KINH NGHIÏÅM - THÛÅC TIÏÎN<br />
<br />
THÛÅC TRAÅNG<br />
YÁ RAÁC<br />
XÛÃ<br />
THAÃI<br />
LT SINH HOAÅ<br />
CUÃA NGÛÚÂI DÊN<br />
VEN<br />
NÖNG<br />
ÀÖ HIÏÅN<br />
YTHÖNNA<br />
(Khaão saát taåi xaä Mai Àònh, huyïån Soác Sún, Thaânh phöë Haâ Nöåi)<br />
<br />
NGUYÏÎN THÕ MINH THUÁY*<br />
Ngaây nhêån:02/05/2018<br />
Ngaây phaãn biïån:<br />
30/05/2018<br />
Ngaây duyïåt àùng:<br />
15/06/2018<br />
<br />
Toám tùæt:<br />
Kinh tïë nûúác ta hiïån nay coá nhûäng bûúác phaát triïín maånh meä, àùåc biïåt úã caác vuâng<br />
thõ hoáa diïîn ra rêët nhanh. Tûâ àoá naãy sinh nhiïìu vêën àïì xaä höåi - trong àoá vêën àïì xûã lyá raác tha<br />
àïì cêìn àûúåc quan têm vaâ giaãi quyïët. Baâi viïët seä têåp trung phên tñch möåt söë khña caånh vïì haânh<br />
dên vuâng ven àö, àùåc biïåt taåi xaä Mai Àònh, huyïån Soác Sún, ngoaåi thaânh Haâ Nöåi nhùçm phaát h<br />
chïë nhûäng khña caånh tiïu cûåc do taác àöång quaá trònh àö thõ hoáa àïën möi trûúâng hiïån nay<br />
.<br />
Tûâ khoáa:<br />
nöng thön, ngûúâi dên nöng thön, raác thaãi sinh hoaåt.<br />
<br />
THE STATUS OF DOMESTIC WASTE TREATMENT OF PERI_URBAN PEOPLE N<br />
(survay in Mai Dinh commune, Soc Son District, Hanoi)<br />
<br />
Abstract:<br />
Water economics now has strong developments, especially in suburban areas, where rapid urban<br />
place. Since then there are many social problems - in which the problem of treatment of domestic waste is o<br />
need to be addressed and resolved. The research paper will focus on analyzing some aspects of domesti<br />
behavior in peri-urban areas, particularly in Mai Dinh commune, Soc Son district, Hanoi suburbs, to promot<br />
negative aspects of urbanization to the current environment. Keywords: behavior, rural people, domestic w<br />
Keywords:<br />
Countryside, rural people, household waste.<br />
1. Àùåt vêën àïì<br />
2. Phûúng phaáp nghiïn cûáu<br />
Quaãn lyá raác thaãi sinh hoaåt taåi caác vuâng nöng Baâi viïët sûã duång phûúng phaáp phên tñch caác taâi<br />
thön hiïån nay àang laâ vêën àïì nhêån àûúåc sûå quan liïåu thöëng kï, kïët húåp vúái phûúng phaáp quan saát vaâ<br />
têm cuãa cöång àöìng. Theo thöëng kï cuãa Böå Taâi phoãng vêën sêu ngûúâi dên trong xaä àïí thêëy àûúåc haânh<br />
nguyïn vaâ Möi trûúâng, möîi nùm phaát sinh trïn 13<br />
vi xûã lyá raác thaãi cuãa ngûúâi dên trong dûúái taác àöång<br />
triïåu têën raác thaãi sinh hoaåt úã khu vûåc nöng thön, cuãa àö thõ hoáa. Ngoaâi ra, chuáng töi coân tiïën haânh<br />
con söë àoá vêîn khöng ngûâng tùng lïn theo tûâng<br />
khaão saát àõnh lûúång 100 höå dên úã caác thön bùçng<br />
nùm [1]. Àùåc biïåt, trong nhûäng nùm gêìn àêy, töëc baãng hoãi àïí laâm roä hún vïì haânh vi xûã lyá raác thaãi cuãa<br />
àöå àö thõ hoáa diïîn ra maånh taåi caác vuâng nöng ngûúâi dên trong xaä.<br />
thön khiïën cho vêën àïì quaãn lyá raác thaãi taåi nöng<br />
3. Thûåc traång hoaåt àöång xûã lyá raác thaãi sinh<br />
thön trúã thaânh vêën àïì bûác xuác cuãa nhiïìu àõa hoaåt cuãa ngûúâi dên nöng thön taåi xaä Mai Àònh,<br />
phûúng. Mai Àònh laâ möåt xaä ngoaåi thaânh, thuöåc huyïån Soác Sún, Thaânh phöë Haâ Nöåi.<br />
huyïån Soác Sún, nùçm giaáp vúái sên bay Quöëc tïë<br />
Taåi xaä Mai Àònh, nhûäng thön tiïëp giaáp vúái àûúâng<br />
Nöåi Baâi, caách trung têm Haâ Nöåi khoaãng 25km; möåtQuöëc löå 2, thön tiïëp giaáp sên bay Nöåi Baâi vaâ khu<br />
phêìn cuãa khu cöng nghiïåp Nöåi Baâi nùçm trïn àõa cöng nghiïåp Nöåi Baâi thûúâng coá töëc àöå àö thõ hoáa<br />
baân cuãa xaä; àûúâng cao töëc Nöåi Baâi vaâ àûúâng quöëc<br />
diïîn ra maånh hún. Dûúái taác àöång cuãa àö thõ hoáa löå 2 chaåy qua àõa baân cuãa xaä. Àiïìu naây lyá giaãi möåt<br />
cöng nghiïåp hoáa, àiïìu kiïån vïì cú súã haå têìng cuãa<br />
phêìn lyá do xaä Mai Àònh laâ möåt xaä coá töëc àöå àö thõ<br />
huyïån Soác Sún noái chung vaâ xaä Mai Àònh noái riïng<br />
hoáa maånh nhêët trong huyïån Soác Sún. Baâi viïët àûúåc nêng lïn roä rïåt. Nhòn vaâo hïå thöëng cú súã haå<br />
nhùçm hûúáng àïën tòm hiïíu vïì haânh vi xaã raác thaãi têìng cöng cöång nhû hïå thöëng àûúâng dên sinh, hïå<br />
sinh hoaåt cuãa ngûúâi dên nöng thön hiïån nay, dûúái<br />
taác àöång cuãa quaá trònh àö thõ hoáa.<br />
* Trûúâng Àaåi hoåc Cöng àoaân<br />
74 Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân<br />
Söë 12 thaáng 6/2018<br />
<br />
KINH NGHIÏÅM - THÛÅC TIÏÎN<br />
thöëng àeân chiïëu saáng cöng cöång, hïå thöëng thu gom<br />
vaâ xûã lyá raác thaãi, hïå thöëng cung cêëp nûúác saåch cuãa<br />
àõa phûúng, chuáng ta coá thïí àaánh giaá àö thõ hoáa aãnh<br />
hûúãng maånh meä nhû thïë naâo túái àõa phûúng àoá.<br />
Möi trûúâng cuäng laâ möåt vêën àïì cuãa quaá trònh àö<br />
thõ hoáa. Möåt mùåt àö thõ hoáa laâm thay àöíi nhanh choáng<br />
böå mùåt cuãa khu vûåc nöng thön thuêìn tuáy, mùåt khaác<br />
noá cuäng laâm suy thoaái möi trûúâng söëng cuãa ngûúâi<br />
dên taåi xaä do sûác eáp vïì tùng dên söë, sûå pha tröån löëi<br />
söëng cuãa nhiïìu thaânh phêìn dên cû, viïåc thiïëu àêìu tû<br />
cho cú súã haå têìng,... Do möi trûúâng sinh thaái cuãa xaä<br />
coá tñnh lûúäng cû, tûác laâ vûâa mang àùåc àiïím nöng<br />
nghiïåp - nöng thön, vûâa bùæt àêìu mang àùåc àiïím cuãa<br />
Biïíu àöì 1: Nhêån thûác ngûúâi dên vïì têìm quan troång<br />
àö thõ nïn dûúái taác àöång cuãa àö thõ thò hïå sinh thaái<br />
cuãa viïåc xûã lyá raác thaãi sinh hoaåt<br />
nöng thön àang dêìn bõ phaá vúä, chùèng haån do caác<br />
(Nguöìn: Söë liïåu khaão saát cuãa taác giaã)<br />
chêët thaãi cöng nghiïåp vaâ sinh hoaåt tûâ khu cöng nghiïåp<br />
Nöåi Baâi dêîn àïën laâm ö nhiïîm khöng khñ vaâ nguöìn<br />
nûúác tûå nhiïn cuãa khu vûåc. Nhêån thûác àûúåc àiïìu àoá khöng ai coá möåt cuöåc söëng töët nïëu möi trûúâng bõ ö<br />
nïn vêën àïì nûúác saåch vaâ vïå sinh möi trûúâng laâ nhu nhiïîm. Coá ngûúâi cho rùçng: “nïëu khöng quan têm<br />
cêìu cú baãn trong àúâi söëng haâng ngaây cuãa moåi ngûúâi àïën vêën àïì xûã lyá raác thaãi thò noá aãnh hûúãng trûåc tiïëp<br />
vaâ àang trúã thaânh àoâi hoãi bûác baách trong viïåc baão vïåtúái cuöåc söëng cuãa mònh”(Chõ Àöî Thõ H, 37 tuöíi, thön<br />
. Mùåc duâ cöng viïåc xûã lyá vaâ phên loaåi raác thaãi<br />
sûác khoeã vaâ caãi thiïån àiïìu kiïån sinh hoaåt cho ngûúâi ÊËp Cuát)<br />
sinh hoaåt sau khi àaä thu gom khöng phaãi laâ cuãa ngûúâi<br />
dên trong xaä. Nhûäng nùm trûúác nùm 2008 thò yá thûác<br />
baão vïå möi trûúâng nöng thön chûa töët, viïåc xaã raác dên maâ laâ cuãa caác cú quan chñnh quyïìn. Thûåc tïë<br />
thaãi sinh hoaåt haâng ngaây xuöëng caác ao höì tûå nhiïn cho thêëy, raác thaãi coá aãnh hûúãng trûåc tiïëp àïën hoaåt<br />
vaâ xaã ra àûúâng dên sinh vêîn coân diïîn ra khaá phöí àöång söëng cuãa ngûúâi dên, àïën sûác khoãe, möi trûúâng<br />
sinh hoaåt haâng ngaây cuãa hoå. Nïëu nhû caách àêy vaâi<br />
biïën, gêy ö nhiïîm, àe doaå àïën chêët lûúång nguöìn<br />
nûúác ngêìm do lûúång nûúác thaãi khöng qua xûã lyá thêëm chuåc nùm, raác thaãi nöng thön chuã yïëu laâ rau cuã quaã,<br />
xuöëng caác têìng nûúác ngêìm vaâ mêët myä quan möi caác chêët thaãi hûäu cú dïî phên huãy thò nay àaä coá nhiïìu<br />
trûúâng söëng. Hiïån nay, ngûúâi dên trong xaä àaä yá thûác loaåi raác thaãi nhû nilong, raác nhûåa, chai loå vúái nhiïìu<br />
àûúåc viïåc giûä gòn vïå sinh möi trûúâng nïn möîi thön thaânh phêìn àöåc haåi khöng keám gò raác thaãi àö thõ.<br />
Khi chuáng töi khaão saát vïì caách xûã lyá raác thaãi<br />
àaä tûå cûã ra tûâ 3 àïën 4 ngûúâi laâm nhiïåm vuå thu gom<br />
cuãa ngûúâi dên trong xaä, àaä nhêån àûúåc nhiïìu yá<br />
raác thaãi, àïën möåt àõa àiïím chúâ xe cuãa cöng ty möi<br />
trûúâng àö thõ àïën chúã ài. Cöng ty möi trûúâng àö thõ kiïën khaác nhau.<br />
cuãa huyïån höî trúå cho möîi thön tûâ 5 àïën 6 xe thu<br />
gom raác. Ngûúâi dên trong xaä àaä tûå yá thûác àûúåc vêën<br />
àïì laâm saåch möi trûúâng nïn cuäng àaä tûå nguyïån àoáng<br />
goáp kinh phñ àïí phuåc vuå cho nhoám thu gom raác cuãa<br />
thön. Nïëu xe raác coá bõ hoãng hoác thò xaä seä höî trúå tu<br />
sûãa hoùåc mua múái cho thön. Àïën nay, töíng söë xe<br />
raác cuãa xaä laâ hún 80 xe [2]<br />
.<br />
Ài cuâng vúái cöng taác thu gom raác thò haânh vi xûã lyá<br />
raác thaãi trong sinh hoaåt haâng ngaây laâ vêën àïì àûúåc<br />
nhiïìu ngûúâi quan têm. Xûã lyá raác thaãi sinh hoaåt töët seä<br />
laâm giaãm ö nhiïîm möi trûúâng vaâ laâm giaãm phaát sinh<br />
caác mêìm bïånh, àùåc biïåt nêng cao nïëp söëng cho ngûúâi<br />
Biïíu àöì 2: Caách xûã lyá raác thaãi sinh hoaåt<br />
dên trong xaä. Khi chuáng töi tòm hiïíu vïì têìm quan<br />
cuãa caác höå gia àònh<br />
troång cuãa viïåc xûã lyá raác thaãi, nhûäng ngûúâi dên trong (Nguöìn: Söë liïåu khaão saát cuãa taác giaã)<br />
xaä àaä coá nhûäng quan àiïím khaác nhau:<br />
Trong söë 91 ngûúâi tham gia traã lúâi cêu hoãi naây coá<br />
Kïët quaã khaão saát 100 höå gia àònh cho thêëy àa söë<br />
85 ngûúâi (àaåi diïån cho höå gia àònh) cho rùçng, viïåc xûã ngûúâi dên àïí raác trûúác nhaâ, cöng nhên vïå sinh àïën<br />
lyá raác thaãi laâ rêët quan troång vò ngûúâi dên cho rùçngthu gom. Theo quan saát cuãa chuáng töi, nhûäng thön<br />
<br />
75 cöng àoaâ<br />
Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc<br />
Söë 12 thaáng 6/2018<br />
<br />
KINH NGHIÏÅM - THÛÅC TIÏÎN<br />
coá nhiïìu ngûúâi dên laâm nghïì phi nöng nghiïåp, àiïìu<br />
nhùåt raác boã vaâo thuâng<br />
) vaâ baáo chñnh quyïìn thò tó lïå<br />
kiïån kinh tïë khaá giaã hún vaâ coá àiïìu kiïån tûå mua sùæmngûúâi coá nghïì nghiïåp laâ cöng nhên coá phaãn ûáng laâ<br />
nhûäng thuâng raác cöng cöång vaâ àùåt raãi raác trïn nhûäng biïíu hiïån roä neát nhêët. Vúái nhûäng ngûúâi laâm caán böå<br />
àûúâng ngoä röång. Coá 44,0% höå tham gia traã lúâi àïí nhên viïn Nhaâ nûúác, khi àûúåc hoãi vïì phaãn ûáng khi<br />
raác vaâo thuâng raác cöng cöång coá túái 48,0% höå giathêëy hiïån tûúång àöí raác bûâa baäi, àa phêìn hoå noái seä<br />
àònh cho biïët àïí raác trûúác nhaâ, cöng nhên vïå sinh<br />
baáo chñnh quyïìn, (tó lïå 28,7%). Öng Nguyïîn Vùn Th<br />
àïën thu gom, chó coá 4/100 höå, chiïëm 4,0% cho biïët<br />
(caán böå xaä) cho biïët: <br />
“Nïëu ngûúâi dên àöí raác sinh<br />
vûát raác gêìn nhaâ. Theo quan saát thò àa söë moåi ngûúâi hoaåt thò chó nhùæc nhúã àïí hoå coá yá thûác hún, coân nïëu<br />
dên àïìu àúåi coá keãng raác röìi múái mang ra àöí. Song ngûúâi dên àöí raác thaãi cöng nghiïåp hoùåc nhûäng höå<br />
cuäng coá möåt söë gia àònh vûát raác ra ngoaâi àûúâng, caácchùn nuöi àöí phïë thaãi ra möi trûúâng thò chñnh quyïìn<br />
goác khuêët hoùåc treo úã àêìu ngoä vaâo nhûäng ngaây nhêëtseä can thiïåp”.<br />
àõnh trûúác khi xe raác àïën thu gom. Anh Nguyïîn Vùn<br />
Cuäng tûâ söë liïåu trïn cho biïët ngûúâi dên àïìu coá<br />
T (caán böå xaä) cho rùçng: <br />
“Chuáng töi thûúâng xuyïn kïu<br />
phaãn ûáng khi thêëy ngûúâi khaác àöí raác bûâa baäi chûáng<br />
goåi ngûúâi dên trong xaä coá nhêån thûác töët trong viïåc toã ngûúâi dên àaä quan têm àïën möi trûúâng. Àoá laâ<br />
xûã lyá nhûäng raác thaãi nguy haåi nhû bao bò, chai loå cuãamöåt trong nhûäng thoái quen töët àem laåi nhiïìu hiïåu<br />
thuöëc baão vïå thûåc vêåt, phên boán,...”<br />
.<br />
quaã trong viïåc àiïìu chónh nhûäng haânh vi gêy mêët vïå<br />
Khi chuáng töi khaão saát 100 höå, vúái khoaãng 7 loaåi sinh möi trûúâng cuãa ngûúâi nöng thön, goáp phêìn nêng<br />
nghïì nghiïåp, úã caác thön khaác nhau vïì yá thûác baão vïå cao yá thûác cuãa cöång àöång laâng xoám. Tuy nhiïn, nhû<br />
möi trûúâng, thöng qua chó söë phaãn ûáng nhû thïë naâo àaä phên tñch úã trïn, thoái quen àöí raác bûâa baäi cuãa<br />
khi thêëy ngûúâi khaác boã/vûát raác bûâa baäi, chuáng töi àaä<br />
nhiïìu ngûúâi dên nöng thön Viïåt Nam noái chung vaâ<br />
nhêån àûúåc nhûäng kïët quaã rêët thuá võ, thïí hiïån trong ngûúâi dên úã xaä Mai Àònh noái riïng, vêîn àang laâ möåt<br />
baãng sau:<br />
vêën àïì cêìn coá sûå quan têm vaâ coá nhûäng biïån phaáp<br />
Baãng 1. Tûúng quan giûäa nghïì nghiïåp vaâ phaãn ûáng<br />
àiïìu chónh húåp lyá, khöng chó laâ cöng viïåc cuãa caác cú<br />
quan quaãn lyá maâ chñnh laâ cöng viïåc cêìn coá sûå tham<br />
cuãa ngûúâi dên khi nhòn thêëy haânh vi xaã raác bûâa baäi<br />
gia cuãa caã cöång àöìng dên cû. Do àùåc àiïím cû truá vaâ<br />
Phaãn ûáng khi nhòn thêëy<br />
ûúâi<br />
ng khaác xaã raác bûâa baäi<br />
Tûå<br />
têåp tñnh cuãa ngûúâi nöng thön nïn ngûúâi dên trong<br />
nhùåt<br />
Baáo<br />
Khöng Khoá Nhùæc<br />
xaä vêîn thûúâng nïí nang nhau, khöng coá nhûäng phaãn<br />
N<br />
raác boã chñnh Khaác<br />
Nghïì nghiïåp<br />
Töíng<br />
phaãn chõu<br />
nhúã<br />
(%)<br />
vaâo quyïìn (n =<br />
ûáng maånh meä khi thêëy ngûúâi khaác xaã/vûát raác thaãi ra<br />
ûáng (n =<br />
( n=<br />
thuâng ( n =<br />
7)<br />
(n= 9)<br />
40)<br />
26)<br />
ngoä xoám khöng àuáng núi quy àõnh. Tuy nhiïn, trong<br />
7)<br />
(n =<br />
11)<br />
nhûäng nùm gêìn àêy, vaâo nhûäng ngaây nghó lïî tïët thò<br />
Buön baán,<br />
N<br />
3<br />
4<br />
7<br />
möîi thön àïìu cûã ra möåt nhoám (thanh niïn, phuå nûä)<br />
dõch vuå<br />
%<br />
7,5<br />
15,4<br />
7,0<br />
laâm cöng taác vïå sinh àûúâng laâng ngoä xoám. Theo<br />
Caán böå nhên N<br />
1<br />
5<br />
3<br />
1<br />
2<br />
12<br />
viïn nhaâ<br />
àaánh giaá cuãa laänh àaåo xaä thò ngûúâi dên cuäng khaá haâi<br />
%<br />
11,1<br />
12,5<br />
11,5<br />
9,1<br />
28,7<br />
12,0<br />
nûúác<br />
loâng vúái tònh hònh vïå sinh möi trûúâng cuãa àõa phûúng,<br />
N<br />
7<br />
4<br />
4<br />
1<br />
16<br />
Cöng nhên<br />
%<br />
17,5<br />
15,4<br />
36,3<br />
14,2<br />
16,0<br />
laänh àaåo xaä cuäng àaä vaâ àang laâm töët cöng taác tuyïn<br />
N<br />
3<br />
13<br />
6<br />
5<br />
3<br />
4<br />
34<br />
Nöng dên<br />
truyïìn àïí ngûúâi dên hiïíu roä vaâ coá yá thûác hún trong<br />
%<br />
33,3<br />
32,5<br />
23,1<br />
45,5<br />
42,9<br />
57,4<br />
34,0<br />
Khöng nghïì, N<br />
2<br />
5<br />
3<br />
1<br />
1<br />
1<br />
13<br />
viïåc thu gom vaâ xûã lyá raác, traánh laâm aãnh hûúãng àïën<br />
khöng nghiïåp %<br />
22,2<br />
12,5<br />
11,5<br />
9,1<br />
14,2<br />
14,2<br />
13,0<br />
möi trûúâng dên sinh trong xaä. UÃy ban nhên dên xaä<br />
Tiïíu thuã<br />
N<br />
3<br />
5<br />
1<br />
1<br />
10<br />
Mai Àònh àaä chó àaåo caác thön laâng laâm töët cöng taác<br />
cöng nghiïåp %<br />
7,5<br />
19,2<br />
14,2<br />
14,2<br />
10,0<br />
N<br />
3<br />
4<br />
1<br />
8<br />
vïå sinh möi trûúâng, thûåc hiïån xaä höåi hoáa cöng taác vïå<br />
Nghïì khaác<br />
%<br />
33,3<br />
10,0<br />
3,9<br />
8,0<br />
sinh möi trûúâng, phaát àöång nhiïìu phong traâo toaân<br />
N<br />
9<br />
40<br />
26<br />
11<br />
7<br />
7<br />
Töíng<br />
% 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0<br />
dên tham gia töíng vïå sinh saåch nhaâ, saåch ngoä. Chñnh<br />
vò àiïìu àoá maâ töí thu gom raác cuãa xaä àaä nhiïìu lêìn<br />
(Nguöìn: Söë liïåu khaão saát cuãa taác giaã)<br />
àûúåc nhêån giêëy khen cuãa huyïån Soác Sún.<br />
Theo söë liïåu trïn cho thêëy, khi thêëy ngûúâi khaác<br />
4. Möåt vaâi nhêån xeát<br />
boã/vûát raác bûâa baäi, thò 33,3% ngûúâi dên laâ nöng dên<br />
Töëc àöå àö thõ hoáa àang diïîn ra maånh meä taåi xaä<br />
àaä khöng coá phaãn ûáng, vaâ hoå cho àoá laâ àiïìu bònhMai Àònh, khiïën cho cöång àöìng dên cû trong vuâng<br />
thûúâng. Chõ Nguyïîn Höìng A cho rùçng: “Nöng dên<br />
aãnh hûúãng búãi löëi söëng àö thõ, nhûng yá thûác vaâ haânh<br />
chuáng töi tûâ xûa àaä coá thoái quen laâ luön vûát raác ravi cuãa hoå vêîn mang àêåm neát cuãa löëi söëng nöng thön,<br />
vûúân, hoùåc ra chöî àêët tröëng úã àöìng röìi chõ aå.” (Nûä,<br />
maâ sûå phaãn aãnh roä neát nhêët laâ qua haânh vi xûã lyá raác<br />
48 tuöíi, thön Mai Nöåi). Nïëu xeát theo tiïu chñ laâ khöng<br />
phaãn ûáng, coá phaãn ûáng <br />
(khoá chõu, nhùæc nhúã hoùåc tûå<br />
(Xem tiïëp trang 85)<br />
76 Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân<br />
Söë 12 thaáng 6/2018<br />
<br />
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
