SKKN: Một vài kinh nghiệm về vận dụng phương pháp dạy học tích cực vào dạy phân môn Tiếng Việt lớp 6 (Mô hình trường học mới Việt Nam) ở trường THCS Tô Hiệu

                        PHÒNG GD & ĐT KRÔNG ANA<br /> TRƯỜNG THCS TÔ HIỆU<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM<br /> ĐỀ TÀI:<br /> Một vài kinh nghiệm về vận dụng phương  <br /> pháp dạy học tích cực vào dạy phân môn Tiếng  <br /> Việt lớp 6 (Mô hình trường học mới Việt  <br /> Nam) ởtrường THCSTô Hiệu.<br /> <br /> <br /> <br /> <br />             Họ và tên: Nguyễn Thị Lành<br />    Đơn vị công tác: Trường THCS Tô Hiệu, EaBông,<br /> Krông ANa ­Đăk Lăk.<br />    Trình độ đào tạo: Đại học – Môn đào tạo Ngữ văn.<br /> Krông Ana, tháng 3 năm 2016<br />  MỤC LỤC<br /> Trang<br /> I. Phần mở đầu:.................................................................................................1<br /> I.1. Lý do chọn đề tài............................................................................................1<br /> I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài......................................................................2<br /> I.3. Đối tượng nghiên cứu....................................................................................2<br /> I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu........................................................................2<br /> I.5. Phương pháp nghiên cứu................................................................................3<br /> II. Phần nội dung ...............................................................................................3<br /> II.1. Cơ sở lý luận.................................................................................................3<br /> II.2.Thực trạng......................................................................................................5<br /> a. Thuận lợi­ khó khăn..............................................................................5<br /> b. Thành công­ hạn chế.............................................................................5<br /> c. Mặt mạnh­ mặt yếu..............................................................................6<br /> d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động.................................................6<br /> e. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trang mà đề tài đã đặt ra.......8<br /> II.3. Giải pháp, biện pháp: ...................................................................................9<br /> II.4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề  nghiên <br /> cứu.......................................................................................................................20<br /> III. Phần kết luận, kiến nghị ........................................................................21<br /> III.1. Kết luận: .................................................................................................21<br /> III.2.Kiến nghị:.................................................................................................22<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................23<br />  ĐỀ TÀI:<br /> Một vài kinh nghiệm về vận dụng phương pháp dạy học tích cực  <br /> vào dạy phân môn Tiếng Việt lớp 6 (Mô hình trường học mới  <br /> Việt Nam) ở trường THCS Tô Hiệu.<br /> <br /> <br /> I. PHẦN MỞ ĐẦU: <br /> I.1. Lý do ch<br />   ọn đề  tài.<br />    <br /> Vấn đề dạy và học có hiệu quả là vấn đề luôn được quan tâm hàng đầu trong <br /> giáo dục.Đặc biệt trong tình hình xã hội hiện nay,đất nước ta đã và đang hội  <br /> nhập với thế  giới, đòi hỏi người học phải có tri thức thực sự  mới đáp  ứng  <br /> được yêu cầu xã hội. Chính vì thế nên theo sự chỉ đạo của Bộ giáo dục và đào <br /> tạo, toàn ngành giáo dục đã và đang đổi mới phương pháp dạy học ở tất cả các <br /> bậc học theo hướng phát huy tính tích cực của người học, tập trung vào hoạt <br /> động học của học sinh.Từ  năm học 2014 ­ 2015, Bộ  giáo dục đang thực hiện <br /> thí điểm về  mô hình trường học   mớiViệt Nam (VNEN)đối với cấp THCS. <br /> Theo sách hướng dẫn học Ngữ  văn VNEN so với chương trình hiện hành thì  <br /> chương   trình   sách   hướng   dẫn   học   Ngữ   văn   VNEN   có   nhiều   thay   đổi   về <br /> phương pháp dạy học. Do đó đòi hỏi giáo viên phải có phương pháp dạy học <br /> tích cực, phù hợp với yêu cầu của chương trình mới mà Bộ  Giáo dục & Đào <br /> tạo đang thí điểm. Phân môn tiếng Việt trong sách hướng dẫn học Ngữ  văn <br /> 6(VNEN) được sắp xếp và giảng dạy không quá khó đối với sự  lĩnh hội tri <br /> thức của học sinh. Thế  nhưng làm sao khi lên lớp giáo viên phải truyền thụ <br /> kiến thức để  học sinh nắm được một cách chắc chắn, đầy đủ  kiến thức cần <br /> thiết   thì   đòi   hỏi   người   giáo   viên   phải   nỗ   lực   rất   nhiều.Làm   được   điều <br /> này,được  xem là thành công  đối với người  giáo viên. Từ  thực tiễn  đó,  để <br /> hướng dẫn học sinh học tập tốt từng tiết học ở phân môn tiếng Việt trong sách <br /> hướng dẫn học Ngữ văn 6(V NEN), giáo viên phải sử dụng phương pháp nào, <br /> phải tìm tòi, nghiên cứu, tích luỹ tri thức ra sao để truyền thụ cho học sinh đạt <br /> hiệu quả cao thì không phải là vấn đề đơn giản đối với từng giáo viên.  Chính <br /> vì lý do trên tôi đã chọn đề  tài “Một vài kinh nghiệm về  vận dụng phương  <br /> pháp dạy học tích cực vào dạy phân môn Tiếng Việt lớp 6 (Mô hình trường  <br /> học mới Việt Nam)  ở  trường THCS Tô Hiệu ”.Trong phạm vi nghiên cứu <br /> khoa học này, tôi đi sâu tìm hiểu phương pháp đổi mới cách dạy học phân môn <br /> Trang 1<br /> tiếng Việt lớp 6 (VNEN) trong môn Ngữ  văn cho học sinh THCS theo hướng  <br /> tích cực. Tôi đã quyết định chọn đề  tài này để  trước hết là bản thân có điều  <br /> kiện khái quát nâng cao chuyên môn sau thời gian nghiên cứu áp dụng và qua <br /> đây mong được chia sẻ với đồng nghiệp cùng quan tâm để góp phần nâng cao  <br /> chất lượng chuyên môn và đổi mới phương pháp dạy học môn Ngữ văn  trong <br /> phạm vi nhà trường THCS.<br /> I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.<br /> * Mục tiêu:Trên cơ  sở  tìm hiểu lí luận và thực tiễn việc dạy học Ngữ  văn <br /> trường THCS, đề tài đi sâu nghiên cứu, đề xuất một số biện pháp đổi mới việc <br /> dạy học phân môn tiếng Việt theo hướng tích cực. Giúp giáo viên có được  <br /> những định hướng cần thiết để  triển khai dạy học theo phương pháp mới có <br /> hiệu quả, đáp  ứng yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học hiện nay.Giúp học <br /> sinh tự tin, tích cực, yêu thích môn học.<br /> * Nhiệm vụ : Để  đạt được mục tiêu trên, tôi xác định nhiệm vụ  nghiên cứu  <br /> chính như sau:<br /> ­ Xác định cơ sở lí luận của việc đổi mới phương pháp dạy học Ngữ văn theo  <br /> hướng tích cực.<br /> ­ Điều tra, quan sát thực tế  việc dạy học văn  ở  trường nói chung, việc dạy <br /> phân môn tiếng Việt nói riêng.<br /> ­ Đề  xuất một số  biện pháp vận dụng phương pháp dạy học tích cực trong  <br /> việc sử  dụng câu hỏi, cách thứctổ  chức triền khai bài giảng thuộc phân môn <br /> tiếng Việt trong chương trình Ngữ văn 6 (VNEN).<br /> ­ Triển khai thực nghiệm sư phạm để khẳng định tính khả thi của đề xuất vận  <br /> dụng phương pháp đổi mới việc dạy phân môn tiếng Việt trong môn Ngữ văn <br /> cho học sinh THCS. Trên cơ  sở thực nghiệm sẽ tiến hành phân tích, nhận xét, <br /> đánh giá để có những kiến nghị và giải pháp cụ thể cho hướng nghiên cứu tiếp <br /> theo.<br />   ối tượng nghiên cứu    :<br /> I.3. Đ<br /> Sáng kiến kinh nghiệm này tập trung giới thiệu một số phương pháp dạy học <br /> phân môn tiếng Việt thuộc chương trình Ngữ  văn 6 (VNEN) có hiệu quả  và <br /> cách chọn lọc các hình thức dạy học tích cực phù hợp.<br /> I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu :<br /> <br /> <br /> Trang 2<br /> Chỉ  ra một số  kinh nghiệm vận dụng phương pháp dạy học tích cực vào dạy <br /> phân môn Tiếng Việt trong chương trình Ngữ  văn 6(VNEN). Đồng thời thực <br /> hiện hóa một phần những định hướng về  sử  dụng phương pháp dạy học tích <br /> cực khi dạy phân môn tiếng Việt trong chương trình Ngữ  văn 6(VNEN) qua <br /> việcsoạn thảo kế  hoạch dạy học mà bản thân đã và đang giảng dạy thực  <br /> nghiệm tại lớp 6a1(VNEN) trường THCS Tô Hiệu, năm học 2015 ­ 2016.<br /> I.5. Phương pháp nghiên cứu:<br /> Làm   đề   tài   này,   tôi   đã   vận   dụng   nhiều   phương   pháp.   Dưới   đây   là   những <br /> phương pháp chủ yếu:<br /> 1. Phương pháp thống kê: Qua việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học  <br /> sinh theo chuẩn kiến thức kĩ năng, giáo viên thống kê kết quả  thu được và so <br /> sánh.<br /> 2. Phương pháp thực nghiệm qua giảng dạy: Thông qua các tiết dạy của bản  <br /> thân để xem xét, đánh giá.<br /> 3. Phương pháp đối chiếu, so sánh để thấy được kết quả trong thực tiễn.<br /> 4. Phương pháp quan sát: Quan sát học sinh lĩnh hội kiến thức thông qua tiết <br /> dạy của bản thân kết hợp với việc dự giờ thăm lớp của đồng nghiệp.<br /> 5. Phương pháp phân tích, tổng hợp. <br /> II. PHẦN NỘI DUNG: <br /> II.1.Cơ sở lý luận:<br /> <br /> Để đi sâu vào nghiên cứu đề tài này, trước hết ta tìm hiểu về khái niệm <br /> “Tích cực”.Khái niệm này có các cách hiểu như sau:<br /> <br /> “1. Có tác dụng khẳng định, thúc đẩy sự  phát triển; Nhân tố  tích cực, <br /> mặt tích cực của vấn đề.<br /> 2. Tỏ  ra chủ  động, có những hoạt động tạo ra sự  biến đổi theo hướng  <br /> phát triển.<br /> 3. Tỏ ra nhiệt tình, đem hết khả năng, tâm trí vào công việc.” [Hoàng Phê  <br /> (chủ biên) ( 2008), Từ điển Tiếng Việt, NXB Đà Nẵng,  tr.1217]<br /> Như vậy, nội hàm khái niệm “tích cực” đã chỉ rõ bản chất của chủ thể ­  <br /> hoạt động; chỉ tính chất, thái độ  tham gia vào hoạt động, nhấn mạnh tính chủ <br /> Trang 3<br /> động, tự giác, nhu cầu, tính phát triển; sự nhiệt tình, dấn thân của chủ thể. Do  <br /> đó, thước đo của tính tích cực không chỉ  thể  hiện  ở  những hoạt động bề  nổi <br /> mà quan trọng chính là sự vận động của tâm lí nhận thức bên trong tạo nên sự <br /> vận động, phát triển. <br /> Vậy phương pháp dạy học tích cực là gì?Phương pháp dạy học tích cực là <br /> một thuật ngữ  rút gọn, được dùng để  chỉ  những phương pháp giáo dục, dạy <br /> học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ  động , sáng tạo của người học.  <br /> Phương pháp dạy học tích cực hướng tới việc hoạt động hóa, tích cực hóa <br /> hoạt động nhận thức của người học, tức là tập kết vào phát huy tính tích cực <br /> của người học chứ không phải là tập kết vào phát huy tính tích cực của người  <br /> dạy.<br />  Trong những năm gần đây, vấn đề dạy học theo hướng tích cực luôn được chú <br /> trọng. Nghị  quyết Hội nghị  lần thứ  2 của BCH TW Đảng khoá VIII nêu rõ:  <br /> “Đổi mới phương pháp giáo dục đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều  <br /> rèn luyện thành nếp tư  duy sáng tạo của người học”, “phương pháp giáo dục  <br /> phải phát huy tính tích cực tự  giác, chủ  động, sáng tạo của người học, bồi  <br /> dưỡng lòng say mê học tập và ý chí vươn lên”. Qua đó ta thấy được bộ  giáo  <br /> dục và đào tạo đã khẳng định rất rõ tầm quan trọng của việc không ngừng đổi  <br /> mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực cho phù với đối tượng học  <br /> sinh, phù hợp với xu thế phát triển của thời đại. <br />     Dạy học theo hướng  “Tích cực hoá” lấy hoạt động học tập của học sinh <br /> làm trung tâm, vai trò của người thầy là người  tổ chức – chủ  đạo, học trò là <br /> người chủ động khám phá – lĩnh hội kiến thức. Vấn đề dạy học theo hướng <br /> tích cực là nội dung quan trọng không thể  thiếu trong việc đổi mới thay sách, <br /> đổi mới phương pháp giảng dạy trong nhà trường hiện nay. Đặc biệt là trong  <br /> chương trình thí điểm VNEN đã được biên soạn rất cụ  thể  để  hướng người  <br /> dạy thực hiện đúng phương pháp dạy học tích cực. Vì vậy đòi hỏi người dạy <br /> phải linh hoạt vận dụng nhiều biện pháp, thao tác, kỹ  năng để  giảng dạy tốt <br /> hơn. Song việc đổi mới phương pháp quá còn mới mẻ, còn khó khăn  đối với <br /> giáo viên vì chương trình thí điểm VNEN THCS mới chỉ thực hiện được chưa <br /> đầy hai năm. Giáo viên thực sự  là rất bỡ  ngỡ  và gặp không ít khó khăn khi <br /> giảng dạy. Đặc biệt đối với môn Ngữ  văn giáo viên phải giảng dạy tích hợp  <br /> Trang 4<br /> ba phân môn là Văn – Tiếng Việt – Tập Làm Văn nên việc áp dụng phương  <br /> pháp dạy học tích cực phải thật sự khéo léo thì mới tổ chức cho học sinh hoạt  <br /> động để  lĩnh hội tri thức được. Trong đó đối với phân môn tiếng Việt trong  <br /> phân phối chương trình không nhiều tiết nhưng không phải vì thế  mà chúng ta <br /> không quan tâm đến phân môn này. Giảng dạy tiếng Việt làm sao đạt được  <br /> hiệu quả để học sinh không nhàm chán, ngược lại học sinh ham học phân môn <br /> này đó chính là điều trăn trở của mỗi giáo viên khi lên lớp.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Trang 5<br />  II.2.Thực trạng:<br /> a.  Thuận lợi­ khó khăn:  <br /> * Thuận lợi:<br /> ­ Được Sở giáo dục& Đào tạo Đăk Lăk,Phòng giáo dục& Đào tạo Krông Ana  <br /> cử  đi tập huấn, lĩnh hội phương pháp tổ  chức, dạy học theo mô hình trường <br /> học mới ngay từ đầu năm học 2015 – 2016.<br /> ­ Được nhà trường trang bị  cơ  sở  vật chất đảm bảo cho việc  ứng dụng công <br /> nghệ thông tin vào dạy học.<br /> ­ Phía phụ huynh học sinh cũng đã tạo điều kiện về thời gian cho con học bài ở <br /> nhà.<br />  ­ Bản thân tôi đã trực tiếp dạy chương trình Ngữ văn lớp 6 (VNEN) nên rút ra  <br /> được kinh nghiệm sau mỗi tiết dạy.<br /> * Khó khăn:<br />       Đối với giáo viên: Việc áp dụng phương pháp dạy học mới theoMô hình  <br /> trường học mới còn nhiều bỡ ngỡ.<br />     Đối với học sinh:  Học sinh của trường THCS Tô Hiệu đa phần là con em <br /> đồng bào dân tộc thiếu số nên có học lực không đồng đều, số học sinh có học  <br /> lực yếu khá cao. Do khả năng tiếp thu kiến thức của các em chậm và đa số là <br /> lười học, về nhà không học bài cũ, không soạn bài mới trước khi đến lớp; Do <br /> nhiều em còn rụt rè, thiếu tự tin khi giao tiếp và học tập. Những học sinh học  <br /> ở trường Tiểu học Võ Thị Sáu và trường tiểu học Ea Bông các em chưa được <br /> học chương trình VNEN nên giáo viên phải mất rất nhiều thời gian để giúp đỡ <br /> các em làm quen với phương pháp mới.<br /> b.Thành công­ hạn chế: <br />   Với việc áp dụng phương pháp dạy học tích cực vào phân môn tiếng Việt  ở <br /> chương trình Ngữ văn 6 (VNEN) đối với bản thân tôi đã có một số thành công <br /> nhất định đó là:<br /> ­ Giáo viên khi đứng lớp tự  tin hơn vì đã thiết kế  được kế  được kế  hoạc  <br /> dạy học phù hợp với chuẩn kiến thức, phù hợp đối tượng học sinh. Hình thức  <br /> tổ chức dạy học phong phú, thuận tiện trong giảng dạy, kiến thức được củng  <br /> cố, mở rộng.<br /> Trang 6<br />  Tuy nhiên bên cạnh những thành công đó thì khi sử dụng đổi mới phương pháp <br /> dạy học theo hướng tích cực trong giờ dạy phân môn tiếng Việt  có những hạn  <br /> chế nhất định như:<br /> ­ Để  thiết kế  được những hình thức đổi mới phương pháp dạy học đòi hỏi <br /> giáo viên phải mất nhiều thời gian nghiên cứu tài liệu, đọc sách, báo, Internet… <br /> thì mới lựa chọn được nội dung ứng dụng phương pháp dạy học tích cực phù <br /> hợp với kiến thức bài dạy và cả phù hợp với đối tượng học sinh. <br /> ­ Phía học sinh phải siêng năng học bài cũ và soạn bài mới, phải nắm vững  <br /> kiến thức cơ  bản của môn học thì mới trả  lời được câu hỏi nhanh. Còn nếu  <br /> học sinh nắm mơ hồ về kiến thức cũ sẽ làm mất thời gian để giáo viên gợi mở <br /> như vậy sẽ ảnh hưởng đến thời gian của tiết học. Trong lớp nếu có nhiều đối <br /> tượng học sinh yếu thì áp dụng phương pháp dạy học tích cực rất khó thành <br /> công.<br />  c. Mặt mạnh­ mặt yếu:<br />     Khi áp dụng phương pháp dạy họctheo hướng đổi mới có mặt mạnh là giúp <br /> giáo viên dạy học theo tinh thần đổi mới phương pháp phù hợp với yêu cầu <br /> của thời đại và dễ  thực hiện trong mỗi tiết dạy. Giúp học sinh hứng thú với  <br /> giờ  học, chủ  động lĩnh hội tri thức, khắc sâu kiến thức cơ  bản, có điều kiện  <br /> củng cố, liên hệ và mở rộng kiến thức liên quan.<br /> Mặt yếu là khi áp dụng việc đổi mới trong dạy phân môn tiếng Việt đòi hỏi  <br /> đối tượng học sinh phải tích cực, chủ động.Nếu trong lớp có nhiều đối tượng  <br /> học sinh yếu, kém thì khi thảo luận, giáo viên phải trực tiếp hỗ  trợ  cho học  <br /> sinh cho nên rất vất vả.<br /> d.Các nguyên nhân, các yếu tố tác động:<br />    Chương trình Ngữ văn theo Mô hình trường học mới vẫn giữ nguyên ba phân  <br /> môn là Văn bản –tiếng Việt và Tập làm văn nhưng sẽ không trình bày mục tiêu <br /> riêng của từng phân môn mà cố  gắng tìm ra sự  đồng quy của ba phân môn để <br /> qua đó thực hiện quan điểm tích hợp. Chương trình mới coi trọng cả  bốn kĩ <br /> năng nghe, nói, đọc, viết.Khi dạy phân môn tiếng Việt giáo viên phải thực sự <br /> chú ý rèn cho học sinh cả 4 kĩ năng trên.Đặc biệt là việc rèn từ, đặt câu và viết <br /> đoạn văn là việc làm rất cần thiết của giáo viên khi dạy phân môn tiếng Việt <br /> nhằm giúp học sinh sẽ cảm thụ tốt khi học Văn bản và tạo lập văn bản tốt khi <br /> học Tập làm văn.<br /> <br /> <br /> Trang 7<br /> Trong thực tế  giảng dạy chương trình VNEN, tôi nhận thấy với phân môn <br /> tiếng Việt trong sách hướng dẫn học Ngữ văn 6,Bộ giáo dục đã thiết kế  lồng <br /> ghép các đơn vị kiến thức tiếng Việt vào trong một bài dạy chung cụ  thể của  <br /> chương trình. Tuy biên soạn đã có sự đổi mới, thay đổi, chính lí, bổ sung nhưng <br /> cũng không kém phần khó hiểu vì đã có sự  cắt xén, giảm bớt nội dung kiến  <br /> thức so với chương trình hiện hành. Nếu giáo viên lên lớp mà không nghiên <br /> cứu kĩ tài liệu thì khi giảng dạy nếu cứ  rập khuôn theo câu hỏi của sách tài  <br /> liệu hướng dẫn học đôi khi sẽ  gặp một số  trở  ngại trong dạy học. Bên cạnh  <br /> đó trong những năm gần đây, tình hình học sinh trong nhà trường có sự  biến <br /> đổi theo chiều hướng tiêu cực, với tình trạng học sinh chây lười trong việc học <br /> các môn, trong đó có bộ  môn Ngữ văn sẽ    ảnh hướng rất lớn đến chất lượng <br /> giờ dạy.<br /> Bước vào đầu năm học tôi đã điều tra thu thập số liệu cụ thể về kết quả xếp  <br /> loại học lực môn tiếng Việt năm học 2014 – 2015 của  học sinh lớp này năm <br /> lớp 5 như sau:<br /> Tổng số Giỏi Khá TB Yếu Kém<br /> 36 2 7 19 8 0<br /> Sau khi vào đầu năm học 2015 – 2016 trong tháng đầu tiên của năm học, tôi đã <br /> tiến hành khảo sát thực nghiệm kết quả  học tập của học sinh về  kiến thức  <br /> phân môn tiếng Việt thì tôi thu được kết quả như sau:<br /> Tổng số học  Kết quả<br /> sinh<br /> Giỏi         Khá Trung bình Yếu<br /> 36 SL TL SL TL SL TL SL TL<br /> 2 5,6% 5 13,8% 18 50% 11 30,6%<br />    Như vậy với kết quả trên cùng với sựtheo dõi học sinh trong từng tiết dạy,<br /> tôi nhận thấy khả  năng tiếp thu bài của học sinh rất chậm, lớp học trầm, <br /> không khí lớp học nặng nề, học sinh thụ động, ít phát biểu tham gia xây dựng <br /> bài, nhiều em có vẻ chán nản không thích học, kĩ năng hoạt động nhóm không <br /> có…<br /> Theo tôi thực trạng học sinh học tập thiếu tập trung như vậy đó là do những <br /> nguyên nhân sau: <br /> <br /> <br /> Trang 8<br /> + Học sinh chưa phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo, không chuẩn  <br /> bị bài mới, không hứng thú khi đến tiết học.<br /> + Giáo viên chưa có hệ  thống những câu hỏi gợi mở, tích cực;chưa có những <br /> phương pháp phù hợp với từng đối tượng học sinh, từng tiết học cụ thể nhằm  <br /> thu hút, lôi cuốn học sinh. Ví thế, cần áp dụng phương pháp tích cực vào tiết <br /> học để  hoàn thiện vai trò “Thầy thiết kế, trò thi công” nhằm nâng cao chất <br /> lượng dạy và học.<br /> e. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra.<br /> Qua quá trình dạy học, quá trình dự  giờ  của đồng nghiệp trong trường và  ở <br /> trường bạn, quá trình đúc rút kinh nghiệm của bản thân, tôi nhận thấy:<br />     Trong thực tế  vẫn còn một số  giáo viên chưa chú trọng đến khâu chuẩn bị <br /> bài dạy hay nói cách khác đó là khâu thiết kế giáo án. Bởi tôi hiểu là theo sự chỉ <br /> đạo của Bộ  giáo dục trong dạy học chương trình VNEN, Bộ  không yêu cầu  <br /> giáo viên phải soạn giáo án. Bởi vậy mà một số giáo viên chủ quan, họ có thể <br /> là không nghiên cứu kĩ bài dạy nên khi lên lớp tổ chức tiết học cho học sinh có  <br /> phần té nhạt, lớp học rất trầm, không phát huy được sự  chủ  động, sáng tạo <br /> của học sinh.<br />    Một số giáo viên  rất lúng túng trong việc phối kết hợp các phương pháp dạy  <br /> học, đặc biệt làvẫn còn thói quen sử  dụng các phương pháp dạy học truyền  <br /> thống: giáo viên làm việc nhiều. Còn học sinh là người ghi nhớ, học thuộc lòng <br /> (học vẹt) kiến thức đó rồi trả  lời. Giờ  học trở  nên khô khan, trầm, thậm chí <br /> căng thẳng, học sinh tham gia học bài một cách chiếu lệ. Rõ ràng điều đó dẫn  <br /> đến chất lượng, hiệu quả học tập của học sinh không cao. Và đó chưa phải là  <br /> hình thức dạy học tích cực của Mô hình trường học mới.<br />      Còn một số  giáo viên có vận dụng một số  phương pháp dạy học tích cực <br /> trong dạy học nhưng còn mang tính hình thức cho nên hiệu quả chưa cao. <br />     Ngoài ra, giáo viên chuẩn bị nội dung, hình thức bài dạy chưa thật kĩ. Đặc <br /> biệt là giáo viên chưa xây dựng được hệ  thống câu hỏi phù hợp với nội dung  <br /> bài dạy để khắc sâu kiến thức, chưa linh hoạt trong đổi mới hình thức dạy học <br /> tích cực, chưa chú ý tới việc chuẩn bị bài học của học sinh, chưa phân loại đối  <br /> tượng học sinh trong từng lớp. Từ đó mà giờ  học tiếng Việt rất rời rạc, rất <br /> khô khan.Theo tôi để cải thiện được nguyên nhân trên trong mỗi giờ dạy phân <br /> môn tiếng Việt trong môn Ngữ văn giáo viên cần  chú ý các vấn đề sau:<br /> <br /> Trang 9<br />      Một là, phải thay đổi hình thức dạy học tích cực thường xuyên để  tránh sự <br /> nhàm chán. <br />   Hai là, không tạo áp lực trong giờ học cho học sinh mà phải tạo ra không khí  <br /> thoái mái để các em tự tin học tập.<br />  Ba là, giáo viên đừng quá nghiêm khắc vì nếu giáo viên quá nghiêm khắc sẽ <br /> không tạo được sự hưng phấn cho người học. <br /> Bốn là, phải biết khơi dậy  ở học sinh lòng say mê môn học bằng việc không  <br /> ngừng trau dồi chuyên môn, đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới cách thức <br /> kiểm tra, đánh giá.<br />    Để làm được các vấn đề  trên thì khi thiết kế giáo án giáo viên phải thực sự <br /> chú ý khai thác nội dung bài dạy bằng việc xây dựng hệ thống câu hỏi và hình <br /> thức dạy học phù hợp với đối tượng học sinh, làm thâu tóm được kiến thức bài <br /> học. Thông qua việc đổi mới phương pháp dạy học sẽ  giúp người học hứng <br /> thú hơn, chiếm lĩnh tri thức dễ dàng hơn từ đó sẽ có kết quả học tập cao hơn. <br /> II.3. Giải pháp, biện pháp: <br /> a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp:<br /> ­Tổ chức lớp học sinh động, tạo không khí thoải mái, nhẹ nhàng.<br /> ­ Có những phương pháp phù hợp trong việc dạy học phân môn Tiếng Việt theo <br /> hướng tích cực, phát triển các kĩ năng học môn Ngữ văn. <br /> ­ Giáo viên củng cố  kiến thức kịp thời cho học sinh, giúp các em năng động <br /> hơn, có sự hứng thú hơn trong tiết học, chủ động lĩnh hội kiến thức từ đó kết <br /> quả học tập sẽ được nâng cao.<br /> b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp:<br />     Để  tiết dạy sinh động và giúp học sinh hứng thú với tiết học, giáo viên có  <br /> thể thực hiện áp dụng các phương pháp dạy học tích cực vào mỗi bài học. Tùy <br /> thuộc vào những kĩ năng, kiến thức truyền đạt cho các em mà giáo viên sẽ <br /> chọn phương pháp phù hợp, nhằm khảo sát được hiệu quả  dạy của bản thân <br /> và chất lượng học của các em học sinh.<br />     Để việc áp dụng phương pháp dạy học tích cực phát huy được tính cần thiết  <br /> và đạt hiệu quả cao, giáo viên cần đảm bảo những nội dung quan trọng sau.<br /> b.1. Những việc cần chuẩn bị cho bài giảng:<br /> <br /> <br /> Trang 10<br /> ­  Sau mỗi tiết dạy, giáo viên phải nắm bắt được mức độ  chiếm lĩnh tri thức <br /> của từng học sinh (tức là những em đã hoàn thành bài học và những em chưa  <br /> hoàn thành bài) để  từ  đó giáo viên có những định hướng cụ  thể  khi xây dựng  <br /> kế hoạch bài dạy tiếp theo cho phù hợp với đối tượng học sinh.<br />   ­ Với từng bài và từng nội dung truyền đạt mới, giáo viên chuẩn bị kĩ những  <br /> việc cần làm, xác định nội dung cần áp dụng phương pháp dạy học tích cực,  <br /> xây dựng được mức độ kiến thức cần phải nhớ cũng như kĩ năng mà học sinh <br /> có thể vận dụng kiến thức.<br /> ­ Giáo viên nên linh hoạt mở  rộng nội dung kiến thức, không chỉ  đề  cập đến <br /> những gì trong hướng dẫn học Ngữ văn mà còn liên hệ có hệ thống, khoa học <br /> những nội dung khác, để  các em có điều kiện tư  duy, suy luận, giúp các em <br /> nắm vững nội dung bài học. Ngày nay, với sự  tiến bộ  của khoa học kĩ thuật, <br /> các phương tiện nghe nhìn ngày càng hiện đại, có thể   ứng dụng để  phục vụ <br /> công tác giảng dạy như  tranh  ảnh có màu sắc đẹp, hoặc những phương tiện <br /> điện tử  tối tân như  băng tiếng, băng hình, phim, đèn chiếu.. .Với sự  chuẩn bị <br /> như  vậy giáo viên mới có thể  thực hiện bài trên lớp với vai trò là người gợi  <br /> mở, xúc tác, động viên, cố  vấn, trọng tài trong hoạt động tìm tòi hào hứng,  <br /> tranh luận của học sinh.<br /> b. 2. Một số  kinh nghiệm vận dụng phương pháp dạy học tích cực vào <br /> dạy phân môn tiếng Việt lớp 6 (VNEN) mà tôi đã thực hiện:<br /> *Phương pháp 1:Kết hợp kiểm tra bài cũ, giới thiệu bài mới thông qua <br /> hoạt động khởi động:<br />     Trong dạy Ngữ văn nói chung và dạy phân môn tiếng Việt nói riêng nếu giáo <br /> viên sử  dụng phương pháp kết hợp kiểm tra bài cũ, giới thiệu bài mới thông  <br /> qua hoạt động khởi động của bài học vừa tiết kiệm được thời gian, lại vừa  <br /> tạo sự kết nối trong bài giảng, vừa tạo sự hứng thú học tập cho học sinh.Vào <br /> bài đối với phân môn tiếng Việt trong môn Ngữ văn chương trình VNENlà để <br /> học sinh cảm thấy hứng thú với chủ đề  sắp được học trong bài, đồng thời ôn <br /> lại kiến thức đã được học liên quan đến bài mới hoặc để  giáo viên tạo những  <br /> nhu cầu giao tiếp cần thiết cho các hoạt động của bài mới.  Còn phần khởi <br /> động trong mỗi bài học của chương trình VNen vô cùng quan trọng, nó có mục <br /> đích là chuẩn bị  về  tâm lí, khơi dậy những kiến thức có sẵn cho học sinh có <br /> liên quan cần thiết cho bài học mới, gây hứng thú cho bài học mới, tạo không <br /> khí dễ chịu giữa thầy và trò. Vì vậy để  làm được điều này, giáo viên cần linh <br /> hoạt sử  dụng các thủ  thuật khác nhau như: Sử  dụng tranh  ảnh, vật thật thay  <br /> Trang 11<br /> cho tranh ảnh trong sách để gây hấp dẫn, hát một bài hát, xem một đoạn video <br /> có liên quan đến bài mới hay chơi một trò chơi nhỏ để khai thác các kiến thức <br /> có sẵn của học sinh và dẫn dắt vào bài mới.<br /> Ví dụ: Khi dạy bài “Hiện tượng chuyển nghĩa của từ” Sách hướng dẫn học <br /> Ngữ văn 6, tập 1 (VNEN) GV có thể thực hiện như sau: Thực hiện hoạt động  <br /> này chung cho cả lớp.<br /> Mời trưởng ban văn nghệ  lên tổ  chức cho lớp hát bài  “Quả”  (Nhạc và lời: <br /> Xanh Xanh). Lớp hát xong, giáo viên đặt câu hỏi.<br />  Em hãy tìm những câu hỏi và câu trả  lời về  các loài “ quả” được nhắc đến  <br /> trong bài hát.<br />  (Học sinh sẽ tìm được: ­ Quả gì mà chua chua thế? Xin thưa rằng quả khế.<br />  ­ Quả gì mà da cưng cứng? Xin thưa rằng quả trứng.<br /> ­ Quả gì mặc bao nhiêu áo? Xin thưa rằng quả pháo.<br /> ­ Quả gì mà gai chin chít? Xin thưa rằng quả mít.<br />  ­ Quả gì mà to to nhất? Xin thưa rằng quả đất)<br /> Giáo viên hỏi tiếp: <br /> ­ Trong các từ “quả” trên, từ “quả” nào là bộ phận của cây do bầu nhụy hoa  <br /> phát triển mà thành, bên trong có chứa hạt ? (HS: quả khế, quả mít)<br /> Từ  dùng để  chỉ  những vật có hình giống như  quả  cây ?(HS: quả  trứng; quả  <br /> pháo, quả đất). Học sinh trả lời xong, giáo viên dẫn dắt: <br /> ­  Vậy từ  “quả” trong “quả  khế”, “quả  trứng”, “quả  pháo”, “quả  mít”,  <br /> “quả đất” từ nào được dùng theo nghĩa gốc, từ nào dùng theo nghĩa chuyển cô  <br /> mời các em tìm hiểu trong bài học hôm nay.<br /> Bằng cách này, tôi đã gây được sự  chú ý tập trung của học sinh, ôn lại được <br /> kiến thức về nghĩa của từ đã học ở bài trước. Đồng thời còn tích hợp được với <br /> môn âm nhạc, rèn kĩ năng hát tập thể, tạo không khí học tập vui vẻ và kết hợp <br /> dẫn dắt để giới thiệu vào bài mới một cách hấp dẫn.<br /> Phương pháp 2:Vận dụng câu hỏi tìm tòi(vấn đáp, phát hiện), câu hỏi nêu <br /> vấn đề để tổ chức hoạt động hình thành kiến thức:<br /> Trước hết giáo viên cần nghiên cứu kĩ nội dung chương trình tài liệu hướng  <br /> dẫn học để  xem bài dạy đó cần áp dụng các phương pháp dạy học tích cực <br /> <br /> Trang 12<br /> như  thế  nào để  học sinh dễ  tiếp thu kiến thức nhất. Giáo viên bám chắc vào <br /> mục tiêu bài học và nội dung trọng tâm của bài để có thể xây dựng câu hỏi một <br /> cách lôgíc, hệ thống. Chính hệ thống câu hỏi này sẽ có tác dụng phát huy được <br /> tính chủ động, sáng tạo ở học sinh.Mọi đối tượng học sinh đều trả lời được.<br /> Với   Câu hỏi tìm tòi (vấn đáp phát hiện):  Đây là loại câu hỏi trọng <br /> tâm nhất trong một giờ  học tiếng Việt. Để  học sinh nắm bắt chính xác nội <br /> dung kiến thức bài dạy, giáo viên phải đặt những câu hỏi khơi dậy tư  duy  ở <br /> các em. Cần tổ  chức việc trao đổi ý kiến ­ kể  cả  tranh luận ­ giữa cô với cả <br /> lớp, giữa trò với trò, thông qua đó các em nắm được tri thức mới do chính mình <br /> tìm tòi phát hiện. Hệ thống câu hỏi được sắp đặt hợp lý nhằm phát hiện, đặt ra <br /> và giải quyết một vấn đề xác định, buộc học sinh phải liên tục cố gắng, tìm tòi <br /> lời giải đáp. Trong vấn đáp tìm tòi, hệ thống câu hỏi của người thầy giữ vai trò <br /> chỉ đạo, quyết định chất lượng lĩnh hội của lớp học.Trật tự lôgic của các câu  <br /> hỏi hướng dẫn học sinh từng bước phát hiện ra bản chất của sự vật, quy luật  <br /> của hiện tượng, kích thích tính tích cực tìm tòi, sự  ham muốn hiểu biết  ở  các <br /> em.  Ở  đây giáo viên là người tổ  chức sự  tìm tòi còn học sinh là người tự  lực  <br /> phát hiện kiến thức mới, vì vậy kết thúc cuộc đàm thoại học sinh có được  <br /> niềm vui của sự khám phá, vừa nắm được kiến thức mới, vừa nắm được cách <br /> thức đi tới kiến thức đó, trưởng thành thêm một bước về trình độ tư duy. Cuối <br /> đoạn đàm thoại, giáo viên cần biết vận dụng các ý kiến của học sinh để  kết <br /> luận vấn đề  đặt ra, dĩ nhiên là có bổ  sung, chỉnh lí khi cần thiết. Làm được  <br /> như vậy, học sinh càng hứng thú, tự tin vì thấy trong kết luận của cô có phần  <br /> đóng góp ý kiến của mình. Để học sinh tìm tòi được kiến thức, rút ra được khái <br /> niệm, có thể đưa ra câu hỏi và tổ chức như sau: <br /> Ví dụ: Khi dạy phần kiến thức về“Phép so sánh” Ngữ văn 6 (VNEN) học kì <br /> II.Để phát huy hết vai trò của hội đồng tự quản, giáo viên mời trưởng ban học  <br /> tập lên điều khiển hoạt động này trong vòng 5 phút. Trưởng ban học tập lên  <br /> nhận phiếu học tập,cho lớp hoạt động nhóm. Nội dung phiếu học tập là câu  <br /> hỏi tìm tòi, phát hiện như sau:<br />   Đọc câu sau và trả lời câu hỏi:        “Lúc ở nhà mẹ cũng là cô giáo<br />                                                       Khi đến trường cô giáo như mẹ hiền”<br /> Trang 13<br /> ?Tìm những sự vật được so sánh trong câu trên. So sánh như vậy để làm gì?<br /> Sau khi các nhóm thảo luận xong, trưởng ban học tập mời các nhóm trình bày  <br /> kết quả, đại diện các nhóm có thể tranh luận với nhau về cách trả lời của các  <br /> nhóm. Trưởng ban học tập lắng nghe, chốt ý và cuối cùng là giáo viên chốt lại  <br /> kiến thức cho các em.<br /> (Sự vật được so sánh là mẹ và cô giáo. Mẹ so sánh với cô giáo vì giữa mẹ  và  <br /> cô giáo có những nét tương đồng nhau (phẩm chất, tuổi tác …). So sánh như  <br /> vậy để tăng gợi cảm cho sự diễn đạt)<br /> Từ các câu hỏi trên GV đã giúp học sinh rút ra được thế nào là phép so sánh và <br /> hình thành được khái niệm so sánh: So sánh là đối chiếu sự  vật, sự  việc này  <br /> với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm <br /> cho sự diến đạt.<br /> * Câu hỏi nêu vấn đề: Câu hỏi nêu vấn đề có liên quan chặt chẽ đến vấn đề <br /> và tình huống có vấn đề. Loại câu hỏi này phải làm rõ được vấn đề  tiềm  ẩn  <br /> trong  bài dạy, phải gây hứng thú nhận thức cho học sinh và phải động viên, <br /> khuyến khích học sinh giải quyết vấn đề đã nêu. <br /> Ví   dụ:   Khi  tổ   chức   cho   học   sinh   tìm   hiểu   kiến   thức   về  “Phép  <br /> ẩndụ”(Hướng dẫn học Ngữ văn 6 – tập II ­ VNEN), để  học sinh rút ra được <br /> tác dụng của phép  ẩn dụ, giáo viên có thể  hỏi: Trong câu thơ  sau vì sao nhà  <br /> thơ Minh Huệ không gọi “Bác Hồ mái tóc bạc<br />                         Đốt lử cho anh nằm”<br /> mà lại gọi<br />            “Người cha mái tóc bạc<br />            Đốt lửa cho anh nằm”<br /> Rõ ràng đây là một câu hỏi có vấn đề, để  trả  lời được câu hỏi này buộc học  <br /> sinh phải suy nghĩ, tìm tòi, lập luận để giải quyết được vấn đề mà câu hỏi đặt  <br /> ra. Việc giải quyết được vấn đề tức là hình thành được kiến thức về tác dụng <br /> của phép tu từ ẩn dụ.Tổ chức cho lớp hoạt động cặp đôi. Nhằm tạo không khí <br /> vui tươi, thi đua học tập tốt thì giáo viên khích lệ học sinh bằng cách: Cặp đôi  <br /> Trang 14<br /> nào đưa ra được câu trả  lời nhanh và đúng nhất thì được tuyên dương, khen  <br /> thưởng. (Với câu hỏi này học sinh có thể trả lời: Không gọi<br />                                  “Bác Hồ mái tóc bạc<br />                                   Đốt lử cho anh nằm” <br /> mà lại gọi              “Người cha mái tóc bạc<br />                      Đốt lửa cho anh nằm”<br /> Gọi Bác Hồ  là cha vì người cha và Bác Hồ  có những phẩm chất giống nhau:  <br /> tình yêu thương, sự chăm sóc chu đáo, ân cầnđối với các con. Như vậyBác Hồ <br /> như  là người cha đầy lòng yêu thương đối với mọi người dân trên đất nước  <br /> Việt Nam. Đó là sự liên tưởng thú vị, cách diễn đạt mới lạ, hay nhất nhờ vào  <br /> phép tu từ ẩn dụ)<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình ảnh giáo viên đang hướng dẫn các cặp đôi trả lời câu hỏi<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Trang 15<br /> Với cách khai thác triệt để  dạng câu hỏi có vấn đề  trong dạy tiếng Việt sẽ <br /> kích thích được sự tư duy, sáng tạo của học sinh.<br /> *  Phương pháp 3: Tích hợp giáo dục qua bài học tiếng Việt bằng việc  <br /> xem  videoclip để tạo hứng thú học tập cho học sinh:<br /> <br />   Để việc lồng ghép tích hợp giáo dục qua tiết dạy tiếng Việt nhằm tạo không <br /> khí nhẹ nhàng, sinh động, lôi cuốn học sinh thì giáo viên tự tạo video clíp hoặc  <br /> sưu tầm trên Internet những video clip có nội dung phù hợp với kiến thức bài <br /> dạy rồi trình chiếu cho học sinh xem. Sau đó đặt câu hỏi.<br /> Ví dụ: Khi dạy kiến thức về  “Phép so sánh”trong chương trình Ngữ  văn lớp <br /> 6(VNEN)  ở  phần củng cố  bài, giáo viên trình chiếu cho học sinh xem bài hát  <br /> “Ai yêu bác Hồ Chí Minh hơn thiếu niên nhi đồng” sáng tác của nhạc sĩ Phong  <br /> Nhã.<br /> Câu hỏi: Theo dõi bài hát và tìm những câu sử dụng phép so sánh. Việc so sánh <br /> như vậy có tác dụng gì?<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Trang 16<br />  Hình ảnh học sinh chăm chú xem video và tích cực trả lời câu hỏi<br /> Sau khi nghe xong bài hát học sinh sẽ  phát hiện ra những câu hát có sử  dụng <br /> phép so sánh là:<br /> Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu niên, nhi đồng.<br /> Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu nhi Việt Nam.<br /> Việc tác giả sử dụng phép so sánh tác dụng: Khẳng định các em thiếu niên, nhi <br /> đồng Việt Nam luôn luôn dành cho Bác Hồ  một tình cảm yêu quý, sự  kính <br /> trọng và lòng biết ơn vô hạn mà không ai có thể sánh bằng.<br />  Như vậy qua bài hát này giáo viên vừa củng cố cho học sinh kĩ năng phát hiện <br /> và phân tích tác dụng của phép tu từ  so sánh trong văn, thơ  vừa giáo dục học <br /> sinh về tình yêu, sự kính trọng Bác Hồcủa thiếu niên, nhi đồng Việt Nam.<br /> Hoặc để tạo không khí học tập vui vẻ, để  mở  rộng kiến thức khác về  phân <br /> môn tiếng Việt giáo viên nên khai thác các video clíp trong chương trình “Sống  <br /> đẹp” của đài truyền hình Việt Nam để  vừa mở  rộng kiến thức vừa tích hợp <br /> giáo dục rất có hiệu quả. <br /> <br /> Trang 17<br /> Rõ ràng là sau những phút xem clíp dù rất ngắn ngủi như thế nhưng giáo viên <br /> đã củng cố được kiến thức cho học sinh, tích hợp giáo dục tốt lại vừa tạo tâm <br /> thế thoải mái, nhẹ nhàng, vui vẻ để học sinh yêu mến môn học hơn.<br /> * Phương pháp4: Tổ chức trò chơi xem hình ảnh để đặt câu nhanh.<br /> ­ Cách thứ nhất: <br /> Với cách này, giáo viên có thể   tổ  chức áp dụng cho nhiều kiến thức của các  <br /> bài dạy tiếng Việt có trong chương trình. Giáo viên phổ biến luật chơi: Cô sẽ <br /> cho các em xem một số hình ảnh và sau đó chúng ta sẽ trả lời các câu hỏi phía  <br /> dưới. Nhóm nào có câu trả  lời đúng, nhanh nhất sẽ  được cộng thêm điểm thi  <br /> đua.<br />      Để  tổ  chức dạy theo phương pháp này giáo viên sưu tầm những hình  ảnh  <br /> phục vụ  tốt cho kiến thức cần khắc sâu, sau đó trình chiếu cho học sinh xem  <br /> rồi đặt câu hỏi. Ví dụ: Khi dạy kiến thức phần “ Số  từ, lượng từ”  trong <br /> chương trình Ngữ văn lớp 6(VNEN) để rèn học sinh đặt câu có số từ, lượng từ <br /> giáo viên cho các em xem hình ảnh và đặt câu hỏi:<br /> Nhìn những bức tranh sau và đặt câu văn miêu tả có sử dụng số từ và lượng <br /> từ?<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Trang 18<br />  HS trả lời : Những  ruộng lúa bậc thang đẹp rực rỡ dưới ánh nắng bình minh.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Ba cô gái thanh niên xung phong đang san lấp mặt đường.<br /> Các cô gái thanh niên xung phong đang san lấp mặt đường.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Những bông hoa cúc trắng đang khoe sắc dưới trời thu.<br /> <br /> Trang 19<br /> Với những tiết dạy sử  dụng phương pháp này giáo viên đã tích hợp được với <br /> phần tập làm văn miêu tả, giúp học sinh rèn kĩ năng quan sát, nhận xét, so sánh,  <br /> tưởng tượng và đặt câu đúng, đápứng được yêu cầu nội dung kiến thức đang  <br /> học. Đồng thời kích thích được sự  hứng thú học tập của học sinh và các em  <br /> đều trả lời câu hỏi rất tốt.<br /> Cách thứ2: Giáo viên tổ chức cho học sinh chơi trò chơi“Đuổi hình bắt chữ”<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Từ những hình ảnh dưới đây, em hãy tìm một câu tục ngữ <br /> hoặc ca dao có sử dụng số từ hay lượng từ.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Trang 20<br />  Từ những hình ảnh này, em hãy tìm<br /> một câu tục ngữ hoặc ca dao có sử<br /> dụng sốtừ hay lượng từ.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> HS trả lời                   Bầu ơi thương lấy bí cùng<br /> Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Trang 21<br />  Kinh nghiệm cho thấy với những tiết dạy sử dụng phương pháp này khi củng <br /> cố bài học sinh rất thích thú và các em đều trả lời câu hỏi rất tốt.<br /> c.Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp:<br /> ­ Đối với giáo viên: Cần nghiên cứu kĩ nội dung chương trình, sách hướng dẫn <br /> học Ngữ văn 6, chuẩn kiến thức kĩ năng để thiết kế bài dạy phù hợp cho mỗi <br /> tiết dạy. Giáo viên bám chắc vào mục tiêu bài học và nội dung trọng tâm của <br /> bài để có thể xây dựng câu hỏi, sử dụng hình thức triển khai phương pháp dạy  <br /> học tích cực một cách logíc, hệ thống. Chính hệ thống câu hỏi và cách thức tổ <br /> chức dạy học phù hợp sẽ có tác dụng phát huy được tính chủ động, sáng tạo ở <br /> học sinh, giúp học sinh lĩnh hội được kiến thức đã học một cách tốt nhất. Để <br /> làm được điều đó đòi hỏi giáo viên phải không ngừng học hỏi để  nâng cao <br /> trình độ chuyên môn cũng như năng lực sư phạm của mình.<br /> ­ Đối với học sinh:   Phải có đủ  sách hướng dẫn học, vở  ghi, vở  soạn bài  ở <br /> nhà. Phải chú ý nghe giảng, tích cực phát biểu xây dựng bài, đặc biệt phải  <br /> siêng học bài cũ ở nhà.<br /> d. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp:<br />      Đổi mới phương pháp dạy học sẽ khơi dậy sự tích cực, chủ động sáng tạo  <br /> của người học. Sẽ tạo được mối quan hệ thầy trò gần gũi, gợi mở; tạo được <br /> không khí lớp học vui vẻ hơn; người dạy rất dễ nắm bắt đánh giá, phân loại  <br /> được học sinhmột cáchnhanh chóng và đầy đủ,  phát huy hiệu quả  bài giảng <br /> một cách cao nhất. Kết quả thu được cuối cùng là chất lượng học tập của học  <br /> sinh tiến bộ.<br /> e. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu: <br />    Để áp dụng đề tài này tôi đã tiến hành thực nghiệm các phương pháp và hình <br /> thức tổ chức dạy học tích cực như đã trình bày ở trên trong suốt cảhọc kì I năm  <br /> học 2015 – 2016 ở lớp là 6a1 mà tôi trực tiếp giảng dạy. Kết quả cho thấy khi  <br /> vận  dụng đổi mới phương pháp và cách thức tổ  chức dạy học như  trên hầu  <br /> hết học sinh đều trả lời câu hỏi rất tốt. Các em đã chủ động trả lời câu hỏi và  <br /> không còn rụt rè, thiếu tự  tin như  trước nữa.Kĩ năng hoạt động nhóm, hoạt  <br /> động cặp đôi rất đồng đều, các em yêu thích môn học và hạn chế  được tình <br /> trạng nghỉ học, bỏ học. Kết quả học tập có nhiều tiến bộ.<br /> II.4.  Kết quả  thu được qua khảo nghiệm, giá trị  khoa học của vấn đề <br /> nghiên cứu:<br /> <br /> <br /> Trang 22<br />    Sau khi thực hiện vận dụng phương pháp dạy học tích cực trong học kì I năm <br /> học 2015 – 2016, kết quả  thu được như  sau: Tổng số  học sinh lớp 6A1 là 36 <br /> em. <br /> Kết quả kiểm tra định kì môn Ngữ văn học kì I năm học 2015 – 2016 của lớp <br /> 6A1,trường THCS Tô Hiệu như sau:<br /> <br /> Tổng số Giỏi Khá TB Yếu Hoàn thành <br /> <br /> SL TL SL TL SL TL SL TL SL TL<br /> <br /> 36 9 25% 20 55,6% 7 19,4% 0 0 36 100%<br /> <br />   Đó là kết quả chưa thực sự cao nhưng so với kết quả của năm học trước và <br /> kết quả  khảo nghiệm đầu năm học thì đã có sự  tiến bộ  vượt bậc. Nhiều em <br /> trước đây học còn trung bình thì nay đã khá, giỏi và những em học lực yếu đã  <br /> vươn lên trung bình. Kết quả này đã được nhà trường, đồng nghiệp cũng như <br /> các bậc phụ huynh học sinh ghi nhận và tỏ ra rất hài lòng. Bản thân tôi còn tự <br /> nhận thấy với việc vận dụng phương pháp dạy học tích cực vào dạy phân môn <br /> tiếng Việt có tác dụng lớn trong học tập môn Ngữ văn. Vì nó giúp học sinh vừa <br /> củng cố, ôn luyện vừa mở  rộng liên hệ  kiến thức tốt. Thông qua việc trả  lời <br /> câu hỏi học sinh có điều kiện rèn luyện tư duy, rèn luyện bản thân tốt hơn so <br /> với cách dạy truyền thống. <br /> III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ:<br /> III.1. Kết luận:  Trên cơ  sở  nghiên cứu lí thuyết và dựa trên kết quả  thực  <br /> nghiệm. Tôi xin đưa ra một số kết luận sau:<br /> ­ Thứ  nhất:  Vận dụng phương  pháp dạy học tích cực  vào dạy phân môn <br /> Tiếng Việt trong dạy học Ngữ  văn đem lại hiệu quả  cao. Nếu với cách dạy  <br /> truyền thống khiến giờ dạy trở nên khô khan, học sinh không hứng thú, sợ sệt, <br /> không thuộc bài thì bằng việc vận dụng đổi mới phương pháp dạy học làm  <br /> cho học sinh thực sự  say mê, thích thú hơn với tiết học. Vì thế  học sinh chủ <br /> động chiếm lĩnh tri thức, biết cách vận dụng tri thức rất tốt.<br /> ­ Thứ  hai: Với thực trạng sử  dụng phương pháp dạy học truyền thống như <br /> hiện nay thì việc nghiên cứu và đề  xuất cách đổi mới phương pháp dạy học  <br /> đáp ứng yêu cầu của việc đổi mới chương trình, sách giáo khoa và thực tiễn xã <br /> hội là việc làm rất cần thiết. Nếu thực hiện đổi mới phương pháp một cách <br /> hợp lí sẽ góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả dạy học.<br /> <br /> Trang 23<br />  ­ Thứ  ba: Để  việc vận dụng phương pháp dạy học tích cực có hiệu quả  cao  <br /> nhất thì giáo viên đứng lớp phải trang bị một cách đầy đủ kiến thức. Mặt khác <br /> nắm chắc chương trình, có sự  tìm tòi, nghiên cứu kĩ lưỡng để  có thể xác định <br /> nội dung cũng như phạm vi kiến thức cần dạy từ đó xây dựng được câu hỏi và <br /> cách thức tổ chức dạy học phù hợp với nội dung bài cũng như là đối tượng học <br /> sinh.<br /> III.2.Kiến nghị:<br /> a. Đối với giáo viên: Thường xuyên trau dồi chuyên môn nghiệp vụ, mạnh <br /> dạn đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực.<br /> b. Đối với học sinh:  Các em phải siêng năng, cần cù, chịu khó và dành <br /> nhiều thời gian để soạn bài ở nhà, học bài cũ trước khi đến lớp.<br />            Trên đây là một vài kinh nghiệm của bản thân tôi về  việc vận dụng  <br /> phương pháp dạy học tích cựcvào dạy phân môn tiếng Việt lớp 6(VNEN)  ở <br /> trường THCS Tô Hiệu. Chắc chắn chưa thể  mang tính hoàn thiện cao và đạt <br /> hiệu   quả   như   mong   muốn.   Kính   mong   nhận   được   sự   đóng   góp   của   đồng  <br /> nghiệp để sáng kiến hoàn chính hơn và mang lại hiệu quả cao hơn trong thực  <br /> tiễn giảng dạy. Tôi xin chân thành cảm ơn. <br /> KrôngAna, tháng 3 năm 2016<br />                                                                       Người viết<br /> <br /> <br /> <br /> <br />                                                                                        Nguyễn Thị Lành       <br /> <br /> <br /> <br /> <br />