Nghiên cứu khoa học " Đánh giá ảnh hưởng các biện pháp kỹ thuật khai thác đến tái sinh rừng tự nhiên lá rộng thường xanh vùng Đông Trường Sơn "

Chia sẻ: Nguye Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST

Báo xấu

57
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

ở Việt Nam, việc khai thác lợi dụng rừng tự nhiên được tiền hành với phương thức khai chọn là chủ yếu. Năm 1963 Tổng cục Lâm nghiệp đã ban hành “Quy trình tạm thời về khai thác gỗ”, quy phạm đã quy định và hướng dẫn cho các đơn vị sản xuất thực hiện các biện pháp kỹ thuật về khai thác tận dụng sản phẩm kết hợp với sản xuất tài nguyên rừng trong suốt thời gian dài. Sau 20 năm thực hiện nhiều đơn vị đã chấp hành tốt các quy định trên và đã giữ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu khoa học " Đánh giá ảnh hưởng các biện pháp kỹ thuật khai thác đến tái sinh rừng tự nhiên lá rộng thường xanh vùng Đông Trường Sơn "

ThiÕt lËp m« h×nh trång song mËt (Calamus platyacanthus Warb.ex Becc) vμ m©y nÕp (Calamus tetradactylus Hance) d−íi t¸n mét sè tr¹ng th¸i rõng phôc håi Lª Thu HiÒn, Nguyễn Tử Kim, L−u Quèc Thµnh Phßng Nghiªn cøu Tµi nguyªn thùc vËt rõng I. §Æt vÊn ®Ò: Trong vµi thËp kû qua l©m s¶n ngoµi gç ®· thu hót ®−îc sù quan t©m ®¸ng kÓ cña giíi khoa häc vµ s¶n xuÊt kinh doanh; ®ãng vai trß quan träng trong b¶o tån ®a d¹ng sinh häc vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. L©m s¶n ngoµi gç cã thÓ khai th¸c mét c¸ch bÒn v÷ng mµ Ýt t¸c ®éng ®Õn tÝnh bÒn v÷ng cña hÖ sinh th¸i rõng, lµ nguån thu nhËp cho ng−êi d©n ®ang sèng bªn trong vµ quanh rõng. Do cã c¸c ®Æc tÝnh bÒn, bãng ®Ñp, dÎo dÔ uèn nªn song m©y lµ nguyªn liÖu ®Ó s¶n xuÊt nhiÒu mÆt hµng nh− ®å gia dông, bµn ghÕ, s¶n phÈm mü nghÖ dïng trong n−íc vµ xuÊt khÈu. Hµng song m©y cña n−íc ta chñ yÕu xuÊt sang c¸c n−íc vµ vïng l·nh thæ nh− §øc, ý, NhËt, Hång K«ng, Singapo vµ Cu Ba.... Mçi n¨m −íc tÝnh nhu cÇu cÇn tíi 15.000 tÊn m©y ®Ó lµm hµng xuÊt khÈu (NguyÔn Quèc Dùng, 2000), [7]. Thêi gian võa qua, viÖc khai th¸c song m©y kh«ng ®−îc kiÓm so¸t nªn ng−êi d©n vµo rõng khai th¸c trµn lan, kh«ng ®¶m b¶o tÝnh bÒn v÷ng, v× vËy nguån cung cÊp nµy ngµy cµng bÞ gi¶m c¶ vÒ sè l−îng vµ chÊt l−îng. HiÖn nay, trong Dù ¸n 661 Nhµ n−íc cã chñ tr−¬ng khuyÕn khÝch ng−êi d©n nhËn kho¸n trång c©y ®Æc s¶n d−íi t¸n rõng (3 lo¹i rõng) nh»m n©ng cao thu nhËp. Song mËt vµ m©y nÕp lµ mét trong nh÷ng loµi c©y l©m s¶n ngoµi gç cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao vµ n»m trong danh s¸ch c¸c loµi c©y ®−îc −u tiªn tuyÓn chän g©y trång. XuÊt ph¸p tõ t×nh h×nh thùc tÕ ®ã, ®Ò tµi “ThiÕt lËp m« h×nh trång song mËt (Calamus platyacanthus Warb.ex Becc) vµ m©y nÕp (Calamus tetradactylus Hance) d−íi t¸n mét sè tr¹ng th¸i rõng phôc håi” ®−îc triÓn khai t¹i Trung t©m thùc nghiÖm l©m sinh CÇu Hai vµ Tr¹m nghiªn cøu m«i tr−êng vµ rõng phßng hé s«ng §µ. II. ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu: Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu: • ViÖc ®iÒu tra, ®¸ch gi¸ c¸c c¸c m« h×nh trång song mËt vµ m©y nÕp ®· cã ®−îc tiÕn hµnh trªn c¸c « tiªu chuÈn t¹m thêi, diÖn tÝch mçi « tiªu chuÈn lµ 500-1000m2. Trªn mçi « tiªu chuÈn tiÕn hµnh ®o ®Õm c¸c chØ tiªu sinh tr−ëng nh− ®−êng kÝnh th©n (c©y cao trªn 3m ®èi víi song mËt vµ trªn 2m ®èi víi m©y nÕp) hoÆc ®−êng kÝnh gèc, chiÒu cao th©n, sè c©y/khãm; dung l−îng mÉu quan s¸t n≥30. §¸nh gi¸ t×nh h×nh s©u bÖnh h¹i vµ c¸c yÕu tè ngo¹i c¶nh ¶nh h−ëng ®Õn sinh tr−ëng cña song mËt vµ m©y nÕp nh− lo¹i ®Êt, thùc b×, ®é tµn che, c¸c kü thuËt ®−îc ¸p dông. ViÖc ®iÒu tra, ®¸nh gi¸ c¸c m« h×nh ®· cã ®−îc tiÕn hµnh trªn hai lo¹i ®èi t−îng ®ã lµ song mËt, m©y nÕp trång d−íi t¸n rõng trång vµ d−íi t¸n rõng phôc håi t¹i CÇu Hai, L−¬ng S¬n, Cóc Ph−¬ng, Ba RÒn, Kon Hµ Nõng vµ Tuy Hoµ. • øng dông c¸c tiÕn bé ®· cã (c¸c h−íng dÉn kü thuËt vµ kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ hiÖn tr−êng cña c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu tr−íc ®©y), tõ ®ã lùa chän c¸c biÖn ph¸p kü thuËt ®Ó x©y dùng m« h×nh. ë CÇu Hai, m©y nÕp ®−îc trång d−íi t¸n rõng sau khai th¸c kiÖt, kiÓu IIIA1, cã ®é tµn che kho¶ng 0,5 ë ®é cao 80m so víi mùc biÓn. NhiÖt ®é trung b×nh 23,50C, l−îng m−a b×nh qu©n tõ 1700-1900mm. §Êt feralit vµng ®á, ®é pH KCL tõ 5,5 ®Õn 6, tû lÖ mïn 3-%. §èi t−îng lùa chän ®Ó x©y dùng m« h×nh trång song mËt vµ m©y nÕp ë Hoµ B×nh lµ tr¹ng th¸i rõng phôc håi sau khai th¸c kiÖt, kiÓu IIB cã ®é tµn che 0,4-0,5, ®é cao so víi mùc n−íc biÓn 400m. NhiÖt ®é trung b×nh 240C, l−îng m−a b×nh qu©n tõ 1500- 1
1800mm. §Êt feralit vµng ®á, ®é pH tõ 5,5-6, hµm l−îng mïn trªn 3%. • Tiªu chuÈn c©y con m©y nÕp ®em trång: C©y con ®−îc cÊy trong bÇu, cã tõ 3-4 l¸, sinh tr−ëng tèt, kh«ng bÞ s©u bÖnh. T¹i CÇu Hai tuæi cña c©y con lµ 12 th¸ng, cã chiÒu cao trung b×nh ®¹t 15 cm, ë Hoµ B×nh c©y con ®−îc 18 th¸ng tuæi, chiÒu cao trung b×nh lµ 20 cm. C¸c biÖn ph¸p kü thuËt ¸p dông khi x©y dùng m« h×nh trång m©y ®−îc tæng hîp vµo b¶ng sau: B¶ng 1: C¸c biÖn ph¸p kü thuËt trång m©y nÕp d−íi t¸n rõng C¸c biÖn ph¸p kü thuËt C«ng thøc §Þa ®iÓm Xö lý thùc b×, lµm ®Êt khi trång Ch¨m sãc Xö lý thùc b× theo lç trèng (côm) cã Hai n¨m ®Çu 3lÇn/n¨m, ®−êng kÝnh 3m. MËt ®é 750 c©y/ha hai n¨m sau 2lÇn/n¨m. CÇu Hai vµ (250 côm/ha, 3 hè/côm, 1 c©y/hè). Bãn thóc 0,05kg ph©n CT 1 Hoµ B×nh Lµm ®Êt côc bé theo hè, ®µo hè NPK/gèc vµo n¨m thø 2. 30x30x30cm. Bãn lãt 1kg ph©n chuång hoai vµ 0,1kg NPK. Xö lý thùc b× theo lç trèng (côm) cã Hai n¨m ®Çu 3lÇn/n¨m, ®−êng kÝnh 3m. MËt ®é 1000 c©y/ha hai n¨m sau 2lÇn/n¨m. CÇu Hai vµ (250 côm/ha, 2 hè/côm, 2 c©y/hè). Bãn thóc 0,05kg ph©n CT2 Hoµ B×nh Lµm ®Êt côc bé theo hè, ®µo hè NPK/gèc vµo n¨m thø 2. 30x30x30cm. Bãn lãt 1kg ph©n chuång hoai vµ 0,1kg NPK. CT 3 Xö lý thùc b×: Ph¸t luçng toµn bé d©y leo, c©y bôi theo b¨ng cã chiÒu réng Hai n¨m ®Çu 3 lÇn/n¨m. (HDKT Hoµ B×nh 2m, b¨ng c¸ch nhau 5m. MËt ®é 1000 Nh÷ng n¨m sau ch¨m sãc n¨m1996) c©y/ha (500 hè, 2 c©y/hè). Lµm ®Êt côc 1 lÇn. bé theo hè, ®µo hè 30x30x30cm. CT 4 Xö lý thùc b×: Ph¸t luçng toµn bé d©y leo, c©y bôi theo b¨ng cã chiÒu réng Hai n¨m ®Çu 3 lÇn/n¨m. (HDKT Hoµ B×nh 1,5m, b¨ng c¸ch nhau 4m. MËt ®é 4950 Nh÷ng n¨m sau ch¨m sãc n¨m 1992) c©y/ha (1650 hè, 3 c©y/hè). Lµm ®Êt 1 lÇn. côc bé theo hè, ®µo hè 30x30x30cm. • Tiªu chuÈn c©y con song mËt ®em trång: Trång b»ng c©y con cã bÇu, ®−îc 24 th¸ng tuæi, chiÒu cao trung b×nh ®¹t 34cm, cã tõ 4-5 l¸, sinh tr−ëng tèt, kh«ng bÞ s©u bÖnh. C¸c biÖn ph¸p kü thuËt ¸p dông khi x©y dùng m« h×nh ®−îc tæng hîp vµo b¶ng sau: B¶ng 2: C¸c biÖn ph¸p kü thuËt trång song mËt d−íi t¸n rõng C¸c biÖn ph¸p ¸p dông C«ng thøc Xö lý thùc b×, lµm ®Êt khi trång Ch¨m sãc Xö lý thùc b× theo lç trèng (côm) cã ®−êng Hai n¨m ®Çu 3lÇn/n¨m, hai n¨m kÝnh 4m. MËt ®é 750 c©y/ha (250 côm/ha, 3 sau 2lÇn/n¨m. Bãn thóc 0,05kg C«ng thøc 1 hè/côm, 1 c©y/hè). Lµm ®Êt côc bé theo hè, ph©n NPK/gèc vµo n¨m thø 2 ®µo hè 40x40x40cm. Bãn lãt 1kg ph©n vµ 3. chuång hoai vµ 0,1kg NPK. Xö lý thùc b× theo lç trèng (côm) cã ®−êng Hai n¨m ®Çu 3lÇn/n¨m, hai n¨m kÝnh 4m. MËt ®é 500 c©y/ha (250 côm/ha, 2 sau 2lÇn/n¨m. Bãn thóc 0,05kg C«ng thøc 2 hè/côm, 1 c©y/hè). Lµm ®Êt côc bé theo hè, ph©n NPK/gèc vµo n¨m thø 2 ®µo hè 40x40x40cm. Bãn lãt 1kg ph©n vµ 3. chuång hoai vµ 0,1kg NPK. C«ng thøc 3 Xö lý thùc b×: Ph¸t luçng toµn bé d©y leo, c©y Hai n¨m ®Çu 3 lÇn/n¨m. (theo HDKT bôi theo b¨ng cã chiÒu réng 2m, b¨ng c¸ch 2
n¨m 1996) nhau 8m. MËt ®é 624 c©y/ha (312 hè, 2 c©y/hè) Lµm ®Êt côc bé theo hè, ®µo hè 30x30x30cm. C«ng thøc 4 Xö lý thùc b×: Ph¸t luçng toµn bé d©y leo, c©y (theo HDKT bôi theo b¨ng cã chiÒu réng 2m, b¨ng c¸ch Hai n¨m ®Çu 3 lÇn/n¨m. nhau 8m. MËt ®é 356 c©y/ha (178 hè, 2 n¨m1996) c©y/hè). Lµm ®Êt côc bé theo hè, ®µo hè 30x30x30cm. • Thu thËp sè liÖu theo c¸ch ®Þnh vÞ hµng vµ côm. C¸c chØ tiªu ®o ®Õm gåm cã ®−êng kÝnh gèc, chiÒu cao cña c©y, theo dâi t×nh h×nh s©u bÖnh h¹i, sè l−îng nh¸nh. Sè liÖu ®−îc thu thËp ®Þnh kú 6 th¸ng/lÇn vµ xö lý theo ph−¬ng ph¸p thèng kª sinh häc ¸p dông trong l©m nghiÖp. III. KÕt qu¶ nghiªn cøu vμ th¶o luËn: 3.1. §iÒu tra, ®¸nh gi¸ c¸c m« h×nh trång song mËt vµ m©y nÕp cña c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu tr−íc ®©y: 3.1.1. §iÒu tra, ®¸nh gi¸ c¸c m« h×nh trång song mËt: * Nh÷ng th«ng tin chung vÒ c¸c m« h×nh trång song mËt: − C¸c m« h×nh trång song mËt ®−îc tiÕn hµnh t¹i c¸c ®Þa ®iÓm: CÇu Hai, L−¬ng S¬n, Cóc Ph−¬ng, Ba RÒn vµ Kon Hµ Nõng. − Song mËt ®· ®−îc trång thÝ nghiÖm trªn tæng diÖn tÝch 11,8 ha; trong ®ã 10,7 ha trång d−íi t¸n rõng phôc håi vµ 1,1 ha trång d−íi t¸n rõng trång. DiÖn tÝch trång song mËt d−íi t¸n rõng trång Ýt nªn rÊt khã kh¨n cho viÖc ®¸nh gi¸. − C¸c m« h×nh nµy ®−îc trång thÝ nghiÖm sím nhÊt vµo n¨m 1990 vµ muén nhÊt lµ n¨m 1993. * Kh¸i qu¸t vÒ ®iÒu kiÖn thù nhiªn n¬i x©y dùng m« h×nh trång song mËt: C¸c ®Þa ®iÓm trång song mËt cã ®iÒu kiÖn tù nhiªn nh− nhiÖt ®é trung b×nh 21,60C-23,10C, l−îng m−a tõ 1800mm ®Õn 2100mm, ®é cao 150-400m so víi mùc n−íc biÓn, lo¹i ®Êt vµ ®Þa h×nh phï hîp so víi yªu cÇu sinh th¸i cña Song mËt. Tuy nhiªn, ®é tµn che ë rõng phôc håi cao (>0,6) v−ît qu¸ ng−ìng sinh th¸i cña song mËt. * T×nh h×nh sinh tr−ëng cña song mËt ë c¸c m« h×nh: Tæng hîp kÕt qu¶ ®iÒu tra, ®¸nh gi¸ vÒ c¸c biÖn ph¸p kü thuËt ¸p dông khi x©y dùng m« h×nh vµ t×nh h×nh sinh tr−ëng cña song mËt ë c¸c m« h×nh ®−îc ghi vµo b¶ng 3. B¶ng 3: C¸c kü thuËt ¸p dông khi x©y dùng m« h×nh vµ t×nh h×nh sinh tr−ëng cña song mËt Kü thuËt trång T×nh h×nh sinh tr−ëng §Þa ®iÓm Xö lý thùc b×, lµm MËt ®é Sè T C/k H D Tuæi SB ®Êt (hè/ha) c©y/hè (%) h (m) (cm) Ph¸t b¨ng 2m; lµm 1100 2 10 CÇu Hai Kh«ng ®iÒu tra v× tû lÖ sèng thÊp ®Êt côc bé; ®µo hè (2-3 khãm/ha) L26/K1 30x30x30cm Ph¸t b¨ng 1m; lµm 830 1 7 81 1 1,2 2,63 NhiÒu CÇu Hai ®Êt côc bé; ®µo hè L17/K3 30x30x30cm Ph¸t b¨ng 2m; lµm 1100 2 10 18 1,3 0,9 2,01 Ýt L−¬ng S¬n ®Êt côc bé; ®µo hè L17/K3 30x30x30cm L−¬ng S¬n Ph¸t b¨ng 1m; lµm 830 1 7 40 1 0,8 1,8 Ýt 3
L17/K3 ®Êt côc bé; ®µo hè 30x30x30cm Ph¸t b¨ng 2m; lµm 1100 2 10 28 1,2 1,0 2,02 Ýt L−¬ng S¬n ®Êt côc bé; ®µo hè L12/K7 30x30x30cm Ph¸t luçng ph¸t toµn 1100 2 8 45 1,3 1,4 2,11 Ýt Cóc Ph−¬ng bé d©y leo c©y bôi; L22/KA lµm ®Êt côc bé; ®µo hè 30x30x30cm Ph¸t b¨ng 1m; 830 1 7 64 1 0,7 2,68 Ýt Ba RÒnL2/ lµm ®Êt côc bé; ®µo K19C hè 30x30x30cm Ph¸t luçng ph¸t toµn 830 1 7 93 1,6 2,1 3,01 Ýt Kon Hµ bé d©y leo, c©y bôi; Nõng lµm ®Êt côc bé; ®µo L1/K6 hè 30x30x30cm (T: Tû lÖ sèng; C/kh: Sè c©y cã trong mét khãm; H: ChiÒu cao c©y; D: §−êng kÝnh th©n; SB: S©u bÖnh) Tõ kÕt qu¶ ë b¶ng 5 kÕt hîp víi quan s¸t thùc tÕ cã thÓ rót ra mét sè nhËn xÐt sau: - C¸c m« h×nh ®Òu ¸p dông biÖn ph¸p lµm ®Êt côc bé theo hè, kÝch th−íc hè 30x30x30cm. Cã hai nhãm biÖn ph¸p kü thuËt chÝnh kh¸c nhau ®−îc ¸p dông ®Ó trång lµ: Xö lý thùc b× theo b¨ng réng 1m, mËt ®é 830 hè/ha, trång 1 c©y/hè (830c©y/ha) vµ xö lý thùc b× theo b¨ng réng 2m, mËt ®é 1100 hè/ha , trång 2 c©y/hè (2200 c©y/ha). Ngoµi ra, ë Cóc Ph−¬ng vµ Kon Hµ Nõng tiÕn hµnh xö lý thùc b× theo ph−¬ng ph¸p luçng ph¸t toµn bé d©y leo, c©y bôi. - Ph−¬ng ph¸p xö lý thùc b× theo b¨ng hoÆc ph¸t luçng toµn bé d©y leo c©y bôi vµ trång song mËt víi mËt ®é cao t¸c ®éng m¹nh, lµm thay ®æi cÊu tróc cña l©m phÇn. - Do kh«ng ®−îc ch¨m sãc vµ b¶o vÖ nªn tû lÖ sèng vµ tèc ®é sinh tr−ëng ë c¸c m« h×nh thÊp. 3.1.2. §iÒu tra, ®¸nh gi¸ c¸c m« h×nh trång m©y nÕp: * Nh÷ng th«ng tin chung vÒ c¸c m« h×nh trång m©y nÕp: M©y nÕp ®−îc trång thÝ nghiÖm ë 6 ®Þa ®iÓm (CÇu Hai, L−¬ng S¬n, Cóc Ph−¬ng, Ba rÒn, Kon Hµ Nõng, Tuy Hoµ) víi tæng diÖn tÝch lµ 26,1ha. Trong ®ã, m©y ®−îc trång d−íi t¸n rõng phôc håi lµ 18,8 ha, trång d−íi t¸n rõng trång lµ 7,3 ha. N¬i trång sím nhÊt lµ n¨m 1990 vµ sau cïng lµ n¨m 1995. * Kh¸i qu¸t vÒ ®iÒu kiÖn thù nhiªn n¬i x©y dùng m« h×nh trång M©y nÕp: NhiÖt ®é trung b×nh tõ 21,60C ®Õn 26,60C, l−îng m−a 1800mm-2100mm, ®é cao 80-400m so víi mùc n−íc biÓn, lo¹i ®Êt vµ ®Þa h×nh lµ phï hîp víi yªu cÇu sinh th¸i cña c©y m©y nÕp. §é tµn che ë c¸c m« h×nh trång m©y nÕp d−íi t¸n rõng trång tõ 0,45 ®Õn 0,6 lµ phï hîp víi nhu cÇu sinh th¸i cña c©y. ë c¸c m« h×nh trång m©y nÕp d−íi t¸n rõng phôc håi cã ®é tµn che cao (0,6-0,8), v−ît qu¸ ng−ìng sinh th¸i cña m©y nÕp. * T×nh h×nh sinh tr−ëng cña m©y nÕp ë c¸c m« h×nh: B¶ng 4: C¸c kü thuËt ¸p dông khi x©y dùng m« h×nh vµ t×nh h×nh sinh tr−ëng cña m©y nÕp Kü thuËt trång T×nh h×nh sinh tr−ëng §Þa ®iÓm Xö lý thùc b×, lµm MËt ®é Sè T C/k H D Tuæi SB ®Êt (hè/ha) c©y/hè (%) h (m) (cm) CÇu Hai Luçng ph¸t toµn bé 3300 2 10 52 5,3 7-8 1,01 Ýt d©y leo, c©y bôi; L19/K3 4
lµm ®Êt côc bé; ®µo hè 30x30x30cm L−¬ng Luçng ph¸t toµn bé 1100 2 10 35 3,4 3-4 1,15 Ýt d©y leo, c©y bôi; S¬n lµm ®Êt côc bé; ®µo L9/K1 hè 30x30x30cm L−¬ng S¬n Luçng ph¸t toµn bé 1100 2 10 37 3,1 3-4 1,17 Ýt d©y leo, c©y bôi; L3/K4 lµm ®Êt côc bé; ®µo hè 30x30x30cm Cóc Ph−¬ng Luçng ph¸t toµn bé 1100 2 8 40 4,4 2-3 1,21 Ýt L22/ khuA d©y leo, c©y bôi; lµm ®Êt côc bé; ®µo hè 30x30x30cm Ba RÒn Luçng ph¸t toµn bé 1100 2 5 58 3,2 3-4 1,26 Ýt L13,14/K26 d©y leo, c©y bôi; lµm ®Êt côc bé; ®µo hè 30x30x30cm Kon Hµ Luçng ph¸t toµn bé 3300 2 7 51 3,4 1,5- 1,16 Ýt Nõng d©y leo c©y bôi; lµm 2 ®Êt côc bé; ®µo hè LG1/K6 30x30x30cm Kon Hµ Luçng ph¸t toµn bé 1100 2 7 56 3,3 1,5- 1,16 Ýt Nõng d©y leo c©y bôi; lµm 2 ®Êt côc bé; ®µo hè LG3/K9 30x30x30cm Kon Hµ Luçng ph¸t toµn bé 3300 2 7 81 5,6 5-6 1,52 Ýt Nõng d©y leo c©y bôi; lµm ®Êt côc bé; ®µo hè Lv1/K6 30x30x30cm Tuy Hoµ Luçng ph¸t toµn bé 3300 2 8 25 2,5 1,5- 1,12 Ýt LM1 d©y leo, c©y bôi; lµm 2 ®Êt côc bé; ®µo hè 30x30x30cm Tuy Hoµ Luçng ph¸t toµn bé 3300 2 8 23 2,8 2- 1,26 Ýt LM1 d©y leo, c©y bôi; lµm 2,5 ®Êt côc bé; ®µo hè 30x30x30cm (T: Tû lÖ sèng; C/kh: Sè c©y cã trong mét khãm; H: ChiÒu cao c©y; D: §−êng kÝnh th©n; SB: S©u bÖnh) C¸c biÖn ph¸p kü thuËt ¸p dông khi trång m©y nÕp d−íi t¸n rõng phôc håi vµ rõng trång bao gåm: Luçng ph¸t toµn bé d©y leo c©y bôi, lµm ®Êt côc bé, hè trång cã kÝch th−íc 30x30x30cm vµ mçi hè trång 2 c©y. M©y nÕp ®−îc trång víi hai c«ng thøc mËt ®é: 2200 c©y/ha (1100 hè/ha) vµ 6600 c©y/ha (3300 hè/ha). ë c¸c m« h×nh trång m©y nÕp d−íi t¸n rõng phôc håi cã ®é tµn che cao (0,6-0,8) vµ kÐo dµi lµ nguyªn nh©n chÝnh lµm m©y nÕp bÞ chÕt hoÆc sinh tr−ëng kÐm. Xö lý thùc b× theo ph−¬ng ph¸p ph¸t luçng toµn bé d©y leo, c©y bôi vµ trång m©y nÕp víi mËt ®é cao (>2200c©y/ha) t¸c ®éng m¹nh ®Õn cÊu tróc cña rõng. Do kh«ng ®−îc ch¨m sãc vµ b¶o vÖ nªn tû lÖ sèng vµ tèc ®é sinh tr−ëng ë c¸c m« h×nh thÊp. 5
3.2. KÕt qu¶ x©y dùng m« h×nh: KÕt qu¶ x©y dùng m« h×nh ®−îc tæng hîp vµo b¶ng sau: B¶ng 5: DiÖn tÝch m« h×nh trång song mËt vµ m©y nÕp N¨m trång §Þa ®iÓm Loµi c©y C«ng thøc DiÖn tÝch (ha) C«ng thøc 1 3 N¨m 2001 CÇu Hai M©y nÕp C«ng thøc 2 2 C«ng thøc 1 1 C«ng thøc 2 1 M©y nÕp C«ng thøc 3 0,12 C«ng thøc 4 0,08 N¨m 2002 Hoµ B×nh C«ng thøc 1 1 C«ng thøc 2 1 Song mËt C«ng thøc 3 0,3 C«ng thøc 4 0,5 Tæng sè 10 3.3. §¸nh gi¸ t×nh h×nh sinh tr−ëng cña song mËt vµ m©y nÕp: 3.3.1. Sinh tr−ëng cña m©y nÕp ë CÇu Hai: a) T×nh h×nh sinh tr−ëng cña m©y nÕp ë CÇu Hai: Sau 42 th¸ng (3,5 n¨m) x©y dùng m« h×nh, kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ vÒ t×nh h×nh sinh tr−ëng cña m©y nÕp ®−îc tr×nh bµy vµo b¶ng 6. B¶ng 6: Sinh tr−ëng cña m©y nÕp sau 42 th¸ng C¸c chØ tiªu C«ng thøc 1 C«ng thøc 2 136±4 121±5 HTB (cm) S (%) 44,5 47,3 ChiÒu cao Hmax (cm) 350 332 Hmin (cm) 42 35 09±0,1 1,0±0,1 DoTB (cm) S (%) 13 13,5 §−êng kÝnh gèc Domax (cm) 1,2 1,2 Domin (cm) 0,7 0,7 Tû lÖ sèng (%) 97 93 S©u bÖnh Kh«ng Kh«ng Tõ kÕt qu¶ ë b¶ng 6 cã thÓ rót ra mét sè nhËn xÐt sau: Tû lÖ sèng cña m©y nÕp ë hai c«ng thøc thÝ nghiÖm lµ rÊt cao, trong ®ã ë c«ng thøc 1 cã tû lÖ sèng lµ 97% cao h¬n so víi c«ng thøc 2 (93%). Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm c©y chÕt lµ do khi c©y cßn nhá bÞ l¸ kh« rông phñ lªn ngän c©y. Sinh tr−ëng vÒ chiÒu cao ë hai c«ng thøc thÝ nghiÖm cã sù chªnh lÖch. C«ng thøc 1 cã chiÒu cao trung b×nh ®¹t 136cm; cßn c«ng thøc 2 con sè ®ã lµ 121cm. Sù sai kh¸c vÒ trÞ sè trung b×nh nµy ®· ®−îc kh¼ng ®Þnh qua kiÓm ®Þnh thèng kª ngang b»ng vÒ ph−¬ng sai (FtÝnh=1,116t05=1,966). HÖ sè biÕn ®éng vÒ chiÒu cao ë c¶ hai c«ng thøc lµ kh¸ lín. ë c«ng thøc 1 hÖ sè biÕn ®éng 44,5%, c©y cã chiÒu cao cao nhÊt ®¹t tíi 350cm vµ chiÒu cao thÊp nhÊt chØ ®¹t 42cm; ë c«ng thøc 2 c¸c gi¸ trÞ t−¬ng øng lµ 47,3%, 332cm vµ 35cm. Nh− vËy, trong c¶ 2 c«ng thøc, m©y nÕp sau h¬n 3 n¨m trång ®· cã sù ph©n ho¸ ®¸ng kÓ vÒ chiÒu cao. Së dÜ cã hiÖn t−îng ph©n ho¸ vÒ chiÒu cao nh− vËy cã thÓ do nguån gièng vÉn dùa vµo thu h¸i tù nhiªn, ch−a ®−îc 6
chän läc vµ c¶i thiÖn. Sinh tr−ëng vÒ ®−êng kÝnh gèc ë c«ng thøc 1 lµ 0,9cm vµ ë c«ng thøc 2 lµ 1cm. Qua kiÓm ®Þnh thèng kª cho thÊy sù kh¸c nhau vÒ ®−êng kÝnh gèc gi÷a hai c«ng thøc thÝ nghiÖm kh«ng cã ý nghÜa trong tæng thÓ (ttÝnh=1,548
B¶ng 7: Tû lÖ ®Î nh¸nh cña m©y nÕp ë CÇu Hai Tû lÖ ®Î nh¸nh cña CT1 (%) Tû lÖ ®Î nh¸nh cña CT 2 (%) Thêi ®iÓm ∑ ∑ theo dâi 1 nh¸nh 2 nh¸nh 3 nh¸nh 1 nh¸nh 2 nh¸nh 3 nh¸nh 12 th¸ng tuæi 0 0 0 0 0 0 0 0 18 th¸ng tuæi 5,3 0 0 5,3 1 0 0 1 24 th¸ng tuæi 9,1 0 0 9,1 2,3 0 0 2,3 30 th¸ng tuæi 17,3 4,1 0 21,4 6,8 1,5 0 8,3 36 th¸ng tuæi 26,7 12 2,1 40,8 13,3 6,2 0 19,5 42 th¸ng tuæi 22 38.7 4,6 65,3 22,5 14,7 0 37,2 Nh− vËy, sau khi trång 12 th¸ng, c¶ hai c«ng thøc thÝ nghiÖm m©y ®Òu ch−a ®Î nh¸nh. Khi ®−îc 18 th¸ng tuæi, m©y ®· ®Î 1 nh¸nh, lóc nµy tû lÖ ®Î nh¸nh ë c«ng thøc 1 lµ 5,3% vµ c«ng thøc 2 míi chØ cã 1% sè c©y. Tû lÖ ®Î nh¸nh ë c«ng thøc 1 lu«n cao h¬n c«ng thøc 2. C«ng thøc 1, tû lÖ ®Î nh¸nh t¨ng tõ 5,3% (18 th¸ng tuæi) ®Õn 65,3% (42 th¸ng tuæi); cßn ë c«ng thøc 2, t¨ng t−¬ng øng tõ 1% lªn 37,2%. Sè l−îng nh¸nh ®Î t¨ng dÇn theo thêi gian. Khi ®−îc 30 th¸ng tuæi b¾t ®Çu xuÊt hiÖn nh¸nh thø 2, c«ng thøc 1 ®· cã 4,1% m©y ®Î 2 nh¸nh vµ ë c«ng thøc 2 con sè ®ã lµ 1,5%. §Õn 36 th¸ng tuæi, tû lÖ ®Î 3 nh¸nh ë c«ng thøc 1 ®¹t 2,1% vµ t¨ng lªn 4,6%; cïng thêi ®iÓm theo dâi, ë c«ng thøc 2 vÉn ch−a xuÊt hiÖn m©y ®Î nh¸nh thø 3. 3.3.2. Sinh tr−ëng cña m©y nÕp ë Hoµ B×nh: a) Sinh tr−ëng cña m©y nÕp ë Hoµ B×nh: KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh sinh tr−ëng cña m©y nÕp sau 30 th¸ng tuæi (2,5 n¨m) trång t¹i Hoµ B×nh ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 8. B¶ng 8: Sinh tr−ëng cña m©y nÕp sau 30 th¸ng C¸c chØ tiªu C«ng thøc 1 C«ng thøc 2 C«ng thøc 3 C«ng thøc 4 201±10,4 190±9,3 112±5,5 79±4,6 HTB (cm) S (%) 38,8 33,2 31,2 23,7 ChiÒu cao Hmax (cm) 368 298 164 123 Hmin (cm) 60 53 58 46 1,0±0,02 1,1±0,03 1,0±0,03 1,0±0,02 DoTB (cm) §−êng kÝnh S (%) 15,8 16,0 13,8 11,9 gèc Domax (cm) 1,3 1,4 1,2 1,2 Domin (cm) 0,8 0,8 0,9 0,8 Tû lÖ sèng (%) 91 83 94 87 S©u bÖnh Kh«ng Kh«ng Kh«ng Kh«ng Tõ sè liÖu ë b¶ng 12 cho biÕt tû lÖ sèng cña m©y nÕp trång t¹i Hoµ B×nh lµ t−¬ng ®èi cao. Tû lÖ sèng cña c¸c c«ng thøc tõ 1 ®Õn 4 lµ 91%, 83%, 94% vµ 87%. Nguyªn nh©n chÝnh lµm c©y chÕt lµ do l¸ rông vµo ngän c©y khi c©y cßn nhá vµ do ng−êi d©n ®i lÊy cñi ph¸t côt ngän c©y. Ch−a thÊy cã hiÖn t−îng s©u bÖnh h¹i m©y nÕp trong suèt qu¸ tr×nh theo dâi. Sinh tr−ëng vÒ chiÒu cao cña m©y nÕp cã sù kh¸c biÖt nhau. Sö dông tiªu chuÈn phi tham sè cña Kruskal vµ Wallis ®Ó kiÓm ®Þnh sù kh¸c nhau nµy. KÕt qu¶ tÝnh to¸n nh− sau: H=32,73>χ205=7,81. Nh− vËy, sù kh¸c biÖt vÒ chiÒu cao ë 4 c«ng thøc ®· kh¼ng ®Þnh. Sinh tr−ëng vÒ chiÒu cao gi¶m dÇn tõ c«ng thøc 1 (201cm), c«ng thøc 2 (190cm), c«ng thøc 3 (112cm) vµ c«ng thøc 4 (79cm). Sau h¬n 2 n¨m trång, m©y nÕp ë Hoµ B×nh ®· cã sù ph©n ho¸ vÒ chiÒu cao. C©y cã chiÒu cao thÊp nhÊt cña bèn c«ng thøc chªnh lÖch nhau kh«ng ®¸ng kÓ, gi¸ trÞ t−¬ng øng cña 8
c¸c c«ng thøc tõ 1 ®Õn 4 lµ 60cm, 53cm, 58cm vµ 46cm. Tuy nhiªn, c©y cã chiÒu cao lín nhÊt ë 4 c«ng thøc l¹i kh¸c xa nhau. ë c«ng thøc 1, c©y cao nhÊt v−¬n tíi 368cm, c©y thÊp nhÊt lµ 60cm vµ hÖ sè biÕn ®éng lµ 38,8%. C©y cã chiÒu cao lín nhÊt cña c«ng thøc 4 chØ ®¹t 123cm, chiÒu cao nhá nhÊt lµ 46cm vµ hÖ sè biÕn ®éng lµ 23,7%. Sinh tr−ëng vÒ ®−êng kÝnh gèc cña 4 c«ng thøc thÝ nghiÖn lµ t−¬ng ®−¬ng nhau. §−êng kÝnh gèc cña c¸c c«ng thøc tõ 1 ®Õn 4 lµ: 1,0cm; 1,1cm; 1,0cm vµ 1,0cm. Qua kiÓm ®Þnh thèng kª b»ng tiªu chuÈn phi tham sè cña Kruskal vµ Wallis cho thÊy H=4,47
Tû lÖ ®Î nh¸nh (%) Sè l−îng C«ng thøc Sau Sau Sau Sau Sau nh¸nh 6 th¸ng 12 th¸ng 18 th¸ng 24 th¸ng 30 th¸ng 1 nh¸nh 0 8,6 20,5 23,3 30,8 2 nh¸nh 0 0 9,3 13,6 20,2 C«ng thøc 1 3 nh¸nh 0 0 0 8,0 17,1 Σ 0 8,6 29,8 44,9 68,1 1 nh¸nh 0 3,4 7,3 20,8 26,9 2 nh¸nh 0 0 1,2 7,0 17,4 C«ng thøc 2 3 nh¸nh 0 0 0 4,2 11 Σ 0 3,4 8,5 32,0 55,3 1 nh¸nh 0 0 2 8,3 12,3 2 nh¸nh 0 0 0 0 3,5 C«ng thøc 3 3 nh¸nh 0 0 0 0 0 Σ 0 0 2 8,3 15,8 1 nh¸nh 0 0 1,3 4,1 7,8 2 nh¸nh 0 0 0 0 0 C«ng thøc 4 3 nh¸nh 0 0 0 0 0 Σ 0 0 1,3 4,1 7,8 S¸u th¸ng sau khi trång th× tÊt c¶ c¸c c«ng thøc ®Òu ch−a thÊy hiÖn t−îng ®Î nh¸nh. §Õn th¸ng thø 12, c«ng thøc 1 ®· cã tíi 8,6% vµ c«ng thøc 2 cã 3,4% m©y ®Î nh¸nh, lóc nµy c«ng thøc 3 vµ 4 ch−a ®Ó nh¸nh. Vµo th¸ng thø 18, ë c«ng thøc 3 vµ 4 míi thÊy hiÖn t−îng ®Î nh¸nh (c«ng thøc 3 ®−îc 2% vµ c«ng thøc 4 ®−îc 1,3%). Trong suèt qu¸ tr×nh theo dâi ë c«ng thøc 3 vµ 4 ch−a thÊy m©y ®Î 2 ®Õn 3 nh¸nh. Bªn c¹nh ®ã, c«ng thøc 1 cã tíi 9,3% vµ c«ng thøc 2 cã 1,2% m©y ®Î 2 nh¸nh vµo 18 th¸ng tuæi; tû lÖ ®Î nh¸nh thø 3 ë c«ng thøc 1 vµ 2 t−¬ng øng lµ 8% vµ 4,2% vµo 24 th¸ng tuæi. TÝnh ®Õn 30 th¸ng tuæi, tû lÖ ®Î nh¸nh cña m©y ë c¸c c«ng thøc t¨ng dÇn tõ c«ng thøc 4 (7,8%), c«ng thøc 3 (15,8%), c«ng thøc 2 (55,3%) vµ ®Õn c«ng thøc 1 (68,1%). Trong ®ã, c«ng thøc 1 ®· cã 20,2% m©y ®Î 2 nh¸nh vµ 17,1% m©y ®Î nh¸nh thø 3; ë c«ng thøc 2, c¸c con sè ®ã lµ 17,4% vµ 11%. NhËn xÐt chung: ♦ M©y nÕp trång d−íi t¸n rõng phôc håi cã ®é tµn che 0,4-0,5, gÇn mÆt n−íc lßng hå Hoµ B×nh lµ rÊt phï hîp; thªm vµo ®ã, c©y gièng ®em trång ®· ®−îc 18 th¸ng tuæi, chiÒu cao ®¹t 19,6cm nªn tèc ®é sinh tr−ëng cña chóng ë c¶ 4 c«ng thøc ®−îc xÕp vµo lo¹i tõ trung b×nh ®Õn rÊt nhanh. Sinh tr−ëng vÒ chiÒu cao nhanh nhÊt lµ c«ng thøc 1 (3 hè/côm, trång 1 c©y/hè) ®¹t 201cm, ®Õn c«ng thøc 2 (2 hè/côm, trång 1 c©y/hè) ®¹t 190cm; cßn c«ng thøc 3 (2 c©y/hè) lµ 112cm vµ c«ng thøc 4 (3 c©y/hè) lµ 79cm xÕp vµo lo¹i trung b×nh. ♦ So s¸nh sinh tr−ëng vÒ chiÒu cao cña m©y nÕp trång ë CÇu Hai th× sinh tr−ëng chiÒu cao cña m©y nÕp trång t¹i Hoµ b×nh cã tèc ®é sinh tr−ëng nhanh h¬n vµ ë c¶ 2 ®Þa bµn nghiªn cøu c«ng thøc 1 lu«n tá ra v−ît tréi h¬n so víi c«ng thøc 2. C«ng thøc1 (3 hè/côm, trång 1 c©y/hè) sau 42 th¸ng trång ë CÇu Hai ®¹t 136cm; cßn ë Hoµ B×nh sau 30 th¸ng ®¹t tíi 201cm. C«ng thøc 2 (2 hè/côm, trång 1 c©y/hè) con sè ®ã t−¬ng øng lµ 121cm vµ 190cm. 3.3.3. T×nh h×nh sinh tr−ëng cña m©y nÕp ë Hoµ B×nh: a) T×nh h×nh sinh tr−ëng cña song mËt ë Hßa B×nh: Sau 30 th¸ng tuæi, sinh tr−ëng cña song mËt ë c¸c c«ng thøc thÝ nghiÖm ®−îc tæng hîp vµo b¶ng 10. Nh×n vµo b¶ng kÕt qu¶ ë b¶ng 10 cho thÊy: 10
B¶ng 10: Sinh tr−ëng cña song mËt sau 30 th¸ng C¸c chØ tiªu C«ng thøc 1 C«ng thøc 2 C«ng thøc 3 C«ng thøc 4 222±17 235±15 194±11 190±11 HTB (cm) S (%) 40,5 42,3 34,0 34,7 ChiÒu cao Hmax (cm) 370 414 338 326 Hmin (cm) 75 77 74 62 3,5±0,21 3,6±0,16 3,5±0,17 3,4±0,16 DoTB (cm) §−êng kÝnh S (%) 30,6 31,1 27,43 28,6 gèc Domax (cm) 5,0 5,6 5,4 5,5 Domin (cm) 1,5 2,0 1,8 5,5 Tû lÖ sèng (%) 86 83 92 87 S©u bÖnh Kh«ng Kh«ng Kh«ng Kh«ng Tû lÖ sèng cña song mËt ë c¸c c«ng thøc lµ t−¬ng ®èi cao, c«ng thøc 1 lµ 86%, c«ng thøc 2 lµ 83%, c«ng thøc 3 ®¹t 92% vµ c«ng thøc 4 con sè ®ã lµ 87%. Nguyªn nh©n lµm cho song mËt chÕt chñ yÕu lµ do ng−êi d©n ®i kiÕm cñi ph¸t côt ngän c©y. Sau 30 th¸ng theo dâi, ch−a thÊy hiÖn t−îng s©u bÖnh ph¸ ho¹i song mËt. Sau 30 th¸ng, sinh tr−ëng vÒ chiÒu cao cña c¸c c«ng thøc gi¶m dÇn tõ c«ng thøc 2, ®¹t 235cm; ®Õn c«ng thøc 1 (222cm); c«ng thøc 3 lµ 194cm vµ cuèi cïng lµ c«ng thøc 4 (190cm). Tuy nhiªn, qua kiÓm ®Þnh thèng kª b»ng tiªu chuÈn phi tham sè cña Kruskal vµ Wallis cho kÕt qu¶: HtÝnh=5,27
BiÓu ®å 2: T¨ng tr−ëng hµng n¨m vÒ chiÒu cao cña song mËt ë Hoµ B×nh Trong hai n¨m ®Çu, møc ®é chªnh lÖch vÒ l−îng t¨ng tr−ëng chiÒu cao hµng n¨m cña c¸c c«ng thøc lµ t−¬ng ®èi thÊp. N¨m thø nhÊt, l−îng t¨ng tr−ëng chiÒu cao t¨ng dÇn tõ 25cm ë c«ng thøc 4 ®Õn 33cm ë c«ng thøc 2; n¨m thø 2, t¨ng tõ 64cm (c«ng thøc 4) ®Õn 77 cm (c«ng thøc 2). S¸u th¸ng ®Çu cña n¨m thø 3, sù chªnh lÖnh t¨ng tr−ëng vÒ chiÒu cao lµ kh¸ râ nÐt, trong thêi gian nµy l−îng t¨ng tr−ëng chiÒu cao cña c¶ c«ng thøc 3 vµ 4 lµ 68cm, bªn c¹nh ®ã c«ng thøc 1 ®¹t tíi 85cm vµ ë c«ng thøc 2 con sè ®ã lµ 91cm. Tuy nhiªn, cÇn cã thªm thêi gian theo dâi ®Ó cã thªm kÕt luËn. b) Tû lÖ ®Î nh¸nh cña song mËt ë Hoµ B×nh: KÕt qu¶ theo dâi tèc ®é ®Î nh¸nh cña song mËt trång t¹i Hoµ B×nh ®−îc tæng hîp trong b¶ng 11. B¶ng 11: Tû lÖ ®Î nh¸nh cña song mËt ë Hoµ B×nh Tû lÖ ®Î nh¸nh (%) Sè l−îng C«ng thøc nh¸nh Sau 12 th¸ng Sau 18 th¸ng Sau 24 th¸ng Sau 30 th¸ng 1 nh¸nh 0 3,7 9,5 17,1 2 nh¸nh 0 0 0 0 C«ng thøc 1 Σ 0 3,7 9,5 17,1 1 nh¸nh 0 2,8 7,9 15,6 2 nh¸nh 0 0 0 0 C«ng thøc 2 Σ 0 2,8 7,9 15,6 1 nh¸nh 0 0 2,4 5,8 2 nh¸nh 0 0 0 0 C«ng thøc 3 Σ 0 0 2,4 5,8 1 nh¸nh 0 0 1,8 3,3 2 nh¸nh 0 0 0 0 C«ng thøc 4 Σ 0 0 1,8 3,3 Sau khi trång ®−îc 12 th¸ng, song mËt ë c¸c c«ng thøc thÝ nghiÖm ®Òu ch−a ®Î nh¸nh. C«ng thøc 1 vµ 2 ®· xuÊt hiÖn nh¸nh míi vµo thêi ®iÓm 18 th¸ng sau khi trång; ë c«ng thøc 1 tû lÖ ®Î nh¸nh t¨ng tõ 3,7% (sau 18 th¸ng) ®Õn 17,1% (sau 30 th¸ng); c«ng thøc 2 t−¬ng øng lµ 2,8%-15,6%. Sau 24 th¸ng, tû ®Î nh¸nh cña c«ng thøc 3 ®¹t 2,4% vµ c«ng thøc 4 lµ 1,8%. Khi ®−îc 30 th¸ng tuæi, c«ng thøc 3 vµ 4 cã tû lÖ song mËt ®Î nh¸nh thÊp h¬n nhiÒu so víi c«ng thøc 1 vµ 2; c«ng thøc 3 lµ 5,8% vµ ë c«ng thøc 4 con sè ®ã lµ 3,3%. Trong suèt thêi gian theo dâi (30 th¸ng), song mËt cña 4 c«ng thøc ®Òu ch−a thÊy xuÊt hiÖn ®Î nh¸nh thø hai. V. KÕt luËn: 1. Trong thùc tiÔn song mËt ®−îc trång d−íi t¸n rõng phôc håi sau khai th¸c kiÖt cã ®é tµn che 0,6 – 0,8, rõng phôc håi sau n−¬ng rÉy cã ®é tµn che 0,6 vµ d−íi t¸n rõng trång cã tµn che 0,45-0,5 víi biÖn ph¸p kü thuËt t¸c ®éng chÝnh lµm ®Êt côc bé theo hè 30x30x30cm, xö lý thùc b× theo b¨ng réng 1-2m, mËt ®é 830 hè/ha, 1 c©y/hè vµ 1100 hè/ha, 2 c©y/hè. M©y nÕp ®−îc trång d−íi rõng phôc håi sau khai th¸c kiÖt cã ®é tµn che 0,6 – 0,8, rõng phôc håi sau n−¬ng rÉy cã ®é tµn che 0,75 vµ d−íi t¸n rõng trång cã tµn che 0,4-0,6 víi biÖn ph¸p kü t¸c ®éng chÝnh lµm ®Êt côc bé theo hè 30x30x30cm, xö lý thùc b× toµn diÖn, mËt ®é 1100 hè/ha, 2c©y/hè vµ 3300 hè/ha, 2 c©y/hè. §é tµn che cao vµ kÐo dµi; ch¨m sãc vµ b¶o vÖ kh«ng tèt lµm ¶nh h−ëng xÊu ®Õn sinh tr−ëng cña song mËt vµ m©y nÕp. 2. Xö lý thùc b× theo lç trèng, trång song mËt theo côm (250 côm/ha), mçi côm 3 hè, 12
1c©y/hè cho sinh tr−ëng vÒ chiÒu cao vµ cã tû lÖ ®Î nh¸nh ®¹t h=222cm, 17,1% sè c©y ®Î 1 nh¸nh ë 30 th¸ng tuæi t¹i Hßa B×nh vµ c«ng thøc xö lý thùc b× theo lç trèng, trång theo côm (250 côm/ha), mçi côm 2 hè, 1 c©y/hè ®¹t h=235cm, 15,6% sè c©y ®Î 1 nh¸nh ë 30 th¸ng tuæi t¹i Hßa B×nh, tréi h¬n song mËt ë c«ng thøc xö lý thùc b× theo b¨ng réng 2m, 312 hè/ha, 2 c©y/hè vµ xö lý thùc b× theo b¨ng réng 2 m, 178 hè/ha, 2 c©y/hè (h=190-194cm, 3,3-5,8% sè c©y ®Î 1 nh¸nh ë 30 th¸ng tuæi t¹i Hßa B×nh). 3. Xö lý thùc b× theo lç trèng, trång m©y nÕp theo côm (250 côm/ha), mçi côm 3 hè, 1c©y/hè cho sinh tr−ëng vÒ chiÒu cao vµ cã tû lÖ ®Î nh¸nh cao nhÊt (h=136cm, 65,3% sè c©y ®Î tõ 1-3 nh¸nh ë 42 th¸ng tuæi t¹i CÇu Hai; 201cm, 68,1% ë 30 th¸ng tuæi t¹i Hßa B×nh); ®øng thø hai lµ c«ng thøc xö lý thùc b× theo lç trèng, trång theo côm (250 côm/ha), mçi côm 2 hè, 2c©y/hè (h=121cm, 37,2% sè c©y ®Î tõ 1-3 nh¸nh ë 42 th¸ng tuæi t¹i CÇu Hai; 190cm, 55,3% ë 30 th¸ng tuæi t¹i Hßa B×nh). C©y trång ë c«ng thøc xö lý thùc b× theo b¨ng réng 2m, 500 hè/ha, 2 c©y/hè vµ xö lý thùc b× theo b¨ng réng 1,5m, 1650 hè/ha, 3 c©y/hè cho sinh tr−ëng vµ kh¶ n¨ng ®Î nh¸nh thÊp h¬n c¶ (h=79-112cm, 7,8-15,8% sè c©y ®Î 1 nh¸nh ë 30 th¸ng tuæi t¹i Hßa B×nh). 4. Néi dung bæ sung h−íng dÉn kü thuËt trång song mËt gåm cã: * Xö lý thùc b×: Ph¸t dän theo lç trèng ®−êng kÝnh 4m. * Ph−¬ng thøc vµ mËt ®é trång: Trång theo ®¸m trong rõng phôc håi cã ®é tµn che 0,4-0,5. MËt ®é 250 lç trèng/ha (8mx5m), trång 750 c©y/ha (mçi lç trèng trång 3 c©y) hoÆc 500 c©y/ha (mçi lç trèng trång 2 c©y). * Ch¨m sãc: Bãn thóc ph©n vµo lÇn ®Çu ch¨m sãc cña n¨m thø 2 vµ 3, l−îng bãn 50 gNPK/gèc, theo r¹ch s©u 20-30cm quanh vµ c¸ch gèc 0,5-0,8m. Hµng n¨m ph¶i tØa th−a t¸n c©y ®¶m b¶o ®é chiÕu s¸ng cho song mËt sinh tr−ëng tèt. 5. Néi dung bæ sung h−íng dÉn kü thuËt trång m©y nÕp bao gåm: * Xö lý thùc b×: Ph¸t dän theo lç trèng víi ®−êng kÝnh 3m. * Ph−¬ng thøc vµ mËt ®é trång: Trång theo ®¸m trong rõng phôc håi cã ®é tµn che 0,4-0,5. MËt ®é 250 lç trèng/ha (8mx5m); cã thÓ trång 750 c©y/ha (mçi lç trèng trång 3 c©y) hoÆc mËt ®é trång 1000 c©y/ha (mçi lç trèng trång 4 c©y). * Ch¨m sãc: Bãn thóc ph©n vµo lÇn ®Çu ch¨m sãc cña n¨m thø 2, l−îng bãn 50g NPK cho mçi gèc. Bãn theo r¹ch s©u 20-30cm bao quanh vµ c¸ch gèc 0,5-0,8m. Hµng n¨m luçng ph¸t d©y leo, c©y bôi 2 lÇn/n¨m ®Ó ®¶m b¶o ¸nh s¸ng cho m©y. Tµi liÖu tham kh¶o chÝnh 1. Bé L©m nghiÖp, Kü thuËt trångmét sè loµi c©y rõng. Nhµ xuÊt b¶n N«ng NghiÖp, 1994. 2. Vò V¨n Dòng, Lª Huy C−êng, G©y trång vµ ph¸t triÓn m©y song. Nhµ xuÊt b¶n N«ng NghiÖp, 1996. 3. TriÖu V¨n Hïng, NguyÔn Xu©n Qu¸t, Hoµng Ch−¬ng, Kü thuËt trång mét sè loµi c©y ®Æc s¶n. Nhµ xuÊt b¶n N«ng NghiÖp, 2002. 4. J.Dransfield vµ N.Manokaran, Tµi nguyªn thùc vËt §«ng Nam ¸- TËp 6. Nhµ xuÊt b¶n N«ng NghiÖp, Prosea - 1998. 5. NguyÔn Hoµng NghÜa, TrÇn Quang ViÖt, NguyÔn Quang Kh¶i, Song m©y nguån tµi nguyªn qói cña ViÖt Nam. Hµ néi, 2000. 6. TrÇn Quang ViÖt, B¸o c¸o kÕt qu¶ nghiªn cøu kü thuËt g©y trång song mËt, ViÖn KH L©m nghiÖp, 1995. 7. A.N.Rao and V.Ramanatha Rao, Bamboo and Rattan Genetic Resources and Use. IPGRI, 1997. 8. H.C.Xu, A.N.Rao, B.S. Zeng and G.T.Yin, Research on Rattans in China. IPGRI, 2000. 9. John Dransfield, Florention O. Tesoro and N.Manokaran , Rantan Current research issuse and prospects for conservation and sustainable devenlopment. FAO, 2002. 13