Những đóng góp mới của luận án: Các mô hình phân tích sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước

NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN<br /> <br /> Đề tài luận án: Các mô hình phân tích sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong quá trình công nghiệp<br /> hóa, hiện đại hóa đất nước<br /> Chuyên ngành: Kinh tế học (Toán kinh tế)<br /> Mã số: 62 310101<br /> Nghiên cứu sinh: Nguyễn Thị Cẩm Vân<br /> Người hướng dẫn: GS.TS. Nguyễn Khắc Minh<br /> Những đóng góp mới về học thuật, lý luận<br /> Khác với các nghiên cứu trước về chuyển dịch cơ cấu và tăng trưởng kinh tế, nghiên cứu này sử dụng ba<br /> phương pháp tiếp cận khác nhau để phân tích sự chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế ở Việt Nam giai đoạn 1989 –<br /> 2014 và đã chỉ ra rằng:<br /> 1. Sự thay đổi cơ cấu nền kinh tế Việt Nam được thúc đẩy bởi sự dịch chuyển trong nhu cầu cuối cùng -<br /> chủ yếu là tiêu dùng, thương mại, và những thay đổi trong mối quan hệ giữa các ngành.<br /> 2. Quá trình chuyển dịch cơ cấu ngành cho thấy có sự thay đổi đáng kể trong vai trò của các ngành sơ cấp<br /> và các ngành công nghiệp chế biến chế tạo đối với tăng trưởng tổng giá trị sản xuất của nền kinh tế. Sự chuyển<br /> dịch diễn ra theo hướng giảm tỷ trọng của các ngành sơ cấp, tăng tỷ trọng đóng góp của các ngành chế biến chế<br /> tạo vào tăng trưởng đầu ra của nền kinh tế. Ngành công nghiệp chế biến chế tạo không chỉ đóng vai trò then<br /> chốt trong tăng trưởng giá trị sản xuất của nền kinh tế qua các thời kỳ mà cơ cấu ngành còn chuyển dịch tích<br /> cực từ các ngành thâm dụng tài nguyên và lao động đến các ngành thâm dụng vốn và công nghệ.<br /> 3. Các nhân tố đặc trưng riêng của từng ngành và sự khác nhau về định hướng thương mại của các ngành<br /> tạo nên tính đa dạng trong tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế ở Việt Nam.<br /> 4. Chuyển dịch cơ cấu ngành có đóng góp quan trọng vào tăng trưởng năng suất lao động của Việt Nam<br /> thời kỳ 1995 – 2014, và tầm quan trọng của chuyển dịch cơ cấu ngành thay đổi mạnh mẽ qua các thời kỳ nghiên<br /> cứu, trong đó ảnh hưởng mạnh nhất ở thời kỳ 2000 - 2010.<br /> 5. Chuyển dịch cơ cấu ngành theo hướng CNH, HĐH có quan hệ chặt chẽ và có tác động thúc đẩy tăng<br /> trưởng kinh tế ở Việt Nam thời kỳ 1998 - 2011.<br /> Những kết luận, đề xuất mới rút ra từ các kết quả nghiên cứu<br /> Từ kết quả nghiên cứu, luận án rút ra một số kết luận sau:<br /> 1. Cơ cấu ngành của khu vực sơ cấp chuyển dịch từ nông nghiệp sang khai khoáng rồi đến thủy sản. So<br /> với các nền kinh tế khác, Việt Nam là một trong số rất ít các quốc gia mà khu vực sơ cấp đi theo định hướng<br /> xuất khẩu. Đặc điểm này chứng tỏ công nghiệp hóa ở Việt Nam vẫn ở giai đoạn thấp.<br /> 2. Mặc dù đã có tín hiệu chuyển dịch tích cực trong cơ cấu ngành của khu vực chế biến chế tạo nhưng sự<br /> chuyển dịch này diễn ra chậm. Các ngành thâm dụng tài nguyên và lao động vẫn chiếm ưu thế hơn so với các<br /> ngành thâm dụng vốn và công nghệ.<br /> 3. Quá trình chuyển dịch chậm chạp đã tạo ra một cơ cấu ngành có hiệu quả và năng lực cạnh tranh thấp.<br /> Xu hướng giảm giá trị gia tăng, tăng chi phí trung gian ở cả ba nhóm ngành nông nghiệp, công nghiệp và dịch<br /> vụ là một đặc điểm quan trọng của quá trình CNH ở Việt Nam.<br /> 4. Các kết quả đều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng tỷ trọng vốn, đặc biệt là tỷ trọng lao động công<br /> nghiệp đối với tăng trưởng của các ngành phi nông nghiệp và của nền kinh tế. Đây là kết quả chưa được trả lời rõ<br /> ràng trong các nghiên cứu trước.<br /> 5. Các phát hiện của luận án sẽ giúp các nhà quản lý và hoạch định chính sách nhận diện được những đặc<br /> trưng trong chuyển dịch cơ cấu ngành và tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam, và giúp gợi ý một số khuyến nghị về<br /> cơ cấu ngành hợp lý để thúc đẩy nền kinh tế tăng trưởng nhanh và CNH thành công.<br /> <br /> NGƯỜI HƯỚNG DẪN<br /> 39T NGHIÊN CỨU SINH<br /> T<br /> 9<br /> 3<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> GS.TS. Nguyễn Khắc Minh<br /> T<br /> 9<br /> 3 Nguyễn Thị Cẩm Vân<br /> T<br /> 9<br /> 3<br />