Luận văn Thạc sĩ Tài chính ngân hàng: Nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Ngân hàng thương mại cổ phần Xuất Nhập Khẩu Việt Nam – Chi nhánh Ba Đình

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:120

Thêm vào BST

Báo xấu

63
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là phân tích và đánh giá thực trạng, tìm hiểu các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả huy động vốn của Ngân hàng Eximbank chi nhánh Ba Đình. Từ đó, đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Eximbank Chi nhánh Ba Đình.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Tài chính ngân hàng: Nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Ngân hàng thương mại cổ phần Xuất Nhập Khẩu Việt Nam – Chi nhánh Ba Đình

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------- TRƯƠNG THỊ THU HIỀN NÂNG CAO HIỆU QUẢ HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG TMCP XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM- CHI NHÁNH BA ĐÌNH LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Hà Nội – 2020
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------- TRƯƠNG THỊ THU HIỀN NÂNG CAO HIỆU QUẢ HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG TMCP XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM- CHI NHÁNH BA ĐÌNH Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số: 60 34 02 01 LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRẦN TRUNG TUẤN XÁC NHẬN CỦA XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ CÁN BỘ HƯỚNG DẪN CHẤM LUẬN VĂN Hà Nội – 2020
TÓM TẮT LUẬN VĂN Trước sự tăng trưởng vượt bậc của nền kinh tế đất nước và tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng đã tạo nhiều cơ hội phát triển đối với hệ thống ngân hàng Việt Nam, nhưng bên cạnh đó cũng đối mặt với nhiều khó khăn thách thức. Đó chính là sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt giữa các ngân hàng trong nước và áp lực, nguy cơ chia sẻ, chiếm thị phần của các tổ chức tài chính quốc tế, ngân hàng nước ngoài. Nhận thức được vai trò đặc biệt quan trọng của vốn trong hoạt động kinh doanh, cũng giống như một cơ thể chỉ có thể đứng vững trên hai chân, các ngân hàng Việt Nam luôn đẩy mạnh hiệu quả công tác huy động vốn bên cạnh việc mở rộng và nâng cao chất lượng tín dụng. Do đó, nâng cao hiệu quả công tác huy động vốn là mục tiêu quan trọng trong hoạt động kinh doanh của các NHTM ở bất kỳ thời điểm nào. Trong quá trình nghiên cứu, trên cơ sở lý luận về vốn của ngân hàng thương mại, các hình thức huy động vốn chủ yếu của ngân hàng thương mại, đề tài “Nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam Chi nhánh Ba Đình” tác giả đã tổng hợp, khái quát hóa lý luận về huy động vốn, hiệu quả huy động vốn của ngân hàng thương mại, thực trạng huy động vốn và những kết quả đạt được, tồn tại trong hoạt động huy động vốn của Chi nhánh trong thời gian qua. Trên cơ sở đó, có các đề xuất và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Chi nhánh. Trong quá trình thực hiện, luận văn không tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Tác giả rất mong nhận được nhiều đóng góp để đề tài nghiên cứu được hoàn thiện hơn.
LỜI CẢM ƠN Tôi xin được chân thành cảm ơn thầy giáo hướng dẫn TS. Trần Trung Tuấn, người Thầy đã trực tiếp giúp đỡ, hướng dẫn về định hướng nghiên cứu, chỉ dẫn khoa học quý giá trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành đề tài Luận văn. Xin cảm ơn Quý Thầy, Cô đã trực tiếp giảng dạy, truyền đạt những kiến thức chuyên ngành về ngân hàng, tài chính và chia sẻ những kinh nghiệm thực tiễn quý báu cho tôi trong thời gian học lớp Cao học vừa qua. Xin cảm ơn các Thầy, Cô giáo Phòng đào tạo sau đại học đã cung cấp các thông tin kịp thời trong suốt quá trình học và làm đề tài luận văn. Xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo và các bạn đồng nghiệp tại Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam Chi nhánh Ba Đình đã cung cấp, cho phép tôi khai thác, sử dụng các số liệu hoạt động ngân hàng và kết quả kinh doanh giai đoạn 2015-2018, cũng như đã trả lời đầy đủ các câu hỏi khảo sát, tạo điều kiện giúp tôi hoàn thành đề tài nghiên cứu này. Cuối cùng, xin được gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc đến Gia đình tôi, những người thân yêu đã luôn động viên, ủng hộ và tạo điều kiện tốt nhất cho tôi trong suốt hai năm học qua. Do làm công tác kinh doanh, chưa có nhiều kinh nghiệm trong công tác nghiên cứu khoa học nên luận văn sẽ còn những thiếu sót. Tác giả rất mong nhận được sự góp ý của các Thầy Cô giáo và bạn đọc để luận văn này thực sự có nhiều ý nghĩa trong thực tiễn hoạt động của Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam - Chi nhánh Ba Đình. Xin chân thành cảm ơn!
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sỹ “Nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Ngân hàng thương mại cổ phần Xuất Nhập Khẩu Việt Nam – Chi nhánh Ba Đình” là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi, chưa được công bố và sử dụng ở bất cứ một công trình nghiên cứu nào khác. Luận văn được viết theo quan điểm cá nhân của học viên và trên cơ sở nghiên cứu lý luận, tổng hợp thực tiễn với sự hướng dẫn của TS. Trần Trung Tuấn. Các số liệu được trình bày trong luận văn được thu thập từ các báo cáo, tài liệu chính thức, liên hệ thực tế để viết, không sao chép từ công trình của bất cứ tác giả nào. Các số liệu kết quả trong luận văn đều trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm về các nội dung trong đề tài nghiên cứu của mình. Học viên Trương Thị Thu Hiền
MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ............................................................ i DANH MỤC CÁC BẢNG......................................................................... ii DANH MỤC BIỂU ĐỒ.............................................................................iii DANH MỤC SƠ ĐỒ................................................................................ iv LỜI MỞ ĐẦU ........................................................................................... 1 CHƯƠNG 1 LÝ LUẬN TỔNG QUAN VỀ HIỆU QUẢ HUY ĐỘNG VỐN CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI .............................................. 5 1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu ........................................................... 5 1.2. Huy động vốn của NHTM .................................................................... 7 1.2.1. Khái niệm và đặc điểm của NHTM .................................................... 7 1.2.2. Các khái niệm chung về huy động vốn ............................................. 10 1.2.3. Vai trò của huy động vốn................................................................. 16 1.3. Hiệu quả huy động vốn của NHTM..................................................... 18 1.3.1. Khái niệm hiệu quả huy động vốn của NHTM .................................. 18 1.3.2. Các chỉ tiêu định lượng đánh giá hiệu quả huy động vốn NHTM ....... 20 1.3.3. Các chỉ tiêu định tính đánh giá hiệu quả huy động vốn tại Ngân hàng thương mại ............................................................................................... 27 1.4. Các nhân tố ảnh hưởng tới hiệu quả huy động vốn của NHTM ............. 29 1.4.1. Các nhân tố chủ quan....................................................................... 29 1.4.2. Các nhân tố khách quan ................................................................... 32 1.5. Kinh nghiệm của các nước trên Thế giới về nâng cao hiệu quả huy động vốn.................................................................................................. 35 1.5.1. Ngân hàng Bangkok – Thái Lan ....................................................... 36 1.5.2.Ngân hàng BNP Paribas – Pháp ........................................................ 36 1.5.3. Ngân hàng ANZ Việt Nam .............................................................. 38
1.5.4. Ngân hàng của HSBC Việt Nam ...................................................... 39 1.5.5. Ngân hàng Citibank ......................................................................... 40 1.6. Bài học kinh nghiệm áp dụng cho Eximbank Chi nhánh Ba Đình ........ 41 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ........................................................................ 44 CHƯƠNG 2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN.................. 45 2.1. Phương pháp nghiên cứu luận văn....................................................... 45 2.1.1. Phương pháp thống kê ..................................................................... 45 2.1.2. Phương pháp so sánh ....................................................................... 45 2.1.3. Phương pháp phân chia chi tiết ........................................................ 46 2.1.4. Phương pháp liên hệ đối chiếu ......................................................... 46 2.1.5. Phương pháp phân tích nhân tố ........................................................ 46 2.1.6. Phương pháp khảo sát...................................................................... 47 2.2. Phương pháp thu thập, xử lý số liệu .................................................... 47 2.2.1. Phương pháp thu thập, xử lý số liệu thứ cấp...................................... 47 Để phục vụ cho việc nghiên cứu đề tài luận văn, tác giả đã sử dụng phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp từ nhiều nguồn khách nhau. .......................... 47 2.2.2. Phương pháp thu thập, xử lí số liệu sơ cấp ....................................... 47 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ........................................................................ 51 CHƯƠNG 3 THỰC TRẠNG VỀ HIỆU QUẢ HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG TMCP XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM (EXIMBANK) - CHI NHÁNH BA ĐÌNH ......................................................................... 52 3.1. Các thông tin chung cơ bản về EximbankChi nhánh Ba Đình ............... 52 3.2.Tình hình hoạt động của Eximbank - Chi nhánh Ba Đình ...................... 54 3.2.1. Hoạt động huy động vốn.................................................................. 54 3.2.2. Hoạt động cho vay........................................................................... 56 3.2.3. Hoạt động dịch vụ ........................................................................... 58 3.3. Hiệu quả huy động vốn của Eximbank - Chi nhánh Ba Đình ................ 60
3.3.2. Cơ cấu nguồn vốn huy động............................................................. 63 3.4. Đánh giá hiệu quả huy động vốn tại Eximbank - Chi nhánh Ba Đình. ... 75 3.4.1. Những kết quả đạt được trong hoạt động huy động vốn..................... 75 3.4.2. Những hạn chế, khó khăn về hoạt động huy động vốn....................... 79 3.4.3. Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế........................................... 81 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ........................................................................ 82 CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG TMCP XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM – CHI NHÁNH BA ĐÌNH ................................................................................. 83 4.1.2. Định hướng phát triển của Eximbank Chi nhánh Ba Đình ................. 85 4.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Eximbank Chi nhánh Ba Đình .................................................................................. 86 4.2.1. Nâng cao chất lượng phục vụ, chế độ chăm sóc khách hàng, tạo niềm tin và nâng cao uy tín của ngân hàng đối với khách hàng ............................ 86 4.2.2. Nâng cao chất lượng nhân lực và đổi mới phong cách giao dịch ........ 87 4.2.3. Phát triển nguồn vốn huy động có quy mô và cơ cấu hợp lý .............. 88 4.2.4. Đẩy mạnh thu hút nguồn tiền gửi không kỳ hạn từ các tổ chức kinh tế ... 89 4.2.5. Xây dựng chính sách lãi suất linh hoạt.............................................. 89 4.2.6. Tăng cường huy động vốn với sử dụng vốn có hiệu quả .................... 90 4.2.7. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin.......................................... 91 4.2.8.Đa dạng hóa sản phẩm thích ứng với từng đối tượng khách hàng........ 92 4.3. Kiến nghị ........................................................................................... 93 KẾT LUẬN ............................................................................................. 96 TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................... 98 PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STTTừ viết tắt Nguyên nghĩa 1 CKH Có kỳ hạn 2 ĐCTC Định chế tài chính 3 Eximbank Ngân hàng thương mại cổ phần Xuất Nhập khẩu Việt Nam 4 HĐVDC Huy động vốn dân cư 5 KKH Không kỳ hạn 6 NHNN Ngân hàng Nhà nước 7 NHTM Ngân hàng thương mại 8 SPDV Sản phẩm dịch vụ 9 TCTD Tổ chức tín dụng 10 TCKT Tổ chức kinh tế 11 TMCP Thương mại cổ phần 12 DVNH Dịch vụ ngân hàng i
DANH MỤC CÁC BẢNG TT Bảng Nội dung Trang Tình hình huy động vốn của Eximbank – Chi nhánh 1 Bảng 3.1 54 Ba Đình giai đoạn 2015 đến 2018 Tình hình cho vay của Eximbank – Chi nhánh Ba 2 Bảng 3.2 56 Đình giai đoạn 2015 - 2018 Thu dịch vụ của Eximbank – Chi nhánh Ba Đình giai 3 Bảng 3.3 59 đoạn 2015-2018 Huy động vốn tại Eximbank – Chi nhánh Ba Đình 4 Bảng 3.4 60 giai đoạn từ 2015 đến 2018 Phân loại huy động vốn theo loại tiền tại Eximbank 5 Bảng 3.5 66 chi nhánh Ba Đình giai đoạn 2015 – 2018 Cơ cấu vốn huy động theo kỳ hạn tại Eximbank Ba 6 Bảng 3.6 67 Đìnhgiai đoạn 2015 – 2018 7 Bảng 3.7 Chi phí huy động vốn của Eximbank Chi nhánh Ba Đình 67 Huy động vốn và sử dụng vốn tại Eximbank Chi nhánh 8 Bảng 3.8 69 Ba Đình Thu nhập từ hoạt động huy động vốn tại Eximbank – 9 Bảng 3.9 71 Chi nhánh Ba Đình từ 1/1/2015 đến 31/12/2018 Số lượng khách hàng có tại Eximbank – Chi nhánh 10 Bảng 3.10 72 Ba Đình giai đoạn từ 2015 đến 2018 iv
DANH MỤC BIỂU ĐỒ TT Biểu đồ Nội dung Trang Nợ quá hạn tại Ngân hàng Eximbank – Chi nhánh 1 Biểu đồ 3.1 58 Ba Đình giai đoạn từ 2015 đến 2018 2 Biểu đồ 3.2 Xu hướng biến động chi phí huy động vốn bình quân 69 Thu nhập từ hoạt động huy động vốn của 3 Biểu đồ 3.3 72 Eximbank – Chi nhánh Ba Đình từ 2015 đến 2018 iv
DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ Nội dung Trang 3.1 Cơ cấu sơ đồ tổ chức của Eximbank – Chi nhánh Ba Đình 53 iv
LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trước tiến trình đổi mới phát triển kinh tế và hội nhập kinh tế quốc tế đất nước ngày càng sâu rộng đã tạo nhiều cơ hội phát triển đối với hệ thống tổ chức tín dụng Việt Nam nhưng bên cạnh đó cũng có không ít những thách thức. Đó chính là sự cạnh tranh gay gắt của các ngân hàng trong nước và áp lực, nguy cơ chiếm thị phần của các tổ chức tài chính quốc tế, ngân hàng nước ngoài. Thực tiễn của nền kinh tế Việt Nam trong giai đoạn có tốc độ phát triển nhanh và ổn định như hiện nay, đòi hỏi nhu cầu vốn rất lớn. Yêu cầu đó đặt ra đối với các NHTM phải duy trì và tăng trưởng nguồn vốn ổn định để đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế. Để có một lượng vốn với vai trò “mạch máu” thì các ngân hàng trong nước phải tìm mọi biện pháp để tăng trưởng ổn định nguồn vốn. Vì vậy, vấn đề nâng cao hiệu quả công tác huy động vốn được đặt ra luôn bức thiết đối với các ngân hàng Việt Nam. Hiệu quả công tác huy động vốn được coi trọng không chỉ vì nó là một nghiệp vụ truyền thống của ngân hàng mà còn vì nó là một trong những hoạt động trọng yếu, quyết định sự thành công mục tiêu kinh doanh của ngân hàng. Do đó, nâng cao hiệu quả công tác huy động vốn là mục tiêu quan trọng đối với các NHTM. Với chiến lược cơ cấu lại để phát triển, Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam đã xây dựng và triển khai dự án "New Eximbank" (bắt đầu từ tháng 1 năm 2017). Eximbank đã thay đổi chiến lược kinh doanh theo hướng tăng cường tương tác từ Hội sở chính đến hệ thống mạng lưới trên cả nước; chú trọng và đẩy mạnh huy động vốn thông qua kênh tiền gửi để cải thiện tốc độ tăng trưởng tiền gửi để đáp ứng yêu cầu tăng trưởng tín dụng (Năm 2018 1
Eximbank là ngân hàng có tốc độ tăng trưởng tiền gửi chậm và xếp thứ 10 trong số các ngân hàng thương mại Việt nam về hiệu quả huy động tiền gửi trên vốn chủ sở hữu (đạt 9,4 lần theo báo cáo tài chính quý IV/2018)). Từ thực tế trên, việc đánh giá lại tiềm năng và thực trạng hiệu quả huy động của Eximbank chi nhánh Ba Đình, nhiệm vụ theo định hướng chung của Eximbank là biện pháp để giúp chi nhánh ngân hàng tìm ra các giải pháp mới nhằm nâng cao hiệu quả huy động để đáp ứng nhu cầu tăng trưởng tín dụng, gia tăng doanh thu, lợi nhuận, nâng cao uy tín, phát triển thương hiệu. Chính vì lý do đó, tác giả đã quan tâm và lựa chọn nghiên cứu đề tài “Nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Ngân hàng thương mại cổ phần Xuất Nhập Khẩu Việt Nam – Chi nhánh Ba Đình”. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1 Mục đích nghiên cứu - Phân tích và đánh giá thực trạng, tìm hiểu các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả huy động vốn của Ngân hàng Eximbank chi nhánh Ba Đình. Từ đó, đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Eximbank Chi nhánh Ba Đình. 2.2 Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa lý luận về hiệu quả huy động vốn của NHTM giai đoạn hiện nay trên các khía cạnh khái niệm, tầm quan trọng, mục tiêu và các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động huy động vốn. - Phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động huy động vốn tại Eximbank – Chi nhánh Ba Đình giai đoạn 2015-2018 và phân tích hiệu quả huy động vốn. - Đề xuất phương hướng và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Ngân hàng Eximbank Ba Đình. 3. Câu hỏi nghiên cứu: - Vai trò của huy động vốn trong hoạt động của các ngân hàng thương mại như thế nào? 2
- Để đánh giá hiệu quả huy động vốn của ngân hàng thương mại cần sử dụng các tiêu chí nào? - Thực trạng huy động vốn và hiệu quả huy động vốn tại Eximbank Chi nhánh Ba Đình giai đoạn 2015-2018 như thế nào? - Eximbank Chi nhánh Ba Đình cần có những giải pháp và kiến nghị gì để khắc phục những mặt tồn tại, hạn chế và nâng cao hiệu quả huy động vốn trong thời gian tới? 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu về nguồn vốn, hiệu quả huy động vốn, các tiêu chí đánh giá hiệu quả huy động vốn; thực trạng hiệu quả huy động vốn tại ngân hàng Eximbank Chi nhánh Ba Đình; các giải pháp để nâng cao hiệu quả huy động vốn. 4.2. Phạm vi nghiên cứu: Tại Ngân hàng Eximbank Chi nhánh Ba Đình giai đoạn từ năm 2015 đến hết năm 2018. 5. Phương pháp nghiên cứu Bám sát phương pháp luận khoa học của chủ nghĩa duy vật biện chứng, luận văn sử dụng phương pháp so sánh (so sánh theo chiều dọc, so sánh theo chiều ngang, so sánh xác định xu hướng và tính liên hệ của các chỉ tiêu), phương pháp liên hệ (lấy chỉ tiêu quan trọng để so sánh các chỉ tiêu khác), phương pháp khảo sát tìm xu hướng phát triển và phương pháp nghiên cứu sơ cấp… 6. Kết cấu luận văn Ngoài các nội dung Mở đầu, Kết luận, tài liệu tham khảo, luận văn được bố cục gồm 4 chương: Chương 1: Lý luận tổng quan về hiệu quả huy động vốn của Ngân hàng thương mại. Chương 2: Phương pháp nghiên cứu luận văn 3
Chương 3: Thực trạng về hiệu quả huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam (Eximbank) - Chi nhánh Ba Đình. Chương 4: Giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam (Eximbank) - Chi nhánh Ba Đình. 4
CHƯƠNG 1 LÝ LUẬN TỔNG QUAN VỀ HIỆU QUẢ HUY ĐỘNG VỐN CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu Thông qua việc nghiên cứu đề tài luận văn, mục tiêu của tác giả nhằm phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động huy động vốn của NHTM; hiệu quả huy động vốn thông qua các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả, cơ cấu nguồn vốn huy động, chi phí huy động ...; các nhân tố ảnh hưởng đến công tác huy động vốn. Trên cơ sở tổng hợp, hệ thống lý thuyết hiệu quả huy động vốn để phân tích, đánh giá hiệu quả huy động vốn tại Eximbank Chi nhánh Ba Đình giai đoạn 2015-2018, qua đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Chi nhánh. Cụ thể luận văn gồm những nội dung chính sau: Tìm hiểu về hoạt động huy động vốn của các NHTM; đánh giá hiệu quả công tác huy động vốn thông qua các chỉ tiêu phân tích định lượng, chi phí trực tiếp, chi phí gián tiếp trong hoạt động huy động vốn, các nhân tố ảnh hưởng tới hiệu quả huy động vốn... Qua thực tiễn kết quả kinh doanh, các nhân tố ảnh hưởng bên ngoài và bên trong Chi nhánh, đánh giá chung về hoạt động kinh doanh và cụ thể về hiệu quả huy động vốn hàng năm, từ đó xác định cụ thể các nguyên nhân ảnh hưởng chính đến hiệu quả huy động vốn. Trên cơ sở những phân tích, đánh giá khoa học, xác thực, từ đó đề xuất những định hướng, giải pháp có tính thực tiễn, khả thi nhằm nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Chi nhánh. Qua nghiên cứu cả về lý luận và thực tiễn làm việc nhiều năm tại Chi nhánh, nhận thức được vấn đề huy động vốn có ý nghĩa quan trọng, góp phần hoàn thành chỉ tiêu, nhiệm vụ kinh doanh, thúc đẩy hoạt động tín dụng, đồng 5
thời đóng góp quan trọng trong kế hoạch lợi nhuận hàng năm. Ý nghĩa quan trọng này cũng chính là nhiệm vụ được đặt ra đối với Chi nhánh để công tác huy động vốn đạt hiệu quả cao nhất. Nhận thức được tầm quan trọng của công tác huy động vốn trong hoạt động của các ngân hàng thương mại, nên việc nâng cao hiệu quả huy động vốn được nhiều tác giả chọn làm đề tài trong các công trình nghiên cứu: Đề tài luận văn thạc sĩ: “Huy động vốn tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn– Chi nhánh Thăng Long” của tác giả Nguyễn Ngọc Diên, 2015 đã xác định cơ bản thực trạng huy động vốn tại ngân hàng trong giai đoạn nghiên cứu. Trên cơ sở phân tích, đánh giá khoa học, tác giả đã đề xuất các giải pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả huy động vốn tại ngân hàng tác giả chọn nghiên cứu và các giải pháp, đề xuất đối với các NHTM. Đề tài luận văn thạc sĩ “Yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động huy động vốn tiền gửi tại Ngân hàng thương mại cổ phần xuất nhập khẩu Việt Nam- Chi nhánh Đà Lạt” năm 2017 của tác giả Hoàng Thị Kim Anh đã đánh giá các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động huy động tiền gửi của Eximbank Chi nhánh Đà Lạt, đánh giá thực trạng và đề xuất các nhóm giải pháp để nâng cao hiệu quả huy động tiền gửi. Đề tài luận văn thạc sĩ “Nâng cao chất lượng dịch vụ ngân hàng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Thăng Long” năm 2015 của tác giả Nguyễn Thị Tú Anh đã đưa ra khung lý thuyết đánh giá chất lượng dịch vụ ngân hàng bán lẻ; đánh giá thực trạng dịch vụ tại chi nhánh ngân hàng và đưa ra các giải pháp để nâng cao chất lượng dịch vụ ngân hàng. Trừ các lý luận chung, mỗi giai đoạn khác nhau, mỗi ngân hàng đều có các mục tiêu, giải pháp khác nhau trong chiến lược kinh doanh, trong đó có việc nâng cao hiệu quả huy động vốn. Theo tìm hiểu của tác giả, cho đến thời 6
điểm hoàn thành luận văn, chưa có công trình nghiên cứu hay đề tài Thạc sỹ nghiên cứu về nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Ngân hàng Eximbank – Chi nhánh Ba Đình, cho nên các giải pháp đề xuất sẽ đóng góp phần nào vào công tác huy động vốn và nâng cao hiệu quả hoạt động của Chi nhánh. 1.2. Huy động vốn của NHTM 1.2.1. Khái niệm và đặc điểm của NHTM 1.2.1.1. Khái niệm NHTM Loại hình kinh doanh ngân hàng là một trong những ngành kinh tế ra đời sớm nhất. Ngân hàng thương mại (Commercial bank) là ngân hàng trực tiếp giao dịch với doanh nghiệp, tổ chức kinh tế và cá nhân về tiền tệ và hoạt động ngân hàng nhằm thu lợi nhuận. Đặc điểm căn bản nhất của NHTM để phân biệt với các loại hình doanh nghiệp khác được xác định thông qua đối tượng kinh doanh. Đối với NHTM tiền tệ, dịch vụ ngân hàng vừa là đối tượng, là phương tiện kinh doanh chủ yếu. Trong nền kinh tế của mỗi quốc gia, NHTM là định chế tài chính trung gian giữ vai trò đặc biệt quan trọng. Luật quy định về thành lập và hoạt động của NHTM đối với mỗi quốc gia đều có nhiều nội dung khác nhau do đặc thù tính chất và mục đích hoạt động của ngân hàng trên thị trường tài chính tiền tệ của quốc gia đó. Cùng với sự phát triển của hoạt động ngân hàng, sự pha trộn giữa hoạt động truyền thống của ngân hàng với các loại hình trung gian tài chính, khái niệm về ngân hàng thương mại cũng có sự thay đổi. Nhưng nhìn chung khi nghiên cứu về ngân hàng thương mại các nhà kinh tế và Chính phủ các nước đều khá thống nhất về khái niệm ngân hàng thương mại, cụ thể như sau: - Tại Mỹ, Luật ngân hàng quy định NHTM là công ty kinh doanh tiền tệ, chuyên cung cấp dịch vụ tài chính và hoạt động trong ngành công nghiệp dịch vụ tài chính. 7
- Theo Luật ngân hàng của Pháp ban hành năm 1941 quy định: NHTM là những công ty hay cơ sở mà hoạt động thường xuyên là nhận tiền gửi của công chúng dưới hình thức ký thác hoặc dưới các hình thức khác và sử dụng tài nguyên đó cho chính họ trong các nghiệp vụ về chiết khấu, tín dụng và tài chính. - Đối với Ấn Độ, Luật NHTM quy định: NHTM là cơ sở nhận ký thác để cho vay hay tài trợ đầu tư. - Tại Việt Nam, Luật Các tổ chức tín dụng năm 2010 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định: NHTM là loại hình ngân hàng được thực hiện tất cả các hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác theo quy định của Luật này nhằm mục tiêu lợi nhuận. 1.2.1.2. Các hoạt động chủ yếu của NHTM Theo Luật Các tổ chức tín dụng năm 2010 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017), hoạt động của NHTM, bao gồm: - Nhận tiền gửi không kỳ hạn, tiền gửi có kỳ hạn, tiền gửi tiết kiệm và các loại tiền gửi khác. - Phát hành chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu, tín phiếu, trái phiếu để huy động vốn trong nước và nước ngoài. - Cấp tín dụng dưới các hình thức: Cho vay; Chiết khấu, tái chiết khấu công cụ chuyển nhượng và giấy tờ có giá khác; Bảo lãnh ngân hàng; Phát hành thẻ tín dụng; Bao thanh toán trong nước; Bao thanh toán quốc tế đối với các ngân hàng được phép thực hiện thanh toán quốc tế; Các hình thức cấp tín dụng khác sau khi được NHNN chấp thuận. - Mở tài khoản thanh toán cho khách hàng. - Cung ứng các phương tiện thanh toán. - Cung ứng các dịch vụ thanh toán trong nước, bao gồm: séc, lệnh chi, ủy nhiệm chi, nhờ thu, ủy nhiệm thu, thư tín dụng, thẻ ngân hàng, dịch vụ thu 8