intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Nội san khoa học: Số 13 tháng 10/2010 - CĐYT Quảng Ninh

Chia sẻ: Nguyen Com | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:20

Thêm vào BST
Báo xấu
90
lượt xem 5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội san khoa học: Số 13 tháng 10/2010 gồm các nội dung về: người mẹ, thiếu ngủ trong thời gian mang thai nguy cơ cao huyết áp, viên tránh thai bổ sung folate, không đạt mục tiêu tiếp cận phổ cập thuốc điều trị HIV, vì sao Avandia bị đình chỉ lưu hành, tham nhũng giáo dục nổi cộm ở Việt Nam, suy giảm trí nhớ - Dấu hiệu không bình thường ở người cao tuổi,...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nội san khoa học: Số 13 tháng 10/2010 - CĐYT Quảng Ninh

  1. Trường CĐYT Quảng Ninh Nội san khoa học – Số 13 2
  2. Trường CĐYT Quảng Ninh Chịu trách nhiệm phát hành: Trong số này: ThS. Nguyễn Mạnh Tuấn Người mẹ................................................ 4 Thiếu ngủ trong thời gian mang thai - Chịu trách nhiệm nội dung: nguy cơ cao huyết áp ............................... 5 ThS. Nguyễn Mạnh Tuấn Viên tránh thai bổ sung folate .................. 7 ThS. Phạm Hoài Thương Không đạt mục tiêu tiếp cận phổ cập Thư ký biên tập và trình bày: thuốc điều trị HIV .................................... 8 ThS. Phạm Hoài Thương Vì sao Avandia bị đình chỉ lưu hành ........ 9 CN. Nguyễn Thị Khánh Vân 'Tham nhũng giáo dục nổi cộm ở Việt Địa chỉ liên lạc: Nam' ...................................................... 10 Phòng NCKH – QHQT Suy giảm trí nhớ - Dấu hiệu không Điện thoại: 033.3832 802 bình thường ở người cao tuổi ................. 12 E-mail: Kháng thể biosimilar.............................. 13 PhongNCKH.cyq@moet.edu.vn Tỷ lệ tử vong người mẹ vẫn cao hơn mục tiêu thiên niên kỷ............................ 14 Website: Kết hợp vaccine đậu mùa và bệnh than . 15 www.cdytquangninh.edu.vn Botox - phương pháp điều trị mới .......... 16 Phát hành theo Quyết định Góc thư giãn .......................................... 19 số 119/QĐ-CĐYT, ngày 11/7/2007 của Hiệu trưởng trường Cao đẳng Y tế Quảng Ninh. Nội san khoa học – Số 13 3
  3. Trường CĐYT Quảng Ninh Người mẹ giống nòi là bài ca về người mẹ sinh ra trăm trứng làm nên dòng máu “con lạc cháu hồng”, cha đưa 50 người con “Sáng chắn bão giông, chiều ngăn xuống biển, mẹ đưa 50 người con lên nắng lửa” là câu hát chân thực nhất về non làm nên 2 tiếng thiêng liêng đất nước tôi, một dân tộc trải qua sự “đồng bào”. Mẹ là người gieo mầm, là khắc nghiệt của thiên nhiên, sự tàn phá người vun xới, bón chăm để những của bom đạn chiến tranh, qua những mầm non đơm hoa kết trái. Từ thuở thăng trầm của lịch sử “rũ bùn đứng ban sơ, những sự vật hiện tượng mang dậy sáng lòa”. 1000 năm phong kiến ý nghĩa sinh sôi, chở che đều gắn với phương bắc đô hộ đã để lại nhiều dấu vai trò của người phụ nữ, nên ta có ấn trong văn hóa của người Việt. sông cái (dòng sông chia nhánh để Nhưng kinh mang phù sa qua 1000 bồi đắp năm đêm đen những ruộng đó, kinh qua vườn), cột cả cuộc chiến cái (yếu tố tranh vệ quốc thiết yếu làm vĩ đại đương nên tính kiên đầu với 2 thế cố trong lực hùng kiến trúc của mạnh là thực một công dân Pháp và trình), đế quốc Mỹ, đường cái Việt Nam không hề bị “nô dịch” về (đầu mối giao thông trọng điểm của văn hóa. Với nền tảng 4000 năm vững mỗi thôn làng để giao lưu buôn bán, chắc, chúng ta đã tiếp thu có chọn lọc trao đổi văn hóa) …Có hình ảnh nào những tinh hoa của nhân loại để hình đẹp hơn hình ảnh nàng Tô Thị hóa đá thành nên một nền văn hóa đậm đà chờ chồng để khắc sâu vào lịch sử một bản sắc dân tộc. Nho giáo Trung Quốc biểu tượng bất tử cho lòng thủy chung coi trọng vai trò người cha “phụ - tử” son sắt của người phụ nữ Việt Nam. là một trong năm mối quan hệ cơ bản Những người phụ nữ dịu dàng, yếu làm nên xã hội, trong khi đó văn hóa đuối chăm chỉ với công việc gia đình, Việt Nam đề cao những hi sinh, đóng chăm sóc con cái, phụng dưỡng mẹ góp của người phụ nữ trong suốt chiều cha bỗng chốc hóa thành những người dài dựng nước và giữ nước của lịch sử chiến sỹ khi tổ quốc lâm nguy bởi dẫu dân tộc. Bài ca đầu tiên về nguồn gốc có hiền như dòng sông, như nương Nội san khoa học – Số 13 4
  4. Trường CĐYT Quảng Ninh dâu thì “giặc đến nhà đàn bà cũng với hình ảnh của mái ấm, của quê đánh”. Nên bên cạnh những quân tử hương, của đất nước để biết rằng luôn trượng phu như Ngô Quyền, Lê Lợi, có một bến đỗ bình yên, một mạch Nguyễn Trãi, Quang Trung … trang nguồn mát lành cho con. Hành trang sử truyền thống yêu nước của dân tộc của đi đến bến bờ của những hi vọng còn có những cái tên sáng chói của Lê yêu tin, ta biết rằng luôn có ánh mắt Chân, bà Trưng, Bà Triệu … Nam nhi mẹ dõi theo, luôn có tình yêu mẹ chở coi trọng “tu thân, tề gia, trị quốc, bình che, nâng cánh cho những ước mơ bay thiên hạ”, tình yêu tổ quốc trong mỗi cao hơn những câu hát, bay xa hơn người phụ nữ lại lớn lên từ tình yêu những cánh cò trong lời ru của mẹ. gia đình, tình yêu làng xóm, quê - Phạm Ngọc- hương, yêu từ những gì giản dị, mộc mạc thân thương nhất như chính cuộc đời của họ. Nên có một cô bé 16 tuổi hi sinh vì quê hương trên miền đất đỏ vẫn ca bài ca về một mùa hoa lêkima, nên có một chị Út Tịch ngày chăm bầy con, đêm đi lùng giặc, … Đi qua những nắng mưa, đi qua những thăng trầm, hình ảnh người mẹ vẫn mãi là hình ảnh thân thương nhất, bình yên nhất để mỗi đứa con khi thành Thiếu ngủ trong thời gian mang thai làm tăng nguy cơ cao huyết áp công hay vấp ngã, lúc hạnh phúc hay rơi nước mắt tìm về bởi mẹ chính là Một giấc ngủ đêm tốt khi đang mang thai gia đình, là quê hương. Dù là một chủ giúp ích cho sự ổn định của huyết áp. tịch nước, một doanh nhân thành đạt, Kết quả của một nghiên cứu cho thấy một giáo sư hay đơn giản là một người những phụ nữ ngủ ít hơn 6 tiếng mỗi nông dân chân lấm tay bùn, đối với đêm trong giai đoạn đầu thai kỳ có những đứa con, mẹ vẫn là biểu tượng huyết áp tâm thu trong 3 tháng cuối của mái ấm, của sự nâng đỡ, chở che thai kỳ cao hơn những phụ nữ ngủ 9 và ước vọng hạnh phúc. tiếng mỗi đêm gần 4mmHg. Còn những phụ nữ ngủ ít hơn 5 tiếng “Con dù lớn vẫn là con của mẹ, đi suốt mỗi đêm nguy cơ tiền sản giật - một đời lòng mẹ vẫn theo con”, mỗi đứa biến chứng nguy hiểm do cao huyết áp con rồi sẽ lớn lên, sẽ trưởng thành, sẽ ở người mang thai - tăng gấp 9 lần. có những chọn lựa và con đường đi Mặt khác, ngủ quá nhiều cũng không của riêng mình. Mẹ vẫn ở đó, gắn liền tốt: những người mang thai ngủ hơn Nội san khoa học – Số 13 5
  5. Trường CĐYT Quảng Ninh 10 tiếng mỗi đêm trong 3 tháng đầu Thời gian ngủ không ảnh hưởng đến thai kỳ tăng nguy cơ tiền sản giật lên huyết áp trong 3 tháng đầu và 3 tháng gấp hai lần, theo nghiên cứu phát hành giữa thai kỳ. Tuy nhiên, trong thai kỳ tháng 10 trên tạp chí Sleep. thứ 3, những phụ nữ ngủ ít hơn 6 tiếng Theo giáo sư dịch tễ học và sức khỏe mỗi đêm có chỉ số huyết áp tâm thu toàn cầu Đại học Washington, trung bình cao hơn những người ngủ 9 Michelle Williams, nói chung phụ nữ tiếng là 3.72mmHg. Thậm chí những cũng chỉ cần ngủ 7 - 9 tiếng/ngày phụ nữ ngủ 7 đến 8 tiếng mỗi đêm trong thời kỳ thai nghén. Ngủ ít hơn cũng vẫn có huyết áp tâm thu cao hơn có thể có thể ảnh hưởng đến sức khỏe. những phụ nữ ngủ 9 tiếng mỗi đêm là Tuy nhiên bà cũng cho biết thêm, bởi 2.43mmHg. nghiên cứu Nghiên cứu hiện tại là cũng cho thấy một trong chỉ số huyết những áp tâm thu ở nghiên cứu những phụ nữ đầu tiên chỉ ngủ hơn 10 ra mối liên tiếng mỗi quan này, đêm là kết quả này 4.21mmHg. cần được Để đánh giá ý khẳng định bởi các nhà nghiên cứu nghĩa của các chỉ số huyết áp khác khác trước khi đưa ra bất kỳ khuyến nhau đối với phụ nữ có thai, các nhà cáo nào. nghiên cứu đã xem xét ảnh hưởng của Nghiên cứu bao gồm 1272 phụ nữ thời gian ngủ đối với nguy cơ tiền sản mang thai khỏe mạnh đến khám thai giật, một biến chứng mà hậu quả của thường kỳ tại Trung tâm Swedish nó ảnh hưởng đến cả mẹ và bé. Medical Care tại Seattle trong khoảng Các nhà nghiên cứu thấy rằng phụ nữ từ tháng 12 năm 2003 và tháng 7 năm ngủ dưới 5 tiếng mỗi đêm nguy cơ tiền 2006. sản giật tăng gấp 9,5 lần, những người Tất cả những phụ nữ này đều được lấy ngủ trên 10 tiếng thì nguy cơ tiến sản thông tin về lối sống, đặc điểm sức giật tăng gấp đôi. khỏe, cũng như thói quen về giấc ngủ Williams nghiên cứu này không thiết trong lần phỏng vấn đầu tiên khi thai kế để tìm ra nguyên nhân, nhưng các được 14 tuần tuổi. Huyết áp được đo nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng định kỳ suốt thời gian mang thai. những thay đổi của nhịp sinh học có thể xảy ra khi thay đổi thói quen giấc Nội san khoa học – Số 13 6
  6. Trường CĐYT Quảng Ninh ngủ trong quá trình mang thai, và từ Viên tránh thai mới, có tên là Beyaz, đó gây ra những thay đổi nội tiết làm chứa estrogen và progestin và còn có tăng huyết áp. cả folate, một vitamin nhóm B cần Đây là một nghiên cứu khá quan thiết cho sự phát triển và sản sinh của trọng, nhưng nó chỉ là sự khởi đầu, bởi tế bào. Beyaz là sản phẩm của hãng có rất nhiều sự thay đổi trong quá trình Bayer HealthCare Pharmaceuticals mang thai làm tăng huyết áp, chẳng Inc. dựa trên thuốc tránh thai YAZ đã hạn như tăng cân. Thậm chí ngay khi được phép lưu hành trước đó. cân nặng không ảnh hưởng gì đến Beyaz được dùng để tránh thai và hội huyết áp nhưng nó lại có thể gây hội chứng tiền kinh nguyệt. Người mắc chứng ngưng thở khi ngủ, và đó cũng hội chứng này có cá triệu chứng như là nguyên nhân gây tăng huyết áp. mệt mỏi, căng thẳng, khó tập trung và Tuy nhiên, chắc chắn phụ nữ cần thay đổi cảm xúc. những giấc ngủ ngon, mặc dù đây là Bayaz cũng được dùng để điều trị mụn một việc không đơn giản đối với phụ trứng cá ở lứa tuổi 14 trở lên đã có nữ mang thai. Phụ nữ có thể ngủ ngon kinh và đang dùng thuốc tránh thai. hơn nếu tập thể dục trong ngày. Tránh Cung cấp đủ acid folic trước và trong đồ uống có caffein và đảm bảo uống khi mang thai sẽ tránh được khuyết tật đủ nước trong ngày. (Theo HealthDay ống thần kinh. Trung tâm Kiểm soát News) -Phạm Hoài Thương (Biên dịch)- và phòng chống dịch bệnh The Centers for Disease Control and Prevention khuyên phụ nên bổ sung 400 microgram acid folic mỗi ngày, bắt đầu ít nhất một tháng trước khi mang thai. Viên tránh thai Beyaz có Viên tránh thai bổ sung folate chứa 451mcg acid folic. (TheoReuters) Viên uống tránh thai mới có chứa acid - Lê Thu Hà (Biên dịch)- folic đã được Cục quản lý dược và Thực phẩm Hoa Kỳ chấp thuận lưu hành trên thị trường. Acid folic giúp cơ thể tạo ra tế bào mới và thường được chỉ định cho phụ nữ có thai để tránh khuyết tật ở não và cột sống chẳng hạn như nứt đốt sống. Nội san khoa học – Số 13 7
  7. Trường CĐYT Quảng Ninh Không đạt mục tiêu tiếp cận phổ cập thuốc điều trị HIV Một báo cáo mới đây cho biết chỉ có qua, mặc dù những bất ổn về kinh tế, 1/3 số người nhiễm HIV trên toàn thế chính trị. Và Nam Phi đã bắt kịp với giới thật sự nhận được thuốc điều trị. tiến trình mặc dù là quốc gia bắt đầu Các nhà lãnh đạo trên toàn thế giới đã sau cùng. cam kết đến cuối năm nay sẽ đạt mục UNAIDS khuyến cáo các quốc gia bị tiêu tiếp cận phổ cập dự phòng HIV, ảnh hưởng nhất bởi loại virus này nên điều trị, chăm sóc và hỗ trợ - nhưng phân bổ từ 0,5% - 3% thu nhập quốc không thể thực hiện được. Báo cáo gia để giải quyết vấn đề. này là của Tổ chức Y tế Thế giới Báo cáo cũng (WHO), chương cho biết hơn trình phòng một nửa số phụ chống AIDS của nữ có thai Liên hợp quốc dương tính với và UNICEF. HIV được Bản báo cáo còn khám và cho cảnh báo các thuốc - tăng nước nghèo phải 34% so với tăng chi hơn nữa năm trước. Hàng triệu người sống cho cuộc chiến chống HIV/AIDS và được đến ngày hôm nay là kết quả của cần làm rõ còn bao nhiêu việc phải việc đầu tư phòng chống HIV/AIDS thực hiện. trong những năm vừa qua. Tuy nhiên Ước tính có khoảng 5.25 triệu người ở bằng chứng cho thấy khủng hoảng các quốc gia đang phát triển nhận kinh tế đang đặt các chương trình được thuốc kháng virus để làm chậm phòng chống HIV/AIDS và nguy cơ tiến triển thành căn bệnh thế kỷ AIDS. bất ổn. Con số này đã tăng thêm 1.2 triệu Trong tuần tới chúng ta sẽ biết rõ được người nữa trong năm qua, nhưng các các nước giàu sẽ đóng góp bao nhiêu chuyên gia tin rằng có 14.6 triệu người cho Quỹ chống AIDS, Lao và sốt rét cần thuốc điều trị. toàn cầu. (Theo bbc.co.uk) Ông Gottfried Hirnschall của WHO - Nguyễn Mạnh Tuấn (Biên dịch)- cho biết một số quốc gia như Rwanda có thể đạt được mục tiêu phổ cập điều trị HIV/AIDS. Zimbabwe đã tăng số lượng phổ cập lên 50% trong năm vừa Nội san khoa học – Số 13 8
  8. Trường CĐYT Quảng Ninh Avandia bị đình chỉ lưu hành Bác sĩ chuyên khoa tim mạch Steven Avandia được dùng để kiểm soát đường huyết ở những bệnh nhân tiểu E Nissen và đồng nghiệp đã thu thập đường type 2. Loại thuốc này được kết quả từ 56 nghiên cứu khác nhau cấp phép lưu hành trên thị trường 10 với tổng số 35.531 bệnh nhân, trong năm trước. Có hơn 100.000 bệnh nhân đó có 19.509 người sử dụng Avandia người Anh sử dụng Avandia mặc dù có và đưa ra kết luận rằng Avandia làm những lo ngại rằng loại tăng nguy cơ đau tim thuốc này gây nên những từ 28 - 39%, ước tính vấn đề tim mạch. cứ 37 - 50 người dùng Tên chung của dược Avandia trong 5 năm phẩm này là thì có một người bị rosiglitazone - nó cũng đau tim. được sử dụng trong các viên phối hợp Một nghiên cứu khác dưới những tên như Avandamet với 227.500 bệnh nhân cũng cho kết (metfformin hydroclorid + quả nguy cơ đột quỵ, suy tim và tử rosiglitazone meleat) và Avaglim. vong tăng ở những người sử dụng Mặc dù nhà sản xuất GlaxoSmithKline đã Avandia. công bố Avandia là thuốc hạ Sau khi xem xét lại hồ sơ về độ an đường huyết an toàn và toàn của thuốc, Cục hiệu quả. Nhưng trên quản lý Dược phẩm Châu Âu cho rằng lợi thực tế có nguồn tin cho ích mà Avandia mang rằng Glaxo đã biết lại không có giá trị Avandia là "kẻ sát nhân" từ năm 1999. hơn những nguy cơ mà Tháng 7 năm 2007, FDA ước tính nó gây ra nên đã quyết định đình chỉ Avandia gây ra gần 83000 ca đau tim lưu hành thuốc này trên toàn lãnh thổ kể từ khi nó được phép lưu hành trên Châu Âu. Cục quản lý Dược và Thực phẩm Hoa thị trường. Kỳ thì giới hạn chỉ sử dụng Avandia Cũng vào năm 2007, theo một báo cáo cho những bệnh nhân tiểu đường type tên tờ New England Journal of Medicine, Avandia làm tăng 43% 2 không thể kierm soát đường huyết nguy cơ bị đau tim, còn hãng bằng các loại thuốc khác. GlaxoSmithKiline đã phải chi trả hơn -Phạm Hoài Thương- 60 triệu USD để dàn xếp hơn 700 đơn kiện. Nội san khoa học – Số 13 9
  9. Trường CĐYT Quảng Ninh 'Tham nhũng giáo dục nổi cộm ở Việt Nam' Chia sẻ thành tựu của Việt Nam trong Ông nói tham nhũng trong lĩnh vực này thực hiện các Mục tiêu thiên niên kỷ đã trở nên nổi cộm. Việc phổ cập giáo (MDG) được vinh danh tại phiên họp dục phải đảm bảo người nghèo không bị toàn thể của Hội nghị cấp cao khai mạc gạt ra ngoài lề. chiều nay (20/9) tại ở "Chính sách miễn New York, song Liên giảm chi phí chính hợp quốc cũng chờ thức học phí sẽ không đợi Việt Nam giải có ý nghĩa nếu như quyết các thách thức người dân vẫn phải nổi lên. dùng tiền túi cho các Trao đổi từ Hà Nội khoản chi phí không với báo chí sáng nay chính thức khác cho trước phiên họp, Đại diện thường trú việc học của con em", ông nói. LHQ cũng như một số tổ chức thành Bỏ tiền túi trả phí y tế cao viên nhấn mạnh thách thức đạt các mục Bác sĩ Graham Harrison, cán bộ kỹ tiêu MDG toàn diện đó là không thể chỉ thuật - phát triển hệ thống y tế, Tổ là đánh giá kết quả nhiệm vụ tổng hợp chức Y tế Thế giới (WHO) cho hay chung ở cấp độ quốc gia. một trong những vấn đề then chốt hiện nay là "Nếu chỉ nhìn vào con số khả năng chi trả cũng chung, dễ có cảm giác cả như tiếp cận các dịch nước hoàn thành tốt vụ cơ bản về y tế, giáo nhiệm vụ, trong khi thực dục của người dân Việt tế có những vùng, miền Nam. có kết quả đi chậm hơn Theo thống kê của các vùng khác. Thách WHO, trong 3 năm thức đạt MDG không chỉ qua, tỉ lệ chi trả từ tiền nhìn vào số liệu quốc gia túi của người dân cho ở mức độ nào mà phải các dịch vụ y tế đã giảm từ 70% xuống nhìn vào kết quả cụ thể của từng vùng, 56%. Song đây vẫn là mức chi trả mà miền, địa phương" - ông John Hendra, WHO coi là "rất cao", trong đó một Điều phối viên thường trú LHQ phát nửa dành cho thuốc men. biểu. Bảo hiểm y tế mới chỉ đảm bảo cho Tham nhũng trong giáo dục là thách điều trị trong khi nghịch lý bác sĩ thức mà ông John Hendra lưu tâm. thường lạm dụng kê đơn nhiều loại Nội san khoa học – Số 13 10
  10. Trường CĐYT Quảng Ninh khiến người dân phải chịu gánh nặng MDG số 6 (phòng chống HIV/AIDS, chi trả không hợp lý. Thách thức lớn sốt rét và các bệnh dịch nguy hiểm đối với cơ quan quản lý, đó là đảm bảo khác) đúng thời hạn vào năm 2015. sự cân bằng "Tỉ lệ phụ nữ Việt Nam tham gia Trưởng đại diện UNAIDS giữa các cơ Quốc hội luôn được đánh giá Eamonn Merphy cho hay một chế chi trả cao nhất Đông Nam Á với trong những thách thức nổi lên, khác nhau 25,8% và được coi là bài học đó là ngân sách tài chính của Việt giữa bảo hiểm cho nhiều nước. Nhưng ở các Nam dành cho công tác phòng, y tế và chi trả cấp địa phương, tỉ lệ phụ nữ chống HIV/AIDS không bền tham gia vị trí lãnh đạo hay ra từ túi của vững. Hầu hết các dự án có quyết định thường thấp". người dân. nguồn tài chính phụ thuộc vào Trưởng đại diện Quỹ phát triển Trưởng đại quốc tế. Phụ nữ của LHQ (UNIFEM) diện Quỹ Dân Ông Merphy lo ngại nếu các tổ số LHQ Bruce Campbell cho chức quốc tế hay đảm bảo phổ cập tiếp cận Tham dự tại Phiên họp toàn thể kết thúc dự án, dịch vụ y tế cho cộng đồng cũng của Hội nghị Cấp cao chiều nguồn tài chính không thể dừng ở khía cạnh tài 20/9, Chủ tịch nước Nguyễn giảm mạnh có Minh Triết sẽ có bài phát biểu chính, vật chất. Bản thân ông thể khiến kiểm điểm tiến trình thực hiện khi công tác ở Hà Giang đã những nỗ lực các MDG, chia sẻ kinh nghiệm chứng kiến một sản phụ người đạt được thời của Việt Nam, đóng góp về dân tộc thiểu số sinh non nhưng phương hướng từ nay đến năm gian qua bị không thể chuyển lên bệnh viện 2015, qua đó, một lần nữa giảm xuống. tuyến tỉnh vì chi phí đắt đỏ, di khẳng định Việt Nam sẽ tiếp tục Do đó cần tập chuyển xa, lại gặp rào cản về đóng góp vào công việc chung trung các ngôn ngữ. của cộng đồng quốc tế. nguồn lực hữu Tính dễ tổn thương của người Theo Báo cáo mới nhất của Ủy hạn vào các nghèo, yếu tố văn hóa, rào cản ban Kinh tế - Xã hội châu Á - hoạt động hiệu ngôn ngữ cần được tính tới để Thái Bình Dương của LHQ, quả, đồng thời Việt Nam đã hoàn thành khoảng đảm bảo chính sách tiếp cận nhấn mạnh yếu 90% số chỉ tiêu MDG, đứng đầu dịch vụ y tế cho người nghèo, tố dự phòng, khu vực Đông Nam Á. dân tộc thiểu số toàn diện, ông bởi nếu không Campbell nói. dự phòng được thì tiền dùng cho công Phòng, chống HIV/AIDS không bền tác điều trị sẽ còn tốn gấp 8 lần. (Theo vững Vietnamnet) Trong số các mục tiêu MDG còn lại, - Nguyễn Kim Thoa (Sưu tầm)- các cơ quan của LHQ cảnh báo việc Việt Nam có thể không đạt được Nội san khoa học – Số 13 11
  11. Trường CĐYT Quảng Ninh Giảm trí nhớ - Một dấu hiệu không bình thường ở người lớn tuổi Suy giảm trí nhớ ở người lớn tuổi nhớ mỗi năm trong vòng 13 năm. Khi được xem là "đãng trí" nhưng một họ mất, các nhà khoa học đã kiểm tra nghiên cứu mới đây đã phát hiện ra sự não của họ. thay đổi ở não bộ là nguyên nhân gây Các chuyên gia bệnh học tìm kiếm nên suy giảm trí nhớ nghiêm trọng. tau, một protein độc hại gây nên Phát hiện này mâu thuẫn với quan những rối loạn trong não, những biến niệm xưa nay vẫn cho rằng mất trí nhớ đổi này có thể gây bệnh Alzheimer. là một dấu hiệu bình thường ở người Họ cũng kiểm tra dấu hiệu đột quỵ và lớn tuổi. thể Lewy (Lewy body disease) - một Robert Wilson, một nhà nghiên cứu tại protein bất thường trong tế bào thần Chicago nói: kinh gây suy giảm "Chúng tôi không trí nhớ. nghĩ chỉ đơn giản là Ở những bệnh vì bạn già, xuất hiện nhân vấn đề về trí vấn đề về tư duy và nhớ, căn bệnh tiến trí nhớ là bình triển từ từ, sau đó thường và không tăng tốc trong 4 - 5 cần chú ý đến." năm cuối đời. Bệnh Alzheimer, Rất nhiều chuyên chứng mất trí phổ biến do suy giảm trí gia tin rằng Alzheimer bắt đầu từ nhớ, là một căn bệnh về não rất nguy khoảng 10 năm trước khi căn bệnh này hiểm làm cho người ta dần dần mất đi được chẩn đoán. Wilson cho rằng phát trí nhớ và mất đi khả năng chăm sóc hiện này củng cố niềm tin vào giả bản thân. Chỉ khám nghiệm tử thi mới thuyết đó. Nếu ai đó lo lắng về sự thay xác định được những thay đổi trong đổi trí nhớ, họ có thể thực hiện các bài não dùng để chẩn đoán bệnh kiểm tra trí nhớ. Alzheimer. Do đó, hầu hết các bệnh Nhưng những cá nhân sẽ phải cân nhân đều phải thực hiện một bài kiểm nhắc và quyết định cẩn thận vì hiện tra trí nhớ dưới sự giám sát của các nay không có loại thuốc nào có thể chuyên gia. thay đổi sự tiến triển của bệnh Phát hiện của Wilson là phát hiện đầu Alzheimer. Trên thế giới có khoảng 26 tiên sau một nghiên cứu dài hạn với triệu người mắc phải căn bệnh này. 350 nữ tu sĩ Công giáo, thầy tu và Các nhà nghiên cứu đang tìm kiếm đồng môn đều thực hiện kiểm tra trí những phương pháp mới để chẩn đoán Nội san khoa học – Số 13 12
  12. Trường CĐYT Quảng Ninh chứng suy giảm trí nhớ dựa trên dấu dọa đối với những nhóm công nghệ ấn sinh học protein trong máu và tủy sinh học hàng đầu như Roche Holding sống, hoặc "imaging agents" với hy AG và Amgen Inc. vọng phát triển một loại thuốc mới Châu Âu đã chấp thuận 13 loại thuốc ngăn chặn sự tiến triển của bệnh. (Theo biosimilar, bao gồm cả những thuốc Reuters) bản sao hormon tăng trưởng của -Lê Thị Hoa (Biên dịch)- người, các thuốc điều trị thiếu máu EPO và thuốc kích thích sinh hạt bạch cầu G-CSF. Cho đến nay Ủy ban điều tiết thị trường Châu Âu đã nhận được yêu cầu Kháng thể biosimilar tư vấn khoa học đối với 6 kháng thể biosimilar - một con số rất nhỏ phản Ủy ban điều tiết thị trường Châu Âu ánh sự khó khăn trong việc sản xuất (EMA) sẽ giải thích rõ ràng những yêu những loại thuốc biosimilar. cầu đối với bản sao thuốc kháng thể vào tháng tới, mở đường cho sự cạnh Cũng như 13 loại thuốc biosimilar đã tranh của thị trường bao gồm các được EMA chấp thuận, các công ty thuốc điều trị ung thư và rối loạn hệ này cũng sẽ phải tiến hành các thử miễn dịch. nghiệm lâm sàng để chứng minh kháng thể của họ giống như sản phẩm Giám đốc điều hành Cục quản lý gốc mà họ bắt chước. Thử nghiệm lâm Dược phẩm Châu Âu, Thomas sàng là bắt buộc đối với loại thuốc Lonngren đã phát biểu hôm thứ 6 rằng này, nhưng các yêu cầu đều không những hướng dẫn về các thuốc kháng khắt khe như ở Mỹ. (Theo Reuters) thể đơn dòng biosimilar sẽ được công -Bùi Quỳnh Lan (sưu tầm) bố sau khi Hội đồng chuyên gia về thuốc thông qua vào tháng 11. Và phải đến nửa cuối năm 2011 những hướng dẫn về loại thuốc mới này mới được chính thức áp dụng. Tính đến nay, các thuốc công nghệ sinh học đã "miễn dịch" đối với những cuộc cạnh tranh, không giống như những loại thuốc viên nén và viên nang. Nhưng quang cảnh điều tiết đang bắt đầu thay đổi, đặt ra mối đe Nội san khoa học – Số 13 13
  13. Trường CĐYT Quảng Ninh Tỷ lệ tử vong người mẹ vẫn cao hơn mục tiêu thiên niên kỷ Tổ chức Y tế thế giới cho biết tỷ lệ tử Tổng thư ký Liên hợp quốc Ban Ki- vong do biến chứng trong khi mang moon cho biết hàng chục tỷ đô la được thai và sinh đẻ đã giảm 1/3 trong hai chi ra mỗi năm để đạt mục tiêu thiên thập kỷ qua, nhưng vẫn còn 1000 phụ niên kỷ về sức khỏe vào năm 2015 nữ chết vô ích mỗi ngày. như đã cam kết. Phụ nữ ở các nước nghèo có nguy cơ tử Theo số liệu của Tổ chức Y tế thế giới vong vì các nguyên nhân thai sản cao bốn nguyên nhân chính gây tử vong gấp 36 lần phụ nữ ở các nước giàu cho người mẹ là chảy máu sau đẻ, nhiễm thấy tỷ lệ tử vong người mẹ, cho thấy trùng, tăng huyết áp, và phá thai những gì đạt được vẫn còn quá xa với không an toàn. mục tiêu của Tổ chức Y tế thế giới. Ông ban Ki-moon đã phát biểu tại một Giám đốc điều hành cuộc họp báo rằng UNICEF, Anthony "Đây là những biến Lake cho rằng chúng chứng làm chết rất ta phải hành động nhiều người nhưng nhiều hơn nữa để tiếp chúng ta có thể dễ cận với những người dàng phòng ngừa. nguy cơ cao nhất, và Chúng ta không thể kêu gọi chú ý hơn nữa tới việc chăm chấp nhận tình trạng hàng triệu phụ nữ sóc sản khoa ở các vùng nông thôn, chết một cách vô ích." các vùng có chiến tranh, xung đột, và Những cải thiện tổng thể kể từ năm những phụ nữ đang sống chung với 1990 là do việc đào tạo hộ sinh tốt HIV. hơn, dịch vụ kế hoạch hóa gia đình Theo báo cáo tại cuộc họp thượng được cải thiện, chăm sóc bà mẹ trước, đỉnh ở New York về Mục tiêu phát trong và sau thời kỳ thai nghén tốt triển thiên niên kỷ, 99% trong số cũng tốt hơn. 358000 ca tử vong người mẹ năm Phó Chủ tịch Ngân hàng Thế giới 2008 là ở các nước đang phát triển, và Tamar Manuelyan Atinc cho biết giúp hơn một nửa số đó ở các nước châu các nước nghèo tiếp cận chăm sóc y Phi cận Sahara. (Năm 1990 có khoảng tế, bao gồm cả kế hoạch hóa gia đình, 546000 ca tử vong do thai sản.) điều trị và cấp cứu sản khoa, chăm sóc Để tỷ lệ tử vong người mẹ đạt được sau đẻ đã cơ bản được thực hiện nhằm mục tiêu của Liên hợp quốc, cần có tỷ giảm hơn nữa tỷ lệ chết người mẹ. lệ tử vong giảm 5,5% mỗi năm kể từ (Theo Reuters) bây giờ cho đến năm 2015. - Nguyễn Thị Khánh Vân (biên dịch)- Nội san khoa học – Số 13 14
  14. Trường CĐYT Quảng Ninh hợp vaccine đậu mùa và bệnh than Kháng sinh có thể giúp con người chống lại bệnh than chỉ khi dùng thuốc thật Các nhà nghiên cứu đã kết hợp vaccine đậu mùa và bệnh than để có khẩn trương. Các bào tử gây bệnh có thể thể chủng ngừa được cả hai loại virus, sống trong cơ thể hàng tuần, thậm chí đặc biệt trong những cuộc tấn công hàng tháng trước khi phát bệnh. bằng vũ khí sinh học. Bệnh đậu mùa đã được loại trừ năm Nhóm nghiên cứu của chính phủ Mỹ 1979 sau chiến dịch tiêm chủng toàn vừa công bố họ đã cải tiến cả hai loại cầu. Nhưng một số chuyên gia Liên Xô vaccine cũng như làm cho chúng trở cũ đã phát triển virus gây bệnh đậu mùa nên an toàn hơn, thành vũ khí sinh có tác dụng học và có thể nhanh và hiệu chúng đã rơi vào quả hơn. tay của chính Mặc dù cả hai phủ hoặc các loại vaccine này nhóm cực đoan. đều đã được cấp Bệnh than xuất phép nhưng vì hiện tự nhiên những bất cập của nhưng có thể hai loại vaccine đặc biệt là trong việc được phát triển thành vũ khí chết người. giải quyết hậu quả những cuộc tấn Vaccin đậu mùa có một số tác dụng công khủng bố sinh học có các tác không mong muốn rất nguy hiểm nên nhân gây bệnh này. nó không được sử dụng rộng rãi và Các nhà nghiên cứu đã viết trong Kỷ những người sinh sau năm 1972 rất ít yếu của Viện Hàn lâm khoa học Quốc được tiêm phòng bằng loại vaccine này. gia rằng loại vaccine kết hợp mới này Vaccine bệnh than hiện nay của ở dạng đông khô, dự trữ và vận Emergent BioSolution Inc. hiệu quả chuyển nhanh chóng khi cần thiết. không cao và một số công ty đang tiến Perera và các đồng nghiệp thuộc Cục hành nghiên cứu vaccine thay thế với Quản lý Dược và Thực phẩm Hoa Kỳ những hợp đồng trị giá hàng triệu cùng với công ty công nghệ sinh học USD của chính phủ Mỹ, trong đó có IDM Technologies tại Ellicott City, công ty Emergent and PharmAthene Maryland trước đây cũng đã báo cáo Inc. Cả hai loại vaccine này đều được về việc cải tiến vaccine đậu mùa trao cho quân đội Mỹ. Wyeth's DryVax. Hiện nay vaccine Nhóm nghiên cứu của Perera điều này thuộc quyền sở hữu của Pfizer Inc. chỉnh vaccine đậu mùa Wyeth bằng Nội san khoa học – Số 13 15
  15. Trường CĐYT Quảng Ninh cách thêm vào một thành phần hỗn Botox - phương pháp điều trị mới hợp interleukin-15 (IL-15) và biến đổi gen của virus. Họ còn thêm vào đó một protein từ vi khuẩn gây bệnh than để tạo ra vaccine kép. Đây là kết quả nghiên cứu áp dụng phương pháp điều trị Parkinson, bại Thử nghiệm trên thỏ và chuột cho thấy não và chứng đau nử đầu với Botox. loại vaccine kết hợp này có thể phòng Các nhà khoa học người Anh đã phát ngừa tốt hơn là dùng riêng lẻ. Nhóm triển phương pháp kết nối và xây dựng nghiên cứu cho biết vaccine kép lại các phân tử từ đó tinh chỉnh thuốc Wyeth/IL-15/PA là sự khắc phục chống nhăn da Botox để sử dụng thuốc những bất cập của hai vaccine đã được này trong điều trị Parkinson, bại não cấp phép trước đây. Họ tin tưởng rằng và đau nửa đầu mạn tính. vaccine kép này có hiệu quả chống lại Theo các nhà nghiên cả hai loại mầm bệnh cứu tại phòng thí nguy hiểm chết người, nghiệm sinh học phân giúp củng cố và đơn tử của Hội đồng Nghiên giản hóa hàng rào cứu y khoa, kết quả chống khủng bố quốc nghiên cứu của họ mở gia nhờ sự tinh giản ra một cách thức mới trong sản xuất, dự trữ, phát triển Botox thành một loại thuốc và nhanh chóng triển khai cấp phát khi giảm đau an toàn hơn và kinh tế hơn. cần thiết. Bằng cách bẻ gãy phân tử Botox thành Vaccine mới này phải được các cơ hai khối riêng biệt, nhóm nghiên cứu quan liên bang chấp thuận trước khi của Davletov đã tạo ra được những nó được sử dụng rộng rãi trong toàn phân tử riêng biệt và an toàn và sau đó dân. (Theo Web MD) gắn chúng lại với nhau. Phương pháp -Tăng Xuân Châu (Biên dịch)- này giúp tạo ra những phân tử tinh chế giống phân tử Botox được sử dụng điều trị lâm sàng và không gây ra những tác dụng không mong muốn độc hại. Trong những năm gần đây, Botox ngày càng được sử dùng nhiều trong điều trị. Với các bác sĩ việc khai thác khả năng thư giãn cơ và thần kinh để bất động sự co giật và run ở những Nội san khoa học – Số 13 16
  16. Trường CĐYT Quảng Ninh người mắc bệnh Parkinson, hoặc để Cam kết tài trợ điều trị một số bệnh giảm đau. truyền nhiễm Vào tháng 7 năm nay, nước Anh trở thành quốc gia đầu tiên cho phép lưu Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho hành thuốc chống nhăn như một thuốc biết, bệnh dịch hạch chủ yếu tấn công chữa đau nửa đầu - được bán dưới tên những người nghèo ở các nước nhiệt thương hiệu Botox của hãng Allergan. đới gây thiệt hại hàng tỉ đô la do mất Nhưng đây là một chất kịch độc và chỉ năng suất lao động hàng năm, và các có thể sử dụng ở dạng pha pha rất công ty phải được khuyến khích bào loãng - đây chính là nhân tố làm hạn chế các loại thuốc nhằm xoá bỏ căn chế việc sử dụng thuốc này với những bệnh này. mục đích khác. Trong báo cáo đầu tiên về những căn Davletov cho biết kỹ thuật tinh chế bệnh nhiệt đới bị bỏ quên, cơ quan mới có thể cho phép các nhà khoa học Liên Hiệp Quốc kêu gọi chính phủ tạo ra các dạng mới của Botox với khả các nước và các nhà tài trợ đầu tư hơn năng sử dụng rộng rãi hơn, ví dụ như nữa nhằm giải quyết 17 căn bệnh thuốc giảm đau tác dụng lâu dài bằng nhiễm trùng gây mù loà, tổn thương một mũi tiêm Botox cho mỗi 4 - 6 tim và cũng thường bị các nhà nghiên tháng. cứu lảng tránh. Điều trị những căn Đây là lần đầu tiên chúng ta có thể xử bệnh này không tốn kém. lý các phân tử protein như những khối Bệnh Chagas ảnh hưởng đến 10 triệu Lego, pha trộn và kết hợp chúng lại để người Châu Mỹ Latin và sốt xuất tạo cơ sở cho những phương pháp điều huyết dengue, lây truyền do muỗi đốt. trị mới mà trước đây chúng ta không Theo WHO, các căn bệnh đang nhanh thể thực hiện.(Theo Reuters) chóng lan rộng trên toàn thế giới và -Trần Kim Liên (Biên dịch)- hiện nay đang là mối nguy cơ cho các nước phát triển. Bà Margaret Chan, tổng giám đốc WHO cho biết các căn bệnh nhiệt đới bị bỏ quên có ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống của một tỷ người trên toàn thế giới và đe doạ sức khoẻ của hàng triệu người. Và bà kêu gọi hành động để khắc phục tác động toàn cầu của các căn bệnh này. Theo bản báo cáo, chi phí điều trị cho Đầu mối điều trị HIV và Ung thư một bệnh nhân nhiễm giun chỉ bằng Nội san khoa học – Số 13 17
  17. Trường CĐYT Quảng Ninh thuốc ivermectin và albedazole do phong với hợp đồng cung cấp thuốc Merck và GlaxoSmithKline trao tặng trong vòng 5 năm trị giá 26 triệu USD. chỉ tốn 5 – 10 xu Mỹ. Trong khi đó Chris Viehbacher, giám đốc điều hành những căn bệnh lây truyền qua muỗi Sanofi – Aventis, cho biết cam kết 5 gây thiệt hại 1,3 tỉ USD mỗi năm do năm đã được đổi mới. Theo đó số tiền mất năng suất lao động ở Châu Phi và hiến tặng cho các chương trình phòng Đông Nam Á. chống Chagas, bệnh Leishmania và Ông Richard Greene thuộc USAID bệnh loét Buruli của WHO bằng thuốc cho biết các nhà cung cấp thuốc chính và tiền mặt lên đến 25 triệu USD. bao gồm Pfizer, Merck, GSK và Không đơn giản chỉ là vấn đề tiếp cận Johnson & Johnson đã trao tặng 500 thuốc, mà còn phải đảm bảo rằng triệu USA cho Cơ quan Phát triển người bệnh phải được sàng lọc hợp lệ quốc tế Hoa Kỳ trong năm 2009. và các chuyên gia y tế phải được đào Theo WHO, những nhà sản xuất thuốc tạo cách sử dụng ...đôi khi là thuốc hàng đầu đã cung cấp miễn phí các độc. Ông Chris Viehbacher cũng cho loại thuốc chất lượng cao cho hàng biết thêm Sanofi có một chương trình trăm triệu người nghèo đang đối phó phát triển vaccine sốt xuất huyết với các căn bệnh này, chủ yếu là ở các dengue trị giá một tỷ euro. (Theo vùng sâu, vùng xa ở Châu Mỹ Latin, Medscape) Châu Á và Châu Phi. - Phòng NCKH Biên dịch- GlaxoSmothKline tuyên bố sẽ tặng 400 triệu liều albendazole, trị giá 12 triệu bảng Anh (tương đương với 19 triệu USD) cho WHO để điều trị cho trẻ em Châu Phi. Theo bà Margaret Chan, nghiên cứu và phát triển các phương pháp chẩn đoán, thuốc men, và vaccine đóng một vai trò quyết định trên con đường phía trước. Trên thực tế, nếu chúng ta tiếp tục hành động đúng, và trên quy mô rộng hơn, một số bệnh sẽ bị loại trừ vào năm 2015, và số khác vào năm 2020. Hãng thuốc Novartis của Thuỵ Sĩ cũng tuyên bố ủng hộ 1.1 triệu bệnh nhân Nội san khoa học – Số 13 18
  18. Trường CĐYT Quảng Ninh chàng kỹ sư thì mặt dán vào màn hình, Góc thư giãn tay gõ bàn phím lách cách. Cô gái thỏ thẻ: - Bao giờ thì chúng mình đăng ký Điếc đây? Em không thể chờ đợi thêm nữa! Một người đàn ông đi gặp bác sĩ để kể Chàng trai nhẹ nhàng đáp: về người vợ của mình. "Tôi cho rằng - Yên tâm đi cưng! Cần gì phải đăng vợ tôi bị điếc, cô ấy chả nghe thấy tôi ký, anh sắp bẻ khóa xong rồi mà! nói gì mà toàn khiến tôi phải nhắc lại". * * Người bác sĩ trả lời: "Được rồi, bây * giờ anh cứ về nhà. Tối nay đứng cách vợ 6 m và nói một điều gì đó. Nếu bà Tác dụng ngược nhà không trả lời, đứng lại gần 2 m Đi xa nhà lâu ngày trở về, cậu con trai nữa và nhắc lại. Cứ tiếp tục như thế để mở tủ lạnh và nhìn thấy ở mặt sau xem mức độ ngễnh ngãng của bà ấy cánh cửa dán tấm poster cắt từ tạp chí nặng đến mức nào". có hình một cô gái thân thể tuyệt mỹ. Người chồng trở về nhà và thực hiện Cậu ta hỏi mẹ: đúng theo chỉ dẫn. Ông đứng cách vợ - Mẹ ơi! Tại sao lại phải dán bức ảnh 6 m khi bà đang thái thịt trong bếp và này trong tủ? hỏi: "Cưng à, tối nay mình ăn gì vậy?". Ông không nghe thấy câu trả - Con trai ơi! Ấy là để mẹ nhìn vào thì lời. Ông đứng gần lại 2 m nữa và hỏi sẽ tự biết tiết chế. Cứ mở tủ ra, nhìn lại. Vẫn không có câu trả lời. Ông thấy thân hình cân đối tuyệt đẹp của đứng gần thêm 2 m. Vẫn chẳng thấy cô ấy là mẹ tự nhủ nên ăn uống kiêng gì. Cuối cùng, ông tiến sát lại sau vợ khem để được như cô ta! và hỏi: "Em yêu, tối nay mình ăn gì?". - Thế có hiệu quả gì không hả mẹ? Cô vợ trả lời: "Đây là lần thứ 4 rồi nhá - Cũng có mà cũng không. Mẹ thì - thịt bò hầm!". giảm được 5 kilô, còn bố con thì tăng * * 20 kilô. * Thời đại tin học Một anh chàng kỹ sư tin học đang ngồi chơi với người yêu trước màn hình máy tính. Cô nàng nũng nịu, còn Nội san khoa học – Số 13 19
  19. Trường CĐYT Quảng Ninh Cùng bạn đọc! - Bài gửi đăng tải có thể là bài báo khoa học, bài tham khảo chuyên đề, Nội san khoa học của Trường Cao bài tham luận, bình luận hoặc phản đẳng Y tế Quảng Ninh là một hình biện khoa học, hoặc các thông tin thức chuyển tải những thông tin khoa định hướng cho sự phát triển kỹ học thiết yếu tới CBGV của nhà năng nghề nghiệp của các CBGV trường, được phát hành theo Quyết của nhà trường. định số 119/QĐ-CĐYT, ngày 11 tháng 7 năm 2007 của Hiệu trưởng trường - Bài gửi đăng tải có thể là bài do tác Cao đẳng Y tế Quảng Ninh. giả biên soạn, biên dịch hoặc sưu tầm. Nếu là bài biên dịch hoặc sưu Việc phát hành Nội san khoa học là tầm cần ghi rõ nguồn gốc thông tin. một cố gắng của Nhà trường; nhằm tạo ra một diễn đàn để chia sẻ và tiếp - Nên gửi bài dưới dạng file điện tử nhận những thông tin khoa học hữu được đánh máy bằng mã UNICODE, ích; góp phần phát triển các kỹ năng font chữ TIME NEW ROMAN, cỡ giảng dạy và nghiên cứu khoa học cho chữ 13. đội ngũ CBGV của trường, đặc biệt là kỹ năng viết các bài báo khoa học, 3. Phản hồi, góp ý để Nội san khoa tham luận, bình luận và phản biện học ngày càng hoàn thiện hơn về nội khoa học. dung và hình thức. Trân trọng ! Để hoàn thành sứ mạng của mình, Nội san khoa học rất mong nhận được Ban biên tập sự hưởng ứng tích cực của các quý độc giả bằng cách: 1. Ứng dụng những thông tin thu được từ Nội san khoa học để nghiên cứu và có thể áp dụng vào công việc hàng ngày của mình. 2. Tích cực tham gia viết và gửi bài cho Nội san khoa học: Nội san khoa học – Số 13 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

TL.01: Bộ Tiểu Luận Triết Học
207 tài liệu
1455 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2