Tóm tắt Luận án: Kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại các ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam

`<br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> -------------------------------<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN ÁN<br /> <br /> KIỂM SOÁT NỘI BỘ HOẠT ĐỘNG TÍN<br /> DỤNG TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG<br /> MẠI CỔ PHẦN VIỆT NAM<br /> Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng<br /> Mã số: 9.34.02.01<br /> <br /> NCS: TRƯƠNG NGUYỄN TƯỜNG VY<br /> Người hướng dẫn khoa học:<br /> PGS.,TS.TRẦN HOÀNG NGÂN<br /> TS.VŨ VĂN THỰC<br /> <br /> TP.HỒ CHÍ MINH – THÁNG 12 NĂM 2018<br /> <br /> ,<br /> <br /> 1<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Ủy ban Basel về giám sát ngân hàng (NH) nhận định hệ thống kiểm soát nội bộ<br /> (KSNB) hữu hiệu là một thành phần quan trọng trong quản trị hoạt động của NH và<br /> là nền tảng cho hoạt động NH được an toàn và lành mạnh.<br /> Trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng (NH), hoạt động tín dụng (TD) được<br /> xem là một trong những hoạt động quan trọng nhất, đem lại nguồn thu và lợi nhuận<br /> cao cho ngân hàng (NH). Tuy nhiên, rủi ro tín dụng (RRTD) cũng gây ra những ảnh<br /> hưởng nghiêm trọng đến NH và được cho là rủi ro lớn nhất trong hoạt động của<br /> NH.<br /> Vì vậy, việc thiết lập KSNB hoạt động TD là một trong những giải pháp nhằm<br /> hạn chế ngay từ đầu các RRTD có thể phát sinh, đảm bảo cho hoạt động TD được<br /> an toàn, lành mạnh và hiệu quả.<br /> Nhằm hoàn thiện hệ thống quản trị rủi ro theo chuẩn mực quốc tế, trên cơ sở nền<br /> tảng tiếp cận báo cáo Basel 1998 cùng với kế thừa những điểm mới được cập nhật<br /> về KSNB của báo cáo COSO 2013, tác giả thiết lập KSNB hoạt động TD qua năm<br /> bộ phận cấu thành KSNB hoạt động TD là: môi trường kiểm soát, đánh giá rủi ro tín<br /> dụng, hoạt động kiểm soát tín dụng, thông tin và truyền thông, hoạt động giám sát<br /> tín dụng theo các nguyên tắc thiết lập KSNB được đề nghị bởi báo cáo báo cáo<br /> Basel cùng với kế thừa những điểm mới được cập nhật về KSNB của báo cáo<br /> COSO 2013 nhằm cung cấp sự đảm bảo hợp lý hoạt động TD hiệu quả. Bên cạnh<br /> đó, trên cơ sở tiếp cận lý thuyết hành vi có kế hoạch và lý thuyết động lực, tác giả<br /> nghiên cứu đề xuất các hình thức tạo động lực khác ngoài hai hình thức khen<br /> thưởng và kỷ luật được đề nghị bởi báo cáo Basel cùng với kế thừa những điểm mới<br /> được cập nhật về KSNB của báo cáo COSO 2013, nhằm đa dạng các hình thức<br /> động viên thuộc thành phần môi trường kiểm soát để gia tăng động lực làm việc của<br /> cán bộ, nhân viên tác nghiệp TD, từ đó nâng cao kết quả làm việc của cán bộ, nhân<br /> viên tác nghiệp TD và hiệu quả hoạt động TD (HQHĐTD) của NH.<br /> Với mục tiêu nghiên cứu là đánh giá được thực trạng KSNB hoạt động TD tại<br /> các ngân hàng thương mại cổ phần (NHTMCP) Việt Nam, từ đó khuyến nghị chính<br /> <br /> ,<br /> <br /> 2<br /> <br /> sách hoàn thiện KSNB hoạt động TD nhằm cung cấp sự đảm bảo hợp lý mục tiêu<br /> hoạt động TD đạt hiệu quả cao nhất tại NHTMCP Việt Nam, các phương pháp<br /> nghiên cứu định tính cụ thể như pương pháp nghiên cứu lịch sử, thống kê, mô tả, so<br /> sánh, phân tích, tổng hợp và quy nạp và công cụ định tính là phỏng vấn sâu các<br /> chuyên gia và phương pháp định lượng được thực hiện bởi phương pháp định lượng<br /> sơ bộ và định lượng chính thức, qua việc kiểm định độ tin cậy Cronbach Alpha,<br /> phân tích nhân tố khám phá, phân tích hệ số tương quan và phương pháp hồi quy<br /> tuyến tính bội.<br /> Kết quả nghiên cứu cho thấy để thiết lập KSNB hoạt động TD nhằm cung cấp sự<br /> đảm bảo hợp lý mục tiêu hoạt động TD đạt hiệu quả cao nhất, các NHTMCP Việt<br /> Nam nên thiết lập KSNB hoạt động TD qua thiết lập năm thành phần là môi trường<br /> kiểm soát, đánh giá rủi ro tín dụng, hoạt động kiểm soát tín dụng, thông tin và<br /> truyền thông, hoạt động giám sát tín dụng, trong đó thành phần MTKS được xây<br /> dựng cụ thể qua các nhân tố: Môi trường kiểm soát – Đạo đức nghề nghiệp, Môi<br /> trường kiểm soát – Kết quả làm việc, Môi trường kiểm soát – Động lực duy trì. Mỗi<br /> nhân tố này có mức độ tác động khác nhau đến HQHĐTD<br /> Từ kết quả nghiên cứu, tác giả gợi ý chính sách hoàn thiện việc thiết lập KSNB<br /> hoạt động TD tại các NHTMCP Việt Nam nhằm cung cấp sự đảm bảo hợp lý<br /> KSNB hoạt động TD được thiết lập sẽ có tác động tích cực nhất đến HQHĐTD.<br /> Nhà lãnh đạo của các NHTMCPVN tùy theo ý muốn chủ quan và sự cân nhắc giữa<br /> lợi ích, chi phí của việc thiết lập KSNB hoạt động TD tại NH, sẽ linh động vận<br /> dụng nhằm hoàn thiện việc thiết lập KSNB hoạt động TD được tối ưu nhất, giúp<br /> đảm bảo hợp lý mục tiêu hoạt động TD đạt hiệu quả cao nhất theo chiến lược phát<br /> triển của mỗi NH.<br /> <br /> ,<br /> <br /> 3<br /> <br /> CHƯƠNG 1<br /> GIỚI THIỆU<br /> 1.1. TÍNH CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI<br /> Quá trình hội nhập đòi hỏi các ngân hàng (NH) cần hoàn thiện hệ thống quản trị<br /> rủi ro nhằm đáp ứng chiến lược phát triển của NH nhưng vẫn đảm bảo duy trì hoạt<br /> động được an toàn và lành mạnh. Ủy ban Basel về giám sát NH (1998) nhận định<br /> rằng những tổn thất đáng kể phát sinh trong hoạt động NH chủ yếu xuất phát từ việc<br /> các NH đã không duy trì được hệ thống kiểm soát nội bộ (KSNB) hữu hiệu. Vì vậy,<br /> ngày 22/09/1998, ủy ban Basel đã phát hành khuôn mẫu KSNB được vận dụng<br /> riêng cho lĩnh vực NH để hướng dẫn các NH xây dựng hệ thống quản trị rủi ro hiệu<br /> quả (báo cáo Basel 1998).<br /> Qua phân tích về nội dung của báo cáo Basel 1998 có thể thấy rằng, báo cáo<br /> Basel 1998 không đưa ra những lý luận mới mà chỉ vận dụng các lý luận cơ bản của<br /> khuôn mẫu KSNB được ủy ban COSO ban hành năm 1992 vào lĩnh vực NH.<br /> Vào năm 2013, do môi trường kinh doanh đã có nhiều thay đổi nên ủy ban<br /> COSO đã ban hành khuôn mẫu KSNB mới (báo cáo COSO 2013). Tuy nhiên, cho<br /> đến nay, ủy ban Basel vẫn chưa ban hành khuôn mẫu KSNB mới được vận dụng<br /> riêng cho lĩnh vực NH. Vì vậy, việc nghiên cứu trên cơ sở nền tảng tiếp cận báo cáo<br /> Basel 1998 cùng với kế thừa những điểm mới được cập nhật về KSNB của báo cáo<br /> COSO 2013 là cần thiết.<br /> Là khuôn mẫu KSNB nổi tiếng trên thế giới, tuy nhiên, theo tác giả, báo cáo<br /> Basel 1998 vẫn cần bổ sung các hình thức động viên khác đa dạng hơn ngoài hai<br /> hình thức khen thưởng và kỷ luật thuộc thành tố môi trường kiểm soát của KSNB<br /> nhằm nâng cao hiệu quả làm việc của cán bộ nhân viên.<br /> Trong hoạt động kinh doanh của NH, hoạt động tín dụng (TD) được xem là một<br /> trong những hoạt động quan trọng nhất, đem lại nguồn thu và lợi nhuận cao cho<br /> NH. Tuy nhiên, rủi ro tín dụng (RRTD) cũng gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng<br /> đến NH và được cho là rủi ro lớn nhất trong hoạt động của NH. Vì vậy, việc phòng<br /> <br /> ,<br /> <br /> 4<br /> <br /> ngừa và hạn chế RRTD là việc làm cần thiết đối với các NH. Kết quả tổng quan các<br /> nghiên cứu liên quan cho thấy, hiện có rất ít các công trình nghiên cứu về quản trị<br /> rủi ro TD qua chức năng kiểm soát, cả về lý thuyết và thực nghiệm.<br /> Xuất phát từ lý do trên, tác giả chọn đề tài “Kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng<br /> tại các ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam” để thực hiện nghiên cứu.<br /> 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU<br /> Mục tiêu nghiên cứu tổng quát<br /> Đánh giá được thực trạng về KSNB hoạt động TD tại các ngân hàng thương mại<br /> cổ phần Việt Nam (NHTMCPVN), từ đó khuyến nghị giải pháp hoàn thiện việc<br /> thiết lập KSNB hoạt động TD nhằm cung cấp sự đảm bảo hợp lý mục tiêu hoạt<br /> động TD đạt hiệu quả cao nhất.<br /> Mục tiêu nghiên cứu cụ thể<br /> Một là, đánh giá thực trạng sự hiện hữu của các thành tố của KSNB hoạt động<br /> TD và hiệu quả hoạt động tín dụng (HQHĐTD) tại một số NHTMCPVN.<br /> Hai là, xác định và đo lường mức độ ảnh hưởng của các nhân tố cấu thành<br /> KSNB hoạt động TD đến HQHĐTD<br /> Ba là, khuyến nghị giải pháp hoàn thiện KSNB hoạt động TD nhằm cung cấp sự<br /> đảm bảo hợp lý mục tiêu hoạt động TD đạt hiệu quả cao nhất.<br /> 1.3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU<br /> Để đạt được mục tiêu nghiên cứu trên, đề tài tập trung trả lời các câu hỏi sau:<br /> Một là, thực trạng sự hiện hữu của các thành tố của KSNB hoạt động TD và<br /> HQHĐTD tại một số NHTMCPVN như thế nào?<br /> Hai là, các nhân tố nào cấu thành KSNB hoạt động TD và mức độ ảnh hưởng<br /> của các nhân tố này đến HQHĐTD?<br /> Ba là, giải pháp nào sẽ hoàn thiện KSNB hoạt động TD nhằm cung cấp sự đảm<br /> bảo hợp lý mục tiêu hoạt động TD đạt hiệu quả cao nhất?<br /> 1.4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu:<br /> <br /> ,<br /> <br />