Phẫu thuật tán nhuyễn thể thuỷ tinh (phacoemulsification) và đặt thể thuỷ tinh nhân tạo đa tiêu cự

PHẪU THUẬT TÁN NHUYỄN THỂ THUỶ TINH<br /> (PHACOEMULSIFICATION)<br /> VÀ ĐẶT THỂ THUỶ TINH NHÂN TẠO ĐA TIÊU CỰ<br /> KHÚC THỊ NHỤN<br /> <br /> Bệnh viện Việt Tiệp - Hải Phòng<br /> TÓM TẮT<br /> <br /> Chúng tôi thông báo kết quả nghiên cứu 54 bệnh nhân mổ đục thể thuỷ tinh bằng<br /> phương pháp tán nhuyễn thể thuỷ tinh phối hợp đặt thể thuỷ tinh nhân tạo mềm đa tiêu cự<br /> AMO-ARRAY của hãng ALLERGAN - FRANCE. Đề tài được thực hiện từ tháng 5 đến<br /> tháng 7/1997 tại khoa mắt của giáo sư Paul TURUT, viện trường AMIENS, Pháp. Với<br /> thời gian theo dõi trung bình là 6,21 tuần.<br /> 1.<br /> <br /> Kết quả:<br /> Thị lực:<br /> <br /> -<br /> <br /> Thị lực nhìn xa không kính trung bình sau mổ là 0,59, trong đó thị lực<br /> <br />  5/10<br /> <br /> chiếm 66%. Thị lực nhìn xa có kính trung bình là 0,83 trong đó thị lực  5/10 chiếm<br /> 94,43%.<br /> Thị lực nhìn gần không kính sau mổ : Có 56,25% số bệnh nhân của chúng tôi có<br /> thị lực nhìn gần không kính sau mổ là P2 - P3 (tức là bệnh nhân có thể đọc sách không<br /> cần kính). Sau khi đã chỉnh kính có 96,28% số bệnh nhân của chúng tôi có thể đọc P1,5<br /> - P3 (Tương ứng với thị lực nhìn gần là 12/10, 10/9, 9/10).<br /> 2.<br /> Độ loạn thị: Độ loạn thị giác mạc sau mổ là thấp và ổn định sớm. Loạn thị giác<br /> mạc sau mổ  1,25 dp chiếm 79,74% số bệnh nhân của chúng tôi.<br /> 3.<br /> <br /> Biến chứng trong và sau mổ: Không có biến chứng trong và sau mổ.<br /> <br /> Phẫu thuật tán nhuyễn thể thuỷ tinh<br /> <br /> tinh và hút chất thể thuỷ tinh qua hệ<br /> <br /> (Phacoemulsification) được mô tả bởi<br /> KELMANN năm 1967 là một kỹ thuật<br /> <br /> thống hút song hành. Nó có ưu điểm là ít<br /> biến chứng liên quan đến vết mổ lớn,<br /> <br /> mổ lấy thể thuỷ tinh ngoài bao, tinh vi,<br /> hiện đại thực hiện qua một đường rạch<br /> <br /> lành sẹo nhanh hơn, phục hồi thị lực sớm<br /> hơn và gây độ loạn thị sau mổ ít hơn các<br /> <br /> giác mạc nhỏ (3,2mm). Trong kỹ thuật<br /> này, người ta dùng một kim dẫn động<br /> <br /> phẫu thuật lấy thể thuỷ tinh ngoài bao<br /> bằng tay qua một vết mổ rộng.<br /> <br /> bằng siêu âm để tán nhân của thể thuỷ<br /> <br /> 11<br /> <br /> Để thích ứng với loại phẫu thuật<br /> này, và tránh mở rộng vết mổ trước khi<br /> đặt thể thuỷ tinh nhân tạo, thể thuỷ tinh<br /> <br /> trường AMIENS - FRANCE của giáo sư<br /> Paul Turut từ tháng 5-7/1997, Turut không<br /> có chọn lọc, phẫu thuật chỉ do 1 phẫu thuật<br /> <br /> nhân tạo một tiêu cự, mềm, gấp được, ra<br /> đời từ những năm cuối của thập kỷ 80 (1)<br /> và hiện nay trở thành loại thể thuỷ tinh<br /> <br /> viên thực hiện. Trước khi phẫu thuật tất cả<br /> các BN đều được giải thích kỹ về đặc tính<br /> của loại thể thuỷ tinh nhân tạo này và BN<br /> <br /> nhân tạo được dùng nhiều nhất ở các<br /> nước phát triển.<br /> Từ đầu những năm 90 thể thuỷ tinh<br /> nhân tạo đa tiêu cự, mềm, gấp được ra<br /> <br /> chấp nhận tham gia nghiên cứu.<br /> Tiêu chuẩn loại trừ:<br /> Những BN có tổn hại giác mạc, đáy<br /> mắt ảnh hưởng đến kết quả thị lực.<br /> <br /> đời (1). So với loại thể thuỷ tinh nhân tạo<br /> một tiêu cự thì loại thể thuỷ tinh này có<br /> thể mang lại cho bệnh nhân thị lực nhìn<br /> gần tốt hơn mà không cần kính. Nó đem<br /> <br /> Những BN đã mổ mắt thứ nhất và<br /> được đặt thể thuỷ tinh nhân tạo một tiêu<br /> cự.<br /> <br /> đến cho bệnh nhân một lực giả điều tiết<br /> từ 2,5 đến 3,5 dioptres, vì thế nó cho<br /> phép bệnh nhân có thể đọc sách không<br /> cần kính. Tuy nhiên, theo một số thống<br /> <br /> 2.<br /> Thể thuỷ tinh nhân tạo đa tiêu cự<br /> AMO - ARRAY SA - 40N:<br /> Thể thuỷ tinh nhân tạo đa tiêu cự<br /> AMO, ARRAY SA - 40N của hãng<br /> <br /> kê, loại thể thuỷ tinh nhân tạo này có thể<br /> mang đến cho người bệnh cảm giác<br /> quầng sáng và sự chói mắt với một tỷ lệ<br /> nhỏ.<br /> <br /> Allergan France ... ra đời từ 1992 (1), từ<br /> khi xuất hiện đến nay nó đã được rất nhiều<br /> tác giả nghiên cứu sử dụng và cho kết quả<br /> tốt. Chính vì vậy chúng tôi đặt vấn đề<br /> <br /> Trong đề tài này, chúng tôi báo cáo<br /> 54 bệnh nhân mổ đục thể thuỷ tinh bằng<br /> phương pháp tán thể thuỷ tinh và đặt thể<br /> thuỷ tinh nhân tạo đa tiêu cự, mềm, gấp<br /> <br /> nghiên cứu phẫu thuật tán nhuyễn thể thuỷ<br /> tinh phối hợp đặt thể thuỷ tinh nhân taọ đa<br /> tiêu cự để tìm hiểu lợi ích và nhược điểm<br /> của loại thể thuỷ tinh nhân tạo đa tiêu cự<br /> <br /> được loại AMO-ARRAY của hãng<br /> ALLERGAN. Đề tài được thực hiện từ<br /> tháng 5 đến tháng 7 năm 1997 tại Khoa<br /> Mắt của giáo sư Paul Turut, Viện trường<br /> <br /> này.<br /> <br /> AMIENS, Pháp.<br /> ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP<br /> 1.<br /> Đối tượng:<br /> <br /> quang học được làm bằng Silicone và 2<br /> càng<br /> bằng<br /> PMMA<br /> (Polymethyl<br /> méthacrylate).<br /> Chức năng: Thể thuỷ tinh nhân tạo<br /> <br /> Tất cả những bệnh nhân (BN) được<br /> mổ đục thể thuỷ tinh tại khoa mắt viện<br /> <br /> đa tiêu cự này ưu tiên thị lực nhìn xa. Nó<br /> đảm bảo thị lực nhìn xa tốt. Còn đối với<br /> <br /> Hình thái: Bộ phận quang học của<br /> loại thể thuỷ tinh này có đường kính<br /> 6mm và 2 càng là 13,5mm. Bộ phận<br /> <br /> 12<br /> <br /> thị lực nhìn gần, nó cho phép nhìn gần<br /> tương đối chính xác trong cuộc sống<br /> hàng ngày, muốn có thị lực nhìn gần<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Những đặc điểm về bệnh nhân:<br /> Số lượng bệnh nhân<br /> : 54<br /> Số mắt mổ<br /> : 54<br /> Tuổi trung bình : 71,73 tuổi<br /> <br /> chính xác, cần phải chỉnh thêm bằng<br /> kính.<br /> Đặc tính: Mặt trước của loại thể<br /> <br /> 1.<br /> -<br /> <br /> thuỷ tinh này đảm bảo chức năng đa tiêu<br /> cự. Nó được chia làm 5 vùng vòng tròn<br /> đồng tâm được đánh số từ 1 đến 5 tính từ<br /> trung tâm ra ngoại vi. Mỗi vùng này được<br /> <br /> Giới<br /> : Nam: 18, nữ :<br /> 36<br /> Công suất trung bình của thể thuỷ<br /> tinh nhân tạo: 21,10dp<br /> <br /> xử lý để mang lại cả thị lực nhìn xa, nhìn<br /> gần và thị lực trung gian.<br /> Tỷ lệ dẫn truyền ánh sáng qua mặt<br /> trước của thể thuỷ tinh quyết định tính<br /> <br /> -<br /> <br /> ưu tiên đối với thị lực nhìn xa của loại<br /> thể thuỷ tinh này: 49% cho thị lực nhìn<br /> xa, 37% cho thị lực nhìn gần và 14% cho<br /> thị lực trung gian.<br /> <br /> tuần<br /> <br /> 2.<br /> <br /> -<br /> <br /> Mắt mổ:<br /> : 23<br /> <br /> Mắt phải<br /> <br /> Mắt trái<br /> : 31<br /> Thời gian theo dõi trung bình: 6,21<br /> <br /> Kết quả về độ khúc xạ:<br /> Bảng 1: Độ loạn thị sau mổ<br /> Độ khúc xạ<br /> <br /> Số mắt<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> <br /> Chính thị<br /> <br /> 11<br /> <br /> 20,37%<br /> <br /> Không có loạn thị<br /> <br /> 16<br /> <br /> 29,62%<br /> <br /> Loạn thị  0,75dp<br /> <br /> 08<br /> <br /> 14,81%<br /> <br /> Loạn thị từ 1-1,25 dp<br /> <br /> 08<br /> <br /> 14,81%<br /> <br /> Loạn thị từ 1,5 -2dp<br /> <br /> 11<br /> <br /> 20,37%<br /> <br /> Như vậy chính thị và loạn thị sau mổ  1,25dp chiếm 79,74% số bệnh nhân của<br /> chúng tôi.<br /> 3.<br /> <br /> Kết quả về thị lực nhìn xa:<br /> Bảng 3 : Thị lực nhìn xa có kính, trước và sau mổ.<br /> Thị lực nhìn xa có kính<br /> <br /> Trước mổ<br /> <br /> 13<br /> <br /> Sau mổ<br /> <br />  2/10<br /> <br /> 48,14%<br /> <br /> 1,85% (Giác mạc Guttata)<br /> <br /> 2/10 -4/10<br /> <br /> 51,85%<br /> <br /> 3,70%<br /> <br /> 5/10-7/10<br /> <br /> 0<br /> <br /> 18,51%<br /> <br />  8/10<br /> <br /> 0<br /> <br /> 75,92%<br /> <br /> 1,71/10<br /> <br /> 8,31/10<br /> <br /> Thị lực trung bình<br /> <br /> 94,43%<br /> <br /> Như vậy thị lực nhìn xa sau mổ<br /> trên hoặc bằng 5/10 chiếm 94,43% số<br /> <br /> một mắt sau mổ thị lực có kính chỉ được<br /> 1/10 vì bệnh nhân này có bệnh giác mạc<br /> <br /> bệnh nhân của chúng tôi. Tuy nhiên, có<br /> <br /> Guttata ở cả hai mắt.<br /> <br /> Bảng 3: Thị lực nhìn xa sau mổ không kính<br /> Thị lực<br /> <br /> Số mắt<br /> <br /> Tỷ lệ<br /> <br /> 1-4/10<br /> <br /> 17<br /> <br /> 34%<br /> <br /> 5/10<br /> <br /> 33<br /> <br /> 66%<br /> <br /> Thị lực không kính trung bình<br /> <br /> 5,97/10<br /> <br /> Như vậy thị lực không kính sau mổ trung bình là gần 6/10 ở lô bệnh nhân của<br /> chúng tôi.<br /> Bảng 4: So sánh với các tác giả<br /> Tác giả<br /> <br /> Loại thể thuỷ tinh<br /> <br /> GIMBEL (1991)<br /> <br /> TTT nhiễu xạ 3M<br /> <br /> Thị lực nhìn xa >5/10<br /> Không kính<br /> <br /> Có kính<br /> <br /> 78%<br /> <br /> (Diffactif)<br /> STEINERT (1992)<br /> <br /> TTT đa tiêu cự<br /> <br /> 78%<br /> <br /> 100%<br /> <br /> 72%<br /> <br /> 100%<br /> <br /> AMO-ARAY<br /> PERCIVAL (1992)<br /> <br /> AMO-ARAY<br /> <br /> CHEVALIER<br /> <br /> TTT hai tiêu cự<br /> <br /> (1996)<br /> <br /> TRUE VISTA<br /> <br /> Khúc<br /> <br /> Thị<br /> <br /> 95%<br /> <br /> Nhụn AMO-ARAY<br /> <br /> 66%<br /> <br /> 94,43%<br /> <br /> (1997)<br /> Qua bảng trên, nhận thấy kết quả nghiên cứu của chúng tôi cũng gần giống kết<br /> quả nghiên cứu của các tác giả khác.<br /> <br /> 2<br /> <br /> 4.<br /> <br /> Kết quả về thị lực nhìn gần:<br /> Bảng 5: Thị lực nhìn gần không kính sau mổ<br /> Thị lực nhìn gần có kính<br /> <br /> Trước mổ<br /> <br /> Sau mổ<br /> <br /> P2+P3<br /> <br /> 27<br /> <br /> 56,25%<br /> <br /> P4/P8<br /> <br /> 20<br /> <br /> 41,66%<br /> <br /> P10<br /> <br /> 01<br /> <br /> 2,08%<br /> <br /> Như vậy có 56,25% số bệnh nhân<br /> <br /> nhìn gần 10/10 hoặc 9/10 bệnh nhân có<br /> <br /> của chúng tôi có thị lực nhìn gần không<br /> kính là P2/P3, tức là bệnh nhân có thị lực<br /> <br /> thể đọc sách không cần kính.<br /> <br /> Bảng 6: Thị lực nhìn gần có kính trước và sau mổ.<br /> Thị lực nhìn gần có kính<br /> <br /> Trước mổ<br /> <br /> Sau mổ<br /> <br /> P*1,5<br /> <br /> 0<br /> <br /> 14,81%<br /> <br /> P2+3<br /> <br /> 35,18%<br /> <br /> 81,47%<br /> <br /> P4/P10<br /> <br /> 61,81%<br /> <br /> P4: 1,85%; P10:1,85%<br /> <br /> Như vậy theo thống kê của chúng<br /> <br /> P1,5: Dòng chữ nhỏ nhất của bảng<br /> <br /> tôi có 95,28% số BN có thị lực nhìn gần<br /> sau mổ có kính là từ P1,5 - P3.<br /> <br /> (tương ứng 12/10)<br /> P10: Dòng chữ to nhất của bảng<br /> (tương ứng 1/10)<br /> <br /> Chú thích:<br /> P* Bảng đánh giá thị lực nhìn gần<br /> của Parinaud.<br /> <br /> Bảng 7: So sánh với các tác giả.<br /> Tác giả<br /> <br /> Loại thể thuỷ tinh<br /> nhân tạo<br /> <br /> Thị lực nhìn gần<br /> Không kính<br /> P2/P3<br /> <br /> Có kính<br /> P1,5/P3<br /> <br /> GIMBEL (1991)<br /> <br /> TTT nhiễu xạ 3M<br /> <br /> 84%<br /> <br /> 100%<br /> <br /> RERCIVAL (1992)<br /> <br /> AMO-ARAY<br /> <br /> 72%<br /> <br /> 84%<br /> <br /> CHEVALIER (1996)<br /> <br /> TTT hai tiêu cự<br /> <br /> 93%<br /> <br /> TRUE VISTA<br /> DUBLINEAU (1996)<br /> <br /> AMO-ARAY<br /> <br /> 64%<br /> <br /> 99%<br /> <br /> Khúc Thị Nhụn (1997)<br /> <br /> AMO-ARAY<br /> <br /> 56,25%<br /> <br /> 96,29%<br /> <br /> 2<br /> <br />