So sánh sự biểu hiện gen ở vi khuẩn, archaea và sinh vật nhân thật

Chia sẻ: Bút Cam | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

Thêm vào BST

Báo xấu

109
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Những tiến bộ gần đây trong sinh học phân tử đã giúp các nhà nghiên cứu xác định được trình tự nuclêôtit đầy đủ của hàng trăm hệ gen khác nhau thuộc các liên giới sinh vật khác nhau. Sự phong phú của các số liệu thu được cho phép so sánh trình tự của các gen và của các prôtêin giữa các sinh vật thuộc các liên giới khác nhau. Trong số đó, những gen được quan tâm nhất bao gồm các gen mã hóa cho các thành phần của những quá trình sinh học cơ bản nhất như...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: So sánh sự biểu hiện gen ở vi khuẩn, archaea và sinh vật nhân thật

So sánh sự biểu hiện gen ở vi khuẩn, archaea và sinh vật nhân thật Những tiến bộ gần đây trong sinh học phân tử đã giúp các nhà nghiên cứu xác định được trình tự nuclêôtit đầy đủ của hàng trăm hệ gen khác nhau thuộc các liên giới sinh vật khác nhau. Sự phong phú của các số liệu thu được cho phép so sánh trình tự của các gen và của các prôtêin giữa các sinh vật thuộc các liên giới khác nhau. Trong số đó, những gen được quan tâm nhất bao gồm các gen mã hóa cho các thành phần của những quá trình sinh học cơ bản nhất như phiên mã và dịch mã. Các enzyme ARN plolymeraza của vi khuẩn và sinh vật nhân thật khác biệt nhau rõ rệt. Ngược lại, enzyme ARN polymeraza duy nhất ở archaea (vi khuẩn cực đoan) lại rất giống ba loại ARN polymerase ở sinh vật nhân thật. Ngoài ra, vi khuẩn cực đoan và sinh vật nhân thật lại giống nhau trong việc dùng một tập hợp phức tạp các yếu tố phiên mã; điều này không giống với vi khuẩn. Sự kết thúc phiên mã ở vi khuẩn và sinh vật nhân thật có nhiều đặc điểm khác nhau. Tuy những hiểu biết về cơ chế kết thúc phiên mã ở vi khuẩn cực đoan còn hạn chế, song nhiều khả năng chúng giống với sinh vật nhân thật.
Liên quan đêcns dịchmã, các ribosome của vi khuẩn và sinh vật nhân thật khác nhau đôi chút. Ribosome ở archaea tuy có kích thước giống ribosome ở vi khuẩn, nhưng tính mẫn cảm với các chất ức chế ribosome lại tương đồng với các ribosome của sinh vật nhân thật. Sự khởi đầu dịch mã là khác nhau giữa vi khuẩn và sinh vật nhân thật. Nhưng quá trình này diễn ra ở archaea có vẻ giống với vi khuẩn hơn. Sự khác biệt quan trọng nhất giữa vi khuẩn và sinh vật nhân thật trong quá trình biểu hiện các gen là ở tế bào vi khuẩn không có sự phân chia thành các ngăn. Giống như một phân xưởng sản xuất chỉ có một gian nhà, mỗi tế bào vi khuẩn đảm bảo cho một dây chuyền hoạt động liên tục. Do không có nhân, nó có thể đồng thời vừa phiên mã vừa dịch mã một gen và phân tử prôtêin mới tổng hợp có thể khuếch tán nhanh chóng đến vị trí hoạt động chức năng của nó. Hiện nay, những hiểu biết về sự đồng thời phiên mã và dịch mã ở các vi khuẩn cực đoan còn hạn chế, nhưng phần lớn các nhà nghiên cứu tin rằng chúng có xu hướng giống vi khuẩn, vì cả hai liên giới sinh vật này đều thiếu màng nhân. Ngược lại, màng nhân ở sinh vật nhân thật làm tách biệt hai quá trinh phiên mã dịch mã về mặt không gian; đông thời dành một phần không gian trong nhân tế bào cho quá trình hoàn thiện ARN. Giai đoạn hoàn thiện này gòm một số bước bổ sung mà sự điều những bước này góp thêm phần giúp điều tiết các hoạt động rất phức tạp và tinh vi ở tế bào sinh vật nhân thật. Cuối cùng, tế bào sinh vật nhân thật có các cơ chế phức tạp để vận chuyển các prôtêin tới các ngăn (cơ quan tử) của tế bào.
Những hiểu biết về các prôtêin và ARN tham gia vào các quá trình phiên mã và dịch mã ở liên giới vi khuẩn cực đoan có thể giúp chúng ta sáng tỏ được nhiều điều về sự tiến hóa của các quá trình này ở cả ba liên giới sinh vật. Tuy có sự khác biệt trong quá trình biểu hiện gen ở các giới sinh vật khác nhau, nhưng khái niệm gen là thống nhất ở tất cả mọi dạng sống.