intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Phân tích tính đa hình ADN của 8 cặp lai nhị nguyên tằm dâu F1 bằng chỉ thị RAPD

Chia sẻ: Leon Leon | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

81
lượt xem
0
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mười lăm đoạn mồi ngẫu nhiên đã được sử dụng để phân tích tính đa hình ADN cho 80 cá thể F1 của 4 cặp lai nhị nguyên trong nước và 4 cặp lai nhị nguyên nhập ngoại thì có 12/15 mồi cho tính đa hình với giá trị PIC dao động từ 0,07 (OPV6) đến 0,51 (OPP19). Số lượng các phân đoạn ADN nhân bản với mỗi mồi xê dịch từ 1 đến 9 phân đoạn. Kích thước các phân đoạn ADN được nhân bản trong khoảng từ 200 bp đến 1600 bp. Trong tổng số 99 phân đoạn ADN thu được, có...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Phân tích tính đa hình ADN của 8 cặp lai nhị nguyên tằm dâu F1 bằng chỉ thị RAPD

  1. Tạp chí Khoa học và Phát triển 2010: Tập 8, số 3: 402 - 409 TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI PH¢N TÝCH TÝNH §A H×NH ADN CñA 8 CÆP LAI NHÞ NGUY£N T»M D¢U F1 B»NG CHØ THÞ RAPD Assesment of the DNA Divirsity of the 8 F1 Single Cross Hybrids of Silk Worm Using RAPD Markers Vũ Thị Thu Hiền, Đinh Thị Phòng Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam Địa chỉ email tác giả liên hệ: dinhthiphong@hotmail.com Ngày gửi đăng: 14.04.2010; Ngày chấp nhận: 25.04.2010 TÓM TẮT Mười lăm đoạn mồi ngẫu nhiên đã được sử dụng để phân tích tính đa hình ADN cho 80 cá thể F1 của 4 cặp lai nhị nguyên trong nước và 4 cặp lai nhị nguyên nhập ngoại thì có 12/15 mồi cho tính đa hình với giá trị PIC dao động từ 0,07 (OPV6) đến 0,51 (OPP19). Số lượng các phân đoạn ADN nhân bản với mỗi mồi xê dịch từ 1 đến 9 phân đoạn. Kích thước các phân đoạn ADN được nhân bản trong khoảng từ 200 bp đến 1600 bp. Trong tổng số 99 phân đoạn ADN thu được, có 83 phân đoạn đa hình (83,84%) và 16 phân đoạn đơn hình (16,16%). Số phân đoạn ADN nhân bản được nhiều nhất là 505 phân đoạn khi phân tích với mồi RA40 và ít nhất là 117 phân đoạn khi phân tích với mồi OPV02. Hệ số tương đồng di truyền giữa các con lai F1 của 8 cặp lai nhị nguyên tằm dâu dao động từ 0,33 đến 1,00 và được phân làm 02 nhóm chính: Nhánh chính I bao gồm toàn bộ 4 cặp lai nhị nguyên trong nước có hệ số tương đồng di truyền khoảng từ 0,74 đến 1,00 và được chia làm 2 nhánh phụ nhỏ. Đối với nhánh chính II bao gồm toàn bộ 4 cặp lai tằm nhị nguyên nhập ngoại và được chia làm 2 nhánh phụ, có hệ số tương đồng di truyền khoảng từ 0,51 đến 1,00. Kết quả này sẽ góp phần cho việc chọn tạo ra giống tằm mới. Từ khoá: Cặp lai nhị nguyên, đa hình ADN, hệ số tương đồng, RAPD. SUMMARY Fifteen random primers were selected to analyze DNA polymorphism of 80 F1-individuals from 4 local and 4 introduced single cross hybrids of silkworms. Twelve primers revealed the Polymorphic Information Content (PIC) with values from 0.07 (OPV6) to 0.51 (OPP19). The number of amplified DNA fragments ranged from 1 to 9 per primer. The size of DNA fragments varied from 200 bp to 1600 bp. The total of amplified DNA fragments were 99 in which 83 fragments were polymorphic (83,84%) and 16 fragments were monomorphic (16,16%). The maximum multiplied fragments were 505 with RA40 primer and the minimum multiplied fragments were 117 with OPV02 primer. Variable genetic similarity coefficients of F1 individuals varied from 0.33 to 1.00 and could be divided into two main clusters. The first cluster included all individuals of 4 local hybrids with variable genetic similarity coefficients ranging from 0.74 to 1.00 and consists of two sub-groups. The second cluster included all individuals of 4 imported single cross hybrids and also consists of two other sub-groups with variable genetic similarity coefficient ranging from 0.51 to 1.00. The information can serve as bases for silk worm breeding programme. Key words: DNA polymorphism, RAPD, similarity coefficient, single cross hybrids. 1. §ÆT VÊN §Ò sinh häc hiÖn ®¹i cã thÓ kh¾c phôc nh−îc ®iÓm nμy nhê cã c¸c chØ thÞ ph©n tö. ¦u §Õn nay, chän t¹o gièng t»m (Bombyx ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p lμ kh«ng phô thuéc mori L.) chñ yÕu vÉn b»ng ph−¬ng ph¸p vμo ®iÒu kiÖn m«i tr−êng mμ l¹i hiÖu qu¶ ë truyÒn thèng nªn tiªu tèn nhiÒu thêi gian c¶ khÝa c¹nh thêi gian vμ chÊt l−îng t¹o mμ kÕt qu¶ t¹o gièng h¹n chÕ. C«ng nghÖ gièng. V× thÕ cho ®Õn nay ®· cã kh¸ nhiÒu 402
  2. Phân tích tính đa hình ADN của 8 cặp lai nhị nguyên tằm dâu F1 bằng chỉ thị RAPD ®èi t−îng vËt nu«i vμ c©y trång ®−îc t¹o ra kÕt qu¶ “Ph©n tÝch ®a d¹ng di truyÒn ADN cã sù hç trî cña chØ thÞ ph©n tö (Kim vμ cs., cña c¸c con lai F1 cña 04 cÆp lai d©u t»m nhÞ 2006; Hang vμ cs., 1997; Carlos vμ cs., 2000; nguyªn trong n−íc vμ 04 cÆp lai d©u t»m nhÞ §inh ThÞ Phßng vμ cs., 2004; §inh ThÞ nguyªn nhËp ngo¹i b»ng chØ thÞ RAPD” lμm Phßng vμ cs., 2008; NguyÔn ThÞ Thanh B×nh c¬ së cho nghiªn cøu t¹o gièng míi. vμ cs., 1999). Trong sè c¸c chØ thÞ ISSR, RFLP, AFLP, RAPD… th× chØ thÞ RAPD 2. NGUY£N LIÖU Vμ PH¦¥NG PH¸P t−¬ng ®èi dÔ sö dông, gi¸ thμnh h¹ mμ vÉn NGHI£N CøU cho kÕt qu¶ tin cËy (Ferreira vμ cs., 1997; 2.1. Nguyªn liÖu Powell vμ cs., 1996). ¦u thÕ lai trong t¹o gièng ®−îc xem nh− C¸c con nhéng F1 cña 04 cÆp lai t»m nhÞ nguyªn trong n−íc vμ 04 cÆp lai t»m nhÞ lμ lý thuyÕt kinh ®iÓn ®óng ë mäi khÝa c¹nh, nguyªn nhËp ngo¹i do Trung t©m Nghiªn tuy nhiªn hiÖu qu¶ cña −u thÕ lai tïy thuéc cøu D©u t»m t¬ cung cÊp. C¸c mÉu nhéng vμo viÖc lùa chän bè mÑ cÆp lai vμ mÊu chèt ®−îc b¶o qu¶n ë nhiÖt ®é - 20oC cho tíi khi chÝnh lμ sù kh¸c biÖt di truyÒn, sù kh¸c biÖt sö dông. Tªn c¸c cÆp lai vμ ký hiÖu cho trong di truyÒn cμng lín th× sÏ sinh ra thÕ hÖ con b¶ng 1. lai cã tû lÖ dÞ hîp tö vμ −u thÕ lai cμng cao. C¸c måi RAPD: Tªn vμ tr×nh tù c¸c §Ó hiÓu biÕt thªm vÒ tÝnh ®a d¹ng di nucleotide cña 15 måi ngÉu nhiªn sö dông truyÒn ë t»m d©u, c«ng tr×nh nμy tr×nh bμy trong nghiªn cøu cho trong b¶ng 2. B¶ng 1. Tªn cña 8 cÆp lai nhÞ nguyªn t»m d©u TT Tên các cặp lai nhị nguyên tằm dâu Nơi cung cấp Ký hiệu 1 QĐ7 Trung tâm Nghiên cứu Dâu tằm tơ NN*1 2 QĐ9 Trung tâm Nghiên cứu Dâu tằm tơ NN2 3 A1 x 810 Trung tâm Nghiên cứu Dâu tằm tơ NN3 4 A2 x Ô1 Trung tâm Nghiên cứu Dâu tằm tơ NN4 5 A2 x B46 Trung tâm Nghiên cứu Dâu tằm tơ TN*1 6 A2 x VN1 Trung tâm Nghiên cứu Dâu tằm tơ TN2 7 B42 x B46 Trung tâm Nghiên cứu Dâu tằm tơ TN3 8 E38 x A1 Trung tâm Nghiên cứu Dâu tằm tơ TN4 Ghi chú: NN*: cặp lai tằm dâu nhập ngoại, TN*: cặp lai tằm dâu trong nước B¶ng 2. Tr×nh tù c¸c nucleotide cña 10 måi ngÉu nhiªn TT Tên mồi Trình tự mồi TT Tên mồi Trình tự mồi 1 OPE14 5’TGC GGC TGAG3’ 9 OPB12 5’CCT TGA CGCA3’ 2 RA 40 5'GGC GGA CTGT3' 10 OPP15 5’GGA AGC CAAC3’ 3 OPB18 5’CCA CAG CAGT3’ 11 OPV2 5’AGT CAC TCCC3’ 4 RA 46 5’CCA GAC CCTG3’ 12 RA159 5’GTC CAC ACGG3’ 5 OPA02 5’TGCCGAGCTG3’ 13 OPP19 5’GGG AAG GACA3’ 6 OPB04 5’GGA CTG GAGT3’ 14 OPN11 5’TCG CCG CAAA3’ 7 OPP08 5’ACA TCG CCCA3’ 15 OPP04 5’GTG TCT CAGG3’ 8 OPV6 5’ACG CCC AGGT3’ 403
  3. Vũ Thị Thu Hiền, Đinh Thị Phòng 2.2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu X¸c ®Þnh hÖ sè t−¬ng ®ång di truyÒn, lËp 2.2.1. T¸ch ADN tæng sè tõ c¸c gièng t»m biÓu ®å h×nh c©y ®Ó so s¸nh hÖ sè t−¬ng ®ång di truyÒn gi÷a 80 c¸ thÓ cña mçi cÆp lai nhÞ ADN tæng sè ®−îc t¸ch tõ 10 c¸ thÓ t»m nguyªn theo ph−¬ng ph¸p Nei vμ Li (1979); F1 (5 ®ùc vμ 5 c¸i cho mçi mét cÆp lai) cña Weir (1990). Sè liÖu ®−îc xö lý b»ng ch−¬ng 04 cÆp lai nhÞ nguyªn trong n−íc vμ 04 cÆp tr×nh NTSYSpc version 2.0 (Rohf, 2001). lai nhÞ nguyªn nhËp ngo¹i theo bé kÝt #K0512 cña h·ng Fermentas, c¸c b−íc ®−îc thùc hiÖn theo protocol chØ dÉn cña nhμ s¶n 3. KÕT QU¶ Vμ TH¶O LUËN xuÊt. KiÓm tra ®é s¹ch vμ hμm l−îng ADN 3.1. §a h×nh ph©n ®o¹n ADN cña c¸c b»ng ®o quang phæ hÊp thô kÕt hîp víi ®iÖn cÆp lai nhÞ nguyªn t»m d©u trong di trªn gel agarose 0,9%. n−íc vμ nhËp ngo¹i 2.2.2. Ph©n tÝch PCR - RAPD KÕt qu¶ ph©n tÝch s¶n phÈm PCR - Mét ph¶n øng PCR cã thÓ tÝch 25 μl bao RAPD cña 80 mÉu nhéng F1 thuéc 8 cÆp lai gåm dung dÞch ®Öm PCR 1X; 2,5 mM MgCl2; nhÞ nguyªn trong n−íc vμ nhËp ngo¹i ®· chØ 2 mM dNTPs; 200 nM ®o¹n måi; 0,5 ®¬n vÞ ra 12/15 måi cho tÝnh ®a h×nh víi gi¸ trÞ PIC Taq polymerase vμ 10 ng DNA khu«n. Ph¶n dao ®éng tõ 0,07 (OPV6) ®Õn 0,51 (OPP19). øng PCR – RAPD thùc hiÖn trong m¸y PCR Sè l−îng c¸c ph©n ®o¹n ADN nh©n b¶n víi – Thermal Cycler 9700 theo chu tr×nh nhiÖt: mçi måi xª dÞch tõ 1 ®Õn 9 ph©n ®o¹n. KÝch 940C trong 1 phót; 45 chu kú (920C trong 1 th−íc c¸c ph©n ®o¹n ADN ®−îc nh©n b¶n phót; 350C trong 1 phót; 720C trong 1 phót); trong kho¶ng tõ 200 bp ®Õn 1600 bp. Tæng sè ph©n ®o¹n ADN nh©n b¶n ®−îc cña 80 mÉu 720C trong 10 phót; gi÷ s¶n phÈm ë 40C. §iÖn di s¶n phÈm PCR trªn gel agarose nhéng F1 víi 15 måi RAPD lμ 4002. Sè ph©n 1,5%, nhuém Ethidium bromide vμ chôp ¶nh ®o¹n ADN nh©n b¶n ®−îc nhiÒu nhÊt lμ 505 trªn m¸y soi gel cña H·ng Clever Scientific ph©n ®o¹n khi ph©n tÝch víi måi RA40 vμ Ýt (Anh). nhÊt lμ 117 ph©n ®o¹n khi ph©n tÝch víi måi OPV02 (sè liÖu kh«ng chØ ra ë ®©y). Tæng sè 2.2.3. Ph©n tÝch sè liÖu ph©n ®o¹n ADN khi ph©n tÝch víi 15 måi Dùa trªn sù xuÊt hiÖn hay kh«ng xuÊt ngÉu nhiªn lμ 99 ph©n ®o¹n. Trong ®ã cã 83 hiÖn cña c¸c ph©n ®o¹n ADN khi ®iÖn di s¶n ph©n ®o¹n lμ ®a h×nh (chiÕm 83,84%) vμ 16 phÈm PCR-RAPD víi c¸c ®o¹n måi ngÉu ph©n ®o¹n ®¬n h×nh (chiÕm 16,16%) (B¶ng 3). nhiªn cña 04 cÆp lai t»m nhÞ nguyªn trong TÝnh ®a h×nh thÓ hiÖn ë sù xuÊt hiÖn n−íc vμ 04 cÆp lai nhÞ nguyªn nhËp ngo¹i hay kh«ng xuÊt hiÖn ph©n ®o¹n ADN khi so lμm c¬ së cho viÖc ph©n tÝch sè liÖu. TØ lÖ s¸nh gi÷a c¸c mÉu víi nhau. Ch¼ng h¹n khi phÇn tr¨m tÝnh ®a h×nh c¸c ph©n ®o¹n ADN ph©n tÝch 4 cÆp lai trong n−íc víi måi ®−îc tÝnh b»ng sè ph©n ®o¹n ADN ®a h×nh OPA02 (H×nh 1) cã 7 ph©n ®o¹n ADN ®−îc trªn tæng sè ph©n ®o¹n nh©n b¶n ®uîc. nh©n b¶n th× c¶ 7 ph©n ®o¹n ®Òu chØ ra tÝnh Hμm l−îng th«ng tin tÝnh ®a h×nh ®a h×nh, vÝ dô ë vÞ trÝ 1 kb, mÉu TN3.2 vμ (Polymorphism information content = PIC) TN3.9 thuéc cÆp TN3 (giÕng 23, 29 t−¬ng cña mçi cÆp lai x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: øng) ®· kh«ng xuÊt hiÖn ph©n ®o¹n ADN, 2 hay t¹i vÞ trÝ 0,2 kb c¸c mÉu nhéng TN1.1, PICi = 1 - Σ Pij TN1.2, TN1.3, TN1.6, TN1.7, TN1.9, TN1.10 Trong ®ã: Pij lμ tÇn sè cña allen j cña thuéc cÆp TN1 (giÕng 1, 2, 3, 6, 7, 9, 10 t−¬ng kiÓu gen i ®−îc kiÓm tra. Ph¹m vi gi¸ trÞ PIC øng), hay c¸c mÉu nhéng TN2.1, TN2.2, tõ 0 (kh«ng ®a h×nh) tíi 1 (®a h×nh hoμn TN2.7 (giÕng 11, 12, 17, t−¬ng øng) thuéc toμn). cÆp TN2 ®· xuÊt hiÖn ph©n ®o¹n ADN. 404
  4. Phân tích tính đa hình ADN của 8 cặp lai nhị nguyên tằm dâu F1 bằng chỉ thị RAPD B¶ng 3. Gi¸ trÞ PIC vμ tØ lÖ ph©n ®o¹n ®a h×nh cña 80 mÉu nhéng F1 cña c¸c cÆp lai nhÞ nguyªn t»m d©u trong n−íc vμ nhËp ngo¹i Số phân đoạn Số phân đoạn Tổng số phân đoạn % phân đoạn Mồi PIC đa hình đồng hình ADN đa hình OPE14 0 0 3 3 0,00 RA40 0,27 11 0 11 100,00 OPB18 0,35 9 0 9 100,00 RA46 0,23 2 1 3 66,67 OPA02 0,37 11 0 11 100,00 OPB04 0,41 7 1 8 87,50 OPP08 0,24 5 2 7 71,43 OPV6 0,07 1 2 3 33,33 OPB12 0,36 7 1 8 87,50 OPP15 0,22 6 1 7 85,71 OPV2 0,16 2 0 2 100,00 RA159 0 0 2 2 0,00 OPP19 0,51 13 1 14 92,86 OPN11 0 0 2 2 0,00 OPP04 0,37 9 0 9 100,00 Tổng 83 16 99 83,84 M 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 3 35 37 39 1kb 0,5kb 0,25k H×nh 1. S¶n phÈm PCR-RAPD cña 04 cÆp lai nhÞ nguyªn trong n−íc víi måi OPA02 (M: thang ph©n tö 1 kb, giÕng 1-10: cÆp lai TN1, 11-20: cÆp lai TN2, 21-30: cÆp lai TN3, 31-40: cÆp lai TN4, mçi cÆp lai 5 c¸ thÓ ®Çu ®ùc vμ 05 c¸ thÓ cßn l¹i lμ c¸i) M 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 0,7 5kb 0,25kb H×nh 2. S¶n phÈm PCR-RAPD cña 04 cÆp lai nhÞ nguyªn nhËp ngo¹i víi måi OPB12 (M: thang ph©n tö 1 kb, giÕng 1-10: cÆp lai NN1, 11-20: cÆp lai NN2, 21-30: cÆp lai NN3, 31-40: cÆp lai NN4, mçi cÆp lai 5 c¸ thÓ ®Çu ®ùc vμ 05 c¸ thÓ cßn l¹i lμ c¸i) 405
  5. Vũ Thị Thu Hiền, Đinh Thị Phòng §èi víi 4 cÆp lai nhÞ nguyªn t»m d©u cÆp NN3 dao ®éng trong kho¶ng 0,875 (gi÷a nhËp ngo¹i tÝnh ®a h×nh thÓ hiÖn t−¬ng ®èi NN3.4 vμ NN3.5) ®Õn 0,981 (gi÷a NN3.3 vμ râ ë måi OPB12. Trong sè 7 ph©n ®o¹n ADN NN3.4), cÆp NN4 dao ®éng trong kho¶ng ®−îc nh©n b¶n th× cã 5 ph©n ®o¹n ®a h×nh 0,893 (gi÷a NN4.7 vμ NN4.9) ®Õn 1 (gi÷a (chiÕm 71,43%). C¸c ph©n ®o¹n cã kÝch NN4.1 vμ NN4.2), cÆp TN1 cã hÖ sè t−¬ng th−íc kho¶ng tõ 0,3 kb ®Õn 1,2 kb. Ch¼ng ®ång di truyÒn dao ®éng tõ 0,724 (gi÷a h¹n ë vÞ trÝ kho¶ng 1 kb cã 20 mÉu nhéng TN1.4 vμ TN1.10) ®Õn 0,962 (gi÷a TN1.2 vμ thuéc 2 cÆp lai NN3, NN4 ®· xuÊt hiÖn TN1.5), ®èi víi cÆp TN2 dao ®éng tõ 0,750 ph©n ®o¹n ADN, trong khi ®ã c¸c mÉu cña (gi÷a TN2.1 vμ TN2.3) ®Õn 0,981 (gi÷a 2 cÆp lai NN1 vμ NN2 ®· kh«ng xuÊt hiÖn TN2.6 vμ TN2.7); cÆp TN3 dao ®éng trong ph©n ®o¹n ADN. kho¶ng 0,727 (gi÷a TN3.7 vμ TN3.10) ®Õn Tõ kÕt qu¶ nhËn ®−îc trªn ®©y cho 0,925 (gi÷a TN3.5 vμ TN3.6). Riªng ®èi víi thÊy tÝnh ®a h×nh ADN t−¬ng ®èi râ vμ cÆp lai TN4 cã hÖ sè t−¬ng ®ång di truyÒn phong phó khi so s¸nh 8 cÆp lai nhÞ nguyªn dao ®éng kho¶ng tõ 0,655 (gi÷a TN4.4 vμ t»m d©u víi nhau. TN4.5) ®Õn 1 (gi÷a TN4.9 vμ TN4.10). KÕt qu¶ nμy cho thÊy ®é ®ång nhÊt di truyÒn 3.2. Mèi quan hÖ di truyÒn cña c¸c cÆp t−¬ng ®èi cao cña c¸c con lai F1 ë mçi cÆp lai nhÞ nguyªn t»m d©u trong n−íc lai. vμ nhËp ngo¹i Mèi quan hÖ di truyÒn gi÷a c¸c cÆp nhÞ C¸c sè liÖu ph©n tÝch PCR-RAPD ®−îc nguyªn thÓ hiÖn trªn s¬ ®å h×nh c©y ®· ph©n xö lý vμ ph©n tÝch trong ch−¬ng tr×nh ra lμm 2 nh¸nh chÝnh vμ cã møc ®é t−¬ng NTSySpc version 2.0 nh»m t×m ra kho¶ng ®ång di truyÒn kho¶ng tõ 0,33 ®Õn 1,00. c¸ch di truyÒn gi÷a c¸c gièng nghiªn cøu Trong mçi nh¸nh chÝnh l¹i ph©n ra nhiÒu th«ng qua hÖ sè t−¬ng ®ång di truyÒn vμ nh¸nh phô. Nh¸nh chÝnh I bao gåm toμn bé biÓu ®å h×nh c©y. Ph©n nhãm di truyÒn lμ 04 cÆp lai nhÞ nguyªn trong n−íc cã hÖ sè ph−¬ng ph¸p phæ biÕn ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é t−¬ng ®ång di truyÒn kho¶ng tõ 0,734 ®Õn ®a d¹ng cña ®èi t−îng nghiªn cøu. Ph−¬ng 1,00 vμ chia lμm 02 nh¸nh phô nhá riªng ph¸p nμy dùa trªn nh÷ng lý thuyÕt thèng biÖt. Nh¸nh phô thø nhÊt gåm 04 c¸ thÓ F1 kª to¸n häc vμ sinh häc. Ph©n nhãm di cña cÆp lai TN2, TN3 cã hÖ sè t−¬ng ®ång truyÒn ®−îc tiÕn hμnh ph©n tÝch theo 2 kho¶ng tõ 0,91 ®Õn 0,82. Nh¸nh phô thø hai c¸ch: tÝnh tr¹ng kiÓu h×nh vμ tÝnh tr¹ng gåm 36 c¸ thÓ F1 cßn l¹i cña cÆp lai nhÞ kiÓu gen. Ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ ®a d¹ng nguyªn trong n−íc vμ cã hÖ sè t−¬ng ®ång di kiÓu gen mang l¹i hiÖu qu¶ cao h¬n v× truyÒn trong kho¶ng tõ 0,734 ®Õn 1,00. §èi kh«ng lÖ thuéc vμo ®iÒu kiÖn m«i tr−êng, v× víi nh¸nh chÝnh II gåm toμn bé 4 cÆp lai t»m thÕ sÏ gióp c¸c nhμ chän gièng cã ®Þnh nhÞ nguyªn nhËp ngo¹i vμ còng ®−îc chia h−íng t−¬ng ®èi chÝnh x¸c khi lùa chän vËt lμm 2 nh¸nh phô nhá, cã hÖ sè t−¬ng ®ång di liÖu lai nh»m t¹o ra con lai cã tÝnh tr¹ng truyÒn kho¶ng tõ 0,503 ®Õn 1,00. Nh¸nh mong muèn. phô thø nhÊt bao gåm 20 c¸ thÓ F1 cña cÆp Khi so s¸nh gi÷a 10 c¸ thÓ F1 cña mét lai t»m NN3, NN4 cã hÖ sè t−¬ng ®ång di cÆp lai ®· chØ ra hÖ sè t−¬ng ®ång di truyÒn truyÒn dao ®éng tõ 0,90 ®Õn 1,00. Nh¸nh cña cÆp NN1 dao ®éng tõ 0,902 (gi÷a NN1.4 phô thø hai bao gåm 20 c¸ thÓ cßn l¹i cña vμ NN1.8) ®Õn 1 (gi÷a NN1.6 vμ NN1.7), ®èi cÆp lai nhËp ngo¹i NN1 vμ NN2 cã hÖ sè víi cÆp NN2 dao ®éng tõ 0,860 (gi÷a NN2.1 t−¬ng ®ång di truyÒn trong kho¶ng tõ 0,87 vμ NN2.2) ®Õn 1 (gi÷a NN2.7 vμ NN2.9), ®Õn 1,00. 406
  6. Phân tích tính đa hình ADN của 8 cặp lai nhị nguyên tằm dâu F1 bằng chỉ thị RAPD NN1.1 NN1.2 NN1.5 NN1.3 NN1.6 NN1.7 NN1.10 NN1.8 NN1.9 NN1.4 NN2.1 NN2.2 NN2.5 NN2.3 NN2.7 NN2.9 NN2.6 NN2.8 NN2.4 NN2.10 II NN3.1 NN4.1 NN4.2 NN4.10 NN3.7 NN3.9 NN4.3 NN4.4 NN4.5 NN4.6 NN4.8 NN3.3 NN3.4 NN3.8 NN4.9 NN3.10 NN3.6 NN4.7 NN3.2 NN3.5 TN1.1 TN1.3 TN1.2 TN1.6 TN1.7 TN1.5 TN1.8 TN1.9 TN1.10 TN1.4 TN2.2 TN2.3 TN2.6 TN2.7 TN3.7 TN2.8 TN2.9 TN2.10 TN2.4 TN2.5 TN4.1 TN4.2 TN4.3 TN4.4 TN3.1 I TN3.2 TN3.3 TN3.4 TN3.5 TN3.6 TN4.5 TN4.6 TN4.7 TN4.8 TN4.9 TN4.10 TN2.1 TN3.8 TN3.9 TN3.10 0.33 0.50 0.67 0.83 1.00 He so tuong dong H×nh 3. BiÓu ®å h×nh c©y theo hÖ sè di truyÒn cña Jaccard vμ kiÓu ph©n nhãm UPGMA cña 80 c¸ thÓ F1 thuéc 8 cÆp lai nhÞ nguyªn Chän t¹o gièng t»m cã sù hç trî cña kü phÝa B¾c ViÖt Nam vμ ®· ph¸t hiÖn ra hai thuËt sinh häc ph©n tö ®· ®−îc nhiÒu nhμ gièng t»m §S1 vμ §S2 cã hÖ sè di truyÒn nghiªn cøu ¸p dông tõ n¨m 1972. Ch¼ng gièng nhau tíi 98,4%, theo t¸c gi¶ ®©y cã thÓ h¹n nh− Srivastava vμ cs. (2005) ®· dïng 10 chØ lμ 1 gièng nh−ng nu«i ë hai ®Þa ph−¬ng chØ thÞ RAPD ®Ó ®¸nh gi¸ ®a d¹ng di truyÒn kh¸c nhau. T−¬ng tù §inh ThÞ Phßng vμ cs. cho 20 gièng t»m, mÆc dï hÖ sè t−¬ng ®ång (2009) ®· dïng c¸c chØ thÞ RAPD ®Ó ®¸nh di truyÒn gi÷a c¸c gièng lμ 0,754, nh−ng c¸c gi¸ ®é thuÇn cña 10 gièng t»m míi chän tæ hîp lai ®¬n vμ lai kÐp ®· ®−îc thiÕt lËp vμ t¹o, kÕt qu¶ ph©n tÝch ADN nhËn ®−îc còng cho kÕt qu¶ rÊt kh¶ quan. §èi chiÕu víi kÕt hoμn toμn phï hîp víi kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ ®é qu¶ thu nhËn trong nghiªn cøu nμy cho thÊy thuÇn th«ng qua mét sè chØ tiªu h×nh th¸i møc ®é t−¬ng ®ång di truyÒn dao ®éng tõ (søc sèng cña t»m, ®é ®ång ®Òu cña kÐn, 0,503 ®Õn 0,734 khi so s¸nh gi÷a 4 cÆp lai träng l−îng toμn kÐn, tû lÖ vá kÐn...) do nhÞ nguyªn trong n−íc (nh¸nh I) vμ 4 cÆp lai Trung t©m Nghiªn cøu D©u t»m t¬ nghiªn nhÞ nguyªn nhËp ngo¹i (nh¸nh II). Víi kÕt cøu thùc hiÖn. qu¶ nμy cho thÊy viÖc dù ®o¸n cÆp lai tø nguyªn t»m d©u lμ cã thÓ, tuy nhiªn cÇn kÕt hîp thªm víi ®Æc ®iÓm h×nh th¸i cña c¸c con 4. KÕT LUËN lai F1. NguyÔn ThÞ Thanh B×nh vμ cs. (2004) - Khi ph©n tÝch tÝnh ®a h×nh ADN cña còng ®· sö dông c¸c måi RAPD ®Ó ®¸nh gi¸ 80 mÉu nhéng F1 cña 04 cÆp lai nhÞ nguyªn ®a d¹ng tËp ®oμn 08 gièng t»m ®ang nu«i ë t»m d©u trong n−íc vμ 04 cÆp lai nhÞ nguyªn 407
  7. Vũ Thị Thu Hiền, Đinh Thị Phòng t»m d©u nhËp ngo¹i víi 15 måi ngÉu nhiªn Xanthomonas oryzae b»ng kü thuËt th× cã 12/15 måi cã tÝnh ®a h×nh víi gi¸ trÞ RAPD. B¸o c¸o khoa häc Héi nghÞ toμn PIC dao ®éng tõ 0,07 (OPV6) ®Õn 0,51 quèc vÒ Nh÷ng vÊn ®Ò nghiªn cøu c¬ b¶n (OPP19). Trong ph¹m vi vïng ph©n tÝch cã trong khoa häc sù sèng ®Þnh h−íng n«ng 99 ph©n ®o¹n ADN ®−îc nh©n b¶n, cã 83 l©m nghiÖp miÒn nói. NXB. §¹i häc Th¸i ph©n ®o¹n ®a h×nh (83,84%) vμ 16 ph©n Nguyªn: 571-574. ®o¹n ®¬n h×nh (16,16%), sè l−îng c¸c ph©n §inh ThÞ Phßng, Vò ThÞ Thu HiÒn, TrÇn ThÞ ®o¹n ADN dao ®éng tõ 1 ®Õn 9 víi kÝch ViÖt Thanh, D−¬ng V¨n T¨ng, NguyÔn th−íc trong kho¶ng tõ 200 bp ®Õn 1600 bp. ThÞ §¶m (2009). Nghiªn cøu mèi quan hÖ Måi RA40 ®· nh©n b¶n ®−îc nhiÒu ph©n di truyÒn cña 10 gièng t»m (Bombyx mori) ®o¹n nhÊt (505 ph©n ®o¹n) vμ Ýt nhÊt lμ måi b»ng chØ thÞ RAPD. B¸o c¸o khoa häc héi OPV02 (117 ph©n ®o¹n). nghÞ c«ng nghÖ sinh häc toμn quèc 2009. - HÖ sè t−¬ng ®ång di truyÒn cña c¸c con NXB. §¹i häc Th¸i Nguyªn: 127-130. lai F1 cña 08 cÆp lai nhÞ nguyªn trong n−íc Ferreira AR, Keim P (1997). Genetic vμ nhËp ngo¹i dao ®éng trong kho¶ng 0,33 Mapping of Soybean [Glycine max (L.) ®Õn 1,00 (gièng nhau hoμn toμn) vμ ®−îc Merr.] using Random Amplified ph©n lμm 02 nhãm chÝnh: Nh¸nh chÝnh I bao Polymorphic ADN (RAPD). Plant Mol Biol gåm toμn bé c¸c con lai F1 cña 04 cÆp lai nhÞ Rep 15(4): 335- 354. nguyªn trong n−íc vμ cã hÖ sè t−¬ng ®ång di Hang N, Angeles ER, Domingo J, truyÒn kho¶ng tõ 0,734 ®Õn 1,00. Nh¸nh Magpantay G, Singh S, Zhang G, chÝnh II bao gåm toμn bé c¸c con lai F1 cña Kumaravadivel N, Bennett J, Khush G S 04 cÆp lai nhÞ nguyªn nhËp ngo¹i, cã hÖ sè (1997). Pyramiding of bacterial blight t−¬ng ®ång di truyÒn kho¶ng tõ 0,503 ®Õn resistance gens in rice: marker-assisted 1,00. Møc ®é t−¬ng ®ång di truyÒn gi÷a 4 cÆp selection using AFLP and PCR. Theor lai nhÞ nguyªn trong n−íc (nh¸nh I) vμ 4 cÆp Appl Genet 95: 313-320. lai nhÞ nguyªn nhËp ngo¹i (nh¸nh II) kho¶ng Kim MK, Park MJ, Jeong WH, Nam KC, tõ 0,503 ®Õn 0,734. §©y lμ c¬ së cho chän t¹o Chung J (2006). SSR marker tightly gièng t»m míi. linked to the Ti locus in Soybean [Glycine max (L.) Merr.]. Euphytica 152(3): 361 - 366. TμI LIÖU THAM KH¶O Li M, Guo M, Hou C, Miao X, Xu A, Guo X, Carlos R, Breto MP, Asins MJ (2000). A Huang J (2006). Linkage and mapping quick methodology to identify sexual analyses of the densonucleosis non- seedlings in citrus breeding programs susceptible gene nsd-Z in the silkworm using SSR markers. Euphytica 112: 89-94. Bombyx mori using SSR markers. Genome §inh ThÞ Phßng, §ç TiÕn Ph¸t, NguyÔn ThÞ 49. 397 – 402. YÕn (2008). §a d¹ng ADN genome c¸c Mace ES, Phong DT, Upadhyaya HD, chñng vi khuÈn (Pseudomonas Chandra ES, Crouch JH (2006). SSR solanacearum) g©y bÖnh hÐo xanh c©y l¹c analysis of cultivated groundnut (Arachis b»ng kü thuËt RADP. T¹p chÝ Khoa häc vμ hypogaea L.) germplasm resistant to rust C«ng nghÖ 6: 75-81. and late leaf spot diseases. Euphytica 152: §inh ThÞ Phßng, Lª TrÇn B×nh, Lª ThÞ Muéi, 317-33. NguyÔn ThÞ H¶i Hμ, Lª Duy Thμnh, Nei M, Li WH (1979). Mathematical model NguyÔn V¨n ViÕt (2004). Nghiªn cøu ®a for studying genetic variation in terms of d¹ng tËp ®oμn gièng lóa cã tÝnh kh¸ng restriction and nucleases, Proc. Natl. Sci. kh¸c nhau víi bÖnh b¹c l¸ lóa vi khuÈn 76: 5269-5273. 408
  8. Phân tích tính đa hình ADN của 8 cặp lai nhị nguyên tằm dâu F1 bằng chỉ thị RAPD NguyÔn ThÞ Thanh B×nh, Hoμng ThÞ H»ng, PK, Thangavelu K, Saratchandra B (2005). N«ng V¨n H¶i (1999). Nghiªn cøu ®a h×nh Genetic analysis of silworms (Bombyx ph©n tö vμ sμng läc c¸c gièng t»m ®a hÖ mori) throught RAPD markers. Indian ViÖt Nam. B¸o c¸o Héi nghÞ C«ng nghÖ Journal Biotechnology 4. 389 – 395. sinh häc toμn quèc. NXB. Khoa häc vμ Kü Suzuki Y, Gage L, Brown DD (1972). The thuËt: 1425 -1429. genes for silk fibroin in Bombyx mori. J. NguyÔn ThÞ Thanh B×nh, Hoμng ThÞ H»ng, Mol. Biol. 70: 637–649. N«ng V¨n H¶i (2004). Nghiªn cøu ®a h×nh Ueno K, Hui CC, Fukuta M, Suzuki Y mét sè gièng t»m d©u b»ng kü thuËt (1992). Molecular analysis of the deletion RAPD. T¹p chÝ Di truyÒn häc vμ øng dông mutants in the E homeotic complex of the 1: 19 - 24. silkworm Bombyx mori. Development 114, Powell W, Morgante M, Andre C, Hanafey 555-563. M, Vogel J, Tingey S, Rafalski A (1996). Weir BS (1990). Genetic data analysis - The comparison of RFLP, RAPD, AFLP and SSR markers for germplasm analysis. Methods for discrete genetic data, Sinauer Molecular Breeding 2(3): 225 - 238. Associates, Inc., Sunderland. Rohlf FJ (2001), NTSYS Numerical Williams JGK, Kubelik AR, Livak KJ, Taxonomy and Multivariate Analysis Rafalski JA, Tingey SV (1990). DNA System, Version 2.0, Exeter Software polymorphisms amplified by arbitrary Publ., Setauket, New York. primers are useful as genetic markers. Srivastava PP, Vijayan K, Awasthi AK, Kar Nucleic Acids Res 18: 6531-6535. 409
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2