Thiết kế thí nghiệm và xử lý kết quả bằng phần mềm thống kê IRRISTAT part 4

Chia sẻ: Afsjkja Sahfhgk | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

Thêm vào BST

Báo xấu

221
lượt xem 71
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hoạt động thống kê là một bộ phận của khoa học thống kê được thực hiện thông qua các hoạt động đơn lẽ nhưng có hệ thống bằng việc thu thập số liệu về một hiện tượng, sự việc nào đó[1] hay là là việc tập hợp các số liệu, các sự kiện về một vấn đề, để có tài liệu nghiên cứu[2].

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thiết kế thí nghiệm và xử lý kết quả bằng phần mềm thống kê IRRISTAT part 4

3 x 3 4 x 4 A B C D A B C D A B C D A B C D ABC B A D C B C D A B D A C B A D C BCA C D B A C D A B C A D B C D A B CAB D C A B D A B C D C B A D C B A 5x 5 6 x 6 7 x 7 ABC D E A B C D E F A BC D E F G BAE C D B F D C A E B CD E F G A CDA E B C D E F B A C DE F G A B DEB A C D A F E C B D EF G A B C ECD B A E C A B F D E FG A B C D F E B A D C F GA B C D E G AB C D E F 8 x 8 9x 9 A B C D E F G H A B C DE F G H I B C D E F G H A B C D EF G H I A C D E F G H A B C D E FG H I A B D E F G H A B C D E F GH I A B C E F G H A B C D E F G HI A B C D F G H A B C D E F G H IA B C D E G H A B C D E F G H I AB C D E F H A B C D E F G H I A BC D E F G I A B CD E F G H 10 x 10 11 x11 A B C D EF G H I J A B C D E FG H I J K B C D E FG H I J A B C D E F GH I J K A C D E F GH I J A B C D E F G HI J K A B D E F G HI J A B C D E F G H IJ K A B C E F G H IJ A B C D E F G H I JK A B C D F G H I JA B C D E F G H I J KA B C D E G H I J AB C D E F G H I J K AB C D E F H I J A BC D E F G H I J K A BC D E F G I J A B CD E F G H I J K A B CD E F G H J A B C DE F G H I J K A B C DE F G H I K A B C D EF G H I J 3.1.4. Thi t k ki u lư i ô vuông (Lattice) – Lattice cân ñ i (Lattice Design – Balanced Lattice). Ki u thi t k này r t hi u qu khi s công th c (t) l n, thư ng t 16 công th c tr lên. Trong thi t k này, yêu c u s kh i (k) trong m i l n nh c l i (r) b ng căn b c hai c a s công th c và s nh c l i b ng v i s kh i c ng thêm 1. Sơ ñ cho thi t k này, tuỳ theo s công th c c n cho nghiên c u mà l a ch n m t trong s các sơ ñ m u ph n ph l c tuỳ theo s công th c c n có trong thí nghi m Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình Thi t k thí nghi m và x lý k t qu b ng IRRISTAT……….32
.3.2. Thi t k thí nghi m hai nhân t 3.2.1. S p x p ki u kh i ng u nhiên ñ y ñ v i s t h p các m c các nhân t Ví d : Thi t k sơ ñ thí nghi m nghiên c u nh hư ng c a các m c bón ñ m và lân khác nhau t i năng su t lúa v i 4 m c ñ m N1, N2, N3, N4 và ba m c lân P1, P2, P3 t o thành các t h p công th c trong thi t k kh i ng u nhiên ñ y ñ (RCB) có 4 l n nh c l i. Cách ti n hành Làm các bư c tương t như ví d m c 1.1.1 ñ có nh như hình 3.9 Hình 3.9 T hình 3.9, ñánh dòng ch b t kỳ vào h p Design title, “ví d : thi nghiem hai nhan to thiet ke kieu RCB”. Vào h p Design Type ñ ch n ki u thi t k , trong bài này ch n RANDOMIZED COMPLETE BLOCK, vào ti p h p Replications ñ tăng s hai trong ñó lên s 4. Xong vào ti p h p Factor name ñ ñ t tên cho nhân t ñư c nghiên c u, trư c h t ñ t tên cho nhân t th nh t: hãy ghi ch ñ m vào h p Factor name xong ghi ch N vào h p Factor ID xong tăng s 2 trong h p Number of levels lên s 4 xong nh n chu t vào mũi tên kép sang ph i h p Factor plot assignment ñ chuy n thông tin t h p Define factor sang h p Factor plot assignment. Sau ñó ti p t c làm như v y cho nhân t th hai (lân). Khi này ñưa con tr vào h p cu i cùng ñ tăng s 1 trong h p cu i cùng lên 12 s ñư c nh như hình 3.10. T hình 3.10 kích chu t vào OK ñ chay ra k t qu . Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình Thi t k thí nghi m và x lý k t qu b ng IRRISTAT……….33
Hình 3.10 K t qu thi t k thí nghi m hai nhân t t h p trong ki u RCB RANDOMIZATION AND LAYOUT ======================== FILENAME = "D:\PROGRAM FILES\IRRISTAT\HAINTO.RND" TITLE = "Thi nghiem hai nhan to thiet ke kieu RCB" EXPERIMENTAL DESIGN = RANDOMIZED COMPLETE BLOCK REPLICATIONS = 4 TREATMENTS = 3 x 4 **** FACTOR(S) **** LAN (P) = 3 levels LAN (1) = P1 LAN (2) = P2 LAN (3) = P3 DAM (N) = 4 levels DAM (1) = N1 DAM (2) = N2 DAM (3) = N3 DAM (4) = N4 ====================================================================== Experimental layout for file: "D:\PROGRAM FILES\IRRISTAT\HAINTO.RND" (RANDOMIZED COMPLETE BLOCK) The following field layout applies to all replications: (Note: layout is not drawn to scale) +-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+ | 1| 2| 3| 4| 5| 6| 7| 8| 9 | 10 | 11 | 12 | +-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+ REPLICATION NO. 1 REPLICATION NO. 2 ------------------- ------------------- PLOT NO. | TREATMENT ID PLOT NO. | TREATMENT ID 1 | P3 N4 1 | P2 N1 2 | P3 N3 2 | P3 N2 3 | P2 N4 3 | P2 N4 4 | P2 N2 4 | P2 N2 5 | P3 N2 5 | P1 N1 6 | P1 N3 6 | P1 N4 Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình Thi t k thí nghi m và x lý k t qu b ng IRRISTAT……….34
7 | P2 N1 7 | P1 N2 8 | P1 N2 8 | P3 N4 9 | P1 N4 9 | P2 N3 10 | P2 N3 10 | P1 N3 11 | P1 N1 11 | P3 N1 12 | P3 N1 12 | P3 N3 REPLICATION NO. 3 REPLICATION NO. 4 ------------------- ------------------- PLOT NO. | TREATMENT ID PLOT NO. | TREATMENT ID 1 | P3 N3 1 | P2 N4 2 | P2 N2 2 | P1 N2 3 | P2 N4 3 | P3 N2 4 | P1 N3 4 | P3 N3 5 | P3 N1 5 | P1 N1 6 | P1 N1 6 | P3 N1 7 | P1 N2 7 | P2 N3 8 | P1 N4 8 | P1 N4 9 | P3 N4 9 | P2 N2 10 | P3 N2 10 | P1 N3 11 | P2 N1 11 | P3 N4 12 | P2 N3 12 | P2 N1 Sơ ñ c th cho thi t k này trên cơ s k t qu ng u nhiên hoá c a máy tính ñư c mô t như sau: Nh c l i 1 P3 P3 P2 P2 P3 P1 P2 P1 P1 P2 P1 P3 N4 N3 N4 N2 N2 N3 N1 N2 N4 N3 N1 N1 Nh c l i 2 P1 P3 P2 P2 P1 P1 P1 P3 P2 P1 P3 P3 N2 N2 N4 N2 N1 N4 N2 N4 N3 N3 N1 N3 Nh c l i 3 P3 P2 P2 P1 P3 P1 P1 P1 P3 P3 P2 P2 N3 N2 N4 N3 N1 N1 N2 N4 N4 N2 N1 N3 Nh c l i 4 P2 P1 P3 P3 P1 P3 P2 P1 P2 P1 P3 P2 N4 N2 N2 N3 N1 N1 N3 N4 N2 N3 N4 N1 3.2.2. Thi t k thí nghi m ki u Split-plot Ví d : Thi t k sơ ñ thí nghi m cho thí nghi m nghiên c u nh hư ng c a các m c bón lân khác nhau (4 m c P1, P2, P3, P4) t i năng su t m t s gi ng l c (ba gi ng V1, V2, V3) t i xã Tân Minh, ðà B c, Hoà Bình trong thi t k ki u Split- plot. Trong ví d này ch n lân là ô chính, gi ng là ô ph . Cách ti n hành: Th c hi n các bư c tương t ví d trong m c 3.1.1 ñ có hình 3.11 Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình Thi t k thí nghi m và x lý k t qu b ng IRRISTAT……….35
Hình 3.11 T hình 3.11 làm các bư c tương t như ñã làm cho thi t k thí nghi m hai nhân t t h p trong ki u thi t k RCB ñ có nh như hình 3.12. Chú ý trư ng h p này có khác là ph i xác ñ nh rõ ñâu là ô chính, ñâu là ô ph và th c hi n cho t ng nhân t m t như trong hình ñã ghi: Main là cho ô chính ñư c th c hi n trư c xong ñ n Sub là cho ô ph làm sau và h p cu i cùng c a hình 3.11, n a trên là cho s m nh c a ô chính trong m t l n nh c l i còn n a dư i là cho s m nh c a ô ph trong m i ô chính. Hình 3.12 Khi có hình 3.12 ch c n kích chu t vào OK là có k t qu như dư i ñây. RANDOMIZATION AND LAYOUT ======================== FILENAME = "D:\PROGRAM FILES\IRRISTAT\SPLITPLOT.RND" TITLE = "Thiet ke thi nghiem kieu Split-plot" EXPERIMENTAL DESIGN = SPLIT-PLOT REPLICATIONS = 4 TREATMENTS = 4 x 3 **** MAINPLOT **** LAN (P) = 4 levels Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình Thi t k thí nghi m và x lý k t qu b ng IRRISTAT……….36
LAN (1) = P1 LAN (2) = P2 LAN (3) = P3 LAN (4) = P4 **** SUBPLOT **** GIONG (V) = 3 levels GIONG (1) = V1 GIONG (2) = V2 GIONG (3) = V3 ====================================================================== Experimental layout for file: "D:\PROGRAM FILES\IRRISTAT\SPLITPLOT.RND" (SPLIT-PLOT) The following field layout applies to all replications: (Note: layout is not drawn to scale) +-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+ | 1| 2| 3| 4| 5| 6| 7| 8| 9 | 10 | 11 | 12 | +-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+ REPLICATION NO. 1 REPLICATION NO. 2 ------------------- ------------------- PLOT NO. | TREATMENT ID PLOT NO. | TREATMENT ID 1 | P1 V1 1 | P2 V3 2 | P1 V3 2 | P2 V2 3 | P1 V2 3 | P2 V1 4 | P3 V1 4 | P1 V2 5 | P3 V3 5 | P1 V3 6 | P3 V2 6 | P1 V1 7 | P4 V2 7 | P4 V2 8 | P4 V3 8 | P4 V1 9 | P4 V1 9 | P4 V3 10 | P2 V2 10 | P3 V2 11 | P2 V3 11 | P3 V1 12 | P2 V1 12 | P3 V3 REPLICATION NO. 3 REPLICATION NO. 4 ------------------- ------------------- PLOT NO. | TREATMENT ID PLOT NO. | TREATMENT ID 1 | P3 V2 1 | P1 V1 2 | P3 V1 2 | P1 V3 3 | P3 V3 3 | P1 V2 4 | P1 V3 4 | P3 V3 5 | P1 V2 5 | P3 V2 6 | P1 V1 6 | P3 V1 7 | P2 V3 7 | P4 V2 8 | P2 V2 8 | P4 V3 9 | P2 V1 9 | P4 V1 10 | P4 V1 10 | P2 V3 11 | P4 V3 11 | P2 V1 12 | P4 V2 12 | P2 V2 C th hoá sơ ñ thi t k thí nghi m ki u Split-plot cho b trí trong th c ñ a c a trư ng h p k t qu ng u nhiên hoá b ng máy trên ñây ñư c mô t như sau: Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình Thi t k thí nghi m và x lý k t qu b ng IRRISTAT……….37
P1 P3 P4 P2 Nh c l i 1 V1 V3 V2 V1 V3 V2 V2 V3 V1 V2 V3 V1 P2 P1 P4 P3 V3 V2 V1 V2 V3 V1 V2 V1 V3 V2 V1 V3 Nh c l i 2 P3 P1 P2 P4 Nh c l i 3 V2 V1 V3 V3 V2 V1 V3 V2 V1 V1 V3 V2 P1 P3 P4 P2 Nh c l i 4 V1 V3 V2 V3 V2 V1 V2 V3 V1 V3 V1 V2 Ghi chú: Ô l n ñư c v ñ m cho các m c bón c a lân (P1, P2, P3, P4) Ô nh v ñư ng m nh và không kéo dài h t ô cho các gi ng (V1, V2, V3) 3.2.3. Thi t k thí nghi m ki u Strip Plot Ví d có m t thí nghi m nghiên c u nh hư ng c a 3 m c bón ñ m và 4 m c lân khác nhau ñ n năng su t lúa trong thi t k ki u Strip Plot v i 3 l n nh c l i. Các bư c thi t k trên IRRISTAT như sau: Trên c a s chính c a IRRISTAT chon Utinities, ch n ti p Randomization and Layout, sau ch n Factorial Design như trên nh sau (hình 3.13) Hình 3.13 Sau ñó c a s Open a rendomization and layout m như hình 3.14 Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình Thi t k thí nghi m và x lý k t qu b ng IRRISTAT……….38
Hình 3.14 ð t tên cho file làm vi c trong ô File name, xong kích chu t vao open cho c a s sau (IRRISTAT: Randomization and Layout) xu t hi n như hình 3.15 dư i ñây Hình 3.15. T c a s trên, vi t dòng ch cho thi t k trong h p Design title (vi t tùy ý không quy ñ nh), ch n ki u thi t k trong h p Design type b ng kích chu t vào mũi tên ñen ñ ch n, sau ñó xác ñ nh s nh c l i trong h p Replications theo ý mu n, ghi tên nhân t theo chi u ñ ng vào ô Factor name trong h p Define factor, ghi kí hi u c a nhân t d i ñ ng trong h p Factor ID và s m c c a nhân t d i ñ ng trong h p Number of levels xong kích chu t vào mũi tên kép hàng Horz: Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình Thi t k thí nghi m và x lý k t qu b ng IRRISTAT……….39
trong h p Factor plot assignment ñ chuy n thông tin t h p Define Factor sang dòng Horz. Ti p t c làm như v y cho nhân t d i ngang. Bư c ti p theo là xác ñ nh s ô phù h p v i s m c c a m i nhân t trong h p plot dimensions for layout per replication như nh trên. Cu i cùng, kích chu t vào OK ñ ch y mô hình thi t k ñư c k t qu như dư i ñây: RANDOMIZATION AND LAYOUT ======================== FILENAME = "C:\PROGRAM FILES\STRIPPLOT.RND" TITLE = "Thiet ke thi nghiem kieu Strip Plot" EXPERIMENTAL DESIGN = STRIP-PLOT REPLICATIONS = 3 TREATMENTS = 3 x 4 **** HORIZONTAL **** DAM (N) = 3 levels DAM (1) = N1 DAM (2) = N2 DAM (3) = N3 **** VERTICAL **** LAN (P) = 4 levels LAN (1) = P1 LAN (2) = P2 LAN (3) = P3 LAN (4) = P4 ====================================================================== Experimental layout for file: "C:\PROGRAM FILES\STRIPPLOT.RND" (STRIP-PLOT) The following field layout applies to all replications: (Note: layout is not drawn to scale) +-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+ | 1| 2| 3| 4| 5| 6| 7| 8| 9 | 10 | 11 | 12 | +-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+ REPLICATION NO. 1 ------------------- PLOT NO. | TREATMENT ID 1 | N2 P2 2 | N2 P3 3 | N2 P1 4 | N2 5 | N3 P2 6 | N3 P3 7 | N3 P1 8 | N3 9 | N1 P2 10 | N1 P3 11 | N1 P1 12 | N1 REPLICATION NO. 2 ------------------- PLOT NO. | TREATMENT ID 1 | N1 P1 2 | N1 P2 3 | N1 P3 4 | N1 5 | N2 P1 6 | N2 P2 7 | N2 P3 8 | N2 9 | N3 P1 10 | N3 P2 11 | N3 P3 Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình Thi t k thí nghi m và x lý k t qu b ng IRRISTAT……….40
12 | N3 REPLICATION NO. 3 ------------------- PLOT NO. | TREATMENT ID 1 | N1 P1 2 | N1 P3 3 | N1 P2 4 | N1 5 | N3 P1 6 | N3 P3 7 | N3 P2 8 | N3 9 | N2 P1 10 | N2 P3 11 | N2 P2 12 | N2 T k t qu , dùng Table ñ v sơ ñ thi t k thí nghi m và ghi các nhân t t k t qu thi t k vào như sau N2 N3 N1 N1 N2 N3 N1 N3 N2 P2 P1 P1 P3 P2 P3 P1 P3 P2 P4 P4 P4 Nh c l i I Nh c l i II Nh c l i III Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình Thi t k thí nghi m và x lý k t qu b ng IRRISTAT……….41
Chương 4 PHÂN TÍCH PHƯƠNG SAI (ANOVA) 4.1. Thí nghi m m t nhân t 4.1.1. Thí nghi m m t nhân t b trí ki u hoàn toàn ng u nhiên (Completely Randomized Design: CRD) Ki u thi t k này ñư c s d ng khi các ñơn v thí nghi m ñư c l a ch n là hoàn toàn ñ ng nh t. Ch y u áp d ng cho các lo i thí nghi m ñư c ti n hành trong phòng thí nghi m, ch u v i ho c ô xi măng. B ng phân tích phương sai có c u t o như b ng 2.1: B ng 4.1. B ng phân tích phương sai Source of Dgree of Sum of square Mean square F variation freedom Treatment t-1 Error t(r-1) (residual) Total tr-1 Trong ñó: t là s công th c trong thí nghi m r là s l n nh c l i Ví d : Có m t thí nghi m so sánh 9 gi ng lúa lai ñư c ký hi u th t t G1, G2, G3, G4, G5, G6, G7, G8, và G9, G1 là gi ng ñ i ch ng. Thí nghi m có 4 l n nh c l i ñư c b trí ki u hoàn toàn ng u nhiên (CRD) trong các ô xi măng. K t qu thu năng su t ñư c ghi l i như b ng 4.2. B ng 4.2. Năng su t 9 dòng lúa trên các l n nh c l i Năng su t trên các l n nh c l i (ta/ha) Gi ng 1 2 3 4 G1 35 30 27 32 G2 48 46 44 42 G3 52 49 55 51 G4 45 48 50 53 G5 52 58 56 52 G6 56 63 56 61 G7 58 55 63 55 G8 55 56 59 57 G9 64 72 72 71 Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình Thi t k thí nghi m và x lý k t qu b ng IRRISTAT……….42
Phân tích ANOVA b ng IRRISTAT ñư c th c hi n theo trình t sau: • Vào s li u T c a s chính c a IRRISTAT, ch n Window Data Editor File New. Khi b ng s li u m u c a Data Editor xu t hi n, t o các bi n theo yêu c u sau ñó vào s li u t b ng 4.1 s ñư c k t qu như hình 4.1 và save file v i ñuôi SYS. Hình 4.1. Vào s li u trong IRRISTAT • Ti n hành phân tích T c a s chính Window, ch n Analysis Anova Balanced Analysis như hình 4.2 Hình 4.2. Kích chu t vào Balanced Analysis ñ m h p Open như hình 4.3 Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Giáo trình Thi t k thí nghi m và x lý k t qu b ng IRRISTAT……….43