Tình yêu trong hôn nhân (Qua khảo sát tại thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc)

Nghi©n cOtu<br /> Gia d i n h v^ G i 6 i<br /> se^ 5 -2012<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Tinh veu trong hon nhan<br /> (Qua cuoc khSo sat tai ttianh plio Vinh Yen, tfnti Vfnh Ptiuc)<br /> <br /> <br /> Bui Th| Hydng Trim<br /> Vi6n Gia dinh vi Gidi<br /> <br /> <br /> <br /> Tom tat: Dua tr§n so'lieu khao sat cua de tai c&'p Bo "Moi quan<br /> h§ vcf chong trong gia dinh Viet Nam hi?n nay va cSn cii de cting<br /> CO moi quan h§ nay trong giai doan 2011-2020" dutcfc thUc hien<br /> thang 4 n§m 2011, bai viet phan tfch cac nguyen nhan din d^n<br /> su tang giam tinh yeu cua cac cap vd chong sau 5 nam dau<br /> chung song. Ket qua phan tich cho thS'y tinh yeu vd chong tang<br /> len hay giam di Ichdng tuy thugc nhi^u v&o yS'u to' Itinh te ma ta<br /> vao nhi!ng yeu to' tinh cam nhii sU hoa hdp tinh tinh, sU chung<br /> thuy, su quan tam, su hap din ve mSt gidi tinh. Theo tac gia, c6<br /> mot sU Ifhac biet tUdng doi trong nh&n dinh ve nguyen nhan<br /> khien tinh yeu thay doi gifla nhdm nam va nhom niJ va yeu to'<br /> cd ban tao s\i khac biet nay chinh \k dinh kien gi6i trong quan<br /> ni§m ve nam tinh va nfl tinh.<br /> <br /> TH khoa: Tinh yeu trong hon nhan; Hon nhan; Gia dinh; Quan<br /> he vd chong.<br /> <br /> <br /> Tmh ygu la m6t loai cam xiic rait kho nam bat vk do lucmg cho dCi do<br /> \h tinh yeu doi liia hay tinh y6u va ch6ng. Lam th^ nao dinh lugng dugc<br /> tinh ytu, dac biet la tinh yfiu trong h6n nhan? Day qua that la m6t cau hoi<br /> kho. Kho vdi v&n di nghiSn ciiu va kho v6i chfnh ban than ngu6i tham gia<br /> tra Icri. Bai viet c6' gang di tim 16i giai dap cho m6t s6' cau hoi sau:<br /> - Tinh y€u thay d6i nhir the'nao trong khoang 5 nam d^u chung sd'ng?<br /> - Nguyen nhan nao tac d6ng 6€n su tang/giam cua tinh yeu?<br /> 4 NghlAn cihi Ola dinh v i Oldl. QuyJn 22, t6 5, tr. 3-14<br /> <br /> <br /> - Qic nh6m xa hpi khfic nhau nhin nhfln nhu thtf n^o v& tinh yfiu trong<br /> h6n nhfln?<br /> Bill vitfi dua trfin stf liftu dfi thi clip B6: "Mtfi quan h? vg chtfng trong<br /> gia dinh Viet Nam hi?n nay \h cfin ciJ d^ cOng c6 mtfi quan he n^y trong<br /> giai doan 2011-2020" do nh6m nghifin ciJu thuOc Vt$n Gia. dinh vk Gidi<br /> ihuc hiCn thfing 4 nflm 2011 tai phudng Dtfng Da vS x§ Djnh Trung true<br /> t h u ^ th&nh ph6 VTnh Yen, tinh Vinh Phdc, vdi 302 phdng van bfing bang<br /> h6i dtfi vdi nam. nft dS cd gia dinh. 12 ph6ng vfl^n sau vk 6 thSo lufln nhdm.<br /> <br /> 1. M^t s6' nghldn ctJTU c 6 iiftn quan<br /> <br /> C^c nghien cihi trudc day thudng tfip trung nhi^u vko tinh yfiu trudc<br /> hdn nhfln, coi dd nhu mdt y^u td lua chgn 66 di d^n hdn nhfln. Trong lich<br /> sir ph6l tri^n xa hOi. dS tCmg xu^t hi^n hai md hinh hdn nhfln ddi Iflp nhau:<br /> md hinh hdn nhan sflp dfll, khdng dua tren ca sd tinh yCu (cdn ggi 1& hOn<br /> nhfln dkn x^p hay hdn nhfln dinh sSn) vfl md hinh hdn nhan dua tren co sd<br /> linh yeu (cdn ggi Ifl hdn nhfln tu nguyfin). Cdc k£^i qua nghien cihj da cho<br /> ihtfy su chuyen ddi mO hinh tCr hdn nhfln sap dat sang hdn nhfln tu nguydn<br /> (Va Tu^n Huy. 1995; Daniele Blanger va Khuflfi Thu Hdng, 1995; Nguyen<br /> Hihi Minh, 1999). Trudc dfly. hifin tugng "cha me dfll dflu con ngdi day"<br /> khd phd bi^^n thi ngay nay hSu nhu khdng cdn nOa. Hien nay. con cii da<br /> cd quyOn tu do tun hi^u vk tifi^n tdi hdn nhfln dua trfin ca sd tinh yeu (Le<br /> Nggc Vfln. 2010; Nguyen Thi Thu va Le Minh Anh. 2006). Tuy nhien. cflc<br /> nghien cChi gdn dfly tai d^ cflp tdi mdt hinh thih: khdc cua hdn nhan sflp<br /> dat: dd ifl hdn nhfln vdi ngudi nudc ngofli. Cdc cudc hdn nhfln nay khdng<br /> cd qud trinh tim hie'u mfl'chi ihdng qua dich vu mdi gidi vdi cdc cudc 1dm<br /> quen chdp nhodng. Tmh yeu khdng phai Id (ieu chf quan trgng md thay vdo<br /> dd Id yiu td kinh te' (BUi Xufln My va Pham Minh Thao. 2003; Phan An.<br /> 2006; Luu Phucmg Thao. 2006; Uy ban Dfln sd Gia dinh va Tre em. 2004;<br /> Lee Kyesun. 2010).<br /> <br /> Tmh > Ou trong hdn nhfln dugc d^ cflp tdi trong mdt sd fl cdc nghien cihi<br /> v6 Iy hdn hay v6 tam 1^ gia dmh, coi dd Id mdt u-ong nhiJng y^u id gay<br /> mau ihuSn vd dSn de'n su tan vd ciia gia dinh. Theo nhan dinh cua mdt sd<br /> uic gia, cdn cd nhi^u nguy co ti^m an trong ddi sdng tdm I^ tinh cam vg<br /> chdng. Nhimg nguy co ndy de doa su b^n vung cua mdi quan he vg chdng<br /> n6i rieng va sir phdt Iri^n cua gia dinh ndi chung. Va'n d^ dat ra la da sd<br /> cdc cdp vg chdng ly hdn d^u cd qud trinh yeu nhau trudc khi xay dung gia<br /> dinh. Tuy nhien. nhiJng tinh yeu a'y khdng tdn tai dugc vdi thdi gian khi<br /> cdc ca nhfln khdng bi^t nudi dudng, vun trdng (NguySn Thanh Tdm,<br /> 2002). Thdng thudng, cdp vg chdng nao cung trai qua nhirng khuc "thang<br />  Bui Thj Hitdng Trim S<br /> <br /> trdm" trong quang thfrt gian tiT 2 - 5 ndm chung sdng. Khi dnh hdo quang<br /> cua tinh yeu qua di. ddi ben cd the" nhfln thdy mdt sd di^m khdng phO hgp<br /> Ux)ng tinh cdch hay quan di^m ciia ngudi ban ddi, tOr dd ndy sinh nhiing<br /> mflu thufln. bdt ddng. Sd ddng cho rang, d^ cd th^ dung hod dugc nhiing<br /> mau thuin, bffl ddng trong quan he vg chdng. viec xfly dung vd vun dap<br /> tinh yeu sau hdn nhan Id cue kJ quan trgng (NguySn Dinh Xufln, 1993; Le<br /> t Thu. 2000; VQ Hitfu Dfln vd Ngdn Hd. 2001; U Qu^ DiJc vd Vu Thy<br /> Hue. 2003).<br /> Nhin chung. tinh yeu U-ong hdn nhan mdi chi dugc d^ cflp sg qua trong<br /> cdc nghien cdu v^ tflm 1^ gia dinh. ft dugc nhdc tdi trong cdc nghien c i ^ xa<br /> hdi hgc. Hodn todn chua cd nghien cihi ndo di sdu tim hi^u hay dinh lugng<br /> dugc v^ tinh yeu u^ong hdn nhfln. Hdn nhan khie'n cho tinh yeu tang len hay<br /> giam di? Tmh yeu tdc ddng nhu the'ndo de'n sir b^n viing ciia mdi quan he<br /> vg chdng? Bdi vitft se gdp mdt phdn nhd d^ ua Idi nhiSng cdu hdi ndy<br /> <br /> 2. NhQng phdt hien chinh<br /> <br /> 2.1. Tmh yeu vg chdng tdng len hay giam di sau 5 nam ke't hon?<br /> Theo thdi gian. mgi cudc hdn nhdn d^u ihay d6i vi ban thdn ngirdi vg.<br /> ngudi chdng ludn lien tuc thay ddi va ddn trd thanh mdt nguM nao dd khac<br /> han v^ tri thiic. v6 quan he xa hdi vd v6 cam xdc. Vay tinh yeu cd thay ddi<br /> theo thdi gian cilng vdi nhiing thay ddi trong ddi sd'ng hdn nhdn? Ke't qua<br /> cho thdy 46% ngudi dugc hdi u-a led sau 5 nam chung sdng, tinh yeu khdng<br /> thay ddi; 32,5% cho rdng tinh yeu tdng len; 19,2% khdng dinh tinh yeu<br /> giam di va 2,3% tha'y khd nhan djnh dugc chfnh xac tinh cam cua minh.<br /> Cd ba ly do quan trgng khie'n tinh yeu tdng len la vg chdng hoa hgp tfnh<br /> tinh (67,7%), sinh con nhu mong mud'n (46.5%) vd kinh t^ gia dinh phat<br /> tri^n(41.4%).<br /> So sdnh tuang quan giffa ydu td tinh yeu tdng len va y^u td dinh ky ky<br /> niem ngdy cudi (hang ndm, 2 ndm, 5 nam) da chi ra su khac biet rd rat.<br /> Nhdm thucmg xuyen ky niem ngay cirdi cd ty le tra Idi tinh ySu tdng len<br /> cao han nhi^u so vdi nhdm khdng bao gid ky niSm ngay cudi (43,8% so<br /> vdi 28.4%). Di^u nay chdng td nhiing hoat ddng mang tfnh ggi nhd lai<br /> ngay cudi cd mdt J nghTa nhd't djnh trong viec giii gin tinh yeu vg chdng.<br /> Nhirng hoat ddng ndy tao ra mdt mdi trudng de sum hgp gia dinh; tao bdu<br /> khdng khf tdm if vui tuai, cdi md; tao tdm trang tin tudng Idn nhau; tao<br /> dugc su cd ke^t virng b^n.<br /> Ba ly do quan trgng khie'n tinh yeu giam di la th^y vg/chdng khdng cdn<br /> 6 Nghltn ciiru Gia dinh v i GIdl. Quy j n 22,16' 5, tr. 3-14<br /> <br /> <br /> hap dSn nhu trirdc (60%), kinh iff kh6 khan (38,3%) vk vo/chfing khSng<br /> bia cich cir \it (38,3%).<br /> Mot sfl' nghien ciJu tririSc day cho rSng da stf nhihig true U-ac, ran ndt<br /> u^ng gia dinh la do hai bi!n khsng giao tiSp vdi nhau. khiffn cho nguM nay<br /> khOng hidu ngu6i kia. Tuy nhien, vi$c giao liffp vdi nhau qua nhiffu cung<br /> cd th^ dSn iHn .sir nham chan. M^i ngudi V(;/ngudi chdng cd thi Irft nSn<br /> kdm hfip dSn trong mdt ddi phucmg bdi nhirng cudc liffp xilc hang ngay<br /> cam nhan tinh ySu gidm di th^ hien rd nh^t d nhdm khdng hai Idng v^<br /> su chung thuy cua ngudi vg va ngudi chdng. 100% sd ngudi khdng hai<br /> Idng v^ .su chung thuy cHa vg/chdng cho bie't tinh yeu giam di trong khi ty<br /> ie nay d nhdm rtft hai Idng la 16,4%. Tinh yeu trong hdn nhfln ludn ddi hdi<br /> su chung thu^. Khi su chung thuy khdng cdn thi linh yeu giam di la mdt<br /> didu dS hiiu.<br /> NhiJng phan tfch d tren chi ra mdt di^u rat rd rimg rang: tinh yeu vg<br /> chdng tang len hay giSm di khdng tuy thudc nhieu vao yffu Id kinh tSraa<br /> thay vao dd la nhihig yffu td tinh cam nhu su hoa hgp tfnh tinh, su chung<br /> thuy, su quan tam, su hSp dSn vi mat gidi tfnh. D\iu nay cung chung 16<br /> gia dinh dang biffn ddi d^ thfch nghi vdi nhimg biffn ddi cua xa hdi. Nffu<br /> nhu trudc day gia dinh dua tr6n su gin bd chat che vi kinh tethi hien nay<br /> gia dinh dang dira tren mdi lien he ldng leo vi tinh cam. Chinh vi the, tinh<br /> yeu sau hdn nhSn la ye'u td lac ddng manh me tdi su bin viing ciia mdi<br /> quan he vg chdng. Nffu khdng cd tinh yeu, mdi quan he niy khd cd dugc<br /> su ben vimg.<br /> 2.2. Cdch nhin nhan tinh yeu sau hon nhan d cdc nhdm xd hgi khdc nhau<br /> <br /> Theo gidi linh<br /> Nhin chung, giUa nam va nO khdng cd sir khac biet trong each cam<br /> nhan ve tinh yfiu sau 5 nam ddu chung sd'ng. Ca nam \'a nir d^u khd tuong<br /> ddng nhau vi ly le Uong ca 3 ^ kie'n: tinh yeu tang len, giam di hay vin<br /> nhu cu.<br /> Trong cdc nguyen nhan khie'n tinh yeu tang len, ty IS nam lua chon ly<br /> do "kinh ic gia dinh phdt trie'n" vugt U-di hem nir (53,3% so vdi 31,5%).<br /> Tuy nhien. d ly do "hda hgp tfnh tinh", ty id nU lai vuot trdi hon nam<br /> (72,2% so vdi 62,2%) (Bie'u 1).<br /> Tai sao ydu td kinh tS lai tdc ddng tdi nam gidi nhiia hon la phu nii?<br /> Phai Chang nam gidi chiu anh hudng bdi suy nghT phai Id tru cdt gia dinh?<br /> Phai Chang linh y6u u-ong hdn nhan ciia nam gidi khdng chi don gian la<br />  Bui Thi Hifcfng Trfim<br /> <br /> Bie'u 1. Nguyen nhdn tinh yeu tang len chia theo gtdi tfnh<br /> <br /> <br /> <br /> 70 •<br /> <br /> 60 i<br /> Nam, 53,3<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Kmh i€ phil iri^n Hftahi^ptTnh ilnh<br /> <br /> <br /> <br /> tinh ydu nam nir ma cdn bao ham ca trach nhiem dam bao v^ kinh t^ cho<br /> ngucri minh yeu?<br /> "Minti thay tinh yeu cua vp ch6ng minh Id tang len vi minh luon la ch6 dira v4<br /> tinh cam cung nhu kinh t^cho va. Noi tinh y6u dua tren kinh t^ thi khfing dOng han<br /> nhimg neu minh khfing lo dupc cho va con thi cung dirng noi d^n chuyen y6u.<br /> Minh phai la tai cdt chii' (PVS, nam, thanh thj).<br /> Dd'i vdi ngudi phu nLi, d^ cd dugc su hda hgp vg chdng la mdt qua trinh<br /> vdi cai ggi la nghe thudt sd'ng:<br /> "De hgp nhau la ca mot nghe thuat day em a (cudi), NghTa la minh cOng phai<br /> biet dieu vdi chong Khi yfiu thi khac, khi vS s6ng vdi nhau mdi thdy nhi^u cai<br /> khdng dupc nhung minh phai lira chO" (PVS, nO, nSng thdn).<br /> <br /> Qua dung nhu vay, hdn nhdn ddi hoi cdn cha'p nhdn ngudi khac nhu<br /> nhiing gi ngudi dy cd va cd th^ sd'ng vdi nhiing thie'u sdt, thd't bai, ddc tfnh<br /> va khf chdt ridng cua ca nhan con ngudi d'y- Di^u quan trong la nhffng yd'u<br /> td nay cdn phai dugc suy nghi va tha'u hieu tir hai chilu, ca tCt phfa vg va<br /> phia chdng, thi tinh yeu mdi ben viing.<br /> Trong cac nguyen nhan khie'n tinh ydu giam di, ty le cao han nam gidi<br /> nhdn manh de'n nhutig nguyen nhdn nhu vg khdng cdn hdp din nhu trudc,<br /> kinh te' khd khan, khdng sinh con nhu mong mudn. Ty le nu lai cao han<br /> rdt nhi^u d cac nguydn nhan: khdng hoa hgp tinh due, chdng khdng bi^t<br /> each cu xi>, chdng ngoai tinh (Bang 1).<br /> e Nghltn ciiru Ola dinh vd Oldl. Quyin 22, tS I, tr. 3-14<br /> <br /> <br /> Bdng 1. Nguyin nhdn tinh yiv gidnt dl chla Iheo gidl Ilnh (%)<br /> <br /> <br /> (ilOi Ilnh<br /> Nguyen nhdn<br /> Nam Nijr<br /> Khdng cdn hdp ddn nhu uudc 79.2 47.2<br /> Kinh l ( khd khan 50 36,6<br /> Khdng Kinh con nhu mong mucSn 20,8 8.3<br /> Khdng hod hgp tinh due 0 11.1<br /> Vg/chdng khdng bidi cdch cu xir 25 47.2<br /> Vg/chdng ngoai tinh 0 13.9<br /> <br /> <br /> <br /> An dudi nguyen nhdn khi^n tinh yeu gidm xudng chfnh Id su khdc biet<br /> gidi. Quan niem v6 nu' tfnh cho rang mdt ngudi vg tdt Id phai bie't chdm<br /> sdc gia dinh, ddi ndi dd'i ngoai chu ddo vd trong quan he tinh due phai cd<br /> gdng kim ndn cdm xuc Ad 1dm cho chdng hdi Idng. Chfnh v'\ th€' phu nQ<br /> thudng chd f tdi nhihig y^u td ndy khi lua chgn nguyen nhdn khidn tinh<br /> yeu giam xudng. Cilng tucmg tu nhu th^ ddi v(n nam. Mdt nguin ddn dng<br /> dugc coi Id ddy nam tfnh cdn phdi Id try cdt vg kinh ttf. sinh dugc con nhu<br /> mong mudn vd chu ddng trong quan he tinh cam. Khi nhihig y£fu td ndy<br /> khdng dugc ddp dng thi nam gidi khd cd th^ cdm nhdn dugc tinh yeu.<br /> Nhu vdy. nhdm nam vd nhdm niJ khdng khdc biet trong dinh lugng tinh<br /> yeu tdng len hay giam di sau 5 ndm k^t hdn nhung lai khdc biet rdt nhi^u<br /> \6 nguyen nhdn khi^n tinh yeu thay ddi. Ye'u td co ban tao su khdc taet<br /> ndy chfnh Id su khdc biet gidi. Id quan niem v6 nam tfnh vd nff u'nh.<br /> Theo khu vuc<br /> Di tdi chi dugc thuc hien tai mdt phudng - dai dien cho khu vixc thdnh<br /> thi vd mdt xa - dai dien cho khu vuc ndng thdn vd gia dinh rdng trong 5<br /> ndm ddu sau khi ke't hdn ddn nay ddc di^m khu vuc sdng 6 thdnh thi hay<br /> ndng thdn cCia nhung ngudi tra Idi khdng thay ddi. Gia dinh cd th^ gdn<br /> chfnh xdc ddi vdi nhCmg ngudi hien sd'ng d ndng thdn nhung cd th^ kem<br /> chfnh xdc hon dd'i vdi nhihig ngudi sd'ng d khu vuc thdnh thi. Ke't qua cho<br /> thdy khdng cd su khdc biet giiia thdnh thi va ndng thdn trong cdch nhin<br /> nhdn vi tinh yeu trong khoang 5 ndm ddu sau khi kdt hdn. Cung gid'ng nhu<br /> tuang quan vdi gidi tfnh. ca dd thi vd ndng thdn d^u cd ty le kha tuang<br /> ddng d ca 3 JJ kidn: tdng len, giam di, vdn nhu cii vdi cdc ty le tuong ung<br /> id 33,5%, 17,4%. 46.5% d dd thi vd 31.3%. 21,1%. 45.6% d ndng thdn.<br />  Bill Th} Hiftfng Triin 9<br /> <br /> Tuy nhien. v^ nguyen nhdn tinh yeu tdng len, giOa ngudi ddn dd thi vd<br /> ndng thdn bdt ddu cd su khdc bi$t. Ngudi ddn ndng thdn nhd'n manh hon<br /> ngudi ddn dd thi d y^u td kinh t6' gia dinh phdt tridn. Cdc ye'u id cdn lai. d<br /> ndng thdn d^u thflip hon. Cu th^. t^ 1$ cho rdng tinh yftu tflng len do kinh<br /> t^ gia dinh phdt u-i^n d ndng thdn Id 47,8% vd d dd thj Id 35,8%. T^ 1$ xdc<br /> nhdn tinh yeu tdng len Id do vg/chdng ngdy cdng hd'p dfin, do hod hgp vi<br /> tinh due, do sinh con nhu mong mud'n d dd thj Id 24,5%; 34% vd 52,8%.<br /> Cdc ty le ndy d ndng thdn Idn lugt Id 13%; 15.2% vd 39.1%.<br /> Cd th^ d dd thi vdi mdi Uudng tie'p xdc md rdng hon, vdi nhi^u eg hdi<br /> viec lam cd thu nhflp hon. vdi su tie'p cfln cdc phuong tien truyin thdng dai<br /> chiing da dang vd thudng xuyen han. ngudi ddn khdng chu J nhilu tdi ytfu<br /> td kinh t^ bang nhutig ytfu td tinh thdn.<br /> Mdt cflu hdi dugc ddt ra khi ty le lua chgn ye'u td "sinh con nhu mong<br /> mud'n" d dd thi cao hem ndng thdn. Phdi chdng ngudi ndng thdn da thdo<br /> bo dugc suy nghT phai cd con trai nd'i doi? Se cdn them nhimg nghien cdu<br /> cu thi di cd the' cd cdu u-a Idi ihfch ddng cho vdn dl ndy Tuy nhien. tim<br /> hi^u vl nguyen nhdn khie'n tinh ylu gidm di cho thdy tdm ly thfch con trai<br /> ndi ddi vdn cdn hidn hiru trong edc gia dinh ndng thdn khi ty ie lua chgn<br /> ye'u td "khdng sinh dugc eon nhu mong mud'n" d ndng thdn cao gdp ba Idn<br /> dd thi: 19,4% so vdi 6,9%. Cd Ie mong mud'n cd eon trai ndi ddi hien hiiu<br /> rd't hiln nhidn trong suy nghT cua ngudi ddn ndng thdn de'n mdc hg khdng<br /> coi dd la ye'u td lam tdng tinh yeu vg chdng nhung ndu thie'u nd thi tinh<br /> yeu vg chdng lai bi anh hudng rdt nhilu.<br /> Theo hoc vdn<br /> Nhdm nghidn clhi gia dinh rdng ddi vdi hai dja bdn dilu tra trinh dd<br /> hgc vdn cua ngucri ddn khdng thay ddi nhilu sau khi kit hdn, nhdt Id khi<br /> nhdm hgc vdii eao nhdt ma dl tdi dua ra la cao ddng vd dai hgc trd len. Kit<br /> qua thu dugc rdt dang ngac nhien.Nhdm cd hgc vdn tCr cao dang trd Iln va<br /> nhdm hgc vdn tilu hgc trd xud'ng cd ty le tinh ylu tdng len cao hon nhdm<br /> trung hgc co sd va trung hgc phd thdng: 41,1% vd 40% so vdi 26,6^,'c va<br /> 32.2% (su khac biet ddng kl vdi he sd p kit hdn<br /> Chdng tdi cd phan tich quan h? giOa danh gia vi linh yeu va thdi kJ ket<br /> hdn.'" Mdi quan he nay dugc phan Ifch thdng qua danh g i i cua cac nhdm<br /> ngudi dan vi tinh ydu trong S nam d^u hdn nhan d nhihig giai doan khac<br /> nhau. Ching han, mdt ngudi hien la 40 tudi va ket hdn each day 15 nam<br /> thi dinh gia cua ngudi nay chinh la vao giai doan each day 10-15 nam. tdc<br /> vio khoang 1995-2000.<br /> Vd nguydn nhan khidn tinh ydu giam xudng, nhdm tudi tre cd xu hudng<br /> nghieng ve nhung yeu td tinh cam nhu cdch eu xiJr. hoa hgp linh due trong<br /> khi nhdm tudi cao cd xu hudng nghidng vi ydu td kinh le. Ty 16 khic biei<br /> la tuong dd'i cao. Vi du, d nguydn nhan "vg/chdng khdng bidi each eu xu",<br /> ly le lua chpn cua nhdm 20-30 tudi la 50%, cao hon rift nhieu nhdm 41-<br /> 49 tudi la 32.1%. Trong khi dd 6 nguyen nhan "kinh Id khd khan", ty le<br /> lua chgn d nhdm 41-49 tudi la .'iO'';, cao gSp 4 ISn nhdm 20-30 la 12,5%<br /> (Bang 2).<br /> <br /> Nhu vay d nhihig giat doan khac nhau trong su phat trie'n xa hdi (ed th^<br /> linh tCr dau thap ky 80 elia the ky trude de'n nay) cdc nguyen nhan lam cho<br /> tinh yeu lang len hay giam di cd the' khdng gidng nhau. Phai chang uong<br /> nhiing nam gSn day eilng vdi su phat tri^n cua kinh Id, su hdi nhap vi van<br /> hda, nhihig ye'u Id phi kinh tdcd chd dung eao hon trong ydu cSu v^ cudc<br /> sdng hdn nhan ciia nhdm ire tudi. Trong khi dd. vao thdi ky bao ca'p va<br /> nhimg nam d&u ddi mdi, khi ddi sd'ng kinh Id con gap nhi^u khd khan,<br /> <br /> Itani> 2. N[:u>on nhan tinh yeu glum xuong chia Ihco nhdm ludi (%)<br /> <br /> <br /> <br /> 20-30 31-40<br /> Vo/chdng khdng biel cdch cu xu 50 41.7 32.1<br /> Vg/chdng khdng hoa hop linh due 12.5 4,2 7.1<br /> Kinh 16' kli6 kjian 12,5 33.3 50<br />  Biii Thi Hiitfng TrSm 11<br /> <br /> nhiing ydu edu vl cudc sd'ng hdn nhdn thuc te'hon vd nh&ng ngudi keft hdn<br /> vao thdi k^' dd nhdn thd'y kinh te' id ylu td nln tdng cho mgi vdn dl ciia gia<br /> dinh. kl ca tinh ylu?<br /> Yeu t^kinh te<br /> Vdy kinh te' cd thuc su dnh hudng tdi cdch ddnh gid vl tinh yeu sau 5<br /> ndm ke't hdn? Thuc te'da chdng minh trong nhilu trudng hgp, khi phdi ddi<br /> diln vdi nhung khd khdn vl kinh te'thl quan hi tinh cam vg chdng dudng<br /> nhu bi che khud't. Qua id khd khdn khi phai cdn ddi hai hod giQa nhu cdu<br /> ngay cdng cao vl cudc sdng vat chd't vd su ddp dug nhu cdu tinh cdm vg<br /> chdng: "Hdm tritdc hai va chdng chdi nhau cilng vi chuyen ddy [chdng<br /> CO nhu cdu quan hd linh due nhioig ngifdi vff khdng ddng y]. Lao [chSng]<br /> bdo CO di gianh cho thdng ndo a, lgi thich thdng ndo trong lang md che<br /> thang nay thi bdo... Minh biet da la vathi cdng phdi chiht chSng mdt ti<br /> nhifng cd ngdy di lam met. budi chiiu lgi vita dong tien hi? cho bac trudng<br /> md dng ay chd dua cho ddng nao, di'n td'i lgi con ddi hoi... " (PVS, nd,<br /> ndng ihdn, 38 tudi). Chua ban dl'n quan niem "chilu chdng" Irong suy<br /> nghT ciia ngucri tra Idi nhimg rd rang kinh te' gia dinh da anh hudng de'n<br /> each thi hidn tinh yeu.<br /> <br /> Hien nay mdt sd' ngudi quan nitm rflng tinh la tinh ma tiln la tiln,<br /> khdng thi ifln Idn dugc. Giiia tinh ydu va tiln bac chi cd thi chgn mdt ma<br /> thdi. Dilu nay ciing khdng sai, tCiy thudc vdo quan diim cua mdi ngudi.<br /> Nhimg tren thuc te tinh ydu vd tiln bac da dugc nhilu ngudi dflt ngang<br /> hang dl edn nhdc cho su bin vifng cua mdi quan he vg chdng. Tiln bac<br /> khdng thi thay the'dugc tinh yeu va ngugc lai, tinh ylu khdng thi the'chd<br /> cho tiln bac, ma chung hd trg Idn nhau.<br /> <br /> Ket luan<br /> Ndi tdm lai sau 5 ndm kit hdn, tinh ylu cd cdn tdn tai? Td't nhien vdn<br /> cd, cdn tdn tai mdi quan he vg chdng thi cdn tdn tai tinh ydu. Tuy nhien,<br /> mot nua y kien cho rflng so vdi trudc khi ke't hdn, tinh ylu cua hg da thay<br /> d6i: 54% (u-ong dd tinh yeu tflng iln la 32,5%; tinh ydu giam di la 19.2%<br /> vd 2,3% khd nhdn dmh dugc chfnh xac tinh cam, chi bid't rdng cd thay<br /> ddi). Dd tflng giam cua tinh ylu khdng tuy thudc nhilu vao yl'u td kinh te<br /> ma tuy thudc vdo nhiing ye'u td tinh cam nhu su hoa hgp tfnh tinh, su<br /> chung thuy, su quan tdm, su hdp din vl mflt gidi tfnh.<br /> Danh gia mdt each khai quat, cac nhdm xa hdi khac nhau khdng qua<br /> khac bilt trong each cam nhdn vl tinh ylu sau 5 nam ke't hdn. Hay ndi mdt<br /> each khac, tinh ydu tflng Iln hay giam di khdng tuy thudc vao gidi tinh,<br /> 1E Nghltn cHu Ola dinh vd Qidl. QuyJn 22, sd' 5, tr. 3-14<br /> <br /> <br /> khu vvc hgc vdii. hay thdi ky ktft hdn.<br /> Tuy nhien, khi tim hilu sdu hon vl nguyCn nhdn khitfn Ilnh ylu tdng<br /> len hay gidm di thi yl'u td nhdm xa hdi cQng cd mdc dd anh hudng nhdt<br /> djnh. Vf du. quan ni^m vl nam tfnh hudng nam gidi lua chgn nhflng<br /> nguyen nhdn thi hiln vai ird "tru cdi trong gia dinh" nhu kinh ttf phdt triln,<br /> sinh con nhu mong mudn. Quan ni$m vl nfl tfnh hudng nil gidi lua chgn<br /> nhflng nguyen nhfln thi hiCn "trdch nhi^m chflm sdc" nhu cdch cu xir, hda<br /> hgp tinh due... Hay nhihig ngudi Ihudc nhdm tre, ke't hdn trong nhflng<br /> nflm gdn dfly, thudng hudng tdi nhflng nguyen nhdn tinh cam \rong khi<br /> nhdm tudi cao hcfn, ke't hdn vdo thdi ky ddt nudc cdn khd khdn. lai hudng<br /> tdi nhung nguyen nhfln kinh ttf... Cd mdt diim cdn phdi nhdn manh d ddy<br /> lir trong mdt sd nhdm xa hdi md bdi vi^t dl cdp tdi (khu vuc. hgc vdn, ihdi<br /> ky kit hdn) diu dugc udc lugng mdt cdch gdn ddng cdn cu vao thdng tin<br /> d thdi diim hien tai. NghTa Id, ngoai trtr nhdm nam - nOr, cdc nhdm cdn lai<br /> diu ed kha ndng thay ddi so vdi thdi diim 5 ndm ke't hdn. Chfnh vl thi<br /> bdi vie't mdi chl dimg lai d mflc xem xlt cdch nhin nhdn ciia ngudi u^ len.<br /> vdi nhung ddc diim hien tai, vl mdt vdn dl d qud khfl chfl khdng hdm ^<br /> tim hilu mflc dd ldc ddng ciia edc ye'u Id nhdm idj vflin dl nghiin cflu.<br /> <br /> Ben canh dd, mdc dCi nghiin cflu ndy gia dinh Idy tinh yeu trudc hdn<br /> nhdn dl 1dm diim mdc vd do ludng su tdng giam cua nd trong hdn nhdn<br /> nhung qua thuc rdt khd dl ddng nhdt nd. Tinh yeu trong hdn nhdn khd cd<br /> thi chi gidi han trong su hdp ddn v | mdt gidi tfnh nhu tinh yeu trudc hdn<br /> nhdn md xlt theo khfa canh ndo dd nd liln quan tdi mgi mat cua cudc sdng<br /> gia dinh. lien quan ddn quyln Igi. nghia vu va trdch nhiem cua ngucri<br /> chdng/ngudi vg. Ndi nhu mdi tdc gia: 'Tinh yCu Unidc hdn nhdn nhu dot<br /> sdng ddng u-do cdn tinh yeu trong hdn nhdn nhu mdi nggn nui lira chfla<br /> trong ldng nd ddng nham thach chay dm i" (Nguyin Dinh Xudn, 1993).<br /> Dilu quan trgng Id ngufri vg vd ngudi chdng ed dii can dam va nghi luc dl<br /> gifl gin nd hay khdng md thdi.<br /> <br /> Ke't qua cua bdi vie't hy vgng ddng gdp vdi nil kham phd vl mdt chu dl<br /> mdi trong nghien cflu mdi quan he vg chdng. Cdn rdt nhilu chilu canh cdn<br /> tie'p tuc nghien cflxi nhu llm hilu mdi lien he giua tinh ydu trong hdn nhdn<br /> vd quan niem vl gid tri con cdi. Vide quylt dinh cd sinh con khdng, sd con.<br /> khoang each nhung Idn sinh, con trai/congai tdc ddng nhu the'nao de'n tinh<br /> ylu vg chdng? Hay nghien cflu md'l lidn he giua tinh yeu vg chdng va ly<br /> hdn. Giua hai ydu td ndy la mdi quan hi nhdn qua hay vdn cdn nhirng<br /> phuong an lua chgn thay the' khdc?... Du cd tim hieu d khfa canh nao di<br /> chdng nua thi mdt dilu khdng thi phu nhfln la tinh ylu cd vai trd quan<br />  Bui Th) Hi/cmg Trlim 13<br /> <br /> trgng trong giS gin su bin vflng ciia md'i quan he vg chdng. Nd cdng quan<br /> Irgng hem khi gia dinh dang ddn chuyin ddi tfl da chflc ndng sang dgn ehflc<br /> nang. Vdi xu hudng xa hdi hda. gia dinh se chi cdn hudng tdi Ihuc hien<br /> chflc ndng tdm \f tinh cdm vd khi dd tinh yeu U-ong hdn nhfln ndi len nhu<br /> mdt ye'u td cdt loi. Ne'u thie'u yl'u td ndy, gia dinh khd cd thi cd dugc su<br /> bin vflng.*<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> '"Do khdng co sd' lieu vl thdi ky kei hdn nen tdc gia gia dinh tinh to^n mdt cdch<br /> xa'p xi Ihdng qua nhom tudi ciia ngudi tril Idi.<br /> <br /> <br /> Tai lieu Iham khao<br /> Bdi Xuan My va Pham Minh Thao. 2003. Thuc hien cudi xin d Viel Nam. Nxb.<br /> Thdng tin. Ha Ngi.<br /> Daniele Blanger va Khudt Thu Hdng. 1995. "Mot sd bie'n ddi trong hdn nhan vd<br /> gia dinh d Ha Noi trong nhiJng nam 1965-1992". Tap chi Xf hoi hgc, sd 4<br /> (52): 27-39.<br /> Le Ngpc Van. 2010. Mot sdvdn de cabdn ve gia dinh Viet Nam giai doan 201!-<br /> 2020. Bao cao khoa hoc c^p Bo:<br /> Le Quy Dflc va Vu Thy Hue. 2003. Ngifdi phu nd trong van hod gia dinh dd ihi.<br /> Nxb- Chfnh tri Qudc Gia.<br /> Le Y Thu. 2000. Cuoc sdng gia dinh. Nxb. Phu nfl. Ha Ndi.<br /> Lee Kyesun. 2010. Nghien cim lgi Hdn Qudc "Van de thich img vdi vdn hoa Hdn<br /> quae cua nhung ngudi di tru Idt hon noi chung vd co ddu Viel Nam ndi rieng<br /> vdi ngudi Hdn Qudc. Chuyen de 8 ciia de tai.<br /> Luu Phifdng Thao. 2006. Hien tuong la'y chdng Dai Loan: nhiing nguyen nhan vd<br /> he qua. Trong; Ky yeii hgi Ihdo qud'c le'Hdn ididn xuyen qudc gia Irong bdi<br /> cdnh loan cdu hod. Trudng Dai hpc Khoa hpc Xa hdi va Nhan van. TP Hd<br /> Chl Mmh.<br /> Nguyin Dinh Xuan. 1993. Tdm li hgc tinh yeu gia dinh. Nxb. Gido due. Ha Ndi.<br /> Nguyin Huu Minh. 1999. "Quyln tu do lua chon ban ddi 6 mot sd linh dong bang<br /> sdng Hdng: truyin thd'ng va bien ddi". Tap chf X?/ioi hgc. .so 1.<br /> Nguyin Thanh Tim (chii bien). 2002. Ly hon nghien cim trirdng hgp Hd Ngi.<br /> Nxb. Khoa hpc xa hdi.<br /> Nguyin Thi Thu va Le Minh Anh. 2006. Vai net ve hdn nhan hdn hcfp a mdt xa<br /> 14 NghlAn cflu Ola dinh v* Oldl. Quytfn 22, t6 5, tr. 3-14<br /> <br /> miln ndi phia Bdc Vi^t Nam. Trong: Ky ydu khoa hgc: Kd'i qua nghiin aim .<br /> cii^c khao sdt Yin Bdi ndm 2()(}4 thu^c Dt; dn Nghiin cflu lien nganh vl gia<br /> dinh Vi^t Nam irong chuyin ddi (VS-RDE-05), Vi^n Xa hdi hgc. Hd Ndi.<br /> Phan An. 2006. Hdy gitip dO cdc cd dflu Vi^l Nam 6 Ddi Loan nhilu hon nfla.<br /> Trong: Ky yiu hdi ihdo qudc liHdn nhdn xiiyin qudc gia trong frdi cdnh todn<br /> cdu hod. Trudng Dai hpc Khoa hgc Xa hdi vd Nhfln vfln TP Hd Chf Minh.<br /> uy ban Dfln .sd, Gia dinh vd Tri cm vd Trudng D?i hgc Khoa hgc xS hdi vi Nhfln<br /> vfln thdnh phd Hd Chf Minh. 2004. Thuc irgng kit hdn vdi ngudi Ddi Loan<br /> d Ddng hdng sdng Cifli Long.<br /> Vu Hilu Dfln vd Ngfln Hd. 2011. Vdn hod tdm ly gia dinh. Nxb. Vfin hod Thdng tin.<br /> VOTufln Huy 1995. "Nhflng khfa canh cua subiffn ddi gia dinh". Tap chf XfAtfi<br /> hgc, s6 4(52): 13-26.<br />