Một số giải pháp đổi mới giáo dục đại học Việt Nam

NGHIÏN CÛÁU<br /> RESEARCH<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Asia - Pacific Economic Review<br /> Möåt söë giaãi phaáp àöíi múái giaáo duåc àaåi hoåc Viïåt Nam<br /> <br /> Hoaâng Xuên Lêm<br /> Trûúâng Àaåi hoåc Cöng nghïå vaâ Quaãn lyá Hûäu Nghõ<br /> <br /> <br /> Cuâng vúái quaá trònh àöíi múái vaâ höåi nhêåp quöëc tïë sêu röång hiïån nay, giaáo duåc àaåi hoåc Viïåt Nam cêìn àûúåc àöíi<br /> múái trïn cú súã vêîn giûä àûúåc nhûäng neát àùåc thuâ cuãa giaáo duåc àaåi hoåc trong nûúác, àöìng thúâi tiïåm cêån àûúåc caác<br /> chuêín chung cuãa thïë giúái.Giaáo duåc - àaâo taåo luön àûúåc Àaãng vaâ Nhaâ nûúác ta àùåc biïåt quan têm, coi àêy laâ<br /> “quöëc saách haâng àêìu, laâ sûå nghiïåp cuãa Àaãng, Nhaâ nûúác vaâ cuãa toaân dên. Àêìu tû cho giaáo duåc laâ àêìu tû phaát<br /> triïín, àûúåc ûu tiïn ài trûúác trong caác chûúng trònh, kïë hoaåch phaát triïín kinh tïë - xaä höåi”). Trong àoá, giaáo duåc -<br /> àaâo taåo àaåi hoåc (GD - ÀTÀH) coá nhiïåm vuå quan troång,“àaâo taåo nhên lûåc trònh àöå cao, böìi dûúäng nhên taâi.<br /> <br /> <br /> <br /> 1. Quan àiïím cuãa Àaãng, Nhaâ nûúác vïì àöíi múái cùn quaãn lyá giaáo duåc, cú chïë quaãn lyá, cú súã vêåt chêët vaâ caác<br /> baãn vaâ toaân diïån giaáo duåc - àaâo taåo àiïìu kiïån khaác baão àaãm chêët lûúång giaáo duåc.<br /> Àöíi múái cùn baãn, toaân diïån giaáo duåc vaâ àaâo taåo laâ Hiïån àaåi hoáa muåc tiïu, nöåi dung giaáo duåc, phûúng<br /> àöíi múái tûâ quan àiïím, tû tûúãng chó àaåo àïën muåc tiïu, phaáp vaâ hònh thûác töí chûác giaáo duåc, phûúng phaáp<br /> nöåi dung, phûúng phaáp, cú chïë, chñnh saách, àiïìu kiïån àaánh giaá giaáo duåc, cú súã vêåt chêët vaâ hïå thöëng quaãn lyá-<br /> baão àaãm thûåc hiïån; àöíi múái tûâ sûå laänh àaåo cuãa Àaãng, giaáo duåc.<br /> quaãn lyácuãa Nhaâ nûúác àïën hoaåt àöång quaãn trõ cuãa caác Xaä höåi hoáa laâ àa daång chuã thïí àêìu tû, chuã thïí<br /> cú súã giaáo duåc, àaâo taåo vaâ viïåc tham gia cuãa gia àònh, tham gia vaâ giaám saát caác hoaåt àöång giaáo duåc; xêy<br /> cöång àöìng, xaä höåi vaâ baãn thên ngûúâi hoåc; àöíi múái úã têët dûång xaä höåi hoåc têåp, baão àaãm àiïìu kiïån hoåc têåp suöët<br /> caã caác bêåc hoåc, ngaânh hoåc. Àöíi múái àïí taåo ra chuyïín àúâi cho moåi ngûúâi dên; thûåc hiïån töët phûúng chêm<br /> biïën maånh meä vïì chêët lûúång vaâ hiïåu quaã giaáo duåc, phöëi húåp chùåt cheä giaáo duåc nhaâ trûúâng, gia àònh vaâ xaä<br /> àaáp ûáng ngaây caâng töët hún yïu cêìu cuãa sûå nghiïåp xêy höåi; khuyïën khñch, huy àöång vaâ taåo àiïìu kiïån àïí toaân<br /> dûång vaâ baão vïå Töí quöëc, nhu cêìu hoåc têåp cuãa nhên xaä höåi tham gia xêy dûång möi trûúâng giaáo duåc laânh<br /> dên. maånh.<br /> Àöíi múái phaãi baão àaãm tñnh hïå thöëng, coá têìm nhòn Dên chuã hoáa laâtaåo bònh àùèng vïì cú höåi tiïëp cêån<br /> daâi haån, phuâ húåp vúái tûâng loaåi àöëi tûúång vaâ cêëp hoåc, giaáo duåc cho moåi ngûúâi, nhêët laâ caác àöëi tûúång vuâng<br /> caác giaãi phaáp àöìng böå, khaã thi, coá troång têm, troång khoá khùn vaâ caác àöëi tûúång chñnh saách xaä höåi; thûåc<br /> àiïím, löå trònhvaâbûúác ài phuâ húåp. hiïån cú chïë ngûúâi hoåc tham gia àaánh giaá hoaåt àöång<br /> Àöíi múái cùn baãn vaâ toaân diïån khöng coá nghôa laâ giaáo duåc; cêëp dûúái tham gia àaánh giaá cêëp trïn. Cöng<br /> laâm laåi têët caã, tûâ àêìu maâ cêìn àöíi múái coá troång têm, khai kïët quaã ào lûúâng mûác àöå haâi loâng cuãa ngûúâi dên<br /> troång àiïím, coá löå trònh phuâ húåp vúái thûåc tïë àêët nûúác, àöëi vúái sûå phuåc vuå cuãa cú quan quaãn lyánhaâ nûúác vïì<br /> àõa phûúng; coá sûåkïë thûâa, phaát triïín nhûäng nhên töë giaáo duåc vaâ caác cú súã giaáo duåc; cöng khai chñnh saách<br /> múái, tiïëp thu coá choån loåc nhûäng kinh nghiïåm cuãa thïë giaáo duåc, cöng khai taâi chñnh, caác àiïìu kiïån baão àaãm<br /> giúái. “Àöíi múái cùn baãn, toaân diïån nïìn giaáo duåc theo vaâ kïët quaã giaáo duåc; tùng cûúâng vai troâ cuãa Höåi àöìng<br /> hûúáng chuêín hoáa, hiïån àaåi hoáa, xaä höåi hoáa, dên chuã trûúâng trong caác cú súã giaáo duåc, àaâo taåo...<br /> hoáa vaâ höåi nhêåp quöëc tïë”. Àoá laâ nhûäng tiïu chñ múái àöëi Chuã àöång, tñch cûåchöåi nhêåp quöëc tïëàïíphaát triïín<br /> vúái nïìn giaáo duåc noái chung vaâ àöëi vúái möîi cêëp hoåc, giaáo duåcvaâ àaâo taåo, àöíi múái cöng taác àaánh giaá, kiïím<br /> bêåc hoåc noái riïng”. Chuêín hoáa”, “hiïån àaåi hoáa”, “xaä àõnh chêët lûúång giaáo duåc; múã röång quan hïå song<br /> höåi hoáa”, “dên chuã hoáa” vaâ “höåi nhêåp quöëc tïë” coá phûúng vaâ àa phûúng trong húåp taác quöëc tïë vïì giaáo<br /> quan hïå chùåt cheä, böí sung chonhau, àûúåc thïí hiïån duåc; khuyïën khñch caác töí chûác, caá nhên nûúác ngoaâi,<br /> trong toaân böå caác quan àiïím chó àaåo, muåc tiïu, nhiïåm töí chûác quöëc tïë, ngûúâi Viïåt Nam àõnh cû úã nûúác ngoaâi<br /> vuå, giaãi phaáp àöíi múái giaáo duåc. àêìu tû, taâi trúå, giaãng daåy, nghiïn cûáu khoa hoåc, ûáng<br /> Chuêín hoáa muåc tiïu, chûúng trònh àaâo taåo, caác duång khoa hoåc, chuyïín giao cöng nghïå; xêy dûång möåt<br /> trònh àöå, kyänùng nghïì nghiïåp, kiïím tra àaánh giaá, söë ngaânh àaâo taåo, cú súã giaáo duåc àaåt trònh àöå tiïn tiïën<br /> chuêín àêìu ra, chuêín kiïím àõnh chêët lûúång cú súã giaáo trong khu vûåc.<br /> duåc vaâ àaâo taåo, chuêín hoáa àöåi nguä nhaâ giaáo vaâ caán böå Trûúác nhûäng chó àaåo quyïët liïåt vaâ sûå vaâo cuöåc<br /> <br /> <br /> 4 Kinh tïë Chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng (Thaáng 3 / 2019)<br /> maånh meä cuãa caã hïå thöëng chñnh trõ, GD - ÀTÀH cuãa nghïì nghiïåp vaâ hiïåu quaã cöng taác. Coá chïë àöå ûu àaäi<br /> nûúác ta àaä àaåt àûúåc nhiïìu kïët quaã quan troång. Tuy vaâ quy àõnh húåp lyátuöíi nghó hûu àöëi vúái nhaâ giaáo coá<br /> nhiïn, trong quaá trònh phaát triïín, giaáo duåc àaä böåc löå trònh àöå cao, àöìng thúâi coá cú chïë saâng loåc, miïîn<br /> nhûäng yïëu keám, bêët cêåp, trong àoá coá nhûäng vêën àïì nhiïåm, böë trñ cöng viïåc khaác hoùåc kiïn quyïët àûa ra<br /> gêy bûác xuác xaä höåi keáo daâi, chûa àaáp ûáng àûúåc yïu khoãi ngaânh àöëi vúái nhûäng ngûúâi khöng àuã phêím chêët,<br /> cêìu cuãa sûå nghiïåp CNH, HÀHvaâ höåi nhêåp quöëc tïë. nùng lûåc, khöng àaáp ûáng yïu cêìu, nhiïåm vuå. Coá chñnh<br /> saách höî trúå giaãng viïn treã vïì chöî úã, hoåc têåp vaâ nghiïn<br /> 2. Möåt söë giaãi phaáp àöíi múái giaáo duåc àaåi hoåc Viïåt cûáu khoa hoåc; khuyïën khñch àöåi nguä nhaâ giaáo vaâ caán<br /> Nam trong thúâi gian túái böå quaãn lyánêng cao trònh àöå chuyïn mön,nghiïåp vuå.<br /> Trûúác hïët, àöíi múái tû duy phaát triïín GDÀH. Àêy laâ Baão àaãm bònh àùèng vïì tön vinh vaâ cú höåi àaâo taåo, böìi<br /> vêën àïì khoá khùæc phuåc hún caã, cêìn coá sûå quyïët têm dûúäng giûäa nhaâ giaáo trûúâng cöng lêåp vaâ trûúâng ngoaâi<br /> cao. Àöíi múái phaãi bùæt àêìu tûâ tû duy, caách nghô, caách cöng lêåp. Taåo àiïìu kiïån àïí ngûúâi Viïåt Nam úã nûúác<br /> laâm, caách quaãn lyá cuãa nhaâ laänh àaåo.Trong àoá, cêìn ngoaâi, chuyïn gia quöëc tïë tham gia giaãng daåy vaâ<br /> khùæc phuåc tû duy baão thuã, trò trïå, bïånh thaânh tñch, hû nghiïn cûáu trong nûúác.<br /> danh, chaåy theo bùçng cêëp. Böën laâ, xêy dûång caác tiïu chuêín kiïím àõnh chêët<br /> Hai laâ, GD-ÀTÀH Viïåt Nam cêìn gùæn vúái nhu cêìu xaä lûúång vaâ thaânh lêåp caác àún võ chuyïn traách àïí triïín<br /> höåi. Àïí thûåc hiïån àûúåc vêën àïì naây, GDÀH cêìn phaãi khai caác hoaåt àöång àaánh giaá, kiïím àõnh chêët lûúång.<br /> gùæn kïët töët hún vúái doanh nghiïåp. Cêìn tûâng bûúác múã Kiïím àõnh chêët lûúång giaáo duåc laâ hoaåt àöång tûå àaánh<br /> röång mö hònh àaâo taåo theo cú chïë chia seã kinh phñ àaâo giaá cuãa cú súã giaáo duåc, àaâo taåo vaâ àaánh giaá cuãa caác cú<br /> taåo giûäa Nhaâ nûúác vaâ doanh nghiïåp, phöëi húåp chùåt quan coá chûác nùng àaánh giaá àöåc lêåp (thûúâng àûúåc goåi<br /> cheä giûäa caác cú súã giaáo duåc, àaâo taåo, hûúáng nghiïåp laâ cú quan kiïím àõnh chêët lûúång giaáo duåc) àïí àaánh<br /> daåy nghïì vúái caác töí chûác khoa hoåc cöng nghïå. Phöëi giaá caác cú súã giaáo duåc, àaâo taåo hoùåc àaánh giaá caác<br /> húåp caác hoaåt àöång tû vêën nghïì nghiïåp taåi cú súã àaâo chûúng trònh àaâo taåo theo tiïu chuêín chêët lûúång giaáo<br /> taåo, daåy nghïì taåi doanh nghiïåp, taåo àiïìu kiïån cho sinh duåc. Àïí laâm àûúåc àiïìu àoá, Böå Giaáo duåc vaâ Àaâo taåo<br /> viïn, hoåc viïn, ngûúâi lao àöång lûåa choån ngaânh nghïì cêìn àêíy maånh caác hoaåt àöång quaãn lyá chêët lûúång, xêy<br /> phuâ húåp ngay tûâ khi vaâo trûúâng vaâ coá nhiïìu thöng tin dûång caác tiïu chuêín kiïím àõnh chêët lûúång vaâ thaânh<br /> cêìn thiïët khi sùæp töët nghiïåp. Nhaâ nûúác cêìn khuyïën lêåp caác àún võ chuyïn traách àïí triïín khai caác hoaåt<br /> khñch caác cú súã doanh nghiïåp coá thïí liïn kïët, àêìu tû àöång àaánh giaá, kiïím àõnh chêët lûúång nhùçm àaãm baão<br /> höî trúå cho caác trûúâng àaåi hoåc theo hònh thûác “àùåt chêët lûúång giaáo duåc. Tiïëp tuåc triïín khai thûåc hiïån Àïì<br /> haâng”. Vêën àïì naây cuäng cêìn phaãi baão àaãm cên àöëi chó aán “Xêy dûång vaâ Phaát triïín hïå thöëng kiïím àõnh chêët<br /> tiïu giûäa caác ngaânh, nghïì àaâo taåo úã möîi ngaânh vaâ lûúång giaáo duåc àöëi vúái giaáo duåc àaåi hoåc vaâ trung cêëp<br /> phaãi baão àaãm vûâa coá tñnh nhu cêìu trûúác mùæt vaâ vûâa chuyïn nghiïåp giai àoaån 2011 -2020” theo Quyïët àõnh<br /> tñnh àïën nhu cêìu lêu daâi. söë 4138/QÀ-BGDÀT ngaây 20-9-2010 cuãa Böå Giaáo duåc<br /> vaâ Àaâo taåo.<br /> Ba laâ, nêng cao chêët lûúång àöåi nguä giaãng viïn, caán<br /> böå laâm cöng taác GDÀH. Àïí xêy dûång, phaát triïín àöåi Nùm laâ, tùng cûúâng quyïìn tûå chuã cho caác trûúâng<br /> nguä naây, cêìn xêy dûång quy hoaåch vaâ kïë hoaåch àaâo àaåi hoåc cöng lêåp. Tûå chuã trûúâng àaåi hoåc laâ àiïìu kiïån<br /> taåo, böìi dûúäng àöåi nguä nhaâ giaáo vaâ caán böå quaãn lyágiaáo cêìn thiïët àïí thûåc hiïån caác phûúng thûác quaãn trõ àaåi<br /> duåc. Khùæc phuåc tònh traång phên taán caác cú súã àaâo taåo hoåc tiïn tiïën nhùçm caãi tiïën vaâ nêng cao chêët lûúång<br /> nhaâ giaáo; têåp trung xêy dûång möåt söë trûúâng sû phaåm, àaâo taåo. Mùåc duâ Nhaâ nûúác, Böå Giaáo duåc vaâ Àaâo taåo àaä<br /> trûúâng sû phaåm kyäthuêåt troång àiïím; àiïìu phöëi hïå hïët sûác chuá troång vêën àïì tûå chuã vaâ taåo ra haânh lang<br /> thöëng trûúâng sû phaåm theo muåc tiïu, kïë hoaåch àaâo phaáp lyá cho quyïìn tûå chuã cuãa caác cú súã GDÀH, tuy<br /> taåo, böìi dûúäng nhaâ giaáo vaâ caán böå quaãn lyágiaáo duåc nhiïn vêîn chûa thêåt sûå phaát huy taác duång. Theo quy<br /> trïn phaåm vi caã nûúác.Mùåt khaác, cêìn coá cú chïë tuyïín àõnh cuãa Luêåt Giaáo duåc Viïåt Nam, trûúâng àaåi hoåc coá<br /> sinh vaâ cûã tuyïín riïng àïí tuyïín choån àûúåc nhûäng quyïìn tûå chuã trong nùm lônh vûåc laâ: xêy dûång chûúng<br /> ngûúâi thûåc sûå coá phêím chêët, nùng lûåc phuâ húåp vaâo trònh, giaáo trònh, kïë hoaåch giaãng daåy; töí chûác tuyïín<br /> ngaânh sû phaåmvaâ àöíi múái maånh meä muåc tiïu, nöåi sinh, àaâo taåo, cöng nhêån töët nghiïåp; töí chûác böå maáy;<br /> dung, phûúng phaáp àaâo taåo, àaâo taåo laåi, böìi dûúäng vaâ huy àöång, quaãn lyá, sûã duång nguöìn lûåc, húåp taác trong<br /> àaánh giaá kïët quaã hoåc têåp, reân luyïån cuãa nhaâ giaáo theo vaâ ngoaâi nûúác. Tuy nhiïn, mûác àöå tûå chuã chûa àûúåc<br /> yïu cêìu nêng cao chêët lûúång, traách nhiïåm, àaåo àûác quy àõnh cuå thïí. Àïí tùng quyïìn tûå chuã, tûå chõu traách<br /> nhaâ giaáo vaâ nùng lûåc nghïì nghiïåp. nhiïåm cuãa caác trûúâng àaåi hoåc cêìn coá caác thöng tû<br /> hûúáng dêîn laâm roä raâng, khaã thi, chuêín xaác, àuáng àöëi<br /> Bïn caånh àoá, cêìn coá chïë àöå ûu àaäi àöëi vúái nhaâ giaáo<br /> tûúång. Bïn caånh àoá, cêìn raâ soaát laåi caác vùn baãn phaáp<br /> vaâ caán böå quaãn lyágiaáo duåc. Viïåc tuyïín duång, sûã duång,<br /> quy liïn quan àïën quaãn lyá hoaåt àöång cuãa caác trûúâng<br /> àaäi ngöå, tön vinh nhaâ giaáo vaâ caán böå quaãn lyágiaáo duåc<br /> àaåi hoåc, nöåi dung quaãn lyá cöng taác àaâo taåo, taâi chñnh,<br /> phaãi trïn cú súã àaánh giaá thûåc tïë nùng lûåc, àaåo àûác<br /> <br /> KINH TÏË CHÊU AÁ - THAÁI BÒNH DÛÚNG (Thaáng 3 / 2019) 5<br />  NGHIÏN CÛÁU<br /> RESEARCH<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Asia - Pacific Economic Review<br /> nhên sûå... trong caác trûúâng àaåi hoåc; xêy dûång tiïu chñ cú súã giaáo duåc vaâ àaâo taåo chêët lûúång cao úã vuâng àö thõ<br /> vaâ mûác àöå quan hïå giûäa quyïìn tûå chuã vaâ tûå chõu traách coá àiïìu kiïån kinh tïë - xaä höåi phaát triïín. Àùåc biïåt, cêìn<br /> nhiïåm cuãa caác trûúâng àaåi hoåc. töí chûác caác diïîn àaân, höåi thaão nhùçm giúái thiïåu caác<br /> Quyïìn tûå chuã vaâ tûå chõu traách nhiïåm laâ hai mùåt cuãa lônh vûåc giaáo duåc vaâ àaâo taåo, daåy nghïì ûu tiïn maâ<br /> möåt vêën àïì khöng thïí taách rúâi. Tùng cûúâng quaá quyïìn Chñnh phuã Viïåt Nam cêìn thu huát nguöìn vöën Höî trúå<br /> tûå chuã maâ khöng àùåt yïu cêìu vïì tûå chõu traách nhiïåm phaát triïín chñnh thûác ODA vaâ nguöìn vöën vay ûu àaäi<br /> seä coá nguy cú tuây tiïån, giaãm suát chêët lûúång, chaåy theo cuãa caác nhaâ taâi trúå, àöìng thúâi laâ cú höåi àïí tiïëp cêån vaâ<br /> lúåi ñch trûúác mùæt. Ngûúåc laåi, tùng cûúâng traách nhiïåm taåo möëi quan hïå thên thiïët vúái caác nhaâ taâi trúå chiïën<br /> maâ haån chïë quyïìn tûå chuã seä troái buöåc caác cú súã àaåi lûúåc./.<br /> hoåc, khöng taåo ra àöång lûåc vaâ cú chïë cho sûå vêån haânh<br /> tûå nhiïn, haån chïë sûå mïìm deão, linh hoaåt, khaã nùng<br /> àaáp ûáng yïu cêìu àa daång cuãa xaä höåi. Duy trò sûå can<br /> thiïåp àuáng mûác cuãa nhaâ nûúác thöng qua caác cöng cuå<br /> phaáp lyá, quy chïë, taâi chñnh àïí röìi tûâ boã dêìn sûå can<br /> thiïåp trûåc tiïëp vaâo quaãn lyá vi mö, tùng quyïìn tûå chuã<br /> cho caác cú súã àaåi hoåc laâ cêìn thiïët. Mùåt khaác, àïí coá thïí<br /> sûã duång caác lûåc lûúång thõ trûúâng, taåo àöång lûåc cho<br /> giaáo duåc àaåi hoåc möåt caách àuáng mûác, cêìn coá sûå tham Taâi liïåu tham khaão<br /> gia cuãa caác lûåc lûúång xaä höåi trong vaâ ngoaâi nhaâ trûúâng<br /> Nghõ quyïët söë 29-NQ/TW cuãa Ban Chêëp haânh<br /> vaâo viïåc àiïìu chónh vaâ nêng cao traách nhiïåm cuãa caác<br /> Trung ûúng khoáa XI, ngaây 4-11-2013 Vïì àöíi múái cùn<br /> cú súã àaåi hoåc.<br /> baãn, toaân diïån giaáo duåc vaâ àaâo taåo, àaáp ûáng yïu cêìu<br /> Saáu laâ, àêíy maånh xaä höåi hoáa giaáo duåc trong GDÀH. cöng nghiïåp hoáa, hiïån àaåi hoáa trong àiïìu kiïån kinh tïë<br /> Àêy laâ chuã trûúng àuáng àùæn, phuâ húåp vúái xu thïë phaát thõ trûúâng àõnh hûúáng xaä höåi chuã nghôa vaâ höåi nhêåp<br /> triïín. Àïí chuã trûúng naây phaát huy vai troâ trong thûåc tïë quöëc tïë.<br /> cêìn raâ soaát, sûãa àöíi, böí sung àïí hoaân thiïån caác vùn<br /> Vùn kiïån Àaåi höåi àaåi biïíu toaân quöëc lêìn thûá XII,<br /> baãn, chñnh saách, taåo haânh lang phaáp lyá thuêån lúåi àïí<br /> Nxb Chñnh trõ quöëc gia, Haâ Nöåi, 2016.<br /> khuyïën khñch caác nhaâ àêìu tû trong vaâ ngoaâi nûúác àêìu<br /> tû phaát triïín giaáo duåc vaâ àaâo taåo. Bïn caånh àoá, hoaân Hoaâng Tuåy (2007), Kiïën nghõ chêën hûng, caãi caách,<br /> thiïån quy hoaåch maång lûúái caác cú súã giaáo duåc, àêíy hiïån àaåi hoáa giaáo duåc, trong Giaáo duc àaåi hoåc Viïåt<br /> maånh xaä höåi hoáa caác àún võ sûå nghiïåp cöng lêåp coá khaã Nam thúâi höåi nhêåp, Nxb Lao àöång, Haâ Nöåi.<br /> nùng tûå baão àaãm toaân böå chi phñ hoaåt àöång theo Phaåm Àöî Nhêåt Tiïën (2007), “Phaát triïín giaáo duåc àaåi<br /> hûúáng tiïëp tuåc àêíy maånh viïåc giao quyïìn tûå chuã, tûå hoåc Viïåt Nam trong böëi caãnh múái”, Taåp chñ Cöång saãn,<br /> chõu traách nhiïåm vïì thûåc hiïån nhiïåm vuå, taâi chñnh, söë 5 (125).<br /> nhên sûå vaâ khuyïën khñch thaânh lêåp caác töí chûác cung<br /> ûáng dõch vuå cöng thuöåc lônh vûåc giaáo duåc - àaâo taåo,<br /> tùng cûúâng hoaân thiïån caác cöng cuå quaãn lyá vaâ vai troâ<br /> kiïím tra, giaám saát cuãa caác cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác.<br /> Cöng khai caác quy hoaåch phaát triïín giaáo duåc vaâ àaâo<br /> taåo, danh muåc caác dûå aán troång àiïím àêìu tû thuöåc caác<br /> nguöìn vöën. Mùåt khaác, cêìn ban haânh caác cú chïë taåo sûå<br /> bònh àùèng giûäa hïå thöëng giaáo duåc - àaâo taåo cöng lêåp<br /> vaâ ngoaâi cöng lêåp trong tham gia àaâo taåo nguöìn nhên<br /> lûåc xaä höåi vaâ hûúãng caác höî trúå cuãa ngên saách nhaâ<br /> nûúác. Khuyïën khñch caác doanh nghiïåp, têåp thïí, caá<br /> nhên trong vaâ ngoaâi nûúác àoáng goáp, viïån trúå vaâ höî trúå<br /> giaáo duåc, àaâo taåo dûúái caác hònh thûác khaác nhau, nhû<br /> trao hoåc böíng, nhêån sinh viïn àïën thûåc têåp, höî trúå xêy<br /> dûång cú súã vêåt chêët, hiïën, tùång saách vúã, taâi liïåu trûåc<br /> tiïëp cho hoåc sinh, sinh viïn, hoùåc cho cú súã giaáo duåc,<br /> àaâo taåo. Bïn caånh àoá, cêìn khuyïën khñch vaâ taåo àiïìu<br /> kiïån thuêån lúåi àïí caác trûúâng àaåi hoåc haâng àêìu quöëc tïë<br /> múã cú súã àaâo taåo úã Viïåt Nam, àùåc biïåt laâ caác cú súã<br /> hoaåt àöång khöng vò muåc àñch lúåi nhuêån. Khuyïën khñch<br /> àêìu tû tûâ nguöìn ngoaâi ngên saách nhaâ nûúác xêy dûång<br /> <br /> <br /> 6 Kinh tïë Chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng (Thaáng 3 / 2019)<br />  Caách maång cöng nghiïåp 4.0 vaâ nhûäng vêën àïì àùåt ra cho<br /> lûåc lûúång lao àöång ngaânh cöng nghiïåp ö tö Viïåt Nam<br /> <br /> Lï Thõ Khaánh Ly<br /> Khoa Quaãn lyá Kinh doanh , Àaåi hoåc Cöng nghiïåp Haâ Nöåi<br /> <br /> <br /> Baâi viïët àaánh giaá taác àöång cuãa cuöåc caách maång cöng nghiïåp 4.0 àïën ngaânh cöng nghiïåp ö tö, laâm thay àöíi toaân<br /> böå vïì chiïën lûúåc kinh doanh vaâ phûúng thûác saãn xuêët cuãa caác haäng xe lúán trïn thïë giúái. Tûâ àoá, yïu cêìu vïì lûåc<br /> lûúång lao àöång seä coá xu hûúáng tùng cêìu vïì nhoám lao àöång chêët lûúång cao, ûu tiïën phaát triïín nhûäng kyä nùng<br /> con ngûúâi vaâ nhûäng lônh vûåc múái tham gia vaâ quaá trònh saãn xuêët. Baâi viïët àöìng thúâi àaánh giaá thûåc traång lao àöång<br /> ngaânh cöng nghiïåp ö tö Viïåt Nam vaâ àïì xuêët möåt söë giaãi phaáp nêng cao chêët lûúång nguöìn nhên lûåc àaáp ûáng<br /> caách maång cöng nghiïåp 4.0.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 1. Àùåt vêën àïì 2. Sûå thay àöíi vïì nhu cêìu nhên lûåc ngaânh cöng<br /> Caách maång cöng nghiïåp 4.0 (CMCN 4.0) cuâng vúái nghiïåp ö tö trong CMCN 4.0<br /> nhûäng tiïën böå khoa hoåc múái àaä mang laåi nhiïìu thay - Sûå xuêët hiïån cuãa nhoám lao àöång múái trong<br /> àöíi vïì phûúng thûác saãn xuêët cho nhiïìu ngaânh cöng ngaânh: Hiïån nay, taåi caác thõ trûúâng phaát triïín, caác nhaâ<br /> nghiïåp, trong àoá coá cöng nghiïåp ö tö (CNOTo). Viïåc saãn xuêët ö tö àang tuyïín duång nhêån sûå nhiïìu úã maãng<br /> thay àöíi chiïën lûúåc kinh doanh cuâng vúái thaânh tûåu cuãa nghiïn cûáu vaâ phaát triïín phêìn mïìm hún laâ vai troâ<br /> CMCN4.0 àaä àûa quy trònh saãn xuêët àïën trònh àöå tûå phêìn cûáng nhùçm chuêín bõ cho tûúng lai khi nhiïìu<br /> àöång hoáa cao, nguy cú gêy mêët viïåc laâm cho nhoám phûúng tiïån giao tiïëp thöng qua möi trûúâng xung<br /> nhên lûåc truyïìn thöëng ngaânh CNOTo nhûng cuäng taåo quanh. Viïåc sûã duång rö böët trong ngaânh cöng nghiïåp<br /> ra nhûäng cú höåi cho nhûäng nhoám lao àöång têån duång saãn xuêët àang trúã nïn reã hún vaâ phuâ húåp hún so vúái<br /> àûúåc kyä nùng riïng coá cuãa con ngûúâi maâ robot chûa trûúác kia nïn caác DN àang ngaây caâng sûã duång nhiïìu<br /> thïí laâm thay (human skills). Trong nhûäng nùm vûâa rö böët àïí thay thïë cho con ngûúâi, àùåc biïåt úã lônh vûåc<br /> qua nhu cêìu vïì nhên lûåc trong ngaânh vêîn khöng in 3D vaâ cùæt CNC. Rö böët àûúåc lêåp trònh vúái sûå kheáo leáo<br /> ngûâng tùng lïn, cho thêëy nhên lûåc cho ngaânh CNOTo gêìn giöëng con ngûúâi, coá khaã nùng thûåc hiïån caác cöng<br /> vêîn laâ möåt thõ trûúâng cêìn têåp trung múã röång. viïåc thuã cöng vaâ thûúâng xuyïn hún. Cöng nghïå vaâ tûå<br /> CNOTo cuãa Viïåt Nam hiïån nay àang saãn xuêët daång àöång hoáa nhiïìu hún coá nghôa laâ caác nhaâ saãn xuêët ö tö<br /> ö tö àöång cú truyïìn thöëng, chûa coá Doanh nghiïåp cêìn ñt cöng nhên hún, nhûng nhu cêìu vïì lûåc lûúång lao<br /> (DN) naâo coá chiïën lûúåc chuyïín sang doâng xe àiïån, àöång cuãa hoå ngaây caâng têåp trung vaâo cöng nghïå phuâ<br /> chó coá möåt vaâi cú súã bùæt àêìu triïín khai doâng xe tûå húåp vúái xu hûúáng gia tùng cuãa ö tö àiïån vaâ xe tûå haânh.<br /> haânh. Thûåc tïë trong nhûäng nùm vûâa qua, ö tö saãn xuêët Caác võ trñ cöng viïåc phöí biïën khaác trong caác nhaâ saãn<br /> taåi Viïåt Nam keám caånh tranh hún caác nûúác trong khu xuêët ö tö nhû quaãn lyá dûå aán, kyä sû àaãm baão chêët<br /> vûåc. Trong Quyïët àõnh söë 1168/QÀ-TTg cuãa Chñnh phuã lûúång, chuyïn gia nghiïn cûáu vaâ kyä sû àiïìu khiïín, lêåp<br /> vïì Chiïën lûúåc phaát triïín ngaânh cöng nghiïåp ö tö Viïåt trònh viïn web, ngûúâi àûáng àêìu robot, chuyïn gia<br /> Nam àïën nùm 2025, têìm nhòn 2035 cuäng àaä àõnh phên tñch, nhaâ thiïët kïë tûúng taác vaâ chuyïn gia tñch<br /> hûúáng ngaânh CNOTo Viïåt Nam theo hûúáng xuêët khêíu húåp bïìn vûäng<br /> àïí múã röång thõ trûúâng. Vúái xu hûúáng cêëm caác doâng xe - Yïu cêìu cao hún vïì trònh àöå lao àöång: Caác kyä sû<br /> gêy ra phaát thaãi CO2 trïn thïë giúái vaâ viïåc sûã duång caác vêîn rêët quan troång, nhûng chuyïn mön cuãa hoå seä thay<br /> doâng xe thöng minh nhû hiïån nay thò xu hûúáng trong àöíi. Caác kyä sû ö tö àang vaâ seä vêîn laâ xûúng söëng cuãa<br /> tûúng lai ngaânh CNOTo cuãa Viïåt Nam cuäng phaãi thay ngaânh cöng nghiïåp, kyä sû thiïët kïë vaâ kyä sû saãn xuêët laâ<br /> àöíi phûúng thûác saãn xuêët keáo theo sûå thay àöíi vïì nhu hai böå phêån quan troång trong hïå thöëng saãn xuêët. Tuy<br /> cêìu nhên lûåc cho ngaânh. Do vêåy Nhaâ nûúác, DN vaâ caác nhiïn, CMCN 4.0 seä yïu cêìu trònh àöå kyä thuêåt múái, vñ<br /> cú súã àaâo taåo cêìn nhêån thûác roä àûúåc àiïìu naây vaâ coá duå vúái viïåc àiïån khñ hoáa ö tö thò nhu cêìu vïì kyä sû thiïët<br /> kïë hoaåch xêy dûång vaâ phaát triïín lûåc lûúång lao àöång kïë pin dung lûúång cao seä coá nhu cêìu nhiïìu hún. Tûå<br /> cho ngaânh trong tûúng lai. àöång hoáa taåo ra möåt nhu cêìu lúán cho cöng viïåc múái -<br /> nhûäng ngûúâi thiïët kïë vaâ chïë taåo caác cöng nghïå múái.<br /> <br /> <br /> KINH TÏË CHÊU AÁ - THAÁI BÒNH DÛÚNG (Thaáng 3 / 2019) 7<br />  NGHIÏN CÛÁU<br /> RESEARCH<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Asia - Pacific Economic Review<br /> Àiïìu naây vïì cú baãn thay àöíi vïì yïu cêìu cöng viïåc cuãa - Kyä nùng thûåc haânh keám: Trong nhûäng nùm gêìn<br /> caác kyä sû. Hiïån nay caác chuyïn gia vïì thiïët kïë xe tûå àêy núã röå caác cú súã àaâo taåo nhên lûåc ngaânh CNOTo,<br /> haânh àang laâ nhu cêìu lúán cuãa caác nhaâ saãn xuêët. Trong caã nûúác coá hún 30 trûúâng àaåi hoåc coá khoa Kyä thuêåt ö<br /> tûúng lai, möåt võ trñ cöng viïåc coá thïí höåi tuå caác kiïën tö, chûa kïí caác trûúâng cao àùèng, trung cêëp, trûúâng<br /> thûác vïì thiïët kïë, quaãn lyá dûå aán vaâ kyä thuêåt, mang àïën nghïì cuäng tham gia lônh vûåc àaâo taåo naây. Cú súã àaâo<br /> sûå àa daång trong cöng viïåc maâ hiïån nay ñt ngûúâi coá taåo coá qui mö rêët àa daång tûâ nhûäng xûúãng daåy nghïì<br /> kinh nghiïåm. sûãa chûäa, trung têm àaâo taåo, caác trûúâng nghïì, trûúâng<br /> - Yïu cêìu phaát triïín kyä nùng con ngûúâi: Lûåc lûúång àaåi hoåc múã ra caác lônh vûåc àaâo taåo vïì cú khñ àöång lûåc,<br /> lao àöång seä cêìn phaãi chuyïín sang phaát triïín "Kyä nùng àiïån, àiïån tûã, hoáa chêët, quaãn lyá caác dõch vuå vïì ö tö.<br /> cuãa con ngûúâi" - tûác laâ saáng taåo vaâ xaä höåi. Àêy laâ Tuy nhiïn, viïåc àaâo taåo múái chó nùång vïì lyá thuyïët maâ<br /> nhûäng kyä nùng àûúåc baão vïå hiïåu quaã khoãi söë hoáa (ñt chûa maånh vïì thûåc haânh. Nguyïn nhên laâ do viïåc àêìu<br /> nhêët laâ trong thúâi gian naây). CMCN 4.0 coá thïí laâm aãnh tû vïì trang thiïët bõ ngaânh cú khñ ö tö vaâ caác ngaânh coá<br /> hûúãng àïën söë lûúång viïåc laâm, Tuy nhiïn, nêng cao liïn quan yïu cêìu möåt lûúång vöën lúán. Hiïån nay caác cú<br /> nhên viïn hiïån coá vúái caác kyä nùng múái, theo yïu cêìu súã àaâo taåo àaåi àa söë laâ sûã duång caác thiïët bõ laåc hêåu,<br /> seä giuáp nhên viïn bõ aãnh hûúãng chuyïín sang caác vai thúâi gian thûåc haânh ñt. Möåt söë trûúâng coá nhûäng trang<br /> troâ khaác. Trong söë caác kyä nùng cêìn thiïët cho CNOTo thiïët bõ hiïån àaåi hún thò hêìu nhû khöng phaãi do khaã<br /> trong tûúng lai laâ: laänh àaåo vaâ quaãn lyá chiïën lûúåc,saáng nùng tûå trang bõ maâ do taâi trúå cuãa caác DN saãn xuêët ö<br /> taåo, àaâo taåo vaâ phaát triïín nhên lûåc, àaâm phaán, phaãn tö. Àûáng àêìu hiïån nay vïì cöng taác húåp taác àaâo taåo laâ<br /> biïån, giaãi quyïët vêën àïì, tû duy phên tñch, quaãn lyá an Toyota nhû Chûúng trònh Höî trúå Àaâo taåo Kyä thuêåt<br /> ninh maång... Toyota (T-TEP) tûâ nùm 2000 vúái muåc tiïu höî trúå caác<br /> trûúâng àaåi hoåc, cao àùèng àaâo taåo kyä thuêåt, daåy nghïì<br /> chuyïn ngaânh ö tö nhû Àaåi hoåc sû phaåm kyä thuêåt<br /> Thaânh phöë Höì Chñ Minh, Àaåi hoåc Cöng nghiïåp Haâ Nöåi,<br /> … Ngoaâi viïåc húåp taác àaâo taåo thò baãn thên caác DN<br /> cuäng àaä tûå thaânh lêåp caác trung têm àaâo taåo cung cêëp<br /> nhên lûåc cho chñnh mònh nhû Toyota coá Trung têm<br /> Àaâo taåo Saãn xuêët cuãa Toyota Viïåt Nam theo tiïu chuêín<br /> khu vûåc vaâ toaân cêìu hoaåt àöång tûâ nùm 2008. Chûúng<br /> trònh Monozukuri húåp taác vúái trûúâng Àaåi hoåc Baách<br /> Khoa Haâ Nöåi triïín khai tûâ nùm 2005 höî trúå trûåc tiïëp<br /> cho caác doanh nghiïåp Viïåt nêng cao nùng suêët lao<br /> àöång vaâ hiïåu quaã saãn xuêët kinh doanh, cuäng nhû sinh<br /> viïn kyä thuêåt coá cú höåi tiïëp cêån vaâ hiïíu sêu hún vïì Hïå<br /> thöëng saãn xuêët (TPS). Nùm 2018, VinsFast thaânh lêåp<br /> 3. Thûåc traång lûåc lûúång lao àöång ngaânh cöng Trung têm Àaâo taåo kyä thuêåt viïn nùçm trong töí húåp dûå<br /> nghiïåp ö tö Viïåt Nam aán saãn xuêët ö tö VinsFast taåi khu kinh tïë Àònh Vuä- Caát<br /> - Chêët lûúång lao àöång chûa àaáp ûáng àûúåc yïu cêìu Haãi húåp taác àaâo taåo vúái caác cú súã nûúác ngoaâi vúái muåc<br /> thûåc tïë cuãa doanh nghiïåp: Nhoám lao àöång chñnh laâ tiïu trúã thaânh trung têm àaâo taåo thûåc haânh haâng àêìu<br /> cöng nhên kyä thuêåt, kyä sû vaâ quaãn lyá tuy àûúåc àaâo taåo ngaânh CNOTo taåi Viïåt Nam.<br /> vúái söë lûúång lúán nhûng khi laâm viïåc taåi caác DN laåi böåc - Chûa phaát triïín lûåc lûúång lao àöång taåi caác lônh vûåc<br /> löå vïì kyä nùng thûåc haânh keám. Nguyïn nhên chuã yïëu laâ múái: Caác chûúng trònh àaâo taåo theo nöåi dung laåc hêåu,<br /> do quaá trònh àaâo taåo taåi caác cú súã chó nùång vïì lyá thuyïët chûa bùæt kõp vúái nhûäng thaânh tûåu cuãa CMCN 4.0.<br /> maâ ñt coá cú höåi àïí thûåc haânh vaâ traãi nghiïåm thûåc tïë. Lûúång lao àöång trong ngaânh vêîn chó hûúáng túái viïåc<br /> Hêìu hïët lao àöång trong ngaânh chi coá thïí thûåc hiïån saãn xuêët ö tö daång àöång cú truyïìn thöëng maâ chûa phaát<br /> àûúåc nhûäng cöng viïåc giaãn àún, theo quy trònh cûáng triïín lïn möåt hûúáng tû duy múái vïì xe àiïån vaâ xe thöng<br /> nhùæc, khöng coá hoùåc coá rêët ñt sûå saáng taåo. Nhoám nhên minh. Caác lônh vûåc vïì phaát triïín hïå thöëng phêìn mïìm<br /> lûåc chêët lûúång cao chuã yïëu têåp trung taåi khu vûåc FDI. xe chûa àûúåc chuá troång, nhêët laâ caác lônh vûåc múái vïì<br /> Caác DN khöng tòm àûúåc nguöìn tuyïín duång àaåt yïu thiïët kïë, vêåt liïåu múái, nguyïn liïåu múái, lêåp trònh vaâ caác<br /> cêìu taåi caác cú súã àaâo taåo nïn hoå phaãi chuyïín hûúáng tiïån ñch trïn xe. Nhûäng lônh vûåc phêìn mïìm naây yïu<br /> sang thu huát caác ûáng viïn laâ caác nhên viïn àang laâm cêìu vïì vöën àêìu tû traã trûúác thêëp hún nhiïìu so vúái lônh<br /> viïåc taåi caác DN liïn doanh, DN FDI hoùåc tuyïín trûåc vûåc phêìn cûáng cuãa xe. Viïåt Nam laâ nûúác phaát triïín<br /> tiïëp tûâ nûúác ngoaâi nhû VinsFast. Mùåc duâ mûác lûúng àïí ngaânh CNOTo sau caác nûúác trong khu vûåc khaá xa thò<br /> thu huát ûáng viïn laâ tûúng àöëi cao vaâ chïë àöå àaäi ngöå töët viïåc àêìu tû vaâo lônh vûåc naây coá thïí laâ hûúáng ài thuêån<br /> nhûng hiïån nay caác DN vêîn gùåp khoá khùn trong tòm lúåi hún. Hiïån nay múái chó coá FPT laâ vêån haânh thaânh<br /> nguöìn tuyïín do yïu cêìu vïì trònh àöå chuyïn mön àùåc cöng mö hònh xe tûå haânh àêìu tiïn úã Viïåt Nam bùçng<br /> thuâ cuãa ngaânh CNOTo tûúng àöëi cao so vúái mùåt bùçng caách phaát triïín hïå thöëng phêìn mïìm àiïìu khiïín tiïn<br /> chung cuãa nhûäng ngaânh khaác. tiïën. FPT àang àùåt muåc tiïu àïën nùm 2025 seä coá 10%<br /> <br /> 8 Kinh tïë Chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng (Thaáng 3 / 2019)<br /> caác phêìn mïìm ö tö tûå haânh trïn thïë giúái seä do FPT - Chuã àöång liïn kïët vúái caác Doanh nghiïåp: Nhaâ<br /> phaát triïín. trûúâng cêìn chuã àöång tòm caách húåp taác vaâ kïu goåi àêìu<br /> tû tûâ caác DN. Viïåc húåp taác mö hònh giûäa nhaâ trûúâng vaâ<br /> 4. Giaãi phaáp nêng cao chêët lûúång nguöìn nhên lûåc DN seä mang laåi lúåi ñch cho caã àöi bïn. Nhaâ trûúâng coá<br /> àaáp ûáng yïu cêìu cuãa cuöåc CMCN 4.0 àûúåc sûå höî trúå vïì kyä thuêåt, trang thiïët bõ àaâo taåo, hoåc<br /> 4.1. Àöëi vúái Nhaâ nûúác viïn coá cú höåi tiïëp cêån thûåc tiïîn saãn xuêët nêng cao<br /> trònh àöå. DN coá thïí coá àûúåc nguöìn nhên lûåc àûúåc àaâo<br /> - Xêy dûång chñnh saách höî trúå cho caác cú súã àaâo taåo taåo theo muåc tiïu cuãa mònh vaâ khöng mêët nhiïìu thúâi<br /> ngaânh cöng nghiïåp ö tö: Nöåi dung cuãa àïì aán bao göìm gian ài tòm nguöìn ûáng viïn. Hònh thûác húåp taác coá thïí<br /> caã viïåc xêy dûång chûúng trònh vaâ höî trúå trang thiïët bõ àa daång dûúái daång taâi trúå vïì taâi chñnh, trang thiïët bõ,<br /> thûåc haânh cho hoåc viïn. Coá nhûäng ûu àaäi nhêët àõnh vïì kïët húåp xêy dûång chûúng trònh àaâo taåo, húåp taác giaãng<br /> taâi chñnh àöëi vúái caác DN xêy dûång cú súã àaâo taåo vaâ daåy, tiïëp nhêån àêìu ra...<br /> cam kïët vïì kïët quaã àêìu ra. Thuác àêíy nhanh choáng<br /> viïåc múã röång caác chûúng trònh àaâo taåo phuâ húåp vúái sûå 4.2. Àöëi vúái Doanh nghiïåp<br /> phaát triïín cuãa khoa hoåc kyä thuêåt, têåp trung vaâo phêìn - Tòm nguöìn ûáng viïn taåi caác võ trñ chuã chöët taåi caác<br /> mïìm cuãa xe. DN nûúác ngoaâi: Caác võ trñ chuã chöët trong DN nhû caán<br /> - Taåo möi trûúâng àêìu tû thuêån lúåi taåo àiïìu kiïån húåp böå quaãn lyá, kyä sû cöng nghïå nïn àûúåc tuyïín choån tûâ<br /> taác vúái caác doanh nghiïåp FDI: Caác DN FDI laâ möåt kïnh nguöìn ûáng viïn nûúác ngoaâi. Chiïën lûúåc naây nïn thûåc<br /> chuyïín giao cöng nghïå töët thöng qua viïåc àaâo taåo taåi hiïån trong giai àoaån Viïåt Nam chûa hònh thaânh àûúåc<br /> chöî nguöìn nhên lûåc. Do vêåy, Nhaâ nûúác cêìn taåo möi àöåi nguä nhên lûåc coá trònh àöå cao. Lûåc lûúång lao àöång<br /> trûúâng àêìu tû hêëp dêîn nhùçm thu huát nhoám DN naây. naây seä truyïìn taãi kiïën thûác vaâ kyä nùng cuãa hoå cho lao<br /> Khi thûåc hiïån saãn xuêët taåi Viïåt Nam, àïí töëi ûu hoáa hiïåu àöång Viïåt Nam. Sûå lan toãa tri thûác seä laâ àiïìu kiïån töët<br /> suêët thò caác DN naây tûå thûåc hiïån viïåc àaâo taåo laåi cho cho sûå phaát triïín nhên lûåc trong ngaânh CNOTo.<br /> caác kyä thuêåt viïn Viïåt Nam hoùåc múã caác trung têm - Thûåc hiïån viïåc àaâo taåo laåi taåi núi saãn xuêët cuãa<br /> àaâo taåo nhùçm cung cêëp nhên lûåc cho hoå. Viïåc naây chó caác DN: Hiïån nay caác DN FDI àang laâm rêët töët viïåc naây.<br /> coá thïí thûåc hiïån taåi caác DN coá lûúång vöën lúán vaâ trònh Yïu cêìu vïì chêët lûúång nhên lûåc cuãa khu vûåc FDI ngaây<br /> àöå cao nïn kïnh àaâo taåo tûâ FDI rêët phuâ húåp vúái tònh caâng cao nïn hoå àaä àêìu tû rêët nhiïìu vaâo viïåc àaâo taåo<br /> hònh hiïån taåi cuãa Viïåt Nam laåi lao àöång. Caác DN Viïåt Nam vaâ DN liïn doanh cuäng<br /> - Thaânh lêåp viïån nghiïn cûáu chuyïn ngaânh: Viïån nïn theo àõnh hûúáng naây. Àöëi vúái nhûäng lao àöång<br /> nghiïn cûáu ö tö seä laâ trung têm vûâa thûåc hiïån chûác àang súã hûäu, coá thïí trûåc tiïëp àaâo taåo hoå. Àiïìu naây<br /> nùng nghiïn cûáu vaâ phaát triïín (R&D) laåi vûâa thûåc hiïån thûåc hiïån khöng quaá khoá khùn do lûåc lûúång lao àöång<br /> chûác nùng àaâo taåo cho caác nghiïn cûáu viïn chuyïn àaä àûúåc àaâo taåo baâi baãn taåi caác trûúâng vaâ cú súã àaâo<br /> ngaânh. Àêy seä laâ mêìm ûúm cho nhûäng taâi nùng cho taåo nïn viïåc nêng cao tay nghïì cho hoå khöng töën quaá<br /> nhûäng phaát minh trong tûúng lai. Viïån seä laâ mö hònh kïët nhiïìu thúâi gian.<br /> húåp giûäa caác nhaâ khoa hoåc vaâ caác doanh nghiïåp àïí tòm - Tùng cûúâng caác dûå aán húåp taác vúái Nhaâ trûúâng vaâ<br /> ra caác giaãi phaáp cöng nghïå múái cho ngaânh CNOTo. caác Viïån nghiïn cûáu: Viïåc húåp taác vúái caác cú súã àaâo<br /> 4.2. Àöëi vúái cú súã àaâo taåo taåo vaâ caác trung têm nghiïn cûáu seä cho DN sûå chuã<br /> àöång trong viïåc tòm nguöìn ûáng viïn. Chêët lûúång cuãa<br /> - Thûúâng xuyïn cêåp nhêåt cöng nghïå múái vaâ khuyïën hoåc viïn coá thïí àûúåc kiïím soaát vaâ àiïìu chónh theo<br /> khñch saáng taåo: Thaânh lêåp caác böå phêån chuyïn traách àõnh hûúáng cuãa DN. Nhûäng dûå aán húåp taác nghiïn cûáu<br /> taåi cú súã thûåc hiïån viïåc thu thêåp thöng tin vïì nhûäng giûäa DN vaâ caác àún võ seä àaåt hiïåu quaã cao hún do tñnh<br /> cöng nghïå múái àûúåc phaát minh trïn thïë giúái, tòm hiïíu chuyïn mön hoáa vaâ thûåc tiïîn cao. Nhûäng dûå aán naây coá<br /> vïì xu hûúáng àöíi múái cöng nghïå hiïån àaåi. Caác giaãng thïí thûåc hiïån dûúái hònh thûác caác àún àùåt haâng, caác<br /> viïn trong nhaâ trûúâng àûúåc töí chûác nhûäng khoáa àaâo thoãa thuêån húåp taác cöng nghïå...<br /> taåo thûúâng xuyïn àïí tiïëp cêån nhûäng kiïën thûác múái<br /> cho hoåc viïn, gùæn viïåc giaãng lyá thuyïët vaâ thûåc haânh.<br /> Taâi liïåu tham khaão<br /> Xêy dûång chïë àöå àaäi ngöå töët àöëi vúái giaãng viïn hoùåc<br /> hoåc viïn coá nhûäng phaát minh saáng chïë, ûáng duång töët Thuã tûúáng Chñnh Phuã,Quyïët àõnh söë 1168/QÀ-TTg<br /> thaânh quaã cuãa khoa hoåc cöng nghïå. Phï duyïåt chiïën lûúåc phaát triïín cöng nghiïåp ö tö Viïåt<br /> Nam àïën nùm 2025, têìm nhòn 2035.<br /> - Múã röång lônh vûåc àaâo taåo vïì kyä nùng: Caác cú súã<br /> àaâo taåo nïn múã röång tû duy vïì nhên lûåc ngaânh ILO, Triïín voång viïåc laâm vaä xaä höåi thïë giúái nùm<br /> CNOTo, múã röång thïm lônh vûåc vïì ö tö trong tûúng lai 2018.<br /> nhû kyä sû phêìn mïìm ö tö, nguyïn nhiïn vêåt liïåu, thiïët Judit Nagy, The Role and Impact of Industry 4.0 and<br /> kïë, ngoaåi ngûä, quaãn lyá dêy chuyïìn saãn xuêët. Nïëu nhû the Internet of Things on the Business Strategy of the<br /> trûúác àêy ö tö àûúåc xem laâ saãn phêím cuãa ngaânh cú Value Chain—The Case of Hungary,2018.<br /> khñ, àiïån, àiïån tûã thò hiïån nay lônh vûåc naây coá sûå kïët Marc Ingo Wolter, Industry 4.0 and the conse-<br /> húåp cuãa àa daång caác ngaânh hún. quences for labour market and economy, 2015<br /> <br /> <br /> KINH TÏË CHÊU AÁ - THAÁI BÒNH DÛÚNG (Thaáng 3 / 2019) 9<br />  NGHIÏN CÛÁU<br /> RESEARCH<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Asia - Pacific Economic Review<br /> Phoâng chöëng tham nhuäng úã Singapore<br /> vaâ möåt vaâi gúåi yá chñnh saách cho Viïåt Nam<br /> <br /> Kiïìu Thõ Yïën<br /> Hoåc viïån Ngên haâng<br /> <br /> <br /> Tham nhuäng laâ möåt vêën àïì toaân cêìu, laâ thaách thûác chung àöëi vúái têët caã caác quöëc gia, àe doaå àïën quaá trònh töìn<br /> taåi vaâ phaát triïín cuãa möîi dên töåc. Möåt trong nhûäng yïëu töë quyïët àõnh àïën sûå phaát triïín cuãa nïìn kinh tïë Singapore<br /> àoá laâ quyïët têm xêy dûång möåt möi trûúâng minh baåch, khöng tham nhuäng. Do àoá, sûå thaânh cöng cuãa Singapore<br /> coá thïí laâ baâi hoåc tham khaão cho caác quöëc gia trong àoá coá Viïåt Nam. Trïn cú súã phên tñch caác chñnh saách vaâ<br /> biïån phaáp phoâng chöëng tham nhuäng cuãa Singapore, baâi viïët seä ruát ra möåt vaâi gúåi yá chñnh saách trong thûåc hiïån<br /> caác biïån phaáp chöëng tham nhuäng taåi Viïåt Nam.<br /> <br /> <br /> 1. Chñnh saách vaâ biïån phaáp phoâng chöëng tham viïåc laâm cuå thïí naây àaä giuáp chñnh quyïìn Singapore<br /> nhuäng cuãa Singapore taåo àûúåc niïìm tin vaâ sûå tham gia tñch cûåc cuãa ngûúâi<br /> dên vaâo cöng cuöåc phoâng, chöëng tham nhuäng.<br /> 1.1. Quyïët têm chñnh trõ vïì xêy dûång Chñnh phuã<br /> saåch, khöng tham nhuäng 1.2 Caác biïån phaáp phoâng chöëng tham nhuäng<br /> Trûúác nùm 1965, naån tham nhuäng cuäng traân lan taåi ÚÃ Singapore Luêåt chöëng tham nhuäng (Prevention<br /> Singapore bêët chêëp luêåt vaâ cú quan àiïìu tra chöëng tham Corruption Act) laâ cöng cuå chñnh àûúåc sûã duång àïí àêëu<br /> nhuäng vêîn àang töìn taåi. Tònh hònh bùæt àêìu coá nhûäng tranh phoâng chöëng tham nhuäng, àûúåc ban haânh vaâo<br /> chuyïín biïën quan troång khi Àaãng PAP lïn cêìm quyïìn. ngaây 17/6/1960, böå luêåt naây àaä àûúåc sûãa àöíi vaâo caác<br /> nùm 1972, 1981 bao göìm 37 àiïìu vaâ 6 chûúng. Luêåt<br /> Ngûúâi xêy dûång vaâ lan toaã yá chñ vïì quyïët têm chöëng<br /> quy àõnh nhûäng vêën àïì cú baãn nhû: Khaái niïåm tiïìn<br /> tham nhuäng úã Singapore laâ Thuã tûúáng Lyá Quang Diïåu<br /> tham nhuäng, caác hònh phaåt aáp duång, thêím quyïìn cuãa<br /> möåt ngûúâi coá “têìm nhòn”vaâ “liïm khiïët”. Trong hún 3<br /> caác Uyã viïn Cöng töë trong viïåc àiïìu tra tham nhuäng, vïì<br /> thêåp kyã cêìm quyïìn (tûâ nùm 1959 -1990) öng laâ ngûúâi<br /> böí nhiïåm Chuã tõch vaâ nhên viïn cú quan àiïìu tra<br /> khai sinh ra hïå thöëng chñnh trõ cuãa Quöëc àaão Sû tûã vaâ<br /> chöëng tham nhuäng…vaâ caác vêën àïì khaác nhùçm àaãm<br /> cuäng laâ ngûúâi àêìy têm huyïët biïën noá thûåc sûå laâ möåt hïå<br /> baão cho cöng taác àêëu tranh phoâng chöëng tham nhuäng<br /> thöëng trong saåch,vûäng maånh, luön lêëy dên laâm göëc. Lyá<br /> àaåt kïët quaã cao nhêët.Luêåt coân cho pheáp cú quan<br /> Quang Diïåu cuâng vúái Àaãng PAP hiïíu àûúåc rùçng con<br /> chöëng tham nhuäng àiïìu tra tham nhuäng caã úã khu vûåc<br /> àûúâng phaát triïín lêu bïìn nhêët laâ phaãi dûåa trïn möåt xaä<br /> cöng vaâ tû; cöng dên Singapore úã nûúác ngoaâi nïëu coá<br /> höåi cöng bùçng vaâ minh baåch. Do àoá, sau khi lïn nùæm<br /> haânh vi tham nhuäng seä bõ truy töë hïåt nhû úã trong<br /> quyïìn öng àaä yá thûác sêu sùæc vïì sûá mïånh cuãa mònh laâ<br /> nûúác;Luêåt coân quy àõnh taâi saãn bêët cên xûáng vúái<br /> “thiïët lêåp möåt chñnh phuã saåch, hiïåu quaã chöëng laåi möåt<br /> nguöìn thu nhêåp cuãa möîi ngûúâi àïìu bõ coi laâ bùçng<br /> khu vûåc maâ tham nhuäng lan traân”. Àêy àûúåc xem laâ<br /> chûáng khi hoå bõ caáo buöåc tham nhuäng…têët caã taåo nïn<br /> yïëu töë cöët tûã giuáp Singapore thoaát khoãi tònh traång tham<br /> möåt haânh lang phaáp lyá roä raâng, trong viïåc xaác àõnh vaâ<br /> nhuäng cuäng nhû sûå tuåt hêåu sau khi giaânh àûúåc àöåc<br /> xûã lyá caác haânh vi tham nhuäng.<br /> lêåp. Chñnh vò thïë, bïn caånh nhûäng chñnh saách phaát<br /> triïín kinh tïë, Singapore àùåc biïåt quan têm àïën nhûäng Bïn caånh hïå thöëng luêåt luön àûúåc thùæt chùåt, (CPIB)<br /> chñnh saách “khöng khoan dung” tham nhuäng, laâm àûúåc vñ nhû “con mùæt coá thïí nhòn thêëy moåi thûá”, àöåc<br /> saåch àêët nûúác. Khöng chó coá Lyá Quang Diïåu maâ caác lêåp hoaân toaân trong viïåc àiïìu tra tham nhuäng úã<br /> thuã tûúáng kïë nhiïåm cuãa Singapore nhû Goh Chok Singapore. Trïn thûåc tïë, Cuåc Àiïìu tra chöëng tham<br /> Tong vaâ Lyá Hiïín Long vêîn luön chuá troång hoaân thiïån nhuäng (CPIB) àûúåc ngûúâi Anh thaânh lêåp nùm 1952 khi<br /> phaáp luêåt vaâ böå maáy chöëng tham nhuäng àïí àaãm baão àang àö höå Singapore, tuy nhiïn hoaåt àöång khöng<br /> rùçng Singapore tiïëp tuåc àûúåc coi laâ möåt trong nhûäng hiïåu quaã.Khi Lyá Quang Diïåu lïn cêìm quyïìn öng àaä<br /> quöëc gia ñt tham nhuäng nhêët thïë giúái. tiïën haânh caãi töí laåi töí chûác naây. CPIB trûåc thuöåc Thuã<br /> tûúáng, àiïìu tra àöåc lêåp vaâ khöng chõu sûå chi phöëi cuãa<br /> Bïn caånh àoá, yá chñ quyïët têm cuãa Chñnh phuã<br /> bêët cûá caá nhên hay töí chûác naâo bao göìm caã Thuã<br /> Singapore khöng chó dûâng laåi úã trïn giêëy maâ àûúåc thïí<br /> tûúáng. CPIB àûúåc chia thaânh nhiïìu böå phêån khaác<br /> hiïån thöng qua nhûäng biïån phaáp, nhûäng chñnh saách<br /> nhau nhû: nghiïåp vuå; trinh saát; haânh chñnh vúái töíng söë<br /> cuå thïí. Chñnh sûå thöëng nhêët giûäa quyïët têm chñnh trõ vaâ<br /> 75 nhên viïn, trong àoá coá 49 nhên viïn àiïìu tra vaâ 26<br /> <br /> 10 Kinh tïë Chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng (Thaáng 3 / 2019)<br /> nhên viïn phuåc vuå hoaåt àöång chuyïn traánh toaân böå böå, cöng chûác. Hiïån nay, Quöëc àaão sû tûã trúã thaânh<br /> thúâi gian. Bïn caånh àoá, CPIB coân coá Ban tiïëp nhêån möåt trong nhûäng quöëc gia dêîn àêìu vïì töëc àöå chñnh<br /> thöng tin hoaåt àöång 24/24 giúâ, chñnh àiïìu naây laâm cho phuã àiïån tûã triïín khai caác ûáng duång di àöång, cú súã dûä<br /> Cuåc luön tiïëp nhêån nhûäng thöng tin phaãn aánh möåt liïåu àöìng böå vaâ giaám saát thöng minh àïí caãi thiïån chêët<br /> caách nhanh choáng vaâ àêìy àuã nhêët laâm cú súã cho quaá lûúång dõch vuå cöng nhùçm biïën Singapore thaânh möåt<br /> trònh àiïìu tra sau naây. quöëc gia thöng minh daânh cho têët caã moåi ngûúâi vaâ<br /> Cuâng vúái hïå thöëng luêåt chùåt cheä vaâ Cuåc Àiïìu tra khöng ai bõ boã laåi phña sau.<br /> Chöëng tham nhuäng àöåc lêåp, truå cöåt tiïëp theo trong cú Bïn caånh àoá, Singapore rêët chuá troång àïën viïåc sûã<br /> quan chöëng tham nhuäng cuãa Singapore laâ chïë taâi duång nhên taâi àêy àûúåc coi laâ chiïën lûúåc àïí xêy dûång<br /> nghiïm khùæc vaâ giaám saát chùåt cheä. Theo chïë taâi cuãa vaâ phaát triïín àêët nûúác. Nùm 1998, Uyã ban Tuyïín duång<br /> Chñnh phuã Singapore, möåt ngûúâi àûúåc Nhaâ nûúác Taâi nùng Singapore ra àúâi nhùçm tòm kiïëm nhûäng caá<br /> tuyïín vaâo ngaåch cöng chûác, quan chûác Chñnh phuã, thò nhên xuêët sùæc caã úã trong vaâ ngoaâi nûúác tham gia vaâo böå<br /> haâng thaáng buöåc phaãi trñch möåt tyã lïå lûúng nhêët àõnh maáy cöng quyïìn. Nùng lûåc laâ yïëu töë duy nhêët àûúåc xem<br /> àïí gûãi vaâo Quyä Dûå phoâng Trung ûúng (CPF). Luác àêìu xeát trong tuyïín duång, möîi nùm Chñnh phuã cêëp hoåc böíng<br /> laâ 5%, sau àoá tùng dêìn theo tyã lïå tùng lûúng. Àöëi vúái cho sinh viïn theo hoåc úã caác trûúâng àaåi hoåc haâng àêìu,<br /> quan chûác caâng cao thò tyã lïå phêìn trùm trñch ra gûãi tiïët hêìu hïët úã nûúác ngoaâi. Nhûäng ngûúâi du hoåc bùçng hoåc<br /> kiïåm caâng nhiïìu. Söë tiïìn àoá do Ngên haâng Nhaâ nûúác böíng trúã vïì “bùæt buöåc” phaãi gia nhêåp lûåc lûúång cöng<br /> quaãn lyá theo höì sú cöng chûác vaâ seä àûúåc nhêån laåi sau chûác cêëp cao, núi hoå seä àûúåc àaâo taåo vaâ reân luyïån àïí<br /> khi vïì hûu. Tuy nhiïn, nïëu bêët kyâ cöng chûác, viïn trúã thaânh nhûäng ngûúâi laänh àaåo haâng àêìu trong böå maáy<br /> chûác naâo phaåm töåi tham nhuäng, duâ chó bõ xûã lyá haânh haânh chñnh. Nhûäng ngûúâi gioãi nhêët trúã thaânh quaãn lyá<br /> chñnh, thò toaân böå söë tiïìn kia seä bõ trûng thu. haânh chñnh taåi möåt böå thêåm chñ laâ böå trûúãng.<br /> ÚÃ Singapore,“böå quy tùæc ûáng xûã” cuãa cöng chûác, Àïí giûä chên àûúåc nhên taâi, àöìng thúâiàêíy luâi àûúåc<br /> viïn chûác hûúáng túái àïì cao àaåo àûác vaâ sûå liïm khiïët tham nhuäng Singapore luön coá chñnh saáchàïí caán böå<br /> cuãa caán böå. Vñ duå: Quan chûác, cöng chûác khöng àûúåc cöng chûác söëng àêìy àuã nhúâ vaâo lûúng. Nùm 1994,<br /> sûã duång bêët kyâ thöng tin chñnh thûác naâo àïí thuác àêíy Singapore ban haânh: “Taâi liïåu trùæng vïì mûác lûúng<br /> lúåi ñch tû; khöng àûúåc tham gia kinh doanh hoùåc coá caånh tranh daânh cho Chñnh phuã coá nùng lûåc vaâ trong<br /> caác cöng viïåc laâm ngoaâi; khöng àûúåc nhêån quaâ biïëu, saåch”. Thuã tûúáng Lyá Quang Diïåu àaä khùèng àõnh“ Nïëu<br /> quaâ tùång dûúái bêët cûá hònh thûác naâo tûâ ngûúâi dên…Caác chuáng ta traã lûúng cho hoå thêëp, chuáng ta khöng thïí<br /> quan chûác, cöng chûác chó àûúåc nhêån quaâ vúái giaá trõ mong chúâ hoå phuåc vuå lêu daâi trong nhaâ nûúác, khi maâ<br /> 100 SGD trúã xuöëng. Nïëu trïn mûác àoá thò ngûúâi àûúåc thu nhêåp cuãa hoå chó laâ möåt phêìn nhoã, so vúái viïåc laâm<br /> tùång phaãi tòm caách tûâ chöëi, hoùåc muöën nhêån thò phaãi bïn ngoaâi”. Theo àoá, lûúng àûúåc traã theo thõ trûúâng,<br /> laâm baáo caáo xin pheáp laänh àaåo trûåc tiïëp coá yá kiïën cho thûúâng xuyïn àûúåc àiïìu chónh vaâ àaánh giaá haâng nùm<br /> pheáp múái àûúåc nhêån…coân nïëu ai “leán luát” höëi löå vaâ thöng qua nùng lûåc vaâ hiïåu quaã cöng viïåc nhùçm àaãm<br /> nhêån höëi löå khi bõ cú quan àiïìu tra phaát hiïån thò seä xûã baão mûác caånh tranh vúái khu vûåc tû nhên cuäng nhû<br /> lyá theo luêåt hònh sûå. chöëng tham nhuäng.<br /> Cuâng vúái caác truå cöåt trong phoâng chöëng tham nhuäng Singapore sùén saâng traã nhûäng mûác lûúng cao nhêët<br /> úã trïn, Singapore àùåc biïåt quan têm àïën viïåc giaãm trûâ àïí coá àûúåc nhûäng caán böå gioãi vaâ liïm khiïët nhêët phuåc<br /> caác nguy cú dêîn àïën tham nhuäng nhû caãi caách thuã tuåc vuå trong böå maáy cöng quyïìn. Hiïån nay, mûác lûúng cuãa<br /> haânh chñnh, troång duång nhên taâi vaâ tùng lûúng. thuã tûúáng, caác böå trûúãng, thêím phaán toaâ aán nhên dên<br /> Àêìu nhûäng nùm 1980 Singapore tiïëp tuåc caãi caách töëi cao luön xïëp haâng cao nhêët thïë giúái, mùåc duâ mûác<br /> haânh chñnh vúái quy mö lúán têåp trung vaâo caác lônh vûåc thu nhêåp àaä giaãm xuöëngdo nhûäng lo ngaåi vïìkhoaãng<br /> then chöët nhû: húåp taác cöng -tû/tû nhên hoaá, ngên caách giaâu ngheâonhûng mûác lûúng cuãa Thuã tûúáng Lyá<br /> saách, troång duång nhên taâi, chöëng tham nhuäng nhùçm Hiïín Long hiïån nay vêîn coân 2,2 triïåu SGD (1,7 triïåu<br /> cung cêëp caác dõch vuå cöng chêët lûúång cao àïën ngûúâi USD) möîinùm vaâ nïëu so saánh vúái àöìng nghiïåp cuãa<br /> dên vaâ doanh nghiïåp. Nhiïìu nùm trúã laåi àêy, mònh taåi Myä vúái mûác thu nhêåp 210.700 USD/nùm thò<br /> Singapore thûåc hiïån chûúng trònh Public Service for thu nhêåp cuãa öng Lyá Hiïín Long vêîn cao hún gêëp 4 lêìn.<br /> the 21 st Century (PS21: Cöng vuå trong thïë kyã 21) Toám laåi, coá thïí thêëy rùçng àiïím nöíi bêåt trong chñnh<br /> nhùçm taåo ra möåt vùn hoaá àoán nhêån trong àöåi nguä caán saách maâ ngûúâi Singapore laâm àûúåc, hiïåu quaã trong<br /> böå cöng chûác, viïn chûác thöng qua cung cêëp caác dõnh cöng taác àêëu tranh phoâng chöëng tham nhuäng laâ àaä taåo<br /> vuå dûåa trïn nhu cêìu cuãa khaách haâng, xoaá boã thuã tuåc, nïn àûúåc möåt nïìn vùn hoaá chöëng tham nhuäng, tûâ laänh<br /> luêåt lïå laåc hêåu, quan liïu tiïën àïën möåt nïìn haânh chñnh àaåo cao nhêët cuãa nhaâ nûúác àïën haânh vi ûáng xûã haâng<br /> cöng gêìn guäi vúái nhu cêìu cuãa ngûúâi dên. ngaây cuãa caán böå, cöng chûác trong cöng súã vaâ sûå phaãn<br /> Thïm vaâo àoá, tûâ nhûäng nùm 1983, úã Singapore ûáng vúái tïå tham nhuäng ngay trong caách ûáng xûã vaâ<br /> Chñnh phuã àaä têåp trung phaát triïín haå têìng kyä thuêåt haânh àöång cuãa möîi ngûúâi dên trong toaân xaä höåi.<br /> cöng nghïå thöng tin, xêy dûång chñnh phuã àiïån tûã<br /> nhùçm trang bõ khoa hoåc cöng nghïå cho àöåi nguä caán<br /> <br /> KINH TÏË CHÊU AÁ - THAÁI BÒNH DÛÚNG (Thaáng 3 / 2019) 11<br />  NGHIÏN CÛÁU<br /> RESEARCH<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Asia - Pacific Economic Review<br /> 2. Möåt vaâi gúåi yá chñnh saách cha àaä coá nhûäng coá nhûäng chñnh saách nuöi dûúäng taâi<br /> nùng vaâ haån chïë tham nhuäng, nhû laâ chïë àöå “dûúäng<br /> Nhû vêåy, tûâ möåt quöëc gia maâ tham nhuäng traân lan,<br /> liïm”. Hiïån nay, khoá khùn vïì àúâi söëng laâ möåt trong<br /> khoá kiïím soaát Singapore àaä vûún mònh maånh meä ghi<br /> nhûäng nguyïn nhên laâm naãy sinh tham nhuäng.<br /> tïn vaâo haâng nhûäng quöëc gia “trong saåch” nhêët trïn<br /> thïë giúái. Chñnh àiïìu naây àaäàïí laåi nhûäng baâi hoåc kinh Seä laâ rêët khoá àïí chuáng ta hoåc hoãi àûúåc ngay caách<br /> nghiïåm sêu sùæc cho caác quöëc gia, trong àoá coá Vi