Xây dựng quy trình định lượng đồng thời curdion và germacron trong thân rễ ngải trắng (Rhizoma curcumae aromaticae)

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 2 * 2019<br /> <br /> <br /> XÂY DỰNG QUY TRÌNH ĐỊNH LƯỢNG ĐỒNG THỜI CURDION<br /> VÀ GERMACRON TRONG THÂN RỄ NGẢI TRẮNG<br /> (RHIZOMA CURCUMAE AROMATICAE)<br /> Võ Thanh Hóa*, Lê Nữ Huỳnh Như*, Huỳnh Thanh Tuấn**, Đỗ Đức Minh**, Huỳnh Trường Huê***,<br /> Lê Kiều Minh**, Nguyễn Đức Hạnh*<br /> <br /> TÓMTẮT<br /> Mở đầu – mục tiêu: Curdion và germacron là 2 hoạt chất đã được công bố có tác dụng kháng khối u<br /> của dược liệu Ngải trắng (Curcuma aromatica). Hiện nay, Dược Điển Việt Nam V chưa quy định tiêu<br /> chuẩn cho dược liệu này và chưa có công trình nghiên cứu công bố về quy trình định lượng đồng thời<br /> curdion và germacron trong dược liệu Ngải trắng. Vì vậy, đề tài được thực hiện nhằm mục tiêu xây dựng<br /> quy trình định lượng đồng thời curdion và germacron trong thân rễ Ngải trắng bằng phương pháp sắc ký<br /> lỏng hiệu năng cao (HPLC).<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Quy trình xử lý mẫu và quy trình sắc ký HPLC định lượng<br /> đồng thời curdion và germacron từ dược liệu Ngải trắng được sàng lọc và chọn lựa. Tính đặc hiệu, tính<br /> tương thích hệ thống, tính tuyến tính, độ lặp lại và độ đúng của quy trình định lượng được thẩm định theo<br /> hướng dẫn của ICH.<br /> Kết quả và bàn luận: Trong giai đoạn chuẩn bị mẫu, ethanol 96% và acetonitril được chọn lần lượt là<br /> dung môi chiết dược liệu Ngải trắng bằng Soxhlet và chiết lại cắn để loại tạp. Điều kiện sắc ký HPLC tối ưu<br /> bao gồm cột Hypersil gold C18 (250 x 4,6 mm, 5 µm), bước sóng phát hiện ở 214 nm, nhiệt độ cột 30oC, tốc<br /> độ dòng 1 ml/phút. Hỗn hợp acetonitril - nước được chọn làm dung môi pha động với tỷ lệ acetonitril lần<br /> lượt là 35%, 38%, 68% và 75% ở 0, 5, 24-27 và 32-50 phút. Quy trình đạt tính đặc hiệu, tính tương thích<br /> hệ thống, tính tuyến tính (19 – 585,2 µg/ml, R2 = 1 đối với curdion và 0,96 – 28,83 µg/ml, R2 = 0,9999 đối<br /> với germacron), độ lặp lại (RSD của curdion, germacron lần lượt là 1,51% và 6,97 %), độ đúng với tỷ lệ hồi<br /> phục của curdion và germacron lần lượt trong khoảng 91,26% - 102,78% và 82,54% - 102,42%.<br /> Kết luận: Đây là nghiên cứu đầu tiên xây dựng quy trình định lượng đồng thời curdion và germacron<br /> từ thân rễ Ngải trắng bằng phương pháp HPLC. Quy trình định lượng đạt yêu cầu về thẩm định theo<br /> hướng dẫn của ICH và có thể được ứng dụng để kiểm soát chất lượng dược liệu thân rễ Ngải trắng.<br /> Từ khóa: Rhizoma Curcumae aromaticae, curdion, germacron, định lượng, HPLC<br /> ABSTRACT<br /> SIMULTANEOUS DETERMINATION OF CURDIONE AND GERMACRONE FROM RHIZOMA<br /> CURCUMAE AROMATICAE BY HIGH PERFORMANCE LIQUID CHROMATOGRAPHY<br /> Vo Thanh Hoa, Le Nu Huynh Nhu, Huynh Thanh Tuan, Do Duc Minh, Huynh Truong Hue<br /> Le Kieu Minh, Nguyen Duc Hanh<br /> * Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Supplement of Vol. 23 - No 2- 2019: 256-264<br /> <br /> Background - Objectives: Curdione and germacrone are the two well-known anti-tumor components<br /> of C. aromatica. Until now there has been no monograph in Vietnamese Pharmacopoeia and no study has<br /> *Khoa Dược, Đại Học Y Dược Thành Phố Hồ Chí Minh<br /> **<br /> Trung Tâm Y Sinh Học Phân Tử, Đại Học Y Dược Thành Phố Hồ Chí Minh<br /> ***<br /> Khoa Nông Nghiệp Và Tài Nguyên Thiên Nhiên, Trường Đại Học An Giang<br /> Tác giả liên lạc: TS. Nguyễn Đức Hạnh ĐT: 0913576748 Email: duchanh@ump.edu.vn<br /> 256 Chuyên Đề Dược<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 2 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> been reported on curdione and germacrone determination from C. aromatica. Therefore, this study was<br /> conducted to develop an analytical procedure for simultaneous determination of curdione and germacrone<br /> from rhizoma Curcumae aromaticae using the high performance liquid chromatography (HPLC) method.<br /> Methods: The sample preparation methods and the HPLC conditions for simultanious determination of<br /> curdione and germacrone were screened and selected. The specificity, suitability, linearity, precision and<br /> accuracy of the analytical method was validated according to the ICH guidelines.<br /> Results: For sample preparation, ethanol 96% and acetonitril were chosen as the two solvents for<br /> Soxhlet extraction and residue extraction, respectively. The optimized HPLC condition employed Hypersil<br /> Gold C18 column (250 x 4.6 mm; 5 µm), a detection wavelength of 214 nm, a column temperature of 30oC,<br /> a flow rate of 1 ml/min and a mixture of acetonitrile and water as a mobile phase. The ratios of acetonitrile<br /> were 35%, 38%, 68% and 75% at 0 min, 5 min, 24-27 min and 32-50 min, respectively. The specificity and<br /> suitability were found to meet the requirements. There are good correlations between peak areas and<br /> curdione concentrations (19 – 585.2 µg/ml, R2 = 1) and germacrone concentrations (0.96 – 28.83 µg/ml, R2<br /> = 0.9999). The RSD values of precision were found to be at 1.51% (for curdione) and 6.97 % (for<br /> germacrone). The analytical method accuracy was high with recovery percentages of 91.26% - 102.78% and<br /> 82.54% - 102.42% for curdione and germacrone, respectively.<br /> Conclusions: The analytical procedure for simultaneous determination of curdione and germacrone<br /> from rhizoma Curcumae aromaticae using HPLC method has been reported for the first time. The<br /> quantitation method meets the ICH requirements of validation and could be applied for quality control of<br /> rhizoma Curcumae aromaticae.<br /> Keywords: Rhizoma Curumae aromaticae, curdione, germacrone, quantitation, HPLC.<br /> ĐẶTVẤNĐỀ lượng đồng thời curdion và germacron trong<br /> dược liệu thân rễ Ngải trắng (Rhizoma<br /> Dược liệu Ngải trắng (Curcuma aromatica<br /> curcumae aromaticae) bằng phương pháp<br /> Salisb., Zingiberaceae) được sử dụng từ rất lâu<br /> HPLC, hướng tới việc kiểm soát chất lượng<br /> trong dân gian như một vị thuốc nam. Trên thị<br /> dược liệu Ngải trắng.<br /> trường hiện nay, đặc biệt là ở các tỉnh miền<br /> Tây Nam Bộ, dược liệu này được bày bán rất<br /> nhiều với chất lượng khác nhau thậm chí là<br /> giả mạo. Ngải trắng được biết đến trong các<br /> bài thuốc chữa bệnh kinh nguyệt không đều,<br /> băng huyết, đau bụng kinh, viêm gan mạn<br /> tính, ho gà, sỏi tắc mật, bệnh mạch vành(2)...<br /> Curdion và germacron (Hình 1) là những (a)<br /> sesquiterpen được phân lập từ thân rễ Ngải<br /> O<br /> trắng có nhiều tác dụng dược lý đang được<br /> quan tâm nghiên cứu như kháng ung thư và<br /> khối u(1,5,6,10), chống đông máu(3), kháng<br /> androgen(8), hạ lipid máu(9)… Tuy nhiên, hiện<br /> nay chưa có công bố về quy trình định lượng<br /> đồng thời curdion và germacron trong dược (b)<br /> liệu này. Vì vậy, nghiên cứu này được tiến Hình 1: Công thức cấu tạo của (a) curdion và (b)<br /> hành nhằm mục tiêu xây dựng qui trình định germacron<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Dược 257<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 2 * 2019<br /> <br /> ĐỐITƯỢNG-PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU ethylacetat (80:20) và phát hiện bằng UV 254<br /> Đối tượng, nguyên liệu, hóa chất, thiết bị nm, 365 nm và thuốc thử H2SO4 10% trong<br /> Thân rễ của cây Ngải trắng (C. aromatica) methanol (nung nóng ở 105oC). Chọn dung<br /> được thu hái tại Núi Cấm, tỉnh An Giang và môi chiết xuất đồng thời curdion và<br /> đã được định danh bằng phương pháp giải germacron và ít tạp chất trong dịch chiết.<br /> trình tự gen Sanger tại Trung tâm Y Sinh học Khảo sát điều kiện HPLC định lượng đồng<br /> phân tử, Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh . thời curdion và germacron<br /> Chất chuẩn làm việc curdion (hàm lượng<br /> Khảo sát điều kiện HPLC đồng thời<br /> nguyên trạng 95,0%) và germacron (hàm<br /> curdion và germacron sử dụng máy HPLC<br /> lượng nguyên trạng 96,10%) được cung cấp<br /> Ultimate 3000 Autosamplers, đầu dò PDA, cột<br /> bởi khoa Dược, Đại học Y Dược TP. Hồ Chí<br /> sắc ký Hypersil gold C18 (250 mm × 4,6 mm, 5<br /> Minh . Acetonitril (Labscan, Ireland) và nước<br /> μm) và tiền cột HQ 105 C18 (10 ×4,6 mm; 5<br /> cất đạt yêu cầu HPLC. Methanol, ethanol 96%<br /> μm) (Thermo Scientific, Mỹ), nhiệt độ cột<br /> (Labscan, Ireland) đạt yêu cầu phân tích.<br /> 30oC, bước sóng phát hiện 214 nm, tốc độ dòng<br /> Khảo sát quy trình xử lí mẫu 1 ml/phút và thể tích tiêm mẫu 20 μl. Thăm dò<br /> Chọn loại dung môi chiết xuất đồng thời 3 chương trình gradient pha động sử dụng<br /> curdion và germacron bằng thiết bị Soxhlet hỗn hợp acetonitril - nước làm dung môi rửa<br /> Bột thân rễ Ngải trắng (cân chính xác giải. Chọn điều kiện HPLC sao cho các thông<br /> khoảng 1 g) được chiết xuất bằng thiết bị số pic curdion và germacron đều đạt yêu cầu.<br /> Soxhlet, sử dụng methanol 100% hoặc ethanol Thẩm định quy trình định lượng đồng thời<br /> 96% trong cùng điều kiện nhiệt độ 100oC và curdion và germacron trong thân rễ Ngải<br /> thời gian chiết xuất là 4 giờ. Dịch chiết được cô trắng<br /> dưới áp suất giảm tới cắn khô. Hòa cắn với Quy trình định lượng đồng thời curdion<br /> acetonitril và cho vào bình định mức 25 ml, và germacron trong thân rễ Ngải trắng được<br /> bổ sung thể tích vừa đủ, lọc qua màng lọc thẩm định theo hướng dẫn của ICH(4) về tính<br /> 0,22 μm và định lượng bằng phương pháp tương thích hệ thống, tính đặc hiệu, tính tuyến<br /> HPLC. Chọn dung môi chiết được tối đa tính, độ chính xác và độ đúng.<br /> đồng thời cả curdion và germacron và ít tạp<br /> KẾTQUẢ<br /> nhất.<br /> Chọn loại dung môi chiết lại cắn để loại tạp Khảo sát điều kiện HPLC định lượng đồng<br /> thời curdion và germacron<br /> Bột thân rễ Ngải trắng (cân chính xác<br /> Khảo sát các chương trình pha động với<br /> khoảng 1 g) được chiết xuất bằng thiết bị<br /> các tỷ lệ dung môi acetonitril – nước khác<br /> Soxhlet, sử dụng dung môi được chọn ở trên nhau trình bày trong Bảng 1.<br /> tại nhiệt độ 100oC và thời gian chiết xuất 4 giờ. Bảng 1: Các chương trình pha động HPLC định<br /> Dịch chiết được cô dưới áp suất giảm tới cắn lượng đồng thời curdion và germacron<br /> khô. Hòa cắn bằng các dung môi khác nhau Chương Thời gian và tỉ lệ dung môi nước:<br /> trình pha acetonitril<br /> (methanol 100%, ethanol 96% hoặc acetonitril) động<br /> và cho vào bình định mức 25 ml, bổ sung thể I 0 phút (80:20); 5 phút (54:46), 10 phút<br /> (52:48), 12 phút (46:54), 27 - 60 phút (10:90)<br /> tích vừa đủ, lọc qua màng lọc 0,22 μm. So sánh<br /> II 0 phút (90:10); 10 phút (52:48), 12 phút<br /> kết quả chiết xuất bằng phương pháp sắc ký (46:54), 27 -60 phút (10:90)<br /> III 0 phút (65:35); 5 phút (62:38), 24 - 27 phút<br /> lớp mỏng với hệ dung môi triển khai hexan – (32:68), 32 - 50 phút (25:75)<br /> <br /> <br /> 258 Chuyên Đề Dược<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 2 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Kết quả khảo sát chương trình pha động 30 phút. Tuy nhiên, 2 pic curdion và<br /> được trình bày trong Hình 2 và Bảng 2. germacron có thông số pic As >1,5 (Bảng 2).<br /> Chương trình III cho 2 pic curdion và<br /> Chương trình I<br /> germacron dưới 30 phút và có các thông số<br /> Germacron<br /> pic đạt yêu cầu. Vậy, chương trình III được<br /> Curdion<br /> chọn để tiến hành thẩm định quy trình định<br /> lượng đồng thời curdion và germacron<br /> trong thân rễ Ngải trắng.<br /> Khảo sát quy trình xử lí mẫu<br /> Chọn loại dung môi chiết xuất đồng thời<br /> curdion và germacron bằng thiết bị Soxhlet<br /> Kết quả sắc ký HPLC khảo sát thành phần<br /> Chương trình II<br /> dịch chiết thân rễ Ngải trắng bằng Soxhlet với<br /> Curdion 2 dung môi methanol 100% và ethanol 96%<br /> Germacron<br /> trong 4 giờ được trình bày trong Bảng 3.<br /> Bảng 3: Kết quả khảo sát dung môi chiết đồng thời<br /> curdion và germacron (n=3)<br /> Trung bình diện tích pic (mAU.min)<br /> Dung môi<br /> STT Curdion Germacron<br /> chiết<br /> Methanol<br /> 1 7,426 3,492<br /> Chương trình III 100%<br /> Ethanol<br /> 2 10,198 4,366<br /> 96%<br /> <br /> Methanol 100% và ethanol 96% đều chiết<br /> Currdion<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Germacron<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> được đồng thời curdion và germacron bằng<br /> thiết bị Soxhlet. Tuy nhiên, ethanol 96%<br /> chiết được đồng thời nhiều curdion và<br /> germacron hơn methanol 100%. Vì vậy,<br /> ethanol 96% được chọn làm dung môi chiết<br /> Hình 2: Sắc ký đồ HPLC phân tích mẫu thử với xuất đồng thời curdion và germacron từ<br /> các chương trình pha động khác nhau thân rễ Ngải trắng.<br /> Bảng 2: Các thông số sắc ký của các pic curdion và Chọn loại dung môi chiết lại cắn để loại tạp<br /> germacron ứng với 3 chương trình pha động<br /> Kết quả SKLM (Hình 3) cho thấy cả 3<br /> Chương Rt<br /> N As Rs dung môi ethanol 96%, methanol 100% và<br /> trình (phút)<br /> Curdion 22,117 80624 1,82 2,75 acetonitril đều chiết được đồng thời curdion<br /> I<br /> Germacron 28,067 129840 2,20 1,87<br /> và germacron. Trong đó, dịch chiết<br /> Curdion 22,900 104588 1,58 2,57<br /> II<br /> Germacron 28,400 111709 1,90 3,10 acetonitril chiết được nhiều curdion và<br /> Curdion 20,303 14332 1,00 2,00 germacron và ít tạp chất nhất. Vì vậy,<br /> III<br /> Germacron 28,330 21618 1,05 2,05<br /> acetonitril được chọn làm dung môi chiết<br /> Thời gian lưu của 2 pic curdion và<br /> chiết lại cắn để loại tạp.<br /> germacron trong chương trình I và II dưới<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Dược 259<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 2 * 2019<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 3: Kết quả SKLM các dịch chiết (a) UV 365 nm, (b) UV 254 nm, (c) thuốc thử H2SO4/methanol.<br /> HH chuẩn: Hỗn hợp chuẩn curdion và germacron, MeOH: Dịch chiết methanol, EtOH: Dịch chiết ethanol, ACN: Dịch<br /> chiết acetonitrile, Cur: Curdion chuẩn, Ger: Germacron chuẩn<br /> Quy trình định lượng đồng thời curdion và X: % hoạt chất (curdion hoặc germacron) trong dược<br /> germacron trong thân rễ Ngải trắng liệu<br /> St, Sc: lần lượt là diện tích pic (curdion hoặc germacron)<br /> Mẫu thử:<br /> của dung dịch thử và dung dịch chuẩn đối chiếu<br /> Cân chính xác 1 g bột thân rễ Ngải trắng cho Cc: nồng độ curdion hoặc germacron của dung dịch đối<br /> vào bình chiết Soxhlet. Tiến hành chiết với chiếu (µg/ml)<br /> ethanol 96% ở 100oC trong 4 giờ. Dịch chiết được V: thể tích dung dịch thử (ml)<br /> cô dưới áp suất giảm tới khi thu được cắn khô. m: khối lượng cân của dược liệu (g)<br /> Hòa tan cắn với acetonitril và cho vào bình định h: độ ẩm của dược liệu<br /> mức 25 ml, bổ sung thể tích vừa đủ, lọc qua k: độ tinh khiết của chuẩn<br /> màng lọc 0,22 μm. Thẩm định quy trình định lượng đồng<br /> Mẫu đối chiếu thời curdion và germacron trong thân rễ<br /> Ngải trắng<br /> Dung dịch chuẩn đối chiếu curdion nồng<br /> Tính tương thích hệ thống<br /> độ 600 μg/ml hoặc germacron nồng độ 200<br /> Kết quả khảo sát tính tương thích hệ<br /> μg/ml trong methanol.<br /> thống được trình bày trong Bảng 4. Các<br /> Điều kiện sắc ký HPLC: Điều kiện III<br /> thông số thời gian lưu, diện tích pic có<br /> Hàm lượng curdion và germacron trong<br /> RSD% ≤ 2%. Hệ số bất đối, độ phân giải, số<br /> thân rễ Ngải trắng đươc tính theo công thức sau:<br /> đĩa lý thuyết đạt yêu cầu phân tích. Vậy,<br /> S V<br /> X  t  CC  k phương pháp đã xây dựng đạt tính tương<br /> SC m1  h   10000<br /> thích hệ thống.<br /> <br /> <br /> 260 Chuyên Đề Dược<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 2 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Bảng 4: Kết quả khảo sát tính tương thích hệ thống Tính đặc hiệu<br /> Rt S<br /> N As Rs Hình 5 cho thấy sắc ký đồ mẫu trắng<br /> (phút) (mAU.m)<br /> TB 20,306 7,36 14536 1,00 2,01 (dung môi acetonitril) không có pic xuất hiện<br /> SD 0,03 0,07 195 0,01 0,01 trong khoảng thời gian lưu tương ứng với thời<br /> Curdion<br /> RSD<br /> 0,15 0,89 1,34 1,17 0,51 gian lưu của pic curdion (Rt ≈ 20 phút) và<br /> (%)<br /> TB 28,325 3,248 21638 1,05 2,01 germacron (Rt ≈ 28 phút) trong mẫu chuẩn.<br /> Germacro SD 0,0397 0,04 304 0,01 0,02<br /> n RSD<br /> 0,14 1,34 1,40 0,93 1,06<br /> (%)<br /> <br /> Mẫu chuẩn<br /> Mẫu trắng<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Curdion<br /> Germacron<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Mẫu thử Mẫu thử thêm chuẩn<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Curdion<br /> Germacron<br /> Curdion<br /> Germacron<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 5: Kết quả HPLC khảo sát độ đặc hiệu (Rt của pic curdion và pic germacron lần lượt là 20 và 28 phút)<br /> Sắc ký đồ của mẫu thử có pic có thời Khoảng tuyến tính<br /> gian lưu tương ứng với pic curdion và Kết quả khảo sát mối tương quan giữa<br /> germacron trong hỗn hợp chuẩn. Khi thêm diện tích pic và nồng độ curdion và<br /> hỗn hợp chuẩn vào mẫu thử thì chiều cao và germacron được trình bày trong Hình 6. Kết<br /> quả xử lý thống kê cho thấy có sự tương<br /> diện tích pic curdion và germacron trong<br /> quan tuyến tính giữa diện tích pic và nồng<br /> mẫu thử tăng lên. Độ tinh khiết pic curdion độ curdion trong khoảng nồng độ 19 - 585,2<br /> và germacron đạt yêu cầu. Vậy, quy trình μg/ml (R2=1) và germacron trong khoảng<br /> phân tích đạt yêu cầu độ đặc hiệu. nồng độ 0,96 - 28,83 μg/ml (R2=0,9999).<br /> <br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Dược 261<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 2 * 2019<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> (a) (b)<br /> Hình 6: Tương quan giữa nồng độ và diện tích pic (a) curdion và (b) germacron<br /> Độ lặp lại<br /> Kết quả khảo sát độ lặp lại của quy trình định lượng được trình bày trong bảng 5.<br /> Bảng 5: Kết quả độ lặp lại<br /> Trung RSD<br /> STT 1 2 3 4 5 6<br /> bình (%)<br /> Rt (phút) 20,32 20,30 20,25 20,26 20,27 20,36 20,29 0,23<br /> Curdion<br /> Diện tích pic (mAU.m) 10,20 10,00 10,11 10,45 10,12 10,09 10,16 1,51<br /> Rt (phút) 28,37 28,36 28,24 28,26 28,26 28,43 28,32 0,27<br /> Germacron<br /> Diện tích pic (mAU.m) 4,37 3,58 3,97 4,05 4,28 4,19 4,07 6,97<br /> <br /> Độ đúng<br /> Bảng 6: Kết quả khảo sát độ đúng<br /> Curdion Germacron<br /> Tỷ lệ Số liệu Tỷ lệ Số liệu<br /> Mức nồng độ thêm vào STT<br /> phục hồi (%) thống kê phục hồi (%) thống kê<br /> 1 99,15 TB = 99,78 91,69 TB = 95,59<br /> 80% 2 97,41 SD = 2,74 93,85 SD = 5,02<br /> 3 102,78 RSD = 2,74% 101,25 RSD = 5,25%<br /> 1 95,71 TB = 95,08 82,55 TB = 86,29<br /> 100% 2 91,90 SD = 2,87 90,42 SD = 3,95<br /> 3 95,58 RSD = 3,02% 85,90 RSD = 4,57%<br /> TB = 93,89 TB = 97,60<br /> 120% 1 91,26 SD = 2,58 102,42 SD = 4,22<br /> RSD = 2,74% RSD = 4,00%<br /> <br /> Độ đúng được tiến hành bằng cách thêm đánh giá dựa vào tỷ lệ phục hồi. Kết quả khảo<br /> hỗn hợp chuẩn curdion và germacron vào sát độ đúng được trình bày trong Bảng 6.<br /> mẫu dược liệu ở 3 mức 80%, 100% và 120% so Ở ba mức tỉ lệ 80%, 100% và 120%, tỉ lệ<br /> với nồng độ định lượng curdion và hồi phục đều nằm trong khoảng cho phép<br /> germacron. Mỗi mức chuẩn bị 3 mẫu. Kết quả 90 - 107% đối với curdion và 80 - 110% đối<br /> <br /> <br /> 262 Chuyên Đề Dược<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 2 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> với germacron. % RSD các tỉ lệ phục hồi lần lượt tương ứng với curdion và<br /> của curdion đều nhỏ hơn 5,3% và % RSD germacron. % RSD các tỉ lệ phục hồi của<br /> các tỉ lệ phục hồi của germacron đều nhỏ curdion đều nhỏ hơn 5,3% và % RSD các tỉ<br /> hơn 7,3%. Vậy quy trình đã xây dựng đạt lệ phục hồi của germacron đều nhỏ hơn<br /> yêu cầu độ đúng. 7,3%. Các khoảng cho phép nêu trên được<br /> Ứng dụng quy trình định lượng để khảo xác định dựa trên nồng độ của curdion và<br /> sát hàm lượng curdion và germacron trong germacron trong mẫu định lượng. Vì là mẫu<br /> dược liệu thân rễ Ngải trắng A. Kết quả được dược liệu thân rễ Ngải trắng nên hàm lượng<br /> trình bày trong Bảng 7.<br /> curdion (0,115%) và germacron (0,011%) khá<br /> Bảng 7: Hàm lượng curdion và germacron trong thấp và vì vậy, khoảng cho phép ứng với các<br /> dược liệu thân rễ Ngải trắng A<br /> nồng độ này tương đối rộng so với các quy<br /> TT Hàm lượng curdion (%) Hàm lượng germacron (%)<br /> 1 0,115 0,011 trình định lượng thông thường(7). Như vậy,<br /> 2 0,113 0,009 quy trình định định lượng đồng thời<br /> 3 0,114 0,011<br /> TB = 0,115 TB = 0,011 curdion và germacron trong dược liệu thân<br /> 4 0,118 0,011<br /> 5 0,114 0.011 rễ Ngải trắng đạt yêu cầu thẩm định của<br /> 6 0,114 0.011 một quy trình định lượng.<br /> BÀNLUẬN KẾTLUẬN<br /> Đây là nghiên cứu đầu tiên công bố về Quy trình định lượng đồng thời curdion<br /> việc xây dựng và thẩm định quy trình định và germacron trong dược liệu thân rễ Ngải<br /> lượng đồng thời curdion và germacron trắng đã được xây dựng và thẩm định. Kết<br /> trong thân rễ Ngải trắng được nuôi trồng tại quả thẩm định đạt các yêu cầu về tính tương<br /> tỉnh An Giang. Quy trình xử lý mẫu được thích hệ thống, tính tuyến tính, độ đặc hiệu,<br /> sàng lọc và chọn lựa dựa trên nguyên tắc độ chính xác (RSD% độ lặp lại của curdion và<br /> chiết đồng thời tối đa 2 hoạt chất curdion và germacron lần lượt là 1,51% và 6,97%), độ<br /> germacron và ít tạp chất. Dung môi ethanol đúng với độ phục hồi trong khoảng 91,26% -<br /> 96% được chọn làm dung môi chiết xuất 102,78% và 82,54% - 102,42% tương ứng với<br /> bằng phương pháp Soxhlet vì chiết được curdion và germacron. Quy trình này có thể<br /> đồng thời nhiều curdion và germacron hơn được ứng dụng trong việc định lượng và xây<br /> dung môi methanol 100% trong cùng một dựng tiêu chuẩn dược liệu thân rễ Ngải trắng.<br /> điều kiện chiết xuất. Acetonitril được chọn Lời cảm ơn: Công trình nghiên cứu được tài trợ theo đề<br /> làm dung môi chiết lại cắn để loại tạp bởi tài mã số 373.2017.04 cấp bởi Sở Khoa học và Công nghệ<br /> tỉnh An Giang.<br /> khả năng chiết đồng thời curdion và<br /> germacron nhiều hơn dung môi methanol TÀILIỆUTHAMKHẢO<br /> 1. Bo L, Yue QG, Xiao MW (2014), “Germacron inhibits the<br /> 100% và ethanol 96% và ít tạp chất kéo theo. proliferation of glioma cells by promoting apoptosis and<br /> Tỷ lệ phục hồi của quy trinh định lượng inducing cell cycle arrest”, Mol Med Rep, 10, pp. 1046-50.<br /> 2. Đỗ Huy Bích (2006), Cây thuốc và động vật làm thuốc ở<br /> trong khoảng 91,26% - 102,78% (thuộc Việt Nam, NXB Khoa học và Kỹ thuật, tr. 391-2.<br /> khoảng cho phép 90 - 107 %) và 82,54% - 3. Dongling Z, Wenhao Q, Yingli Z (2017), “Curdion<br /> attenuates thrombin-induced human platelet activation:<br /> 102,42% (thuộc khoảng cho phép 80 - 110%) β1-tubulin as a potential therapeutic target”, Fitoterapia,<br /> 116, pp. 106-115.<br /> <br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Dược 263<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 2 * 2019<br /> <br /> 4. ICH (2005), Validation of analytical procedures Text and 9. Yuan RG, Se YC (2017), “Germacron attenuates<br /> methodology Q2R1. hyperlipidemia and improves lipid metabolism in high-fat<br /> 5. Jin JL, Yuan YD, Min H (2012), “Anti-cancer properties of diet-induced obese C57BL/6J mice”, J Med Food, 20 (1), pp.<br /> terpenoids isolated from Rhizoma Curcumae”, J 4655.<br /> Ethnopharmacol, 143, pp. 406-11. 10. Zhangfeng Z, Xiuping C, Wen T (2011), “Germacron<br /> 6. Juan L, Wei HB, Juan W (2014), “Curdion Inhibits inhibits the proliferation of breast cancer cell lines by<br /> Proliferation of MCF-7 Cells by Inducing Apoptosis”, Asian inducing cell cycle arrest and promoting apoptosis”, Eur J<br /> Pac J Cancer Prev, 15 (22), pp. 9997-10001. Pharmacol, 667, pp. 50-5.<br /> 7. Ludwig Huber (2007), Validation and Qualification in<br /> Analytical Laboratories,Informa Healthcare, pp. 144-146.<br /> 8. Nungruthai S, Ganniga P, Nantaka K (2012), “Anti- Ngày nhận bài báo: 18/10/2018<br /> androgenic effect of sesquiterpenes isolated from the Ngày phản biện nhận xét bài báo: 01/11/2018<br /> rhizomes of Curcuma aeruginosa Roxb.”, Fitoterapia, 83, pp.<br /> 864-871. Ngày bài báo được đăng: 15/03/2019<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 264 Chuyên Đề Dược<br />