Thực trạng và giải pháp phát triển ngành công nghiệp phụ trợ ở các khu chế xuất và công nghiệp tại TP. Cần Thơ

NGHIEÂN CÖÙU - TRAO ÑOÅI<br /> <br /> THÖÏC TRAÏNG VAØ GIAÛI PHAÙP PHAÙT TRIEÅN NGAØNH COÂNG NGHIEÄP PHUÏ TRÔÏ<br /> ÔÛ CAÙC KHU CHEÁ XUAÁT VAØ COÂNG NGHIEÄP TAÏI TP. CAÀN THÔ<br /> <br /> Tröông Thò Caåm Lam vaø Löu Tieán Thuaän<br /> Khoa Kinh teá vaø Quaûn trò Kinh doanh - Tröôøng ÑHCT<br /> <br /> 1. Ñaët vaán ñeà<br /> Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, ôû Vieät Nam ñaõ xuaát hieän thuaät ngöõ maø ñoái vôùi nhieàu ngöôøi noù<br /> coøn môùi meû ñoù laø “Coâng nghieäp phuï trôï” (CNPT). Thuaät ngöõ naøy ñaõ ñöôïc söû duïng khaù roäng raõi ôû<br /> caùc nöôùc phaùt trieån vaø ñang phaùt trieån.<br /> Chieán löôïc phaùt trieån 2011-2020 cuõng ñaõ nhaéc ñeán CNPT “Phaùt trieån maïnh coâng nghieäp<br /> phuï trôï”. Theo Baùo caùo Chính trò cuûa Ban Chaáp haønh Trung öông Ñaûng khoùa X taïi Ñaïi hoäi laàn thöù<br /> XI cuûa Ñaûng ñaõ neâu: phaûi “töø chuû yeáu laø coâng nghieäp gia coâng, laép raùp sang ñaåy maïnh phaùt trieån<br /> coâng nghieäp cheá taïo, cheá bieán, coâng nghieäp phuï trôï”. Treân thöïc teá ngaønh coâng nghieäp naøy coù vai<br /> troø raát quan troïng trong vieäc taêng söùc caïnh tranh cuûa saûn phaåm coâng nghieäp chính vaø ñaåy nhanh<br /> quaù trình coâng nghieäp hoaù theo höôùng vöøa môû roäng vöøa thaâm saâu. CNPT khoâng phaùt trieån seõ laøm<br /> cho caùc coâng ty laép raùp vaø nhöõng coâng ty saûn xuaát thaønh phaåm cuoái cuøng khaùc seõ phaûi phuï thuoäc<br /> nhieàu vaøo nhaäp khaåu.<br /> Töø naêm 2010 Vieät Nam ñang raùo rieát xaây döïng ngaønh CNPT phaùt trieån beàn vöõng. Tuy<br /> nhieân, trình ñoä phaùt trieån CNPT cuûa Vieät Nam coøn raát thaáp. Trong ñieàu kieän nöôùc ta ñang phaán<br /> ñaáu trôû thaønh nöôùc coâng nghieäp hieän ñaïi, thì thaønh phoá Caàn Thô (TPCT) vaãn ñöôïc coi laø trung taâm<br /> cuûa ñoàng baèng soâng Cöûu Long (ÑBSCL). Caùc khu cheá xuaát vaø coâng nghieäp chieám phaàn lôùn trong<br /> giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp cuûa TPCT. Theo baùo caùo gaàn ñaây nhaát thaùng 4/2013, öôùc toång doanh<br /> thu cuûa caùc doanh nghieäp ñang hoaït ñoäng trong caùc khu cheá xuaát vaø coâng nghieäp Caàn Thô laø 110,6<br /> trieäu USD, giaûm 14,9% so vôùi cuøng kyø naêm 2012. Trong ñoù, giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp ñaït 74,9<br /> trieäu USD, giaûm 3,14% so vôùi cuøng kyø naêm 2012, nguyeân nhaân giaù trò saûn xuaát giaûm laø do giaù<br /> nguyeân lieäu taêng, moät soá doanh nghieäp chæ saûn xuaát caàm chöøng. Noùi khaùc hôn laø do ngaønh CNTP<br /> chöa thaät söï ñöôïc chuù troïng.<br /> Baøi vieát “Thöïc traïng vaø giaûi phaùp phaùt trieån ngaønh CNPT ôû caùc khu cheá xuaát vaø coâng<br /> nghieäp taïi TPCT” ñaõ söû duïng phöông phaùp thoáng keâ moâ taû vaø so saùnh döïa vaøo soá lieäu thu thaäp<br /> ñöôïc töø caùc nguoàn thöù caáp nhö baùo chí, internet, vaø moät soá taøi lieäu coù lieân quan veà CNPT vaø tình<br /> hình hoaït ñoäng taïi caùc khu cheá xuaát & coâng nghieäp (CXCN) taïi TPCT. Töø ñoù, ñöa ra moät soá giaûi<br /> phaùp khaû thi nhaèm goùp phaàn phaùt trieån ngaønh CNPT taïi TPCT.<br /> 2. Thöïc traïng ngaønh coâng nghieäp phuï trôï - nghieân cöùu caùc CXCN taïi TPCT<br /> 2.1 Toång quan veà coâng nghieäp phuï trôï ôû Vieät Nam<br /> Ngaønh CNPT ôû Vieät Nam hieän nay ñôn thuaàn laø caùc doanh nghieäp chæ tham gia khaâu ñoùng<br /> goùi, bao bì. Phaàn lôùn caùc nhaø cung caáp linh kieän, phuï tuøng cho caùc coâng ty nöôùc ngoaøi chuû yeáu laø<br /> caùc doanh nghieäp coù voán cuûa nöôùc ngoaøi, doanh nghieäp trong nöôùc chöa coù khaû naêng ñaùp öùng yeâu<br /> caàu chaát löôïng. Thoâng tin gaàn ñaây nhaát töø Thöù tröôûng Boä Coâng Thöông Nguyeãn Caåm Tuù thì CNPT<br /> cung caáp cho ngaønh xe maùy ñöôïc coi laø thaønh coâng nhaát vì ñaõ hình thaønh moät heä thoáng caùc nhaø<br /> cung caáp vôùi haøng traêm doanh nghieäp. Tyû leä noäi ñòa hoùa ngaønh naøy ñaõ ñaït töø 85-90%. Ngaønh coâng<br /> nghieäp cô khí, vieäc saûn xuaát linh kieän, thieát bò phuïc vuï cho saûn xuaát thieát bò ñoàng boä, trong nöôùc<br /> môùi tham gia ñöôïc 20%. Ngaønh coâng nghieäp ñieän - ñieän töû, saûn xuaát linh phuï kieän ñieän töû chæ<br /> chieám 21,5% toång voán ñaàu tö cuûa ngaønh, khoâng ñuû ñeå cung öùng cho lónh vöïc saûn xuaát caùc saûn<br /> phaåm ñieän töû gia duïng chieám 67% vaø ñieän töû chuyeân duïng chieám 11,5% toång voán ñaàu tö. Ngaønh<br /> xuaát khaåu muõi nhoïn nhö deät may vaø da giaøy, toaøn boä maùy moùc, thieát bò saûn xuaát hieän nhaäp töø Haøn<br /> NGHIEÂN CÖÙU - TRAO ÑOÅI<br /> <br /> Quoác vaø Ñaøi Loan ñi vaøo hoaït ñoäng. Öôùc tính ñeán naêm 2015, khi nhaø maùy xô sôïi Ñình Vuõ (Haûi<br /> Phoøng) vaø Fomusa (Ñaøi Loan), khi aáy saûn xuaát xô trong nöôùc seõ ñaùp öùng ñöôïc 80-90% nhu caàu xô<br /> cuûa ngaønh deät may.<br /> Theo Vieän Nghieân cöùu Quaûn lyù Kinh teá Trung öông (CIEM), khi thöïc hieän cuoäc khaûo saùt<br /> hôn 80 doanh nghieäp FDI taïi Vieät Nam, coù tôùi 32 doanh nghieäp cho raèng vieäc cung öùng nguyeân vaät<br /> lieäu vaø caùc hoaït ñoäng kinh teá phuï trôï cuûa Vieät Nam raát keùm. Caùc doanh nghieäp FDI raát muoán phoái<br /> hôïp vôùi caùc nhaø cung caáp trong nöôùc ñeå giaûm chi phí saûn xuaát, naâng cao söùc caïnh tranh cuûa saûn<br /> phaåm, nhöng raát khoù coù theå tìm ñöôïc nhaø cung caáp thích hôïp. ÔÛ Vieät Nam caùc cuïm coâng nghieäp<br /> ñöôïc hình thaønh thieáu quy hoaïch toång theå, chuû yeáu ñeå giaûi quyeát vaán ñeà maët baèng saûn xuaát hôn laø<br /> vieäc taïo neân chuoãi giaù trò thoâng qua vieäc lieân keát doanh nghieäp, keå caû söû duïng caùc dòch vuï taøi<br /> chính vaø phi taøi chính ñeå khai thaùc lôïi theá caïnh tranh.<br /> Nhìn chung, ngaønh CNPT taïi Vieät Nam coøn raát nhieàu toàn ñoïng, laø ngaønh ñöôïc kyø voïng seõ laøm thay<br /> ñoåi boä maët cuûa coâng nghieäp Vieät Nam. Nhöng hieän ngaønh naøy vaãn chaäm phaùt trieån maëc duø Chính<br /> phuû coù nhieàu chính saùch öu tieân. Khaû naêng ñaùp öùng cuûa ngaønh CNPT coøn raát haïn cheá, nhaát laø vieäc<br /> saûn xuaát linh kieän, phuï kieän ñoøi hoûi chính xaùc cao.<br /> 2.2 Thöïc traïng ngaønh coâng nghieäp phuï trôï taïi caùc khu CXCN Caàn Thô<br /> 2.2.1 Thöïc traïng naêng löïc phaùt trieån CNPT ôû khu CXCN Caàn Thô<br /> - Keát quaû thu huùt voán ñaàu tö<br /> Trong naêm 2012, caùc Khu coâng nghieäp Caàn Thô thu huùt ñöôïc 15 döï aùn môùi, vôùi voán ñaàu tö khoaûng<br /> 61,876 trieäu USD, vaø 17 döï aùn ñieàu chænh giaáy chöùng nhaän ñaàu tö, trong ñoù coù 4 döï aùn taêng voán<br /> vôùi voán ñaàu tö khoaûng 5 trieäu USD, thu hoài 6 giaáy chöùng nhaän ñaàu tö. Toång voán ñaàu tö khoaûng<br /> 66,876 trieäu USD, ñaït 66,8% keá hoaïch naêm 2012, so vôùi naêm 2011 giaûm 57,8%.<br /> Baûng 1: Soá löôïng döï aùn taïi KCX vaø KCN ñeán thaùng 04/2013<br /> Tieâu chí Döï aùn trong nöôùc Toång döï aùn cuûa caùc KCN<br /> Döï aùn ñang hoaït ñoäng 160 180<br /> Döï aùn ñang xaây döïng 15 18<br /> Döï aùn chöa trieån khai 06 06<br /> Toång voán ñaàu tö (tyû ñoàng) 1,662 1,843<br /> (Nguoàn: Taùc giaû toång hôïp töø Baùo caùo hoaït ñoäng caùc KCN,KCX Caàn Thô)<br /> Döï aùn FDI coù 23 döï aùn, trong ñoù coù 20 döï aùn ñang hoaït ñoäng, 03 döï aùn ñang xaây döïng, vôùi<br /> toång voán ñaàu tö ñaêng kyù laø 181,344 trieäu USD, voán ñaàu tö thöïc hieän laø 162,379 trieäu USD, chieám<br /> 89,63% voán ñaêng kyù.<br /> Keát quaû hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh trong naêm 2012, öôùc toång doanh thu cuûa caùc doanh<br /> nghieäp ñang hoaït ñoäng trong caùc khu CXCN Caàn Thô laø 1.870,282 trieäu USD, giaûm 9,73% so vôùi<br /> cuøng kyø naêm 2011. Xuaát khaåu chieám tyû troïng 30,7%<br /> Doanh nghieäp FDI: toång doanh thu cuûa caùc doanh nghieäp FDI ñang hoaït ñoäng laø 598,815<br /> trieäu USD, taêng 10,4% so vôùi cuøng kyø naêm 2011. Giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp ñaït 483,615 trieäu<br /> USD, taêng 62,79% so vôùi cuøng kyø naêm 2011. Dòch vuï thöông maïi ñaït 115,200 trieäu USD, giaûm<br /> 53,04% so vôùi cuøng kyø naêm 2011. Treân toång doanh thu thì xuaát khaåu chieám tyû troïng 29,9%, taêng<br /> 72,68% so vôùi cuøng kyø naêm 2011.<br /> Baûng 2: Doanh thu theo caùc loaïi hình taïi khu cheá xuaát vaø coâng nghieäp<br /> Loaïi hình Doanh thu naêm 2012( trieäu USD) So vôùi naêm 2011(taêng +, giaûm -)<br /> Giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp 1.365,256 + 3,91%<br /> Dòch vuï thöông maïi 505,026 - 33,38%<br /> Toång 1.870,282 + 9,73%<br /> (Nguoàn: Taùc giaû toång hôïp töø BC hoaït ñoäng caùc KCN, KCX Caàn Thô naêm 2012)<br /> NGHIEÂN CÖÙU - TRAO ÑOÅI<br /> <br /> - Keát quaû thu huùt lao ñoäng<br /> Toång soá lao ñoäng ñang laøm vieäc taïi caùc khu CXCN Caàn Thô ñeán thaùng 4/2013 laø 30.920 lao ñoäng<br /> (10% lao ñoäng thôøi vuï), giaûm 1.440 lao ñoäng so vôùi cuøng kyø 2012. Trong ñoù, lao ñoäng nöôùc ngoaøi<br /> laø 66 ngöôøi. Toång soá lao ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp FDI laø 3.928 lao ñoäng.<br /> Baûng 3: Soá lao ñoäng ôû caùc khu coâng nghieäp TPCT<br /> Khu coâng nghieäp Lao ñoäng chính thöùc Lao ñoäng thôøi vuï Toång lao ñoäng<br /> Khu coâng nghieäp Traø Noùc 1 15.182 1.579 16.761<br /> Khu coâng nghieäp Traø Noùc 2 8.019 663 8.682<br /> Khu coâng nghieäp Höng Phuù 1 353 100 453<br /> Khu coâng nghieäp Höng Phuù 2 522<br /> Khu coâng nghieäp Thoát Noát 3.825 677 4.502<br /> (Nguoàn: Taùc giaû toång hôïp töø Baùo caùo hoaït ñoäng KCN, KCX Caàn Thô naêm 2012)<br /> CNPT laø ngaønh ñoøi hoûi nguoàn nhaân löïc coù trình ñoä cao. Hieän nay, ña phaàn caùc doanh<br /> nghieäp cho raèng nguoàn nhaân löïc coù trình ñoä cao coøn quan troïng hôn maùy moùc hieän ñaïi. Do vaäy,<br /> ñieåm laøm neân ñieàu khaùc bieät chính laø ñoäi nguõ nhaân coâng coù tay ngheà cao vì hoï chính laø nhöõng<br /> ngöôøi tröïc tieáp vaän haønh, caûi tieán maùy moùc, phaùt minh ra nhöõng phöông phaùp môùi nhaèm naâng cao<br /> hieäu quaû coâng vieäc. Coù theå noùi raèng, söï thaønh coâng cuûa caùc doanh nghieäp trong ngaønh CNPT phuï<br /> thuoäc raát lôùn vaøo ñoäi nguõ kyõ sö vaø chuyeân gia.<br /> - Lôïi theá veà vò trí caùc khu coâng nghieäp<br /> Ñoái vôùi caùc khu coâng nghieäp Traø Noùc: do naèm saùt bôø soâng Haäu, ñöôøng soâng chính giao löu<br /> trong nöôùc vaø quoác teá, ngöôïc doøng phía Baéc ñi Campuchia, xuoâi doøng qua caûng Caàn Thô ñi ra bieån<br /> ñoâng cöûa bieån Ñònh An. Khuyeán khích phaùt trieån caùc ngaønh coâng nghieäp khoâng gaây oâ nhieãm cho<br /> nguoàn nöôùc, khoâng khí vaø ñaát ñai nhö: cheá bieán löông thöïc, thöïc phaåm, caùc ngaønh coâng nghieäp cô<br /> khí, ñieän, ñieän töû, saûn xuaát phuï tuøng maùy moùc, phöông tieän vaän taûi, coâng nghieäp vaät lieäu xaây döïng,<br /> coâng nghieäp saûn xuaát haøng tieâu duøng…<br /> Ñoái vôùi khu coâng nghieäp Höng Phuù: naèm gaàn trung taâm TPCT vaø beân caïnh khu ñoâ thò môùi<br /> vôùi caùc dòch vuï ngaân haøng, böu chính vieãn thoâng, nhaø haøng khaùch saïn, tröôøng hoïc beänh vieän ñaõ<br /> ñöôïc quy hoaïch phaùt trieån. Khuyeán khích phaùt trieån caùc ngaønh cheá bieán löông thöïc, thöïc phaåm,<br /> thuûy haûi saûn, nöôùc giaûi khaùt töø traùi caây, rau quaû xuaát khaåu, coâng nghieäp deät may, da, coâng nghieäp<br /> hoùa chaát, vaø caùc saûn phaåm töø hoùa chaát, coâng nghieäp haøng tieâu duøng. Coâng nghieäp khai thaùc caûng,<br /> ñoùng môùi vaø söûa chöõa taøu bieån, coâng nghieäp cô khí cheá taïo vaø laép raùp noâng cô, phuïc vuï cho cô khí<br /> hoùa noâng nghieäp, caùc ngaønh coâng nghieäp khaùc phuø hôïp vôùi ñònh höôùng coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi<br /> hoùa cuûa trung taâm ÑBSCL.<br /> 2.2.2 Ñaùnh giaù thöïc traïng phaùt trieån cuûa ngaønh CNPT ôû caùc khu CXCN Caàn Thô<br /> Naèm ôû vò trí trung taâm cuûa vuøng ÑBSCL, Caàn Thô laø ñoâ thò loaïi I, moät trong 4 tænh thuoäc<br /> vuøng kinh teá troïng ñieåm cuûa vuøng ÑBSCL (3 tænh khaùc laø An Giang, Kieân Giang vaø Caø Mau) vaø laø<br /> vuøng kinh teá troïng ñieåm thöù 4 cuûa Vieät Nam. Khoâng chæ chuù troïng phaùt trieån lónh vöïc noâng nghieäp,<br /> thuûy saûn Caàn Thô coøn cho pheùp phaùt trieån caùc döï aùn trong caùc lónh vöïc: haï taàng ñoâ thò, haï taàng<br /> giao thoâng; noâng nghieäp coâng ngheä cao; coâng nghieäp cheá bieán noâng, thuûy saûn; du lòch vaø haï taàng<br /> phuïc vuï du lòch; caùc ngaønh CNPT. Ñaëc bieät, trong thôøi gian qua thöïc hieän chuû tröông cuûa chính phuû<br /> veà vieäc phaùt trieån coâng nghieäp phuï trôï, Caàn Thô laø ngoïn côø ñaàu ôû khu vöïc ÑBSCL trong vieäc taäp<br /> trung phaùt trieån CNPT. Haàu heát caùc doanh nghieäp naøy taäp trung phaàn lôùn taïi caùc khu cheá xuaát vaø<br /> coâng nghieäp. CNPT ôû Caàn Thô baét ñaàu hình thaønh vaø töøng böôùc phaùt trieån, phuïc vuï cho nhu caàu<br /> saûn xuaát, laép raùp caùc saûn phaåm tieâu thuï noäi ñòa.<br /> Nhìn chung, CNPT Caàn Thô coøn gaëp phaûi moät soá vaán ñeà toàn ñoïng sau:<br /> NGHIEÂN CÖÙU - TRAO ÑOÅI<br /> <br /> - Soá löôïng caùc doanh nghieäp hoaït ñoäng trong khu vöïc naøy coøn raát haïn cheá. Caùc doanh<br /> nghieäp naøy chuû yeáu laø caùc doanh nghieäp nhoû vaø vöøa, thuoäc sôû höõu nhaø nöôùc, vaãn coøn thoùi quen<br /> bao caáp neân raát thuï ñoäng trong vieäc tìm kieám khaùch haøng vaø "ngaïi" ñoåi môùi. Phaàn lôùn caùc saûn<br /> phaåm cuûa CNPT vaãn do caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc saûn xuaát vaø cung caáp, chaát löôïng thaáp, khaû<br /> naêng caïnh tranh haïn cheá neân chuû yeáu chæ tieâu thuï ñöôïc ôû thò tröôøng trong nöôùc. Chính vì vaäy maø<br /> caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi phaûi nhaäp khaåu nhöõng linh kieän, chi tieát saûn phaåm maø<br /> doanh nghieäp trong nöôùc saûn xuaát ñöôïc vôùi giaù reû hôn giaù nhaäp khaåu.<br /> - Haï taàng cô sôû, nhaø xöôûng, kyõ thuaät coâng ngheä coøn thaáp, coäng vôùi trình ñoä toå chöùc quaûn lyù<br /> saûn xuaát yeáu. Caùi khoù hieän nay laø CNPT laïi caàn voán ñaàu tö lôùn, saûn löôïng phaûi nhieàu ñeå giaûm giaù<br /> thaønh vaø chaát löôïng phaûi ñaûm baûo. Ngoaøi ra, thò tröôøng trong nöôùc coøn nhoû beù neân caùc nhaø ñaàu tö<br /> nöôùc ngoaøi ít ñaàu tö vaøo CNPT.<br /> - Caùc chính saùch keâu goïi ñaàu tö cuûa khu vöïc chöa ñuû maïnh vaø taäp trung ñeå thu huùt doanh<br /> nghieäp, caû quoác teá vaø noäi ñòa, vaøo saûn xuaát phuï trôï.<br /> - Chaát löôïng cuûa caùc saûn phaåm cuûa caùc doanh nghieäp saûn xuaát trong ngaønh CNPT raát thaáp<br /> vaø keùm oån ñònh. Saûn phaåm CNPT chuû yeáu do doanh nghieäp nhaø nöôùc hoaëc do caùc hoä kinh doanh<br /> caù theå saûn xuaát, chaát löôïng keùm vaø giaù thaønh cao neân chæ tieâu thuï ñöôïc trong noäi boä caùc doanh<br /> nghieäp nhaø nöôùc. Hieän nay, moät soá ngaønh ñeàu phaûi nhaäp nguyeân lieäu töø nöôùc ngoaøi. Do vaäy, nhieàu<br /> doanh nghieäp phaûi phuï thuoäc vaøo nguoàn nguyeân lieäu nhaäp khaåu, khoâng theå chuû ñoäng ñöôïc hoaït<br /> ñoäng saûn xuaát kinh doanh.<br /> - Caùc cuïm coâng nghieäp ñöôïc hình thaønh thieáu quy hoaïch toång theå, chuû yeáu ñeå giaûi quyeát<br /> vaán ñeà maët baèng saûn xuaát hôn laø vieäc taïo neân chuoãi giaù trò thoâng qua vieäc lieân keát doanh nghieäp,<br /> keå caû söû duïng caùc dòch vuï taøi chính vaø phi taøi chính ñeå khai thaùc lôïi theá caïnh tranh.Vieäc lieân keát<br /> doanh nghieäp coù yù nghóa veà maët naâng cao khaû naêng caïnh tranh trong noäi boä ngaønh, söû duïng lôïi theá<br /> caïnh tranh cuûa khu vöïc, khai thaùc chuoãi giaù trò ñeå taïo neân saûn phaåm mang tính caïnh tranh cao, vieäc<br /> lieân keát naøy coù theå hình thaønh thoâng qua vieäc phaùt trieån caùc cuïm coâng nghieäp.<br /> 3. Giaûi phaùp giuùp ngaønh coâng nghieäp phuï trôï taïi TPCT phaùt trieån toát hôn<br /> 3.1 Ñònh höôùng phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp phuï trôï Caàn Thô<br /> Vôùi muïc tieâu ñeán naêm 2015, tæ troïng coâng nghieäp - xaây döïng seõ ñaït laø 46,9% trong cô caáu<br /> kinh teá, TPCT phaán ñaáu trôû thaønh trung taâm coâng nghieäp cuûa vuøng ÑBSCL. Maø quan troïng nhaát laø<br /> caùc doanh nghieäp trong caùc khu coâng nghieäp cuûa TPCT vì phaàn lôùn trong thôøi gian qua caùc doanh<br /> nghieäp naøy hoaït ñoäng coù hieäu quaû, doanh thu taêng cao qua caùc naêm, ñoùng goùp nguoàn thu raát lôùn<br /> cho ngaân saùch thaønh phoá. TPCT ñeà ra muïc tieâu phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp vaø thöông maïi vôùi<br /> toác ñoä nhanh, beàn vöõng vaø töông xöùng vôùi vò theá thaønh phoá trung taâm ñoäng löïc cuûa vuøng ÑBSCL.<br /> Giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp phaán ñaáu ñeán naêm 2015 ñaït 45.000 tæ ñoàng, toác ñoä taêng tröôûng bình<br /> quaân 18%/naêm. TPCT phaán ñaáu seõ laø moät trong nhöõng ñòa phöông ñi ñaàu trong söï nghieäp coâng<br /> nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa vaø trôû thaønh thaønh phoá coâng nghieäp tröôùc naêm 2020.<br /> 3.2 Giaûi phaùp phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp phuï trôï Caàn Thô<br /> - Veà phía nhaø nöôùc, chính quyeàn ñòa phöông<br /> Caàn taïo döïng khuoân khoå phaùp lyù hoaøn chænh thuaän lôïi ñeå phuïc vuï ngaønh cuõng nhö doanh<br /> nghieäp tham gia vaøo CNPT. Caàn coù caùc vaên baûn quy ñònh veà phaåm caáp kyõ thuaät, ñaêng kyù ngaønh<br /> ngheà, thay ñoåi veà haûi quan, veà chính saùch thueá,... Caàn xaây döïng Luaät phaùt trieån coâng nghieäp cô<br /> khí, coâng nghieäp ñieän töû,… ñeå ñöa ra caùc bieän phaùp toång hôïp, coù heä thoáng vaø quy trình cuï theå nhö<br /> phaùt trieån kyõ thuaät, ñaøo taïo nhaân löïc, hoã trôï taøi chính, baûo ñaûm vò trí, khai thaùc thò tröôøng,…<br /> Caùc cô quan ban ngaønh caàn coù caùc chính saùch öu ñaõi veà taøi chính, ñaát ñai haï taàng, ñaàu tö,<br /> nguoàn nhaân löïc, chính saùch khuyeán khích thaønh laäp caùc doanh nghieäp saûn xuaát CNPT. Caùc cô quan<br /> ban ngaønh caàn lieân keát caùc doanh nghieäp laøm CNPT, giaûi quyeát toát caùc tranh chaáp hôïp ñoàng cung<br /> NGHIEÂN CÖÙU - TRAO ÑOÅI<br /> <br /> öùng, xaây döïng, ban haønh cô sôû döõ lieäu ñaày ñuû veà coâng nghieäp phuï trôï. Coù nhöõng chính saùch ñeå<br /> phaùt trieån CNPT vôùi nhöõng öu ñaõi veà thueá, maët baèng cho caùc doanh nghieäp ñeå khuyeán khích caùc<br /> doanh nghieäp tö nhaân, doanh nghieäp nhoû vaø vöøa (DNNVV) ñaàu tö bôûi ñaây laø noøng coát cuûa quaù<br /> trình phaùt trieån CNPT. Laäp cheá ñoä thöôûng ñaëc bieät cho nhöõng coâng ty coù thaønh tích cao veà xuaát<br /> khaåu caùc maët haøng thuoäc caùc ngaønh CNPT.<br /> Coù chính saùch khuyeán khích ñaàu tö, khuyeán khích chuyeån giao coâng ngheä, baûo hoä quyeàn sôû<br /> höõu trí tueä, taïo ñieàu kieän veà vay voán, thueâ maët baèng, nhaø xöôûng, öu ñaõi veà thueá ñoái vôùi caùc coâng<br /> ty, taäp ñoaøn nöôùc ngoaøi, cuõng nhö caùc doanh nghieäp noäi ñòa hoaït ñoäng trong lónh vöïc CNPT.<br /> - Veà phía doanh nghieäp<br /> Hoaøn thieän heä thoáng thoâng tin doanh nghieäp: raát nhieàu DNNVV chæ thuï ñoäng laøm caùc ñôn<br /> ñaët haøng coù saün chöù khoâng noã löïc tìm kieám khaùch haøng môùi cho saûn phaåm cuûa mình, caàn phaûi thieát<br /> laäp moät heä thoáng thoâng tin doanh nghieäp chính thöùc vaø xaây döïng caùc maïng löôùi thoâng tin noäi boä<br /> doanh nghieäp. Hôn nöõa, caàn taêng cöôøng coâng taùc thoáng keâ, xaây döïng cô sôû döõ lieäu veà caùc doanh<br /> nghieäp saûn xuaát hoã trôï ñeå laøm cô sôû cho vieäc giôùi thieäu, tìm kieám caùc moái lieân keát ngang.<br /> Theo nhieàu doanh nghieäp, duø giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp haøng naêm taêng cao, nhöng hieän<br /> nay TPCT vaãn chöa coù ñoäi nguõ lao ñoäng coâng nghieäp chuyeân nghieäp. Vì theá, vaán ñeà nguoàn nhaân<br /> löïc luoân laø baøi toaùn khaù nan giaûi trong quaù trình phaùt trieån cuûa caùc doanh nghieäp ngaønh coâng<br /> nghieäp. Ngoaøi ra, doanh nghieäp TPCT coøn vöôùng phaûi moät vaán ñeà khoâng keùm phaàn phöùc taïp. Ñoù<br /> laø chöông trình ñaøo taïo ôû baäc ñaïi hoïc, cao ñaúng, trung caáp vaø caùc cô sôû daïy ngheà khoâng saùt vôùi nhu<br /> caàu, hoaït ñoäng saûn xuaát thöïc teá cuûa doanh nghieäp. Ñeå phaùt trieån CNPT, caàn phaûi xaây döïng ñöôïc<br /> moät ñoäi nguõ kyõ sö laønh ngheà, coù khaû naêng saûn xuaát nguyeân phuï lieäu hoaëc nghieân cöùu coâng ngheä<br /> ñeå ñöa CNPT phaùt trieån. Neân aùp duïng nhöõng bieän phaùp khuyeán khích ñaøo taïo vaø hoïc taäp ngaønh<br /> CNPT nhö chính saùch khen thöôûng, chöùng chæ cho caùc caù nhaân coù quaù trình hoïc taäp toát, coù tay ngheà<br /> cao. Chöùng chæ naøy seõ giuùp coâng nhaân, kyõ sö ñöôïc naâng löông hoaëc naâng cao vò trí trong coâng ty.<br /> Thôøi gian tôùi, chaát löôïng cuûa ñoäi nguõ quaûn lyù caàn ñöôïc chuù troïng ñaøo taïo theo höôùng chuyeân saâu<br /> ñeå ñaùp öùng yeâu caàu cuûa ngaønh seõ quaûn lyù. Tröôùc heát, caàn coù böôùc ñieàu tra thöïc teá veà nhu caàu ñoäi<br /> nguõ caùn boä sau ñaïi hoïc ñònh höôùng cuï theå trong coâng taùc ñaøo taïo ñaùp öùng yeâu caàu coâng nghieäp<br /> hoùa, hieän ñaïi hoùa cuûa thaønh phoá trong ngaén haïn vaø daøi haïn.<br /> Söû duïng nguoàn voán vay öu ñaõi ñeå xaây döïng moät quyõ taøi chính ñaûm baûo cho vieäc phaùt trieån<br /> CNPT cuûa nhöõng ngaønh ñaõ ñöôïc chæ ñònh. Vieäc chæ ñònh caùc ngaønh caàn phaùt trieån laø vieäc chæ roõ caùc<br /> phaïm vi öu tieân ñeå coù nguoàn ngaân saùch cuï theå, minh baïch. Minh baïch ñöôïc khaâu naøy cuõng seõ giuùp<br /> caùc doanh nghieäp thu huùt ñaàu tö. Caàn thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaø trong nöôùc vaøo lónh vöïc naøy, söï<br /> lieân keát giöõa caùc ñòa phöông, khu vöïc.<br /> - Veà naêng löïc coâng ngheä<br /> Caàn quan taâm ñeán vieäc ñoåi môùi coâng ngheä, vaø ñoàng thôøi ñeà nghò thanh lyù caùc thieát bò coâng<br /> ngheä cuõ: tröôùc heát, coù theå tieáp tuïc söû duïng caùc maùy moùc, thieát bò coøn khaû naêng saûn xuaát; beân caïnh<br /> ñoù, caàn ñaåy nhanh ñaàu tö, öùng duïng coâng ngheä môùi vaøo saûn xuaát nhaèm ñaùp öùng nhöõng ñoøi hoûi cuûa<br /> thò tröôøng; ñoåi môùi coâng ngheä phaûi ñi ñoâi vôùi ñaåy maïnh nghieân cöùu, aùp duïng vaø cuûng coá heä thoáng<br /> quaûn lyù chaát löôïng theo tieâu chuaån ISO 9000, heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng theo tieâu chuaån ISO<br /> 14000 vaø heä thoáng traùch nhieäm xaõ hoäi SA 8000,...<br /> 4. Keát luaän<br /> Töø vieäc xem xeùt nhöõng vaán ñeà chung nhaát veà CNPT vaø ñi saâu vaøo phaân tích thöïc traïng cuûa<br /> ngaønh CNPT Caàn Thô, coù theå nhaän thaáy raèng vieäc xaây döïng vaø phaùt trieån caùc ngaønh CNPT laø heát<br /> söùc caáp thieát ñeå naâng cao khaû naêng caïnh tranh cuûa caùc doanh nghieäp noäi ñòa. Moät khi ngaønh CNPT<br /> phaùt trieån seõ giuùp Caàn Thô noùi rieâng vaø Vieät Nam noùi chung coù theå hoäi nhaäp nhanh choùng ñeå tieáp<br /> nhaän nhöõng lôïi theá do hoäi nhaäp ñem laïi. Tuy nhieân, vieäc phaùt trieån CNPT laø moät coâng vieäc heát söùc<br /> NGHIEÂN CÖÙU - TRAO ÑOÅI<br /> <br /> khoù khaên, toán nhieàu thôøi gian, nhaân löïc vaø vaät löïc. Vieäc xaây döïng vaø phaùt trieån CNPT khoâng chæ<br /> ñôn thuaàn laø nhieäm vuï cuûa Chính phuû, caùc boä, ban, ngaønh maø chính caùc doanh nghieäp trong lónh<br /> vöïc naøy cuõng phaûi taäp trung hoaøn thieän mình ngaøy moät toát hôn./.<br /> <br /> TAØI LIEÄU THAM KHAÛO<br /> 1. Ban Quaûn lyù khu cheá xuaát vaø coâng nghieäp Caàn Thô (2012). Baùo caùo hoaït ñoäng caùc khu cheá xuaát<br /> vaø coâng nghieäp Caàn Thô naêm 2012 , UBND TP Caàn Thô<br /> 2. Ban Quaûn lyù khu cheá xuaát vaø coâng nghieäp Caàn Thô (2013). Baùo caùo hoaït ñoäng caùc khu cheá xuaát<br /> vaø coâng nghieäp Caàn Thô thaùng 04/2013 , UBND TP Caàn Thô<br /> 3. Ñoã Minh Thuïy (2012), Chuyeân ñeà quaûn lyù kinh teá, “Coâng nghieäp hoã trôï ngaønh giaøy deùp -<br /> nghieân cöùu ñoái vôùi ngaønh giaøy deùp Haûi Phoøng” , Vieän Nghieân cöùu quaûn lyù Trung Öông.<br /> 4. Lam Thy (2013), “Hoã trôï phaùt trieån Coâng nghieäp phuï trôï, naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa<br /> TP.Caàn Thô vaø vuøng ÑBSCL”, Chi nhaùnh phoøng Thöông Maïi vaø Vieät Nam taïi TP Caàn Thô<br /> 5. Leâ Thò Thuûy (2010), “Phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp phuï trôï: Thöïc traïng, ñònh höôùng vaø giaûi<br /> phaùp”.<br />