SKKN: Một số biện pháp giáo dục trẻ 5 – 6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học

         <br />  SKKN:  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học<br /> <br /> I. Phần mở đầu.<br />         1. Lý do chọn đề tài.<br /> Non sông Việt Nam có được vẻ  vang hay không, dân tộc Việt Nam có <br /> bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu hay không <br /> chính là nhờ phần lớn ở công học tập của các cháu. Câu nói của Hồ Chủ Tịch  <br /> đã đi vào lòng người, tạo ra động lực to lớn cho hàng triệu người dạy và học.  <br /> Đó chính là lễ  và văn mà chúng ta phải truyền lại cho các lớp kế  cận, cho  <br /> những chủ  nhân trong tương lai của đất nước. Đất nước ta đang trong thời <br /> đại bùng nổ thông tin buộc chúng ta phải đạt được những mục tiêu và quyết  <br /> tâm cao, lẽ tất nhiên chúng ta chưa thực hiện được các kế hoạch đề ra, vì vậy <br /> nhiệm vụ  đó đang trông chờ  vào thế  hệ  mầm non ­ chủ  nhân tương lai của  <br /> đất nước.  Ưu thế  mà ta có được hiện nay là thế  hệ  trẻ­ khoẻ, có sự  đồng <br /> nhất cả về năng lực và trí tuệ, có tiềm năng sáng tạo. Vì thế chúng ta phải tin  <br /> vào thế hệ trẻ tương lai sẽ đứng vững trên nền truyền thống lịch sử vẻ vang  <br /> đó. Đảng và nhà nước ta đánh giá rất cao về vai trò của giáo dục, đầu tư vào  <br /> giáo dục là đầu tư  đúng hướng và được coi là quốc sách hàng đầu. Mục tiêu <br /> của công tác chăm sóc giáo dục mầm non phát triển và hình thành nhân cách  <br /> cho trẻ, việc cho trẻ  tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học sẽ <br /> giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ trong giao tiếp trẻ dễ dàng tiếp <br /> cận với các môn học khác như  môn toán, tạo hình, âm nhạc,…Đặc biệt cho <br /> trẻ làm quen với văn học là cho trẻ hoạt động nhiều để phát triển cho trẻ vốn  <br /> từ, luyện phát âm và dạy trẻ nói đúng ngữ pháp.<br /> Chúng ta đã biết thơ truyện là món ăn tinh thần của mỗi con người. Ngày  <br /> từ khi còn nhỏ con người đã tiếp xúc với những lời ru của bà, của mẹ, những  <br /> câu chuyện, bài thơ  đó có sưc hấp dẫn kỳ  lạ  nó giúp cho tâm hồn trẻ  thơ <br /> được phong phú trí tưởng tượng phát triển và đặc biệt là làm giàu cho tâm <br /> hồn trẻ thơ.<br /> <br /> <br /> <br /> H Dinh Byă 2  Trường Mầm Non Sơn Ca<br />  SKKN:  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học<br /> <br /> Người xưa có câu: “Văn học là nhân học” học văn tức là học để  làm <br /> người nên khi tiếp xúc với một tác phẩm văn học hay, có tính nhân văn sâu <br /> sắc đã giúp cho trẻ thơ biết yêu thương, kính trọng con người, biết phân biệt  <br /> cái thiện, cái ác, cái tốt, cái xấu,… và sẽ là vô cùng nguy hiểm nếu ở lứa tuổi  <br /> này chúng ta, những người lớn không làm cho trẻ yêu thích văn học nói chung,  <br /> thơ truyện nói riêng và việc đó sẽ làm cho tâm hồn trẻ thơ bị nghèo nàn, khó <br /> rung động với những tình cảm tốt đẹp.<br /> Chính vì vậy thơ  truyện phù hợp với lứa tuổi sẽ  tạo  ấn tượng sâu sắc  <br /> trong tâm hồn trẻ  thơ  là kho báu tinh thần và là hành trang cần thiết trong  <br /> cuộc đời tuổi trẻ từ đó hình thành ở trẻ một nhân cách và một bản ngã hướng <br /> thiện.<br /> Có người nói: “Trẻ con bây giờ  ngày càng hư” thực tế có phải như  vậy  <br /> không? Câu hỏi đó thật cần thiết: Nó khiến cho mọi người cần suy nghĩ tới. <br /> Phải chăng việc “Ngày càng hư” đó của trẻ  là do cách giáo dục của mỗi gia  <br /> đình hay do trẻ  con ngày nay quá thông minh để  tiếp nhận những cái xấu,  <br /> những cái không tốt của xã hội ngày nay, những sách báo, những bộ  phim  <br /> hoạt hình mang nội dung mang tính giáo dục ngày càng ít đi nhường chỗ  cho <br /> những sách truyện không lành mạnh, những bộ phim hoạt hình mang tính bạo <br /> lực. Bởi vậy, khi Bộ giáo dục và đào tạo, vụ giáo dục mầm non chỉ đạo thực <br /> hiện chuyên đề  “Một số biện pháp giáo dục trẻ 5 – 6 tuổi tham gia tích cực  <br /> vào hoạt động làm quen văn học” tôi cảm thấy rất tâm đắc. Bởi tôi thiết nghĩ <br /> một tác phẩm văn học hay sẽ hình thành ở trẻ những tình cảm lành mạnh trẻ <br /> có thái độ yêu ghét rõ ràng.<br /> Trên thực tế qua mấy năm thực hiện chuyên đề  này ở  trường chúng tôi, <br /> đặc biệt là lớp mẫu giáo lớn 5­6 tuổi do tôi phụ  trách tôi thấy rằng để  phát  <br /> huy tính tích cực của môn học với trẻ và để  trẻ  chủ  động tiếp thu hào hứng <br /> thì hàng ngày người giáo viên luôn gần gũi trẻ  chủ  động gợi mở  trò chuyện <br /> cùng trẻ   ở  mọi lúc, mọi nơi cùng với việc sử  dụng các phương pháp, biện <br /> <br /> H Dinh Byă 3  Trường Mầm Non Sơn Ca<br />  SKKN:  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học<br /> <br /> pháp, hình thức tổ chức linh hoạt, sáng tạo trong việc cho trẻ làm quen với tác <br /> phẩm văn học sẽ  giúp cho trẻ  phát triển về  tâm hồn, trí tưởng tượng phát <br /> triển.<br /> 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài<br /> * Mục tiêu: Giúp trẻ  phát triển cả  thể  chất lẫn tinh thần. Giúp trẻ  phát  <br /> triển trí tưởng tượng, óc quan sát, khả năng tư duy độc lập trong suy nghĩ.<br /> Văn học là loại hình nghệ thuật đóng vai trò quan trọng trong việc hình <br /> thành và phát triển nhân cách trẻ. Trong quá trình dạy trẻ làm quen văn học tôi <br /> cảm thấy khả  năng cảm thụ văn học lớp tôi còn nhiều hạn chế, cứng nhắc. <br /> Mặt khác với việc tiếp cận chương trình mầm non mới như hiện nay đòi hỏi  <br /> trong tiết học trẻ phải được trải nghiệm và hoạt động một cách tích cực sáng  <br /> tạo của trẻ, lấy trẻ  làm trung tâm hướng đến giúp trẻ  phát triển một cách <br /> toàn diện nhất.<br /> * Nhiệm vụ:  Nhằm giúp trẻ  nhận ra tính liên tục của cốt truyện trong  <br /> các mối liên quan đến nhân vật trung tâm của tác phẩm, nói năng lưu loát, <br /> diễn đạt gãy gọn biết sử  dụng từ  đúng lúc, đúng chỗ. Khi cho trẻ  làm quen  <br /> với tác phẩm văn học góp phần mở  rộng nhận thức, phát triển trí tuệ, giáo <br /> dục đạo đức, giáo dục thẫm mỹ, phát triển ngôn ngữ, phát triển  ở  trẻ  sự <br /> hứng thú khi kể chuyện, đọc thơ.<br /> 3. Đối tượng nghiên cứu.<br /> Một số biện pháp giúp trẻ mầm non 5­6 tuổi truờng Mầm non Sơn Ca <br /> tích cực tham gia vào hoạt động làm quen văn học.<br /> 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu<br /> Hoạt động có chủ đích và hoạt động ở mọi lúc mọi nơi trẻ mầm non lớp <br /> 5­6 tuổi tại trường Mầm non Sơn Ca, xã Dray sáp, huyện Krông Ana, tỉnh <br /> Đăk Lăk.<br /> 5. Phương pháp nghiên cứu.<br /> <br /> <br /> <br /> H Dinh Byă 4  Trường Mầm Non Sơn Ca<br />  SKKN:  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học<br /> <br /> Muốn đề tài này được thành công tôi đã sử dụng những phương pháp <br /> sau:<br /> a) Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận<br /> ­ Phương pháp đọc sách, nghiên cứu tài liệu<br /> b) Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn<br /> ­ Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục<br /> ­ Phương pháp dùng từ (giảng giải, chỉ dẫn)<br /> ­ Phương pháp thực hành nghệ thuật<br /> ­ Phương pháp dự giờ<br /> c) Phương pháp thống kê toán học<br /> ­ Phương pháp xử lý số liệu…<br /> II. Phần nội dung.<br /> 1. Cơ sở lí luận.<br /> Văn học là loại hình nghệ thuật đóng vai trò quan trọng trong việc hình <br /> thành và phát triển nhân cách trẻ. Qua văn học chúng ta có thể giáo dục lễ <br /> giáo, giáo dục đạo đức cho trẻ như: Thưa gởi, chào hỏi, kính trên nhường <br /> dưới, không tranh giành đồ chơi với bạn,…<br /> Giáo dục môn làm quen văn học cho trẻ mầm non là môn học vô cùng <br /> quan trọng. Tình yêu thiên nhiên là khởi điểm đầu của tình yêu quê hương đất <br /> nước, yêu con người, giáo dục lòng nhân ái cho trẻ. Việc cho trẻ làm quen với <br /> tác phẩm văn học giúp trẻ thêm yêu quê hương đất nước, yêu lãnh tụ, yêu ông <br /> bà cha mẹ, anh chị em và bạn bè của mình hơn. Từ đó tôi nhận thấy rằng bộ <br /> môn làm quen văn học có tầm quan trọng trong việc phát triển nhận thức, giáo <br /> dục đạo đức, giáo dục thẩm mỹ và qua đọc thơ kể chuyện làm giàu vốn từ <br /> cho trẻ, rèn luyện khả năng phát âm và cách diễn đạt mạch lạc. Các tác phẩm <br /> thơ chuyện chỉ có thể phát huy tác dụng của nó khi cô biết chuyển tải được <br /> tư tưởng cảm xúc của tác giả và nội dung tác phẩm thông qua các hình thức <br /> nghệ thuật hấp dẫn, phong phú, đa dạng. Qua đó giúp trẻ phát huy được tính <br /> <br /> H Dinh Byă 5  Trường Mầm Non Sơn Ca<br />  SKKN:  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học<br /> <br /> tích cực cá nhân ­ tự tin ­ độc lập ­ sáng tạo ­ hình thành tư duy ­ khả năng ghi <br /> nhớ có chủ đích, những tình cảm đạo đức tốt đẹp có khả năng hoạt động <br /> nghệ thuật, sáng tạo.<br /> Qua tác phẩm văn học còn giúp trẻ phát triển về mặt thẩm mỹ, thông <br /> qua những từ ngữ, hình ảnh đẹp trong tác phẩm văn học giúp cho trẻ cảm <br /> nhận được cái hay, cái đẹp trong cuộc sống xung quanh mình.<br /> 2.Thực trạng.<br /> + Ưu điểm<br /> ­ Nhờ sự quan tâm của ban giám hiệu Nhà trường cùng sự nhiệt tình <br /> của phụ huynh, sự nổ lực học hỏi của giáo viên đứng lớp.<br /> ­ Đa số trẻ của lớp nhanh nhẹn, có sức khỏe tốt để tham gia vào các <br /> hoạt động của lứa tuổi.<br /> ­ Trẻ được tham gia nhiều hoạt động của nhà trường, giúp trẻ được thể <br /> hiện và nâng cao tính tự tin.<br /> ­ Trẻ có cơ hội được cảm thụ, được thể hiện mình, được biểu diễn <br /> theo sự sáng tạo của trẻ.<br /> ­ Các giáo viên của lớp nhiệt tình, có đủ trình độ chuyên môn, có tố <br /> chất về nghệ thuật.<br /> ­ Giáo viên yêu thích, say mê với các tác phẩm văn học, có khả năng tổ <br /> chức hoạt động biểu diễn đóng kịch, chủ động xây dựng kế hoạch thực hiện <br /> chương trình ngay từ đầu năm học.<br /> ­ Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm, tạo mọi điều kiện thuận lợi <br /> cho giáo viên có đủ phương tiện để chăm sóc và dạy trẻ như mở các lớp bồi <br /> dưỡng công nghệ thông tin cho giáo viên, bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp <br /> vụ,…<br /> ­ Đa số phụ huynh nhận thức đúng đắn về sự cần thiết phải rèn luyện <br /> kỹ năng đọc thơ, kể chuyện làm tiền đề cho trẻ bước vào lớp 1.<br /> + Hạn chế<br /> <br /> H Dinh Byă 6  Trường Mầm Non Sơn Ca<br />  SKKN:  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học<br /> <br /> ­ Nhà trường đã cố gắng sửa sang về cơ sở vật chất, tuy nhiên một số <br /> lớp học vẫn còn chật hẹp và các phương tiện học tập còn hạn chế chưa đáp <br /> ứng được với điều kiện của chương trình Mầm Non mới hiện nay.<br /> ­ Chưa chủ động linh hoạt trong việc tổ chức các hoạt động đóng kịch <br /> cho trẻ, nếu có thì chủ yếu là trong tiết học. Còn trong các giờ chơi, các buổi <br /> sinh hoạt thì hầu như chưa có.<br /> ­ Hầu hết các vở kịch còn thiếu các yếu tố phụ trợ như: âm thanh, cảnh <br /> trí, trang phục,…làm  cho hoạt động đóng kịch không thu hút được sự chú ý <br /> của trẻ. Khả năng cảm  nhận các tác phẩm văn thơ, chuyện còn hạn chế <br /> giọng đọc và cách phối hợp ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ, minh họa chưa bộc lộ <br /> cảm xúc hấp dẫn cuốn hút trẻ, phương pháp lồng ghép tích hợp chưa linh <br /> hoạt sáng tạo, kết quả trên trẻ chưa cao, trẻ chưa thực sự say mê, hào hứng. <br /> Lời thoại khi dẫn chuyện còn dài dòng khó hiểu, còn nặng nề trong việc dẫn <br /> chuyện làm cho kịch bản trở nên rời rạc, kém hấp dẫn khi tập cho trẻ kể <br /> chuyện.<br /> ­ Khả năng tiếp thu ghi nhớ của trẻ còn hạn chế, trẻ học trước quên <br /> sau nên cần nhắc cho trẻ đọc, kể nhiều lần mọi lúc mọi nơi và tích hợp với <br /> môn học khác nhiều lần thì trẻ mới nhớ được lời bài thơ, câu chuyện.<br /> ­ Đa số các cháu nhút nhát, chưa mạnh dạn tham gia biểu diễn. Giờ học <br /> còn chưa chú ý nhiều. Kỹ năng thực hiện các hoạt động của các cháu còn hạn <br /> chế.<br /> ­ Sự phát triển tâm sinh lý không đồng đều, đa số các cháu con nông dân <br /> tiếp thu những thông  tin truyền thông bên ngoài còn chậm, một số cháu <br /> không có điều kiện đi học ngay từ lớp mầm, lớp chồi chỉ học lớp lá nên ảnh <br /> hưởng đến chất lượng học của trẻ.<br /> ­ Sự sáng tạo của giáo viên còn hạn chế, đồ dùng còn hạn chế về phục <br /> vụ tiết học, vài trẻ cá biệt chưa thật sự ham muốn học còn thụ động và chưa <br /> tích cực tham gia vào hoạt động.<br /> <br /> H Dinh Byă 7  Trường Mầm Non Sơn Ca<br />  SKKN:  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học<br /> <br /> ­ Khả năng cảm nhận các tác phẩm văn thơ chuyện còn hạn chế giọng <br /> đọc và cách phối hợp ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ, minh hoạ chưa bộc lộ cảm <br /> xúc hấp dẫn cuốn hút trẻ, phương pháp lồng ghép tích hợp chưa linh hoạt <br /> sáng tạo, kết quả trên trẻ chưa cao, trẻ chưa thực sự say mê, hào hứng.<br /> ­ Lời thoại khi dẫn chuyện còn dài dòng khó hiểu, còn nặng nề trong <br /> việc dẫn chuyện làm cho kịch bản trở nên rời rạc­ kém hấp dẫn khi tập cho <br /> trẻ kể chuyện.<br /> ­ Sự phối hợp với phụ huynh cũng có nhiều khó khăn, các cô có ít thời <br /> gian để trao đổi với từng  phụ huynh về đặc điểm riêng, những mặt mạnh <br /> mặt yếu của con em họ. Bên cạnh đó nhận thức của một số phu huynh về <br /> tầm quan trọng của việc rèn luyện các kỹ năng cần thiết để chuẩn bị cho trẻ <br /> vào học lớp 1 chưa cao.<br /> + Nguyên nhân chủ quan.<br /> ­ Xuất phát từ sự ham muốn là phải làm sao để cho lớp mình được <br /> mạnh dạn, tự tin khi biểu diễn và thu hút trẻ tích cực tham gia vào hoạt động.<br /> +  Nguyên nhân khách quan<br /> ­ Đa số trẻ là con em nông dân, điều kiện kinh tế còn khó khăn, nên <br /> việc cho trẻ tiếp xúc với công nghệ thông tin còn ít.<br /> ­ Thời gian làm đồ dùng và tham khảo sưu tầm các tài liệu còn hạn hẹp.<br /> ­ Không đủ đồ dùng dụng cụ phục vụ cho tiết dạy kể chuyện hay đóng <br /> kịch.<br /> ­ Đồ dùng như tranh ảnh, rối còn đơn điệu, chưa được đẹp nên không <br /> cuốn hút trẻ trong tiết học.<br /> ­ Sử dụng đồ dùng dạy học chưa có khoa học, dẫn đến giờ học trẻ ít <br /> tập trung chú ý hiệu quả trên tiết học chưa cao.<br /> ­ Kết quả tham gia các hoạt động trong lớp một cách tích cực còn hạn <br /> chế, chưa hứng thú vào môi trường trong lớp. Cụ thể thực trạng khi chưa vận <br /> dụng biện pháp mới tôi đã thống kê bằng bảng khảo sát sau:<br /> <br /> H Dinh Byă 8  Trường Mầm Non Sơn Ca<br />  SKKN:  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học<br /> <br /> Những kỹ năng hình thành Số trẻ Chưa<br /> Stt Đạt<br />  trên trẻ khảo sát đạt<br /> 1 Trẻ hứng thú tham gia khi học 30 23% 77%<br /> 2 Trẻ tham gia nhưng còn thờ ơ 30 60% 40%<br /> 3 Trẻ mạnh dạn tự tin 30 17% 83%<br /> 4 Trẻ đọc thơ kể truyện rõ rang diễn đạt  30 20% 80%<br /> tốt<br /> 5 Khả năng thể hiện nét mặt cử chỉ điệu  30 17% 83%<br /> bộ<br /> 6 Khả năng thể hiện sử dụng các dụng cụ  30 13% 87%<br /> rối, tranh ảnh<br /> Đứng trước thực trạng đó tôi đã suy nghĩ, xây dựng và áp dụng. Một số <br /> biện pháp  giúp trẻ   tích  cực  tham gia  vào hoạt  động  làm quen  văn  học   ở <br /> trường mầm non Sơn Ca, tìm ra những biện pháp triển khai để trẻ được hoạt  <br /> động cá nhân một cách tích cực, kiến thức của trẻ được bổ  sung và củng cố <br /> phong phú, giúp trẻ  phát hiện ra nhiều điều mới lạ  để  góp phần nhỏ  bé vào <br /> sự phát triển toàn diện nhân cách của trẻ.<br /> 3. Nội dung và hình thức thực hiện biện pháp, giải pháp.<br /> a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp<br /> ­ Nhằm giúp trẻ nâng cao khả năng cảm thụ văn học<br /> ­ Để thu hút, lôi cuốn trẻ vào giờ học<br /> ­ Nhằm hình thành khả  năng cảm thụ  văn học của trẻ  qua giọng đọc,  <br /> giọng kể của mình<br /> ­ Gây hứng thú giúp trẻ nhanh chóng hiểu nội dung chuyện, nhớ chuyện,  <br /> thuộc thơ và đọc kể diễn cảm.<br /> b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp.<br /> Từ  xưa đến nay giáo viên thường chỉ  chú ý đến việc tổ  chức các hoạt <br /> động cho trẻ một cách cứng nhắc và rặp khuôn, chưa linh hoạt sáng tạo cũng <br /> như  chưa phát huy được tính tích cực chủ động tự  giác của trẻ. Vì vậy hiệu <br /> quả  giáo dục đạt chưa cao, kỹ  năng của trẻ  chưa  được rèn luyện nhiều.  <br /> H Dinh Byă 9  Trường Mầm Non Sơn Ca<br />  SKKN:  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học<br /> <br /> Muốn nâng cao chất lượng và hiệu quả  chăm sóc giáo dục trẻ  chúng ta có  <br /> nhiều biện pháp, trong đó biện pháp tạo môi trường hoạt động tích cực cho  <br /> trẻ mang lại hiệu quả rất cao. Những lợi ích đầu tiên đó sẽ tạo ra môi trường  <br /> học tập thân thiện, gần gũi, tích cực cho trẻ. Thu hút trẻ đến trường và nâng <br /> cao chất lượng công tác chăm sóc giáo dục. Phát triển khả năng hợp tác giữa <br /> các trẻ với trẻ và với cô giáo. Việc tạo ra môi trường học tập tốt, tạo cho các  <br /> em sự  gần gũi coi lớp học như  gia đình của mình là trách nhiệm của mỗi cô <br /> giáo chúng ta, để trẻ thấy mỗi ngày đến trường thực sự  là một ngày vui. Bộ <br /> môn làm quen văn học có tầm quan trọng trong việc phát triển nhận thức, giáo  <br /> dục đạo đức, giáo dục thẩm mỹ  và qua đọc thơ  kể  chuyện làm giàu vốn từ <br /> cho trẻ, rèn luyện khả    năng phát âm và cách diễn đạt mạch lạc. Các tác <br /> phẩm thơ chuyện chỉ có thể phát huy tác dụng của nó khi cô biết chuyển tải  <br /> được tư tưởng cảm xúc của tác giả và nội dung tác phẩm thông qua các hình <br /> thức nghệ thuật hấp dẫn, phong phú, đa dạng. Qua đó giúp trẻ phát huy được <br /> tính tích cực cá nhân­ độc lâp­ sáng tạo­ hình thành tư duy­ khả năng ghi nhớ <br /> có chủ  đích, những tình cảm đạo đức tốt đẹp có khả  năng hoạt động  nghệ <br /> thuật, sáng tạo.<br /> * Biện pháp 1: Tạo môi trường cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học<br /> Để giúp trẻ nâng cao khả năng cảm thụ văn học thì việc tạo cơ hội cho  <br /> trẻ làm quen với tác phẩm văn học phải thường xuyên. Ngay từ đầu năm học <br /> tôi đã chú ý xây dựng “Góc văn học”  ở  đây trẻ  được xem tranh truyện, tạp  <br /> hóa, họa báo, các hình ảnh của các nhân vật trong truyện mà trẻ yêu thích. Khi <br /> xây dựng “Góc văn học” thì mục đích chính của tôi là “Góc văn học” tôi muốn  <br /> giới   thiệu thêm   nhiều các  tác  phẩm văn  học trong chương trình và  ngoài <br /> chương trình giáo dục để  giới thiệu đến trẻ, bởi trong tiết học thì việc cho  <br /> trẻ được tiếp xúc với các tác phẩm văn học cũng có nhưng chưa đáp ứng đủ <br /> nhu cầu ham học hỏi của trẻ ở lứa tuổi này.<br /> <br /> <br /> <br /> H Dinh Byă 10  Trường Mầm Non Sơn Ca<br />  SKKN:  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học<br /> <br /> Qua “Góc văn học” tôi tổ  chức các hoạt động đọc thơ, kể  chuyện, cho  <br /> trẻ đóng kịch để trẻ được nói những ngôn ngữ của các nhân vật trong truyện <br /> để từ đó trẻ làm giàu vốn từ của bản thân. Để xây được sự hứng thú của trẻ <br /> khi tham gia vào các hoạt động đó thì việc tạo không gian mang đậm tính văn  <br /> học là rất cần thiết, ngay từ  đầu năm học tôi đã vận động phụ  huynh đóng  <br /> góp tranh thơ, truyện tranh ngoài chương trình để  kể  cho trẻ  nghe vào hoạt  <br /> động chiều và cho trẻ chơi trong các giờ hoạt động góc.<br /> Bản thân tôi luôn tìm tòi, sưu tầm sách truyện, các họa báo, tạp chí cũ, <br /> tìm tòi cách làm rối từ  các nguyên liệu bỏ  đi như  vỏ  chai, lõi cuộn chỉ, các  <br /> mảnh vải vụn làm rối tay để  làm các nhân vật trong truyện phục vụ cho tiết  <br /> học.<br /> Để tạo hứng thú cho trẻ khi tham gia hoạt động văn học thì việc tạo môi  <br /> trường với các nhân vật ngộ  nghĩnh cho trẻ  được làm quen là rất cần thiết. <br /> Tôi đã sử  dụng những chiếc môi nhựa trắng để  làm khuôn mặt của cô gái, <br /> dùng những sợi len tết thành những bím tóc,…<br /> Để  thu hút trẻ  tham gia vào các hoạt động kể  chuyện và tập đóng kịch  <br /> ngay từ  đầu năm học tôi dùng một mảng tường để  trang trí thành một sân <br /> khấu mi ni chỉ với một mảnh vải làm khung sân khấu đằng sau là một bảng <br /> nhám dính để  tôi có thể  dễ  dàng trang trí khung cảnh sao cho phù hợp với  <br /> từng cảnh trong truyện.<br /> Qua việc tạo môi trường cho trẻ làm quen với văn học như vậy tôi thấy <br /> được trẻ  rất hào hứng tham gia các hoạt động đọc thơ, kể  chuyện để  từ  đó <br /> ngôn ngữ của trẻ được phát triển một cách tự nhiên mà có hiệu quả cao nhất.<br /> * Biện pháp 2: Cho trẻ kể lại truyện và tập đóng kịch.<br /> Dạy trẻ  kể  lại truyện là một nội dung của chương trình làm quen văn <br /> học  ở  trường mầm non. Đây là hoạt động cơ  bản giúp trẻ  rèn luyện, thực  <br /> hành, trải nghiệm nghệ thuật nó có ý nghĩa to lớn trong việc phát triển nhân <br /> <br /> <br /> <br /> H Dinh Byă 11  Trường Mầm Non Sơn Ca<br />  SKKN:  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học<br /> <br /> cách, chuẩn bị cho trẻ bước vào trường phổ thông trong mọi lĩnh vực nhất là <br /> ngôn ngữ.<br /> Để giúp trẻ kể lại và nhớ nội dung truyện một cách tốt nhất, ngoài việc  <br /> đọc cho trẻ nghe, tôi còn ứng dụng thêm công nghệ thông tin vào trong giảng  <br /> dạy để mang lại kết quả tốt nhất.<br /> VD: Câu chuyện “ Cáo, Thỏ  và gà trống” tôi xây dựng đoạn phim hoạt <br /> hình về  nội dung câu chuyện ngoài ra tôi làm đoạn phim về  các con vật kết <br /> hợp với nhạc đệm rất hứng thú làm cho trẻ  nhớ  lời thoại của các nhân vật <br /> trong truyện.<br /> Mục đích của tôi khi sử dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy là  <br /> để trẻ được trực tiếp xem hành động, cử chỉ của các nhân vật và qua đấy trẻ <br /> đựơc tiếp xúc với giọng kể hay với ngôn từ  phongphú và đúng với tính cách <br /> nhân vật. Qua cách làm quen như vậy, trẻ biết nhận xét đánh giá về đặc điểm <br /> tính cách của các nhân vật thông qua ngôn ngữ  của mình. Bên cạnh việc kể <br /> chuyện cho trẻ nghe và cho trẻ xem bằng truyện, tôi còn chú ý đến việc giúp  <br /> trẻ ghi nhớ cốt truyện với nội dung và các tình tiết chính, các nhân vật chính <br /> của câu chuyện thông qua hệ thống câu hỏi, nhắc trẻ lô­gíc của câu chuyện,  <br /> mối liên hệ và tác động của các nhân vật.<br /> Ngoài việc sử dụng các hình ảnh sống động trên máy vi tính tôi còn tận  <br /> dụng chức năng ghi âm của chiếc máy điện thoại để ghi lại giọng kể của trẻ <br /> khi trẻ  kể  chuyện. Sau đó tôi còn dùng dây kết nối giữa điện thoại với loa <br /> thùng để bật lại cho trẻ nghe. Ngoài việc ghi âm giọng kể của trẻ bằng điện <br /> thoại tôi còn tận dụng chức năng quay phim để  quay lại những vở  kịch mà <br /> các cháu đã đóng. Qua việc sử dụng chiếc điện thoại để quay phim và ghi âm <br /> giọng kể của trẻ tôi thấy được hiệu quả rõ ràng trẻ hào hứng tham gia được  <br /> tập kể chuyện và đóng kịch hơn, trẻ  biết chau chuốt lời nói của nhân vật và <br /> nhập vai tốt hơn. Sau khi trẻ  xem các vở  kịch mà trẻ  đóng tôi cho nhận xét <br /> đánh giá giọng kể của các bạn trong lớp.<br /> <br /> H Dinh Byă 12  Trường Mầm Non Sơn Ca<br />  SKKN:  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học<br /> <br /> Có rất nhiều hình thức dạy trẻ  kể  lại chuyện. VD: Kể lại chuyện theo  <br /> tranh, kể lại chuyện bằng rối tay,…<br /> * Hình thức kể chuyện theo tranh.<br /> Trước khi cho trẻ kể lại chuyện theo tranh tôi cho trẻ  làm quen với câu <br /> chuyện qua các hoạt động góc, hoạt động chiều. Tôi kể cho trẻ nghe chuyện <br /> bằng những quyển truyện tranh to với những hình  ảnh của các nhân vật rõ  <br /> ràng, sống động, đẹp mắt, nội dung câu chuyện rõ ràng, ngắn gọn. Ngoài ra,  <br /> tôi còn cho trẻ  xem bưng truyện trước giờ trả  trẻ với mục đích giúp trẻ  ghi <br /> nhớ nội dung truyện, nhớ nhân vật truyện và lời thoại của các nhân vật trong  <br /> truyện.<br /> VD: Câu chuyện “ Chuyện của dê con” <br /> ­ Hình thức tổ chức hoạt động góc<br /> ­ Chuẩn bị: Bàn nhỏ, truyện tranh to<br /> ­ Tiến hành: Tôi cho trẻ ngồi ở góc văn học, trước khi tổ chức cho trẻ kể <br /> lại câu chuyện “Chuyện của dê con” tôi kể cho trẻ nghe và cho trẻ xem băng <br /> truyện ở hoạt động chiều trước khi trả trẻ. Mục đích để trẻ nhớ nội dung và <br /> các nhân vật trong truyện. Trước khi tiến hành cho trẻ kể lại truyện, tôi đàm <br /> thoại với trẻ về các nhân vật và tính cách của các nhân vật trong truyện.<br />      ­ VD:<br />      + Các con thấy chú Dê con trong câu chuyện như thế nào?<br />      + Dê mẹ bị làm sao?<br />      + Dê mẹ dặn Dê con điều gì?<br />      + Khi mẹ dặn, Dê con đã làm gì?<br />      + Khi Dê con vào rừng, Dê con đã gặp ai?<br />      + Dê con tưởng hươu là con vật gì?<br />      + Hươu tả chó Sói như thế nào?<br />      + Dê con thấy ai trên cành cây cao?<br />      + Dê con tưởng Sóc là ai?<br /> <br /> H Dinh Byă 13  Trường Mầm Non Sơn Ca<br />  SKKN:  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học<br /> <br />      + Sóc tả chó Sói như thế nào?<br />     + Dê con nghe Sóc nói hết câu không?<br />       + Cuối cùng thì Dê con đã gặp ai?<br />       + Ai đã cứu Dê con?<br />       + Sói đã đuổi theo ai?<br />       + Thỏ đã nhanh chóng trốn vào đâu?<br />       + Từ đó Dê con có nghe lời mọi người không?<br /> Sau khi đàm thoại xong, trẻ đã nhớ  lại nội dung truyện, tôi tổ  chức cho <br /> trẻ lên kể lại theo các hình ảnh có trong truyện tranh, dạy trẻ khi kể đến nhân <br /> vật nào thì dùng que chỉ vào từng hình ảnh trong truyện sao cho phù hợp với <br /> nội dung truyện. Khi trẻ kể xong truyện, tôi cho các bạn trong nhóm nhận xét <br /> bạn kể. Kể truyện theo tranh tổ chức  ở hoạt động góc thì trẻ được thay nhau <br /> kể, trẻ được thoải mái thể hiện giọng kể của mình, sử  dụng ngôn ngữ  sáng  <br /> tạo trong khi kể  không bị  gò bó như   ở  trong tiết học. Qua hoạt động  ở  góc <br /> văn hoá, trẻ được đàm thoại, tranh luận trực tiếp với nhau để từ đó ngôn ngữ <br /> của trẻ được linh hoạt hơn trong cuộc sống.<br /> * Hình thức kể lại truyện theo rối tay<br /> Việc sử dụng rối tay trong tiết học gây được sự chú ý, tò mò của trẻ, tạo  <br /> điều kiện cho trẻ tiếp cận với nghệ thuật múa rối. Ngoài ra, việc sử dụng rối  <br /> tay khi cho trẻ  kể lại truyện không chỉ  phát triển ngôn ngữ  cho trẻ  qua việc  <br /> kể  chuyện mà còn giúp trẻ  biết thể  hiện các cử  chỉ, điệu bộ  trong giao tiếp <br /> để tăng tính linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả trong giao tiếp.<br /> VD: Với câu chuyện “Chú thỏ  thông minh”, tôi sử  dụng mô hình sân <br /> khấu là một đầm lầy nhỏ, có hoa, cỏ, cây… nhân vật trong truyện đựơc cách  <br /> điệu đầu chú thỏ  là một quả bóng nhỏ, tôi dùng len móc thành chiếc váy cho <br /> chú thỏ thêm ngộ nghĩnh. Khi dạy trẻ kể chuyện bằng rối, trước tiên tôi cung <br /> cấp nội dung câu chuyện cho trẻ  nghe vào hoạt động chiều, hoạt động góc. <br /> Bên cạnh việc cung cấp nội dung truyện cho tr ẻ, tôi còn hướng dẫn trẻ cách  <br /> <br /> H Dinh Byă 14  Trường Mầm Non Sơn Ca<br />  SKKN:  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học<br /> <br /> sử dụng rối tay, tôi dạy trẻ dùng cánh tay lồng vào con rối, điều khiển con rối <br /> bằng 3 ngón tay (ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa) sao cho những cử chỉ phù hợp  <br /> với lời thoại trong truyện.<br /> Thời gian đầu khi mới làm quen với rối tay, trẻ rất lóng ngóng , khó thực <br /> hiện được các động tác theo ý muốn. Để khắc phục được điều này, tôi đã làm <br /> thật nhiều những con rối tay đặt ở góc văn học,  sắp xếp sao cho trẻ thấy dễ <br /> dàng. Khi hoạt động  ở  góc văn học, trẻ  thoải mái sử  dụng rối tay. Ban đầu, <br /> trẻ sử dụng rối tay theo ý thích của mình, có khi là dùng rối tay để nói chuyện  <br /> với bạn, từ đó việc sử dụng rối tay với trẻ trở nên dễ dàng hơn, dần dần tôi  <br /> yêu cầu trẻ sử dụng rối tay vào từng câu chuyện.<br /> Nhờ việc sử dụng rối tay trong tiết học mà số trẻ có khả  năng cảm thụ <br /> văn học đạt cao, đa số trẻ nhớ nội dung truyện, lời thoại của nhân vật và qua <br /> đó trẻ biết dùng ngôn ngữ của mình để nhận xét đánh giá nhân cách của nhân <br /> vật trong truyện như: Ai là người xấu, ai là người tốt.<br /> * Trò chơi đóng kịch<br /> Là hoạt động giúp trẻ phát triển trí nhớ và giáo dục trẻ tinh thần tập thể. <br /> Qua hoạt động đóng kịch, trẻ  truyền đạt lại nội dung câu chuyện làm sống <br /> động   lại tâm trạng, hành động, ngôn ngữ  hội thoại của các nhân vật trong  <br /> truyện, đồng thời thể  hiện tình cảm và đánh gía các nhân vật trong truyện. <br /> Khi đóng kịch, trẻ dễ dàng nắm được nội dung, ý nghĩa tác phẩm, nắm được <br /> tính liên tục của câu chuyện, điều này góp phần đẩy mạnh phát triển tư duy,  <br /> cảm thụ các tác phẩm văn học một cách sâu sắc ở trẻ. Để đạt được điều đó  <br /> thì trước khi cho trẻ đóng kịch, tôi cho trẻ ôn luyện lại nội dung câu chuyện, <br /> đàm thoại về nhân vật trong truyện để từ đó trẻ biết thể hiện những sắc thái <br /> khác nhau về  ngữ  điệu, tính cách, tâm trạng của các nhân vật trong truyện.  <br /> Muốn trẻ  nhớ  được ngôn ngữ, lời thoại của nhân vật trong truyện để  đóng  <br /> kịch thì trước hết cho trẻ nhớ lời thoại của nhân vật sau đó cho trẻ  đóng vai <br /> theo tổ hoặc nhóm. VD: Trong truyện “ Chú dê đen”, tôi cho tổ 1 làm dê trắng, <br /> <br /> H Dinh Byă 15  Trường Mầm Non Sơn Ca<br />  SKKN:  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học<br /> <br /> tổ  2 làm dê đen, tổ  3 làm chó sói để  trẻ  tự  thể  hiện hành động điệu bộ  của <br /> nhân vật cho quen, thành thạo. Sau đó cho trẻ nhắc lại lời thoại của các nhân <br /> vật trong truyện mà trẻ sẽ đóng. Nhiệm vụ của cô giáo lúc này là người dẫn  <br /> chuyện và trẻ  diễn theo nội dung câu chuyện. Khi diễn xong tôi cho trẻ  tự <br /> nhận xét vai chơi của mình, từ  đó trẻ  xác định được thái độ  của nhân vật  <br /> trong truyện là yêu hay ghét.<br /> Trò chơi đóng kịch thực sự giúp trẻ cảm nhận tác phẩm văn học và phát <br /> triển ngôn ngữ một cách sâu sắc và để đạt được điều đó thì việc trang trí sân  <br /> khấu và hóa trang cho trẻ  rất quan trọng, với câu truyện “Tích chu” tôi làm <br /> sân khấu có màn che, rồi trang trí cảnh phù hợp. Bên cạnh việc làm mô hình <br /> sân khấu thì việc hoá  trang cho trẻ đóng kịch cũng rất cần thiết với nhân vật  <br /> người bà trong câu truyện “ Tích chu” tôi cho trẻ  quấn khăn mặc quần áo <br /> nâu….Việc hoá trang và bố  trí sân khấu phù hợp, trang phục đẹp sẽ  giúp trẻ <br /> tự tin nhập vai tạo cho trẻ hứng thú với từng vai diễn.<br /> Việc xác định giọng nói của các nhân vật trong truyện có vai trò quan <br /> trọng trong việc dạy trẻ tập đóng kịch, trẻ xác định được giọng của nhân vật <br /> thì trẻ  sẽ  nhập được vào vai chơi một cách tốt nhất. Ví dụ: Trong truyện  <br /> “Tích chu”<br /> + Tôi hỏi trẻ giọng của bà khi ốm như thế nào? (run run)<br /> + Giọng của cháu lúc ham chơi thì như thế nào? (Thái độ không vâng lời)<br /> + Sau khi nhận lỗi của mình thì giọng của cậu bé như  thế  nào? (Giọng <br /> trầm hối hận)<br /> + Giọng bà tiên như thế nào? (vang, trong,sáng)<br /> Tôi cho trẻ đọc lời thoại trích dẫn của các nhân vật trong truyện<br /> Thông qua việc tổ chức cho trẻ tập đóng kịch tôi thấy khả năng thể hiện  <br /> ngôn ngữ của trẻ trong giao tiếp tiến bộ rất nhiều trẻ tự nhiên, thoải mái hơn  <br /> trong giao tiếp bởi trong quá trình trẻ  đóng kịch trẻ  được trực tiếp giao lưu,  <br /> <br /> <br /> <br /> H Dinh Byă 16  Trường Mầm Non Sơn Ca<br />  SKKN:  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học<br /> <br /> đối thoại trực tiếp với bạn diễn từ đó ngôn ngữ  của trẻ  phát triển một cách  <br /> linh hoạt và khéo léo.<br /> * Biện pháp 3:Cho trẻ làm quen văn học thông qua các bài đồng dao, ca  <br /> dao.<br /> Đồng dao, ca dao như  một bức tranh với nhiều màu sắc thể  hiện sự <br /> phong phú, đa dạng của cuộc sống, từ  đời sống sinh hoạt vật chất và tinh <br /> thần, tình cảm của con người, nó có giá trị  về mặt trí tuệ, tình cảm và ngôn <br /> ngữ, ảnh hưởng rất lớn đến việc hình thành, phát triển nhân cách trẻ.<br /> Các bài đồng dao có 2, 3, 4, 6 chữ… có vần, với lối ngắt nhịp 1­1, 2­2,..  <br /> thường có lối kết cấu vòng tròn, trùng điệp. Ngôn ngữ trong đồng dao, ca dao  <br /> là ngôn ngữ hát, kể, giàu tính nhạc, giàu hình ảnh, có sức tạo hình. Nó rất phù  <br /> hợp với việc rèn cho trẻ  phát âm, tích luỹ  vốn từ, hiểu nghĩa từ, nắm ngữ <br /> pháp, lối nói trôi chảy, uyển chuyển.<br /> Để phát huy tính tích cực của ngôn nhữ qua các bài đồng dao, ca dao đối  <br /> với sự phát triển ngôn ngữ của trẻ thì việc tổ chức các hoạt động cho trẻ đọc <br /> thuộc đồng dao, ca dao là rất quan trọng. Hiện nay, hoạt động dạy trẻ đồng  <br /> dao, ca dao chưa có  ở  các hoạt động chung, chính vì vậy mà tôi lồng ghép  <br /> hoạt động đọc đồng dao, ca dao cho trẻ  vào các hoạt động chơi trò chơi dân <br /> gian được tổ  chức  ở  hoạt động ngoài trời, hoạt động đón và trả  trẻ, hoạt <br /> động sau khi ngủ dạy. Bên cạnh việc dạy trẻ đọc thuộc những bài đồng dao,  <br /> ca dao thì tôi luôn tìm tòi những bài đồng dao, ca dao có nội dung của các chủ <br /> điểm mà trẻ đang học. VD: Chủ điểm gia đình: dạy trẻ đọc bài đồng dao.<br /> “Công cha như núi Thái sơn<br /> Nghĩa mẹ như nước tronh nguồn chảy ra<br /> Một lòng thờ mẹ kính cha<br /> Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con”<br /> VD: Chủ điểm Thế giới động vật dạy trẻ đọc bài đồng dao “con vỏi con  <br /> voi”<br /> <br /> H Dinh Byă 17  Trường Mầm Non Sơn Ca<br />  SKKN:  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học<br /> <br /> VD: Chủ  điểm Thế  giới thực vật: Dạy trẻ  đọc bài “lúa ngô là cô đậu <br /> nành”<br /> Qua đó tôi thấy được hiệu quả  rõ ràng, trẻ  hào hứng tham gia trò chơi  <br /> đọc đồng dao, ca dao và nhớ bài lâu hơn.<br /> * Tổ chức đọc đồng dao, ca dao cho trẻ ở hoạt động ngoài trời.<br /> Sau mỗi giờ học ở trường mầm non là hoạt động ngoài trời. Hoạt động <br /> ngoài trời thường kéo dài từ  30­ 35 phút chính vì vậy tôi đã tận dụng hoạt  <br /> động ngoài trời để  phát triển ngôn ngữ  cho trẻ  thông qua việc cho trẻ  đọc <br /> đồng dao, ca dao. Bên cạnh việc dạy trẻ đọc đồng dao, ca dao tôi lồng ghép  <br /> các bài đồng dao vào các trò chơi dân gian để  tạo hứng thú cho trẻ  khi đọc <br /> nhằm phát triển ngôn ngữ cho trẻ một cách tốt nhất.<br /> VD: Bài “Dung dăng dung dẻ”<br /> Dung dăng / dung dẻ<br /> Dắt trẻ / đi chơi<br /> Đến ngõ / nhà trời<br /> Lậy cậu / lậy mợ<br /> Cho cháu  / về quê<br /> Cho dê / đi học<br /> Cho cóc / ở nhà<br /> Cho gà / bới bếp<br /> Xì xà / xì xụp<br /> Ngồi thụp / xuống đây<br /> ­ Tôi dạy trẻ đọc theo nhịp 2­2<br /> ­ Cách chơi: Trẻ nắm tay nhau, vừa đi vừa đọc và tay vung theo nhịp của  <br /> bài hát. Đến câu “Ngồi thụp xuống đay’ trẻ  nắm tay nhau ngồi thụp xuống  <br /> sau đó đứng dậy lại đi tiếp.<br /> * Tổ chức đọc đồng dao, ca dao cho trẻ trong giờ đón, trả trẻ.<br /> <br /> <br /> <br /> H Dinh Byă 18  Trường Mầm Non Sơn Ca<br />  SKKN:  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học<br /> <br /> Khi trẻ đọc thuộc đồng dao, ca dao tôi thường đọc đi đọc lại nhiều lần  <br /> để trẻ  ghi nhớ, học thuộc sau đó tôi yêu cầu trẻ  đọc nhanh dần lên, tổ  chức <br /> thi đua đọc nhanh giữa các tổ  với nhau. Đó là cách làm cho trẻ  rèn luyện bộ <br /> máy phát âm, trau dồi ngôn ngữ, sự  nhạy bén, linh hoạt của tư duy. VD: Bài  <br /> “Lúa ngô là cô đậu nành”, “ Chim ri là dì sáo sậu”, “ Con kiến mà leo cành đa”  <br /> là những câu hát đồng dao mà trẻ  rất thích đọc vì nó đem lại tiếng cười vui  <br /> vẻ, tạo không khí thi đua tự nhiên, cởi mở.<br /> Ngoài những bài lựa chọn để  giúp trẻ  học đọc theo chủ  đề, chủ  điểm, <br /> tôi còn khích lệ trẻ thi đua đọc ra những câu đồng dao, ca dao trẻ đã thuộc từ <br /> cha mẹ, anh chị, bạn bè trong xóm. Hình thức thi đua là động lực lôi cuốn, <br /> thúc đẩy trẻ  cố  gắng nỗ lực, tích cực học tập. Việc thi đua có thể  kéo dài 1 <br /> tuần, sau 1 tuần tôi kiểm tra số  lượng bài trẻ  thuộc, có tuyên dương, khen <br /> thưởng để khuyến khích trẻ trong học tập.<br /> * Tổ chức cho trẻ đọc đồng dao, ca dao sau khi trẻ ngủ dậy<br /> Sau khi ngủ dậy, trẻ thường rất mệt mỏi, uể oải vì còn ngái ngủ nên tôi  <br /> thường cho trẻ  đọc bài đồng dao, ca dao quen thuộc để  trẻ  lấy lại tinh thần <br /> sảng khoái, đầu óc thoải mái để bước vào giờ học buổi chiều, đồng thời giúp <br /> trẻ phát triển thêm khả năng ngôn ngữ.<br /> VD: Bài “Nu na nu nống”<br /> Nu na nu nống<br /> Cái trống nằm trong<br /> Cái ong nằm ngoài<br /> Củ khoai chấm mật<br /> Bụt ngồi bụt khóc<br /> Con cóc nhảy ra<br /> Con gà ú ụ<br /> Bà mụ thổi xôi<br /> Nhà tôi nấu chè<br /> <br /> H Dinh Byă 19  Trường Mầm Non Sơn Ca<br />  SKKN:  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học<br /> <br /> Nhà tôi chân rút<br /> * Cách chơi:<br /> Trẻ ngồi bệt, cùng chiều với nhau, sát cạnh nhau, 2 chân duỗi thẳng, vừa <br /> lấy tay đập vào từng cẳng chân, mỗi từ trong bài đồng dao được đập nhẹ vào <br /> một chân theo thứ tự đầu đến cuối rồi lại ngược lại cho đến chữ  “rút” chân  <br /> ai gặp từ “ rút” thì co chân lại cứ như thế cho đến khi các chân co lại hết thì <br /> chơi lại từ đầu.<br /> * Biện pháp 4: Cho trẻ làm quen văn học thông qua việc dạy trẻ đọc thơ  <br /> diễn cảm.<br /> Nhiệm vụ phát triển ngôn ngữ là một nhiệm vụ có tầm quan trọng hàng <br /> đầu ở các lứa tuổi, nó đặc biệt quan trọng trong quá trình tổ  chức hoạt động <br /> dạy trẻ đọc thơ diễn cảm cho trẻ ở lứa tuổi mầm non. Đó là một trong những  <br /> phương pháp rèn luyện phát triển ngôn ngữ  nói cho trẻ. Khi đọc thuộc lòng <br /> thơ  trẻ  sẽ  làm cho ngôn ngữ  của mình thêm sinh động, uyển chuyển, biểu  <br /> cảm giúp trẻ thể hiện tình cảm, suy nghĩ của tác giả.<br /> Nhận thấy rõ được tầm quan trọng của việc phát triển ngôn ngữ  thông <br /> qua việc dạy trẻ đọc thơ  diễn cảm tôi luôn tìm tòi những phương pháp biện <br /> pháp tốt nhất để trẻ phát âm và diễn đạt được mạch lạc.<br /> Với lứa tuổi này tôi chọn các bài thơ  có sắc thái khác nhau: êm dịu, nhẹ <br /> nhàng, vui vẻ, hóm hỉnh,…nhằm giúp trẻ  cảm nhận cái hay, cái đẹp trong <br /> ngôn ngữ tiếng việt và trong cuộc sống, giúp trẻ phát triển đời sống tình cảm.<br /> Để  trẻ cảm thụ tốt ngôn ngữ  của câu thơ, điều quan trọng nhất là phải  <br /> đọc diễn cảm, thể  hiện nhịp điệu, âm điệp và sắc thái của bài thơ. Tôi tập <br /> đọc diễn cảm và thuộc bài thơ trước khi đọc cho trẻ nghe.<br /> Để  trẻ cảm thụ tốt bài thơ, nên trò chuyện với trẻ về nội dung bài thơ, <br /> giải thích nghĩa của một từ, ý của các câu thơ, vẻ đẹp của các câu thơ mô tả,  <br /> kết hợp với tranh minh họa hoặc làm các động tác minh họa. Tôi đọc cho trẻ <br /> <br /> <br /> <br /> H Dinh Byă 20  Trường Mầm Non Sơn Ca<br />  SKKN:  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học<br /> <br /> nghe nhiều lần, đọc thơ  theo cá nhân, theo nhóm, luyện tập cách đọc diễn <br /> cảm.<br /> Để  thu hút trẻ  đọc thơ  hơn thì việc chuẩn bị  đồ  dùng trực quan trong  <br /> dạy học để gây hứng thú cho trẻ cũng rất quan trọng, trong quá trình dạy trẻ <br /> đọc thơ diễn cảm tôi sử dụng các bức tranh thơ, sa bàn, con rối, vật thật.<br /> Ví dụ: Dạy trẻ đọc thơ bài “Tình bạn”<br /> * Hoạt động 1: Cô cùng trẻ hát bài hát “Lớp chúng mình” trò chuyện với <br /> trẻ về bài hát, giới thiệu cho trẻ bài thơ “Tình bạn”<br /> * Hoạt động 2: Đàm thoại với trẻ về nội dung bài thơ.<br /> + Bài thơ tên gì?<br /> + Các bạn đến lớp thấy vắng ai?<br /> + Bạn Gấu trả lời như thế nào?<br /> + Bạn Thỏ bị làm sao?<br /> + Các bạn rủ nhau đi đâu?<br /> + Bạn Mèo mua gì để đến thăm bạn Thỏ?<br /> + Bạn Hươu mua gì?<br /> + Bạn Nai mua gì?<br />   Sau mỗi câu hỏi tôi đọc thơ những câu thơ trích dẫn cho trẻ để trẻ nhớ <br /> được nội dung bài thơ.<br /> * Hoạt động 3: Trẻ đọc thơ, cô hướng dẫn trẻ  đọc sao cho đúng từ  thể <br /> hiện được nhịp điệu của bài thơ.<br /> Khi dạy trẻ đọc thơ giọng của cô phải chuẩn xác, diễn đạt trôi chảy phù <br /> hợp với từng bài, cô phát âm không ngọng.<br /> Khi dạy trẻ đọc thơ tôi chú ý nghe trẻ đọc và phát hiện ra trẻ nói ngọng,  <br /> đọc sai để sửa cho trẻ như tôi đọc lại để cho trẻ đọc theo nhiều lần và động <br /> viên trẻ “ Con đọc gần giỏi rồi” thi đua giữa các tổ với nhau để phát hiện tổ <br /> nào đọc tốt hơn để nhiều trẻ đọc tốt.<br /> <br /> <br /> <br /> H Dinh Byă 21  Trường Mầm Non Sơn Ca<br />  SKKN:  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học<br /> <br /> Dạy trẻ  nói đủ  câu, tôi nói trước trẻ  nhắc lại nhiều lần hoặc cho trẻ <br /> khác giúp đỡ các bạn.<br /> Trong giờ  học tôi luôn chú ý bao quát chung để  tìm hiểu đặc điểm của <br /> từng trẻ  gần gũi động viên trẻ  giúp đỡ  những trẻ  còn yếu kém, đưa trẻ  vào <br /> hoạt động với các bạn có nền nếp hơn, hứng thú hơn.<br /> * Biện pháp 5:Trò chuyện với trẻ ở mọi lúc mọi nơi<br /> ­ Trong giờ ăn: Trò chuyện với trẻ về các món ăn. Hôm nay chúng ta ăn  <br /> món gì? Có ngon không? Bạn Lan có thích ăn không? Và tập cho trẻ thói quen  <br /> mời cô và các bạn trước khi ăn thông qua bài thơ “ Mời bạn ăn”.<br /> ­Trong giờ  ngủ: Trước khi đi ngủ  tôi cho trẻ  đọc bài thơ  “ Giờ  đi ngủ” <br /> và nói lời chúc “ chúc các bạn ngủ ngon”….<br /> * Biện pháp 6: Phối kết hợp với phụ huynh<br /> Như chúng ta đã thấy môi trường tiếp xúc của trẻ chủ yếu là gia đình và  <br /> nhà trường. Chính vì vậy việc kết hợp giữa gia đình và nhà trường là một <br /> biện pháp không thể thiếu.<br /> Trong cuộc họp đầu năm tôi nêu tầm quan trọng của lĩnh vực phát triển <br /> ngôn ngữ  cho trẻ  đặc biệt là thông qua hoạt động dạy trẻ  đọc ca dao đồng  <br /> dao, đọc thơ, kể  truyện. Hàng tháng tuyên truyền với phụ  huynh về  các câu <br /> chyện sáng tạo của cô và trẻ. Qua đó phụ huỳnh thấy ngôn ngữ của trẻ được <br /> phát triển như thế nào và có biện pháp kích thích sự  phát triển ngôn ngữ  cho <br /> trẻ tại gia đình.<br /> Tôi sử dụng một mảng tường ở ngoài cửa lớp để làm bảng tuyên truyền  <br /> với phụ huynh về chương trình dạy trẻ theo chủ đề và thay tin hàng tuần để <br /> phụ huynh biết và phối hợp với giáo viên rèn luyện ở nhà.<br /> Ví dụ: Tôi cung cấp một số  bài đồng dao để  các bậc phụ  huynh cùng <br /> học với trẻ để trẻ được đọc từ chính xác không bị nói ngọng.<br /> Tôi trao đổi với phụ huynh về những câu chuyện bài thơ trẻ được học ở <br /> trường, yêu cầu phụ  huynh về  nhà cùng đọc với trẻ  và cho trẻ  kể  lại câu <br /> <br /> H Dinh Byă 22  Trường Mầm Non Sơn Ca<br />  SKKN:  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học<br /> <br /> chuyện đó hoặc kích thích trẻ kể lại câu chuyện. Như  vậy ngôn ngữ của trẻ <br /> phát triển một cách phong phú và đa dạng.<br /> Trong năm học tôi đã tổ chức 3 lần họp phụ huynh.<br /> + Lần thứ 2 tôi tổ chức 1 hoạt động phát triển nhôn ngữ cho trẻ để phụ <br /> hunh được trực tiếp xem các cháu học. Qua cuộc họp đó tôi trao đổi với phụ <br /> huynh những cháu nói ngọng như cháu Đạt, cháu Đăng, cháu Ly, cháu Thiên,<br /> …Để  phối hợp cùng gia đình giúp cháu phát âm chuẩn hơn bên cạnh những <br /> cháu phát âm còn ngọng thì tôi cũng nêu ra những cháu mạnh dạn năng động  <br /> trong các hoạt động như  kể  chuyện, đọc thơ  như: Cháu Bảo An,, cháu Như, <br /> cháu Trân để phát huy tính tích cực của các cháu.<br /> =>Bằng cách đó cô giáo và phụ  huynh luôn có được thông tin hai chiều  <br /> của trẻ ở nhà như ở trường, trẻ lớp tôi được học và việc phát triển ngôn ngữ <br /> của trẻ cũng được cũng cố và mở rộng hơn.<br /> c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp.<br /> Khi giáo viên  thực hiện các giải pháp, biện pháp thì cần phải chú ý đến <br /> những trình tự nhất định, phải bắt đầu từ  đâu và kết thúc từ đâu, và các giải <br /> pháp, biện pháp khi thực hiện đề tài có mối quan hệ mật thiết với nhau, biện <br /> pháp này nó sẽ hỗ trợ cho biện pháp kia nhằm hoà quyện các nội dung lại với <br /> nhau để đi đến một thể thống nhất là tìm ra giải pháp tối ưu nhất nhưng vẫn  <br /> đảm bảo được tính chính xác, khoa học và lô­gíc giữa các giải pháp và biện <br /> pháp. <br /> d. Kết quả khảo nghiệm giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu.<br /> Sau một thời gian thực hiện, là một giáo viên trực tiếp đứng lớp tôi rất <br /> phấn khởi khi kết quả đạt được rất cao.<br /> Trước khi  Sau khi áp <br /> Những kỹ năng hình thành<br /> Stt áp dụng  dụng các <br /> trên trẻ<br /> biện pháp biện pháp<br /> 1 Trẻ hứng thú tham gia khi học 23% 100%<br /> 2 Trẻ tham gia những còn thờ ơ 60% 7%<br /> 3 Trẻ mạnh dạn tự tin 17% 97%<br /> <br /> H Dinh Byă 23  Trường Mầm Non Sơn Ca<br />  SKKN:  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động làm quen văn học<br /> <br /> Trẻ đọc thơ kể truyện rõ ràng diễn đạt <br /> 4 20% 93%<br /> tốt<br /> Khả năng thể hiện nét mặt cử chỉ điệu <br /> 5