intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Vấn đề giới trong giảng dạy môn học Tư pháp quốc tế "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

59
lượt xem
8
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Vấn đề giới trong giảng dạy môn học Tư pháp quốc tế

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Vấn đề giới trong giảng dạy môn học Tư pháp quốc tế "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi TS. NguyÔn Hång B¾c * H bình ng gi a nam và n . Tư i n nay, v n gi i không ch là m i v vn quan tâm trong ph m vi qu c gia mà pháp qu c t là môn h c liên quan n quan h dân s (theo nghĩa r ng) có y u t nư c còn là v n quan tâm c a c c ng ng Vi t Nam, dư i ch ngoài. Ch th cơ b n c a nó là con ngư i c qu c t . phong ki n, ngư i ch ng n m quy n gia trư ng th (công dân Vi t Nam, ngư i nư c ngoài). trong gia ình, ngư i v ph thu c vào gi i ư c th hi n h u như Do ó, v n ngư i ch ng trong m i trư ng h p. Cách trong ph n l n các n i dung gi ng d y c a m ng tháng Tám thành công ã gi i phóng môn lu t này. ngư i ph n kh i thân ph n l thu c b i s 1. Nh ng v n v gi i ư c th hi n ràng bu c c a thuy t “tam tòng” trong ch trong n i dung môn h c tư pháp qu c t phong ki n. Hi n pháp năm 1946 và S c Trong môn h c tư pháp qu c t , v n gi i ư c th hi n n i b t m t s n i dung l nh s 97/SL ngày 22/5/1950 c a Ch t ch nư c Vi t Nam dân ch c ng hòa s a i sau ây: m t s quy l và ch nh trong dân lu t, S c Th nh t, v n gi i, bình ng gi i ư c th hi n ngay trong các nguyên t c cơ l nh s 159/SL ngày 17/11/1950 c a Ch t ch nư c Vi t Nam dân ch c ng hòa v v n b n c a tư pháp qu c t Vi t Nam. M t trong nh ng nguyên t c cơ b n c a li hôn ã kh ng nh a v bình ng gi a ngư i v và ngư i ch ng trong gia tư pháp qu c t Vi t Nam là nguyên t c ình. V n bình ng gi a v và ch ng nói không phân bi t vì lí do gi i tính, ch ng t c, riêng và gi a nam và n nói chung còn ư c văn hóa... gi a công dân Vi t Nam trình quy nh trong r t nhi u văn b n pháp lu t v i ngư i nư c ngoài và gi a ngư i nư c trong nư c do Vi t Nam ban hành. Ngoài ra, ngoài v i nhau trên lãnh th Vi t Nam. Theo v n này còn ư c quy nh trong các i u nguyên t c này, m i ngư i nư c ngoài ư c qu c t mà Vi t Nam là thành viên. Vi c không phân bi t nam hay n n u cư trú, làm Vi t Nam tham gia Công ư c c a Liên h p vi c h p pháp trên lãnh th Vi t Nam u ư c hư ng ch qu c v lo i tr m i hình th c phân bi t i i x qu c gia ho c ch x v i ph n , Tuyên b c a Liên h p qu c t i hu qu c trong các quan h dân s , kinh t , thương m i, lao ng, hôn nhân và v vi c lo i b b o l c i v i ph n , Công ư c ngày 29/11/1957 c a Liên h p qu c v qu c t ch c a ngư i ph n l y ch ng nư c * Gi ng viên chính Khoa lu t qu c t ngoài ã th hi n quan i m c a Nhà nư c ta Trư ng i h c Lu t Hà N i T¹p chÝ luËt häc sè 3/2007 3
  2. nghiªn cøu - trao ®æi gia ình có y u t nư c ngoài. Tuy nhiên, s n chung c a v ch ng. Tuy v y, theo quy trong m t s lĩnh v c, theo thông l qu c t , nh c a pháp lu t dân s Vi t Nam, ngư i ngư i nư c ngoài t i Vi t Nam cũng b h n nư c ngoài nh cư Vi t Nam ch ư c ch m t s quy n như: Quy n v chính tr ; phép s h u m t ngôi nhà Vi t Nam ( i u quy n làm vi c t i m t s ngành có liên 18 Ngh nh s 60/CP ngày 05/7/1994 c a quan n an ninh qu c phòng... Chính ph v quy n s h u nhà và quy n s Nguyên t c không phân bi t ư c ghi d ng t t i các ô th ). nh n trong m t s văn b n pháp lu t Vi t V quy n s d ng t, theo quy nh c a Nam ban hành ho c ư c ghi nh n trong các pháp lu t dân s Vi t Nam, quy n s d ng i u ư c qu c t mà Vi t Nam là thành viên. t ư c hi u là quy n tài s n. Do v y, quy n s d ng t là i tư ng c a quy n Kho n 2 i u 100 Lu t hôn nhân và gia ình Vi t Nam năm 2000 quy nh: "Trong quan s h u và quy n th a k . Trong trư ng h p h hôn nhân và gia ình, ngư i nư c ngoài v , ch ng là công dân Vi t Nam, n u m t t i Vi t Nam ư c hư ng các quy n và bên m t trư c thì bên kia s ư c th a k nghĩa v như công dân Vi t Nam, tr trư ng quy n s d ng t theo di chúc ho c theo h p pháp lu t Vi t Nam có quy nh khác". pháp lu t phù h p v i quy nh c a B lu t Theo nguyên t c trên, khi ngư i nư c ngoài dân s và pháp lu t v t ai. Trong trư ng h p v , ch ng mà m t bên là ngư i tham gia vào quan h hôn nhân và gia ình có y u t nư c ngoài b t k là nam hay n nư c ngoài, v n th a k quy n s d ng u ư c hư ng các quy n nhân thân và tài t không ph i lúc nào cũng ư c t ra i s n như công dân Vi t Nam, tr m t s v i ngư i nư c ngoài. trư ng h p c th mà pháp lu t Vi t Nam Qua phân tích trên cho th y, m c dù ngư i nư c ngoài ư c hư ng các quy n quy nh dành riêng cho công dân Vi t Nam. Theo quy nh c a pháp lu t Vi t Nam, m t nhân thân và tài s n trong quan h hôn nhân và gia ình như công dân Vi t Nam nhưng trong các quy n nhân thân c a v ch ng là quy n l a ch n nơi cư trú, n u ngư i v xu t phát t tình hình kinh t , xã h i... c a (ho c ngư i ch ng) là công dân Vi t Nam Vi t Nam, pháp lu t Vi t Nam có quy nh thì có th cư trú b t kì khu v c nào trên lãnh m t s trư ng h p lo i tr i v i các quy n th Vi t Nam nhưng n u v (ho c ch ng) là ó. i u này hoàn toàn xu t phát t yêu c u ngư i nư c ngoài thì h không ư c phép cư c n thi t c a vi c b o v n n kinh t , b o trú m t s khu v c trên lãnh th Vi t Nam m ch quy n và an ninh c a Vi t Nam và như khu v c biên gi i. cũng phù h p v i quy nh c a pháp lu t các i v i quy n tài s n, ngư i nư c ngoài nư c trên th gi i. Vi t Nam ư c hư ng ch i x qu c Th hai, v n gi i v i s tham gia c a gia. i u 27 Lu t hôn nhân và gia ình Vi t H i liên hi p ph n trong ho t ng h tr Nam quy nh không h n ch s lư ng tài vi c k t hôn có y u t nư c ngoài. 4 T¹p chÝ luËt häc sè 3/2007
  3. nghiªn cøu - trao ®æi Trong Ngh nh s 184/CP ngày tr , giúp v hôn nhân là ho t ng kinh ngh không ti p t c ăng kí 30/11/1994 c a Chính ph quy nh v th doanh, do ó ho t ng cho các doanh nghi p trong lĩnh t c k t hôn, nuôi con nuôi, u gi a công dân Vi t Nam v i ngư i nư c ngoài chưa có v c này. Ngày 22/10/2002, B tư pháp ã có công văn s 935/TP-HTQT g i B k ho ch quy nh v v d ch v môi gi i hôn nhân nhưng trên th c t , d ch v môi gi i hôn và u tư ngh B k ho ch và u tư thông báo cho s k ho ch u tư các t nh, nhân ã phát tri n “ng m” nhi u t nh, thành ph phía Nam dư i nhi u hình th c thành ph tr c thu c trung ương v vi c khác nhau (ví d : Dư i hình th c các l p ng ng c p gi y phép ăng kí kinh doanh theo mã s 9333200 quy nh t i Thông tư liên h c ti ng Trung Qu c, câu l c b làm quen...). Ngày 12/6/1999 t i kì h p th 5 t ch s 07/2001/TTLB-BKH-TCTK ngày Qu c h i khóa X nư c C ng hoà xã h i ch 01/11/2001 c a B k ho ch và u tư và nghĩa Vi t Nam ã thông qua Lu t doanh T ng c c th ng kê. Tuy nhiên, nhu c u xã h i nghi p. Sau khi Lu t doanh nghi p ư c ban v d ch v hôn nhân là c n thi t. Do v y, hành ã có nhi u doanh nghi p m i ăng kí trong Ngh nh s 68/N -CP ngày thành l p v i các ngành ngh kinh doanh h t 10/7/2002 c a Chính ph quy nh chi ti t s c phong phú, a d ng. Bên c nh nh ng th c hi n m t s i u c a Lu t hôn nhân và ngành ngh truy n th ng, xu t hi n nhi u gia ình v quan h hôn nhân và gia ình có y u t nư c ngoài (Ngh nh s 68/N -CP) ngành ngh m i, trong ó có ngành ngh môi gi i hôn nhân. Theo th ng kê chưa y ã cho phép m t s t ch c, trong ó có H i , t sau khi Lu t doanh nghi p có hi u l c liên hi p ph n Vi t Nam t c p t nh tr thi hành, S k ho ch và u tư thành ph i u ki n ư c phép thành l p lên, n u có H Chí Minh ã ăng kí kinh doanh cho 24 trung tâm h tr k t hôn. C th là: H i liên công ti trách nhi m h u h n ho t ng trong hi p ph n t nh, thành ph tr c thu c trung lĩnh v c này. Ngoài ra, t nh An Giang cũng ương và Trung ương H i liên hi p ph n có 1 công ti, t nh Bà R a - Vũng Tàu cũng có Vi t Nam. Ngoài 2 t ch c này, Ngh nh s 68/N -CP chưa cho phép cơ quan, t 1 công ti. Th c t trong ho t ng m t s công ti có ho t ng môi gi i hôn nhân trái ch c khác ho c cá nhân có quy n thành l p trung tâm h tr k t hôn.(1) v i thu n phong mĩ t c c a dân t c Vi t Nam, b báo chí và dư lu n lên án. B tư Vi c Ngh nh s 68/N -CP cho phép pháp ã ph i h p v i B k ho ch và u tư thành l p trung tâm h tr k t hôn, m t m t t ch c cu i h p liên ngành bàn v v n nh m áp ng c a i s ng xã h i, m t khác này và ti n hành kh o sát ho t ng c a m t t o hành lang pháp lí cho công tác qu n lí, ki m tra, giám sát c a các cơ quan nhà nư c s công ti lo i này t i thành ph H Chí Minh. K t qu ý ki n c a a s i bi u các có th m quy n, tránh b l i d ng và bi n thành m t ho t ng mang tính ch t thương b , ngành cho r ng không nên coi d ch v h T¹p chÝ luËt häc sè 3/2007 5
  4. nghiªn cøu - trao ®æi m i thu n túy, gây nh hư ng x u n quan tho thu n v i ương s . h hôn nhân có y u t nư c ngoài v n ư c th c hi n nghiêm ch nh nguyên t c pháp lu t b o v . nhân o, phi l i nhu n, Ngh nh quy nh M c ích c a ho t ng h tr k t hôn là nh m: rõ: “Nghiêm c m ho t ng kinh doanh d ch - áp ng nhu c u c a i s ng xã h i; v môi gi i k t hôn ho c l i d ng vi c h tr - Hư ng ho t ng môi gi i k t hôn i k t hôn nh m m c ích mua bán ph n , o qu n lí c a Nhà nư c, góp ph n vào qu xâm ph m tình d c i v i ph n ho c vì làm cho quan h hôn nhân phù h p v i phong m c ích tr c l i khác”. t c t p quán c a dân t c, ngăn ch n các ho t Khi giáo viên gi ng d y môn h c tư ng môi gi i k t hôn không lành m nh; pháp qu c t , ngoài vi c phân tích các quy - Phát huy vai trò và năng l c c a h i ph nh c a pháp lu t v ho t ng c a trung n trong lĩnh v c hôn nhân và gia ình có y u tâm h tr k t hôn (như ã phân tích trên) t nư c ngoài, qua ó b o v t t hơn các thì ngư i giáo viên còn l ng ghép v n quy n c a công dân Vi t Nam, nh t là ph n gi i trong n i dung gi ng d y. Chính thông trong vi c k t hôn v i ngư i nư c ngoài. qua vi c l ng ghép này mà ngư i h c ngoài Trung tâm này ho t ng theo nguyên vi c n m v ng các quy nh c a pháp lu t còn n m ư c ki n th c v gi i và bình ng t c nhân o, phi l i nhu n. Tính nhân o c a ho t ng này th hi n ch : Thông qua gi i. Hi n nay, Vi t Nam n i lên m t th c vai trò ki m tra, giám sát c a các t ch c tr ng ó là ph n Vi t Nam k t hôn v i oàn th t i a phương, giúp cho nh ng ph ngư i ài Loan, Hàn Qu c v i m c ích n có nhu c u k t hôn v i ngư i nư c ngoài kinh t ngày càng gia tăng. Trư c th c tr ng này, ngư i giáo viên c n ph i làm sáng rõ làm quen, hi u bi t và ti n t i hôn nhân v i ngư i nư c ngoài. Tính phi l i nhu n c a vai trò c a h i liên hi p ph n trong b o v quy n l i c a ngư i ph n Vi t Nam trong ho t ng này th hi n ch các trung tâm quan h k t hôn có y u t nư c ngoài. H i l y tinh th n ph c v là ch y u, b o m ho t ng không nh m m c ích thu l i liên hi p ph n trong khuôn kh pháp lu t mbo ưc nhu n, trong khi v n có th cho phép, gi i thi u, giúp ph n Vi t Nam và ngư i nư c ngoài (nh t là ph n các chi phí trang tr i theo nguyên t c l y thu bù chi. Ho t ng h tr k t hôn là ho t Vi t Nam) tìm hi u các v n v hoàn c nh ng mang tính xã h i hóa nhưng trong i u cá nhân, gia ình, xã h i; phong t c, t p ki n còn thi u th n v cơ s v t ch t, kinh phí quán và các v n khác có liên quan c a ho t ng cho nên Ngh nh s 68/N -CP bên kia; t o i u ki n h ti n t i hôn nhân cho phép các trung tâm này ư c nh n thù ng... Như v y, v i s t nguy n, bình lao trang tr i chi phí ho t ng khi ti n tham gia c a h i liên hi p ph n s b o v t t hơn quy n c a ngư i ph n Vi t Nam hành h tr k t hôn. Kho n thù lao này ph i ư c tính toán theo chi phí h p lí trên cơ s khi k t hôn v i ngư i nư c ngoài. 6 T¹p chÝ luËt häc sè 3/2007
  5. nghiªn cøu - trao ®æi h c tư pháp qu c t nhưng trên th c t hi n Th ba, v n gi i trong t t ng dân s qu c t nay trong quá trình d y và h c, c ngư i d y Trong tư pháp qu c t , pháp lu t các và ngư i h c chưa quan tâm úng m c v nư c u th a nh n quy n c a ngư i nư c vn gi i trong quá trình d y - h c ó. ngoài ư c hư ng các quy n t t ng dân s ánh giá v v n gi i trong n i dung t i thi u và có nghĩa v th c hi n các yêu gi ng d y môn h c tư pháp qu c t c n xem c u t t ng nh t nh theo pháp lu t nư c s xét v hai khía c nh sau: t i khi thưa ki n toà án nư c s t i ó. Th nh t, v phía ngư i d y, m c dù Theo quy nh này, công dân Vi t Nam ngư i d y trong quá trình truy n t ki n th c không phân bi t nam hay n khi kh i ki n v tư pháp qu c t ã l ng ghép ki n th c v toà án nư c ngoài s ư c hư ng các quy n gi i trong n i dung gi ng d y nhưng m c và th c hi n nghĩa v như nhau trên cơ s còn h n ch . Ngư i d y trong m t th i pháp lu t c a nư c s t i ó. T i Vi t Nam, lư ng nh t nh (b kh ng ch b i s ti t theo i u 406 B lu t t t ng dân s năm d y) ch y u phân tích các quy nh c a lu t, 2004, ngư i nư c ngoài có quy n kh i ki n cho nên v n gi i không ư c c p nhi u. toà án Vi t Nam và tham gia t t ng theo Th hai, v phía ngư i h c, sinh viên các quy nh c a pháp lu t Vi t Nam. Như h c t i trư ng ư c ào t o ki n th c v các v y, v nguyên t c, ngư i nư c ngoài môn lu t nói chung và tư pháp qu c t nói không phân bi t nam hay n ư c b o v riêng. Th c ra, trong quá trình d y h c các theo pháp lu t c a Nhà nư c Vi t Nam v gi i ít nhi u cũng ã ư c vn cp ngang v i công dân Vi t Nam. ây chính là trong n i dung các môn h c. Do ó, nh n s bình ng v gi i trong t t ng dân s th c gi i c a nh ng ngư i ư c ào t o lu t qu c t ư c quy nh trong pháp lu t Vi t d n d n ư c tích lũy cùng v i nh ng ki n Nam và pháp lu t các nư c. th c v lu t. Tuy nhiên, do ư c truy n t Ngoài ba n i dung trên, v n gi i còn ki n th c v gi i thông qua môn h c không ư c th hi n trong các lĩnh v c khác c a tư nhi u nên vi c lĩnh h i ki n th c v gi i c a pháp qu c t Vi t Nam như: Trong quan h s ngư i h c cũng còn nhi u h n ch . h u tài s n, s h u trí tu , lao ng... có y u t 2.2. M t s ki n ngh nư c ngoài. Th c hi n bình ng gi i s mang l i 2. Th c tr ng v n gi i trong n i cho xã h i nhi u l i ích. Mu n t ư c bình dung gi ng d y môn h c tư pháp qu c t ng gi i c n ph i th c hi n ng th i nhi u và m t s ki n ngh bi n pháp. Có th nêu m t s bi n pháp sau: 2.1. Th c tr ng v n gi i trong n i a. C n hoàn thi n pháp lu t theo hư ng dung gi ng d y môn h c tư pháp qu c t bình ng gi i Như ph n trên ã phân tích, v n gi i Ch ng h n, trong lĩnh v c hôn nhân và là m t ph n trong n i dung gi ng d y môn T¹p chÝ luËt häc sè 3/2007 7
  6. nghiªn cøu - trao ®æi gia ình, các quy nh c a Lu t hôn nhân và liên hi p ph n là lo i hình r t m i, do gia ình Vi t Nam năm 2000 cơ b n ã t v y, ho t ng c a trung tâm úng m c ư c s bình ng gi i như: “V , ch ng ích (nhân o, phi l i nhu n), úng i bình ng v i nhau, có quy n và nghĩa v tư ng thì các t ch c ch qu n, các cơ quan nhà nư c h u quan c n thư ng xuyên quan ngang nhau v m i m t trong gia ình” ( i u 19); “V , ch ng có quy n th a k tài tâm, ch o s m phát hi n nh ng bi u hi n vi ph m pháp lu t, t ó có bi n pháp s n c a nhau theo quy nh c a pháp lu t v th a k ” (kho n 1 i u 31)... Tuy nhiên, u n n n k p th i. b. Trong d y và h c môn h c tư pháp m t s quy nh c a Lu t còn có s phân bi t gi a nam và n như: Quy nh qu c t c n có s thay i v phương pháp tu i gi ng d y cũng như nh n th c v gi i c a c k t hôn là nam 20 tu i và n 18 tu i (kho n ngư i d y và ngư i h c 1 i u 9). T t nhiên, vi c Lu t hôn nhân và gia ình quy nh như v y là xu t phát t Trong n i dung gi ng d y môn h c tư nhi u lí do nhưng chính quy nh này c a pháp qu c t , v n gi i, bình ng gi i Lu t ã vô hình trung t o nên s không xuyên su t trong toàn b các h c ph n c a bình ng gi a nam và n . Nghiên c u lu t môn h c này (t quy nh chung n quan h hôn nhân và gia ình c a m t s nư c trên c th ). N u như ngư i d y thay i phương th gi i cho th y nh ng nư c này u quy pháp truy n t, bên c nh vi c phân tích nh tu i k t hôn cho nam và n là như khía c nh pháp lí c a v n l ng ghép phân tích c th hơn khía c nh xã h i c a v n nhau. Ch ng h n, lu t c a Liên bang Nga, gi i s ư c th hi n m nét Th y i n u quy nh tu i 18 là tu i k t ó thì v n hôn cho c nam và n , lu t c a vương qu c hơn. Tuy nhiên, như ph n trên ã phân tích, do ngư i d y b kh ng ch b i s ti t h c Anh quy nh tu i 16 là tu i k t hôn cho c nên không th phân tích h t ư c khía c nh nam và n ... gi i, trong quan h tư pháp cho ngư i h c V vn xã h i c a v n . Do v y, qu c t , ph n trư c ã phân tích h i liên hi u rõ hơn v v n gi i thông qua môn h c tư pháp qu c t c n có bu i ngo i khóa hi p ph n có vai trò r t l n trong vi c b o v quy n c a ngư i ph n Vi t Nam trong gi i giúp ngư i h c hi u c th v v vn quan h k t hôn có y u t nư c ngoài. B ng vn này trong n i dung gi ng d y môn h c tư pháp qu c t ./. cách thành l p các trung tâm h tr k t hôn và thông qua ho t ng c a trung tâm này, (1). Tài li u h i ngh t ng k t 7 năm thi hành Ngh h i ã giúp , t o i u ki n thu n l i h nh s 184/CP và góp ý d th o Ngh nh v quan ti n t i hôn nhân t nguy n và bình ng. h hôn nhân và gia ình có y u t nư c ngoài, Hà Tuy nhiên, ho t ng h tr k t hôn c a h i N i, ngày 02/11/2001, tr. 10. 8 T¹p chÝ luËt häc sè 3/2007
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2