Thực trạng quản lí việc dạy học hai buổi/ngày của hiệu trưởng một số trường tiểu học ở Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay

Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyễn Văn Phước<br /> _____________________________________________________________________________________________________________<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> THỰC TRẠNG QUẢN LÍ VIỆC DẠY HỌC HAI BUỔI/NGÀY<br /> CỦA HIỆU TRƯỞNG MỘT SỐ TRƯỜNG TIỂU HỌC Ở QUẬN 3,<br /> THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH HIỆN NAY<br /> NGUYỄN VĂN PHƯỚC*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Bài báo đề cập thực trạng quản lí hoạt động dạy hai buổi/ngày của Hiệu trưởng một<br /> số trường tiểu học tại Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh (TPHCM). Kết quả khảo sát được<br /> phân tích trên các nội dung quản lí: quản lí chương trình, kế hoạch dạy học của tổ chuyên<br /> môn và giáo viên; quản lí việc thực hiện quy chế chuyên môn trong dạy học của tổ chuyên<br /> môn và giáo viên; quản lí hoạt động dạy học trên lớp; quản lí công tác bồi dưỡng giáo<br /> viên; quản lí phương tiện, điều kiện dạy học...<br /> Từ khóa: quản lí, quản lí hoạt động dạy học hai buổi/ngày, trường tiểu học.<br /> ABSTRACT<br /> The reality of some directors’ management of 2-session teaching activities<br /> in some primary schools in District 3, Ho Chi Minh City<br /> The article looks at the reality of some directors’ management of 2-session teaching<br /> activities in some primary schools in District 3, Ho Chi Minh City. The results are<br /> analysed based on management contents: curriculum and teachers’ and departments’<br /> lesson plans management; management of teachers’ and departments’ performing the<br /> specialization regulations; teaching activities management; equipment and teaching<br /> conditions management.<br /> Keywords: management, management of 2-session teaching activities, primary<br /> school.<br /> <br /> 1. Đặt vấn đề quản lí hoạt động dạy học được các nhà<br /> Trong lịch sử xã hội, ở bất kì thời khoa học quan tâm.<br /> đại nào, quản lí luôn giữ một vị trí vô Dạy học hai buổi/ngày là chủ<br /> cùng quan trọng đối với việc vận hành và trương đúng đắn, phù hợp với kinh tế xã<br /> phát triển xã hội. Ở lĩnh vực giáo dục và hội hiện nay, khi mà đất nước bước vào<br /> đào tạo, quản lí là nhân tố giữ vai trò then giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa.<br /> chốt trong việc đảm bảo chất lượng giáo Dạy học hai buổi/ngày sẽ là điều kiện<br /> dục; trong đó, các biện pháp quản lí hoạt đảm bảo dạy học đủ thời gian, chất lượng<br /> động dạy học luôn là vấn đề đáng được học tập các môn bắt buộc sẽ tốt hơn; học<br /> quan tâm, nghiên cứu và khảo nghiệm. sinh có điều kiện cân đối việc học tập,<br /> Thực tiễn đã có khá nhiều công trình, rèn luyện và tăng cường các hoạt động<br /> nghiên cứu nhiều ý tưởng cập nhật về giáo dục sức khỏe, thẩm mĩ, thể chất,<br /> đồng thời được học thêm các môn năng<br /> *<br /> ThS, Trường Tiểu học Nguyễn Sơn Hà, khiếu, tăng cường phát triển năng lực qua<br /> Q.3, TPHCM<br /> <br /> <br /> 73<br /> Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 42 năm 2013<br /> _____________________________________________________________________________________________________________<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> các môn tự chọn, góp phần hình thành địa bàn. Thời gian khảo sát được tiến<br /> nhân cách và phát triển toàn diện. hành từ tháng 9 năm 2009 đến tháng 6<br /> Đối với bậc tiểu học nói riêng, dạy - năm 2010. Đối tượng lấy ý kiến bao gồm<br /> học hai buổi/ngày đã trở thành mục tiêu lãnh đạo, chuyên viên Phòng Giáo dục và<br /> của giáo dục tiểu học, góp phần nâng cao Đào tạo, cán bộ quản lí (CBQL) các<br /> chất lượng giáo dục toàn diện, phát triển trường tiểu học, tổ trưởng chuyên môn và<br /> sự nghiệp giáo dục và đào tạo. Văn kiện giáo viên (GV) 6 trường tiểu học trong<br /> Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IX đã quận gồm 3 hạng trường: “Hạng 1” gồm<br /> khẳng định: “Củng cố thành tựu xóa mù Trường Kỳ Đồng và Phan Đình Phùng,<br /> chữ và phổ cập giáo dục tiểu học, phấn “Hạng 2” gồm Trường Nguyễn Thanh<br /> đấu để ngày càng có nhiều trường tiểu Tuyền và Phan Văn Hân, “Hạng 3” gồm<br /> học có đủ điều kiện dạy học hai Trường Nguyễn Sơn Hà và Trần Văn<br /> buổi/ngày tại trường, được học ngoại Đang.<br /> ngữ, tin học. Đẩy nhanh tiến độ phổ cập Ngoài ra, chúng tôi còn tiến hành<br /> giáo dục trung học cơ sở…”. Dạy học hai phương pháp quan sát nhằm quan sát<br /> buổi/ngày không chỉ đáp ứng nhu cầu của hoạt động dạy học: phân tích, tổng hợp<br /> các bậc cha mẹ học sinh muốn gửi con ở các biên bản thanh tra về công tác quản lí<br /> trường cả ngày để an tâm công tác; tránh hoạt động dạy học của Hiệu trưởng và<br /> những tác hại, ảnh hưởng xấu đến trẻ khi kết quả điều tra theo bộ phiếu trưng cầu ý<br /> không có sự hướng dẫn của gia đình và kiến của 182 người gồm chuyên viên<br /> nhà trường, đồng thời còn hướng vào Phòng Giáo dục và Đào tạo, Hiệu trưởng,<br /> mục đích lớn của giáo dục. Đó là thực Phó Hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn,<br /> hiện mục tiêu giáo dục: đào tạo con giáo viên 6 trường tiểu học để có thêm<br /> người Việt Nam phát triển toàn diện, có những cứ liệu bổ sung. Có thể rút ra các<br /> đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mĩ và kết quả nghiên cứu chính về thực trạng<br /> nghề nghiệp, trung thành với lí tưởng độc như sau:<br /> lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Hình 2.1. Thực trạng áp dụng các biện pháp<br /> thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất quản lí chương trình, kế hoạch dạy học<br /> và năng lực của công dân, đáp ứng yêu của tổ chuyên môn và giáo viên<br /> cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.” (Điều Thời gian qua, các trường đã chỉ<br /> 2 - Luật Giáo dục) [4]. đạo việc thực hiện quy chế chuyên môn<br /> 2. Giải quyết vấn đề theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào<br /> Để có những cái nhìn khách quan tạo. Công tác quản lí việc thực hiện<br /> về công tác quản lí hoạt động dạy hai chương trình, kế hoạch đã thực hiện một<br /> buổi/ngày của Hiệu trưởng một số trường cách nghiêm túc. Sự nỗ lực này được thể<br /> tiểu học trên địa bàn Quận 3, chúng tôi đã hiện trong kết quả khảo sát ở bảng 3 sau<br /> tiến hành khảo sát ý kiến những đối đây:<br /> tượng liên quan đến hoạt động dạy trên<br /> <br /> <br /> <br /> 74<br />  Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyễn Văn Phước<br /> _____________________________________________________________________________________________________________<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bảng 1. Thực trạng quản lí chương trình, kế hoạch dạy học<br /> của tổ chuyên môn và giáo viên<br /> <br /> Mức độ thực hiện Kết quả thực hiện<br /> Biện pháp quản lí của<br /> STT Không Không<br /> Hiệu trưởng Thường Trung<br /> thường thực Tốt Khá<br /> xuyên bình<br /> xuyên hiện<br /> Tổ chức cho CBQL, GV<br /> nghiên cứu, nắm vững mục 178 2 178 2<br /> 1 0 0<br /> tiêu dạy học, phân phối 97,8% 11% 97,8% 1,1%<br /> chương trình<br /> Kiểm tra việc lập kế hoạch<br /> 179 1 176 4<br /> 2 dạy của tổ chuyên môn và 0 0<br /> 98,4% 0,5% 96,7% 2,2%<br /> giáo viên<br /> Chỉ đạo tổ chuyên môn tổ<br /> 178 1 176 4<br /> 3 chức thảo luận về cách 0 0<br /> 98,4% 0,5% 96,7% 2,2%<br /> thực hiện chương trình<br /> Tổ chức dạy đủ các môn<br /> 179 1 176 4<br /> 4 học, kiểm tra việc GV thực 0 0<br /> 98,4% 0,5% 96,7% 2,2%<br /> hiện đủ, đúng chương trình<br /> Nghiêm túc xử lí trường<br /> hợp GV thực hiện sai 170 10 167 13<br /> 5 0 0<br /> chương trình kế hoạch dạy 93,4% 5,5% 91,8% 7,1%<br /> học<br /> Tổ chức rút kinh nghiệm,<br /> đánh giá việc thực hiện 178 2 177 3<br /> 6 0 0<br /> chương trình, kế hoạch dạy 98,4% 1,1% 97,3% 1,6%<br /> học<br /> Bảng 1 cho thấy các biện pháp cơ chương trình và kế hoạch dạy. Các khách<br /> bản để quản lí chương trình và kế hoạch thể nghiên cứu đều khẳng định không có<br /> dạy học đều được Hiệu trưởng thực hiện biện pháp nào là không thực hiện nên tín<br /> khá đều đặn. Trong sáu biện pháp, mức hiệu này khá khả quan và tích cực.<br /> độ thường xuyên thực hiện chiếm tỉ lệ Dẫu rằng số liệu này cũng chỉ dừng<br /> cao, từ 93% đến 98%. Số liệu này cho ở mức tự đánh giá nhưng kết quả thực<br /> thấy việc quản lí của Hiệu trưởng xét trên hiện cũng đem đến những thông điệp tích<br /> bình diện quản lí chương trình, kế hoạch cực. Sau khi quan sát thực tế và khảo sát<br /> dạy học được thực hiện đều tay và bao hồ sơ, chúng tôi cũng nhận ra thực tiễn<br /> quát. Đặc biệt, dựa trên những lí luận về thực hiện các biện pháp này có sự tương<br /> quản lí hoạt động dạy thì đây là những đồng nhất định với số liệu trên.<br /> biện pháp cơ bản và đặc trưng để quản lí<br /> <br /> 75<br />  Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 42 năm 2013<br /> _____________________________________________________________________________________________________________<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 2.2. Thực trạng áp dụng các biện pháp sinh hoạt ghép khối 1, 2 và 3 hoặc khối 4<br /> quản lí việc thực hiện quy chế chuyên và 5. Mỗi tổ chuyên môn được được quản<br /> môn trong dạy học của tổ chuyên môn lí trực tiếp bởi tổ trưởng và tổ phó chuyên<br /> và giáo viên môn. Công tác quản lí việc thực hiện quy<br /> Việc thực hiện quy chế chuyên môn chế chuyên môn của giáo viên và tổ<br /> là nhiệm vụ then chốt của mỗi giáo viên chuyên môn đã được Hiệu trưởng các<br /> khi giảng dạy. Hầu hết các các tổ chuyên trường quan tâm thực hiện có hiệu quả.<br /> môn được tổ chức theo khối lớp; tuy Nội dung này được thể hiện rõ trong<br /> nhiên, tùy theo số lượng giáo viên trong bảng 2 sau đây:<br /> khối, tổ chuyên môn có thể được tổ chức<br /> Bảng 2. Thực trạng quản lí thực hiện quy chế chuyên môn trong dạy học<br /> của tổ chuyên môn và giáo viên<br /> Mức độ thực hiện Kết quả thực hiện<br /> Biện pháp quản lí<br /> STT Thường Thỉnh Không<br /> của Hiệu trưởng Tốt Khá TB<br /> xuyên thoảng bao giờ<br /> Tổ chức cho CBQL và GV<br /> 179 3 179 2 1<br /> 1 nắm vững các quy định về 0<br /> 98,4% 1,6% 98,4% 1,1% 0,5%<br /> quy chế chuyên môn<br /> Chỉ đạo tổ chuyên môn tổ<br /> chức thảo luận về quy định<br /> soạn bài, thống nhất mục 181 1 177 5<br /> 2 0 0<br /> tiêu, nội dung, phương pháp, 99,5% 0,5% 97,3% 2,7%<br /> phương tiện, hình thức tổ<br /> chức dạy học<br /> Cung cấp cho giáo viên đầy<br /> 123 59 115 67<br /> 3 đủ sách giáo khoa và tài liệu 0 0<br /> 67,6% 32,4% 63,2% 36,8%<br /> giảng dạy, tham khảo<br /> Kiểm tra việc soạn giáo án và<br /> 180 2 176 6<br /> 4 chuẩn bị giờ lên lớp của giáo 0 0<br /> 98,9% 1,1% 96,7% 3,35<br /> viên<br /> Kiểm tra việc thực hiện giờ<br /> 177 2 3 175 7<br /> 5 lên lớp và sử dụng thiết bị 0<br /> 97,3% 1,15% 1,65% 96,2% 3,8%<br /> dạy học của giáo viên<br /> Quy định chế độ thông tin 165 14 2 158 20 3<br /> 6<br /> báo cáo của giáo viên 90.75 7,7% 1,15 86,8% 11% 1,6%<br /> Tổ chức dự giờ và đánh giá 179 2 177 4 1<br /> 7 0<br /> rút kinh nghiệm tiết dạy 98,4% 1,1% 97,3% 2,2% 0,5%<br /> Quy định cụ thể về hồ sơ<br /> 181 1 179 3<br /> 8 chuyên môn giáo viên phải 0 0<br /> 99,5% 0,5% 98,4% 1,6%<br /> thực hiện<br /> Kiểm tra, đánh giá rút kinh<br /> 181 1 178 4<br /> 9 nghiệm việc thực hiện hồ sơ 0 0<br /> 99,5% 0,5% 97,8% 2,2%<br /> chuyên môn của giáo viên<br /> <br /> <br /> 76<br />  Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyễn Văn Phước<br /> _____________________________________________________________________________________________________________<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bảng 2 cho thấy Hiệu trưởng thực Hiệu trưởng vẫn còn cho rằng đây là<br /> hiện các biện pháp ở mức thường xuyên những việc đã quá quen thuộc nên không<br /> là chủ yếu, tỉ lệ thấp nhất là 90,75% và cần nhắc lại thường xuyên. Do vậy, Hiệu<br /> cao nhất là 99,5% đã phản ánh khá rõ trưởng cũng cần xem xét lại những vấn<br /> điều này. Khi đánh giá kết quả thực hiện đề này để tránh những thao tác bị bỏ sót<br /> thì mức tốt cao nhất là ở biện pháp: “Quy trong quá trình quản lí hoạt động dạy<br /> định cụ thể về hồ sơ chuyên môn giáo học, đặc biệt là quản lí việc thực hiện quy<br /> viên phải thực hiện” với tỉ lệ là 98,4%. chế chuyên môn của giáo viên.<br /> Biện pháp đạt mức tốt có tỉ lệ thấp nhất 2.3. Thực trạng áp dụng các biện pháp<br /> trong nhóm là: “Cung cấp cho giáo viên quản lí hoạt động dạy học trên lớp<br /> đầy đủ sách giáo khoa và tài liệu giảng 2.3.1. Chỉ đạo hoạt động dạy của giáo<br /> dạy, tham khảo” với 63,2%. Như vậy, có viên<br /> thể nói, có ít nhất trên 3/5 mẫu cho rằng Hoạt động dạy có vai trò quan trọng<br /> các biện pháp quản lí việc thực hiện quy trong việc quyết định chất lượng hoạt<br /> chế chuyên môn ở mức tốt, tỉ lệ này khá động dạy học và uy tín của nhà trường<br /> cao, cho thấy sự đánh giá là tích cực. nên hầu hết các Hiệu trưởng có nhận thức<br /> Trong các biện pháp đã nêu, thì các đúng về tầm quan trọng của việc quản lí<br /> biện pháp: “Cung cấp cho giáo viên đầy hoạt động giảng dạy trên lớp. Trong<br /> đủ sách giáo khoa và tài liệu giảng dạy, những năm qua, các trường đã chỉ đạo<br /> tham khảo”, “Quy định chế độ thông tin việc thực hiện quy chế chuyên môn theo<br /> báo cáo của giáo viên” là mức độ thực quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo,<br /> hiện thỉnh thoảng xấp xỉ 10%, cũng như thực hiện các chức năng quản lí như: kế<br /> kết quả thực hiện ở mức khá, dao động từ hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra.<br /> trên 10% đến 30%. Đây là những con số Thực trạng này được phản ánh qua kết<br /> cần được lí giải. Tỉ lệ này có phần hạn quả điều tra ở bảng 3 sau đây:<br /> chế so với tỉ lệ các biện pháp còn lại, vì<br /> Bảng 3. Thực trạng áp dụng các biện pháp quản lí hoạt động dạy của GV<br /> Mức độ thực hiện Kết quả thực hiện<br /> Biện pháp quản lí của<br /> STT Thường Thỉnh Không Trung<br /> Hiệu trưởng Tốt Khá<br /> xuyên thoảng bao giờ bình<br /> Thường xuyên dự giờ,<br /> 177 5 175 7<br /> 1 thăm lớp và hướng dẫn GV 0 0<br /> 97,3% 2,7% 96,2% 3,8%<br /> đổi mới phương pháp<br /> Tổ chức chuyên đề về đổi<br /> 173 9 170 9 3<br /> 2 mới phương pháp và sử dụng 0<br /> 95,1% 4,9% 93,4% 4,9% 1,6%<br /> đồ dùng thiết bị dạy học<br /> Tổ chức phổ biến, áp dụng 150 23 8 143 34 3<br /> 3<br /> sáng kiến hội thi GV giỏi 82,4% 12,6% 4,4% 78,6% 18,7% 1,6%<br /> <br /> <br /> 77<br /> Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 42 năm 2013<br /> _____________________________________________________________________________________________________________<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Phân công GV giỏi giúp đỡ 112 66 4 103 76 3<br /> 4<br /> GV mới hoặc GV chuyển khối 61,5% 36,3% 2,2% 56,6% 41,8% 1,6%<br /> Cung cấp điều kiện để GV<br /> 168 13 1 162 15 4<br /> 5 thực hiện đổi mới phương<br /> 92,3% 7,1% 0,5% 89% 8,2% 2,2%<br /> pháp<br /> Kiểm tra đánh giá rút kinh<br /> 174 7 1 169 11 2<br /> 6 nghiệm việc thực hiện đổi<br /> 95,6% 3,8% 0,5% 92,9% 6,0% 1,1%<br /> mới phương pháp dạy học<br /> Bảng 3 cho thấy Hiệu trưởng thực - Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm lớp<br /> hiện các biện pháp ở mức thường xuyên xây dựng nề nếp, các quy định cụ thể và<br /> khá nổi bật. Trong sáu biện pháp đã nêu, kiện toàn cán bộ lớp. Hiệu trưởng luôn<br /> chỉ có hai biện pháp được thực hiện ở quan tâm chỉ đạo việc xây dựng nề nếp<br /> mức thỉnh thoảng (trên 10%), đó là biện học tập trong trường, theo dõi việc duy trì<br /> pháp 3 (12,6%), biện pháp 4 (36,3%). sĩ số, đảm bảo tỉ lệ chuyên cần của học<br /> Mức độ đánh giá của kết quả thực sinh, đánh giá kết quả học tập đúng quy<br /> hiện chủ yếu ở mức khá trở lên. Tuy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Từ đó,<br /> nhiên, ở mỗi biện pháp đều có vài khách đề ra các biện pháp bồi dưỡng học sinh<br /> thể đánh giá kết quả thực hiện chỉ ở mức giỏi, phụ đạo học sinh yếu, động viên<br /> trung bình (trừ biện pháp 1). Đây cũng là giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm,<br /> vấn đề cần xem xét để có những đề xuất quan tâm đến việc học tập ở nhà của học<br /> cải tiến mang tính hiệu quả. sinh.<br /> 2.3.2. Chỉ đạo hoạt động học của học - Ngoài ra, nhà trường cũng đã phát<br /> sinh động một số phong trào thiếu nhi thông<br /> Hoạt động học của học sinh được tổ qua hoạt động Đội để thu hút học sinh<br /> chức, quản lí và chịu trách nhiệm trực tham gia, tạo môi trường thân thiện để<br /> tiếp bởi giáo viên giảng dạy. Hiệu trưởng các em được giao tiếp, ứng xử, phát triển<br /> chỉ đạo công tác này của giáo viên. Do bản thân.<br /> đó, những công việc Hiệu trưởng cần tiến Việc kiểm tra đánh giá học sinh<br /> hành để chỉ đạo hoạt động học của học được các Hiệu trưởng quan tâm, chỉ đạo<br /> sinh trong nhà trường là: thực hiện có hiệu quả. Kết quả điều tra về<br /> - Biên chế lớp hợp lí, khoa học, đảm các biện pháp quản lí công tác kiểm tra<br /> bảo tương đối đồng đều giữa các lớp về tỉ đánh giá kết quả học tập của học sinh<br /> lệ nam, nữ; tỉ lệ học sinh giỏi, khá, trung được thể hiện ở bảng 4 dưới đây:<br /> bình.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 78<br />  Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyễn Văn Phước<br /> _____________________________________________________________________________________________________________<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bảng 4. Thực trạng áp dụng các biện pháp quản lí<br /> công tác kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh<br /> Mức độ thực hiện Kết quả thực hiện<br /> Biện pháp quản lí của Không Không<br /> STT Thường Trung<br /> Hiệu trưởng thường thực Tốt Khá<br /> xuyên bình<br /> xuyên hiện<br /> Tổ chức cho cán bộ giáo<br /> viên nắm vững các quy 180 2 180 1 1<br /> 1 0<br /> định về kiểm tra, đánh 98,9% 1,1% 98,9% 0,5% 0,5%<br /> giá, xếp loại học sinh<br /> Xây dựng các chỉ tiêu<br /> 179 2 1 175 5 2<br /> 2 kiểm tra đánh giá kết quả<br /> 98,4% 1,1% 0,5% 96,2% 2,7% 1,1%<br /> học tập của học sinh<br /> Chỉ đạo GV đổi mới cách<br /> 178 4 178 3 1<br /> 3 kiểm tra đánh giá học 0<br /> 97,8% 2,2% 97,8% 1,6% 0,5%<br /> sinh<br /> Kiểm tra việc ra đề kiểm<br /> 180 2 178 3 1<br /> 4 tra, chấm – chữa, trả bài 0<br /> 98,9% 1,1% 97,8% 1,6% 0,5%<br /> đúng quy chế<br /> Đánh giá rút kinh nghiệm<br /> công tác kiểm tra đánh 179 3 179 1 2<br /> 5 0<br /> giá xếp loại học sinh của 98,4% 1,6% 98,4% 0,5% 1,1%<br /> GV<br /> Bảng 4 cho thấy các biện pháp đều 2.4. Thực trạng việc áp dụng các biện<br /> được Hiệu trưởng thực hiện khá thường pháp quản lí công tác bồi dưỡng giáo<br /> xuyên. Mức đánh giá thực hiện thỉnh viên<br /> thoảng không đáng kể. Có duy nhất biện Lực lượng giáo viên là nhân tố then<br /> pháp “Xây dựng các chỉ tiêu kiểm tra chốt trong việc nâng cao chất lượng dạy<br /> đánh giá kết quả học tập của học sinh” thì học của nhà trường. Vì vậy, công tác bồi<br /> một khách thể đánh giá có Hiệu trưởng dưỡng, nâng cao trình độ chính trị và<br /> không bao giờ thực hiện. Kết quả thực chuyên môn - nghiệp vụ của giáo viên<br /> hiện cũng được đánh giá ở mức khá trở phải được Hiệu trưởng quản lí sâu sát,<br /> lên là chủ yếu, vẫn còn một vài khách thể đưa vào đúng quỹ đạo công tác xây dựng<br /> đánh giá mức độ thực hiện chỉ đạt ở mức đội ngũ, nhằm đáp ứng yêu cầu dạy học<br /> trung bình. Điều này cho thấy cũng cần trong từng giai đoạn. Kết quả khảo sát<br /> xem xét việc thực hiện các biện pháp này thực trạng này thể hiện ở bảng 5 dưới<br /> của Hiệu trưởng trong thực tiễn. đây:<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 79<br />  Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 42 năm 2013<br /> _____________________________________________________________________________________________________________<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bảng 5. Thực trạng áp dụng các biện pháp quản lí công tác bồi dưỡng giáo viên<br /> Mức độ thực hiện Kết quả thực hiện<br /> Biện pháp quản lí Không Không<br /> STT Thường Trung<br /> của Hiệu trưởng thường thực Tốt Khá Yếu<br /> xuyên bình<br /> xuyên hiện<br /> Xây dựng kế hoạch bồi<br /> 179 3 171 9 2<br /> 1 dưỡng GV theo học kì, 0 0<br /> 98,4% 1,6% 94% 4,9% 1,1%<br /> năm học, chu kì<br /> Tổ chức cho CBQL và<br /> GV quán triệt yêu cầu<br /> về công tác bồi dưỡng 173 9 167 13 2<br /> 2 0 0<br /> nâng cao trình độ 95,1% 4,9% 91,8% 7,1% 1,1%<br /> chuyên môn - nghiệp<br /> vụ<br /> Tạo điều kiện để<br /> CBQL và GV thực hiện 175 7 168 12 2<br /> 3 0 0<br /> tự bồi dưỡng, tham gia 96,2% 3,8% 92,3% 6,6% 1,1%<br /> công tác bồi dưỡng<br /> Kiểm tra và đánh giá,<br /> rút kinh nghiệm việc<br /> thực hiện công tác tự<br /> 171 10 1 156 23 2 1<br /> 4 bồi dưỡng, bồi dưỡng<br /> 94% 5,5% 0,5% 85,7% 12,6% 1,1% 0,5%<br /> nâng cao trình độ<br /> chuyên môn - nghiệp<br /> vụ<br /> Bảng 5 cho thấy một số Hiệu chiến lược để hướng đến hiệu quả phát<br /> trưởng thực hiện khá tốt việc quản lí công triển đích thực và toàn diện cho trẻ trong<br /> tác bồi dưỡng giáo viên dù kết quả đạt quá trình giáo dục.<br /> chuẩn và nâng chuẩn của đội ngũ rất cao. 2.5. Thực trạng việc áp dụng các biện<br /> Thực trạng này cần được xem xét và tiếp pháp quản lí phương tiện, điều kiện dạy<br /> tục cải thiện vì vẫn còn khoảng 5% khách học<br /> thể cho rằng Hiệu trưởng không thường Chất lượng dạy học trong trường<br /> xuyên thực hiện các biện pháp này, trong phụ thuộc vào nhiều yếu tố; trong đó, yếu<br /> khi đây là một yêu cầu rất căn cơ của tố về phương tiện, điều kiện hỗ trợ hoạt<br /> công tác phát triển nguồn nhân lực giáo động dạy học giữ một vị trí hết sức quan<br /> dục. Đối với công tác dạy hai buổi ở trọng. Vì vậy, Hiệu trưởng cần phải có<br /> trường tiểu học, việc chuẩn bị một đội biện pháp quản lí tốt. Thực tế trong các<br /> ngũ có chuyên môn, có tay nghề, có kinh trường tiểu học ở Quận 3, Hiệu trưởng đã<br /> nghiệm và kĩ năng trở thành yêu cầu đặc thực hiện tốt nội dung này. Kết quả khảo<br /> biệt và thậm chí là yêu cầu mang tính sát thể hiện ở bảng 6 sau đây:<br /> <br /> 80<br />  Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyễn Văn Phước<br /> _____________________________________________________________________________________________________________<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bảng 6. Thực trạng áp dụng các biện pháp quản lí phương tiện,<br /> điều kiện hỗ trợ hoạt động dạy học<br /> Mức độ thực hiện Kết quả thực hiện<br /> Biện pháp quản lí Không Không<br /> STT Thường Trung<br /> của Hiệu trưởng thường thực Tốt Khá Yếu<br /> xuyên bình<br /> xuyên hiện<br /> Có kế hoạch mua<br /> sắm, đầu tư trang 110 72 105 76 1<br /> 1 0 0<br /> thiết bị dạy học 60,,4% 39,6% 57,7% 41,8% 0,5%<br /> hàng năm<br /> Phân công sử dụng<br /> hợp lí đội ngũ giáo<br /> viên của trường, 174 8 170 10 1<br /> 2 0 0<br /> tạo điều kiện để 95,6% 4,4% 93,4% 5,5% 0,5%<br /> giáo viên phát huy<br /> năng lực<br /> Huy động mọi<br /> nguồn lực phục<br /> 167 15 164 16 2<br /> 3 vụ, hỗ trợ hoạt 0 0<br /> 91,8% 8,2% 90,1% 8,8% 1,1%<br /> động dạy học của<br /> nhà trường<br /> Tổ chức các phong<br /> 174 8 174 6 1<br /> 4 trào thi đua dạy tốt 0 0<br /> 95,6% 4,4% 95,6% 3,3% 0,5%<br /> trong trường<br /> Xây dựng môi<br /> trường sư phạm và 173 9 170 10 2<br /> 5 0 0<br /> bầu không khí tâm 95,1% 4,9% 93,4% 5,5% 1,1%<br /> lí tập thể tốt đẹp<br /> Khai thác, bảo<br /> quản, sử dụng hiệu 170 12 107 73 2<br /> 6 0 0<br /> quả cơ sở vật chất 93,4% 6,6% 58,8% 40,1% 1,1%<br /> thiết bị dạy học<br /> Kiểm tra đánh giá,<br /> rút kinh nghiệm<br /> 108 72 2 104 76 1 1<br /> 7 việc giáo viên làm<br /> 59,3% 39,6% 1,1% 57,1% 41,8% 0,5% 0,5%<br /> và sử dụng thiết bị<br /> dạy học<br /> Bảng 6 cho thấy cũng còn một số xuyên. Cụ thể như: “Có kế hoạch mua<br /> biện pháp khá căn bản nhưng Hiệu sắm, đầu tư trang thiết bị dạy học hàng<br /> trưởng lại chưa thực hiện ở mức thường năm”, “Kiểm tra đánh giá, rút kinh<br /> <br /> 81<br /> Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 42 năm 2013<br /> _____________________________________________________________________________________________________________<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> nghiệm việc giáo viên làm và sử dụng dựng kế hoạch, đề ra biện pháp chỉ đạo<br /> thiết bị dạy học”... Tương tự, kết quả để quản lí hoạt động dạy đạt mục tiêu đề<br /> thực hiện của một vài biện pháp cũng còn ra ở mức độ cao nhất có thể trong điều<br /> giới hạn khi tỉ lệ đánh giá ở mức khá và kiện thực tế về kinh tế - xã hội địa<br /> trung bình, chiếm khoảng 1/3 số mẫu phương của và các điều kiện hiện có của<br /> khảo sát, như: khai thác, bảo quản, sử nhà trường.<br /> dụng hiệu quả cơ sở vật chất, thiết bị dạy 2.6.2. Những tồn tại<br /> học; có kế hoạch mua sắm, đầu tư trang Trong công tác quản lí nhà trường<br /> thiết bị dạy học hàng năm; kiểm tra đánh nói chung và quản lí hoạt động dạy hai<br /> giá, rút kinh nghiệm việc giáo viên làm buổi/ngày nói riêng, các Hiệu trưởng đã<br /> và sử dụng thiết bị dạy học. Thực trạng sử dụng các biện pháp cơ bản để quản lí<br /> này cho thấy cần có những biện pháp tác nhưng vẫn chưa thật sự đồng bộ. Một số<br /> động nhằm nâng cao hiệu quả quản lí biện pháp cụ thể ở từng nhóm biện pháp<br /> hoạt động dạy hai buổi/ngày ở các trường quản lí còn chưa thực hiện thường xuyên<br /> tiểu học tại Quận 3 hiện nay. và mức độ hiệu quả chỉ dừng lại ở mức<br /> 2.6. Nhận xét chung về thực trạng khá hoặc trung bình do những kinh<br /> quản lí hoạt động dạy của Hiệu trưởng nghiệm có phần cảm tính hay những thói<br /> các trường tiểu học Quận 3 quen chủ quan trong quản lí.<br /> Chúng tôi rút ra một vài kết luận về Việc áp dụng các biện pháp còn thể<br /> công tác quản lí hoạt động dạy hai hiện sự thiếu chủ động trong quản lí của<br /> buổi/ngày của Hiệu trưởng các trường Hiệu trưởng. Một số biện pháp chưa<br /> tiểu học ở Quận 3 như sau: được thực hiện thường xuyên do khó<br /> 2.6.1. Một số ưu điểm khăn gặp phải trong quản lí hành chính,<br /> Đa số Hiệu trưởng đều nhận thức rõ phân quyền, thực hiện các chức năng<br /> thực chất của công tác quản lí hoạt động quản lí nhưng Hiệu trưởng vẫn chưa nỗ<br /> trong nhà trường là quản lí hoạt động dạy lực hết mình để giải quyết vấn đề trên<br /> học và đều khẳng định chất lượng giáo phương diện đối mặt để xử lí. Đây là hạn<br /> dục toàn diện của trường chủ yếu và căn chế cần khắc phục.<br /> bản thể hiện ở chất lượng dạy học. Từ 3. Kết luận<br /> nhận thức đúng đắn đó, bằng năng lực Trong công cuộc công nghiệp hóa -<br /> quản lí và kinh nghiệm của mình, dựa hiện đại hóa đất nước, giáo dục có tầm<br /> trên cơ sở điều kiện thực tế của nhà quan trọng đặc biệt. Đối với sự nghiệp<br /> trường, Hiệu trưởng các trường đã xây phát triển giáo dục và đào tạo thì công tác<br /> dựng và áp dụng một hệ thống các biện quản lí luôn đóng vai trò hết sức quan<br /> pháp quản lí chỉ đạo các hoạt động dạy trọng, đội ngũ cán bộ quản lí trường học<br /> học và đã thành công ở một số nội dung là một trong những nhân tố cơ bản, quyết<br /> của từng nhóm biện pháp. định đến chất lượng giáo dục toàn diện,<br /> Dựa trên hệ thống các chế định về chất lượng dạy học của trường.<br /> giáo dục và đào tạo, Hiệu trưởng đã xây<br /> <br /> <br /> 82<br /> Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyễn Văn Phước<br /> _____________________________________________________________________________________________________________<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Trong điều kiện đổi mới giáo dục hiện tốt chương trình sách giáo khoa và<br /> tiểu học để đáp ứng yêu cầu xã hội, quá phương pháp dạy học hiện đại mà việc<br /> trình dạy học phải được đổi mới. Do đó, thực hiện chương trình dạy học hai<br /> trong giai đoạn hiện nay, việc quản lí buổi/ngày đáp ứng yêu cầu đó.<br /> hoạt động của trường, Hiệu trưởng các Quận 3 là một trong những quận<br /> trường tiểu học cần đặt trọng tâm vào trung tâm của thành phố. Việc đổi mới<br /> quản lí đổi mới hoạt động dạy học, nâng giáo dục, tổ chức mô hình dạy học 2<br /> cao chất lượng dạy học. Đây là vấn đề có buổi/ngày ở các trường tiểu học đã được<br /> tính thời sự và cấp thiết đối với mọi loại các cấp lãnh đạo quan tâm chỉ đạo các<br /> hình nhà trường nói chung và trường tiểu trường thực hiện từ rất sớm. Song để đáp<br /> học nói riêng. Để nâng cao chất lượng ứng được yêu cầu phát triển giáo dục và<br /> dạy học cần phải có sự đổi mới trong đào tạo của địa phương đạt hiệu quả như<br /> công tác quản lí của Hiệu trưởng, tạo mong muốn thì phải nâng cao hơn nữa<br /> điều kiện để các thầy giáo cô giáo thực chất lượng dạy học ở các trường tiểu học.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1. Nguyễn Thị Bích Hạnh (chủ nhiệm đề tài) (2003), Thực trạng kĩ năng tự học của<br /> sinh viên sư phạm, Trường Đại học Sư phạm TPHCM.<br /> 2. Trần Kiểm (2006), Khoa học quản lí giáo dục - Một số vấn đề lí luận và thực tiễn,<br /> Nxb Giáo dục.<br /> 3. Nguyễn Lộc (2010), Lí luận về quản lí, Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội.<br /> 4. Quốc hội (2005), Luật Giáo dục 2005.<br /> 5. Huỳnh Văn Sơn (2010), Quản trị nguồn nhân lực trong giáo dục, Tài liệu lưu hành<br /> nội bộ, Trường Đại học Sư phạm TPHCM.<br /> (Ngày Tòa soạn nhận được bài: 01-6-2012; ngày phản biện đánh giá: 05-7-2012;<br /> ngày chấp nhận đăng: 28-8-2012)<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 83<br />