ro vì caùc coå ñoâng coù theå töï quaûn lyù baèng caùch ña daïng hoùa danh muïc ñaàu tö cuûa hoï. Laäp luaän cuûa Modigliani-Miller ñaõ boû qua söï thaät laø coâng ty coù theå thöïc hieän quaûn trò ruûi ro hieäu quaû vaø vôùi chi phí thaáp hôn so vôùi chính baûn thaân coå ñoâng do lôïi theá quy moâ vaø nhöõng ñaàu tö vaøo heä thoáng thoâng tin. Coâng ty seõ nhaän ñöôïc ñöôïc nhieàu lôïi ích töø hoaït ñoäng quaûn trò ruûi ro neáu thu nhaäp coâng ty dao ñoäng quanh khung chòu thueá thu nhaäp. Vôùi heä thoáng thueá luõy tieán, coâng ty coù theå chuû ñoäng tính toaùn ñeå coù moät möùc thueá thaáp hôn baèng caùch oån ñònh thu nhaäp cuûa coâng ty. Quaûn trò ruûi ro laøm giaûm xaùc suaát phaù saûn - moät tieán trình raát toán keùm maø trong ñoù chi phí phaùp lyù laø moät thaønh phaàn ñaùng keå taùc ñoäng ñeán giaù trò coâng ty. Caùc giaùm ñoác tích cöïc quaûn trò ruûi ro vì traùch nhieäm vaø quyeàn lôïi cuûa hoï.Ñoái vôùi coâng ty laâm vaøo tình traïng saép phaù saûn, coâng ty coù ít ñoäng cô ñaàu tö vaøo caùc döï aùn cho duø caùc döï aùn naøy coù haáp daãn ñeán möùc naøo ñi nöõa vì chuùng laøm taêng cô hoäi ñeå thanh toaùn cho chuû nôï. Quaûn trò ruûi ro giuùp traùnh tình traïng ñaàu tö leäch laïc nhö treân
15 vaø gia taêng cô hoäi cho coâng ty trong vieäc ñaàu tö vaøo caùc döï aùn haáp daãn maø nhöõng döï aùn naøy toát hôn cho xaõ hoäi vaø neàn kinh teá. Quaûn trò ruûi ro cho pheùp coâng ty taïo ra doøng tieàn caàn thieát ñeå thöïc hieän caùc döï aùn ñaàu tö cuûa mình. Hoï coù theå chuû ñoäng tìm kieám nguoàn taøi trôï beân ngoaøi. Nhöng vieäc phoøng ngöøa ruûi ro laïi tuøy thuoäc vaøo thaùi ñoä ñoái vôùi ruûi ro cuûa Hoäi ñoàng quaûn trò. Ñeå phoøng ngöøa ruûi ro, ngoaøi chi phí cho vieäc mua caùc coâng cuï phaùi sinh doanh nghieäp cuõng phaûi chaáp nhaän moät ruûi ro laø coù khi thò tröôøng laïi ñaûo chieàu coù lôïi, vaø nhö vaäy chi phí phoøng ngöøa ruûi ro laïi trôû neân quaù ñaét. 1.3.2. Quaûn trò ruûi ro: Coâng ty khi baét ñaàu kinh doanh ñaõ chaáp nhaän moät möùc ñoä ruûi ro nhaát ñònh. Ví duï theo döï baùo cuûa hoï, giaù daàu moû ñang trong giai ñoaïn oån ñònh hoaëc seõ giaûm, hoï khoâng phoøng ngöøa ruûi ro maø xaùc ñònh möùc ñoä ruûi ro hieän taïi so vôùi ruûi ro mong muoán. Khi ñoù, hoï maø taäp trung moïi nguoàn löïc vaøo coâng vieäc kinh doanh chính. Moät vaøi coâng ty söû duïng caùc coâng cuï phaùi sinh nhö laø moät hình thöùc ñaàu cô döïa treân nhöõng döï baùo cuûa hoï. Neáu ruûi ro xaûy ra khoâng lieân quan ñeán hoaït ñoäng chính yeáu cuûa coâng ty vaø neáu keát quaû döï baùo toài thì hoï khoù giaûi thích chi phí cho vieäc ñaàu cô naøy cho coå ñoâng. Quaûn trò ruûi ro laø hoaït ñoäng xaùc ñònh möùc ñoä ruûi ro maø coâng ty mong muoán, nhaän dieän ruûi ro hieän nay ñang gaùnh chòu vaø söû duïng caùc coâng cuï phaùi sinh hoaëc caùc coâng cuï taøi chính khaùc ñeå ñieàu chænh möùc ñoä ruûi ro thöïc söï theo möùc ñoä ruûi ro mong muoán. Coù theå noùi, quaûn trò ruûi ro ñaõ taïo moät cuoäc caùch maïng trong dòch vuï tö vaán vaø phaùt trieån caùc phaàn meàm phuïc vuï cho nhu caàu neù traùnh nhöõng ruûi ro bôûi nhöõng töø caùc yeáu toá ngoaïi sinh cuûa doanh nghieäp. Treân thöïc teá, luoân coù nhöõng ngôø vöïc veà tính hieäu quaû cuûa vieäc söû duïng caùc coâng cuï phaùi sinh. Nhöng, qua thôøi gian, caùc coâng cuï naøy ñaõ daàn ñöôïc thöøa nhaän laø coâng cuï toát nhaát ñeå ñoái phoù vôùi nhöõng baát oån ngaøy caøng gia taêng cuøng vôùi côn loác
16 hoäi nhaäp kinh teá theá giôùi. Quaûn trò ruûi ro ngaøy nay khoâng ñôn thuaàn taäp trung vaøo caùc coâng cuï phaùi sinh maø laø moät quaù trình ñöôïc goïi laø quaûn trò ruûi ro taøi chính 1.3.3. Caùc bieän phaùp ño löôøng ruûi ro taøi chính ñöôïc phaûn aùnh trong caùc baùo caùo taøi chính: Coù nhieàu loaïi phöông phaùp ñöôïc söû duïng ñeå ñaùnh giaù ruûi ro thò tröôøng nhö: voøng ñôøi, ño löôøng ñoä nhaïy caûm quyeàn choïn, giaù trò coù ruûi ro (VAR), kieåm ñònh giôùi haïn/ kòch baûn, vaø coøn moät soá phöông phaùp khaùc. Haàu heát caùc coâng ty phi taøi chính ñeàu quaûn trò theo doøng tieàn, nhöõng thay ñoåi veà giaù seõ aûnh höôûng theá naøo ñeán doøng tieàn hay lôïi nhuaän cuûa coâng ty. Sau ñaây laø bieän phaùp ño löôøng bieán ñoäng doøng tieàn vaø lôïi nhuaän coâng ty ñeå löôïng hoùa nhöõng ruûi ro taøi chính thoâng qua phaân tích caùc baùo caùo taøi chính cuûa coâng ty. 1.3.3.1. Caùc chæ soá trong baûng caân ñoái keá toaùn: Tính thanh khoaûn: Chæ tieâu naøy phaûn aùnh ruûi ro taøi chính cuûa doanh nghieäp. Naêng löïc thanh toaùn laø naêng löïc traû ñöôïc caùc loaïi nôï ñaùo haïn. Noù laø tieâu chí quan troïng phaûn aùnh tình hình taøi chính vaø naêng löïc kinh doanh cuûa coâng ty. Neáu khaû naêng thanh toaùn thaáp, coâng ty khoâng nhöõng bò caêng thaúng veà tieàn voán, khoâng ñuû tieàn chi cho caùc hoaït ñoäng kinh doanh haøng ngaøy maø coøn chöùng toû voán khoâng quay voøng nhanh ñuû ñeå traû caùc khoaûn nôï ñeán haïn, thaäm chí coâng ty coøn ñang ñöùng tröôùc nguy cô bò phaù saûn. Khaû naêng thanh toaùn coâng ty goàm hai loaïi ngaén haïn vaø daøi haïn. Khaû naêng thanh toaùn ngaén haïn laø khaû naêng thanh toaùn caùc khoaûn nôï ngaén haïn trong moät naêm. Caùc loaïi nôï naøy thöôøng phaûi thanh toaùn baèng tieàn maët hoaëc baèng caùc taøi saûn löu ñoäng khaùc. Caùc khoaûn nôï naøy coù ruûi ro töông ñoái lôùn ñoái vôùi taøi chính doanh nghieäp. Caùc chæ tieâu ñeå ñaùnh giaù ruûi ro thanh toaùn ngaén haïn goàm coù: *Voán kinh doanh = taøi saûn löu ñoäng – caùc khoaûn nôï löu ñoäng.
17 Voán kinh doanh thích hôïp thì khaû naêng thöïc hieän caùc nghóa vuï taøi chính caøng toát. Voán kinh doanh coøn aûnh höôûng ñeán khaû naêng vay nôï: Caùc ngaân haøng thöôøng buoäc doanh nghieäp duy trì moät voán kinh doanh toái thieåu naøo ñoù. Löôïng voán kinh doanh cao hay thaáp ñöôïc quyeát ñònh bôûi möùc phuø hôïp giöõa doøng tieàn vaøo vaø doøng tieàn ra cuûa doanh nghieäp. Neáu doøng tieàn vaøo vaø ra khoâng oån ñònh thì doanh nghieäp caàn duy trì nhieàu voán kinh doanh ñeå chuaån bò traû nôï ñaùo haïn trong kyø. Trong thöïc teá, vì quy moâ doanh nghieäp coù theå môû roâng hay thu heïp cho neân ngöôøi ta thöôøng hay so saùnh voán kinh doanh hieän nay vôùi caùc naêm tröôùc ñeå xem coù hôïp lyù khoâng. *Tyû suaát löu ñoäng = taøi saûn löu ñoäng / caùc khoaûn nôï löu ñoäng. (1.1) Chæ soá naøy ño löôøng khaû naêng coâng ty thanh toaùn caùc hoùa ñôn trong moät naêm. *Khaû naêng thanh toaùn nhanh= (tieàn maët + ñaàu tö ngaén haïn + caùc khoaûn phaûi thu )/ nôï ngaén haïn. (1.2) Chæ soá naøy ño löôøng khaû naêng thanh toaùn caùc hoùa ñôn ngay laäp töùc. Tyû soá löu ñoäng caøng cao chöùng toû naêng löïc thanh toaùn ngaén haïn nôï löu ñoäng caøng lôùn. Nhöng doanh nghieäp coù tyû suaát löu ñoäng quaù cao chöa chaéc laø toát vì tyû suaát löu ñoäng quaù cao chöùng toû taøi saûn chöa ñöôïc söû duïng coù hieäu quaû, vì vaäy coù aûnh höôûng tôùi khaû naêng thu lôïi cuûa doanh nghieäp. Khaû naêng thanh toaùn daøi haïn: Chæ soá naøy cho bieát möùc ñoä nhaïy caûm cuûa coâng ty ñoái vôùi caùc khoaûn nôï daøi haïn. *Heä soá chi traû laõi vay = thu nhaäp tröôùc thueá vaø laõi vay (EBIT) / chi phí laõi vay. (1.3) Heä soá naøy cho bieát coâng ty ñaõ kieám ñöôïc thu nhaäp hôn bao nhieâu laàn so vôùi laõi vay phaûi traû. *Heä soá chi traû nôï goác vaø laõi vay = EBIT / (chi phí laõi vay + (nôï goác / 1-thueá suaát)) (1.4) Tính thanh khoaûn coù theå thay theá cho quaûn trò ruûi ro. Moät soá coâng ty coù tính thanh khoaûn cao ñeán möùc maø caùc bieán ñoäng do tính khoâng oån ñònh cuûa ruûi ro caùc doøng tieàn coù aûnh höôûng cuûa ruûi ro taøi chính coù theå giaûm bôùt.
18 *Tyû leä ñoøn baåy = nôï /voán coå phaàn (1.5) Hay tyû soá nôï so nôï coäng taøi saûn löu ñoäng Xem xeùt cô caáu nôï: tyû leä nôï vôùi laõi suaát coá ñònh, tyû leä nôï vôùi laõi suaát thaû noåi, khaû naêng chuyeån ñoåi….Löu yù coù moät soá coù tyû leä ñoøn baåy taøi chính khaù lôùn ngoaøi baûn caân ñoái keá toaùn thoâng qua caùc hoaït ñoäng thueâ mua taøi chính thöôøng ñöôïc chuù thích ôû cuoái trang trong caùc baùo caùo taøi chính. Ñoä nhaïy caûm chuyeån ñoåi ñoái vôùi tyû giaù: Do coù söï hoaït ñoäng cuûa caùc chi nhaùnh nöôùc ngoaøi. Ñoä nhaïy caûm giao dòch ñoái vôùi tyû giaù : Caùc khoaûn phaûi thu, phaûi traû seõ thay ñoåi giaù trò neáu tyû giaù bieán ñoäng. Ñoä nhaïy caûm giao dòch xaûy ra khi coù söï khoâng caân xöùng giöõa doøng tieàn vaøo vaø doøng tieàn ra. Nhieàu coâng ty cho raèng neáu hoï ñieàu chænh giaù baùn kòp thôøi thì seõ khoâng coù ñoä nhaïy caûm giao dòch tyû giaù. Nhöng do chi phí thay ñoåi giaù (chi phí thoâng baùo khaùch haøng, in laïi caùc baùo giaù…) ñaõ laøm hoï maát thò phaàn do nhieàu ñoái thuû caïnh tranh ñaõ nhaâm nhaäp vaø baùn saûn phaåm vôùi giaù thaáp hôn Ñoä nhaïy caûm daøi haïn ñoái vôùi tyû giaù: Coâng ty coù hoaït ñoäng chuyeån lôïi nhuaän kinh doanh töø nöôùc ngoaøi veà nöôùc döôùi daïng tieàn coå töùc, tieàn baûn quyeàn, chuyeån nhöôïng trong noäi boä taäp ñoaøn. Ñoä nhaïy caûm daøi haïn xaûy ra khi giaù trò ñoàng tieàn nöôùc ngoaøi ñöôïc döï ñoaùn maát giaù. Caùc coâng ty Myõ quan taâm ñeán phoøng ngöøa caùc khoaûn lôïi nhuaän naøy do hoï bò ñoái maët vôùi khaû naêng bò haï haïng möùc xeáp haïng vaø nhaát laø caùc coâng ty ñang duøng coå phieáu ñeå thöïc hieän vieäc saùt nhaäp. Ñoä nhaïy caûm laõi suaát: Neáu coâng ty ñang söû duïng nôï vôùi laõi suaát thaû noåi, thì nhöõng laõi suaát ngaén haïn seõ laøm thay ñoåi chi phí cuûa coâng ty. Seõ raát baát oån neáu laïm phaùt ngaøy caøng cao, laõi suaát leo thang theo möùc taêng cuûa laïm phaùt, chi phí laõi vay seõ laø moät khoaûn ngaøy caøng phình to vaø thu heïp lôïi nhuaän vaø thaän chí coù theå phaùt sinh loã cuûa coâng ty.
19 Haïn cheá cuûa baûng caân ñoái taøi saûn keá toaùn: noù chæ cho thaáy tình hình taøi chính ôû moät thôøi ñieåm, noù khoâng cho thaáy söùc khoûe taøi chính cuûa doanh nghieäp ñang ôû tình traïng naøo: coù caûi thieän khoâng? toát hôn? hay xaáu ñi? Ñeå ñaùnh giaù nhöõng thay ñoåi taøi chính cuûa coâng ty theo thôøi gian vaø taùc ñoäng cuûa chuùng ñoái vôùi tieåu söû ruûi ro cuûa coâng ty, caàn coù nhöõng thoâng tin boå sung , nhöõng thoâng tin naêng ñoäng hôn theå hieän söùc khoûe coâng ty trong moät giai ñoaïn thay vì chæ moät thôøi ñieåm. Baùo caùo thu nhaäp hôïp nhaát seõ cho chuùng ta caùc thoâng tin naøy. 1.3.3.2. Caùc chæ soá trong baùo caùo thu nhaäp hôïp nhaát: Baùo caùo naøy cung caáp döõ lieäu veà tình traïng ngaønh kinh doanh chính goàm caàu ñoái vôùi saûn phaåm coâng ty, moâ hình chi phí vaø cung caáp thoâng tin ñeå phaân tích tình hình söùc khoûe taøi chính cuûa coâng ty. Döïa vaøo caùc chæ soá naøy ngöôøi ta coù theå xaùc ñònh ruûi ro taøi chính taùc ñoäng ñeán vò theá cuûa coâng ty treân thò tröôøng. Saûn phaåm ñaàu ra cuûa coâng ty: Ngaønh kinh doanh chính cuûa coâng ty phaùt trieån ra sao ñöôïc theå hieän qua chæ tieâu doanh thu thuaàn. Chi phí: Chi phí cuûa coâng ty coù taêng (giaûm) töông öùng vôùi thu nhaäp hay khoâng? Chi phí baùn bao goàm: giaù voán haøng baùn, chi phí baùn haøng, chi phí quaûn lyù, phaàn buø ñònh phí, vaø caùc chi phí khaùc. Ñoä nhaïy caûm tyû giaù: Baùo caùo thu nhaäp cung caáp thoâng tin veà loaïi ngoaïi teä coâng ty coù giao dòch. Caùc giaùm ñoác taøi chính seõ quan taâm ñeán caùc khoaûn thu nhaäp gia taêng (hay loã) lieân quan ñeán caùc giao dòch ngoaïi teä naøy. 1.3.3.3. Caùc chæ soá trong baùo caùo doøng tieàn: Nhaø phaân tích thöôøng nhìn vöôït ra khoûi giôùi haïn nhöõng khoaûn tieàn coâng ty tích luõy ñöôïc. Hoï caàn bieát thu nhaäp töø caùc hoaït ñoäng kinh doanh chính coù ñang tieán