TẠP CHÍ Y – DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 2 - 2013<br />
<br />
NGHIÊN CỨU TÁC DỤN DỰ PHÕN BUỒN NÔN VÀ NÔN CỦA<br />
DEXAMETHASON ĐƠN THUẦN HOẶC KẾT HỢP ONDANSETRON<br />
SAU GÂY TÊ TỦY SỐNG TRONG PHẪU THUẬT CHI DƢỚI<br />
Đỗ Thanh Hòa*; Nguyễn Ngọc Thạch**<br />
Nguyễn Thị Kim Loan**; Nguyễn Vũ Quang**<br />
TÓM TẮT<br />
h h<br />
N u<br />
s u h u thu t<br />
h<br />
ti<br />
t h ạch dex eth so và o d setro<br />
trước g y t tủy số g GTTS<br />
h<br />
3 3<br />
th h<br />
h<br />
ti<br />
t h ạch dex eth so trước<br />
GTTS h<br />
<<br />
T su t u<br />
tru g<br />
h s u h u thu t<br />
ỗi N<br />
tro g h<br />
3<br />
th h<br />
h<br />
3<br />
<<br />
u u<br />
h<br />
3<br />
c oh<br />
h<br />
3 33<br />
h c i t chư c<br />
gh thố g<br />
Ngứ<br />
h<br />
3 và h<br />
u à 3 33<br />
* Từ h<br />
<br />
: Ph u thu t chi dưới; Dexamethason; Ondansetron; Bu<br />
<br />
,<br />
<br />
; G y t tủy sống.<br />
<br />
STUDYING PREVENTION FROM NAUSEA AND VOMITING<br />
OF DEXAMETHASONE ALONE OR COMBINED WITH<br />
ONDANSETRONe AFTER SPINAL ANESTHESIA FOR<br />
LOWER LIMB SURGERY<br />
SUMMARY<br />
Postoperative nausea and vomiting rate in dexamethasone and ondansetrone intravenous group<br />
before spinal anesthesia (group 3) (30%) was lower than the dexamethasone intravenous group<br />
before spinal anesthesia (group 2) (46.67%) (p < 0.05). Postoperative nausea and vomiting medium<br />
frequency per a patient in group 3 (1.7 ± 0.26 times) was lower than group 2 (2.3 ± 0.62 times)<br />
(p < 0.05). Headache rate in group 3 (10%) was higher than group 2 (3.33%) (p > 0.05). Pruritus<br />
rates of group 3 and group 2 were 3.33%.<br />
* Key words: Low limb surgery; Dexamethasone; Ondansetrone; Nausea, vomiting; Spinal anesthesia.<br />
<br />
ĐẶT VẤN ĐỀ<br />
C r t nhi u hư g h v cảm trong<br />
ph u thu t chi dưới, hư g GTTS ược<br />
dụng phổ biế h<br />
cả v ỹ thu t<br />
giản,<br />
t c dụng nhanh, thu n lợi trong theo dõi và<br />
chă s c h u ph u. GTTS bằng hỗn hợp thuốc<br />
t u iv c i với or hi giú éo dài thời<br />
<br />
gian giả<br />
u s u ổ hư g tỷ l bu<br />
và<br />
s u ổ v cò c o<br />
- 80%) [5].<br />
Bu<br />
và<br />
s u h u thu t NNSPT<br />
h g chỉ g y h chịu cho N à cò<br />
ả h hư g ến sự h i phục của BN sau<br />
ph u thu t. N<br />
dễ g y chảy<br />
u và à<br />
ch m li n vết mổ, rối loạ<br />
ước i n giải,<br />
hạn chế v<br />
ộ g cũ g hư hục h i sớm...<br />
<br />
* Bệnh viện 109<br />
** Bệnh viện 103<br />
Chịu trách nhiệm nội dung khoa học: GS. TS. Phạm Gia Khánh<br />
PGS. TS. Phạm Đăng Ninh<br />
<br />
1<br />
<br />
TẠP CHÍ Y – DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 2 - 2013<br />
<br />
Những yếu tố<br />
g<br />
h<br />
éo dài thời gian<br />
nằm vi<br />
tă g vi<br />
hí cho N i u trị [2].<br />
Tr thế giới, vi c ghi cứu dự hò g u n<br />
và<br />
ược qu t<br />
hi u h<br />
tro g<br />
g n hai th<br />
i g<br />
y và gười ta nh n<br />
th y vi c sử dụng ondansetron và dexamethason<br />
c t c dụng dự hò g u<br />
và<br />
trong<br />
c c oại ph u thu t kh c h u [<br />
]<br />
<br />
- N c chống chỉ ịnh sử dụng dexamethason,<br />
ondansetron, bupivacain, morphin.<br />
<br />
Tuy hi<br />
hi<br />
y Vi t N<br />
chư c<br />
nhi u c g tr h ghi<br />
cứu c h thống<br />
trong vi c<br />
h gi t c dụ g dự hò g iế<br />
chứ g u<br />
và<br />
s u GTTS cho<br />
h u thu t chi dưới V v y, chú g t i tiến<br />
hà h ghi cứu<br />
tài với mục ti u:<br />
<br />
+ u iv c i<br />
ưu tỷ trọng (bi t dược<br />
marcain spinal heavy 0,5% ống 20 mg/4 ml)<br />
h g str Ze ec<br />
c và or hi<br />
mg/<br />
2<br />
h g Po f<br />
L<br />
<br />
- So sánh tác dụng của dexamethason<br />
n thu n v dexamethason<br />
t h p v i<br />
ondansetron ti m<br />
ng t nh m ch<br />
dự<br />
phòng buồn nôn v nôn sau GTTS trong<br />
ph u thu t chi d i.<br />
- ánh giá tác dụng hông mong mu n<br />
của hai ph ng pháp tr n.<br />
ĐỐI TƢỢN VÀ PHƢƠN<br />
N HIÊN CỨU<br />
<br />
PHÁP<br />
<br />
1. Đối tƣợng nghiên cứu.<br />
9 N h u thu t chi dưới tại Kho Ch<br />
thư g Chỉ h h h<br />
h vi<br />
3 ược v<br />
cả<br />
ằ g hư g h GTTS tại hò g ổ<br />
h vi<br />
3 từ<br />
ế<br />
- 2012.<br />
<br />
2. Phƣơng pháp nghiên cứu.<br />
Nghi<br />
cứu tiến cứu<br />
ối chứng.<br />
<br />
- Kh<br />
<br />
h c<br />
<br />
g c chống chỉ ịnh của GTTS.<br />
<br />
- BN tuổi từ 16 - 60, ASA I, II.<br />
* Ti u chuẩn lo i trừ:<br />
- N c tri u chứ g<br />
trước mổ.<br />
<br />
và/hoặc bu<br />
<br />
* Các b<br />
<br />
c ti n h nh:<br />
<br />
- Chuẩ<br />
<br />
ị thuốc dụ g cụ<br />
<br />
hư<br />
<br />
ù<br />
<br />
i c<br />
<br />
g ti<br />
<br />
:<br />
<br />
+ Dexamethason ống 4 mg/1 ml, C ng<br />
ty Dược phẩm Tru g ư g .<br />
+ Ondansetron (bi t dược prezinton 8)<br />
ống 8 mg/4 ml, h g DexaMedica, Indonesia.<br />
+ Kim chọc tuỷ sống cỡ 25G, h g B/BRAUN<br />
(CHL<br />
ức).<br />
+ M y theo dõi Life Sco e<br />
NIHON KOHDEN (Nh t Bản).<br />
<br />
i, H<br />
<br />
g<br />
<br />
+ Thiết l<br />
ường truy t h ạch với<br />
kim lu n 18G, truy n dung dịch natriclorua<br />
0,9% 6 ml/kg truy tro g<br />
hút trước khi<br />
tiế hà h GTTS<br />
- Tiế hà h:<br />
Chi g u hi 9<br />
N thà h 3 h<br />
ỗi h : 3 N GTTS cù g ột h c<br />
<br />
* Ti u chuẩn lựa chọn:<br />
- Kh g sử dụng thuốc chố g<br />
trước ph u thu t.<br />
<br />
tả<br />
<br />
ti<br />
<br />
:<br />
<br />
+ Ngay khi chọc kim GTTS N ược<br />
t h ạch c c thuốc dự hò g u n<br />
và<br />
hư s u:<br />
++ Nh<br />
: tro g<br />
ước muối si h 9‰<br />
<br />
ti<br />
<br />
++ Nh<br />
: tro g<br />
ti<br />
mg/2 ml dexamethason + 2<br />
si h 9‰<br />
<br />
c<br />
<br />
ml<br />
<br />
c 8<br />
ước muối<br />
<br />
++ Nh 3: tro g<br />
ti<br />
c 8 mg/2 ml<br />
dexamethason + 4 mg/2 ml ondansetron.<br />
<br />
2<br />
<br />
TẠP CHÍ Y – DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 2 - 2013<br />
<br />
- Ph c<br />
GTTS: BN<br />
tư thế ng i với<br />
µg or hi<br />
8 g/ g u iv c i<br />
%,<br />
vị trí chọc kim GTTS<br />
he i<br />
ốt L2-L3.<br />
* Các chỉ ti u nghi n cứu:<br />
- ặc i<br />
cao.<br />
<br />
N: tuổi, giới c<br />
<br />
- Huyết<br />
tim, SpO2:<br />
<br />
ộ g<br />
<br />
ạch tru g<br />
<br />
ặng, chi u<br />
h t<br />
<br />
Tổ g số N NNSPT<br />
<br />
mỗi h<br />
× 100%<br />
<br />
30<br />
+ T su t<br />
trong 2 giờ<br />
BN<br />
ỗi h<br />
<br />
u<br />
tru g<br />
h<br />
u s u h u thu t tr<br />
ỗi<br />
ược tí h theo c g thức:<br />
<br />
số<br />
<br />
Tổ g số l n BNNSPT<br />
<br />
mỗi h<br />
<br />
C c th g số v huyết<br />
ộng mạch<br />
tru g<br />
h t n số tim, SpO2 tro g h u<br />
thu t và<br />
giờ<br />
u sau ph u thu t ược<br />
theo dõi tại c c thời i<br />
quy ước hư s u:<br />
g y trước g y t cứ<br />
hút s u g y t cho<br />
ến khi kết thúc h u thu t và cứ giờ/<br />
trong 24 giờ u sau ph u thu t.<br />
<br />
Tổ g số N NNSPT<br />
<br />
mỗi h<br />
<br />
+ Mức ộ u<br />
s u h u thu t:<br />
<br />
và<br />
<br />
×<br />
<br />
Nếu tụt huyết<br />
ti<br />
t h ạch<br />
mg<br />
e hedri /<br />
g thời cho dịch truy chảy<br />
nhanh ến hi huyết<br />
tr v<br />
h thườ g<br />
Nếu hị ti ch<br />
thu , ti<br />
t h<br />
ạch<br />
g tro i cho tới hi t số ti<br />
tr v<br />
h thườ g<br />
- ặc i<br />
<br />
h u thu t:<br />
<br />
+ Thời gian ph u thu t.<br />
+ Tổ g ượng dịch<br />
u<br />
truy tro g<br />
h u thu t và<br />
giờ<br />
u s u h u thu t<br />
li u ượ g c c oại thuốc<br />
dù g tro g<br />
h u thu t:<br />
rc i e hedri<br />
tro i<br />
- Mức ộ v cả tro g h u thu t: chia<br />
thà h 3 ức [ ]: tốt: BN hoà toà h g<br />
c cả gi c u tro g h u thu t Tru g<br />
h:<br />
BN v cò cả gi c u<br />
ột số th hải<br />
dù g th<br />
thuốc giả<br />
u Ké : N r t<br />
u h g th tiế hà h h u thu t ược<br />
hải chuy s g hư g h v cả<br />
h c<br />
- Hi u quả dự hò g u<br />
+ Tỷ<br />
N u<br />
giờ<br />
u s u h u thu t<br />
theo c g thức:<br />
<br />
và<br />
và<br />
ỗi<br />
<br />
:<br />
<br />
tro g<br />
h<br />
tí h<br />
<br />
tro g<br />
<br />
Mức ộ bu<br />
và<br />
ược h<br />
ộ hư s u [ ]:<br />
- Mức ộ : h<br />
<br />
g<br />
<br />
- Mức ộ : u<br />
hư g h g<br />
- Mức ộ 3:<br />
< 2 l /gi i oạn.<br />
- Mức ộ :<br />
<br />
s u h u thu t<br />
và h<br />
<br />
- Mức ộ 1: bu<br />
giọng).<br />
<br />
hẹ (cả<br />
ặng (cả<br />
ược).<br />
<br />
thực sự ≥<br />
<br />
g u n<br />
gi c ợm<br />
gi c<br />
<br />
uốn<br />
<br />
thực sự<br />
<br />
khan hoặc<br />
<br />
n/gi i oạn.<br />
<br />
Tỷ l (%) với ức ộ<br />
u<br />
tro g<br />
giờ s u h u thu t củ<br />
ược tí h theo c g thức:<br />
Tổ g số BN NNSPT<br />
<br />
giờ<br />
<br />
và<br />
ỗi h<br />
<br />
ức ộ<br />
×<br />
<br />
30<br />
n = 1, 2, 3, 4.<br />
- C c t c dụ g h g o g uố củ 2<br />
hư g h : ®au u gứ ức chế h h ,<br />
xu t huyết ti u h<br />
thủng dạ dày - ruột.<br />
- Xử số i u: ằ g h<br />
h c i tc<br />
gh thố g<br />
<br />
với<br />
<br />
SPSS<br />
<<br />
<br />
.<br />
<br />
3<br />
<br />
TẠP CHÍ Y – DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 2 - 2013<br />
<br />
KẾT QUẢ N HIÊN CỨU VÀ<br />
BÀN LUẬN<br />
<br />
- Thời gian ph u thu t tru g<br />
h của<br />
c c h<br />
3<br />
ượt à 88<br />
± 16,51<br />
hút, 87,5 ± 21,88 hút và 88 ±<br />
3 hút<br />
h c i t h g c<br />
gh thố g<br />
giữ<br />
c c h<br />
với p > 0,05.<br />
<br />
- Tuổi tru g<br />
h củ<br />
h<br />
3<br />
ượt à 3<br />
± 11,87; 34,67± 3<br />
và<br />
39,8 ± 3<br />
h c i t h g c<br />
gh<br />
thố g<br />
giữ c c h<br />
(p > 0,05).<br />
- Tỷ<br />
h<br />
ố<br />
ượt à ; 3 8 và<br />
gh thố g<br />
giữ c<br />
- C nặ g tru g<br />
l<br />
ượt à<br />
± 6,5<br />
và 8 ± 6,89 kg, sù<br />
gh thố g<br />
giữ c<br />
<br />
- Mức ộ v cảm tốt củ<br />
h<br />
3<br />
l<br />
ượt à 93 33 ; 93 33 và 9<br />
h c<br />
bi t h g c<br />
gh thố g<br />
giữ c c<br />
h<br />
với p > 0,05.<br />
<br />
/ ữ củ h<br />
3<br />
h c i t h gc<br />
c h<br />
với > 0,05.<br />
h củ h<br />
3<br />
kg; 60,67 ± 5,56 kg<br />
h c i t h gc<br />
c h<br />
với p > 0,05.<br />
<br />
- Sự kh c i t h g c<br />
gh thống<br />
giữ c c h<br />
v tổ g ượng dịch<br />
u<br />
truy tro g h u thu t và 24 giờ u s u<br />
h u thu t i u ượ g c c loại thuốc<br />
dù g<br />
tro g h u thu t:<br />
rc i e hedri , atropin,<br />
p > 0,05.<br />
<br />
- Chi u c o tru g<br />
h củ h<br />
3<br />
l<br />
ượt à<br />
8 ± 7,88 cm; 167,23 ±<br />
5,35 cm và<br />
93 ± 6,31 cm; sự h c i t<br />
h gc<br />
gh thố g<br />
giữ c c h<br />
với p > 0,05.<br />
<br />
Bảng 1: Tỷ<br />
<br />
N u<br />
<br />
và<br />
<br />
- Sự kh c i t h g c<br />
gh thống<br />
giữ c c h<br />
v huyết<br />
ộ g ạch<br />
tru g<br />
h t số ti S O2 tro g qu tr h<br />
h u thu t và trong<br />
giờ<br />
u s u h u<br />
thu t với p > 0,05.<br />
<br />
giờ<br />
<br />
u s u h u thu t<br />
<br />
NHÓM<br />
<br />
NHÓM<br />
<br />
NHÓM 3<br />
<br />
BIẾN CHỨNG<br />
<br />
u<br />
và<br />
s u h u thu t<br />
<br />
giờ<br />
<br />
n<br />
<br />
%<br />
<br />
n<br />
<br />
%<br />
<br />
n<br />
<br />
%<br />
<br />
19<br />
<br />
63,33<br />
<br />
14<br />
<br />
46,67<br />
<br />
9<br />
<br />
30<br />
<br />
Tro g<br />
giờ u s u h u thu t tỷ<br />
NNSPT giữ c c<br />
thố g<br />
với < 0,05. Nguyễ<br />
h Lo g [1] h th y: tỷ<br />
tro g<br />
giờ u<br />
h<br />
dự hò g ằ g dex eth so à<br />
64%. Szarvas S vµ CS [5] ghi h tỷ<br />
u<br />
,<br />
từ 8<br />
h<br />
dex eth so và h<br />
dex eth so ết hợ với o d<br />
g cũ g h th y v i trò dự hò g NNSPT củ<br />
thu t ội soi sả hụ ho [6].<br />
<br />
p<br />
<br />
< 0,05<br />
<br />
h<br />
h c i tc<br />
gh<br />
BNNSPT ội soi hụ ho<br />
h<br />
o d setro à<br />
giờ s u h u thu t<br />
setro<br />
ượt à 3 và<br />
dex eth so tro g h u<br />
<br />
4<br />
<br />
TẠP CHÍ Y – DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 2 - 2013<br />
<br />
Bảng 2: Mức ộ u<br />
<br />
và<br />
<br />
giờ s u h u thu t<br />
<br />
NHÓM<br />
<br />
NHÓM<br />
<br />
NHÓM 2<br />
<br />
NHÓM 3<br />
p<br />
<br />
MỨC Ộ<br />
<br />
n<br />
<br />
%<br />
<br />
n<br />
<br />
%<br />
<br />
n<br />
<br />
%<br />
<br />
Mức ộ 1<br />
<br />
4<br />
<br />
13,33<br />
<br />
6<br />
<br />
20<br />
<br />
4<br />
<br />
13,33<br />
<br />
> 0,05<br />
<br />
Mức ộ 2<br />
<br />
7<br />
<br />
23,33<br />
<br />
4<br />
<br />
13,33<br />
<br />
2<br />
<br />
6,66<br />
<br />
> 0,05<br />
<br />
Mức ộ 3<br />
<br />
5<br />
<br />
16,67<br />
<br />
3<br />
<br />
10<br />
<br />
2<br />
<br />
6,66<br />
<br />
> 0,05<br />
<br />
Mức ộ 4<br />
<br />
3<br />
<br />
10<br />
<br />
1<br />
<br />
3,33<br />
<br />
1<br />
<br />
3,33<br />
<br />
> 0,05<br />
<br />
Mức ộ u<br />
gh thố g<br />
Dex<br />
quả, c<br />
<br />
và<br />
với p > 0,05.<br />
<br />
eth so<br />
<br />
à thuốc chố g<br />
<br />
hi u<br />
<br />
hò g u<br />
<br />
ít t c dụng phụ sau sử dụng li u<br />
<br />
duy nh t C<br />
chố g<br />
<br />
chế chí h x c củ t c<br />
của dexamethason v<br />
<br />
ược biết, tuy hi<br />
chế tổng hợ<br />
serotonin<br />
<br />
c<br />
<br />
rost g<br />
<br />
ẽ i<br />
<br />
qu<br />
<br />
di và giả<br />
<br />
i h tru g ư<br />
<br />
h th<br />
<br />
C c thuốc h<br />
hư o d<br />
<br />
giờ s u h u thu t giữ c c h<br />
<br />
g chủ v<br />
<br />
củ<br />
<br />
ộng<br />
ến ức<br />
<br />
ự<br />
<br />
ượng<br />
<br />
tru g ư<br />
<br />
]<br />
<br />
seroto i<br />
<br />
thụ th seroto i<br />
<br />
su t u<br />
<br />
tru g<br />
NHÓM<br />
<br />
tới c<br />
<br />
chế tru g t<br />
<br />
với thụ th<br />
<br />
[<br />
h<br />
<br />
so t u<br />
<br />
Thuốc che hủ cạ h tr<br />
seroto i<br />
<br />
h<br />
<br />
h và chọ<br />
th<br />
<br />
i h<br />
<br />
g Thuốc cũ g ho g ế thụ th<br />
h ti u h<br />
<br />
ộ g củ<br />
<br />
setro c hi u quả c o tro g dự<br />
<br />
Bảng 3: T<br />
<br />
qu<br />
<br />
và goại vi tro g vi c i<br />
và<br />
<br />
g c<br />
<br />
s u h u thu t T c ộ g<br />
<br />
i<br />
<br />
chư<br />
<br />
g[<br />
<br />
h c i t h<br />
<br />
seroto i<br />
<br />
giú<br />
<br />
gă<br />
<br />
gừ t c<br />
<br />
và ức chế hội chứ g<br />
<br />
]<br />
<br />
giờ s u h u thu t<br />
<br />
ỗi BN.<br />
<br />
NHÓM 1<br />
<br />
NHÓM 2<br />
<br />
NHÓM 3<br />
<br />
Số l n<br />
<br />
27<br />
<br />
10<br />
<br />
4<br />
<br />
Số BN<br />
<br />
15<br />
<br />
8<br />
<br />
4<br />
<br />
p<br />
<br />
BIẾN CHỨNG<br />
<br />
N<br />
<br />
SD<br />
<br />
( X<br />
<br />
Bu<br />
<br />
( X<br />
<br />
1<br />
<br />
Số l n<br />
<br />
30<br />
<br />
22<br />
<br />
11<br />
<br />
Số BN<br />
<br />
17<br />
<br />
13<br />
<br />
6<br />
<br />
SD<br />
<br />
( X<br />
<br />
BNNSPT<br />
<br />
8<br />
<br />
3<br />
<br />
3<br />
<br />
83<br />
<br />
57<br />
<br />
32<br />
<br />
15<br />
<br />
Số BN<br />
<br />
19<br />
<br />
14<br />
<br />
9<br />
<br />
3<br />
<br />
8<br />
<br />
3<br />
<br />
> 0,05<br />
83<br />
<br />
Số l n<br />
<br />
SD<br />
<br />
< 0,05<br />
<br />
< 0,05<br />
,26<br />
<br />
5<br />
<br />
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
