Luận văn Thạc sĩ Tài chính ngân hàng: Chất lượng cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Bưu Điện Liên Việt – Chi nhánh Bắc Ninh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:137

Thêm vào BST

Báo xấu

27
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận văn là nâng cao chất lượng cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt – Chi nhánh Bắc Ninh, nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu vay vốn của khách hàng cũng như hạn chế được rủi ro phát sinh, tăng khả năng sinh lời trong tình hình cạnh tranh gay gắt như hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Tài chính ngân hàng: Chất lượng cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Bưu Điện Liên Việt – Chi nhánh Bắc Ninh

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- NGUYỄN TUYẾT YÊN CHẤT LƢỢNG CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG TMCP BƢU ĐIỆN LIÊN VIỆT – CHI NHÁNH BẮC NINH LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG NGHIÊN CỨU Hà Nội – 2019
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- NGUYỄN TUYẾT YÊN CHẤT LƢỢNG CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG TMCP BƢU ĐIỆN LIÊN VIỆT – CHI NHÁNH BẮC NINH Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng Mã số: 60 34 02 01 LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG NGHIÊN CỨU NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS TRỊNH THỊ HOA MAI XÁC NHẬN CỦA XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ CÁN BỘ HƯỚNG DẪN CHẤM LUẬN VĂN Hà Nội – 2019
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn Thạc sĩ Kinh tế “Chất lượng cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt – Chi nhánh Bắc Ninh” là do chính tôi nghiên cứu và thực hiện. Các số liệu trong luận văn được thu thập từ thực tế có nguồn gốc rõ ràng, đáng tin cậy, được xử lý trung thực và khách quan. Tôi xin tự chịu trách nhiệm về tính xác thực và tham khảo tài liệu khác. Hà Nội, ngày 15 tháng 10 năm 2019 Tác giả luận văn Nguyễn Tuyết Yên i
LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS. Trịnh Thị Hoa Mai đã dành rất nhiều thời gian và tâm huyết để giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu, trực tiếp hướng dẫn tôi hoàn thành đề tài luận văn thạc sĩ kinh tế này. Nhân đây, tôi cũng xin được gửi lời vô cùng biết ơn tới Ban giám hiệu cũng như các quý thầy cô Khoa đào tạo Sau Đại học trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội đã tạo điều kiện cho tôi hoàn thành tốt khóa học này. Cuối cùng, tôi xin cảm ơn Ban lãnh đạo và các cán bộ LPB - Chi nhánh Bắc Ninh cũng như các quý khách hàng của LPB - Chi nhánh Bắc Ninh đã tạo điều kiện cho tôi hoàn thành luận văn này. Mặc dù đã có sự nỗ lực, cố gắng hết sức của bản thân nhưng luận văn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót và tác giả rất mong nhận được những ý kiến đóng góp trân thành từ quý thầy cô và các bạn. Hà Nội, ngày 15 tháng 10 năm 2019 Tác giả luận văn Nguyễn Tuyết Yên ii
MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT.............................................................................. i DANH MỤC BẢNG ................................................................................................. vii LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1.1. Tính cấp thiết của đề tài........................................................ . ...........................1 1.2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ..................................................................... 2 1.2.1 Mục đích nghiên cứu ........................................................................................ 3 1.2.2 Nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................................................ 3 1.3 Câu hỏi nghiên cứu.............................................................................................. 3 1.4 Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu. ...................................................................... 3 1.5 Kết cấu của luận văn. ........................................................................................... 4 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƢỢNG CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NHTM. ................................ 5 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu về chất lƣợng cho vay KHCN của NHTM................................................................................................................ 5 1.1.1. Những nghiên cứu liên quan đến đề tài ........................................................ 5 1.1.2 Khoảng trống cần nghiên cứu .......................................................................... 8 1.2 Hoạt động cho vay KHCN của NHTM ............................................................. 10 1.2.1 Khái niệm hoạt động cho vay KHCN ............................................................. 10 1.2.2 Đặc điểm của hoạt động cho vay KHCN........................................................ 11 1.2.3 Phân loại, vai trò của cho vay KHCN ............................................................ 13 1.3 Chất lƣợng cho vay KHCN ................................................................................ 21 1.3.1 Khái niệm chất lƣợng cho vay KHCN............................................................ 21 1.3.2 Các tiêu chí đánh giá chất lƣợng cho vay KHCN ......................................... 22 1.4 Kinh nghiệm nâng cao chất lƣợng cho vay đối với KHCN tại một số Ngân hàng thƣơng mại. ..................................................................................................... 31 1.4.1 Thực tiễn ở một số NHTM .............................................................................. 31 1.4.2 Những bài học kinh nghiệm rút ra. ............................................................... 35 KẾT LUẬN CHƢƠNG 1.......................................................................................... 37 CHƢƠNG 2: THIẾT KẾ VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......................... 38 2.1 Phƣơng pháp nghiên cứu .................................................................................. 38 2.1.1. Nghiên cứu định tính ..................................................................................... 38 2.1.2 Nghiên cứu định lƣợng ................................................................................... 38 iii
2.1.3 Mẫu nghiên cứu .............................................................................................. 38 2.1.4 Phƣơng pháp thu thập tài liệu ........................................................................ 39 2.1.5 Phƣơng pháp xử lý số liệu .............................................................................. 39 2.1.6 Phƣơng pháp đồ thị ......................................................................................... 44 2.2 Thiết kế luận văn ................................................................................................ 44 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2.......................................................................................... 46 CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG CHẤT LƢỢNG CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG TMCP BƢU ĐIỆN LIÊN VIỆT – CHI NHÁNH BẮC NINH ........................................................................................................................ 47 3.1. Giới thiệu về Ngân hàng TMCP Bƣu điện Liên Việt - Chi nhánh Bắc Ninh 47 3.1.1. Sự hình thành và phát triển của Ngân hàng TMCP Bƣu điện Liên Việt - Chi nhánh Bắc Ninh ................................................................................................ 47 3.1.2 Cơ cấu, tổ chức của Ngân hàng TMCP Bƣu điện Liên Việt - Chi nhánh Bắc Ninh .......................................................................................................................... 49 3.1.3 Khái quát kết quả hoạt động kinh doanh chung của Chi nhánh. ................ 52 3.2. Thực trạng chất lƣợng cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Bƣu điện Liên Việt (Lienvietpostbank) – Chi nhánh Bắc Ninh ............................ 57 3.2.1. Chính sách cho vay và cơ chế điều hành hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của chi nhánh ................................................................................................. 57 3.2.2 Dƣ nợ cho vay KHCN ..................................................................................... 67 3.2.3 Vòng quay vốn tín dụng KHCN ...................................................................... 74 3.2.4 Số lƣợng khách hàng cá nhân ....................................................................... 75 3.2.5 Thu nhập từ cho vay khách hàng cá nhân ………………………………...81 3.2.6 Tình hình nợ quá hạn và nợ xấu của KHCN ................................................ 77 3.2.7 Tuân thủ nguyên tắc cho vay.......................................................................... 80 3.2.8 Quy trình cho vay ............................................................................................ 81 3.2.9 Thời gian xử lý hồ sơ ...................................................................................... 82 3.2.10 Năng lực của nhân viên ngân hàng ............................................................. 82 3.2.11 Cơ sở vật chất, công nghệ ứng dụng của ngân hàng .................................. 83 3.2.12 Đánh giá của nhân viên ngân hàng các yếu tố liên quan tới cho vay khách hàng cá nhân tại LPB - CN Bắc Ninh. ................................................................... 84 3.3 Đánh giá chung về chất lƣợng cho vay đối với KHCN tại Ngân hàng TMCP Bƣu điện Liên Việt – Chi nhánh Bắc Ninh. ........................................................... 92 3.3.1 Những kết quả đạt đƣợc ................................................................................. 92 3.3.2 Những hạn chế và nguyên nhân .................................................................... 95 iv
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3.......................................................................................... 99 CHƢƠNG 4: ĐỊNH HƢỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG TMCP BƢU ĐIỆN LIÊN VIỆT – CHI NHÁNH BẮC NINH. ................................................. 100 4.1 Định hƣớng nâng cao chất lƣợng cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng TMCP Bƣu điện Liên Việt – Chi nhánh Bắc Ninh trong những năm tới . 100 4.1.1. Định hƣớng phát triển chung của Ngân hàng TMCP Bƣu điện Liên Việt – Chi nhánh Bắc Ninh. ............................................................................................. 100 4.1.2. Định hƣớng nâng cao chất lƣợng cho vay đối với khách hàng cá nhân của Ngân hàng TMCP Bƣu điện Liên Việt – Chi nhánh Bắc Ninh. ......................... 101 4.2. Giải pháp nâng cao chất lƣợng cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Bƣu điện Liên Việt – Chi nhánh Bắc Ninh .............................................. 103 4.2.1 Nâng cao chất lƣợng thẩm định tín dụng cá nhân và đào tạo nhân lực ... 103 4.2.3 Tăng cƣờng khả năng hiểu thị trƣờng vi mô để mở rộng cho vay trên cơ sở hiểu khách hàng ……………………………………………………………........111 4.2.4 Tăng cƣờng năng lực hiểu quy định, quy trình của chi nhánh ngân hàng dể tuân thủ cho vay …………………………………………………………………111 4.3 Một số kiến nghị nhằm nâng cáo chất lƣợng cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Bƣu điện Liên Việt – Chi nhánh Bắc Ninh. ......................... 106 4.3.1 Kiến nghị với Ngân hàng TMCP Bƣu điện Liên Việt Hội sở ..................... 106 4.3.2 Kiến nghị với Ngân hang Nhà nƣớc ............................................................ 106 KẾT LUẬN CHƢƠNG 4 ...................................................................................... 109 KẾT LUẬN ............................................................................................................ 110 TAI LIệU THAM KHảO ...................................................................................... 112 PHỤ LỤC 1 ............................................................................................................ 114 PHỤ LỤC 2 ............................................................................................................ 122 v
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT Ký hiệu Nguyên nghĩa LienVietPostBank 1 LPB Ngân hàng Bưu điện Liên Việt 2 ACB Asia Comercial bank Ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu 3 AIA American Internation Assuarance Công ty bảo hiểm nhân thọ 4 ATM Automatic Teller Machine Máy rút tiền tự động 5 Vietnam Technological and Commercial joint stock Techcombank bank Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ Thương 6 POS Point of sale terminal, veriphone Máy chấp nhận thẻ 7 BIDV Bank for Invesment and Development of Vietnam Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu Tư và Phát Triển Việt Nam 8 NHBL Ngân hàng bán lẻ 9 CLDV Chất lượng dịch vụ 10 BCTC Báo cáo tài chính 11 HĐQT Hội đồng quản trị 12 KHCN Khách hàng cá nhân 13 KHDN Khách hàng doanh nghiệp 14 TMCP Thương mại cổ phần 15 NHTM Ngân hàng thương mại vi
DANH MỤC BẢNG Bảng 3.1: Kết quả HĐKD của Lienvietpostbank - chi nhánh Bắc Ninh ................. 52 giai đoạn 2015 -2018 ................................................................................................. 52 Bảng 3.2: Tình hình huy động vốn các NHTM trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh ............. 53 Bảng 3.3: Mô hình xếp hạng tín dụng cho vay của................................................... 63 Lienvietpostbank Bắc Ninh ....................................................................................... 63 Bảng 3.4: Tiêu chí chấm điểm khách hàng cá nhân.................................................. 65 Bảng 3.5: Cơ cấu Dư nợ cho vay KHCN theo kỳ hạn tại Lienvietpostbank Chi nhánh Bắc Ninh giai đoạn 2015-2018 ....................................................................... 67 Bảng 3.6: Lãi suất cho vay khách hàng cá nhân các NH TMCP cuối năm 2018. .... 69 Bảng 3.7: Tỷ lệ cho vay có tài sản bảo đảm và vay tín chấp so với tổng dư nợ cho vay khách hàng cá nhân giai đoạn 2015 - 2018 ........................................................ 70 Bảng 3.8: Cơ cấu dư nợ cho vay KHCN theo sản phẩm .......................................... 71 Bảng 3.9: Vòng quay vốn tín dụng của khách hàng cá nhân (VQVTD) tại Lienvietpostbank - Chi nhánh Bắc Ninh giai đoạn 2015 – 2018 ............................. 74 Bảng 3.10 : Số lượng khách hàng cá nhân tại Lienvietpostbank - chi nhánh Bắc Ninh giai đoạn 2015 - 2018. ...................................................................................... 75 Bảng 3.11: Thu nhập từ cho vay KHCN tại ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt- chi nhánh Bắc Ninh giai đoạn 2015 - 2018 .............................................................. 76 Bảng 3.12: Tỉ lệ nợ quá hạn KHCN tại Lienvietpostbank Bắc Ninh 2015 - 2018 ... 77 Bảng 3.13: Tỉ lệ nợ xấu KHCN tại ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt .............. 79 Chi nhánh Bắc Ninh giai đoạn 2015 - 2018 .............................................................. 79 DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 3.1: Cơ cấu tổ chức bộ máy của Lienvietpostbank – CN Bắc Ninh ............... 50 vii
DANH MỤC HÌNH Hình 2.1: Sơ đồ quy trình nghiên cứu ....................................................................... 44 Hình 3.1 Nhận xét của khách hàng về thủ tục vay vốn ............................................. 81 Hình 3.2 Nhận xét của khách hàng về thời gian xử lý hồ sơ .................................... 82 Hình 3.3 Nhận xét của khách hàng về năng lực và thái độ của nhân viên NH ......... 82 Hình 3.4 Nhận xét của khách hàng về cơ sở vật chât của NH .................................. 82 Hình 3.5: Đánh giá của nhân viên ngân hàng về mức độ hiểu biết đối với tín dụng cho vay khách hàng cá nhân...................................................................................... 85 Hình 3.6: Đánh giá về tỷ lệ nhân viên ngân hàng quyết định vay khi có nhu cầu .... 86 Hình 3.7: Đánh giá của nhân viên ngân hàng về cơ sở hạ tầng vật chất, công nghệ thông tin tại LPB – Chi nhánh Bắc Ninh .................................................................. 87 Hình 3.8: Đánh giá của nhân viên ngân hàng về quy trình cho vay KHCN ............. 88 Hình 3.9: Đánh giá đối với KHCN sử dụng dịch vụ theo quan điểm tín dụng ......... 89 Hình 3.10: Đánh giá nhân viên ngân hàng về mức lãi suất cho vay của .................. 90 LPB – Chi nhánh Bắc Ninh ....................................................................................... 90 Hình 3.11: Đánh giá chung về trình độ chuyên môn, tính chuyên nghiệp và tác phong, phong cách phục vụ khách hàng cá nhân ...................................................... 91 viii
LỜI MỞ ĐẦU 1.1. Tính cấp thiết của đề tài Hiện nay xu hướng toàn cầu hóa, hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực đang diễn ra mạnh mẽ. Cùng với sự kiện chính thức trở thành thành viên của Tổ chức thương mại thế giới (WTO) vào ngày 11/01/2007, thành viên của hiệp định đối tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương vào tháng 11/2015 đã đánh dấu những bước ngoặt quan trọng trong tiến trình mở cửa và hội nhập vào nền kinh tế quốc tế của Việt Nam. Sự kiện này đã tạo ra nhiều cơ hội phát triển cho nền kinh tế Việt Nam nhưng đồng thời cũng mang lại nhiều thách thức khó khăn cho tất cả các ngành, các lĩnh vực của nền kinh tế, đặc biệt là ngành Ngân hàng chịu tác động rất lớn từ việc mở cửa thị trường dịch vụ. Các ngân hàng thương mại trong nước đang gặp phải sự cạnh tranh gay gắt không những đến từ các đối thủ trong nước mà còn đến từ các tổ chức tài chính, ngân hàng lớn mạnh hàng đầu thế giới như Citibank, ANZ, HSBC, Standard Chartered, Deutsche Bank,…Trong môi trường cạnh tranh khốc liệt đó, khách hàng là nhân tố quyết định sự tồn tại của Ngân hàng. Ngân hàng nào dành được sự quan tâm và lòng trung thành của khách hàng thì Ngân hàng đó sẽ tồn tại và phát triển bền vững. Chiến lược kinh doanh hướng đến khách hàng là chiến lược kinh doanh có tầm quan trọng bậc nhất đối với mọi ngân hàng và đang trở thành kim chỉ nam trong mọi hoạt động của ngân hàng. Thu hút khách hàng mới, củng cố khách hàng hiện tại đang trở thành một phương thức kinh doanh hữu hiệu với lượng chi phí bỏ ra không quá lớn nhưng mang lại hiệu quả kinh doanh cao. Làm thế nào để đem đến cho khách hàng một chất lượng dịch vụ tốt nhất để từ đó tạo ra sự hài lòng cao nhất luôn là vấn đề mà các Ngân hàng phải cố gắng thực hiện với tất cả khả năng của mình. Hoạt động tín dụng là một trong những hoạt động kinh doanh tiền tệ mang lại lợi nhuận chủ yếu cho Ngân hàng. Các ngân hàng thương mại đã không ngừng mở rộng hoạt động này ra nhiều đối tượng khác nhau. Đối tượng khách hàng cá nhân được các ngân hàng chú trọng để phát triển vì các ngân hàng nhận thấy nhu cầu tín dụng từ loại khách hàng này là rất lớn. Tuy rằng quy mô các khoản vay không lớn, 1
chi phí phát sinh cao… nhưng việc phát triển loại hình tín dụng dành cho khách hàng cá nhân giúp ngân hàng mở rộng quy mô tín dụng, giảm thiểu rủi ro nhờ đa dạng hóa, thiết lập mối quan hệ với nhiều khách hàng, từ đó bán được các sản phẩm khác,… Trong khi đó, Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt (LienVietPostBank) tiền thân là Ngân hàng TMCP Liên Việt (LienVietBank) được thành lập theo Giấy phép thành lập và hoạt động số 91/GP-NHNN ngày 28/03/2008. Đến năm 2011 Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam góp vốn vào LienVietBank và đổi tên thành LienVietPostBank. Ngân hàng LienVietPostBank – Chi nhánh Bắc Ninh được thành lập và đi vào hoạt động từ 15/07/2010, trải qua hơn 9 năm phát triển đã đạt được những thành quả nhất định trong công tác cho vay khách hàng cá nhân với nhiều dịch vụ đa dạng, với sản phẩm tiêu biểu nhất của ngân hàng là Tín dụng hưu trí. Trong các năm gần đây cho vay khách hàng cá nhân chiếm tỷ trọng cao trong hoạt động tín dụng của chi nhánh Bắc Ninh, và chủ đề nâng cao chất lượng cho vay không phải là mới nhưng nó vẫn luôn cần thiết và quan trọng cho sự tồn tại và phát triển của Ngân hàng. Mặc dù đạt được một số kết quả nhất định như số lượng KHCN tăng trưởng mạnh nhưng Ngân hàng vẫn còn một số hạn chế như dư nợ KHCN có tăng nhưng mức độ tăng còn thấp so với thực tế, nợ xấu vẫn tăng …Do đó, nhằm mục đích tìm hiểu và đánh giá, kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả cho vay KHCN tại Ngân hàng LPB – Chi nhánh Bắc Ninh, tác giả đã quyết định lựa chọn đề tài “Chất lƣợng cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng TMCP Bƣu điện Liên Việt – Chi nhánh Bắc Ninh” để hoàn thành luận văn thạc sỹ Kinh tế của mình, không ngoài mục đích đo lường chất lượng cho vay khách hàng cá nhân, đem đến cho khách hàng của LPB – Chi nhánh Bắc Ninh sự thỏa mãn tối đa và giúp cho LPB – Chi nhánh Bắc Ninh không ngừng phát triển ổn định và bền vững. Tuy nhiên, do thời gian nghiên cứu còn hạn chế và năng lực bản thân có hạn nên tác giả mong muốn sẽ nhận được sự thông cảm và thật nhiều ý kiến đóng góp của Quý Thầy Cô và các bạn để vấn đề nghiên cứu được hoàn thiện hơn. 1.2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2
1.2.1 Mục đích nghiên cứu Mục đích nghiên cứu của luận văn là nâng cao chất lượng cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt – Chi nhánh Bắc Ninh, nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu vay vốn của khách hàng cũng như hạn chế được rủi ro phát sinh, tăng khả năng sinh lời trong tình hình cạnh tranh gay gắt như hiện nay. 1.2.2 Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về chất lượng cho vay tại Ngân hàng thương mại hiện nay. - Đánh giá thực trạng hoạt động cho vay KHCN của Ngân hàng thông qua các chỉ tiêu định lượng và định tính bằng bảng điều tra khảo sát ý kiến của khách hàng cũng như của nhân viên Ngân hàng. - Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt – CN Bắc Ninh. 1.3 Câu hỏi nghiên cứu. Luận văn sẽ tập trung làm rõ các vấn đề sau: Câu hỏi 1: Cơ sở lý luận về chất lượng cho vay khách hàng cá nhân tại các Ngân hàng TMCP hiện nay như thế nào? Câu hỏi 2: Thực trạng chất lượng cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt – CN Bắc Ninh hiện nay ra sao? Câu hỏi 3: Những giải pháp nào để có thể nâng cao chất lượng cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt – CN Bắc Ninh? 1.4 Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu. Đối tƣợng nghiên cứu: Chất lượng cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt – CN Bắc Ninh. Phạm vi nghiên cứu: 3
- Về nội dung: Các vấn đề liên quan đến thực trạng chất lượng cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt – CN Bắc Ninh, và đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng cho vay khách hàng cá nhân của ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt – CN Bắc Ninh giai đoạn 2019 - 2025. -Về không gian: Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt – CN Bắc Ninh. -Về thời gian: Số liệu thứ cấp được thu thập trong giai đoạn 2015 - 2018. Số liệu sơ cấp được điều tra trong quý I/2019. 1.5 Kết cấu của luận văn. Ngoài phần mở đầu và phần kết luận, luận văn được trình bày trong bốn chương như sau: Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận chung chất lượng cho vay khách hàng cá nhân của NHTM Chương 2: Phương pháp nghiên cứu và thiết kế luận văn Chương 3: Thực trạng chất lượng cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt – Chi nhánh Bắc Ninh Chương 4: Định hướng và một số giải pháp nâng cao chất lượng cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt – Chi nhánh Bắc Ninh Do hạn chế về thời gian nghiên cứu, cũng như kiến thức nên bài luận văn không thể tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót. Vì vậy, tôi rất mong nhận được những góp ý, bổ sung, sửa đổi từ phía các thầy cô giáo, người đọc để bài luận văn được hoàn thiện nhất có thể. 4
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƢỢNG CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NHTM. 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu về chất lƣợng cho vay KHCN của NHTM 1.1.1. Những nghiên cứu liên quan đến đề tài Hoạt động trước kia của các NHTM chủ yếu tập trung vào đối tượng khách hàng là các doanh nghiệp lớn, các tổ chức kinh tế có những khoản vay lớn. Hướng phát triển chung của các ngân hàng là ít chú trọng đến đối tuợng khách hàng cá nhân gây ra tình trạng lãng phí trong việc khai thác tiềm năng, cũng như lợi ích từ nhóm đối tuợng khách hàng này. Tuy nhiên, các năm gần đây các tổ chức tín dụng đều có sự dịch chuyển lớn sang đối tượng là khách hàng cá nhân hay chú trọng vào phát triển dịch vụ bán lẻ hơn. Bởi vì khi nền kinh tế phát triển thì thu nhập và nhu cầu của con người cũng cao lên, khách hàng cá nhân có số lượng rất lớn trên thị trường và nhu cầu vay vốn rất đa dạng. Lợi nhuận từ các khoản vay của khách hàng cá nhân rất cao nhưng đi kèm theo nó là rủi ro lớn. Như vậy, các nhà quản lý lãnh đạo Ngân hàng luôn phải giải quyết vấn đề làm sao đảm bảo được yếu tố then chốt đóng vai trò quan trọng đối với sự sống còn của Ngân hàng, đó là chất lượng cho vay đối với các khách hàng cá nhân? Thực tế, đã có nhiều tài liệu, công trình nghiên cứu đề cập đến vấn đề này. Dưới đây trích dẫn các công trình nghiên cứu đã công bố có liên quan đến đề tài của luận văn cụ thể như sau: Nghiên cứu của Nguyễn Mạnh Hùng (2018) “Nâng cao chất lượng cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bắc Kạn”, Luận văn thạc sĩ Đại học Thái Nguyên. Luận văn này đã hệ thống hóa những vấn đề lý luận về hoạt động cho vay khách hàng cá nhân và nâng cao chất lượng cho vay khách hàng cá nhân của ngân hàng thương mại, đánh giá thực trạng chất lượng cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng NN & PTNT chi nhánh Bắc Kạn. Từ đó, tổng hợp những ưu điểm và hạn chế của hoạt động này. Đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng NN & PTNT 5
chi nhánh tỉnh Bắc Kạn. Tuy nhiên, phạm vi và nội dung nghiên cứu của đề tài khác với phạm vi mà đề tài tác giả đang nghiên cứu. Nghiên cứu của Nguyễn Huy Long (2016) “Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh KCN Tiên Sơn”, Luận văn Thạc sĩ Kinh tế, Học Viện Tài Chính. Luận văn đã hệ thống hóa, làm rõ cơ sở lý luận về hoạt động tín dụng, chất lượng tín dụng, đánh giá, phân tích thực trạng tín dụng tại LPB - CN Bắc Ninh KCN Tiên Sơn, từ đó đề xuất các giải pháp mang tính đồng bộ, vừa có tính trước mắt, vừa có tính lâu dài nhằm nâng cao chất lượng tín dụng tại LPB - CN Bắc Ninh KCN Tiên Sơn. Nghiên cứu của Lê Thị Thu Hiền (2016) “Phát triển cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên việt”, Luận văn Thạc sỹ Tài chính – Ngân hàng, trường Đại học kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội. Nghiên cứu cơ sở lý luận về cho vay tiêu dùng của Ngân hàng thương mại, nêu lên thực trạng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên việt, qua đó đề xuất định hướng và hệ thống các giải pháp phát triển cho vay tiêu dùng tại Lienvietpostbank. Nghiên cứu của Hoàng Hải (2015) “Nâng cao sự hài lòng của khách hàng cá nhân đối với dịch vụ cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh Thừa Thiên Huế”, Luận văn Thạc sĩ trường Đại học Huế. Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về hoạt động cho vay của NHTM. Phân tích thực trạng cho vay và các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của khách hàng cá nhân với dịch vụ cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Thừa Thiên Huế. Đề xuất giải pháp nâng cao sự hài lòng của khách hàng cá nhân đối với dịch vụ cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Thừa Thiên Huế trong thời gian tới. Tuy nhiên, luận văn của này đi sâu vào phân tích sự hài lòng của khách hàng cá nhân đối với các dịch vụ của ngân hàng. Từ đó, làm căn cứ đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao sự hài lòng của khách hàng cá nhân đối với các dịch vụ của ngân hàng. Vì vậy, nội dung của luận văn khác hoàn toàn với nội dung mà tác giả đang nghiên cứu cả về không gian và thời gian. 6
Nghiên cứu của Nguyễn Thị Đăng Thủy (2014) “Mở rộng cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng - Chi nhánh Đà Nẵng”, Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh, trường Đại học Đà Nẵng. Luận văn đã hệ thống hóa tổng hợp và phân tích cơ sở lý luận về mở rộng cho vay khách hàng cá nhân của ngân hàng thương mại. Phân tích, đánh giá thực trạng mở rộng cho vay khách hàng cá nhân tại VP bank chi nhánh Đà Nẵng giai đoạn 2010 -2012. Đồng thời đề xuất các giải pháp nhằm mở rộng cho vay khách hàng cá nhân tại VP bank – chi nhánh Đà Nẵng. Tuy nhiên, đề tài trên chỉ đề cập đến hoạt động mở rộng cho vay khách hàng cá nhân mà không đề cập đến nâng cao chất lượng hoạt động cho vay khách hàng cá nhân như đề tài mà tác giả đang nghiên cứu. Nghiên cứu của Đặng Ngọc Việt (2013), “Giải pháp mở rộng hoạt động cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - chi nhánh Đà Nẵng”, luận văn thạc sĩ Quản trị kinh doanh, trường Đại học Đà Nẵng. Luận văn đã hệ thống hóa tổng hợp và phân tích cơ sở lý luận về mở rộng cho vay khách hàng cá nhân của ngân hàng thương mại. Phân tích đánh giá thực trạng mở rộng cho vay khách hàng cá nhân, tiến hành thu thập ý kiến khách hàng cá nhân tại ngân hàng Ngoại thương chi nhánh Đà Nẵng. Đề xuất các giải pháp nhằm mở rộng cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Đà Nẵng. Tuy nhiên, đề tài trên nghiên cứu về mở rộng lượng khách hàng cá nhân đến với ngân hàng ngoại thương chi nhánh Đà Nẵng. Luận văn khác hoàn toàn với luận văn mà tác giả đang nghiên cứu về chất lượng tín dụng với khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt chi nhánh Bắc Ninh. Nghiên cứu của Võ Thị Lệ Trinh (2012) “Phát triển dịch vụ ngân hàng bán lẻ đối với khách hàng cá nhân tại Chi nhánh Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển tỉnh Kontum”, Luận văn thạc sĩ trường Đại học Đà Nẵng. Trong đề tài này tác giả đã đề cập đến tất cả các dịch vụ bán lẻ của ngân hàng nhưng chủ yếu tập trung ở một số dịch vụ truyền thống. Luận văn xuất phát cơ sở lý luận về phát triển dịch vụ bán lẻ của ngân hàng để phân tích, đánh giá quá trình phát triển dịch vụ bán lẻ của ngân hàng để phân tích đánh giá quá trình phát triển dịch vụ bán lẻ của ngân hàng. 7
Từ đó, tổng hợp những kết quả đạt được, đưa ra các hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế. Trên cơ sở đó, đề tài đã đề xuất các giải pháp phát triển dịch vụ bán lẻ tại chi nhánh Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển tỉnh Kontum. Phạm vi nghiên cứu của đề tài được xác định là quá rộng do đó, những kết luận rút ra và các giải pháp đề xuất vẫn chưa được chi tiết và cụ thể. Nghiên cứu của Nguyễn Trần Khôi An (2010) “Mở rộng tín dụng đối với khu vực tư nhân tại ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn chi nhánh Quảng Nam”, Luận văn thạc sĩ trường Đại học Đà Nẵng. Trong luận văn này, tác giả thể hiện vai trò của kinh tế tư nhân trong nền kinh tế Quốc gia. Phát triển kinh tế tư nhân là định hướng tất yếu trong mỗi một quốc gia. Tác giả nhận định về khả năng phát triển kinh tế tư nhân trong tương lai là khá lớn và đây là một thị trường đầy tiềm năng, mang lại nhiều lợi nhuận để các ngân hàng mở rộng đầu tư vào đối tượng khách hàng này. Trên cơ sở lý luận và thực trạng kinh tế tư nhân tác giả đã mạnh dạn đưa ra các giải pháp về mở rộng kinh tế tư nhân trên địa bàn phù hợp với hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Tuy nhiên, phạm vi nghiên cứu của đề tài là kinh tế tư nhân. Khái niệm này có nội hàm khác với khách hàng cá nhân mà đề tài đang nghiên cứu. 1.1.2 Khoảng trống cần nghiên cứu Thứ nhất, hầu hết các nghiên cứu trước đó chưa thực sự đi nghiên cứu chiều sâu về sự hài lòng của khách hàng với chất lượng dịch vụ, mà đa phần tập trung vào sự mở rộng các dịch vụ cho vay về mục đích, số tiền, yêu cầu của khách hàng vay, hình thức vay,…và tổng dư nợ tín dụng đối với khách hàng cá nhân. Qua phần tổng quan các tài liệu nghiên cứu ở trên, có thể thấy các công trình nghiên cứu chủ yếu tập trung vào nghiên cứu theo chiều rộng như mở rộng hoạt động cho vay đối với khách hàng cá nhân, phát triển dịch vụ bán lẻ cho khách hàng là cá nhân, mở rộng tín dụng với khách hàng tư nhân, đánh giá sự hài lòng của khách hàng cá nhân đối với dịch vụ của ngân hàng…Những vấn đề trên đều được đánh giá theo hướng gia tăng quy mô khách hàng hoặc phát triển dịch vụ hơn là 8
xoáy sâu về chất lượng. Nếu chỉ tập trung vào phát triển quy mô mà bỏ qua chiều sâu của hoạt động cho vay thì sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro không kiểm soát được. Điển hình nhất đối với hoạt động cho vay khách hàng cá nhân là có thể chỉ tiêu tổng dư nợ tín dụng tăng cao, phản ánh ngân hàng đang được sự tín nhiệm và thực hiện tốt công tác cho vay, tuy nhiên song hành với đó là chỉ tiêu nợ xấu, nợ quá hạn, khoản cho vay được phân loại vào nhóm 2 tới nhóm 5, khả năng thu hồi kém dẫn tới mất vốn và hiển nhiên đi kèm đó là tiền lãi thu được cũng rất hạn chế. Do vậy, để đánh giá một cách toàn diện và sâu sắc nhất thì tác giả cho là bên cạnh việc đánh giá về quy mô tổng dư nợ tín dụng, số lượng dịch vụ cho vay, hình thức bảo đảm tiền vay còn cần đánh giá sâu thêm về tỷ lệ nợ xấu, vòng quay vốn tín dụng, tỷ lệ doanh thu tiền lãi thu được so với tổng dư nợ tín dụng từng giai đoạn, so sánh với các ngân hàng cùng quy mô và trên cùng địa bàn…để từ đó có được nhận thức phù hợp hơn, làm cơ sở để đề xuất những giải pháp, kiến nghị xác đáng và hiệu quả, thiết thực nhất cho ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt – Chi nhánh Bắc Ninh. Thứ hai, các nghiên cứu nói trên đều chưa đề cập hoặc cũng chỉ nói qua về đặc điểm kinh tế xã hội tại chi nhánh ngân hàng mình nghiên cứu, chứ chưa phân tích với đặc điểm kinh tế chính trị và xã hội ở địa bàn đó, từng giai đoạn, có gì thay đổi và thay đổi đó ảnh hưởng như thế nào tới chính sách cho vay khách hàng cá nhân của ngân hàng, nhu cầu vay của KHCN bị ảnh hưởng như thế nào từ những thay đổi do môi trường vi mô và vĩ mô. Ngoài ra, một điểm đáng chú ý là việc so sánh với các ngân hàng cùng quy mô trên cùng địa bàn hoạt động để thấy được điểm mạnh, điểm hạn chế trong việc nâng cao chất lượng cho vay khách hàng cá nhân trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt của các ngân hàng, với nhiều ưu đãi trong việc cho vay kèm theo chính sách khuyến mãi, bốc thăm trúng thưởng và tri ân khách hàng… Hơn nữa, mỗi một nghiên cứu đều được đánh giá qua các chỉ tiêu khác nhau cũng như không gian địa bàn khác nhau và cho đến nay chưa có nghiên cứu nào về chất lượng cho vay đối với khách hàng cá nhân tại ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt – Chi nhánh Bắc Ninh.Vì vậy, các công trình khoa học trên là tài liệu tham 9
khảo, đồng thời tác giả kế thừa những nghiên cứu trước đó. Mặt khác, tiếp tục hoàn thiện khoảng trống nghiên cứu mà đề tài tác giả đang đề cập đến là “Chất lượng cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt – Chi nhánh Bắc Ninh.” 1.2 Hoạt động cho vay KHCN của NHTM 1.2.1 Khái niệm hoạt động cho vay KHCN Nhà kinh tế pháp Louis Baundin, đã định nghĩa tín dụng như là “Một sự trao đổi tài hoá hiện tại lấy một tài hoá tương lai”. Ở đây, chúng ta thấy yếu tố thời gian đã xen lẫn vào, và cũng vì có sự xen lẫn đó, cho nên có sự bất trắc, rủi do xảy ra và cần có sự tín nhiệm, sử dụng sự tín nhiệm của nhau nên mới có danh từ tín dụng. Tại Việt Nam Thông tư 39/2016/TT-NHNN ngày 30/12/2016 của Thống đốc ngân hàng về việc ban hành Quy định về hoạt động cho vay của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đối với khách hàng và phân tích đánh giá doanh nghiệp dưới giác độ tài chính - ngân hàng thì “Cho vay là một hình thức cấp tín dụng, theo đó tổ chức tín dụng giao hoặc cam kết giao cho khách hàng một khoản tiền để sử dụng vào mục đích xác định trong thời gian nhất định theo thoả thuận với nguyên tắc có hoản trả cả gốc và lãi”. Định nghĩa trên được các ngân hàng và tổ chức tín dụng khác áp dụng để làm tiền đề căn bản cho các hoạt động cho vay của mình.  Khách hàng cá nhân: Khách hàng cá nhân của ngân hàng thương mại là cá nhân có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự và chịu trách nhiệm dân sự theo quy định của pháp luật; có mục đích sử dụng vốn vay hợp pháp, có khả năng tài chính đảm bảo trả nợ trong thời hạn cam kết; có phương án kinh doanh, phương án phục vụ đời sống khả thi và phù hợp với quy định của pháp luật; thực hiện các quy định về bảo đảm tiền vay theo quy định của Chính phủ và hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.  Cho vay khách hàng cá nhân: Nếu phân loại hoạt động cho vay theo đối tượng khách hàng thì hoạt động này bao gồm cho vay doanh nghiệp, cho vay các tổ chức tài chính và cho vay khách hàng cá nhân như đã trình bày ở trên. Do đối tượng 10