intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sâu hại cây lương thực - lúa, bắp, khoai : Sâu hại cây lúa part 2

Chia sẻ: Safskj Aksjd | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

126
lượt xem
27
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trứng có dạng tròn hơi dẹp, lúc mới đẻ có màu trắng trong, khi sắp nở thì chuyển sang màu vàng nhạt. Trứng SPM được đẻ vào ban đêm. Trứng được đẻ thành cụm hoặc thành hàng ở ngay phần bẹ của lá lúa. Thời gian trứng từ 4-5 ngày. Ấu trùng SPM có 5 tuổi. Sâu mới nở có màu trắng ngà, đầu màu nâu nhạt, dài khoảng 1,5 mm, phât triển từ 5-7 ngày. Sang tuổi 2, sâu chuyển dần từ màu trắng ngà sang màu nâu nhạt, phần đầu hơi đậm hơn phần đuôi và dài từ...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sâu hại cây lương thực - lúa, bắp, khoai : Sâu hại cây lúa part 2

  1. Chæång I.. Sáu haûi cáy læång thæûc - luïa, bàõp, khoai 3. Âàûc tênh sinh hoüc vaì sinh thaïi cuía SPM 3.1 Âàûc âiãøm hçnh thaïi vaì voìng âåìi Bæåïm, áúu truìng, phao gäöm 2 miãúng laï gheïp laûi vaì triãûu chæïng beû trãn thán cáy luïa non bë âuûc. Træïng coï daûng troìn håi deûp, luïc måïi âeí coï maìu tràõng trong, khi sàõp nåí thç chuyãøn sang maìu vaìng nhaût. Træïng SPM âæåüc âeí vaìo ban âãm. Træïng âæåüc âeí thaình cuûm hoàûc thaình haìng åí ngay pháön beû cuía laï luïa. Thåìi gian træïng tæì 4-5 ngaìy. ÁÚu truìng SPM coï 5 tuäøi. Sáu måïi nåí coï maìu tràõng ngaì, âáöu maìu náu nhaût, daìi khoaíng 1,5 mm, phát triãøn tæì 5-7 ngaìy. Sang tuäøi 2, sáu chuyãøn dáön tæì maìu tràõng ngaì sang maìu náu nhaût, pháön âáöu håi âáûm hån pháön âuäi vaì daìi tæì 4-5mm, thåìi gian phaït triãøn tæì 4-5 ngaìy. Tuäøi 3, sáu váùn coï maìu vaìng nhaût, pháön âáöu váùn sáûm hån pháön âuäi, chiãöu daìi sáu tæì 9-10mm, thåìi gian tuäøi 3 tæì 3-4 ngaìy. Tuäøi 4 cuía sáu chuyãøn tæì maìu tràõng ngaì sang maìu vaìng sáûm vaì boïng, mçnh sáu máûp maûp daìi khoaíng 12-13mm, coï thåìi gian tuäøi 4 tæì 3-5 ngaìy. Tuäøi 5, âáöu coï maìu âen, mçnh vaìng sáûm, máûp maûp, cæïng chàõt coï chiãöu daìi tæì 16-18mm, thåìi gian tuäøi 5 tæì 4-5 ngaìy. Sau khi phaït triãøn âáöy âuí, sáu boì xuäúng saït gäúc luïa, nhaí tå daïn chàût mäüt âáöu phao laûi âãø laìm nhäüng. Nhäüng coï chiãöu daìi tæì 10-12mm, räüng 4mm, luïc âáöu coï maìu tràõng ngaì, khi sàõp vuî hoïa thç chuyãøn sang maìu náu sáûm. Thåìi gian laìm nhäüng tæì 6-7 ngaìy. 6
  2. Chæång I.. Sáu haûi cáy læång thæûc - luïa, bàõp, khoai Thaình truìng laì loaìi bæåïm nhoí, maìu vaìng náu gáön giäúng nhæ sáu cuäún laï nhoí, giæîa caïnh coï 2 âäúm náu låïn, cuäúi caïnh coï rça náu âen viãön tràõng. Con caïi coï maìu náu nhaût daìi tæì 11-12mm vaì thæåìng coï kêch thæåïc låïn hån con âæûc. Con âæûc coï maìu âáûm, daìi tæì 7-8mm vaì coï nhiãöu ván tràõng chay ngoàòn ngoeìo trãn caïnh. Bæåïm thæåìng âáûu åí màût dæåïi cuía phiãún laï, caïnh xãúp daûng hçnh tam giaïc âãöu, âàûc biãût laì âáöu luän quay ngæåüc xuäúng phêa dæåïi. Caïc kãút quaí naìy cho tháúy SPM thuäüc hoü Pyralidae (Lepidoptera) vaì chæa thãø âënh danh tåïi loaìi do chæa coï taìi liãûu naìo cäng bäú. 3.2 Táûp quaïn sinh säúng vaì caïch gáy haûi Thaình truìng thæåìng âáûu åí màût dæåïi taïn cuía buûi luïa. Thaình truìng seî bàõt càûp sau khi vuî hoïa tæì 1-2 ngaìy. Tæì 2-3 ngaìy sau khi bàõt càûp thaình truìng seî âeí træïng. Træïng âæåüc âeí thaình haìng trãn pháön beû laï luïa. Phao cuía sáu non laì 2 maính gheïp laûi, deûp vaì khäng chæïa næåïc trong phao nhæ loaìi Nymphula depunctalis. Sáu non tuäøi 1-2 chè àn laï laì chuí yãúu, nhæng tæì tuäøi 3 tråí âi thç væìa àn laï væìa âuûc vaìo thán cáy luïa, laìm luïa cháûm phaït triãøn vaì chãút nhanh sau âoï. Sáu thæåìng táún cäng ráút såïm trãn nhæîng ruäüng bë ngáûp næåïc. Sáu tuäøi nhoí caûp nhu mä vaì càõn thuíng laï luïa nhiãöu chäø laìm laï luïa bë raïch ràng cæa åí 2 bãn meïp laï, laï luïa dãù bë gaîy nàòm daìi xuäúng màût næåïc. Sáu tæì tuäøi 3 tråí âi seî âuûc vaìo thán luïa nhiãöu chäø laìm laï luïa bë heïo vaìng hoàûc thán luïa bë chãút âoüt, luïa bë luìn, cháûm phaït triãøn vaì seî chãút nhanh sau âoï. Caïc loaûi coí sau âáy âæåüc thu tháûp trong vaì chung quanh ruäüng luïa âãø thæí khaí nàng táún cäng vaì gáy haûi cuía SPM trong âiãöu kiãûn nhaì læåïi. Kãút quaí cho tháúy chuïng cuîng bë táún cäng åí caïc mæïc âäü khaïc nhau: Coí läöng væûc næåïc (coí gaûo) Echinochloa colona, coí läöng væûc têa nhoí (E. glaberescens), coí âuäi phuûng (Leptochloa chinensis), coí tuïc hçnh nhoí (Digitaria ciliaris), coí tuïc hçnh låïn (D. setigera), coí cuï (Cyperus rotundus). Ngoaìi ra, trong quaï laìm thê nghiãûm vaì âi âiãöu tra chuïng täi coìn tháúy SPM cuîng coï thãø sinh säúng âæåüc trãn luïa raìi, luïa cheït vaì caí luïa coí. 4. AÍnh hæåíng cuía mæûc næåïc ruäüng âãún sæû phaït triãøn máût säú Træåïc khi âiãöu chènh mæûc næåïc ruäüng, vaìo 17 ngaìy sau khi gieo, máût säú SPM âãúm âæåüc åí caïc nghiãûm thæïc biãún thiãn tæì 35 âãún 39 con/m2, khäng khaïc biãût vãö phán têch thäúng kã . Vaìo 3 ngaìy sau âiãöu chènh mæûc næåïc (20 NSKS) thç máût säú sáu åí nghiãûm thæïc ruït can næåïc giaím mäüt caïch coï yï nghéa so våïi caïc nghiãûm thæïc khaïc coìn giæî mäüt låïp næåïc trong ruäüng luïa. Sæû khaïc biãût naìy tiãúp tuûc cho âãún 29 ngaìy sau khi gieo khi khäng coìn sáu phao trong ruäüng ruït caûn næåïc trong khi táút caí caïc nghiãûm thæïc khaïc váùn coìn máût säú sáu khaï cao ( màûc duì coï giaím do sáu bàõt âáöu hoaï nhäüng) vaì khäng khaïc biãût coï yï nghéa våïi nhau. 7
  3. Chæång I.. Sáu haûi cáy læång thæûc - luïa, bàõp, khoai Cuîng tæång tæû, tè lãû cáy luïa bë SPM gáy haûi cuîng tháúp nháút åí nghiãûm thæïc ruït caûn næåïc so våïi caïc nghiãûm thæïc khaïc . Giæîa caïc nghiãûm thæïc coìn laûi thç åí mæûc næåïc tháúp (2-3 cm) tè lãû cáy bë haûi tháúp hån coï yï nghéa thäúng kã so våïi caïc mæåïc næåïc khaïc sáu hån. Caìng vãö sau thç tè lãû cáy bë haûi giaím tháúp dáön do cáy phuûc häöi hoàûc sáu âaî dáön hoaï nhäüng. Kãút quaí cuía thê nghiãûm naìy cho tháúy SPM thêch nghi våïi âiãöu kiãûn ruäüng bë ngáûp næåïc, caìng sáu caìng thêch håüp, vaì nãúu coï âiãöu kiãûn ruït caûn næåïc nhay tæì khi sáu måïi xuáút hiãûn thç coï thãø haûn chãú âæåüc thiãût haûi. Diãùn biãún máût säú SPM (con/m2) trong ruäüng luïa coï âiãöu chènh mæûc næåïc khaïc nhau. Vénh Long, 2002*. Mæûc næåïc ruäüng Máût säú sáu haûi åí caïc ngaìy sau khi saû 17 20 23 26 29 Xám xáúp næåïc 35,80 22,80 a 6,87 a 2,70 a 0, 00 a 2-3 cm 36,30 34,93 b 32,93 b 32,30 b 23,80 b 5-10 cm 38,30 36,80 b 38,20 b 34,80 b 24,10 b > 10 cm 35,20 36,40 b 37,60 b 38,10 b 27,10 b Ruäüng näng dán 37,00 36,00 b 33,90 b 34,80 b 25,93 b CV(%) 6,20 7,64 9,76 11,37 12,02 YÏ nghéa F tênh ns ** ** ** ** * Trãn tæìng cäüt, caïc säú trung bçnh theo sau båìi cuìng mäüt chæí thç khäng khaïc biãût coï yï nghéa theo DMRT. Diãùn biãún tyí lãû cáy luïa bë SPM táún cäng trong ruäüng luïa coï âiãöu chènh mæûc næåïc khaïc nhau. Vénh Long, 2002*. Mæûc næåïc ruäüng Tyí lãû cáy luïa bë SPM táún cäng åí caïc NSKS (%) 17 20 23 26 29 Xám xáúp næåïc 21,0 15,7 a 3,3 a 0,0 a 0, 0 a 2-3 cm 20,4 27,4 b 41,3 b 44,7 b 35,1 b 5-10 cm 20,3 46,1 c 63,7 c 73,7 c 63,5 c > 10 cm 23,8 48,6 c 72,9 c 88,4 c 71,1 c Ruäüng näng dán 23,1 43,4 c 63,9 c 67,6 c 47,9 c CV(%) 5,34 6,13 11,35 7,97 11,83 YÏ nghia F tênh ns ** ** ** ** * Trãn tæìng cäüt, caïc säú trung bçnh theo sau båìi cuìng mäüt chæí thç khäng khaïc biãût coï yï nghéa theo DMRT. 8
  4. Chæång I.. Sáu haûi cáy læång thæûc - luïa, bàõp, khoai 5. Biãûn phaïp phoìng trë Traïnh âãø næåïc ngáûp sáu trong giai âoaûn âáöu cuía ruäüng luïa âãø haûn chãú sæû phaït triãøn máût säú cuía SPM. Khi phaït hiãûn sáu gáy haûi thç nãn ruït caûn næåïc trong ruäüng ra âãø haûn chãú sæû láy lan cuía sáu, vç khi mæûc næåïc trong ruäüng luïa caìng cao thç sæû xuáút hiãûn vaì gáy haûi cuía SPM caìng nàûng. Caïc loaûi thuäúc træì sáu Decis 2,5EC, Pace 75SP, Regent 800WG vaì Vibasu 40ND, âãöu coï thãø phoìng trë âæåüc âäúi tæåüng naìy. Âàûc biãût, thuäúc Regent 800WG coï tênh læu dáùn maûnh, cho hiãûu quaí cao vaì nhanh nháút, kãú âoï laì caïc loaûi thuäúc nhoïm lán hæîu cå nhæ Pace 75SP hay Vibasu 40ND. Tuy nhiãn, âáy laì nhæîng loaûi thuäúc coï âäüc tênh cao, coï thãø tiãu diãût caí caïc loaìi thiãn âëch coï êch cuîng nhæ caïc loaìi thuíy saín trãn ruäüng. BUÌ LAÛCH (BOÜ TRÉ) - Tãn khoa hoüc: Stenchaetothrips oryzae (Bagnall), coìn coï tãn laì Thrips oryzae (Matsumura) hay Baliothrips biformis (Bagnall) - Hoü Thripidae, Bäü Thysanoptera 1. Phán bäú. Buì laûch xuáút hiãûn åí Afghanistan, ÁÚn Âäü, Burma, Campuchea, Âaûi Haìn, Indonesia, Laìo, Malaysia, miãön Nam næåïc Nháût, Philippines, Sri - Lanka, Thaïi Lan vaì Viãût Nam. 2. Kyï chuí. Ngoaìi luïa, buì laûch coìn gáy haûi cáy bàõp, coí Phalaris, Imperata vaì nhiãöu loaûi coí laï heûp khaïc. 3. Âàûc âiãøm hçnh thaïi vaì sinh hoüc Buì laûch ráút nhoí, daìi tæì 1 - 1,5 mm, maìu náu âen hoàûc maìu náu âoí. Hai âäi caïnh heûp, mang nhiãöu läng nhæ läng chim tré nãn coìn coï tãn laì “boü tré”, xãúp doüc trãn læng khi nghè. Thaình truìng caïi âeí khoaíng 12 - 14 træïng, nhiãöu nháút laì 25 - 30 træïng. Âa säú buì laûch sinh saín theo phæång thæïc âån tênh, tè lãû caïi/âæûc thæåìng ráút låïn (trãn 95%). Tuäøi thoü cuía thaình truìng caïi tæì 15 - 30 ngaìy. Træïng hçnh báöu duûc, daìi tæì 0,20 - 0,25 mm, maìu tràõng trong, chuyãøn sang vaìng khi sàõp nåí, thåìi gian uí træïng tæì 3 - 5 ngaìy. ÁÚu truìng coï maìu vaìng nhaût, låïn âuí sæïc daìi khoaíng 1 mm, hçnh daûng giäúng thaình truìng nhæng khäng caïnh. ÁÚu truìng coï 4 tuäøi, phaït triãøn tæì 6 - 14 ngaìy. Træåïc khi hoïa nhäüng áúu truìng traíi qua thåìi kyì tiãön nhäüng tæì 2 - 3 ngaìy, maìu náu âáûm. Sau âoï sang giai âoaûn nhäüng tæì 3 - 6 ngaìy. 9
  5. Chæång I.. Sáu haûi cáy læång thæûc - luïa, bàõp, khoai Buì laûch haûi luïa Stenchaetothrips oryzae (Bagnall): a.Thaình truìng, b. Træïng c. Áúu truìng, d. Giai âoaûn tiãön nhäüng vaì nhäüng (Theo Reissig vaì ctv., 1986). 4. Táûp quaïn sinh säúng vaì caïch gáy haûi Thaình truìng ráút linh hoaût, coï thãø bay mäüt khoaíng xa vaìo ban ngaìy âãø tçm ruäüng luïa måïi. Khi bë khuáúy âäüng thaình truìng thæåìng nhanh nheûn nhaíy âi chäù khaïc láùn träún hay råi xuäúng âáút. Buì Laûch thêch hoaût âäüng vaìo nhæîng ngaìy tråìi rám maït hoàûc ban âãm, tråìi nàõng thæåìng áøn trong laï non hay choïp laï cuäún laûi. Thaình truìng caïi thêch âeí træïng åí nhæîng âaïm luïa, maû hoàûc coí daûi xanh täút. Træïng âæåüc âeí vaìo laï non nháút, åí màût âäúi diãûn våïi thán cáy luïa, mäüt säú êt âæåüc âeí trãn laï âaî måí. Thaình truìng caïi càõt mä cuía phiãún laï bàòng bäü pháûn âeí træïng beïn nhoün xong âeí tæìng træïng vaìo caïc vãút càõt, træïng chè gàõn 1/2 vaìo mä laï. ÁÚu truìng sau khi nåí thæåìng säúng táûp trung nhiãöu con trong laï non. Khi laï nåí ra hoaìn toaìn, áúu truìng chuyãøn vaìo âáöu choïp laï non coìn cuäún laûi. Våïi máût säú tæì 1 - 2 con trãn mäüt cáy, choïp laï non coï thãø bë cuäún; 5 con trãn mäüt cáy, choïp laï coï thãø bë cuäún tæì 1 - 3 cm vaì nãúu máût säú nhiãöu hån 10 con trãn mäüt cáy laï coï thãø bë cuäún toaìn bäü vaì heïo khä. Khi luïa âæïng caïi, laï ngæìng phaït triãøn, mäüt säú áúu truìng coï thãø chui vaìo bãn trong haût. Thaình truìng vaì áúu truìng âãöu chêch huït nhæûa laï luïa, nháút laì laï non. Laï luïa bë buì laûch gáy haûi thæåìng coï soüc tràõng baûc doüc theo gán, choïp bë cuäún laûi vaì buì laûch säúng bãn trong choïp laï cuäún laûi, tråìi maït måïi boì ra ngoaìi. Våïi âàûc tênh sinh säúng laì thæåìng áøn mçnh trong choïp laï cuäún laûi nãn buì laûch chè thêch táún cäng trãn caïc ruäüng luïa bë khä, laï luïa cuäún laûi; nãúu ruäüng âáöy âuí næåïc, laï luïa måí ra, buì laûch khäng coìn chäù truï áøn nãn dãù bë chãút. 10
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2