SỰ HÌNH THÀNH TRẬT TỰ THẾ GIỚI MỚI SAU CHIẾN TRANH TG2

Chia sẻ: Uyen Nguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:21

Thêm vào BST

Báo xấu

859
lượt xem 337
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Về kiến thức Qua bài này giúp học sinh nắm đựơc: Trên cơ sở những quyết định của Hội nghị Ianta (1945 ) cùng những thoả thuận sau đó của 3 cường quốc ( Liên xô, Mĩ, Anh ) một trật tự thế giới mới được hình thành với đặc trưng lớn là thế giới chia làm hai phe: XHCN và TBCN, do 2 siêu cường Liên Xô và Mĩ đứng đầu mỗi phe, thường được gọi lag trật tự Ianta. - Mục đích:, nguyên tắc hoạt động và vai trò quan trọng của Liên hợp quốc. 2....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: SỰ HÌNH THÀNH TRẬT TỰ THẾ GIỚI MỚI SAU CHIẾN TRANH TG2

SỰ HÌNH THÀNH TRẬT TỰ THEÁ GIỚI MỚI SAU CHIẾN TRANH THEÁ GIÔÙI THÖÙ HAI (1945-1949) I MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Về kiến thức Qua bài này giúp học sinh nắm đựơc: - Trên cơ sở những quyết định của Hội nghị Ianta (1945 ) cùng những thoả thuận sau đó của 3 cường quốc ( Liên xô, Mĩ, Anh ) một trật tự thế giới mới được hình thành với đặc trưng lớn là thế giới chia làm hai phe: XHCN và TBCN, do 2 siêu cường Liên Xô và Mĩ đứng đầu mỗi phe, thường được gọi lag trật tự Ianta. - Mục đích:, nguyên tắc hoạt động và vai trò quan trọng của Liên hợp quốc. 2. Về tư tưởng : Giúp học sinh nhận thức khách quan về những biến đổi to lớn của tình hình thế giới sau chiến tranh thế giới thứ hai, đồng thời biết quí trọng, giữ gìn hoà bình thế giới. 3. Về kĩ năng: - Quan sát, khai thác tranh ảnh, bản đồ.
- Các kĩ năng tư duy,: So sánh, phân tích, tổng hợp, đánh giá sự kiện. II. THIẾT BỊ VÀ TÀI LIỆU DẠY HỌC - Bản đồ thế giới, lược đồ nước Đức sau chiến tranh thế giới thứ hai, sơ đồ tổ chức LHQ. - Một số tranh ảnh có liên quan - Các tài liệu tham khảo. III.TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC 1. Giới thiệu khái quát về Chương trình Lịch sử lớp 12 Chương trình Lịch sử 12 nối tiếp chương trình lịch sử 11 và có 2 phần: + Phần một: Lịch sử thế giới hiện đại ( 1945 – 2000 ). + Phần hai: Lịch sử Việt Nam (1919 – 2000 ). 2. Dẫn dắt vào bài: Ở phần Lịch sử 11, các em đã tìm hiểu về quan hệ quốc tế dẫn đến CTTG 2 (1939 – 1945 )cùng diễn biến và kết cục của địa chiến này. CTTG 2 kết thúc đã mở ra một thời kì mới của lịch sử thế giới với những biến đổi vô cùng to lớn . Một trật tự thế giới mới đượchình thành với đăc trung cơ bàn là thế giới chia làm hai phe: XHCN và TBCN do hai siêu cường là Liên Xô và Mĩ đứng đầu mỗi phe.Một tổ chức quốc tế mới được thành lập và duy trì đến ngày nay, làm nhiệm vụ bảo vệ hoà bình, an ninh thế giới mang tân Liên hợp quốc.
Vậy trật tự thế giới sau chiến tranh thế giới thứ hai được hình thành như thế nào? Mục đích, nguyên tắc hoạt động của LHQ là gì và vai trò của tổ chức này trong hơn nửa thế kỉ qua ra sao? Chúng ta sẽ tìm hiểu qua bài hôm nay. 3. Tiến trình tổ chức dạy học Hoạt động của GV viên và HS Kiến thức cơ bản * Hoạt động 1: cả lớp và cá nhân I. Hội nghị Ianta (2/45 ) và những - GV đặt câu hỏi:Hội nghị Ianta thoả thuận của 3 cường quốc được triệu tập trong bối cảnh lịch 1. Hội nghị Ianta” sử nào? * Hoàn cảnh triệu tập - HS theo dõi SGK , trả lời câu - Đầu 1945, chiến tranh thế giới thứ hai hỏi. sắp kết thúc, nhiều vấn đề bức thiết đặc - GV huowngs dẫn học sinh quan ra trước các nước Đồng minh đòi hỏi sát hình 1 SGK (3 nhân vật chue phải giải quyết , đó là: yếu tại hội nghị ) kết hợp với + Việc nhanh chióng đánh bại các nước giảng giải bổ sung: phát xít. Tháng 2/1945 khi cuộc chiến + Việc tổ chức lại trật tự thế giới sau tranh thế giới thứ bước vào giai chiến tranh. đoạn cuốinhững người đúng đầu +Việc phân chia thành quả chiến thắng ba nước lớn trong Mặt trận Đồng của các nước thắng trận.
Minh chống phát xít là Liên Xô, - Từ tháng 04 đến 11/12/1945 một Hội Mĩ, Anh họp Hội nghị cấp cao tại nghị quốc tế được triệu tập tại Ianta ( anta để thương lượng , giải Liên Xô ) với sự tham dự của những quyết những mâu thuẫn tranh người đứng đầu 3 cường quốc Liên Xô, chấp với nhau về những vấn đề Mĩ, Anh. quan trọng bức thiết lúc này là: 1. -Việc nhanh chóng đánh bại hoàn toàn CNPX. 2.-Việc tổ chức lại trật tự thế giới sau chiến tranh.3-Việc phân chia thành quả chiến thắng của các nước thắng trận. Hội nghị diễn ra từ tháng 04 đến 11/12/1945, còn gọi là Hội nghị tam cường, vì Liên Xô, Anh, Mic là 3 nước lớn mạnh nhất, giữ vai trò chủ chốt trong chiến tranh và đựơc coi là là lực lượng nòng cốt của Mặt trận Đồng minh chống phát xít. Song thực ra lực
lượng lớn mạnh nhất chi phối cục diện chiến tranh là 2 nước Xô và Mĩ. GV giảng thêm: Ba cường quốc tham gia chiến tranh chống phát xít đều nhằm thực hiện những mục tiêu gắn với lợi ích của gia cấp cầm quyền và những lợi ích dân tộc của mỗi nước. Cũng vì thế, Hội nghị I trở thành Hôi nghị thực hiện những mục tiêu của chiến tranh của mỗi nước thành viên, hay nói cáh khác, Hội nghị để tranh giành, phân chia thành quả cuộc chiến tranh chống phát xít tương ứng với so sánh lực lượng, vị trí, đóng góp của mỗi nước trong cuộc chiến tranh.Do vậy, Hội nghị diễn ra rất gay go, quyết liệt.
- HS nghe, ghi chép. - GV tiếp tục đặt câu hỏi: Hội nghị I đã đưa ra những quyết định quan trọng nào? * Nội dung: Hội nghị đã đưa ra những - HS theo dõi SGK phát biểu. quyết định quan trọng - GV nhận xét, kết luận: Sau - Xác định mục tiêu chung là tiêu diệt những cuộc tranh cãi quyết liệt, gốc CNPX Đức - Nhật. Để kết thúc sớm cuối cùng Hội nghị cũng đi đến chiến tranh trong thời gian 2 đến 3 những quyết định quan trọng: tháng sau khi đánh bại PX Đức, Liên + Việc nhanh chống đánh bại Xô tham chiến chống Nhật ở châu Á. hoàn toàn các nước phát xít, Hội - Thành lập tổ chức Liên hợp quốc nghị đã thống nhất mục đích là nhằm duy trì hoà bình và an ninh thế tiêu diệt tận gốc CNPX Đức và giới. quân chue nghiac quân phiệt Nhật.Để kết thúc sớm chiến tranh trong thời gian 2 đến 3 tháng sau khi đánh bại PX Đức, Liên Xô tham chiến chống Nhật ở châu Á. - Thoả thuận việc đóng quân tại các + Ba cường quốc thống nhất nước nhằm giải giáp quân đội phát xít thành lập tổ chức Liên hợp quốc và phân chia phạm vi ảnh hưởng ở châu
dựa trên nền tảng và nguyên tắc Âu và châu Á. cơ bản là sự thống nhất giữa 5 cường quốc: Liên Xô, Mĩ, Anh, Pháp, Trung Quốc để giữ gìn hoà bình, an ninh thế giới sau chiến tranh. + Hội nghị đã thoả thuận việc đóng quân tại các nước nhằm giải giáp quân đội phát xít và phân chia phạm vi ảnh hưởng ở châu Âu và châu Á. - Để minh hoạ rõ về thoả thuận này, GV treo bản đồ thế giới sau * Ý nghĩa: Những quyết định của Hội CTTG 2 lên bảng hướng dẫn học nghị I đã trở thành khuôn khổ của trật sinh kết hợp quan sát với phần tự thế giới mới, từng bước thiết lập sau chữ in nhỏ trong SGK để xác chiến tranh, thường gọi là trật tự 2 cực định trên đó các khu vực , phạm Ianta. vi thế lực của Liên Xô, của Mĩ ( Và các Đồng minh Mĩ) - HS nghe, quan sát, làm việc với
bản đồ, ghi chép. - Sau đó Gv đưa ra câu hỏi: Qua những quyết định quan trọng của Hội nghị I và qua việc quan sát trên bản đồ các khu vực, phạm vi ảnh hưởng của Liên Xô, của Mĩ em có nhận xét gì về Hội nghị I? - HS thảo luận, phát biểu ý kiến, bổ sung cho nhau. - GV nhận xét, phân tích và kết II. Sự hình lập Liên hợp quốc luận: Như vậy, Hội nghị I và * Sự thành lập những quyết định của Hội nghị - Từ ngày 25/4 đến 26/6/1945, một Hội này đã tạo ra khuôn khổ để phân nghị quốc tế lớn gồm đại biểu 50 nước chia phạm vi ảnh hưởng và thiết họp tại San Phranxixcô ( Mĩ ) đã thông lập một trật tự thế giới mới sau qua Hiến chương và tuyên bố thành lập chiến tranh. Việc phân chia phạm tổ chức LHQ. vi ảnh hưởng và thiết lập một trật tự thế giới mới đó chủ yếu thực hiện và định đoạt bởi 2 siêu
cường đại diện cho 2 chế độ chính trị đối lập nhau là Liên Xô ( XHCN ) và Mĩ ( TBCN ). Do đó, người ta thường gọi là “Trật tự hai cực Ianta” * Hoạt động 1: Cả lớp và cá nhân GV hướng dẫn quan sát hình 2 ( Lễ kí Hiến chương LHQ tại San Phranxixcô ( Mĩ ) và giới thiệu : Sau Hội nghị I không lâu Từ * Mục đích: Duy trì hoà bình và an ngày 25/4 đến 26/6/1945, một ninh thế giới; đấu tranh để thúc đẩy , Hội nghị quốc tế lớn được triệu phát triển các mối quan hệ hữu nghị , tập tại Phranxixcô ( Mĩ ) với sự hợp tác giữa các nước trên cơ sở tôn tham gia của đại biểu 50 nước để trọng quyền bình đẳng và nguyên thông qua Hiến chương Liên hợp tắcdân tộc tự quyết. quốc . Ngày 24/10/1945, với sự * Nguyên tắc hoạt động.: phê chuẩn của Quốc hội các - Chủ quyền bình đẳng giữa các quốc nước thành viên , bản Hiến gia và quyền tự quyết của các dân tộc.
chương chính thức có hiệu lực . - Tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập Vì lí do đó, ngày 31/10/1945, chính trị của tất cả các nước. Đại hội đồng LHQ quyết định - Không can thiệp vào công việc nội bộ lấy nagỳ 24/10 hàng năm làm của bất cứ nước nào. ngày Liên hợp quốc - Giải quyết tranh chấp quốc tế bằng - HS nghe, ghi chép. con đường hoà bình.. - Tiếp đó, GV hỏi: Mục đích cao - Chung sống hoà bình và đảm bảo sự cả của LHQ là gì? nhất trí giữa 5 nước lớn: Liên Xô, Mĩ, - HS căn cứ vào SGK và hiểu Anh, Pháp, trung Quốc. biết thực tế để phát biểu. - GV nhận xét và chốt ý: Hiến chương LHQ qui định mục đích cao cả nhất của LHQ là duy trì hoà bình và an ninh thế giới, phát triển các mối quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc và tiến hành hợp tác quốc tế giứâcc nước trên cơ sở tôn trọng nguyên tắc bình đẳng và quyền tự quyết giữa các dân tộc.
- GV tiếp tục giới thiệu: Để thực hiện mục đích đó, LHQ sẽ hành động dựa trên 5 nguyên tăc: Chủ quyền bình đẳng giữa các quốc gia và quyền tự quyết của các dân tộc. - Tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của tất cả các nước. - Không can thiệp vào công việc nội bộ của bất cứ nước nào. - Giải quyết tranh chấp quốc tế bằng con đường hoà bình.. - Chung sống hoà bình và đảm bảo sự nhất trí giữa 5 nước lớn: Liên Xô, Mĩ, Anh, Pháp, trung Quốc. - Sau đó, GV đặt câu hỏi: Theo em, nguyên tắc đảm bảo nhất trí giữa 5 cường quốc có tác dụng
gi? - Hs suy nghĩ, phát biểu ý kiến. - GV nhận xét, kết luận: Đây là một nguyên tác quan trọng đảm bảo cho LHQ thực hiện chức năng duy trì thế giới trong trật tự I đồng thời nó trở thành nguyên tắc thực tiễn lớn đảm bảo cho sự chung sóng hoà bình , vừa đấu tranh, vừa chung sống trên thế giới.Nguyên tắc nhất trí còn để ngăn chặn không để nước lớn nào khống chế đuợc LHQ vào mục đích bá quyền nước lớn. Tuy có lúc bị tê liệt nhưng trong hơn 50 năm qua, LHQ không rơi vào tình trạng khống chế của một nước lớn. - Tiếp đó, GV giới thiệu cho HS về bộ máy tổ chức của LHQ mà
GV đã chuẫn bị sẵn. Về vai trò và chức năng của 6 cơ quan chính của LHQ, GV hướng dẫn học sinh tìm hiểu trong SGK. Tổ chức Liên hợp quốc ( UNO ) Các cơ quan Các cơ quan Các cơ quan chủ yếu chuyên môn khác Đại hội đồng Hàng không Bưu chính ICAO IPU Hội đồng bảo an Hàng hải L..thực, IMO n.nghiệp FAO FAO Hội đồng KT - XH Hội đồng tài Quỹ tiền tệ chính IFC quốc tế IMF Toà án quốc Lao động Y tế thế giới tế quốc tế ILO WHO Ban thư ký Giáo dục, Sở hữu tri thức khao học, thế giới WIDO văn hoá UNESCO
*Hoạt động 2: cá lớp - GV đặt câu hỏi: Qua quan sát sơ đồ tổ chức LHQ và bằng những hiểu biết của bản thân, em hãy đưa ra đánh giá của mình về vai trò của LHQ trong hơn nửa thế kỉ qua? LHQ đã có sự giúp đỡ gì đối với Việt Nam? - HS trao đổi, thảo luận, phát biểu ý kiến của mình. -GV nhận xét, bổ sung, kết luận: Xét theo tôn chỉ, mục đích và nguyên tắc hoạt động. LHQ là một tổ chức quốc tế lớn nhất có vị trí quan trọng trong sinh hooạt quốc tế hiện nay. Hơn 50 năm tồn tại và phát triển của mình, LHQ đã có những đóng góp quan trọng giữ gìn hoà bình và an ninh thế giới, đã có đóng góp quan trọng trong quá trình phi thực dân
hoá, cũng như có nhiều nỗ lực trong việc giải trừ quân bị và hạn chế sản xuất vũ khí hạt nhân. Ngoài ra, LHQ có nhiều đóng góp đáng kể trong việc thúc đẩy mối quan hệ hơp tác kinh tế, chính trị, văn hoá, giáo dục, y tế giữa các nước hội viên và trợ giúp cho các nước đang phát triển, thực hiện cứu trợ cho các nước hội viên khi gặp khó khăn. Trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước, Việt Nam đã nhận được nhiều sự trợ giúp của các tổ chức LHQ như: UNESCO, FAO, WHO, ÌM… Đến năm 20006. LHQ có 192 quốc gia thành viên. Từ tháng 9/1977, VN là thành viên thứ 149 của LHQ. Ngày 16/10/2007đại hội đồng LHQ đã bầu Vn làm uỷ viên không
thường trực Hội đồng bảo an, nhiệm kỳ 2008 – 2009 III Sự hình thành hệ thống TBCN * Hoạt động 1: cá nhân và XHCN. GV dẫn dắt: để hiểu roc sự hình * Việc giải quyết vấn đề Đức sau thành 2 hệ thống TBCN và XHCN chiến tranh: các em cần nắm chắc 3 sự kiện: - Theo thoả thuận của Hội nghị Việc giải quyết vấn đề nước Đức Pốtxđam ( họp ngày 7-8/1945 ), sau chiến tranh, CNXH trở thành hệ quân đội 4 nước Liên Xô, Mĩ, Anh, thống thế giới và việc Mĩ khống chế Pháp phân chia khu vực tạm chiếm các nước Tây Âu TBCN. đóng nước Đức nhằm tiêu diệt tận - GV cghia lớp ra làm 3 nhóm: gốc CNPX ,,làm cho Đức trở thành + Nhóm 1: Việc giải quyết vấn đề một nước hoà bình, dân chủ, thống Đức sau chiến tranh được giải quyết nhất. như thế nào? Tại sao Đức lại hình - Ở Tây Đức: Với âm mưu chia xắt thành hai nhà nước riêng biệt theo 2 lâu dìa nước Đức, Mĩ – Anh – chế độ chính trị đối lập nhau? Phápđã hợp nhất các khu vực chiếm + Nhóm 2: CNXH đã vượt ra khỏi đóng của mình, lập nhà nước cộng phạm vi một nước ( Liê Xô ) và trở hoà Liên bang Đức (9/1949 ) theo thành hệ thống thế giới như thế nào? chế độ TBCN. + Nhóm 3: Các nước Tây âu TBCN - Ở Đông Đức: 10/1949, được sự
đã bị Mĩ khống chế như thế nào? giứp đỡ của Liên Xô, nhà nước - Các nhóm đọc SGK, thảo luận, trả Cộng hoà dân chủ Đức thành lập lời câu hỏi. theo chế độ XHCN. GV ( sử dụng lược đồ nước Đức sau * Chủ nghĩa xã hội trở thành hệ chiến tranh thế giới thứ hai) nhận thống thế giới xét, phân tích và kết luận: - Năm 1959 – 1949, các nước Đông + NHóm 1: Là quâ hương của âu từng bước hoàn thành cuộc CNPX - thủ phạm gây ra chiến tranh CMĐCN và bước vào thời kì xây thế giới đẫm máu, việc giải quyết dựng CNXH. vấn đề Đức trở thành trung tâm của - Liên Xô và các nước ĐCN Đông tình hình châu Âu sau khi chiến âu hợp tác ngày càng chặt chẽ về tranh kết thúc. chính trị, kinh tế, quân sự… Hội nghị cấp cao 3 cường quốc Liên = CNXH đã vượt ra khỏi phạm vi Xô, Mĩ, Anh họp ở Pốt xđam ( Từ một nước và trở thành hệ thống thế ngày 17/7 đến 28/8/1945) đã kí kết giới. Hiệp ước về việc giải quyết vấn đề * Mĩ khống chế các nước Tây âu Đức. Theo thoả thuận, quân đội 4 - Sau chiến tranh, Mĩ thực hiện “kế nước Liên Xô, Mĩ, Anh, Pháp phân hoạch phụ hưng châu Âu”(Mác- chia khu vực tạm chiếm đống nước san) viện trợ các nước Tây Âu khôi Đức với nhiệm vụ tiêu diệt tận gốc phục kinh tế, làm cho các nước Tây
XNPX, làm cho nước Đức trở thành Âu này ngày càng lệ thuộc vào Mĩ. một nước thống nhất, hoà bình, dân chủ thực sự. Ở Đông Đức, LX đã thực hiện nghiêm chỉnh nhiệm vụ này, nhưng ở Tây Đức, các nước M, A, P lại âm mưu chia cắt lâu dài nước Đức. M, A, P tiến hành hợp nhất riêng rẻ các khu vực chiếm đống của miùnh, tháng 9/1949 lập ra nhà nước Cộng hoà Liên bang Đức. Tháng 10/1949, được sự giúp đỡ của LX, các lực lượng dân chủ ở Đông Đức thành lập nước Cộng hoà dân chủ Đức . Như thế, trân lãnh thổ nước Đức hình thành 2 nhà nước với 2 chế độ chính trị và 2 con đường phát triển khác nhau. + Nhóm 2: Trong những năm 1945 – 1947, hàng loạt các nước ĐCN Đông Âu thành lập: Ba Lan (7/44 ),
Rumani (8/44), Hunggari (4/45) Nam Tư (11/45), Anbani (12/45), Bunga ri (9/46). Đến những năm 1948 – 1949, các nước này đều lần lượt hoàn thành cuộc CMĐCN và bước vào thời kì xây dựng CNXH. Mối quan hệ giữa LX và các nước DC Đông Âu ngày càng được được tăng cường cả về kinh tế, chính trị, quân sự, văn hóa. Điều đó đánh dấu CNXH đã vượt ra khỏi phạm vu một nước và trở thành hệ thống thế giới. + Nhóm 3: Sau chiến tranh hầu hết các nước Tây Âu đều lâm vào khủng - Với những sự kiện trên, ở châu Âu hoảng nặng nề về kinh tế. Mĩ đề ra hình thành 2 khối nước đối lập nhau: kế hoạch phục hưng châu Âu (“kế Tây Âu TBCN và Đông Âu XHCN. hoạch Mác – san”) nhằm viện trợ cho các nước tây Âu khôi phục kinh tế, thông qua đó mằtng cường ảnh hưởng và sự khống chế của Mĩ đối
với các nước này.Nhờ viện trợ cử Mĩ, nền kinh tế châu Âu phcụ hồi nhanh chóng, đồng thời các nước này càng lệ thuộc về kinh tế , chính trị vào Mĩ, trở thành những Đồng minh TBCN của Mĩ. - Cuối cùng, GV tổng hợp vấn đề: Với 3 sự kiện cơ bản trên, ta thấy sau CTTG thứ hai ở châu Âu nói riêng và thế giới nói chung đã hình thành 2 khối nước đối lập nhau về chính trị và kinh tế, đó là khối Tây Âu TBCN ( do Mĩ cầm đầu) và khối Đông Âu XHCN ( do Liên Xô đứng đầu ). Đây cũng là biểu hiện cơ bản của trật tự thế giới được thiết lập sau chiến tranh thế giới thứ hai.: Trật tự 2 cực Ianta. 4. Sơ kết bài học * Củng cố: