Nghiên cứu kiểm soát lipid máu ngắn hạn ở bệnh nhân cao tuổi tại Bệnh viện Thống Nhất

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> NGHIÊN CỨU KIỂM SOÁT LIPID MÁU NGẮN HẠN<br /> Ở BỆNH NHÂN CAO TUỔI TẠI BỆNH VIỆN THỐNG NHẤT<br /> Trương Văn Trị*, Nguyễn Đức Công*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Cơ sở: Bệnh tim mạch do vữa xơ động mạch (VXĐM) là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn thế<br /> giới. Tuy nhiên, vấn đề kiểm soát lipid máu để hạn chế VXĐM còn chưa thỏa đáng và ở nước ta còn ít nghiên<br /> cứu về vấn đề này ở người cao tuổi.<br /> Mục tiêu: Nghiên cứu kiểm soát lipid máu ngắn hạn ở người cao tuổi<br /> Phương pháp: Tiến cứu, mô tả, can thiệp, theo dõi dọc trong thời gian 1 tháng, 6 tháng và 1 năm.<br /> Kết quả: Trong nghiên cứu này, 412 bệnh nhân (272 nam, 140 nữ) từ 60 tuổi trở lên có RLLM được<br /> xét nghiệm lipid máu ít nhất 4 lần: trước điều trị, sau điều trị 1 tháng, 6 tháng và 1 năm; dùng thuốc<br /> statin và/ hoặc fibrate với liều chuẩn. Kết quả nghiên cứu cho thấy: nồng độ CT, TG và LDL-c giảm sau<br /> điều trị 1 tháng, 6 tháng và 1 năm so với ban đầu (p < 0,05), nồng độ HDL-c tăng chỉ sau điều trị 6 tháng,<br /> 1 năm so với ban đầu (p < 0,05); kiểm soát lipid máu các mức tốt, khá, trung bình sau 1 tháng điều trị là:<br /> 54,4%, 19,4%, 2,2%; sau 6 tháng điều trị lần lượt là: 58,9%, 10,7%, 2,4%; sau 1 năm điều trị lần lượt là:<br /> 49,8%, 8,5%, 0,5%; và chưa đạt mục tiêu kiểm soát lipid máu: sau 1 tháng 24,0%; sau 6 tháng 27,9% và<br /> sau 1 năm 41,3%); tỷ lệ kiểm soát lipid máu đạt mục tiêu ở nhóm tuổi 60 - 69 và nhóm tuổi ≥ 70 không có<br /> sự khác biệt có ý nghĩa thống kê tại các thời điểm trên (p > 0,05).<br /> Kết luận: Điều trị tích cực RLLM sẽ làm tăng tỷ lệ bệnh nhân đạt lipid máu mục tiêu, góp phần hạn chế<br /> nguy cơ VXĐM.<br /> Từ khóa: Kiểm soát lipid máu, rối loạn lipid máu<br /> <br /> ABSTRACT<br /> SHORT - TIME LIPID CONTROL OF THE ELDERLY DYSLIPPIDEMIA IN THONG NHAT HOSPITAL<br /> Truong Văn Tri, Nguyen Đuc Cong<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 1 - 2012: 25 - 31<br /> Background: Cardiovascular disease (CAD) due to artherosclerosis is the first reason of mortality in the<br /> world. However, the observation of the elderly lipid control was not studied enough in Vietnam.<br /> Objective: Studying of short time lipid control in the elderly dyslipidemia.<br /> Method: Prospective, descriptive study with observation during 1 year.<br /> Results: The data was reported 412 patients over 60 years old (272 males, 140 females). They were examined<br /> lipid blood by statin and/ or fibrate allowing 1 year treatment. The CT, TG and LDL-c level were decreased from<br /> before and according to 1month, 6 months to 1 year (p < 0.05); HDL-c level were only increased from before and<br /> according to 6 months to 1 year (p < 0.05). The ratio of patients attaining lipid goals in group 60-69 years old and<br /> ≥ 70 years old was relatively similar. The ratio of patients not attaining lipid goals was 24% after 1 month, 27.9%<br /> after 6 months and 41.3% after 1 year.<br /> Conclusion: Intensive treatment of the elderly dysipidemia is more effective at attaining lipid goals,<br /> * Bệnh viện Thống Nhất TP.Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: ThS. BS. Trương văn Trị ĐT: 0903018537<br /> <br /> Email: truongtritn@gmail.com<br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất TP. HCM 2012<br /> <br /> 25<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> preventing artherosclerosis.<br /> Keywords: Lipid control, dyslipidemia<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> <br /> LDL-c: ≥ 3,34 mmol/l (130 mg%)<br /> <br /> RLLM là một trong những YTNC chính của<br /> bệnh lý tim mạch do VXĐM. Tử vong do bệnh<br /> tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu<br /> trên toàn thế giới, đang ngày càng gia tăng, cả<br /> những nước phát triển và đang phát triển, nhất<br /> là ở người cao tuổi, tạo ra gánh nặng kinh tế - xã<br /> hội, làm tăng chi phí chăm sóc sức khỏe(2,3).<br /> <br /> CT: ≥ 5,20 mmol/l (200 mg%)<br /> <br /> Ở nước ta, tai biến mạch máu não và bệnh<br /> mạch vành (BMV), hậu quả của RLLM và<br /> VXĐM, đang trở thành những nhóm bệnh chính<br /> gây tử vong và nhập viện. Vì vậy, vấn đề điều<br /> trị và kiểm soát tốt lipid máu để dự phòng biến<br /> cố tim mạch càng trở nên quan trọng và cấp<br /> thiết.<br /> Ở Việt Nam, đã có rất nhiều nghiên cứu về<br /> đặc điểm RLLM nói chung và trên bệnh nhân có<br /> BMV, đái tháo đường (ĐTĐ), tăng huyết áp<br /> (THA). Tuy nhiên, trên thực tế lâm sàng còn<br /> nhiều bệnh nhân chưa được kiểm soát lipid máu<br /> đạt mục tiêu theo khuyến cáo của Hội Tim mạch<br /> học Quốc gia Việt Nam và nghiên cứu về điều<br /> trị RLLM ở đối tượng người cao tuổi chưa<br /> nhiều. Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu<br /> đề tài: Đánh giá hiệu quả kiểm soát lipid máu ngắn<br /> hạn ở bệnh nhân cao tuổi tại bệnh viện Thống Nhất,<br /> nhằm mục đích và ý nghĩa nêu trên.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> Bao gồm 412 bệnh nhân (272 nam, 140 nữ),<br /> tuổi từ 60 trở lên, có RLLM đến khám và điều trị<br /> tại Khoa khám bệnh A, Bệnh viện Thống Nhất,<br /> Thành phố Hồ Chí Minh. Tất cả bệnh nhân đều<br /> được xét nghiệm lipd máu ít nhất 4 lần: lần<br /> trước điều trị; lần 2, 3 và 4 được xét nghiệm sau<br /> lần đầu 1 tháng, 6 tháng và 1 năm.<br /> <br /> Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân<br /> Có RLLM theo Khuyến cáo của Hội Tim<br /> mạch Quốc gia Việt Nam giai đoạn (2006 –<br /> 2010):<br /> <br /> 26<br /> <br /> HDL-c: ≤ 1,03 mmol/ l (40 mg%)<br /> TG: ≥ 1,73 mmol/l (150 mg%)<br /> Có RLLM đã ngừng thuốc điều trị RLLM<br /> trên 4 tuần.<br /> Tuổi từ 60 trở lên.<br /> <br /> Tiêu chuẩn loại trừ<br /> Hội chứng thận hư, suy thận mạn tính và<br /> cấp tính.<br /> Suy tuyến giáp.<br /> Bệnh gan mật cấp và mạn tính.<br /> <br /> Đang sử dụng các thuốc làm ảnh hưởng<br /> đến các thành phần lipid máu như: progestin,<br /> anabolic steroid, ức chế thụ thể β,<br /> hypothiazide…<br /> Bệnh nhân đang hoặc mới ngừng thuốc điều<br /> trị RLLM dưới 4 tuần.<br /> Bệnh nhân đang có bệnh lý cấp tính hoặc các<br /> bệnh mạn tính nặng, giai đoạn cuối.<br /> Bệnh nhân không đồng ý tham gia nghiên<br /> cứu.<br /> Bệnh nhân không đầy đủ xét nghiệm theo<br /> yêu cầu nghiên cứu.<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Nghiên cứu tiến cứu, can thiệp, mô tả, theo<br /> dõi dọc, so sánh trước và sau điều trị 1 tháng, 6<br /> tháng và 1 năm.<br /> <br /> Nội dung nghiên cứu<br /> Lập bệnh án theo mẫu cho từng bệnh nhân.<br /> Thiết kế câu hỏi để phỏng vấn trực tiếp bệnh<br /> nhân.<br /> Ghi kết quả khám lâm sàng và cận lâm sang.<br /> Thông tin trong bệnh án được ghi chép đầy<br /> đủ, chính xác để tiến hành nghiên cứu từng đối<br /> tượng và bảo đảm yếu tố khách quan.<br /> Xét nghiệm máu: lấy máu buổi sáng trước<br /> khi ăn sáng, bao gồm CT, TG, LDL-c và HDL-c<br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất TP. HCM 2012<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> và một số xét nghiệm sinh hóa, huyết học cần<br /> thiết khác để phát hiện bệnh phối hợp. Tất cả<br /> bệnh nhân được xét nghiệm 4 thành phần lipid<br /> máu tại 4 thời điểm nêu trên.<br /> <br /> này đủ tiêu chuẩn chẩn đoán RLLM thì tiếp tục<br /> điều trị lại như phác đồ trên.<br /> <br /> Đánh giá cơ cấu RLLM<br /> <br /> Tiêu chuẩn đánh giá kiểm soát lipid máu.<br /> <br /> Bệnh nhân có RLLM khi có ít nhất một trong<br /> 4 tiêu chuẩn sau<br /> <br /> Theo tiêu chuẩn của Hội Tim mạch học<br /> Quốc gia Việt Nam (2006-2010).<br /> <br /> - Phối hợp các thuốc hạ HA, ĐTĐ, suy vành và<br /> các bệnh lý khác kèm theo (nếu có).<br /> <br /> LDL-c ≥ 3,34 mol/l (130 mg%)<br /> <br /> Xử lý số liệu<br /> <br /> CT ≥ 5,20 mol/l (200 mg%)<br /> <br /> Các số liệu được xử lý theo các thuật toán sử<br /> dụng trong y sinh học bằng phần mềm chương<br /> trình thống kê Stata 10.0.<br /> <br /> HDL-c ≤ 1,03 mol/l (40 mg%)<br /> TG ≥ 1,73 mol/l (150 mg%)<br /> <br /> Đánh giá mức độ RLLM<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> <br /> Theo tiêu chuẩn của Hội Tim mạch học<br /> Quốc gia Việt Nam (2006-2010)<br /> <br /> Đặc điểm của đối tượng nghiên cứu<br /> <br /> Dùng thuốc điều trị RLLM và thuốc điều<br /> trị bệnh kết hợp.<br /> Nhóm Statin: khi tăng CT nguyên phát hay<br /> RLLM hỗn hợp.<br /> Atorvastatin (Lipitor): 20 mg/ ngày<br /> Rosuvastatin (Crestor): 10 mg/ ngày<br /> Uống sau khi ăn, uống 1 lần trong ngày,<br /> buổi tối trước khi ngủ.<br /> + Nhóm fibrate (Lipanthyl supra): dùng khi<br /> tăng TG nguyên phát.<br /> Fenofibrate 160 mg/ngày. Uống lần trước<br /> bữa ăn.<br /> + Dùng phối hợp statin + fibrate<br /> Sau khi dùng Statin 1 tháng mà TG ≥ 3,5<br /> mmol/l (300 mg%) thì phối hợp thêm Lipanthyl<br /> supra 160 mg/ngày.<br /> <br /> - Thuốc điều trị duy trì RLLM<br /> Sau hàng tháng kiểm tra lipid máu, nếu các<br /> thành phần lipid máu đã trở về bình thường hay<br /> gần bình thường thì tiếp tục duy trì thuốc ở liều<br /> ½ liều ban đầu. Ngừng điều trị khi có các tác<br /> dụng không mong muốn và các chỉ số lipid máu<br /> ở mức tối ưu. Sau đó bệnh nhân vẫn tái khám<br /> định kỳ hàng tháng và xét nghiện lại lipid máu<br /> sau 1 tháng ngừng thuốc. Nếu xét nghiệm lần<br /> <br /> Bảng 1: Phân bố tuổi và giới của đối tượng nghiên<br /> cứu<br /> Tuổi<br /> <br /> Tổng số BN<br /> Nam<br /> (n = 412)<br /> (n = 272)<br /> <br /> Trung bình<br /> (năm)*<br /> <br /> 69,0 ± 5,8<br /> <br /> Nữ<br /> (n =140)<br /> <br /> p<br /> <br /> 69,5 ± 5,8 68,0 ± 5,7 > 0,05<br /> <br /> Theo lớp tuổi<br /> 60 – 69 tuổi 223 (54,13) 137 (50,37) 86 (61,43)<br /> < 0,05<br /> ≥ 70 tuổi<br /> 189 (45,87) 135 (49,63) 54 (38,57)<br /> <br /> Nhận xét: Tỷ lệ bệnh nhân nữ trong nhóm<br /> tuổi 60 - 69 cao hơn nam và tỷ lệ bệnh nhân nam<br /> trong nhóm tuổi ≥ 70 cao hơn nữ.<br /> Bảng 2: Đặc điểm các chỉ số nhân trắc<br /> Chỉ số<br /> 2<br /> <br /> TB (kg/m )<br /> Tăng, n (%)<br /> TB (cm)<br /> VB<br /> Tăng, n (%)<br /> TB<br /> VB/VM<br /> Tăng, n (%)<br /> BMI<br /> <br /> Nam<br /> Nữ<br /> (n = 272)<br /> (n = 140)<br /> 23,8 ± 2,7 23,8 ± 3,4<br /> 95 (34,9)<br /> 43 (30,7)<br /> 86,7 ± 7,2 81,7 ± 8,9<br /> 81 (29,8)<br /> 69 (49,3)<br /> 0,93 ± 0,06 0,89 ± 0,07<br /> 81 (29,8)<br /> 93 (66,4)<br /> <br /> p<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> < 0,05<br /> < 0,05<br /> < 0,05<br /> < 0,05<br /> <br /> Nhận xét: Giá trị trung bình của VB và chỉ số<br /> VB/VM của nam cao hơn nữ, nhưng tỷ lệ tăng<br /> hai giá trị này ở nữ cao hơn nam (p < 0,05). Giá<br /> trị trung bình và tỷ lệ tăng BMI ở hai giới tương<br /> đương nhau.<br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất TP. HCM 2012<br /> <br /> 27<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Bảng 3: Rối loạn các thành phần lipid máu theo nhóm tuổi<br /> Thành phần<br /> <br /> TG<br /> LDL-c<br /> HDL-c<br /> <br /> TB (mmol/L)<br /> Tăng, n(%)<br /> TB (mmol/l)<br /> Tăng, n(%)<br /> TB (mmol/l)<br /> Tăng, n(%)<br /> TB (mmol/l)<br /> Giảm, n(%)<br /> <br /> Chung (n = 412)<br /> 5,62 ± 1,08<br /> 273 (66,26)<br /> 2,31 ± 1,40<br /> 242 (58,88)<br /> 3,47 ± 0,95<br /> 231 (56,48)<br /> 1,19 ± 0,35<br /> 136 (33,09)<br /> <br /> Nhóm tuổi<br /> 60 – 69 (n = 223)<br /> ≥ 70 (n = 189)<br /> 5,68 ± 1,09<br /> 5,54 ± 1,07<br /> 150 (67,26)<br /> 123 (65,08)<br /> 2,43 ± 1,57<br /> 2,16 ± 1,16<br /> 132 (59,19)<br /> 110 (58,51)<br /> 3,50 ± 0,96<br /> 3,44 ± 0,93<br /> 129 (58,37)<br /> 102 (54,26)<br /> 1,16 ± 0,33<br /> 1,25 ± 0,36<br /> 73 (32,74)<br /> 63 (33,51)<br /> <br /> Nhận xét: Nồng độ trung bình TG ở nhóm<br /> 60 - 69 tuổi cao hơn nhóm ≥ 70 tuổi (p < 0,05).<br /> Nồng độ trung bình HDL-c của nhóm 60 - 69<br /> <br /> p<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> < 0,05<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> < 0,05<br /> > 0,05<br /> <br /> tuổi thấp hơn nhóm ≥ 70 tuổi (p < 0,05). Tỷ lệ<br /> bệnh nhân có rối loạn 4 thành phần lipid máu ở<br /> nhóm tuổi 60 - 69 và ≥ 70 là tương đương nhau.<br /> <br /> Đánh giá hiệu quả kiểm soát ngắn hạn lipid máu<br /> Bảng 4: Kết quả xét nghiệm lipid máu trước và sau điều trị<br /> Thông số (mmol/L) Trước điều trị (n = 412) Sau 1 tháng (n = 412)<br /> CT<br /> 5,62 ± 1,08<br /> 4,54 ± 1,05*<br /> TG<br /> 2,31 ± 1,36<br /> 1,76 ± 0,82*<br /> LDL-c<br /> 3,47 ± 0,95<br /> 2,56 ± 0,87*<br /> HDL-c<br /> 1,19 ± 0,35<br /> 1,22 ± 0,34<br /> <br /> Sau 6 tháng (n = 412)<br /> 4,76 ± 1,09**<br /> 1,75 ± 1,12**<br /> 2,63 ± 0,72**<br /> 1,34 ± 0,32**<br /> <br /> Sau 1 năm (n = 412)<br /> 4,57 ± 1,08#<br /> 1,79 ± 0,86#<br /> 2,46 ± 0,85#<br /> 1,36 ± 0,33#<br /> <br /> *: p < 0,05 khi so sánh trước điều trị với sau điều trị 1 tháng **: p < 0,05 khi so sánh trước điều trị với sau điều trị 6 tháng<br /> #: p < 0,05 khi so sánh trước điều trị với sau điều trị 1 năm<br /> <br /> Nhận xét: Nồng độ CT, TG và LDL-c giảm<br /> sau điều trị 1 tháng, 6 tháng và 1 năm so với<br /> ban (p < 0,05).Nồng độ HDL-c chỉ tăng sau<br /> <br /> điều trị 6 tháng, 1 năm so với ban đầu<br /> (p < 0,05).<br /> <br /> Bảng 5: Mức độ kiểm soát lipid máu giữa 2 nhóm tuổi<br /> <br /> Sau 1<br /> tháng<br /> <br /> Sau 6<br /> tháng<br /> <br /> Sau 1 năm<br /> <br /> Mức độ<br /> Tốt, n (%)<br /> Khá, n (%)<br /> Trung bình, n (%)<br /> Không đạt, n (%)<br /> Tốt, n (%)<br /> Khá, n (%)<br /> Trung bình, n (%)<br /> Không đạt, n (%)<br /> Tốt, n (%)<br /> Khá, n (%)<br /> Trung bình, n (%)<br /> Không đạt, n (%)<br /> <br /> Chung n = 412<br /> 224 (54,4)<br /> 80 (19,4)<br /> 9 (2,2)<br /> 99 (24)<br /> 243 (60)<br /> 44 (10,7)<br /> 10 (2,4)<br /> 115 (27,9)<br /> 205 (49,8)<br /> 35 (8,5)<br /> 2 (0,5)<br /> 170 (41,3)<br /> <br /> Nhận xét:- Sau 1 tháng, 6 tháng và 1 năm<br /> điều trị, nhóm tuổi 60 - 69 có tỷ lệ kiểm soát<br /> lipid tốt hơn nhóm ≥ 70 tuổi (p > 0,05).<br /> <br /> Tuổi 60 – 69 n = 223 Tuổi ≥ 70 n = 189<br /> 127 (56,95)<br /> 97 (51,3)<br /> 41 (18,4)<br /> 39 (20,6)<br /> 7 (3,1)<br /> 2 (1,06)<br /> 48 (21,5)<br /> 51 (27)<br /> 131 (58,7)<br /> 112 (59,3)<br /> 26 (11,7)<br /> 18 (9,5)<br /> 5 (2,2)<br /> 5 (2,7)<br /> 61 (27,4)<br /> 54 (28,8)<br /> 113 (50,7)<br /> 92 (48,7)<br /> 16 (7,2)<br /> 19 (10,1)<br /> 0 (00)<br /> 2 (1,1)<br /> 94 (42,2)<br /> 76 (40,2)<br /> <br /> p<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> <br /> mục tiêu tăng dần qua các thời điểm 1tháng, 6<br /> tháng và 1 năm theo thứ tự là: 24%; 27,9% và<br /> 41,3 và không có sự khác biệt giữa 2 nhóm tuổi.<br /> <br /> Tỷ lệ chung bệnh nhân không đạt lipid máu<br /> <br /> 28<br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất TP. HCM 2012<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Bảng 6: Mức độ kiểm soát lipid máu theo giới<br /> <br /> Sau 1 tháng<br /> <br /> Sau 6 tháng<br /> <br /> Sau 1 năm<br /> <br /> Mức độ<br /> Tốt, n (%)<br /> Khá, n (%)<br /> Trung bình, n (%)<br /> Không đạt, n (%)<br /> Tốt, n (%)<br /> Khá, n (%)<br /> Trung bình, n (%)<br /> Không đạt, n (%)<br /> Tốt, n (%)<br /> Khá, n (%)<br /> Trung bình, n (%)<br /> Không đạt, n (%)<br /> <br /> Nam<br /> 140 (51,47)<br /> 57 (20,96)<br /> 6 (2,21)<br /> 69 (25,37)<br /> 147 (54,04)<br /> 33 (12,13)<br /> 8 (2,94)<br /> 84 (30,88)<br /> 131 (48,16)<br /> 27 (9,93)<br /> 2 (0,74)<br /> 112 (41,18)<br /> <br /> Nhận xét: Nữ giới có tỷ lệ kiểm soát lipid<br /> máu ở mức tốt sau 6 tháng điều trị so với nam (p<br /> < 0,05). Tỷ lệ các mức độ kiểm soát lipid máu<br /> khác sau 1 tháng, 6 tháng và 1 năm không có sự<br /> khác biệt có ý nghĩa thống kê (p > 0,05).<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Đặc điểm của đối tượng nghiên cứu<br /> Nghiên cứu tiến hành trên 412 bệnh nhân<br /> cao tuổi, có RLLM, chia thành 2 nhóm tuổi:<br /> nhóm 60 - 69 tuổi (223 BN), nhóm ≥ 70 tuổi (189<br /> BN); trong đó, có 140 đối tượng nữ chiếm<br /> 33,98% và 272 đối tượng nam chiếm 66,02%.<br /> Tuổi trung bình của mẫu nghiên cứu là: 69,0 ±<br /> 5,8; trong đó tuổi trung bình của nữ thấp hơn<br /> nam khoảng 1,5 tuổi. Nghiên cứu của chúng tôi<br /> cho thấy giá trị trung bình và tỷ lệ tăng chỉ số<br /> khối cơ thể (BMI) của hai giới gần tương đương<br /> nhau. Nguyễn Thị Loan (2008), nghiên cứu trên<br /> 225 bệnh nhân có độ tuổi từ 20 đến 79 cũng có<br /> kết quả tương tự(5). Trong nghiên cứu này, tỷ lệ<br /> bệnh nhân bị rối loạn CT (66,36%) là chủ yếu, tỷ<br /> lệ rối loạn TG (58,88%) và LDL-c (56,48%) cũng<br /> khá cao, tỷ lệ rối loạn thấp nhất là HDL-c<br /> (33,09%). Nguyễn Trung Chính và cộng sự<br /> nghiên cứu rối loạn lipoprotein ở 43 bệnh nhân<br /> THA trên 63 tuổi nhận thấy có rối loạn từ 3 đến<br /> 5 chỉ số lipid máu (CT, TG, LDL-c, HDL-c,<br /> TC/HDL-c) chiếm tỷ lệ 73,08%, cũng gần tương<br /> đương với kết quả nghiên cứu của chúng tôi(6).<br /> Nồng độ trung bình của các thành phần lipid<br /> được đánh giá ngay từ đầu nghiên cứu, lần lượt<br /> <br /> Nữ<br /> 84 (60,00)<br /> 23 (16,43)<br /> 3 (2,14)<br /> 30 (21,43)<br /> 96 (68,57)<br /> 11 (7,86)<br /> 2 (1,43)<br /> 31 (22,14)<br /> 74 (52,86)<br /> 8 (5,71)<br /> 0 (0,00)<br /> 58 (41,43)<br /> <br /> p<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> < 0,05<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> <br /> là: CT (5,62 ± 1,08) mmol/l, TG (2,31 ± 1,40)<br /> mmol/l, LDL-c (3,47 ± 0,95) mmol/l và HDL-c<br /> (1,19 ± 0,35) mmol/l. Nghiên cứu của Nguyễn<br /> Thị Loan trong nhóm 100 bệnh nhân cao tuổi thì<br /> nồng độ trung bình của các thành phần lipid lần<br /> lượt là: CT (6,10 ± 1,17) mmol/l, TG (3,51 ± 2,26)<br /> mmol/l, LDL-c (3,36 ± 1,23) mmol/l và HDL-c<br /> (1,30± 0,33) mmol/l(5). Sự khác biệt này có thể giải<br /> thích là do độ tuổi, cỡ mẫu và đặc điểm chung<br /> của đối tượng bệnh nhân trong hai nghiên cứu<br /> không đồng nhất; nghiên cứu của Nguyễn Thị<br /> Loan có độ tuổi và cỡ mẫu nhỏ hơn nghiên cứu<br /> của chúng tôi(5)<br /> Bảng 3 cũng cho thấy nồng độ trung bình<br /> của TG ở nhóm 60 - 69 tuổi cao hơn nhóm ≥ 70<br /> tuổi; điều này có thể liên quan đến chế độ ăn,<br /> luyện tập, sinh hoạt khác nhau giữa 2 nhóm<br /> tuổi. Nồng độ trung bình của HDL-c ở nhóm 60<br /> - 69 tuổi thấp hơn nhóm ≥ 70 tuổi cũng phù hợp<br /> với nhiều nghiên cứu khác là HDL-c thường<br /> tăng sau tuổi 70(3).<br /> Nghiên cứu này cho thấy tỷ lệ bệnh nhân có<br /> rối loạn 4 thành phần lipid máu của nhóm tuổi<br /> 60 - 69 và nhóm tuổi ≥ 70 là tương đương.<br /> <br /> Đánh giá hiệu quả kiểm soát lipid máu<br /> Về đánh giá hiệu quả kiểm soát lipid máu<br /> theo khuyến cáo của Hội Tim mạch học Quốc<br /> gia Việt Nam (2006-2010), nghiên cứu của chúng<br /> tôi cho thấy nồng độ CT, TG và LDL-c giảm sau<br /> điều trị 1 tháng, 6 tháng và 1 năm so với ban đầu<br /> (p < 0,05); nồng độ HDL-c chỉ tăng sau điều trị 6<br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất TP. HCM 2012<br /> <br /> 29<br /> <br />