intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Tạp chí Y Dược thực hành 175: Số 5/2016

Chia sẻ: ViBandar2711 ViBandar2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:120

50
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tạp chí Y Dược thực hành 175: Số 5/2016 trình bày các nội dung chính sau: Y học vật lý và y học phục hồi, gây mê trên bệnh nhân suy tim, cập nhật hướng dẫn hồi sinh tim phổi theo ILCOR 2015 , đánh giá kết quả điều trị sỏi niệu quản bằng phương pháp tán sỏi nội soi niệu quản ngược dòng với nguồn tán laser tại Bệnh viện Quân y 175 từ 2013-2015,... Mời các bạn cùng tham khảo để nắm nội dung chi tiết.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Tạp chí Y Dược thực hành 175: Số 5/2016

  1. TẠP CHÍ Y DƯỢC THỰC HÀNH 175 - Số 5 - 3/2016 MỤC LỤC Trang 1 Y học vật lý và y học phục hồi: Những định hướng phát triển 5 Vũ Công Lập 2 Gây mê trên bệnh nhân suy tim 13 Nguyễn Thị Quý Nguyễn Hồng Sơn, Bùi Đức Thành 3 Cập nhật hướng dẫn hồi sinh tim phổi theo ILCOR 2015 28 Nguyễn Đức Thành, Từ Thanh Bình, Phạm Trường Thanh 4 Kiến thức, thực hành về đột quỵ não của người trưởng thành tại 16 xã 37 thuộc 8 vùng sinh thái Việt Nam năm 2013 - 2014 Lê Thị Hương, Lê Thị Tài, Trần Thị Giáng Hương Nguyễn Thùy Linh 5 Đánh giá kết quả điều trị sỏi niệu quản bằng phương pháp tán sỏi nội 45 soi niệu quản ngược dòng với nguồn tán laser tại Bệnh viện Quân y 175 từ 2013 – 2015 Nguyễn Việt Cường, Nguyễn Văn Khẩn 6 Nghiên cứu giá trị của siêu âm đàn hồi mô trong chẩn đoán nhân tuyến 54 giáp Bùi Đặng Phương Chi, Lương Linh Hà, Đặng Văn Tuấn 7 Hiệu quả của sinh thiết phổi xuyên thành dưới hướng dẫn của chụp cắt 61 lớp vi tính ở bệnh nhân ung thư phổi Nguyễn Văn Chương
  2. 8 Nghiên cứu tương quan giữa chỉ số chất lượng giấc ngủ Pittsburgh với 68 một số triệu chứng lâm sàng ở bệnh nhân trầm cảm Đặng Trần Khang, Lã Quốc Bảo, Đinh Vũ Ngọc Ninh 9 Nghiên cứu đặc điểm siêu âm tim ở bệnh nhân lọc máu chu kỳ tại Bệnh 76 viện Quân y 175 Trần Công Đoàn Nguyễn Hải Khoa, Nguyễn Viết Lợi 10 Tình trạng dinh dưỡng trước, sau phẫu thuật và một số yếu tố liên quan 85 đến biến chứng sau phẫu thuật trên 39 bệnh nhân tại Bệnh viện Đại học y Hà Nội năm 2015 Trần Thị Giáng Hương, Nguyễn Thùy Linh 11 So sánh hiệu quả duy trì mê và chất lượng hồi tỉnh của desflurane với 93 sevoflurane và propofol trong phẫu thật nội soi viêm ruột thừa cấp Nghiêm Thanh Tú, Nguyễn Xuân Tiến Nguyễn Văn Xứng, Phạm Thị Thanh Vân 12 Nhân một trường hợp bỏng mắt do Bazơ 103 Ngô Thị Hồng Huế 13 Hội chứng CHURG STRAUSS: nhân một trường hợp điều trị tại Bệnh 112 viện Quân y 175 Nguyễn Đình Tổng, Nguyễn Sơn Tâm 14 Sự phát tán vi rút Zika tới các vùng mới - khu vực châu mỹ, từ tháng 116 5/2015 đến tháng 1/2016 Nguyễn Chí Thắng
  3. JOURNAL OF 175 PRACTICAL MEDICINE AND PHARMACY SỐ 5, 3/2016 CONTENTS Trang 1 Physical medicine and rehabilitation: development orientations 5 Vu Cong Lap 2 Anesthesia in patients with heart failure 13 Nguyen Thi Quy Nguyen Hong Son, Bui Duc Thanh 3 The 2015 ilcor guidelines update for resuscitation 28 Nguyen Duc Thanh, Tu Thanh Binh, Pham Truong Thanh 4 Knowledge and practice on stroke of adult in 16 communes representing 37 8 ecoregions of Vietnam 2013 – 2014 Le Thi Huong, Le Thi Tai, Tran Thi Giang Huong Nguyen Thuy Linh 5 Assessment of results of retrograde endoscopic ureterolithotripsy with 45 laser therapy in treatment of ureteral stonnes at military hospital 175 from 2013 - 2015 Nguyen Viet Cuong, Nguyen Van Khan 6 Study on the ultrasound elastography evaluation in the diagnosis of 54 thyroid nodules Bui Dang Phuong Chi, Luong Linh Ha, Dang Van Tuan 7 The effectiveness of percutaneous CT-guided lung biopsyin lung cancer 61 patients Nguyen Van Chuong
  4. 8 Study on the correlation between the pittsburgh sleep quanlity index 68 with some clinical symptoms in patients with depression Dang Tran Khang, La Quoc Bao, Dinh Vu Ngoc Ninh 9 Study on the charateristic of echocardiography in patients required 76 dialysis at military hospital 175 Tran Cong Doan Nguyen Hai Khoa, Nguyen Viet Loi 10 The nutritional status of pre-operative and post-operative and the 85 relation with post-operative complications on 39 patients in Hanoi medical university hospital 2015 Trần Thị Giáng Hương, Nguyễn Thùy Linh 11 The effectiveness of anesthesia maintainance and resuscitation in 93 laparoscopic surgery of acute appendicitis: a comparison between desflurane, sevoflurane and propofol Nghiem Thanh Tu, Nguyen Xuan Tien Nguyen Van Xung, Pham Thi Thanh Van 12 Report a case: chemical eye burn from base 103 Ngo Thi Hong Hue 13 CHURG STRAUSS syndrome: a case report at Military Hospital 175 112 Nguyen Dinh Tong, Nguyen Son Tam 14 Zika virus spreads to new areas - region of the Americas, may 2015 - 116 january 2016 Nguyen Chi Thang
  5. TOÅNG QUAN TAØI LIEÄU Y HỌC VẬT LÝ VÀ Y HỌC PHỤC HỒI: NHỮNG ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN (Physical medicine and rehabilitation: development orientations) Vũ Công Lập* V ật lý trị liệu - Phục hồi chức (rehabilitation), cùng tạo thành một trong năng là một lĩnh vực chuyên ba trụ cột chính của nền y học: y học dự môn đã có từ lâu trong y học. phòng, y học lâm sàng và y học phục hồi. Nó được biết tới như một chuyên khoa Vai trò của ngành này ngày càng quan trong giảng dạy và nghiên cứu, như một trọng hơn, cả về mặt khoa học lẫn về mặt đơn vị tổ chức trong bệnh viện. Ở rất nhiều thực tiễn, dẫn đến việc hình thành một nơi, có những cơ sở độc lập chuyên hoạt thuật ngữ mới: y học vật lý và y học phục động trong lĩnh vực này. Đặc biệt trong hồi (physical and rehabilitation medicine), những năm gần đây, chuyên ngành này viết tắt là PRM. Trong PRM, sự kết hợp đã trở thành một điểm nóng trong sự phát giữa vật lý trị liệu và phục hồi chức năng triển, nơi một triết lý mới đã hình thành, không còn là một phép cộng đơn thuần, các phương pháp- công nghệ mới đã định mà thực sự đã hòa quyện trong một chuyên hình và dần hoàn thiện, thu hút một lượng ngành mới, mang đặc trưng một liên ngành bệnh nhân khổng lồ và đem lại chất lượng hay giao ngành, có triết lý, đối tượng và mới trong việc chăm sóc sức khỏe cộng phương pháp đặc thù. đồng. Sự phát triển ấy sẽ còn tiếp diễn với Những cố gắng phát triển nghề nghiệp tốc độ mạnh mẽ hơn trong những năm tới. theo định hướng này được thống nhất Điểm mở đầu là vật lý trị liệu trong một tổ chức toàn cầu: :International (physiotherapy), một phương pháp điều Society of Physical and Rehabilitation trị không dùng thuốc, khi yếu tố chữa Medicine- ISPRM. Tổ chức này có bộ bệnh là các tác nhân vật lý. Sau đó, vật phận chuyên trách đảm bảo quan hệ chặt lý trị liệu kết hợp với phục hồi chức năng chẽ với tổ chức y tế thế giới WHO. Châu Viện vật lý y sinh Bộ Quốc Phòng (*) Người phản hồi (Corresponding): Vũ Công Lập (Email: vu-cong.lap@chianh.com) Ngày nhận bài: 15/3/2016. Ngày phản biện đánh giá bài báo: 20/3/2016. Ngày bài báo được đăng: 30/3/2016 5
  6. TAÏP CHÍ Y DÖÔÏC THÖÏC HAØNH 175 - SOÁ 5 - 3/2016 Âu có Hội đồng y học vật lý và y học phục bẩm sinh, có thể do một tai nạn, có thể là hồi (European Board for PRM), có thẩm di chứng của một căn bệnh, và cũng có quyền cấp chứng chỉ về đào tạo và hành thể là hậu quả của một quá trình thoái hóa nghề trong lĩnh vực PRM. Năm 2015, Hội kéo dài... Tất cả đều là đối tượng chăm sóc nghị lần thứ 9 của ISPRM được tổ chức của y tế, của PRM. Chúng ta chăm sóc sức tại Berlin, CHLB Đức, công bố rằng, đối khỏe cho một thành viên xã hội với những tượng phục vụ của PRM là trên 1 tỷ người, hoàn cảnh như vậy có nghĩa là chúng ta trong tổ số 7 tỷ dân cư trên toàn thế giới (1). giúp họ, tạo điều kiện cho họ khắc phục Những hoạt động học thuật trong lĩnh vực được những khiếm khuyết họ mắc phải, cả PRM cũng được hết sức chú trọng. Để nhấn về thể chất lẫn về tâm lý, tinh thần, cả về mạnh tầm quan trọng của hoạt động này mặt cá nhân lẫn về mặt hòa đồng vào cuộc trong việc phát triển bền vững của PRM, sống gia đình, xã hội. Nhiệm vụ của chúng từ những năm 1980- 1990 của thế kỷ trước, ta không chỉ là chiến đấu với bệnh tật, mà thay vì thuật ngữ phục hồi (rehabilitation) còn lại đem lại chất lượng sống tối đa cho người ta đã sử dụng thuật ngữ y học phục những thành viên bị rối loạn về sức khỏe hồi (rehabilitation medicine) hay khoa học trong xã hội, mỗi người với hoàn cảnh cụ phục hồi (rehabilitation sciences). Cấu thể của mình. Đáp ứng nhiệm vụ ấy là một trúc cơ bản của hướng phát triển hàn lâm thách thức lớn lao và tạo nền tảng cho sự này là các bộ môn trong nhà trường, các phát triển của PRM. viện nghiên cứu độc lập hay liên hợp, với Cơ sở thứ hai là sự phát triển của xã mục đích xây dựng PRM hoàn chỉnh theo hội đương đại. Có hai nét nổi bật. Thứ đúng nghĩa một ngành khoa học, thay vì nhất, tuổi thọ của con người ngày một chỉ hiểu nó như một phương pháp ứng nâng cao, nghĩa là tuổi trung bình của cư dụng trong y học, thiếu các chỉ tiêu định dân trong xã hội ngày một lớn. Thứ hai, lượng chính xác hay thiếu những cơ sở học đặc trưng môi trường xã hội cũng thay đổi. thuật tin cậy (2) Bên cạnh những vùng dân cư vẫn còn đói Những dự báo về sự phát triển của nghèo và chịu sức ép lớn về thiếu thốn vật PRM trong tương lai dựa trên những cơ chất, nhiều vùng dân cư phát triển và sức sở vững chắc. Trước hết, đó là sự thay đổi ép về mặt tinh thần dần dần trở nên chủ trong nhận thức của chúng ta về nhiệm vụ yếu, một sức ép mà chúng ta chưa để ý, ít của ngành y tế. Từ chỗ tập trung vào chữa đề phòng, do đó dẫn đến những nhiễu loạn bệnh, đến chỗ nỗ lực cao độ trong việc sức khỏe khó nhận biết nhưng hậu quả lại phòng bệnh, rồi chuyển sang chăm sóc vô cùng khốc liệt. Điều kiện lao động thay những người đã ra khỏi bệnh viện nhưng đổi, có vẻ nhàn nhã hơn, điều kiện dinh còn vô số tật bệnh. Người ta có thể bị tật do dưỡng thay đổi, có vẻ cao cấp hơn, đều nhiều nguyên do, có thể là một tật nguyền cùng nhau dẫn tới những loại bệnh tật mà 6
  7. TOÅNG QUAN TAØI LIEÄU chúng ta không ngờ tới nhưng chống đỡ mỗi bác sĩ bây giờ có hàng loạt công cụ cũng vô cùng vất vả. Kết quả cuối cùng hiện đại, có thể làm được những việc mà là, bức tranh bệnh tật của xã hội hiện đại trước đây không ai có thể ngờ tới. Bên đã thay đổi nhiều so với trước đây, nhiều cạnh đó là sự tiến bộ của bản thân sinh bệnh mạn tính hơn, nhiều bệnh do thoái học, nhất là những phát kiến mới về gen, hóa hơn, nhiều bệnh có nguồn gốc dinh về não hay về cơ, giúp ta có một bức tranh dưỡng và vận động hơn, như tiểu đường, ngày càng sâu sắc hơn về bản chất sự sống, tim mạch, béo phì, ung thư... Trong nỗ từ đó tạo ra khả năng mới trong lĩnh vực lực chung của toàn ngành y tế để đáp ứng điều khiển, phát triển các kỹ thuật mới về những thách thức này, PRM đóng một vai thể dục trị liệu, về phục hồi thần kinh, ung trò không nhỏ. thư hay tim mạch... Khi xem y tế như một Cơ sở thứ ba là sự phát triển của khoa ngành nằm trong khu vực công nghệ cao, học và công nghệ. Xuất phát từ sự tiến bộ thì bản thân PRM cũng sẽ có những bước của vật lý, của công nghệ chế tạo và công phát triển hứa hẹn. nghệ vật liệu, của tin học..., bộ mặt của các Những phát triển ấy có thể được bệnh viện, các cơ sở y tế cũng thay đổi hình dung cụ thể hơn khi ta xét tới những nhanh chóng. Bệnh viện trở thành một hệ phương pháp cơ bản của PRM hiện nay. thống kỹ thuật công nghệ cao, trong tay Hiện nay PRM sử dụng 3 phương pháp 7
  8. TAÏP CHÍ Y DÖÔÏC THÖÏC HAØNH 175 - SOÁ 5 - 3/2016 cơ bản: vật lý trị liệu (physiotherapy), lao bởi các cấu trúc nước ), phương pháp băng động trị liệu (ergotherapy) và thể dục trị động hỗ trợ hoạt động của hệ cơ khớp liệu (medical trainingtherapy- MTT). Nếu (kinesiotaping), phương pháp điều trị dựa tính cả trong xã hội, phải kể đến một ngành trên quan niệm mới về vai trò của mô liên rất quan trọng là chế tạo và sử dụng các kết... Có thể nói, VLTL là một phương cơ quan thay thế, và một ngành đang hình pháp thường xuyên phát triển, cả về mặt thành là các kỹ thuật thư giãn (tạm dịch từ phương pháp, cả về mặt thiết bị, giúp cho wellness). Để chăm sóc người khuyết tật, nó giữ vững vai trò quan trọng của mình cần sự phối hợp chặt chẽ giữa ngành y tế trong hệ thống PRM. và các ngành công nghiệp cũng như ngành Lao động trị liệu được chia thành hai thương binh xã hội, trong khi thư giãn càng phần chính. Phần một là luyện tập để thực ngày càng có ý nghĩa trong việc chống lại hiện những động tác phục vụ cho sinh các bệnh tâm thể (psychosomatic) và nâng hoạt hàng ngày (sinh hoạt cá nhân và sinh cao chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, ở hoạt cùng gia đình hay trong cộng đồng). đây chúng ta chỉ tập trung vào 3 ngành cơ Phần hai là luyện tập những động tác lao bản trong PRM. động trong môi trường nghề nghiệp cụ thể Như đã nói ở trên, vật lý trị liệu (VLTL) (nhân viên văn phòng, nhân viên làm việc đã trở thành một phương pháp chữa bệnh trong kho tàng, nhân viên sửa chữa ô tô, kinh điển. Các tác nhân vật lý thường được nhân viên xây dựng... ). Trong giai đoạn sử dụng là điện từ, nhiệt, ánh sáng (trong gần đây đã phát triển những hệ thống đánh đó bao gồm cả laser), cơ học (bao gồm cả giá định lượng để xác định khả năng lao siêu âm, gần đây có thêm sóng xung kích động trong những ngành nghề cụ thể, giúp là những sóng cơ học)... Với y học vật lý, nâng cao vai trò của lao động trị liệu nói xoa bóp (massage), vận động trị liệu, thủy riêng và PRM nói chung trong đời sống xã trị liệu, trị liệu bằng tay (manuell therapy), hội, đặc biệt với những người mất sức lao thủy trị liệu ... cũng thuộc vê phương pháp động, những người về hưu non hay những này (3)... Với sự phát triển của khoa học trường hợp xét hưởng trợ cấp. công nghệ, người ta không chỉ chế tạo ra Thể dục trị liệu (MTT) là ngành phát các thiết bị mới mà còn tìm ra cả những triển mạnh mẽ trong thời gian gần đây. phương pháp mới. Những công nghệ vốn Có thể xem đây là giao ngành giữa y học chỉ dùng trong du hành vũ trụ nay cũng và thể dục thể thao. Chúng ta thường tập đã trở thành thường quy trong VLTL (mô trung vào chữa trị chấn thương cho VĐV phỏng các điều kiện mất trọng lực, điều TT , trong khi vai trò lớn lao của y học kiện không khí loãng), những loại sóng thể thao đối với xã hội nằm ở mặt khác: đặc biệt tạo ra sự kích thích từ trong lòng các phương pháp luyện tập TDTT là một tế bào (sóng andulation hấp thụ hoàn toàn công cụ quan trọng trong chữa bệnh và 8
  9. TOÅNG QUAN TAØI LIEÄU trong phục hồi sau bệnh. Đặc biệt trong các bộ phận định lượng để có thể thực hiện khoảng thời gian hơn 10 năm trở lại đây theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ. Trong các MTT phát triển mạnh nhờ những phát hiện thiết bị mới, bệnh nhân có thẻ cá nhân để liên quan tới vai trò của hệ cơ. Trước đây ghi nhớ dữ liệu và đánh giá kết quả tập chúng ta đều biết TDTT tốt cho sức khỏe, luyện, hiệu chỉnh chương trình tập luyện. nhưng khái niệm tốt thường được hiểu Tất cả những điều đó khiến cho cơ sở MTT theo ý nghĩa thuần túy cơ bắp. Những phát khác với một trung tâm thể lực (fittness) hiện của B.K. Pedersen (Bệnh viện Hoàng đang rất phổ biến trong xã hội hiện nay. Gia Copenhagen) chỉ ra rằng, cơ không chỉ Lẽ đương nhiên, trong thực tế, 3 là một cơ quan năng lượng, mà khi hoạt phương pháp cơ bản này hoạt động phối động đủ ngưỡng, nó còn trở thành một cơ hợp với nhau trong một thể thống nhất. quan điều khiển, tác động đến hoạt động Đáng chú ý là, dù khác nhau rất nhiều, của các cơ quan khác, nhờ một chất do cơ nhưng cả VLTL lẫn MTT đều dựa trên một sinh ra có tên gọi là Myokine, hoạt động nguyên tắc theo chuỗi kích thích- phản xạ- như chất truyền tin trung gian. Người ta thích ứng, trong đó yếu tố ban đầu- kích đã tìm ra đến 800 chất Myokine như vậy, thích- dù có bản chất khác nhau, có thể đặc những chất có tác dụng lên hầu khắp các hiệu hay không đặc hiệu, nhưng đều phải cơ quan, các quá trình trong cơ thể. Những vượt ngưỡng và đáp ứng nhu cầu thích phát hiện này có ảnh hưởng lớn đến việc hợp, cả định tính lẫn định lượng. sử dụng phương pháp luyện tập thể dục thể Một trong những lĩnh vực phổ biến thao trong y học, không chỉ luyện tập để ứng dụng PRM là chống đau. Kết quả chỉ phục hồi, mà còn luyện tập để chữa bệnh, ra rằng, thuốc (cả uống lẫn tiêm) thường với một phổ chỉ định rất rộng rãi, ngay cả có tác tác dụng nhanh chóng, VLTL có trong những trường hợp trước đây bị xem tác dụng lâu dài, còn MTT tạo ra hiệu quả là kiêng kỵ (người bị bệnh tim, người đang bền vững. Hiện nay, trong các trường hợp bị đau...). chống đau đối với hệ vận động (đau lưng, Một đơn vị MTT trong các cơ sở PRM đau gối, đau vai, đau gáy-cổ...), một chỉ bao giờ cũng do các nhà y học phụ trách định MTT là phổ biến. Thậm chí còn có (chẩn đoán, chỉ định), nhưng hướng dẫn thể nói rằng, uống thuốc hay dùng VLTL tập luyện thường là huấn luyện viên hay chống đau chính là tạo điều kiện để thực hướng dẫn viên thể thao. Bệnh nhân tập hiện MTT, và nếu không có MTT thì sớm các bài tập về sức nhanh, sức mạnh, sức hay muộn đau cũng sẽ tái phát. Mặc khác, bền, độ khéo léo và độ linh hoạt, tập bằng các tác nhân vật lý không chỉ dùng để chữa các bài thể dục cá thể hay theo nhóm, tập trị, mà cũng đóng vai trò hết sức quan tự do trên thảm hay trên các thiết bị chuyên trọng trong các lĩnh vực khác. dụng (4). Các thiết bị này bao giờ cũng có Có thể nói tác nhân vật lý là khái 9
  10. TAÏP CHÍ Y DÖÔÏC THÖÏC HAØNH 175 - SOÁ 5 - 3/2016 niệm quen thuộc nhất trong PRM. Thông chức năng tim mạch (cardiorehabilitation) thường chúng ta hiểu tác nhân vật lý được hay phục hồi chức năng ung thư dùng để chữa bệnh, dù là tác nhân có từ (onkorehabilita-tion)... Nếu trước đây, thiên nhiên (điện, từ, ánh sáng, các dạng phục hồi chỉ được đề cập đến sau giai đoạn sóng, không khí, nước...) hay nhận được điều trị, thì nay PRM tham gia ngay từ giai từ các thiết bị vật lý. Nhưng thật ra, ứng đoạn đầu tiên, khi cùng các chuyên gia ở dụng của tác nhân vật lý còn rộng rãi hơn các lĩnh vực khác cùng xác định chiến lược nhiều: nó dùng để chẩn đoán ( 5 ), dùng điều trị, và do đó đã xuất hiện khái niệm trong phục hồi ( 6 ) và nói chung, biên giới acute rehabilitation (phục hồi ở giai đoạn giữa dự phòng , lâm sàng và phục hồi cũng cấp tính). Hơn nữa, các phương pháp vốn không còn tuyệt đối như xưa nữa. Điều này được coi là phục hồi chức năng thì cũng chúng ta sẽ hiểu rõ hơn khi bàn đến những có tác dụng dự phòng và tác dụng điều trị. ứng dụng của các phương pháp PRM. Trong các bệnh tim mạch, MTT giúp tăng PRM là một lĩnh vực mà tinh thần cường khả năng làm việc của cơ thể sau tích hợp, tính liên ngành thể hiện đặc điều trị, nhưng đồng thời cũng rất có hiệu biệt rõ rệt. Riêng trong lĩnh vực phục quả khi ngăn ngừa tái phát bệnh và trong hồi, đã phát triển những ngành chuyên nhiều trường hợp giúp bệnh nhân tránh các sâu như phục hồi chức năng chấn thương liệu pháp can thiệp. Trong chấn thương (orthorehabilitation), phục hồi chức năng chỉnh hình, người ta chỉ thực hiện các chỉ thần kinh (neurorehabilitation), phục hồi định phẫu thuật khi các biện pháp PRM đã 10
  11. TOÅNG QUAN TAØI LIEÄU không còn hứa hẹn kết quả. Và chiến lược cán bộ y tế với bệnh nhân là thường xuyên, PRM tốt nhất là được xác định đồng thời liên tục và lâu dài. Mối quan hệ này có ảnh với việc tiến hành phẫu thuật. Như vậy, hưởng lớn đến kết quả cuối cùng, bởi vì có thể nói PRM có mặt trong hầu hết các lòng tin, sự nhẫn nại, thái độ quyết tâm của chuyên khoa, và ở mỗi chuyên khoa nó có bản thân người bệnh luôn có ý nghĩa then thể có mặt trong tất cả các giai đoạn chăm chốt. Chưa kể là, với mỗi bệnh nhân có một sóc bệnh nhân. độ nhạy cảm riêng mà bác sĩ cần phải tìm Để làm được điều đó, phải giải quyết ra. Khác với nhiều trường hợp khác, trong cả những vấn đề về tổ chức, tinh thần, lẫn các điều trị y tế bệnh nhân thường đóng khắc phục những nhược điểm về chuyên vai trò bị động, chuyển sang PRM, bệnh môn. Ở CHLB Đức có chương trình đào nhân trở thành thể chủ động, chủ động tạo về PRM cho tất cả các bác sĩ thuộc các trong một quá trình lâu dài, hàng tháng, chuyên khoa. Chương trình bao gồm 6 hàng năm. Một cầu thủ bóng đá bị đứt dây khối (block) kiến thức, mỗi khối 20 tiết, chằng chéo trước. Phẫu thuật tái tạo dây với mục tiêu giúp các cán bộ chuyên môn chằng mất khoảng một giờ, nằm bệnh viện đều biết cách sử dụng PRM trong quá trình chỉ vài ngày, nhưng luyện tập phục hồi đòi làm việc ở chuyên khoa mình Mặt khác, hỏi khoảng 6 tháng mới có thể quay lại sân đào tạo bác sĩ, kỹ thuật viên cho chuyên cỏ. Trong 6 tháng ấy, sự chủ động tích cực ngành PRM cũng được thường xuyên đẩy của người bệnh là quyết định, và y tế phải mạnh. Muốn làm việc trong lĩnh vực MTT đảm bảo cả về mặt kỹ thuật lẫn tinh thần phải nắm vững khoa học huấn luyện trong cho sự hồi phục đó. Có thể nói ở đây, PRM TDTT: tập cái gì, tập theo phương pháp đóng góp tới 50 % cho kết quả cuối cùng. nào, tập với thiết bị gì , tập trong thời gian Riêng đối với bệnh nhân, kể từ đấy họ có ý bao lâu ?... Những phương pháp tập luyện thức khác hẳn về sức khỏe của mình, trong mới nhất trong thể thao đỉnh cao cũng tư thế hoàn toàn tích cực và chủ động, được nghiên cứu và biến cách hợp lý để có lắng nghe bản thân mình, và luôn cố gắng thể ứng dụng trong y học. Những chuyên làm cho sức khỏe tốt hơn. Điều đó là quan gia liên ngành, phương pháp làm việc liên trọng với ngành y tế. ngành có ảnh hưởng quyết định tới sự Chúng ta phải làm gì để đạt được tất thành công. Trong nhiều bệnh viện, người cả những điều ấy ? Trước hết là thống nhất ta đã tổ chức những Hội đồng liên ngành nhận thức, nhận thức về vai trò vị trí của (Medical Bord ) để quyết định những việc PRM, theo cái cách đang được xây dựng như thế, dẫn đầu là các hội đồng ung thư, trên thế giới, khác hơn một chút so với chấn thương, thần kinh... những gì chúng ta vẫn hiểu về VLTL và PRM có những đặc điểm khác nữa. PHCN. Tiếp nữa, là công tác đào tạo cán Trước hết, trong PRM, sự tiếp xúc giữa bộ, liên ngành và tích hợp, trong kiến thức 11
  12. TAÏP CHÍ Y DÖÔÏC THÖÏC HAØNH 175 - SOÁ 5 - 3/2016 và trong cách nghĩ, cách làm, đồng bộ cả 2. J. Bengel, U. Koch (2000), Grun- trong phục vụ lẫn giảng dạy và nghiên cứu dlagen der Rehabilitationswissenschaften khoa học. Không thể thiếu là một hệ thống (Themen, Strategien und Methoden der trang bị, đã làm là phải hiện đại, nếu không Rehabilitationsforschung) - Springer-Ver- có tiền thì làm từng bộ phận, nhưng đồng lag, Berlin Heidelberg. bộ trong phạm vi bộ phận ấy, rồi nâng dần 3. A. Lange (2003), Physicalische lên theo thời gian. Và làm cho được những Medizin- Springer- Verlag, Berlin kết quả có sức thuyết phục, với những đối Heidelberg. tượng phù hợp và điển hình, có bản sắc... 4. H. Spring, J. Dvorak, và cộng Có nhiều con đường để đi đến đích, vấn sự (2005). Theorie und Praxis der đề cơ bản là có quyết tâm ra đi, quyết tâm Trainingtherapie- Georg Thieme Verlag KG. lên đường, để một ngày nào đó chúng ta 5. S.D. Waldman (2010), Physical có ngành PRM đúng nghĩa, cả về mặt phục Diagnosis of Pain- Saunders. vụ lẫn về mặt học thuật. 6. M. H. Cameron (2009). Physical Tài liệu tham khảo: Agents in Rehabilitation- Saunders. 1. 9 th World Congress of International Society of Physical and Rehabilitation Medicine - 19-23 June 2015, Berlin 12
  13. TOÅNG QUAN TAØI LIEÄU GÂY MÊ TRÊN BỆNH NHÂN SUY TIM (Anesthesia in patients with heart failure) Nguyễn Thị Quý* Nguyễn Hồng Sơn**, Bùi Đức Thành** S uy tim hoặc suy tim ứ huyết Có nhiều nguyên nhân bệnh lý dẫn đến là yếu tố nguy cơ chính gây tử suy tim. Nhưng cho dù là nguyên nhân nào vong chu phẫu. Biến chứng và thì tiến triển của suy tim qua 3 giai đoạn: tử vong sau mổ có liên quan đến mức độ - Ban đầu cơ tim bị ảnh hưởng bởi nặng của suy tim, trên 65 tuổi, các bệnh lý bệnh nguyên phát hoặc do sự thay đổi của phối hợp (đái tháo đường, suy mạch vành), các điều kiện tải trong tim nhưng không và lọai phẫu thuật (PT mạch máu). có cơ chế thích ứng. Giai đoạn thứ hai, tim Nguy cơ suy tim ứ huyết cấp sau mổ sẽ thích nghi với các rối loạn ban đầu để khỏang 4 – 8% ở bệnh nhân suy tim đã điều đảm bảo cho việc bù trừ. Sự hư hại chức trị ổn định trước mổ, 20% ở bệnh nhân có năng tim làm khởi phát các cơ chế thích dấu hiệu lâm sàng suy tim trước mổ. ứng ngọai sinh và nội sinh để duy trì cung Sinh lý bệnh của suy tim: lượng tim đủ. Giai đoạn thứ ba, các hiện Suy tim là biểu hiện tình trạng quả tim tượng bù trừ trở thành không đủ và xuất không đủ khả năng đáp ứng tuần hoàn cho hiện các triệu chứng lâm sàng (LS), bệnh nhu cầu hoạt động của cơ thể khi gắng sức lý tiến triển. Cuối cùng , tử vong xảy ra do , và dần dần ngay cả khi nghĩ ngơi. tình trạng cung lượng tim (CLT) thấp và loạn nhịp. Viện tim TP. Hồ Chí Minh (*) Bệnh viện Quân y 175 (**) Người phản hồi (Corresponding): Nguyễn Thị Quý (Email: drngtquy@yahoo.com) Ngày nhận bài: 15/3/2016. Ngày phản biện đánh giá bài báo: 20/3/2016. Ngày bài báo được đăng: 30/3/2016 13
  14. TAÏP CHÍ Y DÖÔÏC THÖÏC HAØNH 175 - SOÁ 5 - 3/2016 Hình 1. Định luật Frank Starling Định luật Frank – Starling mô tả bằng Do ñoù, tình traïng huyeát ñoäng ñöôïc khoâi đường biểu diễn sự tương quan giữa thể phuïc laïi, nhöng döï tröõ cô tim giaûm (tim tích nhát bóp và thể tích cuối tâm trương hoïat ñoäng treân döï tröõ cô tim). thất trái. Nếu thể tích cuối tâm trương thất - Tim daõn vaø phì ñaïi. Töø ñoä daøi 2,2 trái tăng sẽ làm tăng độ dài sợi cơ tim thất µ, sôïi cô tim bò maát naêng löôïng co boùp. trái , hậu quả là làm tăng sức căng sợi cơ Vì vaäy seõ thaáy moät phaàn ñi xuoáng cuûa tim, làm tim bóp mạnh hơn. Vì vậy cung ñöôøng bieåu dieãn aùp löïc – chieàu daøi, luùc lượng tim phụ thuộc rất nhiều vào hồi lưu naøy cung löôïng tim giaûm, suy tim maát tĩnh mạch (yếu tố quan trọng nhất của tiền buø. (hình 1) tải).Tăng tiền tải sẽ làm tăng cung lượng Cô cheá suy tim maát buø: tim, nhưng đến một mức thể tích cuối tâm °Taêng tieàn taûi : trương giới hạn, vượt quá giới hạn này, tăng tiền tải sẽ làm giảm cung lượng tim - Aùp löïc cuoái taâm tröông hoaëc tieàn taûi và huyết áp. Cũng vì vậy, với một mức tiền taêng nhöng khi aùp löïc vöôït quaù 25 mmHg, tải cố định, việc tăng hoặc giảm co bóp cơ cung löôïng tim khoâng taêng nöõa vaø giaûm tim sẽ làm cho đường biểu diễn đi lên hoặc töø töø theo ñònh luaät Fank Starling. (Hình hạ xuống tương ứng (hình 1) 1). Tieáp theo laø taêng aùp löïc ôû thöôïng löu cuõng nhö tình traïng öù treä maùu vôùi taêng Cô cheá thích nghi: theå tích maùu tuaàn hoøan, döôùi taùc duïng - Taêng tröông löïc giao caûm vôùi taêng cuûa taêng aldosteùrol phaûn öùng. cateùcholamine daãn ñeán taêng taàn soá tim °Taêng haäu taûi: vaø löïc co boùp cô tim. - Trong suy tim, huyeát aùp giaûm keùo - Sôïi cô tim bò daõn daøi ra laøm taêng theo taêng söùc caûn maïch maùu ngoïai bieân, löïc co boùp cô tim theo ñònh luaät Starling. döôùi taùc duïng kích thích cuûa heä reùnine 14
  15. TOÅNG QUAN TAØI LIEÄU angiotensine – aldosteùrone. °Phuø phoåi: - Taêng theå tích maùu löu haønh vaø taïo Khi aùp löïc cuoái taâm tröông thaát traùi neân phuø ngoïai bieân goùp phaàn laøm taêng taêng, aùp löïc tónh maïch vaø mao maïch phoåi söùc caûn maïch maùu ngoaïi bieân. taêng. Khi möùc aùp löïc naøy > 35 mmHg, °Khoù thôû gaéng söùc: huyeát töông xuyeân qua maøng pheá nang Khi beänh nhaân suy tim thöïc hieän ñi vaøo khoang pheá nang, beänh nhaân coù gaéng söùc, thaát traùi (TT) khoâng theå toáng trieäu chöùng ho ra boït hoàng. toøan boä maùu nhaän ñöôïc töø thaát phaûi (TP) °Phuø ngoïai bieân: vaø giöôøng maïch maùu phoåi vaøo ñoäng Cung löôïng tim thaáp ôû haï löu tim maïch chuû (ÑMC). Maùu öù ôû thöôïng löu traùi vaø taêng aùp löïc ôû thöôïng löu tim phaûi thaát traùi: trong nhó traùi, nhaát laø trong tónh keùo theo giaûm löu löôïng maùu thaâïn, giöõ maïch phoåi. Söï öù dòch trong tónh maïch muoái vaø nöôùc, taêng tieát aldosteùrone , giöõ phoåi laøm giaûm theå tích khí thöôøng löu muoái vaø nöôùc, thieáu 02 ngoïai bieân daãn daãn ñeán giaûm chöùc naêng phoåi. Hôn nöõa, ñeán taêng tính thaám mao maïch vaø nöôùc ñi tình traïng sung huyeát caùc maïch maùu pheá vaøo khoaûng keõ. quaûn laøm taêng theâm caûn löïc hoâ haáp, nhaát Phân biệt suy tim trái, suy tim phải. laø thôû ra, coù theå daãn ñeán suyeån tim giaû Nguyên nhân: (pseudo – asthme cardiaque). Suy tim traùi Suy tim phaûi 1. Quaù taûi aùp löïc (taâm thu) 1. Quaù taûi aùp löïc (taâm thu) Heïp van ÑMC, heïp eo ÑMC, beänh * aùp löïc ñoäng maïch phoåi (ALÑMP) thöù cô tim taéc ngheõn phaùt cuûa beänh phoåi +++ à “ tim phoåi caáp”: thuyeân taéc phoåi maïn , COPD, beänh buïi phoåi, xô phoåi *­ALÑMP thöù phaùt cuûa beänh lyù tim traùi hoaëc heïp van 2 laù +++ * Heïp phoåi (hieám) 2. Quaù taûi theå tích (taâm tröông ): 2. Quaù taûi theå tích (taâm tröông): Hôû van ÑMC, hôû van 2 laù Hôû van 3 laù hoaëc phoåi (hieám) Shunt traùiàphaûi: thoâng lieân nhó, thoâng lieân thaát. 15
  16. TAÏP CHÍ Y DÖÔÏC THÖÏC HAØNH 175 - SOÁ 5 - 3/2016 3. Beänh lyù cô tim +++: 3. Beänh cô tim: * Thieáu maùu cô tim (TMCT): suy maïn, Beänh TMCT: NMCT thaát phaûi, caùc beänh NMCT lyù cô tim nguyeân phaùt ñaõ ñöôïc loïai tröø. * Beänh cô tim daõn nôû nguyeân phaùt; voâ caên * Beänh cô tim ñaëc hieäu: beänh cô tim, chöùng nhieãm saéc toá saét, sarcoidose… * Ngoä ñoäc cô tim: antracyclines, alcool * Nhieãm truøng: beänh Chagas, vieâm cô tim do vi truøng 4. Taéc ngheõn ñoå ñaày thaát traùi 4. Taéc ngheõn ñoå ñaày thaát phaûi: * Beänh cô tim phì ñaïi nguyeân phaùt * Cheïn tim, vieâm maøng ngoøai tim co * Beänh cô tim phì ñaïi thöù phaùt thaét maïn tính, heïp van 3 laù * Heïp van 2 laù 5. Suy tim traùi vôùi taêng löu löôïng tim: 5. Suy tim phaûi vôùi taêng löu löôïng tim: Thieáu maùu, beänh Paget, doø ñoäng maïch– Gioáng nhö suy tim traùi tónh maïch, cöôøng giaùp, beänh thieáu vitamine B2 (Beùri Beùri) Biểu hiện lâm sàng và cận lâm sàng: Suy tim traùi Suy tim phaûi T r i e ä u * Khoù thôû khi gaéng söùc, * Gan to khi gaéng söùc chöùng * Khoù thôû ngay caû khi nghó ngôi, * Thöôøng keát hôïp vôùi roái loïan tieâu naèm, khoù thôû phaûi ngoài hoùa (khoù tieâu, chöôùng hôi…) * Suyeån giaû tim * Laâu ngaøy gan to caû khi nghó ngôi * OAP * Khoù thôû thöôøng khoâng naèm trong beänh caûnh cuûa suy tim phaûi, nhöng thöôøng keát hôïp vôùi khoù thôû do coù caùc beänh lyù phoåi hoaëc suy tim traùi laø nguoàn goác aûnh höôûng ñeán tim phaûi 16
  17. TOÅNG QUAN TAØI LIEÄU ECG - Höôùng veà caùc nguyeân nhaân cuûa - Daáu hieäu tim phoåi: phì ñaïi nhó suy tim phaõi vaø thaát phaûi, truïc leäch phaûi, - Coù theå ñi tìm caùc yeáu toá laøm hình aûnh S1Q3, Bloác nhaùnh phaûi. naëng hôn (roái loïan nhòp, ñaëc bieät - Ñoâi khi daïng caáp : TMCT döôùi rung nhó…) thöôïng taâm maïc vuøng tröôùc (V1 – - Truïc ñieän tim leäch traùi V3) Bloác nhaùnh traùi cuûa daïng tieán trieån. - Coù theå roái loaïn nhòp: rung nhó, nhòp nhanh nhó. Xq - Taêng chæ soá tim – loàng ngöïc - Tìm caùc nguyeân nhaân phoåi cuûa suy - Taùi phaân boá maïch maùu veà ñænh tim (beänh lyù phoåi, khí pheá thuûng, phoåi nhoài maùu phoåi…) vaø keát hôïp vôùi caùc - Phuø moâ keõ roài phuø pheá nang trong daáu hieäu suy tim phaûi. caùc daïng caáp cuûa phuø phoåi caáp Daõn caùc ñoäng maïch phoåi Tim to vôùi moõm tim naâng cao leân laø baèng chöùng cuûa phì ñaïi thaát phaûi. S i e â u - Thaát traùi daõn vaø/hoaëc phì ñaïi - Thaát phaûi daõn hoaëc phì ñaïi aâm - Phaân tích chöùc naêng taâm thu thaát - Phaân tích chöùc naêng taâm thu thaát traùi: ↓ ñoäng toøan boä vaø/hoaëc vuøng, phaûi ↓ FR vaø FE - Tìm caùc daáu hieäu cuûa hôû 3 laù chöùc - Phaân tích chöùc naêng taâm tröông naêng cho pheùp ño aùp löïc taâm thu - Tìm caùc daáu hieäu hôû 2 laù chöùc ñoäng maïch phoåi (bình thöôøng < 25 naêng mmHg) - Tìm nguyeân nhaân beänh tim - Tìm nguyeân nhaân beänh tim (phaûi - Ñaùnh giaù caùc aûnh höôûng treân hay traùi , ñaëc bieät thoâng lieân nhó, buoàng tim phaûi thoâng lieân thaát, vôùi shunt T-P) Thoâng - ­ ↑ AÙp löïc cuoái taâm tröông TT > - ­↑Aùp löïc nhó phaûi vaø thaát phaûi tim 12 mmHg - Ño aùp löïc mao maïch phoåi (tìm­ - ­↑ AÙp löïc mao maïch phoåi ↑ALÑMP tieàn hay haäu mao maïch) - ↓IC < 2,5 L/phuùt/m2 - Ño cung löôïng tim - Chuïp maïch vaønh (nguyeân nhaân - Daõn thaát phaûi vaø hôû van 3 laù khi TMCT?) chuïp hình thaát phaûi - Ño 02 maùu ñeå tìm shunt - Chuïp thaát ñoà ñeå ño ñoä daõn cuûa thaát traùi vaø FE (bình thöôøng FE ≈ - Chuïp hình maïch maùu phoåi ñoâi khi 60±10%) trong bilan nguyeân nhaân. Suy tim toøan boä hay suy tim sung huyeát = suy tim phaûi + suy tim traùi 17
  18. TAÏP CHÍ Y DÖÔÏC THÖÏC HAØNH 175 - SOÁ 5 - 3/2016 Tiên lượng và tiến triển: toái ña (V02 max) thaáp khi khaûo saùt chöùc - Suy tim traùi maïn tính tieán trieån bôûi naêng tim maïch – hoâ haáp. caùc ñôït taán coâng daãn ñeán laøm naëng hôn. - Suy tim traùi caáp coù 2 daïng ñaëc bieät: Beänh nhaân NYHA I, II coù tieân löôïng toát, Phuø phoåi caáp (OAP) keát hôïp vôùi khoù nhöng nhoùm NYHA III , IV coù thôøi gian thôû kòch phaùt döõ doäi, thôû nhanh noâng, ho, soáng trung bình < 5 naêm neáu khoâng ñöôïc khoù thôû trong tö theá naèm, ho khaïc boït ñieàu trò hieäu quaû. hoàng, vaõ moà hoâi, tím taùi, daõy duïa, tieáng Nhöõng yeáu toá döï haäu xaáu: khoâng rít thanh quaûn, ran aåm phoåi, nguy kòch coù beänh tim khôûi phaùt (beänh lyù cô tim cho tính maïng. nguyeân phaùt), khoâng coù yeáu toá khôûi phaùt Choaùng tim keát hôïp vôùi OAP, giaûm caùc giai ñoïan caáp , NYHA III, FE thaát HA < 80 mmHg vaø voâ nieäu. Thöôøng quan traùi < 30%, IC < 1,5 L/phuùt/m2, aùp löïc saùt thaáy trong caùc giai ñoïan nhoài maùu cô cuoái taâm tröông TT > 20 mmHg, noàng ñoä tim caáp vuøng tröôùc vaùch lan toûa, coù tyû leä adreùnaline/huyeát töông taêng, tieâu thuï 02 töû vong cao 50 – 80%. Hình 3: Tiến triển của phù phổi cấp - Suy tim phaûi maïn: tieán trieån thuaän tính maïng: thuyeân taéc phoåi naëng, cheïn lôïi trong caùc tröôøng hôïp coù theå ñieàu trò tim vaø thuûng vaùch lieân thaát caáp do NMCT. nguyeân nhaân sôùm. Neáu khoâng, tieán trieån Đánh giá và chuẩn bị bệnh nhân trước vôùi nhöõng ñôït taán coâng, daãn ñeán xô mổ. gan do tim, suy kieät, phuø toøan thaân vaø Đánh giá trước mổ cung löôïng tim thaáp, vôùi khoù thôû thöôøng Phân độ theo NYHA: xuyeân, thuyeân taéc phoåi thöù phaùt cuûa öù treä tónh maïch. Phân độ mức độ nặng của suy tim theo triệu chứng của bệnh nhân dựa vào chức - Suy tim phaûi caáp thöôøng gaëp trong năng họat động thể lực (bảng 1). 3 tình huoáng caáp cöùu coù nguy hieåm ñeán 18
  19. TOÅNG QUAN TAØI LIEÄU Bảng 1: Phân độ của Hiệp hội tim mạch New York I: Khoâng coù trieäu chöùng, khoâng caûn trôû chöùc naêng II: Caûn trôû khi gaéng söùc nhieàu III: Caûn trôû khi gaéng söùc nheï IV: Coù trieäu chöùng ngay caû khi gaéng söùc nheï hoaëc nghó ngôi Nguy cơ phẫu thuật cao hơn ở các Nguy cơ phẫu thuật càng lớn khi bệnh nhân có các dấu hiệu suy tim ứ huyết suy tim bị tàn phế, lớn tuổi (> 70 tuổi), mặc dù đã được kiểm sóat vào lúc mổ. có tiền sử OAP và khi nghe tim có tiếng Nguy cơ mất bù là 10% nếu suy tim ngựa phi. Tĩnh mạch cổ căng phồng lúc mạn đã được điều trị nội khoa ổn định và nghĩ ngơi hoặc phản hồi gan tĩnh mạch 20% nếu có các dấu hiệu suy thất trái trước cảnh dương tính có giá trị dự báo dương mổ mặc dù có điều trị tốt. tính 80% bởi áp lực động mạch phổi bịt Suy tim mất bù là chống chỉ định tuyệt (PAPO) > 18 mmHg. đối thực hiện các phẫu thuật không ảnh Thang điểm Duke: hưởng đến tính mạng. Theo một đồng thuận năm 1996 tại Tỷ lệ tử vong sau mổ có liên quan Mỹ về việc đánh giá tình trạng tim mạch quan trọng với đánh giá chức năng trước trước phẫu thuật ngòai tim bằng thang mổ: 4% ở nhóm I; 11% ở nhóm II; 24% ở điểm Duke. nhóm III và 67% ở nhóm IV. Bảng 2: Thang điểm của Duke Hoïat ñoäng thoâng thöôøng haèng ngaøy (aên uoáng, veä sinh) 1 MET Ñi boä trong nhaø Ñi boä treân ñöôøng (3 – 5 km/giôø) Leo 1 taàng caàu thang khoâng ngöøng 4 MET Ñi boä treân ñöôøng (5 – 7 km/giôø) Caùc hoïat ñoäng quan troïng trong nhaø (lau nhaø) 10 MET Caùc hoïat ñoäng theå thao quan troïng (bôi loäi, tennis, tröôït tuyeát) * MET : Biến dưỡng tương đương biến dưỡng năng lượng (MET). 1 MET với nhu cầu tiêu thụ 02 ở một người đàn tương ứng với sự tiêu thụ 02 ở một người ông 40 tuổi, lúc nghĩ ngơi, hoặc 3,5 ml/ đàn ông 40 tuổi lúc nghĩ ngơi, hoặc 3 – 5 kg/phút. ml/kg/phút. Mỗi lọai họat động thể lực tiêu thụ Tiêu thụ năng lượng từ 1 – 4 MET đối năng lượng tương đương với một số mức với các họat động như ăn uống, mặc quần 19
  20. TAÏP CHÍ Y DÖÔÏC THÖÏC HAØNH 175 - SOÁ 5 - 3/2016 áo, đi bộ trong nhà và rửa chén bát. Leo 1 thời gian ở bệnh viện tùy thuộc vào phân tầng cầu thang , đi bộ trên mặt đất bằng 5 – độ ASA. 7 km/giờ, chạy một quãng ngắn, chơi golf Nhóm I: 0,1 % và 0,1%; nhóm II: cần từ 4 – 10 MET. Nhu cầu > 10 MET với 1,5% và 0,7%; nhóm III: 5,5% và 3,5%; bơi lội, tennis đơn giản hay đá banh. Khả nhóm IV: 18% và 18,3%. năng họat động thể lực tốt nếu > 7 MET, 4. Năm 1996, trường môn tim mạch trung bình giữa 4 – 7, và kém < 4. Hoa Kỳ/Hiệp hội tim mạch Hoa Ky (ACC/ 3. Phân độ của hiệp hội gây mê Hoa AHA) đánh giá nguy cơ tim mạch chu Kỳ (ASA) phẫu trong phẫu thuật ngòai tim dựa vào Một nghiên cứu tiền cứu ghi nhận tỷ các yếu tố lâm sàng dự báo (bảng 3). lệ biến chứng tim mạch và tử vong trong Bảng 3: Các yếu tố LS dự báo nguy cơ tim mạch chu phẫu Nguy cô TB (5 – Nguy cô cao (> 15%) Nguy cô thaáp (70) NMCT môùi (ngaøy 30 ñeán pheá Baát thöôøng ECG (phì ñaïi ngaøy 7) vôùi nguy cô thieáu Tieàn söû NMCT hoaëc TT, bloác nhaùnh traùi, baát maùu cô tim (TMCT) taùi phaùt soùng Q treân ECG thöôøng ñoïan ST - T) quan troïng Tieàn söû suy tim Khoâng phaûi nhòp xoang Côn ñau thaét ngöïc (CÑTN) Suy tim coøn buø Chöùc naêng hoïat ñoäng keùm khoâng oån ñònh hoaëc naëng Tieåu ñöôøng Tieàn söû tai bieán maïch maùu Roái loïan nhòp naëng naõo Bloác nhó thaát ôû möùc ñoä cao Cao HA khoâng kieåm soùat Loaïn nhòp thaát coù trieäu chöùng Loaïn nhòp thaát khoâng kieåm soùat ñöôïc Beänh van tim naëng * Nguy cơ tim mạch bao gồm tử vong do tim, NMCT, suy tim ứ huyết. HC MV: hội chứng mạch vành; NX: nhịp xoang; CĐTN: cơn đau thắt ngực; N: ngày; TBMMN: tai biến mạch máu não. Chuaån bò beänh nhaân tröôùc moå: ñieàu chænh laïi caùc thuoác noäi khoa ñang Trong thöïc haønh, ña soá caùc tröôøng ñieàu trò trong 48 giôø tröôùc moå. hôïp, suy tim ñeàu ñöôïc bieát vaø chaån ñoùan Raát hieám khi suy tim khoâng ñöôïc vaø tieán haønh phaãu thuaät döôùi ñieàu trò noäi chaån ñoùan hoaëc ñieàu trò. Neáu khoâng caáp khoa. Trong tình huoáng naøy chuû yeáu laø cöùu, phaûi tieán haønh ñieàu trò noäi khoa ñeå 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2