Luận văn Thạc sĩ Tài chính Ngân hàng: Phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Mỹ Đình

Chia sẻ: Bobietbo | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:122

Thêm vào BST

Báo xấu

61
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Mỹ Đình" được hoàn thành với mục tiêu là phân tích về thực trạng phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Mỹ Đình trong giai đoạn 2019-2021 để làm rõ những kết quả đã đạt được, những hạn chế còn tồn tại và nguyên nhân của những hạn chế, từ đó, đề xuất một số giải pháp nhằm phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Mỹ Đình.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Tài chính Ngân hàng: Phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Mỹ Đình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG BÁN LẺ TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM- CHI NHÁNH MỸ ĐÌNH Ngành: Tài chính – Ngân hàng NGUYỄN THU HẰNG Hà Nội - 2022
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG BÁN LẺ TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM- CHI NHÁNH MỸ ĐÌNH Ngành: Tài chính – Ngân hàng Họ và tên: NGUYỄN THU HẰNG Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS NGUYỄN THỊ LAN Hà Nội - 2022
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn “Phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Mỹ Đình” là công trình nghiên cứu cá nhân của tôi dưới sự hướng dẫn của giáo viên hướng dẫn. Mọi số liệu, kết quả trình bày trong luận văn là hoàn toàn trung thực và chưa hề được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Tôi cũng xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ để thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc. Luận văn không sao chép bất kỳ một công trình nghiên cứu nào. Hà Nội, ngày tháng năm 2022 Người viết Nguyễn Thu Hằng
ii LỜI CẢM ƠN Với tình cảm sâu sắc, chân thành, cho phép tôi được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới các cơ quan và cá nhân đã tạo điều kiện giúp đỡ cho tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu hoàn thành luận văn này. Lời đầu tiên, tôi xin chân thành cảm ơn toàn thể quý thầy, cô giáo của Trường Đại học Ngoại Thương đã giúp đỡ tôi về mọi mặt trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS. TS Nguyễn Thị Lan, người đã cho tôi nhiều kiến thức thiết thực và hướng dẫn khoa học của luận văn. Cô đã luôn tận tình hướng dẫn, định hướng, góp ý giúp cho tôi hoàn thành luận văn này. Tiếp theo, tôi xin chân thành cảm ơn Ban Lãnh đạo, các phòng ban của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Mỹ Đình đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình công tác, cung cấp thông tin, tài liệu, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình nghiên cứu, hoàn thiện luận văn. Cuối cùng, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đối với gia đình, bạn bè và người thân đã động viên, khích lệ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Trân trọng!
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ................................................................................................................. ii BẢNG KÍ HIỆU VIẾT TẮT ................................................................................................ vi DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ, HÌNH, SƠ ĐỒ ................................................. vii PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ........................................................................................ 1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu ........................................................................... 2 2.1 Các nghiên cứu nước ngoài ..................................................................................... 2 2.2 Các nghiên cứu trong nước ..................................................................................... 3 2.3 Lý thuyết có tính kế thừa và khoảng trống nghiên cứu ............................................. 4 2.3.1. Lý thuyết có tính kế thừa: ........................................................................................................... 4 2.3.2. Khoảng trống nghiên cứu: ......................................................................................................... 4 3. Mục tiêu, câu hỏi và nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................ 5 3.1 Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................................... 5 3.2 Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................................. 5 3.3 Nhiệm vụ nghiên cứu .............................................................................................. 5 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .......................................................................... 6 4.1. Đối tượng nghiên cứu: ............................................................................................ 6 4.2. Phạm vi nghiên cứu: ............................................................................................... 6 5. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................................... 6 5.1. Phương pháp thu thập số liệu: ................................................................................ 6 5.2. Phương pháp phân tích: ......................................................................................... 6 6. Kết cấu của luận văn ............................................................................................. 7 7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ................................................................ 7 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG BÁN LẺ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ..................................................... 8 1.1 Tổng quan về hoạt động tín dụng bán lẻ của Ngân hàng Thương mại ................ 8 1.1.1 Khái niệm Ngân hàng thương mại và hoạt động tín dụng bán lẻ của Ngân hàng thương mại .......................................................................................................................... 8 1.1.2 Đặc điểm tín dụng bán lẻ của NHTM ....................................................................... 9 1.1.3 Vai trò của hoạt động tín dụng bán lẻ..................................................................... 11 1.1.4 Rủi ro của tín dụng bán lẻ ..................................................................................... 11 1.1.5 Các sản phẩm của tín dụng bán lẻ.......................................................................... 12 1.1.6 Các phương thức cấp tín dụng bán lẻ ..................................................................... 14
iv 1.2 Phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ của Ngân hàng Thương mại ................... 15 1.2.1 Quan điểm về phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ của Ngân hàng thương mại ........... 15 1.2.2 Sự cần thiết phải phát triển tín dụng bán lẻ của Ngân hàng Thương mại ................ 16 1.2.3 Các chỉ tiêu phản ánh sự phát triển tín dụng bán lẻ của NHTM ............................. 18 1.2.4 Các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển tín dụng bán lẻ của chi nhánh NHTM ........ 21 1.3 Kinh nghiệm về phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại một số chi nhánh NHTM và bài học rút ra cho BIDV- Chi nhánh Mỹ Đình ............................................ 24 1.3.1 Kinh nghiệm về phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại một số chi nhánh NHTM .. 24 1.3.2 Bài học kinh nghiệm rút ra cho BIDV- Chi nhánh Mỹ Đình................................... 25 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG BÁN LẺ TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM- CHI NHÁNH MỸ ĐÌNH ......................................................................................................................... 28 2.1 Giới thiệu chung về Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Mỹ Đình .......................................................................................................... 28 2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Mỹ Đình ................................................................................................. 28 2.1.2 Cơ cấu bộ máy tổ chức........................................................................................... 30 2.1.3 Chức năng và nhiệm vụ của chi nhánh .................................................................. 31 2.1.4 Tình hình hoạt động kinh doanh từ năm 2019- 2021 .............................................. 33 2.2 Thực trạng phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- chi nhánh Mỹ Đình.................................................................... 38 2.2.1 Các chính sách cấp tín dụng bán lẻ do Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam 38 2.2.2 Quy trình cấp tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam 41 2.2.3 Phân tích thực trạng phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- chi nhánh Mỹ Đình .................................................................. 48 2.3 Đánh giá chung về sự phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- chi nhánh Mỹ Đình ................................................... 57 2.3.1 Kết quả đạt được.................................................................................................... 57 2.3.2 Những hạn chế...................................................................................................... 58 2.3.3 Nguyên nhân những hạn chế ................................................................................. 59 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG BÁN LẺ TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM- CHI NHÁNH MỸ ĐÌNH ......................................................................................................................... 63 3.1 Định hướng phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- chi nhánh Mỹ Đình ............................................................... 63 3.2 Một số giải pháp phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- chi nhánh Mỹ Đình ........................................................... 66
v 3.2.1 Xây dựng chiến lược phát triển hoạt động ngân hàng bán lẻ gắn với chiến lược ngân hàng số: ............................................................................................................................ 66 3.2.2 Nâng cao năng lực quản trị điều hành, hoàn thiện mô hình tổ chức ....................... 67 3.2.3 Hoàn thiện các văn bản chế độ, chính sách liên quan ............................................. 67 3.2.4 Xây dựng một chiến lược Marketing dịch vụ ngân hàng bán lẻ hiệu quả ................ 68 3.2.5 Tăng cường quản lý rủi ro, đảm bảo an toàn, đồng thời nâng cao chất lượng dịch vụ, chăm sóc khách hàng bán lẻ .............................................................................................. 70 3.2.6 Đa dạng hoá sản phẩm tín dụng bán lẻ .................................................................. 71 3.2.7 Phát triển nền khách hàng cá nhân một cách bền vững, nâng cao chất lượng chăm sóc khách hàng.................................................................................................................. 71 3.2.8 Tích cực nắm bắt, phân tích thị trường .................................................................. 73 3.2.9 Xây dựng hệ sinh thái số về dịch vụ ngân hàng bán lẻ ............................................ 73 3.3 Một số kiến nghị đối với Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam ................. 74 3.3.1 Về vấn đề quy trình, nghiệp vụ ............................................................................... 74 3.3.2 Về các vấn đề liên quan đến sản phẩm dịch vụ ....................................................... 75 3.3.3 Về các chính sách giá cả ........................................................................................ 75 3.3.4 Về vấn đề công tác truyền thông, Marketing ........................................................... 75 3.3.5 Về vấn đề kênh phân phối:..................................................................................... 76 3.3.6 Về chính sách nhân sự, bản sắc ngân hàng:........................................................... 76 3.3.7 Về môi trường vật chất hạ tầng kỹ thuật:................................................................ 77 TÓM TẮT CHƯƠNG 3 .................................................................................................. 78 KẾT LUẬN ................................................................................................................. 79 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................... 81 PHỤ LỤC I ................................................................................................................ 83 PHỤ LỤC II ............................................................................................................... 87
vi BẢNG KÍ HIỆU VIẾT TẮT ASEAN Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á BIDV Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam GDKH Giao dịch khách hàng KHCN Khách hàng cá nhân MB Bank Ngân hàng thương mại cổ phần quân đội NHBL Ngân hàng bán lẻ NHNN Ngân hàng nhà nước NHTM Ngân hàng thương mại PGD Phòng giao dịch PGĐ Phó giám đốc QLKH Quản lý khách hàng QLRR Quản lý rủi ro QTK Quỹ tiết kiệm QTTD Quản trị tín dụng TDBL Tín dụng bán lẻ TĐTD Thẩm định tín dụng Techcombank Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ Thương Việt Nam TSBĐ Tài sản bảo đảm TMCP Thương mại cổ phần TNDN Thu nhập doanh nghiệp VND Việt Nam đồng VAMC Công ty quản lý tài sản Vietcombank Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam Vietinbank Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam
vii DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ, HÌNH, SƠ ĐỒ Bảng 2. 1: Kết quả hoạt động kinh doanh của BIDV Mỹ Đình năm 2019-2021 ................ 33 Bảng 2. 2: Tỷ trọng cơ cấu nguồn vốn của BIDV Mỹ Đình năm 2019-2021 ..................... 34 Bảng 2. 3: Tỷ trọng cơ cấu dư nợ của BIDV Mỹ Đình năm 2019-2021 ............................. 36 Bảng 2. 4: Tổng hợp thu dịch vụ ròng của BIDV Mỹ Đình năm 2019-2021 ...................... 37 Bảng 2. 5: Tổng hợp cơ cấu nguồn vốn của BIDV Mỹ Đình năm 2019-2021 .................... 48 Bảng 2. 6: Thị phần TDBL của các chi nhánh ngân hàng trên địa bàn quận Nam Từ Liêm 2019-2021 ............................................................................................................................ 49 Bảng 2. 7: Kết quả hoạt động TDBL BIDV Mỹ Đình năm 2019-2021 .............................. 50 Bảng 2. 8: Tỷ lệ nợ xấu, nợ nhóm 2 BIDV Mỹ Đình năm 2019-2021 ................................ 51 Bảng 2. 9: Tổng quan về mẫu nghiên cứu ........................................................................... 55 Bảng 2. 10: Chỉ tiêu kế hoạch phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ BIDV Mỹ Đình giai đoạn 2020-2025 ................................................................................................................... 64 Bảng 2. 11: Kết quả phân tích hệ số tin cậy Cronbach’s Alpha .......................................... 90 Bảng 2. 12: Kết quả kiểm định KMO và Bartlett ................................................................ 92 Bảng 2. 13: Tổng Phương sai trích ...................................................................................... 92 Bảng 2. 14: Kết quả kiểm định KMO và Bartlett đối với thang đo sự hài lòng .................. 93 Bảng 2. 15: Kết quả phân tích hệ số tương quan giữa các biến độc lập với biến phụ thuộc94 Bảng 2. 16: Hồi quy ............................................................................................................. 96 Bảng 2. 17: Thống kê mô tả đo lường mức độ hài lòng của khách hàng ............................ 96 Bảng 2. 18: ANOVA ........................................................................................................... 97 Bảng 2. 19: Hệ số kết quả hồi quy của từng biến ................................................................ 97 Sơ đồ 2. 1: Cơ cấu tổ chức của BIDV chi nhánh Mỹ Đình ................................................. 30 Sơ đồ 2. 2: Quy trình nghiên cứu đo lường mức độ hài lòng của khách hàng .................... 52 Sơ đồ 2. 3: Mô hình nghiên cứu và thang đo ....................................................................... 53
viii TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN 1. Các thông tin chung 1.1. Tên luận văn: Phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Mỹ Đình 1.2. Tác giả: Nguyễn Thu Hằng 1.3. Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng 1.4. Giáo viên hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Thị Lan 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ của Ngân hàng thương mại. - Phân tích, đánh giá thực trạng phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Mỹ Đình giai đoạn 2019- 2021. - Đề xuất các giải pháp nhằm phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Mỹ Đình. 3. Những đóng góp của luận văn - Thứ nhất, luận văn đã hệ thống hóa và làm sáng tỏ những cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ của Ngân hàng thương mại. - Thứ hai, luận văn đã phân tích, đánh giá thực trạng phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Mỹ Đình giai đoạn 2019-2021, qua đó luận văn đánh giá các kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân các hạn chế của chi nhánh. - Thứ ba, luận văn đề xuất các giải pháp nhằm phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Mỹ Đình trong thời gian tới.
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Tín dụng bán lẻ là hình thức cung cấp tín dụng của ngân hàng cho các khách hàng là cá nhân, hộ gia đình, doanh nghiệp nhỏ và vừa. Tín dụng bán lẻ có ý nghĩa quan trọng đối với ngân hàng, các khách hàng và cả nền kinh tế- xã hội. Trước tiên, tín dụng bán lẻ là bộ phận cấu thành nên tín dụng ngân hàng. Đây là hoạt động cơ bản của tất cả các ngân hàng thương mại. Vì đối tượng của tín dụng bán lẻ rất đa dạng và phổ biến, nên các ngân hàng đều tập trung vào những khách hàng này. Tín dụng bán lẻ giúp mang lại thu nhập cho ngân hàng thông qua chênh lệch lãi suất cho vay, thu phí bảo lãnh… nhờ đó mà hoạt động của ngân hàng được tăng cường. Ngoài ra, thông qua tín dụng bán lẻ, ngân hàng còn có thể phát triển các hoạt động khác của mình như hoạt động bảo hiểm, sản phẩm phi tín dụng,… từ đó giúp mở rộng thị phần hoạt động, được nhiều khách hàng biết đến. Tất cả các yếu tố đó góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Với khách hàng, tín dụng bán lẻ mang lại những lợi ích đáng kể. Nhờ có tín dụng bán lẻ của ngân hàng mà khách hàng có được khoản vốn vay kịp thời để đáp ứng các nhu cầu đầu tư, tiêu dùng, sản xuất kinh doanh. Tín dụng bán lẻ của ngân hàng là nguồn huy động vốn nhanh chóng, tiện ích cho người dân. Thông qua hoạt động tín dụng bán lẻ, các nguồn lực tài chính được phân bổ một cách hiệu quả; ngân hàng hoạt động tốt hơn; người dân có vốn để đầu tư, sản xuất, kinh doanh… Điều đó góp phần ổn định và phát triển kinh tế - xã hội, giúp phân bổ vốn từ người có vốn sang người cần vốn. Hiện tại, nhu cầu của nhiều khách hàng cá nhân đang tăng mạnh về vấn đề mua nhà ở, mua sắm xe ô tô, đầu tư kinh doanh… Trên cơ sở nắm bắt nhu cầu thực tế cũng như đẩy mạnh sức cạnh tranh với các ngân hàng trên cùng địa bàn, Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Mỹ Đình đã đẩy mạnh triển khai rộng rãi các sản phẩm tín dụng bán lẻ phù hợp đến với các đối tượng khách hàng. Tuy nhiên trong công tác quảng cáo, marketing sản phẩm đến với khách hàng còn gặp nhiều khó khăn cả về nguồn lực lẫn các
2 yếu tố khách quan, chủ quan làm ảnh hưởng đến việc phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ của chi nhánh. Để có cái nhìn đúng đắn hơn về việc hoạt động tín dụng bán lẻ tại chi nhánh, tác giả đã nắm bắt được tình hình hoạt động kinh doanh và nhận thức được sự cần thiết của việc phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại đây. Nhằm vận dụng những vấn đề nghiên cứu khoa học và thực tiễn hoạt động kinh doanh cũng như đóng góp một vài ý kiến trong quá trình phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ của chi nhánh, tác giả đã lựa chọn đề tài: “Phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Mỹ Đình” làm đề tài nghiên cứu luận văn thạc sỹ. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu Phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ đang là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của Ngân hàng thương mại. Hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng thương mại hiện nay đang là một trong những hoạt động mang lại nguồn lợi nhuận khổng lồ cho ngân hàng, vì vậy phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ đang là một lĩnh vực được quan tâm, nghiên cứu. Trên thực tế đã có không ít những công trình nghiên cứu về vấn đề này được thực hiện trong nước cũng như một số nước phát triển khác. 2.1 Các nghiên cứu nước ngoài Nghiên cứu của Jim Marous (2021) “Retail Banking Year in Review 2020: A Reflection in 20 Charts” và “Top Digital Banking Transformation Trends For 2021” đã đưa ra các thành tựu đạt được và những hạn chế của ngân hàng bán lẻ trong đại dịch và phương hướng phát triển của ngân hàng bán lẻ trong năm 2021- chuyển đổi số. Hai nghiên cứ này chỉ ra sự thiếu sót của ngân hàng bán lẻ về việc phát triển kênh ngân hàng số và phương hướng về việc phát triển ngân hàng số tiếp cận, phổ biến cho khách hàng nhằm gia tăng lượng khách hàng sử dụng sản phẩm ngân hàng bán lẻ, tối ưu hoá lợi nhuận cho ngân hàng. Nghiên cứu của Capgemini (2021) “Top Trends in Retail Banking : 2022” đã chỉ ra những xu hướng của Ngân hàng trong năm 2022 như: (i) Lấy khách hàng làm trung tâm để sáng tạo nên các sản phẩm và dịch vụ với tính năng vượt trội; (ii)
3 Kênh ngân hàng tối ưu được xây dựng dựa trên sự tăng trưởng bền vững, lâu dài, trong đó các tương tác của con người- từ phục vụ đến tư vấn- sẽ được phát triển đầy đủ để tiếp cận với nền công nghệ mới- 5G. Nghiên cứu “The future of retail banking” (2021) của Deloitte đưa ra 03 phương pháp thúc đẩy hoạt động của ngân hàng bán lẻ trong thời kỳ đại dịch: (i) Ngân hàng số; (ii) Xây dựng trung tâm quan hệ khách hàng; (iii) Cá nhân hoá cho từng phân đoạn khách hàng. Ba phương pháp này có ý nghĩa chuyển đổi cách quản lý của ngân hàng: từ cách ngân hàng tương tác với khách hàng đến cách ngân hàng quản lý đội ngũ nhân viên hay cách ngân hàng có thể tương tác với từng phân đoạn khách hàng với những ưu tiên khác nhau. 2.2 Các nghiên cứu trong nước Luận án tiến sĩ “Phát triển dịch vụ ngân hàng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam” của Vũ Hồng Thanh (2020) đã phân tích, luận giải ý nghĩa phát triển dịch vụ ngân hàng bán lẻ trước làn sóng số hóa hoạt động ngân hàng. Luận án đã đánh giá những kết quả đạt được, tồn tại, nguyên nhân của kết quả cũng như tồn tại trong phát triển dịch vụ ngân hàng bán lẻ tại BIDV từ đó đề xuất các giải pháp để phát triển dịch vụ ngân hàng bán lẻ tại BIDV đến năm 2025 trước làn sóng số hóa các hoạt động ngân hàng. Luận văn thạc sỹ “Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Thăng Long” của Vũ Thị Thu (2015) giúp hệ thống hoá các khái niệm về chất lượng tín dụng bán lẻ, các chỉ tiêu đo lường hiệu quả hoạt động tín dụng bán lẻ. Bên cạnh đó luận văn đã đi sâu phân tích về hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Thăng Long, đưa ra các thành tích đạt được của chi nhánh khi thực hiện các biện pháp nâng cao hoạt động tín dụng mà ngân hàng đã áp dụng từ đó đề xuất, bổ sung các giải pháp giúp nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng bán lẻ tại ngân hàng. Luận văn thạc sỹ “Giải pháp phát triển tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Đông Hà Nội” của Nguyễn Hữu Tiến (2012) với mục đích đưa ra các luận giải về những vấn đề cơ sở lý luận và thực tiễn
4 trong việc phát triển tín dụng bán lẻ, nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động tín dụng và sức cạnh tranh của các Ngân hàng thương mại nói chung và của Chi nhánh Đông Hà Nội nói riêng, từ đó đưa ra được một số giải pháp tích cực để phát triển tín dụng bán lẻ tại Chi nhánh Đông Hà Nội. 2.3 Lý thuyết có tính kế thừa và khoảng trống nghiên cứu 2.3.1. Lý thuyết có tính kế thừa: Qua tổng quan nghiên cứu các công trình trong nước và nước ngoài, tác giả nhận thấy: Có khá nhiều công trình trong nước đã nghiên cứu về các sản phẩm dịch vụ của ngân hàng bán lẻ và hầu hết các nghiên cứu đã đề cập đầy đủ và rõ ràng về khái niệm, vai trò, đặc điểm, các nhân tố ảnh hưởng và tác động đến hoạt động tín dụng bán lẻ tại ngân hàng. Các nghiên cứu trên đã đánh giá thực trạng hoạt động tín dụng bán lẻ tại các ngân hàng thương mại tại Việt Nam. Ngoài ra một số nghiên cứu đã đưa hoạt động tín dụng bán lẻ trong điều kiện cạnh tranh tự do và nền kinh tế hội nhập quốc tế; phân tích sự ảnh hưởng của làn sóng số hoá hoạt động ngân hàng và cuộc cách mạnh công nghệ 4.0. Các công trình ngoài nước đã đưa ra những đóng góp của ngân hàng bán lẻ; những nhân tố tác động và dự đoán xu hướng phát triển của ngân hàng bán lẻ trong nền kinh tế- xã hội hội nhập với toàn thế giới nhưng chưa có lý thuyết toàn diện về phát triển tín dụng bán lẻ. 2.3.2. Khoảng trống nghiên cứu: Có rất nhiều công trình nghiên cứu trên thế giới và tại Việt Nam đã nghiên cứu đến việc phát triển tín dụng bán lẻ của ngân hàng thương mại. Các nghiên cứu trên thế giới đã tập trung phân tích về hoạt động ngân hàng bán lẻ và đưa ra các dự đoán về xu hướng phát triển của ngân hàng bán lẻ trong tương lai còn các nghiên cứu trong nước lại tập trung nghiên cứu các giải pháp để phát triển dịch vụ bán lẻ tại các ngân hàng cụ thể. Tuy nhiên chưa có nghiên cứu về phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- chi nhánh Mỹ Đình.
5 Vì vậy, một nghiên cứu cụ thể, toàn diện về phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- chi nhánh Mỹ Đình, từ đó đưa ra các giải pháp có căn cứ khoa học để vận dụng có hiệu quả trong thực tiễn. 3. Mục tiêu, câu hỏi và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1 Mục tiêu nghiên cứu Trên cơ sở phân tích về thực trạng phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Mỹ Đình trong giai đoạn 2019-2021 để làm rõ những kết quả đã đạt được, những hạn chế còn tồn tại và nguyên nhân của những hạn chế, từ đó, đề xuất một số giải pháp nhằm phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Mỹ Đình. 3.2 Câu hỏi nghiên cứu - Thế nào là phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng thương mại? - Để đánh giá sự phát triển của hoạt động tín dụng bán lẻ của ngân hàng thương mại, người ta sử dụng những tiêu chí nào? - Thực trạng phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Mỹ Đình trong giai đoạn 2019- 2021? - Giải pháp phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Mỹ Đình trong thời gian tới là gì? 3.3 Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa những vấn đề cơ bản có liên quan đến cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng thương mại. - Phân tích thực trạng phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Mỹ Đình giai đoạn 2019- 2021, đánh giá những kết quả đạt được, những mặt hạn chế và nêu ra được nguyên nhân của những hạn chế. - Trên cơ sở phân tích thực trạng phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ, đề xuất một số giải pháp phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Mỹ Đình.
6 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu: Hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Mỹ Đình. 4.2. Phạm vi nghiên cứu: • Về nội dung: Phân tích thực trạng phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Mỹ Đình. • Về thời gian: (i) Số liệu thu thập cho giai đoạn từ 2019 đến 2021; (ii) Trên cơ sở đó đưa ra những dự báo về xu hướng của cạnh tranh trong giai đoạn đến năm 2026. • Về không gian: Đánh giá đối với Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Mỹ Đình. 5. Phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp thu thập số liệu: Nguồn dữ liệu: Luận văn sử dụng nguồn dữ liệu thứ cấp thu thập được từ các tài liệu, thông tin nội bộ như: Báo cáo nội bộ tình hình kết quả hoạt động kinh doanh của BIDV trong 03 năm gần nhất, của BIDV chi nhánh Mỹ Đình; Đề xuất kế hoạch kinh doanh năm 2022 của BIDV Mỹ Đình... và nguồn dữ liệu thu thập được từ bên ngoài như từ các giáo trình, luận văn của khóa trước có liên quan đến đề tài, các nguồn dữ liệu từ internet... 5.2. Phương pháp phân tích: Phương pháp nghiên cứu được áp dụng trong luận văn: phương pháp tổng hợp, phân tích, so sánh các số liệu, các kết quả thực hiện của các dự án đã và đang thực hiện. Phương pháp tương quan và hồi quy được sử dụng để phân tích chỉ tiêu định tính: Mức độ hài lòng của khách hàng.
7 6. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, luận văn được kết cấu theo 03 phần chính: Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng thương mại. Chương 2: Thực trạng phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam - Chi nhánh Mỹ Đình. Chương 3: Giải pháp phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam - Chi nhánh Mỹ Đình. 7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài Luận văn đã làm sáng tỏ cơ sở lý luận và thực tiễn chi tiết về phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng thương mại, trong đó nêu ra đặc điểm, vai trò cũng như bổ sung và hoàn thiện các chỉ tiêu quan trọng phản ánh sự phát triển tín dụng bán lẻ của Ngân hàng thương mại. Luận án cũng dựa trên những tồn tại về hạn chế phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Mỹ Đình, phân tích sâu về nguyên nhân tồn tại hạn chế để đúc kết ra những bài học kinh nghiệm cho hoạt động tín dụng bán lẻ tại các Ngân hàng thương mại. Bên cạnh đó, Luận văn đưa ra thực trạng phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam- Chi nhánh Mỹ Đình trong giai đoạn 2017- 2021: những kết quả đã đạt được, những mặt hạn chế và nguyên nhân các mặt hạn chế. Trên cơ sở đó đưa ra một số giải pháp cụ thể định hướng cho việc phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam- Chi nhánh Mỹ Đình trong giai đoạn tới nhằm nâng cao hiệu quả của hoạt động tín dụng bán lẻ cũng như hiệu quả hoạt động của Ngân hàng.
8 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG BÁN LẺ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1 Tổng quan về hoạt động tín dụng bán lẻ của Ngân hàng Thương mại 1.1.1 Khái niệm Ngân hàng thương mại và hoạt động tín dụng bán lẻ của Ngân hàng thương mại 1.1.1.1 Khái niệm Ngân hàng thương mại Theo Giáo sư Peter S. Rose: Ngân hàng là loại hình tổ chức tài chính, cung cấp một danh mục các dịch vụ tài chính đa dạng nhất – đặc biệt là tín dụng, tiết kiệm và dịch vụ thanh toán – và thực hiện nhiều chức năng tài chính nhất so với bất kỳ một tổ chức kinh doanh nào trong nền kinh tế. Ngân hàng hay cụ thể hơn là Ngân hàng thương mại (NHTM) là tổ chức đã hình thành, tồn tại và phát triển hàng trăm năm gắn liền với sự phát triển của nền kinh tế hàng hoá. Ngân hàng thương mại hoạt động chủ yếu và thường xuyên là nhận tiền gửi của khách hàng để cấp tín dụng và thực hiện nghiệp vụ chiết khấu và làm phương tiện thanh toán. Ở Việt Nam cũng có rất nhiều khái niệm về Ngân hàng thương mại. Theo Luật các Tổ chức tín dụng năm 2010, Ngân hàng là loại hình tổ chức tín dụng có thể được thực hiện tất cả các hoạt động ngân hàng theo quy định của Luật này. Theo tính chất và mục tiêu hoạt động, các loại hình ngân hàng bao gồm ngân hàng thương mại, ngân hàng chính sách, ngân hàng hợp tác xã. Cụ thể hơn, Ngân hàng thương mại là loại hình ngân hàng được thực hiện tất cả các hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác theo quy định của Luật này nhằm mục tiêu lợi nhuận. Bên cạnh đó, tại Nghị định số 59/2009/NĐ-CP của Chính phủ về tổ chức và hoạt động NHTM quy định, Ngân hàng thương mại là ngân hàng được thực hiện toàn bộ hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác có liên quan vì mục tiêu lợi nhuận theo quy định của Luật các Tổ chức tín dụng và các quy định khác của pháp luật. 1.1.1.2 Khái niệm về hoạt động tín dụng bán lẻ của NHTM Theo Luật các Tổ chức tín dụng năm 2010, Hoạt động cấp tín dụng là việc
9 thỏa thuận để tổ chức cá nhân sử dụng một khoản tiền hoặc cam kết cho phép sử dụng một khoản tiền theo nguyên tắc có hoàn trả bằng nghiệp vụ cho vay chiết khấu, cho thuê tài chính, bao thanh toán, bảo hành ngân hàng và các nghiệp vụ cấp tín dụng khác. Theo The Bank, Tín dụng bán lẻ là hình thức cung cấp trực tiếp các sản phẩm tín dụng có quy mô nhỏ cho khách hàng là cá nhân, hộ gia đình, doanh nghiệp vừa và nhỏ. Vì vậy, theo quan điểm của tác giả, hoạt động tín dụng bán lẻ của ngân hàng thương mại là hoạt động cung ứng các sản phẩm tín dụng có quy mô nhỏ phục vụ đối tượng khách hàng cá nhân và hộ gia đình thông qua các hình thức: cho vay, chiết khấu, tái chiết khấu giấy tờ có giá và các công cụ chuyển nhượng. 1.1.2 Đặc điểm tín dụng bán lẻ của NHTM Đối tượng khách hàng đa dạng, phức tạp Đối tượng khách hàng của tín dụng bán lẻ chủ yếu là cá nhân, hộ gia đình kinh doanh nhỏ lẻ… Những đối tượng khách hàng trên là các thành phần kinh tế năng động, nhạy bén nhưng không có tính ổn định, bền vững. Đối tượng khách hàng đa dạng, phức tạp do khách hàng chủ yếu là cá nhân, hộ gia đình nên có sự khác nhau về độ tuổi, mức thu nhập, nhu cầu mua sắm, tiêu dùng… Những thành phần kinh tế có thu nhập cao thì sẽ có nhu cầu vay cao hơn và việc trả nợ cũng phụ thuộc phần lớn vào ý thức trách nhiệm hoàn trả đầy đủ và đúng hạn của khách hàng. Nguồn trả nợ, khả năng tài chính thường khó chứng minh, không ổn định, thiếu minh bạch Khi tiếp cận với một khách hàng mới, cán bộ tín dụng sẽ quan tâm đến lịch sử tín dụng của khách hàng, thu nhập thường xuyên và phương án vay vốn có phù hợp với thực trạng nhu cầu của khách hàng. Tuy nhiên với thực tế ở Việt Nam hiện nay, việc chứng minh tài chính, nguồn trả nợ hay phương án phù hợp với quy định của ngân hàng thường không dễ dàng. Các doanh nghiệp ở nước ta hiện tại vẫn ưa chuộng trả lương bằng hình thức tiền mặt nên việc kiểm soát mức thu nhập thường
10 xuyên của khách hàng gặp nhiều khó khăn. Hiện nay rất nhiều khách hàng có mức thu nhập trung bình nhưng lại có nhu cầu vay vốn để kinh doanh, đầu tư lập nghiệp, những khoản vay nhỏ lẻ như vậy sẽ đem lại rủi ro cao hơn cho ngân hàng do khả năng đánh giá tài chính trả nợ của khách hàng khó khăn, đánh giá hiệu quả phương án kinh doanh không phù hợp hay không thẩm định được ý thức trách nhiệm trả nợ của khách hàng mới. Số lượng khoản vay lớn, quy mô khoản vay nhỏ Tín dụng bán lẻ chủ yếu phục vụ đối tượng khách hàng là cá nhân, hộ gia đình nhằm đáp ứng nhu cầu về nhà ở, ô tô hoặc kinh doanh nhỏ lẻ. Do vậy các khoản vay thường có quy mô nhỏ và thời gian vay dài nhưng số lượng khoản vay sẽ lớn do nhu cầu cá nhân thường phát sinh nhiều hơn doanh nghiệp. Tín dụng bán lẻ tại NHTM phụ thuộc vào chu kỳ kinh tế. Sự phát triển của tín dụng bán lẻ bị ảnh hưởng lớn từ sự phát triển của chu kỳ kinh tế. Khi nền kinh tế phát triển mạnh mẽ và mở rộng quy mô, thu nhập của người dân tăng lên, từ đó thúc đẩy nhu cầu mua sắm nhà ở, tài sản cố định cũng như mở rộng kinh doanh. Hiệu quả sinh lời cao, chi phí vốn lớn, rủi ro cao nhưng phân tán rủi ro Lãi suất cho vay từ tín dụng bán lẻ thường cao hơn các khoản vay từ tín dụng bán buôn do thời gian của các khoản vay chủ yếu là trung dài hạn. Lãi suất cao đồng thời chi phí vốn cũng lớn do nguồn vốn mua vào là nguồn vốn dài hạn. Bên cạnh hiệu quả sinh lời cao, tín dụng bán lẻ cũng chịu rủi ro cao nhưng rủi ro được phân tán. Tín dụng bán lẻ dễ phát sinh nợ quá hạn do chủ yếu phụ thuộc vào thu nhập của khách hàng là cá nhân nên tài chính không ổn định, bền vững, tuy nhiên do quy mô các khoản vay thường nhỏ và nhiều nên rủi ro được phân tán cho nhiều người. Tài sản bảo đảm phong phú, đa dạng nhưng phức tạp về tính chất pháp lý Do tín dụng bán lẻ chủ yếu phục vụ đối tượng khách hàng là cá nhân, hộ gia đình với nhu cầu tiêu dùng, nhà ở, ô tô hoặc kinh doanh quy mô nhỏ nên tài sản bảo đảm cũng rất phong phú và đa dạng. Đối với các khoản vay tín chấp, khách hàng