Ung thư di căn tủy: Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 2 * 2014<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> UNG THƯ DI CĂN TỦY: ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ CẬN LÂM SÀNG<br /> Trần Quí Phương Linh*, Nguyễn Tiến Hiển*, Phạm Thị Thúy An*, Nguyễn Ngọc Mai*,<br /> Đào Thị Thu Hằng*, Nguyễn Ngọc Điệp**, Nguyễn Tự*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Ung thư di căn là hiện tượng khối u nguyên phát lan xa đến các tạng, hạch và những vùng<br /> khác trong cơ thể, tạo nên những ổ ung thư mới. Ổ ung thư nguyên phát có thể rất nhỏ, đôi khi không phát hiện<br /> được trên lâm sàng, nhưng lại tạo nhiều ổ ung thư thứ phát rất lớn. Ung thư di căn tủy xương có thể có rất<br /> nhiều triệu chứng, làm giảm chất lượng cuộc sống và có thể dẫn đến tử vong.<br /> Mục tiêu: Khảo sát đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh nhân ung thư di căn tủy xương tại Bệnh<br /> viện Chợ Rẫy.<br /> Đối tượng nghiên cứu: Tất cả các bệnh nhân có kết quả tủy đồ là ung thư di căn tủy.<br /> Phương pháp nghiên cứu: mô tả cắt ngang<br /> Kết quả và kết luận: Khảo sát 20 bệnh nhân ung thư di căn tủy từ tháng 01/2011 đến 12/2012 tại Bệnh<br /> viện Chợ Rẫy, chúng tôi nhận thấy tuổi trung bình của bệnh nhân là 56,5 ± 18,3, nam chiếm đa số (80%). Đa số<br /> các bệnh nhân đều có triệu chứng lâm sàng mơ hồ như đau xương (40%), mệt (25%), thiếu máu (75%), giảm<br /> tiểu cầu (45%), thiếu máu và giảm tiểu cầu (45%). Chẩn đoán lâm sàng là u tiền liệt tuyến (10%), u trực tràng,<br /> u gan, u não, bướu tuyến thượng thận mỗi loại chiếm tỷ lệ 5%, còn lại là 13 (65%) trường hợp không rõ nguyên<br /> nhân. Chỉ có 1 trường hợp có vị trí ung thư nguyên phát là carcinoma tuyến ở phế quản phổi.<br /> Từ khóa: Ung thư tạng đặc, di căn, tủy xương<br /> <br /> ABSTRACT<br /> BONE MARROW METASTASIS: CLINICAL PRESENTATION AND LABORATORY TEST<br /> Tran Qui Phuong Linh, Nguyen Tien Hien, Pham Thi Thuy An,<br /> Nguyen Ngoc Mai, Dao Thi Thu Hang, Nguyen Ngoc Diep, Nguyen Tu<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 - Supplement of No 2 - 2014: 111-115<br /> Background: Metastatic cancer is the phenomena of primary tumor that involves in the other organs, glands<br /> and others parts of the body, creating new cancer. Primary cancer can be very small, sometimes we are not able to<br /> detecte clinically; however, it can create a large secondary cancer. Metastatic bone marrow cance have many<br /> systoms, which might reduce the quality of life and lead to death.<br /> Objectives: Survey the clinical presentation and laboratory test of bone marrow metastasis at Cho Ray<br /> hospital.<br /> Subject of study: All patients with diagnosed bone marrow metastasis.<br /> Method: Perspective study.<br /> Result and conclusion: Evalutation of bone marrow metastasis were explored with 20 patients at Cho Ray<br /> hospital from January 2011 to December 2012. The result shows that mean age was 56,5 ± 18,3, 80% male. Most<br /> of patients suffered from unclear clinical symptoms as paining in the bone (40%), fatigue (25%). Anemia (75%),<br /> thrombocytopenia (45%), anemia and thrombocytopenia (45%) were the most common symptoms. Clinical<br /> diagnosis included prostate tumor (10%), rectum tumor (5%), laryngeal carcinoma (5%), liver tumor (5%),<br /> * Khoa Huyết học Bệnh viện Chợ Rẫy;<br /> Tác giả liên lạc: BS. Trần Quí Phương Linh<br /> <br /> ** Phòng Kế hoạch Tổng hợp Bệnh viện Chợ Rẫy<br /> DĐ: 0908684818; Email: tranquyphuonglinh@yahoo.com<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Chợ Rẫy 2013<br /> <br /> 111<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 2 * 2014<br /> <br /> brain tumor (5%), adrenal tumor (5%), and 13 of cases were unknown reason (65%). There was only one<br /> circumstance that has the position of primary cancer is carcinoma in bronchopulmonary.<br /> Key words: solid tumor, metastasis, bone marrow.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Ung thư di căn là hiện tượng khối u nguyên<br /> phát lan xa đến các tạng, hạch và những vùng<br /> khác trong cơ thể, tạo nên những ổ ung thư mới.<br /> Ổ ung thư nguyên phát có thể rất nhỏ, đôi khi<br /> không phát hiện được trên lâm sàng, nhưng lại<br /> tạo nhiều ổ ung thư thứ phát rất lớn, và lại có<br /> biểu hiện lâm sàng đầu tiên. Ung thư có thể di<br /> căn theo đường máu, mạch bạch huyết hay<br /> đường tự nhiên. Di căn tủy xương là biến chứng<br /> thường xảy ra ở bệnh nhân ung thư giai đoạn<br /> muộn. Hầu hết là ung thư di căn thuộc loại<br /> carcinoma tuyến biệt hóa kém, từ phổi, tuyến<br /> giáp, vú, tuyến tiêu hóa, thận, tiền liệt tuyến(2,).<br /> Mặc dù hậu quả của ung thư di căn tủy xương<br /> khó tiên lượng, nhưng ở Mỹ, mỗi năm có<br /> khoảng ½ bệnh nhân ung thư chết do di căn tủy<br /> xương. Ung thư di căn tủy xương có thể có rất<br /> nhiều triệu chứng, làm giảm chất lượng cuộc<br /> sống và có thể dẫn đến tử vong..<br /> Thủ thuật tủy đồ và sinh thiết tủy là một xét<br /> nghiệm được chọn khi bệnh nhân có biểu hiện<br /> tổn thương hệ tạo máu bao gồm thiếu máu, giảm<br /> bạch cầu, tiểu cầu không đáp ứng với điều trị.<br /> Tủy đồ là một xét nghiệm cho kết quả tương đối<br /> nhanh (khoảng 48h), có thể phát hiện được các ổ<br /> ung thư di căn đến tủy, đồng thời phát hiện<br /> được các ung thư tại tủy như bạch cầu cấp, bạch<br /> cầu mạn,….<br /> Tại Khoa Huyết Học - Bệnh viện Chợ Rẫy, từ<br /> tháng 01.2011đến 12.2012, chúng tôi có 20 trường<br /> hợp ung thư di căn tủy được phát hiện, chính vì<br /> thế chúng tôi tiến hành khảo sát đặc điểm lâm<br /> sàng và cận lâm sàng của các trường hợp này.<br /> <br /> TỔNG QUAN<br /> Ung thư tạng đặc di căn đến tủy xương<br /> thường gặp ở giai đoạn cuối của bệnh và có tiên<br /> lượng xấu. Các tạng đặc thường gặp như ung<br /> thư tiền liệt tuyến, dạ dày, phổi, tuyến giáp…<br /> <br /> 112<br /> <br /> Đôi khi ung thư di căn tủy xương không rõ<br /> nguồn gốc(1,2). Bệnh nhân đến nhập viện với triệu<br /> chứng rất mơ hồ, có thể là đau nhức xương, đau<br /> bụng, mệt mỏi, xanh xao. Biểu hiện thiếu máu<br /> thường gặp hơn. Các dấu ấn ung thư như CEA,<br /> AFP, PSA, CA 125, CA 15.3 , CA 19.9, được thực<br /> hiện để tìm ổ ung thư nguyên phát. Các phương<br /> tiện chẩn đoán hình ảnh cũng được thực hiện<br /> như: siêu âm, CT scan, MRI, PetCT.<br /> Tủy đồ là một xét nghiệm cho kết quả<br /> tương đối nhanh (khoảng 48h), có thể phát<br /> hiện được các ổ ung thư di căn đến tủy, đồng<br /> thời phát hiện được các ung thư tại tủy như<br /> bạch cầu cấp, bạch cầu mạn,…. Theo Syed, hồi<br /> cứu 124 trường hợp u tạng đặc, có 31 trường<br /> hợp (25%) di căn đến tủy xương. Trong đó<br /> ung thư tiền liệt tuyến chiếm tỷ lệ cao nhất<br /> (36%), tiếp đến là ung thư dạ dày (25%), ung<br /> thư nội mạc tử cung (14,2%), thiếu máu gặp<br /> trong đa số các trường hợp (71,4%), giảm tiểu<br /> cầu chiếm 45%. Theo Saadettin Kinlickap(1) tại<br /> Ankara, Turkey, hồi cứu 3842 trường hợp làm<br /> tủy đồ từ tháng 1/1993 đến tháng 12/2004, có<br /> 73 trường hợp (2%) phát hiện ung thư di căn<br /> tủy xương. Trong đó ung thư vú chiếm tỷ lệ<br /> 28,8, ung thư phổi chiếm 23,3%, còn lại là các<br /> loại ung thư khác như dạ dày, tiền liệt tuyến,<br /> sarcom phần mềm…., ngoài ra còn có 8,2%<br /> không rõ nguồn gốc. Thiếu máu gặp 68,5%,<br /> giảm bạch cầu chiếm 23,3% và giảm tiểu cầu<br /> 58,9%.<br /> <br /> Mục tiêu nghiên cứu<br /> Mục tiêu tổng quát<br /> Khảo sát đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng<br /> của bệnh nhân ung thư di căn tủy xương.<br /> Mục tiêu cụ thể<br /> Xác định tỷ lệ ung thư di căn theo tuổi, giới.<br /> Xác định tỷ lệ ung thư di căn theo đặc điểm<br /> lâm sàng.<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Chợ Rẫy 2013<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 2 * 2014<br /> Xác định tỷ lệ ung thư di căn theo đặc điểm<br /> cận lâm sàng.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG-PHƯƠNGPHÁP NGHIÊNCỨU<br /> Thiết kế nghiên cứu<br /> Nghiên cứu mô tả cắt ngang.<br /> <br /> Đối tượng<br /> Kỹ thuật chọn mẫu: tất cả các hồ sơ.<br /> Tiêu chí chọn mẫu: tất cả các bệnh nhân có<br /> kết quả tủy đồ là ung thư di căn tủy.<br /> <br /> Phương pháp thống kê<br /> Phân tích và xử lý số liệu bằng phần mềm R<br /> 2.15.2.<br /> <br /> KẾT QUẢ<br /> Đặc điểm về tuổi, giới<br /> Bảng 1: Đặc tính mẫu: (n= 20)<br /> Đặc điểm<br /> Tuổi (TB ± ĐLC) (năm)<br /> Nhỏ nhất<br /> Lớn nhất<br /> Giới tính<br /> Nam (%)<br /> Nữ (%)<br /> <br /> Số trường hợp<br /> 56,5 ± 18,3<br /> 30<br /> 82<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> <br /> 16<br /> 04<br /> <br /> 80<br /> 20<br /> <br /> Trong 20 bệnh nhân, tuổi trung bình là 56,5.<br /> Cao nhất là 82 tuổi, thấp nhất là 30 tuổi. Đa số là<br /> bệnh nhân nam chiếm 80%.<br /> <br /> Các đặc điểm lâm sàng<br /> Bảng 2: Đặc điểm lâm sàng<br /> Đặc điểm lâm sàng<br /> Chảy máu mũi<br /> Co giật<br /> Sốt<br /> Xanh xao<br /> Xuất huyết tiêu hóa<br /> Đau bụng<br /> Mệt<br /> Đau xương<br /> <br /> Số trường hợp<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 2<br /> 5<br /> 8<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 5<br /> 5<br /> 5<br /> 5<br /> 5<br /> 10<br /> 25<br /> 40<br /> <br /> Các đặc điểm cận lâm sàng<br /> Bảng 3: Các đặc điểm cận lâm sàng<br /> Đặc điểm cận lâm sàng<br /> Mức độ thiếu máu:<br /> Bình thường<br /> Thiếu máu nhẹ<br /> Thiếu máu trung bình<br /> <br /> Số trường hợp<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> <br /> 3<br /> 4<br /> 7<br /> <br /> 15<br /> 20<br /> 35<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Đặc điểm cận lâm sàng Số trường hợp<br /> Thiếu máu nặng<br /> 6<br /> Bạch cầu hạt:<br /> Bình thường<br /> 12<br /> Giảm<br /> 1<br /> Tăng<br /> 7<br /> Tiểu cầu<br /> Bình thường<br /> 11<br /> Giảm<br /> 9<br /> Thiếu máu và giảm bạch cầu<br /> 1<br /> hạt<br /> Thiếu máu và giảm tiểu cầu<br /> 9<br /> CT CSAN (n= 9)<br /> Tổn thương xương<br /> 5<br /> U đài bể thận<br /> 1<br /> U gan<br /> 1<br /> U trực tràng<br /> 1<br /> Theo dõi abces lách<br /> 1<br /> MRI (n=4)<br /> Tổn thương cột sống<br /> 3<br /> U não<br /> 1<br /> PET CT (n=5)<br /> Tổn thương đốt sống<br /> 4<br /> Tổn thương xương đùi<br /> 1<br /> CEA (n=12)<br /> Bình thường<br /> 9<br /> Tăng<br /> 3<br /> AFP (n=12)<br /> Bình thường<br /> 11<br /> Tăng<br /> 1<br /> PSA (n=7)<br /> Bình thường<br /> 5<br /> Tăng<br /> 2<br /> CA 125 (n=7)<br /> Bình thường<br /> 2<br /> Tăng<br /> 5<br /> CA 15.3 (n=7)<br /> Bình thường<br /> 3<br /> Tăng<br /> 4<br /> CA 19.9 (n=11)<br /> Bình thường<br /> 8<br /> Tăng<br /> 3<br /> CYFRA (n= 9)<br /> Bình thường<br /> 5<br /> Tăng<br /> 4<br /> NSE (n=2)<br /> Bình thường<br /> 1<br /> Tăng<br /> 1<br /> Giải phẩu bệnh (n=1)<br /> 1<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 30<br /> 60<br /> 5<br /> 35<br /> 55<br /> 45<br /> 5<br /> 45<br /> 55,6<br /> 11,1<br /> 11,1<br /> 11,1<br /> 11,1<br /> 75<br /> 25<br /> 80<br /> 20<br /> 75<br /> 25<br /> 91,6<br /> 8,4<br /> 71,4<br /> 28,6<br /> 28,6<br /> 71,4<br /> 42,8<br /> 57,1<br /> 72,7<br /> 27,3<br /> 55,6<br /> 44,4<br /> 50<br /> 50<br /> 100<br /> <br /> Trong 20 bệnh nhân, đa số là các bệnh nhân<br /> đau xương chiếm 8 (40%) bệnh nhân, còn lại các<br /> triệu chứng mơ hồ như: mệt 5 (25%) trường hợp,<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Chợ Rẫy 2013<br /> <br /> 113<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 2 * 2014<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> đau bụng 2 (10%) trường hợp, chảy máu mũi, co<br /> giật, sốt…<br /> Trong 20 bệnh nhân, có 6 (30%) bệnh nhân<br /> thiếu máu mức độ nặng, 7 (35%) bệnh nhân<br /> thiếu máu mức độ trung bình, 1 (5%) bệnh nhân<br /> giảm bạch cầu hạt, 9 (45%) bệnh nhân giảm tiểu<br /> cầu, 1 (5%) bệnh nhân thiếu máu và giảm bạch<br /> cầu hạt, 9 (45%) bệnh nhân thiếu máu và giảm<br /> tiểu cầu.<br /> Trong 20 bệnh nhân có 9 bệnh nhân được<br /> làm CT Scan, 4 bệnh nhân làm MRI, 5 bệnh nhân<br /> làm PET CT, đa số là tổn thương xương.<br /> <br /> Trong 20 bệnh nhân, có 12 bệnh nhân làm<br /> CEA, 3 (25%) bệnh nhân có giá trị tăng, 12 bệnh<br /> nhân làm AFP, có 1 (8,4%) bệnh nhân có giá trị<br /> tăng, 7 bệnh nhân làm PSA, có 2 (28,6%) bệnh<br /> nhân có giá trị tăng, 7 bệnh nhân làm CA 125, có<br /> 5 (71,4%) có giá trị tăng, 7 bệnh nhân làm CA<br /> 15.3, có 4 (57,1%) bệnh nhân có giá trị tăng, 11<br /> bệnh nhân làm CA19.9, có 3 (27,3%) bệnh nhân<br /> có giá trị tăng, 9 bệnh nhân làm Cyfra, có 4<br /> (44,4%) bệnh nhân có giá trị tăng, 2 bệnh nhân<br /> làm NSE, có 1 (50%) bệnh nhân có giá trị tăng.<br /> Trong 20 bệnh nhân, có 1 bệnh nhân làm giải<br /> phẩu bệnh kết quả là carcinoma tuyến ở phế<br /> quản phổi.<br /> <br /> Đặc điểm cận lâm sàng của bệnh nhân có tế bào ung thư di căn tủy xương<br /> Bảng 4: Đặc điểm cận lâm sàng của bệnh nhân có tế bào ung thư di căn tủy xương<br /> Cận lâm Hình ảnh Dấu ấn ung thư (CEA<br /> sàng học (CT/ / AFP/ PSA/ CA 125 /<br /> CA 15.3/ CA 19.9/<br /> MRI/ PET<br /> Chẩn<br /> Cyfra/ NSE)<br /> CT)<br /> đoán lâm sàng<br /> Bướu tuyến thượng<br /> +/ K/ K<br /> K /K /+/ K/ K/ K/ K/ K<br /> thận (n=1)<br /> U gan(n=1)<br /> +/ K/ K<br /> + /+ /K/ +/ +/ K/ K/ K<br /> Ung thư phế quản(n=1)<br /> <br /> +/ K/ K<br /> <br /> K /- /+/ K/ K/ K/ K/ K<br /> <br /> U trực tràng(n=1)<br /> +/ K/ K<br /> Không thực hiện<br /> U tiền liệt tuyến (n=2)<br /> +/ K/ +<br /> - /- /+/ -/ +/ - / -/ K<br /> U não (n=1)<br /> +/ +/ +<br /> + /± /-/ K/ +/ +/ +/ +<br /> Không rõ nguyên nhân<br /> +, 6- /+,7- /3-/4-/ 2+, 23+/ 3+/ 3+<br /> (n=13)<br /> / +, 6-/ 2+, 3-/-<br /> <br /> Giải phẩu bệnh<br /> <br /> Tủy đồ<br /> (có tế bào ung<br /> thư di căn tủy<br /> xương)<br /> <br /> Không thực hiện<br /> <br /> +<br /> <br /> Không thực hiện<br /> Carcinoma tuyến ở<br /> phế quản phổi.<br /> Không thực hiện<br /> Không thực hiện<br /> Không thực hiện<br /> <br /> +<br /> <br /> +<br /> +<br /> +<br /> <br /> Không thực hiện<br /> <br /> +<br /> <br /> +<br /> <br /> Chẩn đoán xác<br /> định<br /> <br /> Carcinoma tuyến ở<br /> phế quản phổi<br /> <br /> Ghi chú: +: giá trị dương, -: giá trị âm, K: không thực hiện.<br /> <br /> Trong 20 bệnh nhân, chúng tôi thấy có 1<br /> bệnh nhân u gan có các dấu ấn CEA, AFP, CA<br /> 125, CA15.3, CA 19.9 có giá trị tăng, CT thấy<br /> hình ảnh u gan (P), 1 bệnh nhân ung thư phế<br /> quản có CA 19.9, CYFRA tăng, CT thấy hình<br /> ảnh tổn thương xương , 2 bệnh nhân ung thư<br /> tiền liệt tuyến có PSA tăng, CT và PET CT đều<br /> có hình ảnh tổn thương xương, 1 bệnh nhân u<br /> não có CEA, CA 15.3 tăng, MRI có hình ảnh u<br /> não, CT và PET CT đều có hình ảnh tổn<br /> thương xương, 13 ca không rõ nguyên nhân có<br /> 1 bệnh nhân tăng CEA, 2 bệnh nhân tăng CA<br /> 15.3 và 1 bệnh nhân tăng CA 19.9, 1 bệnh nhân<br /> có NSE tăng, 3 trường hợp làm CT, 2 trường<br /> hợp có hình ảnh tổn thương xương, 1 trường<br /> <br /> 114<br /> <br /> hợp theo dõi abces lách, 3 trường hợp làm<br /> MRI, 3 trường hợp làm PET CT đều có hình<br /> ảnh tổn thương xương.<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Hồi cứu 20 bệnh nhân ung thư di căn tủy,<br /> chúng tôi thấy:<br /> Tuổi trung bình bệnh nhân là 56,5 ± 18,3.<br /> Theo tác giả Saadettin Kinlickap 49,4 ± 12,9. Kết<br /> quả nghiên cứu tại Bệnh viện Chợ Rẫy tuổi<br /> trung bình của bệnh nhân cao hơn.<br /> Tỷ lệ nam là 80%, cao hơn kết quả nghiên<br /> cứu của tác giả Saadettin Kinlickap và Syed,<br /> theo tác giả này thì tỷ lệ nam nữ gần như<br /> tương đương.<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Chợ Rẫy 2013<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 2 * 2014<br /> Các triệu chứng lâm sàng rất mơ hồ, thường<br /> là nếu tìm được vị trí u thì sẽ có triệu chứng lâm<br /> sàng đặc trưng như xuất huyết tiêu hóa (ung thư<br /> trực tràng), co giật (u não). Còn lại đều biểu hiện<br /> rất mơ hồ, như đau xương chiếm tỷ lệ cao 40%,<br /> mệt chiếm tỷ lệ 25%.<br /> Thiếu máu gặp trong đa số các trường hợp<br /> chiếm tỷ lệ 75%, giảm bạch cầu hạt 1 (5%) trường<br /> hợp, giảm tiểu cầu chiếm tỷ lệ 45%, thiếu máu và<br /> giảm tiểu cầu chiếm 45%, phù hợp với các tác giả<br /> khác như theo Syed thiếu máu gặp trong đa số<br /> các trường hợp (71,4%), giảm tiểu cầu chiếm<br /> 45,1%, theo Saadettin Kinlickap tại Ankara thiếu<br /> máu gặp 68,5%, giảm bạch cầu chiếm 23,3% và<br /> giảm tiểu cầu 58,9%.<br /> Các xét nghiệm về chẩn đoán hình ảnh như<br /> CT Scan, MRI, Pet CT, đa số các trường hợp chỉ<br /> thấy tổn thương xương.<br /> Trong 20 bệnh nhân ung thư di căn tủy,<br /> chúng tôi thấy có 10% là u tiền liệt tuyến, u trực<br /> tràng, u gan, u não, bướu tuyến thượng thận mỗi<br /> loại chiếm tỷ lệ 5%, còn lại là 13 (65%) trường<br /> hợp không rõ nguyên nhân, chỉ có 1 (5%) trường<br /> hợp có kết quả giải phẫu bệnh là carcinoma<br /> tuyến ở phế quản phổi, tỷ lệ này khác biệt so với<br /> các tác giả trên thế giới. Theo Saadettin Kinlickap<br /> tại Ankara, chỉ có 8,2% là không rõ nguồn gốc,<br /> ung thư vú (28,8%) và ung thư phổi (23,3%)<br /> chiếm tỷ lệ cao.<br /> Các dấu ấn ung thư được thực hiện để<br /> hướng đến chẩn đoán, bệnh nhân u gan có<br /> CEA, AFP, CA 125, CA 15.3 tăng cao, bệnh<br /> nhân ung thư phế quản có CA 19.9, Cyfra tăng<br /> cao, bệnh nhân u tiền liệt tuyến có PSA tăng<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> cao, bệnh nhân u não di căn gan, phổi, xương<br /> lại có CEA, CA 15.3, CA 19.9 tăng. Tuy nhiên,<br /> các bệnh nhân không tìm được ổ ung thư<br /> nguyên phát thì các dấu ấn ung thư vẫn tăng<br /> nhưng không đặc hiệu, có trường hợp CA 19.9<br /> tăng cao (> 50.000), CEA = 810,3, nhưng các xét<br /> nghiệm khác như CT, MRI, PET CT vẫn không<br /> tìm ra vị trí ung thư nguyên phát.<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Hồi cứu 20 bệnh nhân ung thư di căn tủy, ta<br /> thấy tuổi trung bình của bệnh nhân là 56,5 ± 18,3,<br /> nam chiếm đa số (80%). Đa số các bệnh nhân đều<br /> có triệu chứng lâm sàng mơ hồ như đau xương<br /> (40%), mệt chiếm tỷ lệ 25%. Thiếu máu chiếm tỷ<br /> lệ 75%, giảm tiểu cầu chiếm 45%, thiếu máu và<br /> giảm tiểu cầu chiếm 45%.<br /> Chẩn đoán lâm sàng là ung thư tiền liệt<br /> tuyến (10%), ung thư trực tràng, ung thư phế<br /> quản, ung thư gan, u não, bướu tuyến thượng<br /> thận mỗi loại chiếm tỷ lệ 5%, còn lại là 13 (65%)<br /> trường hợp không rõ nguyên nhân. Có 1 (5%)<br /> bệnh nhân tìm được ổ ung thư nguyên phát là<br /> carcinoma tuyến ở phế quản phổi.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> <br /> Kilickap S, Erman M, Dinorcer M et al. (2007) Bone marrow<br /> metastsis of solid tumors: Clinicopathological evaluation of 73<br /> cases. Turkish Journal of cancer. 85-88<br /> Mehdi. SR (2011). Metastasis of solid tumors in bone marrow:<br /> a study from Northern India. Indian J Hematol Blood<br /> Transfus. 27(2):93-5.<br /> <br /> Ngày nhận bài:<br /> <br /> 06/03/2013<br /> <br /> Ngày phản biện đánh giá bài báo:<br /> <br /> 14/08/2013<br /> <br /> Ngày bài báo được đăng:<br /> <br /> 30/05/2014<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Chợ Rẫy 2013<br /> <br /> 115<br /> <br />