zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo " Chế định hợp đồng kinh tế - tồn tại hay không tồn tại "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Báo xấu

55
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chế định hợp đồng kinh tế - tồn tại hay không tồn tại Có nhiều phương tiện để điều chỉnh hành vi của con người như đạo đức, pháp luật, phong tục, tập quán, tín điều tôn giáo, quy định của các cộng đồng dân cư, các tổ chức xã hội… (gọi chung là các quy phạm xã hội), trong đó, đạo đức và pháp luật là những công cụ điều chỉnh quan trọng nhất.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Chế định hợp đồng kinh tế - tồn tại hay không tồn tại "

nghiªn cøu - trao ®æi PGS.TS. Lª hång h¹nh * T rong c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt ®−îc x©y dùng v ban h nh sau khi §¶ng v Nh n−íc ta khëi x−íng chÝnh s¸ch ®æi míi th× së ®ã x¸c ®Þnh gi¶i ph¸p xö lÝ sè phËn cña nã trong bèi c¶nh hiÖn nay. PLH§KT cã kh¸ nhiÒu bÊt cËp xuÊt hiÖn Ph¸p lÖnh hîp ®ång kinh tÕ (PLH§KT) ®−îc ngay trong qu¸ tr×nh so¹n th¶o. NhiÒu bÊt coi l mét trong nh÷ng b−íc ®i lËp ph¸p tiªn cËp thÓ hiÖn ngay trong v¨n c¶nh cña Ph¸p phong, mét trong nh÷ng ph¶n øng nhanh lÖnh v nhiÒu nh khoa häc cßn tiªn ®o¸n l chãng tr−íc ®ßi hái cña kinh tÕ thÞ tr−êng. Ph¸p lÖnh sÏ mang l¹i nhiÒu phiÒn to¸i cho §iÓm th nh c«ng lín nhÊt trong sè nh÷ng c¸c doanh nghiÖp, cho c¸c c¬ quan thùc thi th nh c«ng Ýt ái cña Ph¸p lÖnh hîp ®ång kinh ph¸p luËt b»ng chÝnh c¸c quy ®Þnh kh«ng râ tÕ l sù kh¼ng ®Þnh nguyªn t¾c tù do hîp r ng. GÇn 15 n¨m thùc hiÖn PLH§KT ® cho ®ång B»ng quy ®Þnh kÝ kÕt hîp ®ång kinh tÕ thÊy sù tiªn ®o¸n ®ã l cã c¬ së. Së dÜ nh− l quyÒn cña c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ; kh«ng cã c¬ vËy l xÐt vÒ lÝ luËn, nhiÒu quy ®Þnh cña quan, c¸ nh©n, tæ chøc n o ®−îc ¸p ®Æt ý chÝ Ph¸p lÖnh m©u thuÉn víi triÕt lÝ c¬ b¶n cña cña m×nh cho ®¬n vÞ kinh tÕ khi kÝ kÕt hîp nã l ®¶m b¶o tù do hîp ®ång. Chóng t«i nªu ®ång. PLH§KT ® ®Æt dÊu chÊm hÕt cho sù ra d−íi ®©y mét sè bÊt cËp xÐt tõ lÝ luËn v tån t¹i cña c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ trong lÜnh v biÓu hiÖn cña chóng trong thùc tiÔn thùc vùc quan hÖ hîp ®ång, n¬i m c¸c chñ thÓ hiÖn Ph¸p lÖnh nh»m ®i tíi gi¶i ph¸p c¬ b¶n ph¶i ®−îc tù do, tù nguyÖn thÓ hiÖn ý chÝ cña v to n diÖn cho viÖc ho n thiÖn chÕ ®Þnh m×nh. Nguyªn t¾c tù do hîp ®ång xuÊt hiÖn hîp ®ång kinh tÕ. trong ph¸p luËt n−íc ta kÓ tõ thêi ®iÓm ®ã. 1. Mét sè bÊt cËp xÐt tõ gãc ®é lÝ luËn HÖ qu¶ tÝch cùc cña PLH§KT l t¹o ra ®−îc §iÓm ®Çu tiªn cÇn nªu chÝnh l sù m©u nh÷ng tho¶ thuËn mang d¸ng vÎ “quan hÖ thuÉn gi÷a t− t−ëng xuyªn suèt Ph¸p lÖnh vÒ chiÒu ngang b×nh ®¼ng” h¬n rÊt nhiÒu so víi quyÒn tù do hîp ®ång cña c¸c chñ thÓ víi nh÷ng g× m §iÒu lÖ vÒ hîp ®ång kinh tÕ ban nh÷ng quy ®Þnh cña nã trong viÖc xö lÝ c¸c h nh theo NghÞ ®Þnh sè 54/CP ng y 10/3/1975 khÝa c¹nh cô thÓ cña ®êi sèng s¶n xuÊt kinh mang l¹i. Còng cÇn kh¼ng ®Þnh r»ng nh÷ng doanh. Nh− ® nªu ë trªn, t− t−ëng xuyªn t¸c ®éng tÝch cùc cña PLH§KT kh«ng ph¶i suèt cña c¬ quan so¹n th¶o Ph¸p lÖnh n y chØ giíi h¹n ë nh÷ng g× ® nªu trªn. Tuy kh¼ng ®Þnh quyÒn tù do hîp ®ång. Mét sè nhiªn, ë thêi ®iÓm n y, kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i nguyªn t¾c chung vÒ kÝ kÕt v thùc hiÖn hîp ph©n tÝch nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc n y. §iÒu ®ång kinh tÕ ®−îc ®−a v o trong Ph¸p lÖnh quan träng l l m sao chØ ra ®−îc nh÷ng bÊt cËp cña chÕ ®Þnh hîp ®ång kinh tÕ ®Ó trªn c¬ * Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi T¹p chÝ luËt häc sè 3/2003 23
nghiªn cøu - trao ®æi ho n to n phï hîp víi yªu cÇu cña c¬ chÕ kh¸i niÖm ph¸p lÝ: kinh tÕ thÞ tr−êng, ®ã l : Hîp ®ång kinh tÕ - VÒ ®Þnh nghÜa hîp ®ång. ®−îc kÝ kÕt theo nguyªn t¾c tù nguyÖn, b×nh Cã thÓ nãi ®Þnh nghÜa vÒ H§KT nªu ë ®¼ng, kh«ng tr¸i ph¸p luËt. Nh÷ng nguyªn §iÒu 1 l rÊt thiÕu tÝnh kh¸i qu¸t. Sù liÖt kª t¾c n y tån t¹i trong chÕ ®Þnh hîp ®ång cña cña §iÒu 1 vÒ h×nh thøc lÉn nh÷ng lÜnh vùc bÊt cø hÖ thèng ph¸p luËt n o, cho dï nã ¸p dông hîp ®ång võa thiÕu, võa trïng lÆp. thuéc hÖ Common Law hay hÖ Civil Law. Ngo i ra, ®Þnh nghÜa n y cßn ®−îc h×nh Tuy nhiªn, khi xem xÐt c¸c quy ®Þnh cô thÓ th nh bëi t− duy ph¸p lÝ cña thêi k× bao cÊp. trong Ph¸p lÖnh th× quyÒn tù do hîp ®ång l¹i ViÖc kÝ hîp ®ång kinh tÕ ®èi víi nhiÒu chñ bÞ r ng buéc v triÖt tiªu mét c¸ch khã gi¶i thÓ kh«ng nhÊt thiÕt l ®Ó x©y dùng v thùc thÝch. Sù triÖt tiªu thø nhÊt thÓ hiÖn ë viÖc hiÖn kÕ ho¹ch. TÝnh n¨ng ®éng cña kinh tÕ h¹n chÕ chñ thÓ cña H§KT. Ph¸p lÖnh chØ thÞ tr−êng buéc c¸c chñ thÓ s¶n xuÊt kinh cho phÐp ph¸p nh©n v c¸ nh©n cã ®¨ng kÝ doanh nhiÒu khi kÝ c¸c hîp ®ång ngo i kÕ kinh doanh tham gia c¸c quan hÖ hîp ®ång ho¹ch. §èi víi hä, “kÕ ho¹ch” lín nhÊt l lîi kinh tÕ trong lóc tù do hîp ®ång ®ßi hái nhuËn. tr−íc hÕt ph¶i ®−îc tù do lùa chän ®èi t¸c. Sù - VÒ ®¹i diÖn trong kÝ kÕt hîp ®ång kinh tÕ. triÖt tiªu tiÕp theo l sù h¹n chÕ chñ thÓ §iÒu 8 PLH§KT quy ®Þnh viÖc ®¹i diÖn th«ng qua viÖc ¸p dông nguyªn t¾c chÞu tr¸ch trong kÝ kÕt v thùc hiÖn hîp ®ång kinh tÕ nhiÖm trùc tiÕp vÒ t i s¶n. ViÖc ¸p dông kh«ng xuÊt ph¸t tõ nh÷ng nhËn thøc ®óng vÒ nguyªn t¾c n y trong thùc tiÔn ®ång nghÜa c¸c kh¸i niÖm “®¹i diÖn hîp ph¸p”, “®¹i diÖn víi viÖc kh«ng cho c¸c chñ thÓ tham gia kÝ ®−¬ng nhiªn”, “®¹i diÖn theo ph¸p luËt”. kÕt hîp ®ång kinh tÕ d−íi sù b¶o l nh cña Trong hÖ thèng ph¸p luËt n−íc ta, ng−êi chñ thÓ kh¸c. Trong lóc ®ã, PLH§KT l¹i cho ®øng ®Çu ph¸p nh©n l ®¹i diÖn ®−¬ng nhiªn ¸p dông biÖn ph¸p b¶o l nh trong kÝ kÕt v cña ph¸p nh©n. ChØ cã ng−êi ®øng ®Çu ph¸p thùc hiÖn hîp ®ång kinh tÕ. T− t−ëng chØ ®¹o nh©n míi ®−îc uû quyÒn. VÊn ®Ò n y ®−îc tù do hîp ®ång cßn bÞ triÖt tiªu b»ng mét sè quy ®Þnh rÊt chuÈn x¸c trong c¸c v¨n b¶n quy ®Þnh kh¸c ë Môc b, kho¶n 1, §iÒu 8; ph¸p luËt ban h nh tr−íc PLH§KT, ®Æc biÖt §iÒu 10, §iÒu 15; §iÒu 38; kho¶n 2 §iÒu 40. l trong §iÒu lÖ vÒ chÕ ®é H§KT ban h nh Nh÷ng quy ®Þnh ë c¸c ®iÒu n y h¹n chÕ theo nghÞ ®Þnh sè 54/CP ng y 10/3/1975. quyÒn tù do tho¶ thuËn vÒ gi¸, t¹o ra sù bÊt Quy ®Þnh cña §iÒu 8 Ph¸p lÖnh cho phÐp ®¹i b×nh ®¼ng cho mét trong hai bªn tham gia kÝ diÖn hîp ph¸p cña ph¸p nh©n ñy quyÒn kÝ kÕt, kh«ng ®¶m b¶o ®−îc quyÒn v lîi Ých kÕt hîp ®ång l kh«ng ®óng víi lÝ luËn vÒ hîp ph¸p cña chñ thÓ hîp ®ång khi hîp ph¸p nh©n. ®ång bÞ vi ph¹m. Nh÷ng quy ®Þnh n y cßn - VÒ H§KT v« hiÖu mang nÆng dÊu Ên cña c¬ chÕ kÕ ho¹ch Mét trong nh÷ng c¸c yÕu tè m ho¸ tËp trung. PLH§KT coi l c¬ së ®Ó tuyªn bè hîp Ph¸p lÖnh cßn thiÕu chÝnh x¸c vÒ kÜ thuËt ®ång v« hiÖu l cã sù lõa ®¶o. Lõa ®¶o l lËp ph¸p, ®Æc biÖt l trong viÖc sö dông c¸c mét ph¹m trï cña luËt h×nh sù. H nh vi lõa 24 T¹p chÝ luËt häc sè 3/2003
nghiªn cøu - trao ®æi ®¶o th−êng g¾n víi sù chiÕm ®o¹t tr¸i phÐp chÝ l yÕu tè l m thay ®æi b¶n chÊt cña hîp t i s¶n cña tæ chøc, c¸ nh©n. Lõa dèi l h nh ®ång tõ kinh tÕ th nh d©n sù.(1) XÐt vÒ lÝ vi cè ý ®−a th«ng tin sai sù thËt ®Ó l m cho luËn, viÖc c¸c bªn tho¶ thuËn víi nhau b»ng bªn ®èi t¸c kÝ hîp ®ång víi m×nh. H nh vi miÖng hay b»ng v¨n b¶n ®Òu ph¶i ®−îc t«n lõa dèi dÉn ®Õn hËu qu¶ l bªn bÞ lõa dèi träng nh− nhau. Vai trß cña h×nh thøc v¨n kh«ng ®¹t ®−îc c¸i m hä ®Ých thùc mong b¶n l ng¨n chÆn viÖc béi −íc. ViÖc kh«ng muèn. ChÝnh v× vËy, nã l m cho hîp ®ång thÓ hiÖn d−íi h×nh thøc v¨n b¶n sÏ l m cho kh«ng cßn l sù b×nh ®¼ng, tù do thÓ hiÖn ý c¸c bªn mÊt ®i kh¶ n¨ng cã ®−îc nh÷ng chÝ v ®iÒu n y cã nghÜa l nã l m cho chøng cø thuyÕt phôc khi trong qu¸ tr×nh H§KT v« hiÖu. ViÖc sö dông kh¸i niÖm lõa thùc hiÖn hîp ®ång kinh tÕ cã ph¸t sinh tranh ®¶o thay cho kh¸i niÖm lõa dèi khi x¸c ®Þnh chÊp. H¬n n÷a, Ph¸p lÖnh kh«ng tÝnh tíi thùc ®iÒu kiÖn l m cho hîp ®ång kinh tÕ v« hiÖu tÕ l ë thêi diÓm tho¶ thuËn, c¸c bªn th¶o l kh«ng chÝnh x¸c. thuËn b»ng miÖng song sau ®ã ® thÓ hiÖn §¨ng kÝ kinh doanh còng l mét yÕu tè b»ng v¨n b¶n. m PLH§KT coi l ®iÒu kiÖn ®Ó c«ng nhËn - VÒ thñ tôc kÝ kÕt H§KT hîp ®ång kinh tÕ cã hiÖu lùc hay kh«ng cã Nh÷ng quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh vÒ thñ tôc hiÖu lùc. Theo Ph¸p lÖnh, H§KT sÏ bÞ coi l kÝ kÕt H§KT, h×nh thøc v¨n b¶n, thÈm quyÒn v« hiÖu to n bé nÕu mét trong c¸c bªn kh«ng kÝ kÕt, thêi ®iÓm cã hiÖu lùc cña nã còng l cã ®¨ng kÝ kinh doanh theo quy ®Þnh cña nh÷ng vÊn ®Ò g©y nhiÒu tranh c i vÒ mÆt lÝ ph¸p luËt ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc ® tho¶ luËn. thuËn trong hîp ®ång. Tho¸ng qua th× quy - Thø nhÊt, viÖc ¸p ®Æt b¾t buéc h×nh ®Þnh n y t−ëng nh− cã c¬ së ph¸p lÝ. Tuy thøc v¨n b¶n vÒ mÆt lÝ luËn l kh«ng phï hîp nhiªn, xÐt vÒ b¶n chÊt, viÖc coi ®¨ng kÝ kinh víi nguyªn t¾c tù do thÓ hiÖn ý chÝ. NÕu c¸c doanh l ®iÒu kiÖn cña H§KT v« hiÖu l bªn tho¶ thuËn c¸c cam kÕt cña m×nh b»ng kh«ng ®óng víi lÝ luËn vÒ hîp ®ång nãi miÖng v tù nguyÖn thùc hiÖn chóng nghiªm chung v hîp ®ång kinh tÕ nãi riªng. §èi víi tóc, kh«ng vi ph¹m th× ph¸p luËt kh«ng cã lÝ c¸c bªn, khi tham gia kÝ kÕt hîp ®ång, ®iÒu do g× ®Ó phñ nhËn nh÷ng cam kÕt nh− vËy. quan träng l hä ho n to n tù nguyÖn, néi Nh÷ng cam kÕt nh− vËy ch¾c ch¾n tèt h¬n c¶ dung hîp ®ång kh«ng tr¸i ph¸p luËt, kh«ng nh÷ng cam kÕt b»ng v¨n b¶n song l¹i kh«ng tr¸i ®¹o ®øc x héi, sù thÓ hiÖn ý chÝ cña c¸c ®−îc thùc hiÖn. bªn râ r ng th× hîp ®ång ph¶i cã hiÖu lùc. - Thø hai, ngo i viÖc sö dông kh«ng ViÖc mét bªn kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn thùc hiÖn chÝnh x¸c thuËt ng÷ nh− nªu trªn, thÈm hîp ®ång th× tr¸ch nhiÖm thuéc vÒ bªn ®ã. quyÒn kÝ kÕt v tr¸ch nhiÖm cña ng−êi kÝ kÕt Kh«ng thÓ coi hîp ®ång v« hiÖu v× lÝ do mét khi ®−îc uû quyÒn, tr¸ch nhiÖm cña ng−êi uû bªn kh«ng cã n¨ng lùc thùc hiÖn hîp ®ång. quyÒn kh«ng ®−îc quy ®Þnh râ trong Ph¸p H×nh thøc hîp ®ång còng l mét trong lÖnh. nh÷ng ®iÒu kiÖn m ph¸p luËt hiÖn h nh coi - Thø ba, §iÒu 11 Ph¸p lÖnh kh«ng cho l ®iÒu kiÖn tuyªn bè H§KT v« hiÖu, thËm phÐp x¸c ®Þnh chÝnh x¸c thêi ®iÓm cã hiÖu T¹p chÝ luËt häc sè 3/2003 25
nghiªn cøu - trao ®æi lùc cña hîp ®ång kinh tÕ ngo¹i trõ c¸c hîp hÖ thèng ph¸p luËt n−íc ta ® xuÊt hiÖn thªm ®ång kinh tÕ ®−îc c¸c bªn ® m ph¸n v kÝ rÊt nhiÒu lo¹i chñ thÓ kinh doanh m kh¸i kÕt trùc tiÕp. VÒ lÝ luËn, khi c¸c bªn kÝ kÕt nhiÖm ph¸p nh©n kh«ng thÓ bao h m hÕt. H§KT th× cã thÓ cã nh÷ng kh¶ n¨ng kh¸c Doanh nghiÖp t− nh©n l lo¹i chñ thÓ kinh nhau ®Ó x¸c ®Þnh thêi ®iÓm cã hiÖu lùc cña doanh chiÕm sè l−îng cao nhÊt trong c¸c lo¹i hîp ®ång. ViÖc ph¸p luËt chØ ra thêi ®iÓm h×nh doanh nghiÖp ë n−íc ta, nã tham gia n o cã ý nghÜa quan träng ®èi víi viÖc x¸c réng r i v o c¸c quan hÖ kinh tÕ song kh«ng ®Þnh thêi ®iÓm ph¸t sinh c¸c quyÒn v nghÜa ph¶i l ph¸p nh©n v còng kh«ng ph¶i l c¸ vô ph¸p lÝ cña c¸c bªn, tr¸nh ®−îc nh÷ng nh©n cã ®¨ng kÝ kinh doanh xÐt ë nhiÒu tiªu xung ®ét ph¸p luËt kh«ng cÇn thiÕt, nhÊt l chÝ. Hîp danh còng l lo¹i h×nh doanh trong lÜnh vùc mua b¸n h ng ho¸ quèc tÕ. nghiÖp ®ang cã sè l−îng t¨ng dÇn kh«ng r¬i 2. Nh÷ng bÊt cËp trong thùc tiÔn ¸p dông v o ph¹m trï ph¸p nh©n theo giíi h¹n cña Nh÷ng bÊt cËp vÒ lÝ luËn trªn thÓ hiÖn Ph¸p lÖnh. T−¬ng tù, hé kinh doanh còng kh¸ râ trong thùc tiÔn 15 n¨m ¸p dông c¸c kh«ng r¬i v o ph¹m vi ®iÒu chØnh cña Ph¸p quy ®Þnh cña PLH§KT. Cã thÓ nãi nh÷ng lÖnh. Sù bÊt cËp n y trong thùc tÕ mang l¹i Ýt bÊt cËp ®ã ® trë th nh nh÷ng c¶n trë lín ®èi nhÊt hai hËu qu¶ lín sau ®©y: víi viÖc ®iÒu chØnh cã hiÖu qu¶ c¸c quan hÖ - T¹o ra kho¶ng trèng lín trong viÖc ®iÒu kinh tÕ trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ n−íc ta chØnh c¸c quan hÖ kinh tÕ n¶y sinh gi÷a c¸c ph¸t triÓn m¹nh h¬n theo xu h−íng kinh tÕ chñ thÓ l ph¸p nh©n v nh÷ng chñ thÓ kinh thÞ tr−êng, héi nhËp s©u h¬n v o nÒn kinh tÕ doanh kh«ng ph¶i l ph¸p nh©n. H¬n n÷a, khu vùc v thÕ giíi. Khã cã thÓ liÖt kª hÕt víi c¸ch tiÕp cËn n y, Ph¸p lÖnh kh«ng cho nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc trong thùc tiÔn ¸p phÐp tr¶ lêi thèng nhÊt c©u hái liÖu quan hÖ dông c¸c quy ®Þnh chøa ®ùng nh÷ng bÊt cËp gi÷a c¸ nh©n cã ®¨ng kÝ kinh doanh víi nhau vÒ lÝ luËn cña PLH§KT. Tuy nhiªn, ®Ó thÊy cã thuéc ph¹m vi ®iÒu chØnh cña nã hay râ sù cÇn thiÕt ph¶i t×m gi¶i ph¸p xö lÝ ®èi kh«ng? víi v¨n b¶n ph¸p luËt vèn ® ho n th nh sø - T¹o ra m©u thuÉn lín trong viÖc x¸c mÖnh ng¾n ngñi cña m×nh, chóng t«i ®−a ra ®Þnh ®èi t−îng ®iÒu chØnh cña PLH§KT v mét sè ph©n tÝch thùc tiÔn d−íi ®©y. tõ ®ã l sù lóng tóng, m©u thuÉn trong viÖc a) Sù giíi h¹n chñ thÓ tham gia kÝ kÕt x¸c ®Þnh thÈm quyÒn cña c¸c c¬ quan gi¶i hîp ®ång kinh tÕ ngay tõ ®Çu ® tá ra bÊt cËp quyÕt tranh chÊp hîp ®ång kinh tÕ. MÉu v trong thùc tiÔn th× ng y c ng trë nªn ®Ëm thuÉn n y thÓ hiÖn ë ngay §iÒu 1 v §iÒu 2 nÐt h¬n. Cho dï sù giíi h¹n n y l hËu qu¶ cña Ph¸p lÖnh. §iÒu 1 x¸c ®Þnh hîp ®ång kÝ ngÉu nhiªn cña kÜ thuËt lËp ph¸p song ®¸ng gi÷a c¸c chñ thÓ cã môc ®Ých kinh doanh l tiÕc nã l nh−îc ®iÓm lín vÒ néi dung ®iÒu hîp ®ång kinh tÕ. §iÒu 2 quy ®Þnh hîp ®ång chØnh. Sù giíi h¹n n y cña Ph¸p lÖnh ® kinh tÕ ®−îc kÝ kÕt gi÷a ph¸p nh©n víi ph¸p kh«ng tÝnh tíi sù ®a d¹ng cña c¸c chñ thÓ nh©n v ph¸p nh©n víi c¸ nh©n cã ®¨ng kÝ kinh doanh khi ®Êt n−íc ta chuyÓn sang nÒn kinh doanh. Do Ph¸p lÖnh kh«ng quy ®Þnh kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng XHCN. Trong tiªu chÝ ë §iÒu 1 v §iÒu 2 l nh÷ng ®iÒu 26 T¹p chÝ luËt häc sè 3/2003
nghiªn cøu - trao ®æi kiÖn cÇn hay ®iÒu kiÖn cÇn v ®ñ cho viÖc cña c©u tr¶ lêi n y l viÖc x¸c ®Þnh thÈm x¸c ®Þnh ®èi t−îng ®iÒu chØnh cña H§KT quyÒn gi¶i nh÷ng tranh chÊp nh− vËy. VÝ dô, nªn trong nhiÒu tr−êng hîp, thÈm ph¸n tranh chÊp gi÷a hai ph¸p nh©n cã nh÷ng ho¹t kh«ng thÓ n o x¸c ®Þnh ®−îc vô tranh chÊp ®éng kh«ng ph¶i v× môc ®Ých kinh doanh, m hä ®ang thô lÝ l thuéc quan hÖ d©n sù tranh chÊp gi÷a hai c¸ nh©n cã ®¨ng kÝ kinh hay quan hÖ kinh tÕ. doanh; tranh chÊp gi÷a th−¬ng nh©n l thÓ b) Nh÷ng quy ®Þnh thiÕu chÝnh x¸c vÒ nh©n víi th−¬ng nh©n l ph¸p nh©n, tranh hîp ®ång v« hiÖu v viÖc xö lÝ hîp ®ång ® chÊp gi÷a bªn khi tham gia quan hÖ hîp dÉn ®Õn rÊt nhiÒu h¹n chÕ ¶nh h−ëng tiªu cùc ®ång cã môc ®Ých kinh doanh v bªn kh«ng ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh v lßng cã môc ®Ých kinh doanh... C¸ch xö lÝ vÊn ®Ò tin cña doanh nghiÖp ®èi víi hÖ thèng ph¸p n y cña c¸c to kinh tÕ rÊt kh¸c nhau v ®iÒu luËt: n y t¹o nªn vßng trßn kh¸ luÈn quÈn: To ¸n - Do sù tån t¹i cña kh¸i niÖm lõa ®¶o cÊp s¬ thÈm coi l tranh chÊp kinh tÕ, to ¸n trong Ph¸p lÖnh nªn rÊt nhiÒu tranh chÊp hîp cÊp phóc thÈm coi l tranh chÊp d©n sù, gi¸m ®ång kinh tÕ cã dÊu hiÖu cña sù lõa dèi, ®«i ®èc thÈm coi l kinh tÕ v.v.. NhiÒu vô tranh khi kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn quyÕt ®Þnh ®Õn sè chÊp bÞ kÐo d i do kh«ng ph©n ®Þnh ®−îc phËn cña hîp ®ång song ®−îc chuyÓn sang thÈm quyÒn. §iÓn h×nh cã nh÷ng vô kÐo d i cho c¬ quan ®iÒu tra. T×nh tr¹ng h×nh sù ho¸ gÇn chôc n¨m nh− vô Bavico kÐo d i tõ n¨m c¸c quan hÖ hîp ®ång kinh tÕ trë nªn kh¸ 1993 ®Õn gÇn ®©y míi gi¶i quyÕt xong v kÕt phæ biÕn. qu¶ ®ã l vô ¸n h×nh sù. - NhiÒu hîp ®ång kinh tÕ ®−îc thùc hiÖn - Tiªu chÝ “mét trong c¸c bªn kh«ng cã gÇn xong v c¸c bªn kh«ng tranh chÊp vÒ néi ®¨ng kÝ kinh doanh ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc ® dung hîp ®ång song vÉn bÞ c¸c c¬ quan t i tho¶ thuËn trong hîp ®ång” ®−îc vËn dông ph¸n tuyªn v« hiÖu do chØ vi ph¹m nhá vÒ kh¸ tuú tiÖn khi xem xÐt tÝnh v« hiÖu cña hîp thÈm quyÒn kÝ kÕt. C¸c c¬ quan t i ph¸n ® ®ång. VÝ dô ®iÓn h×nh l c¸ch gi¶i thÝch cña ¸p ông m¸y mãc c¸c quy ®Þnh vèn bÊt cËp vÒ to kinh tÕ vÒ vÊn ®Ò n y trong vô lÝ luËn cña PLH§KT vÒ thÈm quyÒn kÝ kÕt VIDAMCO.(2) VIDAMCO l doanh nghiÖp (vô VIDAMCO, vô VPBank, vô TechcomBank, liªn doanh s¶n xuÊt « t«. VIDAMCO b¸n vô c«ng ti Minh Nguyªn...). NhiÒu hîp ®ång cho TANACO 100 xe « t« con. TANACO sö bÞ tuyªn v« hiÖu v bÞ xö lÝ t i s¶n m kÕt dông 100 chiÕc xe n y l m taxi chë kh¸ch. qu¶ l thóc ®Èy sù vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ Khi TANACO kh«ng thanh to¸n gi¸ trÞ hîp ® kÝ kÕt. C¸c bªn vi ph¹m th−êng cã lîi khi ®ång, VIDAMCO ® khëi kiÖn. To kinh tÕ hîp ®ång bÞ tuyªn l v« hiÖu. ® tuyªn hîp ®ång v« hiÖu v× VIDAMCO - NhiÒu tranh chÊp kinh tÕ kh«ng ®−îc kh«ng ®¨ng kÝ kinh doanh vËn chuyÓn h nh gi¶i quyÕt kÞp thêi v× c¸c quy ®Þnh cña Ph¸p kh¸ch b»ng taxi v o lóc kÝ hîp ®ång (7/7/1995) lÖnh ch−a gi¶i ®¸p ®−îc c©u hái ®Æt ra l : mÆc dï sau ®ã 3 th¸ng TANACO ® bæ sung Nh÷ng tranh chÊp n y thuéc ph¹m vi ®iÒu giÊy phÐp kinh doanh ho¹t ®éng n y. chØnh cña PLH§KT hay kh«ng? Trªn c¬ së c) Mét trong nh÷ng v−íng m¾c lín trong T¹p chÝ luËt häc sè 3/2003 27
nghiªn cøu - trao ®æi viÖc ¸p dông PLH§KT hiÖn nay chÝnh l sù dïng trong Ph¸p lÖnh träng t i th−¬ng m¹i m©u thuÉn gi÷a mét sè quy ®Þnh cña Ph¸p n¨m 2003 v c¸c hiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i song lÖnh víi c¸c quy ®Þnh cña BLDS v LuËt ph−¬ng m ViÖt Nam ® kÝ, ®Æc biÖt l HiÖp th−¬ng m¹i, Ph¸p lÖnh träng t i v mét sè ®Þnh th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hoa K×. Sù hiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i song ph−¬ng m ViÖt xung ®ét vÒ kh¸i niÖm n y sÏ ¶nh h−ëng rÊt Nam ® kÝ.(3) PLH§KT ®−îc ban h nh tr−íc lín ®Õn viÖc x¸c ®Þnh thÈm quyÒn gi¶i quyÕt Bé luËt d©n sù 6 n¨m, Bé luËt d©n sù chøa tranh chÊp hîp ®ång gi÷a to kinh tÕ, to d©n ®ùng nhiÒu quy ®Þnh vÒ nguyªn t¾c kÝ kÕt, vÒ sù v tßa lao ®éng. hîp ®ång v« hiÖu v xö lÝ t i s¶n trong c¸c 3. ChÊm døt sù tån t¹i cña chÕ ®Þnh hîp ®ång v« hiÖu. Nh÷ng quy ®Þnh cña Bé hîp ®ång kinh tÕ luËt d©n sù chi tiÕt h¬n, hîp lÝ h¬n so víi c¸c Nh÷ng bÊt cËp vÒ lÝ luËn, nh÷ng v−íng quy ®Þnh cña PLH§KT song viÖc ¸p dông m¾c trong thùc tiÔn thùc hiÖn PLH§KT ® c¸c quy ®Þnh cña Bé luËt d©n sù khã cã thÓ kh¸ râ r ng. NhiÒu doanh nghiÖp, nhiÒu thÈm thùc hiÖn ®−îc do PLH§KT vÉn ®ang cßn ph¸n ® ®−a ra kh¸ nhiÒu minh chøng cô thÓ hiÖu lùc mÆc dï vÒ nguyªn t¾c c¸c quy ®Þnh v thuyÕt phôc h¬n vÒ sù cÇn thiÕt ph¶i ®Æt ra cña Bé luËt d©n sù cã thÓ ¸p dông ®Ó ®iÒu vÊn ®Ò vÒ sè phËn cña PLH§KT.(4) Trong chØnh nh÷ng vÊn ®Ò m Ph¸p lÖnh cßn ch−a giíi nghiªn cøu lÝ luËn còng cã kh¸ nhiÒu ý ®Ò cËp. H¬n n÷a, do c¸ch ph©n chia c¸c c¬ kiÕn nªu vÒ sù cÇn thiÕt ph¶i ho n thiÖn ph¸p quan t i ph¸n hiÖn nay th× thÈm ph¸n to luËt H§KT nãi chung v b¶n th©n Ph¸p lÖnh kinh tÕ khã chÊp nhËn viÖc hä ¸p dông c¸c nãi riªng.(5) quy ®Þnh cña Bé luËt d©n sù ®Ó gi¶i quyÕt MÆc dï cã sù thèng nhÊt ë viÖc cÇn thiÕt tranh chÊp H§KT. LuËt th−¬ng m¹i còng cã ph¶i xem xÐt l¹i PLH§KT song gi¶i ph¸p nh÷ng m©u thuÉn víi PLH§KT. LuËt th−¬ng cho sè phËn cña v¨n b¶n n y l¹i cã nhiÒu sù m¹i 1997 ®iÒu chØnh mét sè h nh vi liªn kh¸c nhau. Mét sè nh nghiªn cøu, mét sè quan trùc tiÕp ®Õn mua b¸n h ng ho¸, tøc l nh thùc tiÔn chän gi¶i ph¸p söa ®æi, bæ sung mét phÇn c¸c ho¹t ®éng n»m trong ph¹m trï PLH§KT(6) trong lóc mét sè kh¸c l¹i cho “kinh tÕ” theo c¸c tiÕp cËn cña PLH§KT. Sù r»ng cÇn ban h nh ®¹o luËt vÒ hîp ®ång kinh kh¸c nhau trong mét sè quy ®Þnh cña LuËt tÕ. Còng cã nh÷ng ý kiÕn vÒ gi¶i ph¸p m¹nh th−¬ng m¹i v Ph¸p lÖnh H§KT liªn quan mÏ h¬n l chÊm døt hiÖu lùc cña PLH§KT, ®Õn chñ thÓ hîp ®ång, h×nh thøc hîp ®ång, dïng c¸c quy ®Þnh cña Bé luËt d©n sù vÒ hîp møc tr¸ch nhiÖm vËt chÊt ®èi víi vi ph¹m ®ång ®Ó ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ hîp ®ång hîp ®ång dÉn ®Õn xung ®ét ph¸p luËt. C¸c trong c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau.(7) c¬ quan t i ph¸n khi th× vËn dông PLH§KT, Gi¶i ph¸p c¬ b¶n cho PLH§KT nãi riªng khi th× vËn dông LuËt th−¬ng m¹i mét c¸ch v cho ph¸p luËt vÒ H§KT nãi chung cÇn tuú tiÖn. ph¶i xuÊt ph¸t tõ viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò: CÇn Kh¸i niÖm “kinh tÕ” cña Ph¸p lÖnh, kh¸i hay kh«ng cÇn ®Õn kh¸i niÖm hîp ®ång kinh niÖm “th−¬ng m¹i” cña LuËt th−¬ng m¹i tÕ. ChØ khi gi¶i quyÕt ®−îc vÊn ®Ò n y míi cã xung ®ét víi kh¸i niÖm th−¬ng m¹i ®−îc thÓ b n ®Õn h−íng ho n thiÖn ph¸p luËt vÒ 28 T¹p chÝ luËt häc sè 3/2003
nghiªn cøu - trao ®æi nã. Logic cña vÊn ®Ò l ë chç liÖu chóng ta ho n to n cã c¬ së lÝ luËn ®Ó x©y dùng quy cã cÇn b n ®Õn viÖc ho n thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p ®Þnh ph¸p luËt ®Ó ®iÒu chØnh h nh vi cña c¸c luËt hiÖn t¹i kh«ng cßn thùc hiÖn ®−îc vai trß chñ thÓ khi tham gia c¸c quan hÖ hîp ®ång, thóc ®Èy c¸c quan hÖ kinh tÕ. Theo chóng cho dï chóng tham gia víi môc ®Ých g×? t«i, trong hÖ thèng ph¸p luËt n−íc ta kh«ng trong lÜnh vùc cô thÓ n o. cÇn tíi kh¸i niÖm hîp ®ång kinh tÕ còng nh− - Kh¸i niÖm kinh tÕ cã néi h m rÊt réng. kh«ng cÇn tíi chÕ ®Þnh hîp ®ång kinh tÕ nh− Kh«ng ai cã thÓ phñ nhËn r»ng c¸c quan hÖ chóng ta vÉn cã tõ tr−íc cho tíi nay. Gi¶i nh− thõa kÕ, mua b¸n h ng tiªu dïng kh«ng ph¸p c¬ b¶n ®Ó ho n thiÖn c¬ chÕ ®iÒu chØnh cã néi dung kinh tÕ, ®Æc biÖt l ®èi víi c¸c b»ng ph¸p luËt c¸c quan hÖ kinh tÕ chiÒu quan hÖ mua b¸n h ng tiªu dïng m chóng ngang l ph¶i x©y dùng ®−îc hÖ thèng ph¸p ta hiÖn ®ang coi l thuÇn tuý d©n sù. C¸c luËt hîp ®ång ph¶n ¸nh ®−îc ®ßi hái cña sù quan hÖ n y l bé phËn cña quan hÖ s¶n xuÊt ph¸t triÓn c¸c quan hÖ kinh tÕ chiÒu ngang m cô thÓ l quan hÖ ph©n phèi. Kh«ng cã trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng. C¸c quy ®Þnh tiªu dïng th× kh«ng cã s¶n xuÊt. ChÝnh v× ph¸p luËt vÒ hîp ®ång cã thÓ ®−îc ban h nh vËy, khã cã thÓ t¸ch quan hÖ d©n sù ra khái trong ®¹o luËt chung vÒ hîp ®ång hoÆc mét quan hÖ kinh tÕ hiÓu theo nghÜa kinh doanh phÇn trong Bé luËt d©n sù. §iÒu cèt yÕu nh− hiÖn nay ë trong hÖ thèng ph¸p luËt cña trong sù ph¸t triÓn ph¸p luËt vÒ hîp ®ång n−íc ta. C ng t×m c¸ch t¸ch b¹ch, chóng ta trong t−¬ng lai l kh«ng nªn cã sù ph©n biÖt c ng gÆp ph¶i nh÷ng r¾c rèi. MÆt kh¸c, liÖu gi÷a hîp ®ång d©n sù, kinh tÕ, lao ®éng b»ng chóng ta cã thÓ t¸ch c¸c quan hÖ hîp ®ång c¸ch t¹o ra nh÷ng chÕ ®Þnh ®éc lËp víi theo nhiÒu chÕ ®Þnh riªng víi c¸c v¨n b¶n nh÷ng quy ®Þnh riªng. LËp luËn n y cña ph¸p luËt riªng nh− hîp ®ång x©y dùng, hîp chóng t«i xuÊt ph¸t tõ nh÷ng c¬ së lÝ luËn v ®ång d©n sù, hîp ®ång chuyÓn giao c«ng thùc tiÔn sau: nghÖ, hîp ®ång lao ®éng, hîp ®ång tÝn + VÒ lÝ luËn: dông... Râ r ng ®iÒu m chóng ta cÇn ®¹t tíi - B¶n chÊt cña hîp ®ång l sù tho¶ thuËn l nh÷ng quy t¾c ph¸p lÝ thèng nhÊt, h i ho cña c¸c bªn nh»m x¸c lËp, thay ®æi hoÆc cho viÖc tæ chøc quan hÖ kinh tÕ chiÒu ngang chÊm døt c¸c quyÒn v nghÜa vô ph¸p lÝ nhÊt h¬n l sù ph©n t¸n chóng trong c¸c nguån ®Þnh. Hîp ®ång ®−îc kÝ kÕt gi÷a c¸c chñ thÓ luËt ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ kinh tÕ kh¸c khi tham gia c¸c quan hÖ kinh tÕ chiÒu ngang nhau. trªn nÒn t¶ng cña sù b×nh ®¼ng, tù do v tù + VÒ thùc tiÔn: nguyÖn. Ph¸p luËt cho phÐp c¸c bªn tho¶ - ViÖc hÖ thèng ph¸p luËt n−íc ta trong thuËn vÒ x¸c lËp, thay ®æi v chÊm døt c¸c nhiÒu n¨m ph©n biÖt gi÷a hîp ®ång kinh tÕ, quyÒn v nghÜa vô ph¸p lÝ. §èi víi c¸c chñ hîp ®ång d©n sù, hîp ®ång th−¬ng m¹i, hîp thÓ th× hîp ®ång chÝnh l luËt v c¸c cam kÕt ®ång lao ®éng cho thÊy sù ph¶n t¸c dông trong hîp ®ång r ng buéc c¸c xö sù cña hä. nhiÒu h¬n l t¸c dông ®èi víi viÖc ®iÒu chØnh Trong bÊt cø lÜnh vùc quan hÖ chiÒu ngang cã hiÖu qu¶ c¸c quan hÖ kinh tÕ, d©n sù v n o th× b¶n chÊt n y kh«ng thay ®æi. V× vËy, th−¬ng m¹i. Nh÷ng v−íng m¾c b¾t nguån tõ T¹p chÝ luËt häc sè 3/2003 29
nghiªn cøu - trao ®æi sù ph©n biÖt n y ® g©y nªn t×nh tr¹ng chång tr−êng ®Þnh h−íng XHCN nªn sù ®o¹n tuyÖt chÐo thÈm quyÒn, ®ïn ®Èy viÖc gi¶i quyÕt víi ®Þnh chÕ ®Æc tr−ng cña c¬ chÕ kÕ ho¹ch tranh chÊp kinh tÕ tõ c¬ quan n y sang c¬ ho¸ tËp trung còng sÏ cã nh÷ng gi¸ trÞ thùc quan kh¸c. ViÖc ph©n ®Þnh ®èi t−îng cña tiÔn cña nã. hîp ®ång kinh tÕ v hîp ®ång d©n sù dùa - ViÖc söa ®æi Bé luËt d©n sù ®ang ®−îc trªn nh÷ng tiªu chÝ kh«ng râ r ng khiÕn tiÕn h nh. Xu thÕ kh¸ râ nÐt cña Ban söa ®æi c¸c viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ gÆp Bé luËt d©n sù l viÖc söa ®æi c¸c quy ®Þnh nhiÒu r¾c rèi. cña PhÇn III Bé luËt d©n sù, biÕn c¸c quy - Sù ra ®êi cña Bé luËt d©n sù, LuËt ®Þnh trong ®ã th nh nh÷ng quy ®Þnh chung th−¬ng m¹i v míi ®©y l Ph¸p lÖnh träng t i cho c¸c giao dÞch ®−îc thùc hiÖn th«ng qua th−¬ng m¹i cho thÊy sù cÇn thiÕt ph¶i tõ bá hîp ®ång trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc. ViÖc quan niÖm vÒ hîp ®ång kinh tÕ. NÕu vÉn duy chÊm døt hiÖu lùc cña PLH§KT sÏ t¹o ®iÒu tr× kh¸i niÖm hîp ®ång th−¬ng m¹i, duy tr× kiÖn cho viÖc ho n thiÖn c¸c quy ®Þnh cña Bé ®Þnh chÕ ph¸p luËt dùa trªn quan niÖm n y luËt d©n sù vÒ hîp ®ång ®ång thêi ho n thiÖn th× rÊt khã t¹o ra ®−îc sù t−¬ng thÝch, sù h i mét sè quy ®Þnh ®Æc thï vÒ hîp ®ång trong ho cña ph¸p luËt n−íc ta víi ph¸p luËt quèc lÜnh vùc mua b¸n h ng ho¸, dÞch vô, ®Çu t− tÕ vÒ th−¬ng m¹i. MÆt kh¸c, còng cã thÓ trong LuËt th−¬ng m¹i söa ®æi./. nhËn thÊy r»ng ph¸p luËt cña nhiÒu n−íc trªn thÕ giíi kh«ng ph©n biÖt hîp ®ång d©n sù, (1).Xem: Lª BÝch Thä, “H×nh thøc cña hîp ®ång kinh hîp ®ång kinh tÕ. Mét sè n−íc ban h nh c¸c tÕ v ®iÒu kiÖn hiÖu lùc cña hîp ®ång”, T¹p chÝ luËt ®¹o luËt vÒ hîp ®ång ®Ó quy ®Þnh viÖc ® m häc, sè 2/2002, tr. 43 - 47. ph¸n, kÝ kÕt v thùc hiÖn hîp ®ång. C¸c quy (2), (4).Xem: KØ yÕu Héi th¶o H§KT v« hiÖu do ®Þnh n y ®−îc ¸p dông v o tõng lÜnh vùc cô VCCI phèi hîp víi C©u l¹c bé luËt gia ViÖt - §øc tæ chøc ng y 28/2/2003. thÓ víi mét sè ®Æc thï riªng do chÝnh c¸c bªn (3).Xem: NguyÔn V¨n LuyÖn. “VÒ m«i quan hÖ gi÷a tham gia hîp ®ång tho¶ thuËn. ë mét sè luËt d©n sù, luËt kinh tÕ v luËt th−¬ng m¹i”. T¹p chÝ n−íc, quan hÖ mua b¸n h ng ho¸ ®−îc ®iÒu nh n−íc v ph¸p luËt sè 12/1999, tr. 11. chØnh b»ng ®¹o luËt riªng cßn trong c¸c lÜnh (5).Xem: §Ò t i Khoa häc KH 99 - 06, “Ph¸p luËt vÒ vùc kh¸c th× ¸p dông c¸c quy ®Þnh chung vÒ H§KT - thùc tr¹ng v h−íng ho n thiÖn”, Tr−êng ®¹i hîp ®ång cña Bé luËt d©n sù. häc luËt H Néi, 2003. (6).Xem: - NguyÔn ThÞ KhÕ. “Mét sè ý kiÕn vÒ söa ®æi - Kh¸i niÖm “hîp ®ång kinh tÕ” g¾n Ph¸p lÖnh H§KT”, T¹p chÝ luËt häc sè 3/1999, tr. 30 -31; nhiÒu h¬n víi c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung. - TS. D−¬ng §¨ng HuÖ, “LuËt th−¬ng m¹i Hîp ®ång kinh tÕ xuÊt hiÖn do nhu cÇu ph¶i v sù ¶nh h−ëng cña ®Õn sù tån t¹i cña ph¸p luËt hîp ®iÒu chØnh quan hÖ hîp ®ång m trong ®ã ®ång kinh tÕ ë n−íc ta”, T¹p chÝ nh n−íc v ph¸p quyÒn v nghÜa vô cña c¸c bªn ®−îc x¸c ®Þnh luËt. 1998, sè 1, tr. 30 -35. kh«ng ph¶i th«ng qua sù thÓ hiÖn ý chÝ cña (7).Xem: TS. D−¬ng §¨ng HuÖ, “Ho n thiÖn ph¸p c¸c bªn m th«ng qua chØ tiªu kÕ ho¹ch. NÒn luËt hîp ®ång ë ViÖt Nam hiÖn nay”, T¹p chÝ nh kinh tÕ n−íc ta hiÖn nay l nÒn kinh tÕ thÞ n−íc v ph¸p luËt sè 5/2002, tr. 22. 30 T¹p chÝ luËt häc sè 3/2003

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.01: Bộ Luận Văn Thạc Sĩ Quản Trị Kinh Doanh MBA

165 tài liệu

2062 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.