Các trung tâm nghiên cứu và triển khai phi chính phủ trong nước: Một cách đáp ứng nhu cầu - Đặng Thị Việt Phương

Trao ®æi nghiÖp vô X· héi häc sè 4 (88), 2004 75<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> C¸c trung t©m nghiªn cøu vµ triÓn khai phi chÝnh phñ<br /> trong n−íc: mét c¸ch ®¸p øng nhu cÇu<br /> <br /> §Æng ThÞ ViÖt Ph−¬ng<br /> <br /> <br /> 1. DÉn nhËp<br /> Qu¸ tr×nh §æi míi ë n−íc ta ®· ®em l¹i nh÷ng thµnh qu¶ b−íc ®Çu ®¸ng<br /> khÝch lÖ. T×nh h×nh chÝnh trÞ æn ®Þnh, nÒn kinh tÕ cã nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc, c¸c<br /> nguån lùc s¶n xuÊt cña x· héi ®· ®−îc huy ®éng réng r·i. Sù chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh<br /> tÕ ®· ®em l¹i møc t¨ng tr−ëng kinh tÕ cao trong hÇu hÕt thËp niªn 90 cña thÕ kû XX,<br /> ®êi sèng nh©n d©n ®−îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ, sinh ho¹t d©n chñ trong c¸c lÜnh vùc ®êi<br /> sèng x· héi ngµy cµng ®−îc ph¸t huy réng r·i. Bªn c¹nh c«ng t¸c vµ ho¹t ®éng cña<br /> Nhµ n−íc trong tõng lÜnh vùc, qu¸ tr×nh d©n chñ hãa ngµy cµng thóc ®Èy vµ ph¸t<br /> huy c¸c tËp thÓ, c«ng d©n tËp hîp l¹i víi nhau thùc hiÖn nhiÒu néi dung cña nh÷ng<br /> lÜnh vùc Êy. §iÒu ®ã lµm n¶y sinh yªu cÇu ph¶i h×nh thµnh nh÷ng tæ chøc ®èi t¸c<br /> trong quan hÖ quèc tÕ.<br /> Bèi c¶nh kinh tÕ, x· héi, chÝnh trÞ còng ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c¸ nh©n cã<br /> thÓ liªn kÕt l¹i víi nhau ®Ó tiÕn hµnh nh÷ng ho¹t ®éng nhÊt ®Þnh. B¾t ®Çu tõ nh÷ng<br /> n¨m sau khi thùc hiÖn ®−êng lèi §æi Míi, ng−êi ta ®· thÊy rÊt nhiÒu tæ chøc x· héi<br /> kiÓu míi (c¸c trung t©m nghiªn cøu vµ triÓn khai phi chÝnh phñ trong n−íc) ra ®êi<br /> víi mét ®Æc ®iÓm kh¸ ®ång nhÊt lµ nh÷ng ng−êi ®øng ®Çu c¸c tæ chøc ®ã phÇn lín<br /> ®Òu thuéc giíi viªn chøc trÝ thøc. Vµ sù h×nh thµnh cña c¸c tæ chøc x· héi ®ã chÝnh lµ<br /> thÓ hiÖn nh÷ng nç lùc tËp thÓ cña nhãm ng−êi nµy nh»m thay ®æi, bæ sung mét sè<br /> khÝa c¹nh x· héi?<br /> 2. Lý do thµnh lËp tæ chøc<br /> Lµ mét kiÓu lo¹i tæ chøc x· héi, nh−ng c¸c trung t©m nµy cßn cã nh÷ng nÐt<br /> ®Æc tr−ng riªng. Nã cã lÞch sö h×nh thµnh muén, nghÜa lµ chØ xuÊt hiÖn sau khi cã<br /> ®−êng lèi §æi Míi. Mäi c¸ nh©n cã ®ñ t− c¸ch ph¸p nh©n ®Òu cã thÓ lËp ra kiÓu tæ<br /> chøc nµy. Chóng ho¹t ®éng theo c¬ chÕ tù trang tr¶i, kh«ng ®−îc Nhµ n−íc bao cÊp<br /> vÒ tµi chÝnh. Tæ chøc cã ph¹m vi ho¹t ®éng hÑp, h−íng vµo nh÷ng lÜnh vùc cô thÓ.<br /> B¶n th©n viÖc thµnh lËp c¸c tæ chøc nµy còng chñ yÕu lµ ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x·<br /> héi míi n¶y sinh. Quy m« cña c¸c tæ chøc nµy còng rÊt nhá, gän nhÑ, nh©n viªn lµm<br /> viÖc toµn thêi gian chØ chiÕm mét phÇn trong c¬ cÊu tæ chøc cña nã. Do ®ã, trong néi<br /> bé c¸c tæ chøc ®ã hÇu nh− kh«ng thùc hiÖn nh÷ng phong trµo x· héi gièng nh−<br /> nh÷ng tæ chøc hay c¬ quan nhµ n−íc. Chóng t«i tiÕp cËn c¸c tæ chøc x· héi míi nµy<br /> <br /> <br /> Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.org.vn<br /> 76 C¸c trung t©m nghiªn cøu vµ triÓn khai phi chÝnh phñ trong n−íc...<br /> <br /> víi tÝnh chÊt lµ kÕt qu¶ cña mét phong trµo x· héi næi lªn tr−íc ®ã, mét phong trµo<br /> ®−îc tæ chøc ë tr×nh ®é cao, tøc lµ nã ®−îc ®Þnh chÕ ho¸ víi t− c¸ch lµ c¸c ph¸p nh©n<br /> ho¹t ®éng t−¬ng ®èi ®éc lËp.<br /> TÝnh chÊt tù nguyÖn thÓ hiÖn rÊt râ trong c¸c ®éng c¬ thóc ®Èy c¸ nh©n thµnh<br /> lËp hoÆc tham gia thµnh lËp c¸c trung t©m nghiªn cøu vµ triÓn khai phi chÝnh phñ<br /> nµy. Cã thÓ liÖt kª nh÷ng ®éng c¬ chñ yÕu sau1:<br /> - B¶n th©n ®· tõng lµm trong lÜnh vùc nµy khi lµm viÖc trong c¬ quan nhµ n−íc;<br /> - Muèn lµm nh÷ng ®iÒu mµ tr−íc ®©y trong c¬ quan nhµ n−íc kh«ng lµm ®−îc<br /> hoÆc ch−a cã ®iÒu kiÖn lµm;<br /> - Cã kiÕn thøc chuyªn s©u vµ nhiÒu kinh nghiÖm vÒ lÜnh vùc nµy;<br /> - Sau khi nghØ h−u cßn muèn ®ãng gãp cho x· héi;<br /> - Muèn ®−a ra kiÓu hµnh ®éng kh¸c trong lÜnh vùc nµy;<br /> - Muèn lµm cho c¬ quan nhµ n−íc chó ý h¬n n÷a ®Õn lÜnh vùc ho¹t ®éng cña m×nh;<br /> - Muèn lµm nh©n ®¹o, tõ thiÖn;<br /> - V× tù ¸i d©n téc;<br /> - C¸c ®iÒu kiÖn x· héi thóc ®Èy (m«i tr−êng ph¸p lý thuËn lîi, x· héi cã nhu cÇu).<br /> ThËm chÝ cã nh÷ng ng−êi ®· ph¶i bá qua rÊt nhiÒu quyÒn lîi c¸ nh©n ®Ó<br /> thµnh lËp ®−îc mét tæ chøc.<br /> Lµ ng−êi ®Çu tiªn vµ duy nhÊt thµnh lËp ra trung t©m nµy, ¤ng Q. cho r»ng<br /> m×nh xuÊt ph¸t tõ mét ®éng c¬ thóc ®Èy m¹nh mÏ nhÊt, ®ã lµ v× chñ nghÜa d©n téc.<br /> ¤ng tù cho m×nh lµ mét ng−êi theo chñ nghÜa d©n téc. ChÝnh v× ®éng c¬ ®ã mµ «ng<br /> quyÕt t©m thµnh lËp trung t©m nµy. MÆc dï «ng còng ph¶i ®øng tr−íc nhiÒu sù lùa<br /> chän, t×nh nguyÖn nghØ viÖc ë c¬ quan nhµ n−íc víi rÊt nhiÒu quyÒn lîi nh− c«ng viÖc<br /> æn ®Þnh, c¬ héi vÒ nhµ ë, c¬ héi th¨ng tiÕn. Sau khi nghØ viÖc, «ng l¹i lµm viÖc 3 n¨m<br /> víi mét tæ chøc phi chÝnh phñ cña Mü. (Mµ theo «ng, vµo thêi ®iÓm ®ã, (n¨m 1991-<br /> 1993- ND) “nh÷ng ng−êi ®ang lµm Nhµ n−íc th× ch¼ng ai muèn rêi Nhµ n−íc.<br /> Nh÷ng ng−êi lµm cho c¸c tæ chøc n−íc ngoµi l¹i cµng kh«ng muèn rêi c¸c tæ chøc<br /> n−íc ngoµi”). Nh−ng «ng vÉn quyÕt ®Þnh t¸ch riªng ra thµnh lËp trung t©m ®Ó tiÕn<br /> hµnh c¸c ho¹t ®éng cña m×nh.<br /> (Tr−êng hîp 140- Mét tæ chøc ®Þnh h−íng vµo lÜnh vùc ph¸t triÓn n«ng th«n)2<br /> Nh÷ng ®éng c¬ ®ã cho thÊy mèi quan t©m chung cña nhãm x· héi nµy. Tõ vÊn<br /> <br /> 1<br /> Xem Bïi ThÕ C−êng, NguyÔn Quang Vinh, C¸c tæ chøc x· héi ViÖt Nam:Mét nghiªn cøu ë Hµ Néi vµ<br /> Thµnh phè Hå ChÝ Minh- KÕt qu¶ ban ®Çu cña mét kh¶o s¸t x· héi (3/2001). C¸c sè liÖu trong bµi ®−îc<br /> rót ra tõ cuéc kh¶o s¸t nµy. (Xem thªm §Æng ThÞ ViÖt Ph−¬ng, Nghiªn cøu x· héi häc vÒ c¸c tæ chøc x·<br /> héi míi ë Hµ Néi (LuËn v¨n Cö nh©n, 2001))<br /> 2<br /> Xem B¸o c¸o "C¸c tæ chøc x· héi ViÖt Nam: Mét nghiªn cøu ë Hµ Néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh- KÕt qu¶<br /> Ban ®Çu cña mét Kh¶o s¸t X· héi", TËp 4. C¸c b¸o c¸o pháng vÊn s©u t¹i Hµ Néi, th¸ng 7-2001 (B¶n l−u<br /> ViÖn X· héi häc). VÒ c¸c trÝch dÉn pháng vÊn s©u trong bµi viÕt, xin xem chi tiÕt trong tËp b¸o c¸o nµy.<br /> <br /> Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.ac.vn<br />  §Æng ThÞ ViÖt Ph−¬ng 77<br /> <br /> ®Ò cña nh÷ng “phiÒn phøc c¸ nh©n” (hä c¶m thÊy bøc xóc, muèn ®−îc lµm nh÷ng<br /> ®iÒu mµ tr−íc ®©y kh«ng ®−îc lµm, muèn ®−îc ®ãng gãp nhiÒu h¬n n÷a, muèn kh¼ng<br /> ®Þnh m×nh, v.v...), khi nhãm ng−êi nµy tËp hîp nhau l¹i, nã ®· trë thµnh nh÷ng “vÊn<br /> ®Ò x· héi”. (W. Mills)<br /> So s¸nh ®éng c¬ thóc ®Èy c¸ nh©n tham gia ho¹t ®éng trong tæ chøc víi lý do<br /> thµnh lËp tæ chøc cã thÓ thÊy nhiÒu ®iÓm t−¬ng ®ång. PhÇn lín nh÷ng ng−êi thµnh lËp<br /> hoÆc tham gia thµnh lËp tæ chøc x· héi míi ®Òu lµ nh÷ng c¸n bé nhµ n−íc nghØ h−u vµ<br /> c¸c nhµ khoa häc. Hä cã nhiÒu kinh nghiÖm vµ kiÕn thøc trong lÜnh vùc ho¹t ®éng cña<br /> tæ chøc. Nh÷ng kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm thu ®−îc trong qu¸ tr×nh lµm viÖc t¹i c¬<br /> quan nhµ n−íc céng víi nh÷ng ®ßi hái cña thùc tiÔn x· héi lµm nªn mét nç lùc tËp thÓ,<br /> thóc ®Èy hä tiÕn hµnh nh÷ng ®iÒu m×nh dù ®Þnh lµm. §a sè ®Òu mong muèn tham gia<br /> vµo viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò x· héi bøc xóc (68,9%). Bªn c¹nh xu h−íng quan t©m<br /> ®Õn c¸c khÝa c¹nh x· héi, nhiÒu ng−êi (53,3%) cßn mong muèn gióp ®ì cho tÊt c¶<br /> nh÷ng ai cÇn gióp ®ì, hay cho r»ng hä ph¶i hµnh ®éng ngay v× nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc<br /> trong lÜnh vùc ho¹t ®éng th«i thóc hä (37,8%). Ngoµi ra, nh÷ng ng−êi thµnh lËp hoÆc<br /> tham gia thµnh lËp tæ chøc còng xuÊt ph¸t tõ nh÷ng lý do Ýt nhiÒu mang tÝnh chÝnh<br /> trÞ: 37,8% ý kiÕn cho r»ng hä thµnh lËp tæ chøc v× muèn ®−a ra nh÷ng kiÓu gi¶i ph¸p<br /> kh¸c trong lÜnh vùc ho¹t ®éng cña m×nh, 26,7% c¸c tæ chøc nµy hy väng ®ãng gãp vµo<br /> viÖc t¨ng c−êng hîp t¸c gi÷a c¸c c¬ quan Nhµ n−íc vµ tæ chøc x· héi. Bªn c¹nh ®ã cßn<br /> cã 28,9% c¸c tæ chøc cho r»ng t×nh h×nh kinh tÕ, chÝnh trÞ vµ v¨n hãa ®· khuyÕn khÝch<br /> hä thµnh lËp tæ chøc ®Ó tiÕn hµnh nh÷ng ®iÒu hä dù ®Þnh lµm.<br /> Cã sù thèng nhÊt gi÷a lý do thµnh lËp vµ môc tiªu ho¹t ®éng cña tæ chøc.<br /> Tham gia ph¸t triÓn céng ®ång, n©ng cao n¨ng lùc ®Ó nh©n d©n tù gióp, xãa ®ãi gi¶m<br /> nghÌo lµ nh÷ng môc tiªu chñ yÕu cña c¸c tæ chøc x· héi míi nµy. §ã còng chÝnh lµ<br /> nh÷ng vÊn ®Ò x· héi bøc xóc hiÖn nay ®ßi hái c¸c tæ chøc x· héi ®Òu ph¶i tham gia<br /> gi¶i quyÕt. Vµ nh÷ng thÕ m¹nh trong ho¹t ®éng cña tæ chøc nµy biÓu thÞ lßng mong<br /> muèn cña hä lÊp ®Çy nh÷ng kho¶ng trèng do sù gi¶m bít vai trß cña Nhµ n−íc (do<br /> xo¸ bá chÕ ®é bao cÊp); ®ång thêi lµ sù kh¼ng ®Þnh cña mét thiÕt chÕ x· héi míi trong<br /> mét x· héi ®ang chuyÓn ®æi nh− hiÖn nay.<br /> Bªn c¹nh ®ã, nh÷ng nguån lùc mµ c¸c c¸ nh©n huy ®éng ®−îc céng víi c¬ héi<br /> chÝnh trÞ t¹i thêi ®iÓm ®ã còng lµ nh÷ng yÕu tè lµm nªn sù thµnh c«ng trong viÖc<br /> thiÕt chÕ ho¸ c¸c ho¹t ®éng cña nhãm viªn chøc trÝ thøc nµy.<br /> 3. Nh÷ng nguån lùc vµ c¬ héi chÝnh trÞ<br /> Nguån lùc vÒ thÓ chÕ vµ c¬ héi chÝnh trÞ<br /> Nh÷ng ®iÒu luËt, chØ thÞ, nghÞ ®Þnh nh− LuËt sè 102/SL/L004 ban hµnh ngµy<br /> 20/5/1957 quy ®Þnh vÒ quyÒn lËp Héi, NghÞ ®Þnh sè 258/TTg ra ngµy 14/6/1957 quy<br /> ®Þnh chi tiÕt vÒ thi hµnh LuËt sè 102/SL/L004, chØ thÞ 35-CT/TW cña Ban ChÊp hµnh<br /> TW §¶ng vÒ cñng cè c¸c tæ chøc vµ ®Èy m¹nh ho¹t ®éng cña Liªn hiÖp c¸c Héi Khoa<br /> häc vµ Kü thuËt ViÖt Nam ngµy 11/4/1988, chØ thÞ 01/CT cña H§BT ra ngµy 5/1/1989<br /> vÒ viÖc qu¶n lý tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c¸c Héi quÇn chóng, ®−îc coi lµ khung ph¸p<br /> <br /> <br /> Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.org.vn<br /> 78 C¸c trung t©m nghiªn cøu vµ triÓn khai phi chÝnh phñ trong n−íc...<br /> <br /> lý c¬ b¶n cho sù h×nh thµnh c¸c tæ chøc x· héi. Thêi ®iÓm ®Çu nh÷ng n¨m 90 cßn<br /> ®−îc ®¸nh dÊu b»ng NghÞ ®Þnh 35-H§BT quy ®Þnh vÒ ho¹t ®éng khoa häc vµ c«ng<br /> nghÖ, ®Æc biÖt trong ®ã cho phÐp c¸ nh©n ®−îc ®øng ra thµnh lËp tæ chøc x· héi; hay<br /> nh− NghÞ ®Þnh cña Thñ t−íng ChÝnh phñ quy ®Þnh cô thÓ vÒ ho¹t ®éng cña Liªn hiÖp<br /> c¸c Héi Khoa häc vµ Kü thuËt, Liªn hiÖp c¸c Héi V¨n häc NghÖ thuËt (nh÷ng Héi<br /> nµy th−êng lµ c¬ quan chñ qu¶n cña c¸c tæ chøc x· héi kiÓu míi nµy). ViÖc ban hµnh<br /> nh÷ng v¨n b¶n ph¸p lý phï hîp víi yªu cÇu cña thêi kú §æi Míi ®ã thùc sù lµ mét<br /> h−íng më cho c¸c tËp thÓ, tæ chøc, c¸ nh©n cã c¬ héi “lµm nh÷ng viÖc cña m×nh”.<br /> MÆt kh¸c, b¶n th©n Nhµ n−íc, ®øng tr−íc nh÷ng hÖ qu¶ cña qu¸ tr×nh hiÖn<br /> ®¹i hãa, còng ®· nh×n nhËn “x· héi” (nh©n d©n) mét c¸ch tÝch cùc h¬n. B¾t ®Çu cã sù<br /> chia sÎ vai trß cña Nhµ n−íc cho nh÷ng khu vùc kh«ng-ph¶i-Nhµ n−íc th«ng qua c¸c<br /> chÝnh s¸ch “x· héi hãa”, khuyÕn khÝch sù tham gia cña toµn x· héi d−íi sù qu¶n lý<br /> cña Nhµ n−íc. ChÝnh nhê cã sù hç trî cña cña c¸c tæ chøc x· héi nµy mµ c¸c ch−¬ng<br /> tr×nh cña Nhµ n−íc, ®Æc biÖt lµ chñ tr−¬ng “x· héi hãa” ®−îc thùc hiÖn tèt h¬n.<br /> Mét m«i tr−êng chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi æn ®Þnh; tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng cña<br /> Nhµ n−íc vµ x· héi lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn lý t−ëng thóc ®Èy c¸c c¸ nh©n tËp hîp l¹i víi<br /> nhau ®Ó lËp ra c¸c tæ chøc x· héi míi trong thËp niªn 90.<br /> HÖ thèng c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch cã nhiÒu söa ®æi cho phï hîp víi yªu cÇu cña<br /> thêi kú míi. Tuy nhiªn kh«ng ph¶i ai còng cã thÓ sö dông c¬ héi vÒ chÝnh s¸ch ®ã ®Ó<br /> tiÕn hµnh nh÷ng ®iÒu m×nh dù ®Þnh lµm. V× thÕ, b¶n th©n viÖc c¸c nhãm viªn chøc<br /> trÝ thøc tËp hîp nhau l¹i ®Ó thµnh lËp tæ chøc còng ®· lµ mét nguån lùc rÊt lín gãp<br /> phÇn n©ng phong trµo ®ang næi lªn ®ã thµnh mét tæ chøc ®−îc thiÕt chÕ ho¸.<br /> Nguån lùc vÒ con ng−êi<br /> Nhãm ng−êi ®øng ra thµnh lËp tæ chøc th−êng lµ nh÷ng ng−êi cã tr×nh ®é häc<br /> vÊn cao hoÆc ®· tõng lµm viÖc trong c¸c c¬ quan nhµ n−íc, cã uy tÝn, vÞ thÕ cao trong<br /> x· héi. Hä cã cïng mét mèi quan t©m chung vµ ®· tËp hîp nhau l¹i, mong muèn<br /> ®ãng gãp cho sù ph¸t triÓn x· héi. T×m hiÓu vÒ chøc vô, häc hµm, häc vÞ hiÖn t¹i cña<br /> c¸c l·nh ®¹o cña tæ chøc, cã thÓ thÊy nh÷ng ng−êi cã häc hµm, häc vÞ Gi¸o s−, TiÕn sÜ<br /> chiÕm ®a sè. ChØ tÝnh riªng trong 46 tæ chøc ®−îc kh¶o s¸t ®· cã 21 TiÕn sÜ, Phã tiÕn<br /> sÜ; 22 Gi¸o s− tiÕn sÜ, Phã gi¸o s− tiÕn sÜ ®¶m nhiÖm chøc vô gi¸m ®èc/chñ tÞch hoÆc<br /> phã gi¸m ®èc/phã chñ tÞch. Ngay trong néi bé tæ chøc, sè nh©n viªn thuéc tÇng líp trÝ<br /> thøc còng rÊt cao. VÞ thÕ x· héi vµ uy tÝn cña ng−êi l·nh ®¹o tæ chøc cïng víi ®éi ngò<br /> nh©n viªn cã tr×nh ®é cao lµ mét trong nh÷ng ®Æc tr−ng cã ¶nh h−ëng lín tíi nh÷ng<br /> ho¹t ®éng cña nh÷ng tæ chøc nµy.<br /> Theo lêi mét ng−êi ®¹i diÖn cña mét tæ chøc ho¹t ®éng trong lÜnh vùc t− vÊn<br /> gi¸o dôc (tr−êng hîp 285) th× cã hai ®iÒu kiÖn cÇn ®Ó mét tæ chøc phi chÝnh phñ cã<br /> thÓ ho¹t ®éng ®−îc lµ “ph¶i bá ra nhiÒu trÝ lùc” vµ “cã nhiÒu mèi quan hÖ”. Nh− vËy,<br /> viÖc giíi viªn chøc trÝ thøc tham gia vµo c¸c tæ chøc nµy chÝnh lµ mét yÕu tè ®¶m b¶o<br /> cho ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc x· héi míi. Hä cã tr×nh ®é trong lÜnh vùc ho¹t ®éng cña<br /> m×nh, ®ång thêi chç ®øng trong c¸c c¬ quan Nhµ n−íc còng ®¶m b¶o cho hä mét mèi<br /> <br /> <br /> Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.ac.vn<br />  §Æng ThÞ ViÖt Ph−¬ng 79<br /> <br /> quan hÖ réng r·i víi nhiÒu ®¬n vÞ chøc n¨ng cã liªn quan.<br /> Kh«ng chØ ®¶m b¶o cho sù thµnh c«ng cña tæ chøc khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng,<br /> nhãm nh÷ng viªn chøc trÝ thøc nµy cßn lµ mét cÇu nèi quan träng cho ho¹t ®éng<br /> khoa häc vµ ®êi sèng thùc tiÔn. §¹i diÖn mét tæ chøc ho¹t ®éng trong lÜnh vùc b¶o vÖ<br /> thiªn nhiªn vµ m«i tr−êng nhËn ®Þnh vÒ sù ra ®êi cña tæ chøc m×nh lµ “sù thµnh c«ng<br /> cña quÇn chóng tù b¶o vÖ thiªn nhiªn vµ m«i tr−êng lµ sù thµnh c«ng cña phong trµo<br /> quÇn chóng, cña rÊt nhiÒu ng−êi, mµ chóng t«i chØ lµ nh÷ng ng−êi tËp hîp.”<br /> (Tr−êng hîp 166- Mét tæ chøc ho¹t ®éng trong lÜnh vùc b¶o vÖ thiªn nhiªn vµ<br /> m«i tr−êng)3<br /> Nguån lùc vÒ tµi chÝnh<br /> ViÖc t×m kiÕm kinh phÝ ho¹t ®éng vµ duy tr× mét ng©n s¸ch hµng n¨m còng lµ<br /> mét nguån lùc cÇn tÝnh ®Õn trong ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc nµy. Nã kh«ng chØ lµ<br /> ph−¬ng tiÖn ®Ó vËn hµnh vµ ph¸t triÓn tæ chøc mµ cßn cñng cè tÝnh ®éc lËp còng nh−<br /> kh¶ n¨ng ph¸t huy søc m¹nh cña c¸c tæ chøc nh− mét t¸c nh©n x· héi trong thêi kú<br /> míi. §a d¹ng hãa c¸c nguån kinh phÝ gióp cho c¸c tæ chøc x· héi míi ®¶m b¶o tÝnh<br /> ®éc lËp ®ã, hay Ýt ra lµ còng gi¶m thiÓu kh¶ n¨ng phô thuéc vµo c¸c ®èi t¸c n−íc<br /> ngoµi nh− A. Hudock (1999) ®· tõng nhËn ®Þnh vÒ c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ ë nh÷ng<br /> n−íc ®ang ph¸t triÓn. ë ®©y, nh÷ng ng−êi l·nh ®¹o tæ chøc còng t×m kiÕm ®−îc<br /> nguån kinh phÝ tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, nh− lÖ phÝ héi viªn, quyªn gãp tõ c¸c c¸<br /> nh©n trong n−íc, hç trî cña c¬ quan nhµ n−íc, tµi trî cña c¸c ®èi t¸c n−íc ngoµi, phÝ<br /> thu dÞch vô, v.v...<br /> 4. C¬ cÊu tæ chøc<br /> Trong c¸c tæ chøc x· héi nµy ®ang cã sù gi¶m dÇn kiÓu tæ chøc quan liªu. C¬<br /> cÊu tæ chøc ë ®©y kh¸ gän nhÑ, linh ho¹t. Tuy cã c¬ quan chñ qu¶n vÒ hµnh chÝnh<br /> còng nh− vÒ chuyªn m«n, nh−ng c¸c tæ chøc nµy ho¹t ®éng t−¬ng ®èi ®éc lËp. Quy<br /> m« nh©n viªn nhá gän. Trung b×nh mçi tæ chøc cã kho¶ng 14 nh©n viªn, trong ®ã 1/3<br /> lµ nh©n viªn lµm viÖc b¸n thêi gian vµ nh©n viªn tù nguyÖn. Nh©n viªn lµm c«ng<br /> viÖc chuyªn m«n lµ chñ yÕu, nh©n viªn lµm viÖc hµnh chÝnh mang tÝnh kiªm nhiÖm,<br /> nh−ng còng chØ chiÕm kho¶ng 20% so víi nh©n viªn lµm viÖc chuyªn m«n.<br /> Víi tÝnh chÊt ho¹t ®éng mang tÝnh vô viÖc, céng víi c¬ cÊu tæ chøc linh ho¹t,<br /> c¸c tæ chøc x· héi nµy ®· chøng tá sù thÝch øng nhanh víi nh÷ng ®ßi hái cña mét m«i<br /> tr−êng x· héi ®ang biÕn ®æi. Vµ ph¶i ch¨ng ®ã chÝnh lµ sù khëi ®Çu cho xu h−íng tæ<br /> chøc kiÓu “thøc thêi” mµ A. Toffler ®· tõng dù ®o¸n?<br /> 5. LÜnh vùc ho¹t ®éng<br /> Lµ kÕt qu¶ cña mét nç lùc tËp thÓ cña giíi viªn chøc trÝ thøc, c¸c tæ chøc nµy<br /> ho¹t ®éng tËp trung vµo nh÷ng vÊn ®Ò mµ nh÷ng ng−êi s¸ng lËp thÊy bøc xóc. Qua<br /> kinh nghiÖm lµm viÖc thùc tÕ trong c¸c c¬ quan nhµ n−íc tõ tr−íc vµ nh÷ng tr¶i<br /> nghiÖm b¶n th©n, hä nhanh chãng n¾m b¾t ®−îc nh÷ng m¶ng cßn thiÕu vµ/hoÆc cßn<br /> 3<br /> TËp 4. C¸c B¸o c¸o Pháng vÊn s©u Hµ Néi, S®d.<br /> <br /> Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.org.vn<br /> 80 C¸c trung t©m nghiªn cøu vµ triÓn khai phi chÝnh phñ trong n−íc...<br /> <br /> ®Ó ngá. Cuéc kh¶o s¸t cho thÊy c¸c tæ chøc nµy tËp trung vµo 4 lo¹i h×nh ho¹t ®éng lµ<br /> dÞch vô, t− vÊn, nghiªn cøu vµ phóc lîi x· héi.<br /> Kho¶ng 20% c¸c trung t©m nµy ho¹t ®éng phóc lîi x· héi. Ho¹t ®éng cña<br /> nhãm c¸c tæ chøc nµy th−êng h−íng tíi nh÷ng nhãm ®èi t−îng ®Æc thï nh− trÎ em<br /> khuyÕt tËt, ng−êi giµ c« ®¬n, hay nh÷ng ®èi t−îng cã nguy c¬ l©y nhiÔm HIV, AIDS<br /> vµ c¸c bÖnh l©y truyÒn qua ®−êng t×nh dôc cao.<br /> Nhãm nh÷ng tæ chøc ho¹t ®éng dÞch vô, t− vÊn chiÕm kho¶ng 30%. Ho¹t ®éng<br /> cña nhãm tæ chøc nµy tËp trung vµo nh÷ng lÜnh vùc gi¸o dôc, y tÕ, ph¸p luËt. §Æc<br /> biÖt, nh÷ng Trung t©m t− vÊn ph¸p luËt hay hç trî ph¸p lý cho c¸c doanh nghiÖp<br /> chiÕm ®a sè. Cã thÓ lý gi¶i thùc tÕ nµy khi ®Æt nã trong bèi c¶nh c«ng cuéc c¶i c¸ch,<br /> më cöa vµ héi nhËp quèc tÕ ë ViÖt Nam hiÖn nay.<br /> Nhãm c¸c tæ chøc lµm c«ng t¸c nghiªn cøu chiÕm tû lÖ cao nhÊt (kho¶ng gÇn 50%<br /> c¸c tæ chøc x· héi míi). Trong nhãm nµy còng cã sù ®an xen gi÷a nghiªn cøu vµ t− vÊn<br /> hay nghiªn cøu vµ dÞch vô. Hä ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc ph¸t triÓn n«ng th«n, b¶o vÖ<br /> m«i tr−êng, øng dông khoa häc vµ c«ng nghÖ. §©y th−êng lµ nh÷ng tæ chøc cã mèi liªn<br /> hÖ chÆt chÏ víi c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ n−íc ngoµi. §iÒu nµy còng dÔ hiÓu bëi c¸c tæ<br /> chøc nµy lµ n¬i tËp trung c¸c nhµ khoa häc vèn cã quan hÖ réng víi c¸c ®èi t¸c n−íc<br /> ngoµi. H¬n n÷a, lÜnh vùc ho¹t ®éng cña hä còng lµ mèi quan t©m chung cña nhiÒu tæ<br /> chøc quèc tÕ nªn hä dÔ dµng t¹o ®−îc nh÷ng tiÕp xóc th−êng xuyªn.<br /> 6. HiÖu qu¶ x· héi<br /> Kh«ng chØ ë ViÖt Nam, mµ ë c¶ c¸c n−íc trªn thÕ giíi, Nhµ n−íc ngµy cµng<br /> nhËn thÊy m×nh kh«ng thÓ bao cÊp toµn bé cho x· héi. V× thÕ, nh− lµ mét quy luËt<br /> ®èi víi mäi quèc gia, Nhµ n−íc ngµy cµng t×m c¸ch vµ t¹o ®iÒu kiÖn chuyÓn giao cho<br /> x· héi tù ®¶m nhËn, tù c©n ®èi nhiÒu lÜnh vùc cña ®êi sèng. Vµ do ®ã, c¸c trung t©m<br /> nghiªn cøu vµ triÓn khai phi chÝnh phñ- ®Æc tr−ng cho mét nç lùc tËp thÓ trong thêi<br /> kú §æi Míi, ®· vµ ®ang chøng tá vai trß quan träng cña m×nh trªn nhiÒu lÜnh vùc<br /> ho¹t ®éng x· héi. §Æc biÖt lµ trong tiÕn tr×nh §æi Míi, khi c¬ chÕ thÞ tr−êng vµ nÒn<br /> d©n chñ më réng nh− hiÖn nay th× vai trß cña c¸c tæ chøc nµy cµng thÓ hiÖn râ.<br /> Víi c¸c c¬ quan Nhµ n−íc, nh÷ng tæ chøc x· héi nµy ®ãng vai trß lµ t¸c nh©n<br /> x· héi. Hä cã thÓ lµ ng−êi thùc hiÖn, ng−êi phèi hîp, hay ng−êi gi¸m s¸t, thÈm ®Þnh<br /> c¸c ch−¬ng tr×nh cña Nhµ n−íc. Hä còng thÓ hiÖn vai trß s¸ng t¹o, ®−a ra vµ thö<br /> nghiÖm nhiÒu m« h×nh ho¹t ®éng ®éc ®¸o, ®a d¹ng, cã nhiÒu s¸ng kiÕn, ¸p dông c¸c<br /> biÖn ph¸p phï hîp víi nh÷ng thay ®æi cña thêi kú míi.<br /> Lµ nh÷ng t¸c nh©n gãp phÇn thay ®æi hoÆc bæ khuyÕt c¸c lÜnh vùc cña ®êi<br /> sèng x· héi, c¸c trung t©m nµy gióp lÊp ®Çy nh÷ng kho¶ng trèng do sù chªnh lÖch<br /> gi÷a nhu cÇu cña x· héi víi kh¶ n¨ng ®¸p øng cña nhµ n−íc. §a sè c¸c tæ chøc nµy<br /> thõa nhËn vai trß lµ “ng−êi phèi hîp” trong quan hÖ víi c¬ quan Nhµ n−íc. 73,9% c¸c<br /> tæ chøc ghi nhËn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c dù ¸n, ch−¬ng tr×nh thuéc lÜnh vùc<br /> cña m×nh, hä ®· phèi hîp cïng víi c¸c tæ chøc x· héi kh¸c vµ c¬ quan Nhµ n−íc.<br /> Vai trß "ng−êi thùc hiÖn" chiÕm vÞ trÝ thø hai trong c¸c tæ chøc nµy. §ãng vai<br /> <br /> Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.ac.vn<br />  §Æng ThÞ ViÖt Ph−¬ng 81<br /> <br /> trß nµy chñ yÕu lµ nh÷ng tæ chøc thuéc c¸c tiÓu nhãm dÞch vô, t− vÊn vµ nghiªn cøu.<br /> Cßn ë tiÓu nhãm phóc lîi x· héi, chØ cã duy nhÊt mét tæ chøc thõa nhËn vai trß<br /> “ng−êi thùc hiÖn”. §iÒu ®ã gîi cho ng−êi nghiªn cøu c¶m gi¸c r»ng ph¶i ch¨ng nh÷ng<br /> ho¹t ®éng liªn quan ®Õn phóc lîi x· héi míi chØ dõng ë vÊn ®Ò cña nh÷ng "phiÒn<br /> phøc c¸ nh©n" (hä thÊy cÇn ph¶i lµm v× lßng nh©n ®¹o th«i thóc) mµ ch−a thµnh mét<br /> "vÊn ®Ò x· héi" (®−îc mäi ng−êi trong x· héi quan t©m)?<br /> Nh÷ng vai trß ®−îc coi lµ thÓ hiÖn tÝnh tÝch cùc chñ ®éng nh− "m¹ng l−íi",<br /> "ph¶n ¸nh", "gi¸m s¸t, thÈm ®Þnh", th−êng chØ chiÕm vÞ trÝ thø yÕu trong c¸c tæ chøc<br /> lo¹i nµy. Trong c¸c tiÓu nhãm, cã thÓ ghi nhËn vai trß tÝch cùc h¬n cña tiÓu nhãm<br /> dÞch vô, t− vÊn. Cã 9 tæ chøc thõa nhËn vai trß "ph¶n ¸nh", 7 tæ chøc nh×n m×nh nh−<br /> lµ "m¹ng l−íi". Cã thÓ ®iÒu nµy liªn quan tíi ®Æc thï ho¹t ®éng cña hä lµ trùc tiÕp<br /> tiÕp xóc víi ng−êi d©n (th«ng qua nh÷ng ho¹t ®éng t− vÊn) nªn dÔ dµng "ph¶n ¸nh<br /> nh÷ng mèi quan t©m x· héi cho c¸c c¬ quan trong hÖ thèng chÝnh trÞ ®Êt n−íc biÕt".<br /> §Æc thï ho¹t ®éng cña tiÓu nhãm nµy còng gi¶i thÝch cho vai trß "®æi míi, c¸ch t©n"<br /> chñ yÕu do nhãm nµy thùc hiÖn (55,0%). Trong khi ®ã, tiÓu nhãm nghiªn cøu l¹i<br /> chiÕm −u thÕ ®èi víi vai trß "®Ò ra s¸ng kiÕn c¶i c¸ch hµnh chÝnh vµ lËp ph¸p" (7 tæ<br /> chøc thõa nhËn vai trß nµy).<br /> Nh×n chung, trong mèi quan hÖ víi c¬ quan Nhµ n−íc, c¸c tæ chøc x· héi nµy<br /> ®ãng vai trß kh¸ tÝch cùc. Hä võa lµ ng−êi thùc hiÖn, ng−êi phèi hîp, ®èi t¸c, l¹i võa<br /> lµ c¬ quan ph¶n biÖn, biÖn hé. §a sè c¸c tæ chøc ®Òu mong muèn ®ãng gãp vµo ®êi<br /> sèng chÝnh trÞ - x· héi cña ®Êt n−íc vµ ®Þa ph−¬ng.<br /> C¸c tæ chøc ®Òu ®Æt ra cho m×nh nhiÖm vô ch¨m lo lîi Ých cña céng ®ång vµ<br /> ®Òu h−íng tíi mét môc tiªu lín nhÊt lµ v× sù ph¸t triÓn chung, v× lîi Ých chung cña<br /> toµn x· héi. Dï ho¹t ®éng trong lÜnh vùc nµo th× hiÖu qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng ®ã còng<br /> ®Òu h−íng vµo viÖc b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn x· héi.<br /> Trung t©m nghiªn cøu vµ triÓn khai phi chÝnh phñ trong n−íc còng cã vai trß<br /> to lín trong viÖc ch¨m lo lîi Ých cho c¸c thµnh viªn còng nh− c¸c ®èi t−îng cña tæ<br /> chøc. ViÖc tiÕn hµnh c¸c dù ¸n t¨ng thu nhËp cho c¸c thµnh viªn trong tæ chøc còng<br /> lµ mét trong nh÷ng môc tiªu ®−îc ®¸nh gi¸ cao (23,9% c¸c tæ chøc thõa nhËn môc<br /> tiªu nµy).<br /> Trong nÒn kinh tÕ vµ s¶n xuÊt hµng hãa theo nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng, viÖc thÓ<br /> hiÖn vai trß tù ch¨m lo lîi Ých cña c¸c tæ chøc nµy ngµy cµng ®−îc coi träng. Mét ®Æc<br /> tr−ng cña c¸c tæ chøc nµy lµ th−êng thu hót sù tham gia cña c¸c c¸n bé Nhµ n−íc cã<br /> chøc vô, cã tr×nh ®é häc vÊn cao, sau khi nghØ h−u cßn muèn ®ãng gãp cho x· héi. V×<br /> vËy, viÖc ch¨m lo lîi Ých cho c¸c thµnh viªn còng nh− ®èi t−îng cña tæ chøc kh«ng chØ<br /> cã ý nghÜa ®èi víi chÝnh hä, mµ nã cßn thÓ hiÖn phÇn nµo vai trß thùc thi c¸c chÝnh<br /> s¸ch phóc lîi x· héi trong nh©n d©n. Bëi viÖc t¹o mét c«ng viÖc phï hîp cho nh÷ng<br /> c¸n bé nghØ h−u nµy kh«ng chØ ®em l¹i lîi Ých vÒ vËt chÊt cho hä mµ cßn cã t¸c dông<br /> rÊt lín vÒ tinh thÇn. NhiÒu c¸n bé nghØ h−u trong qu¸ tr×nh trao ®æi víi chóng t«i ®·<br /> cho r»ng m×nh tham gia ®Ó tr¸nh c¶m gi¸c hôt hÉng vµ buån khi chuyÓn tõ tr¹ng<br /> th¸i ho¹t ®éng sang kh«ng ho¹t ®éng (Tr−êng hîp 281 - Mét tæ chøc ®Þnh h−íng vµo<br /> <br /> Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.org.vn<br /> 82 C¸c trung t©m nghiªn cøu vµ triÓn khai phi chÝnh phñ trong n−íc...<br /> <br /> lÜnh vùc phßng chèng HIV, AIDS, STD)4. Hay nh− ë Tr−êng hîp 285 (Mét tæ chøc<br /> ho¹t ®éng trong lÜnh vùc t− vÊn gi¸o dôc)5, khi nªu lý do tham gia tæ chøc, nãi:<br /> “Khi nghØ h−u còng muèn cã c«ng viÖc ®Ó lµm, cã ho¹t ®éng th× míi cã kháe.<br /> Míi l¹i còng muèn cã ho¹t ®éng tËp hîp anh em ®Ó cã ®ãng gãp cho ho¹t ®éng gi¸o<br /> dôc v× b¶n th©n hä muèn ®ãng gãp vµ cã nhiÒu kinh nghiÖm”.<br /> Th«ng qua nh÷ng ho¹t ®éng cña tæ chøc m×nh, c¸c tæ chøc x· héi nµy kh«ng<br /> chØ cã vai trß quan träng ®èi víi c¸c thµnh viªn cña tæ chøc mµ cßn cã t¸c ®éng lín<br /> ®èi víi x· héi.<br /> ¤ng T. cho biÕt viÖc hç trî ®Çu t− khoa häc kü thuËt cho c¸c tæ chøc thµnh viªn<br /> lµ gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hä trªn th−¬ng<br /> tr−êng. Nh− vËy lµ tæ chøc hä ®· gãp phÇn lµm t¨ng thªm cña c¶i vËt chÊt cho x·<br /> héi. ¤ng cho r»ng khi tæ chøc tù kh¼ng ®Þnh m×nh, x· héi sÏ chÊp nhËn sù ®a d¹ng<br /> vÒ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, x· héi. X· héi thõa nhËn tæ chøc vµ tæ chøc cñng cè ®−îc<br /> vÞ trÝ cña m×nh. C¸c tæ chøc thµnh viªn cã ®−îc vÞ trÝ vµ n©ng cao thu nhËp cña m×nh<br /> th× còng lµ gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn trong néi bé cña hä nh»m<br /> mang tíi cho c¸c thµnh viªn mét cuéc sèng tèt ®Ñp h¬n.<br /> (Tr−êng hîp 248- Mét tæ chøc ho¹t ®éng hç trî khoa häc vµ c«ng nghÖ cho c¸c<br /> doanh nghiÖp võa vµ nhá)6<br /> §¸nh gi¸ vÒ ho¹t ®éng cña tæ chøc m×nh víi c¸c thµnh viªn trong x· héi, ®¹i<br /> diÖn cña mét tæ chøc nãi:<br /> “C¸i chÝnh lµ hiÖu qu¶ mµ Trung t©m ®· lµm cã t¸c dông tèt ®èi víi ng−êi<br /> d©n vµ x· héi. Ng−êi d©n sau khi ®−îc hç trî cã hiÖu qu¶, hä sÏ tù n©ng cao ®−îc<br /> n¨ng lùc c¸ nh©n trong s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. ChÝnh c¸c tæ chøc x· héi còng tù hoµn<br /> thiÖn, häc thªm ®−îc nhiÒu kinh nghiÖm cña ng−êi d©n vµ n©ng cao h¬n tr×nh ®é<br /> chuyªn m«n cña m×nh. §ã lµ hiÖu qu¶ mang tÝnh chÊt nhiÒu chiÒu.”<br /> (Tr−êng hîp 283- Mét tæ chøc ho¹t ®éng trong lÜnh vùc ph¸t triÓn n«ng th«n)7<br /> Cã thÓ thÊy c¸c trung t©m nghiªn cøu vµ triÓn khai phi chÝnh phñ cã vai trß<br /> quan träng trong ®êi sèng x· héi hiÖn nay. Chóng ®¶m nhiÖm viÖc thùc hiÖn, phèi<br /> hîp, vµ lµ ®èi t¸c trong c¸c ch−¬ng tr×nh cña Nhµ n−íc, c¸c tæ chøc nµy cßn ®¶m b¶o<br /> lîi Ých cho nhãm thµnh viªn vµ ®èi t−îng cña tæ chøc. C¸c môc tiªu ho¹t ®éng cña tæ<br /> chøc ®Òu nh»m thùc hiÖn vai trß lµ khu vùc hç trî cïng Nhµ n−íc ®¶m b¶o lîi Ých<br /> chung cho toµn x· héi.<br /> Bªn c¹nh ®ã, c¸c tæ chøc nµy cßn thÓ hiÖn vai trß tù gi¸o dôc ®èi víi c¸c thµnh<br /> viªn vµ ®èi t−îng cña tæ chøc. Nhu cÇu ®−îc më mang tri thøc, t¨ng thªm hiÓu biÕt<br /> vèn lµ mét nhu cÇu thiÕt yÕu cña nh©n d©n ta. Tham gia vµo c¸c tæ chøc, c¸c thµnh<br /> <br /> 4<br /> S®d.<br /> 5<br /> S®d.<br /> 6<br /> S®d.<br /> 7<br /> S®d.<br /> <br /> Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.ac.vn<br />  §Æng ThÞ ViÖt Ph−¬ng 83<br /> <br /> viªn ®−îc n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, trong néi bé tæ chøc cã sù trao ®æi kinh<br /> nghiÖm, tri thøc gi÷a c¸c thÕ hÖ. Nh− vËy cã thÓ thÊy vÊn ®Ò tËp hîp nhau l¹i ®Ó<br /> gióp nhau t×m kiÕm kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm sèng vµ lµm viÖc trë thµnh mét yªu<br /> cÇu kh¸ch quan ®èi víi tæ chøc.<br /> C¸c tæ chøc x· héi ®ãng vai trß lµ cÇu nèi Nhµ n−íc vµ x· héi. Do ®ã nã gãp<br /> phÇn t¹o sù ®ång thuËn gi÷a Nhµ n−íc vµ x· héi. X· héi cµng ph¸t triÓn, cµng ®an<br /> xen nhiÒu m©u thuÉn cÇn ®−îc ®iÒu hßa. V× thÕ cµng ph¶i ®Ò cao nguyªn lý ®ång<br /> thuËn x· héi. C¸c tæ chøc x· héi cã vai trß lµ ng−êi t×m kiÕm vµ thùc hiÖn c¸c biÖn<br /> ph¸p nh»m t¹o sù ®ång thuËn x· héi ®ã.<br /> Tµi liÖu tham kh¶o<br /> 1. Alvin Toffler, 1996. Lµn sãng thø ba. Hµ Néi: Nhµ xuÊt b¶n Khoa häc x· héi.<br /> 2. Bïi ThÕ C−êng, NguyÔn Quang Vinh, 2001. C¸c tæ chøc x· héi ViÖt Nam:Mét nghiªn cøu<br /> ë Hµ Néi vµ Thµnh phè Hå ChÝ Minh- KÕt qu¶ ban ®Çu cña mét kh¶o s¸t x· héi (B¸o c¸o<br /> nghiªn cøu).<br /> 3. Christy Duijvelaar, 1996. Beyond Borders: Theoretical Outlines: Political Process Model.<br /> Netherlands.<br /> 4. C«ng b¸o, tõ n¨m 1990 ®Õn n¨m 2002<br /> 5. C.W. Mills, 1959. The Sociological Imagination. Grove Press, Inc. New York.<br /> 6. §Æng ThÞ ViÖt Ph−¬ng, 2001. Nghiªn cøu x· héi häc vÒ mét lo¹i h×nh tæ chøc x· héi míi ë<br /> Hµ Néi (LuËn v¨n).<br /> 7. Gunter Buschges, 1996. NhËp m«n x· héi häc tæ chøc. Nhµ xuÊt b¶n ThÕ Giíi.<br /> 8. Isagani R. Serrano, 1994. Cilvil society in the Asia. (CIVICUS, Washington).<br /> 9. J.A.Banks, 1972. The sociology of social movements. MacMillan.<br /> 10. McAdams D., McCarthy J.D., Zald M.N., “Comparative perspectives on social movement:<br /> Political opportunities, Mobilizing Structures and Cultural Frames”. Trong The Impact of<br /> National Contexts on Social Movement Structures: A cross-movement and cross-national<br /> comparison). Cambridge University Press.<br /> 11. Markov, Grozdan Janev, 1981. Tæ chøc x· héi: Ph©n tÝch ph−¬ng ph¸p luËn. T¹p chÝ<br /> Nh÷ng vÊn ®Ò x· héi häc. Sè 3.<br /> 12. Ng©n hµng ThÕ giíi, 1998. Nhµ n−íc trong mét thÕ giíi ®ang chuyÓn ®æi (B¸o c¸o vÒ t×nh<br /> h×nh thÕ giíi 1997). Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia.<br /> 13. NguyÔn Kh¾c Mai, 1996. VÞ trÝ, vai trß c¸c hiÖp héi quÇn chóng. Nhµ xuÊt b¶n Lao ®éng.<br /> 14. NguyÔn V¨n Thanh, 1998. Nh×n nhËn l¹i vai trß cña c¸c tæ chøc NGO n−íc ngoµi ë ViÖt<br /> Nam. T¹p chÝ Céng s¶n, sè 17.<br /> 15. NguyÔn ViÕt V−îng, 1994. C¸c ®oµn thÓ nh©n d©n trong kinh tÕ thÞ tr−êng. Nhµ xuÊt b¶n<br /> ChÝnh trÞ Quèc gia.<br /> 16. Tonny Bilton vµ nh÷ng ng−êi kh¸c, 1993. NhËp m«n x· héi häc. Nhµ xuÊt b¶n Khoa häc<br /> X· héi.<br /> 17. Tæng ñy ban kÕ ho¹ch Ph¸p, 2000. TiÕn ®Õn x©y dùng mét Nhµ n−íc víi vai trß lµ nhµ<br /> ho¹ch ®Þnh chiÕn l−îc b¶o ®¶m cho lîi Ých chung. Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ Quèc gia.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.org.vn<br />