Đánh giá chức năng thị giác trên bệnh nhân đặt kính nội nhãn đa tiêu có độ cộng khác nhau

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 22 * Số 1 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> ĐÁNH GIÁ CHỨC NĂNG THỊ GIÁC TRÊN BỆNH NHÂN ĐẶT KÍNH<br /> NỘI NHÃN ĐA TIÊU CÓ ĐỘ CỘNG KHÁC NHAU<br /> Trần Vũ Ngọc Tuyên*, Trần Anh Tuấn**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Đánh giá chức năng thị giác và mức độ hài lòng của bệnh nhân đặt kính nội nhãn đa tiêu có độ<br /> cộng khác nhau.<br /> Đối tượng - phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu phân tích tiến cứu. Mẫu gồm 60 mắt được đặt kính nội<br /> nhãn đa tiêu có độ cộng +2,5 hoặc độ cộng +3,0. Kết quả đánh giá sau 3 tháng bao gồm thị lực xa, trung gian, gần<br /> không kính, thị lực xa, gần có chỉnh kính, độ nhạy tương phản và bảng câu hỏi đánh giá mức độ hài lòng của bệnh<br /> nhân.<br /> Kết quả: Thị lực nhìn xa ở khoảng cách 5m giữa nhóm +2,5 và nhóm +3,0 tương đương nhau. Thị lực trung<br /> gian ở khoảng cách 60cm của nhóm +2,5 tốt hơn nhóm +3,0. Thị lực gần ở khoảng cách 33cm của nhóm +3,0 tốt<br /> hơn nhóm +2,5. Độ nhạy tương phản (ĐNTP) của hai nhóm tương đương nhau và nằm trong giới hạn bình<br /> thường. Các rối loạn thị giác của hai nhóm như hiện tượng chói sáng, khó nhìn khi ánh sáng kém, hiện tượng<br /> quầng sáng chỉ ở mức độ nhẹ đến trung bình và khác biệt không có ý nghĩa thống kê. Bệnh nhân đặt kính nội<br /> nhãn đa tiêu ở cả hai nhóm có sự hài lòng tương đương nhau, đều ở mức cao.<br /> Kết luận: So với kính nội nhãn đa tiêu độ cộng +2,5 thì kính độ cộng +3,0 có thị lực nhìn gần không kính và<br /> có kính tốt hơn, thị lực trung gian không kính kém hơn còn thị lực nhìn xa không kính thì tương đương nhau. Độ<br /> nhạy tương phản của hai nhóm nằm trong giới hạn bình thường. Một số rối loạn thị giác ở hai nhóm khác biệt<br /> không có ý nghĩa thống kê và không ảnh hưởng đến sinh hoạt của bệnh nhân.<br /> Từ khóa: kính nội nhãn đa tiêu, đục thủy tinh thể, thị lực, độ nhạy tương phản.<br /> ABSTRACT<br /> ASSESSMENT OF VISUAL FUNCTION AFTER IMPLANTATION OF MULTIFOCAL INTRAOCULAR<br /> LENSES WITH TWO DIFFERENT NEAR ADDITIONS<br /> Tran Vu Ngoc Tuyen, Tran Anh Tuan<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement Vol. 22 - No 1- 2018: 57 - 63<br /> <br /> Objectives: To evaluate visual outcome and patient’s satisfaction after implatation of multifocal intraocular<br /> lenses with different near additions.<br /> Method: This prospective study comprised 60 eyes having implantation of aspheric diffractive multifocal<br /> intraocular lenses with +3.0D addition power (D1 group) or +2.5D (T0 group). Uncorrected and best-corrected<br /> visual acuity at distance, intermediate and near, constrast sensitivity, and patient questionaires were evaluated 3<br /> months postoperatively.<br /> Results: Uncorrected distance at 5m visual acuities were not different between two groups. Uncorrected<br /> intermediate at 60cm visual acuities were significantly better in the T0 group than in the D1 group. Uncorrected<br /> and best-corrected near at 33cm visual acuities were significantly better in the D1 group than in the T0 group.<br /> The contrast sensitivity of two groups were in normal range. The mild to moderate visual disturbances were not<br /> <br /> * Trung tâm Phẫu thuật thực nghiệm, Đại học Y Dược TP. HCM<br /> ** Bệnh viện Mắt TP. HCM<br /> Tác giả liên lạc: ThS.BS.Trần Vũ Ngọc Tuyên ĐT: 0905180287 Email: tvntuyen@gmail.com<br /> <br /> Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng 57<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 22 * Số 1 * 2018<br /> <br /> different between two groups including glare, night vision and halos. All patients in two groups had good<br /> satisfaction with multifocal intraocular lenses.<br /> Conclusion: Uncorrected distance at 5m visual acuities were not different between two groups. Uncorrected<br /> intermediate visual acuities were better in the +2.5 group than in the +3.0 group. Uncorrected and best-corrected<br /> near visual acuities were better in the +3.0 group than in the +2.5 group. The contrast sensitivity of two groups<br /> were in normal range. The visual disturbances were not different between two groups and not affect patient’s<br /> visual performance.<br /> Key words: multifocal intraocular lenses, cataract, visual acuity, contrast sensitivity.<br /> MỞ ĐẦU nào với thị giác của bệnh nhân. Nghiên cứu này<br /> được thực hiện nhằm đánh giá chức năng thị<br /> Phẫu thuật đục T3 và đặt thể thủy tinh nhân giác của bệnh nhân sau phẫu thuật đục thủy tinh<br /> tạo (kính nội nhãn) đã có những bước tiến vượt thể đặt 2 loại kính đa tiêu trên.<br /> bậc trong ba thập niên qua. Kính nội nhãn trước<br /> đây được thiết kế với mục đích chỉ đem lại thị ĐỐITƯỢNG-PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU<br /> lực nhìn xa tốt cho bệnh nhân, được gọi là kính Đây là một nghiên cứu phân tích tiến cứu.<br /> nội nhãn đơn tiêu. Loại kính này không giúp Mẫu gồm 60 mắt của 53 bệnh nhân được phân<br /> mắt bệnh nhân điều tiết như mắt bình thường thành 2 nhóm, nghiên cứu từ tháng 1/2015 đến<br /> được nên bệnh nhân có thể nhìn xa rõ nhưng khi tháng 7/2016 tại khoa Kỹ thuật cao Bệnh viện<br /> nhìn ở khoảng cách trung gian và gần lại mờ, Mắt TP. Hồ Chí Minh. Tiêu chuẩn chọn mẫu:<br /> bệnh nhân cần phải có kính đọc sách khi nhìn ở bệnh nhân đục thủy tinh thể theo phân độ Lucio<br /> khoảng cách gần. Buratto(14), tuổi > 18, được tư vấn, giải thích ưu<br /> Năm 1949, Harold Ridley đặt kính nội nhãn khuyết điểm của 2 loại kính nội nhãn đa tiêu có<br /> vào mắt người, đánh dấu sự thay đổi khởi đầu to độ cộng khác nhau, nếu bệnh nhân chọn kính<br /> lớn trong thực hành nhãn khoa(4). Từ đó đến nay, SN6AD1 +3,0 thì xếp vào nhóm D1 (nhóm<br /> công nghệ sản xuất kính nội nhãn đã không nghiên cứu), nếu bệnh nhân chọn kính SV25T0<br /> ngừng phát triển. Xuất hiện từ những năm cuối +2,5 thì xếp vào nhóm T0 (nhóm chứng). Tiêu<br /> thập niên 1980, kính nội nhãn đa tiêu liên tục cải chuẩn loại trừ là: loạn thị giác mạc > 1D, có tiền<br /> tiến nhằm cải thiện phần nào đó hiện tượng lão căn chấn thương, phẫu thuật nội nhãn, tăng<br /> thị khi thay thế thủy tinh thể tự nhiên sau phẫu nhãn áp, viêm màng bồ đào, có bất thường<br /> thuật với mục đích giảm tỷ lệ phụ thuộc kính mống mắt, bất thường giác mạc, bất thường hình<br /> cho người bệnh(4). dạng đồng tử, có bệnh lý võng mạc như bệnh<br /> Hiện nay kính nội nhãn đa tiêu nhiễu xạ +3,0 võng mạc đái tháo đường, thoái hóa hoàng điểm<br /> AcrySof ReStor SN6AD1 đang được dùng rộng tuổi già … đứt dây chằng Zinn, có biến chứng<br /> rãi cho những bệnh nhân có nhu cầu không trong phẫu thuật. Ngoài ra chúng tôi cũng loại<br /> muốn đeo kính sau phẫu thuật đục thủy tinh thể, trừ khỏi mẫu những bệnh nhân không thích hợp<br /> còn kính nội nhãn đa tiêu nhiễu xạ +2,5 AcrySof đặt kính đa tiêu như: bệnh nhân khó tính, quá kỳ<br /> ReStor SV25T0 được coi là cải tiến về cấu trúc để vọng vào kết quả phẫu thuật, muốn có sự đảm<br /> bổ sung thêm khả năng giảm hiện tượng quầng bảo chắc chắn, bệnh nhân thường hay phàn nàn,<br /> sáng, chói sáng, cải thiện thị lực trung gian cho tài xế lái xe vào ban đêm, đã phẫu thuật đục<br /> thế hệ +3,0 cũng bắt đầu được sử dụng, nhưng thủy tinh thể đặt kính đơn tiêu ở một mắt.<br /> số lượng còn khá hạn chế. Ở Việt Nam chưa có Trước phẫu thuật bệnh nhân được đo công<br /> nghiên cứu nào đánh giá, so sánh kết quả chất suất giác mạc, đo trục nhãn cầu; công suất kính<br /> lượng thị giác của hai loại kính với nhau để xem nội nhãn được tính bằng công thức SRK/T nếu<br /> mỗi loại kính mang lại hiệu quảkhác nhau thế trục nhãn cầu  22mm, bằng công thức Hoffer Q<br /> <br /> <br /> 58 Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 22 * Số 1 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> nếu trục nhãn cầu < 22mm(3,13). dõi 53 bệnh nhân (60 mắt) phẫu thuật đục thủy<br /> Phẫu thuật gồm: tê hậu cầu, rạch đường tinh thể đặt kính nội nhãn đa tiêu được phân<br /> hầm bằng đường rạch trực tiếp giác mạc thành 2 nhóm, nhóm kính +3,0 và nhóm kính<br /> vuông góc với kinh tuyến giác mạc có độ hội +2,5, mỗi nhóm có 30 mắt. Đặc điểm mẫu nghiên<br /> tụ cao hơn với dao 2,2mm, xé bao trước liên cứu được mô tả ở bảng 1, không có sự khác biệt<br /> tục hình tròn đường kính từ 5mm đến 5,5mm. có ý nghĩa thống kê về tuổi và các đặc điểm lâm<br /> Phaco nhân thủy tinh thể và đặt kính nội nhãn sàng trước phẫu thuật giữa 2 nhóm.<br /> trong bao. Nhóm +3,0 có tỉ lệ nữ cao hơn nam, nhóm<br /> Bệnh nhân được tái khám sau 1 ngày, 1 tuần, +2,5 lại có tỉ lệ nam cao hơn nữ. Tuổi trung bình<br /> 1 tháng và 3 tháng. Các biến số nghiên cứu sau giữa của nhóm +3,0 là 55,97  2,5 và nhóm +2,5<br /> phẫu thuật được thu thập ở thời điểm tái khám là 50,73  2,26, nhóm bệnh nhân từ 50 đến 60<br /> sau 3 tháng.<br /> tuổi chiếm tỉ lệ nhiều nhất. Đây là độ tuổi mà<br /> Các số liệu thu nhập sẽ được tổng hợp và<br /> bệnh nhân bắt đầu hoặc đã gặp phải tình trạng<br /> phân tích bằng phần mềm xử lý số liệu thống kê<br /> lão thị, vì vậy bệnh nhân đồng ý đặt kính đa<br /> SPSS 20.0.<br /> tiêu trong phẫu thuật đục thủy tinh thể khi<br /> KẾT QUẢ<br /> được tư vấn thông tin rõ ràng.<br /> Trong thời gian nghiên cứu chúng tôi theo<br /> Bảng 1. Đặc điểm dịch tễ và lâm sàng mẫu nghiên cứu<br /> Nhóm +3,0 Nhóm +2,5 p<br /> Tuổi trung bình 55,97  2,51 50,73  2,26 0,127*<br /> Tỉ lệ nam/nữ 17/13 22/8 0,018***<br /> Thị lực trước phẫu thuật 0,23  0,03 0,23  0,03 0,786**<br /> Công suất giác mạc trung bình 44,02  0,27 44,26  0,32 0,115**<br /> Loạn thị giác mạc trước mổ -0,43  0,06 -0,58  0,05 0,076*<br /> Chiều dài trục nhãn cầu 23,39  0,16 23,62  0,22 0,734**<br /> Công suất kính nội nhãn 20,33  0,47 20,65  0,56 0,553**<br /> *: Phép kiểm Student’s T test **: Phép kiểm phi tham số Mann-Whitney U test ***: Phép kiểm Chi bình phương<br /> Thị lực ở các khoảng cách: trong nghiên thống kê, trong khi đó thị lực nhìn gần không<br /> cứu của chúng tôi, sau phẫu thuật đặt kính đa kính của nhóm kính +3,0 lại cao hơn nhóm<br /> tiêu +2,5, thị lực nhìn xa (TL logMAR) không kính +2,5 có ý nghĩa thống kê. Kết luận này<br /> kính trung bình của bệnh nhân là 0,10  0,01 tương đương với các nghiên cứu của<br /> (tương đương thị lực Snellen 20/25), và thị lực Mastropasqua (2015), Nuijts (2016) và Vingolo<br /> nhìn gần (TL logMAR) không kính trung bình (2016)(9,11,16). Trong các y văn trên thế giới,<br /> của bệnh nhân là 0,14  0,07 (tương đương thị người ta vẫn chưa thống nhất rõ ràng về<br /> lực Snellen 20/30). Sau phẫu thuật đặt kính đa khoảng cách của thị lực trung gian. Các tác giả<br /> tiêu +3,0, thị lực nhìn xa (TL logMAR) không thường khảo sát TL trung gian ở các khoảng<br /> kính trung bình của bệnh nhân là 0,12  0,02 cách 60cm, 63cm, 70cm, 80cm và 100cm.<br /> (tương đương thị lực Snellen 20/30), và thị lực Nghiên cứu của chúng tôi chỉ thực hiện đo thị<br /> nhìn gần (TL logMAR) không kính trung bình lực trung gian ở khoảng cách 60cm vì coi đây<br /> của bệnh nhân là 0,09  0,07 (tương đương thị là khoảng cách đáp ứng các sinh hoạt khá phổ<br /> lực Snellen 20/25). Thị lực nhìn xa không kính biến hàng ngày của bệnh nhân như: sử dụng<br /> giữa hai nhóm khác nhau không có ý nghĩa máy tính để bàn, xem vật dụng trên kệ bếp,<br /> <br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng 59<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 22 * Số 1 * 2018<br /> <br /> bảng giá trên quầy hàng siêu thị, một số công kê. Nhóm kính +2,5 có thị lực trung gian cao<br /> việc thủ công … Trong nghiên cứu của chúng hơn nhóm kính +3,0. Kết luận này tương<br /> tôi, sau phẫu thuật, nhóm +3,0 có thị lực trung đương với nghiên cứu của Mastropasqua<br /> gian (TL logMAR) không kính trung bình của (2015)(9).<br /> bệnh nhân là 0,217  0,016 (tương đương thị Chúng tôi ghi nhận được ĐNTP giữa 2<br /> lực Snellen 20/30), và nhóm +2,5 có thị lực nhóm khác biệt nhau không có ý nghĩa thống<br /> trung gian (TL logMAR) không kính trung kê. ĐNTP giữa 2 nhóm là khá tương đồng với<br /> bình của bệnh nhân là 0,106  0,018 (tương nhau ở tất cả các tần số không gian. ĐNTP của<br /> đương thị lực Snellen 20/25). Sự khác nhau 2 nhóm vẫn trong giới hạn bình thường, giống<br /> giữa thị lực trung gian hai nhóm kính trong với nghiên cứu của Vingolo (2016)(16).<br /> nghiên cứu của chúng tôi là có ý nghĩa thống<br /> Bảng 2. Độ nhạy tương phản từng tần số không gian của 2 nhóm<br /> TSKG (cpd) 1,5 3 6 12 18<br /> Nhóm D1 1,72  0,03 1,86  0,02 1,89  0,02 1,6  0,03 1,21  0,05<br /> Nhóm T0 1,76  0,02 1,85  0,02 1,86  0,01 1,55  0,02 1,1  0,03<br /> p 0,209* 0,722* 0,499** 0,216* 0,079*<br /> <br /> <br /> <br /> Tần số không<br /> gian<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Biểu đồ 1. Độ nhạy tương phản của 2 nhóm trong nghiên cứu so với giá trị bình thường<br /> Bệnh nhân ở cả hai nhóm chỉ gặp các vấn đề khó khăn ít và trung bình. Bệnh nhân trong hai<br /> sau: chói sáng, khó nhìn khi ánh sáng kém, hiện nhóm gặp khó khăn trong một số hoạt động: đọc<br /> tượng quầng sáng, nhìn gần mờ và nhìn xa mờ. chữ nhỏ, đọc sách báo, đọc bảng hiệu bảng chỉ<br /> Các hiện tượng trên chủ yếu ở mức từ 1 – 3 đường, ghi đơn từ biểu mẫu, xem tivi, lái xe ban<br /> điểm, nghĩa là khó chịu chỉ ở mức nhẹ đến trung ngày, lái xe ban đêm. Chỉ có đọc chữ nhỏ và đọc<br /> bình. Không bệnh nhân nào trong mẫu nghiên sách là khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa hai<br /> cứu gặp các vấn đề về thị giác ở mức từ 4 – 5 nhóm, các hoạt động còn lại thì sự khác biệt giữa<br /> điểm, khó chịu ở mức nặng. Do các rối loạn thị hai nhóm không có ý nghĩa thống kê. Trong<br /> giác của bệnh nhân trong mẫu nghiên cứu nghiên cứu của chúng tôi, điểm số hài lòng trung<br /> không nghiêm trọng nên ảnh hưởng của các vấn bình của nhóm +3,0 là 7,93  0,279, và của nhóm<br /> đề này đối với các hoạt động trong sống hàng +2,5 là 7,87  0,252. Điểm số này tương đương<br /> ngày cũng không đáng kể. Đánh giá mức độ khó mức độ hài lòng, mức cao nhất trong thang đánh<br /> khăn cũng chủ yếu ở các mức 1 – 2 điểm, mức giá. Các nghiên cứu khác trên thế giới cũng có<br /> <br /> <br /> 60 Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 22 * Số 1 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> kết luận tương tự: nghiên cứu của Kohnen (2009) được hưởng bảo hiểm phúc lợi xã hội cao hơn<br /> là 8,3  1,6(8); nghiên cứu của Alfonso (2009) là trong y tế và yêu cầu cao về chất lượng thị<br /> 8,52  1,23(1). giác, nên họ chọn lựa kính đa tiêu khi có nhu<br /> BÀN LUẬN cầu không phụ thuộc vào kính sau phẫu thuật<br /> mà không cần quan tâm đến chi phí.<br /> Đặc điểm dịch tễ mẫu nghiên cứu<br /> Thị lực trước và sau phẫu thuật<br /> Nhóm +3,0 có tỉ lệ nữ cao hơn nam, nhóm<br /> Độ khúc xạ tồn dư đóng vai trò quan trọng<br /> +2,5 lại có tỉ lệ nam cao hơn nữ. Điều này được lý trong nghiên cứu này. Nhóm 3.0 có 10 mắt còn<br /> giải là do phụ nữ thường quan tâm đến vấn đề độ cầu cận: 5 mắt -0,25D; 5 mắt -0,5D. Nhóm +2,5<br /> thẩm mỹ khi phụ thuộc kính lão hơn so với đàn có 8 mắt còn độ cầu cận: 5 mắt -0,25D; 3 mắt -<br /> ông, phù hợp giải thích cho tỉ lệ nữ cao hơn nam 0,5D. Mục tiêu sau phẫu thuật đục thủy tinh thể,<br /> ở nhóm +3,0. Trong khi đó, nhóm +2,5 lại có tỉ lệ được xem là mắt chính thị khi độ cầu tồn dư từ -<br /> nam cao hơn nữ, khác biệt này có lẽ do các phẫu 0,5D đến +0,5D(12). Tuy nhiên việc tồn tại độ cầu<br /> cận tồn dư sẽ làm giảm thị lực nhìn xa sau phẫu<br /> thuật viên vẫn cho rằng kính +2,5 ít mang lại các<br /> thuật. Có nhiều nguyên nhân gây ra độ cầu tồn<br /> rối loạn thị giác trong môi trường ánh sáng yếu<br /> dư: sai số do đo sai chiều dài trục nhãn cầu, sai<br /> hơn so với kính +3,0, nên thường tư vấn đặt kính số độ kính do công thức tính công suất kính nội<br /> này cho những bệnh nhân có nhu cầu lái xe ban nhãn không ước lượng chính xác vị trí kính sau<br /> đêm và các đối tượng này thường là nam giới. phẫu thuật, đường kính xé bao ảnh hưởng đến<br /> Tuổi trung bình giữa của nhóm +3,0 là vị trí cuối cùng của kính sau phẫu thuật. Chúng<br /> 55,97  2,5 và nhóm +2,5 là 50,73  2,26, nhóm tôi đã khắc phục bằng một số biện pháp sau: đo<br /> bệnh nhân từ 50 đến 60 tuổi chiếm tỉ lệ nhiều chiều dài trục nhãn cầu bằng siêu âm nhúng,<br /> nhất. Đây là độ tuổi mà bệnh nhân bắt đầu dùng công thức tính công suất kính nội nhãn<br /> hoặc đã gặp phải tình trạng lão thị, vì vậy phù hợp, trục nhãn cầu < 22mm dùng công thức<br /> bệnh nhân đồng ý đặt kính đa tiêu trong phẫu Hoffer Q, trục nhãn cầu  22mm dùng công thức<br /> thuật đục thủy tinh thể khi được tư vấn thông SRK-T. Trong phẫu thuật, phẫu thuật viên xé bao<br /> tin rõ ràng. Tuổi trung bình của nghiên cứu đường kình khoảng từ 5 – 5,5mm để kính đặt<br /> này tương đương với các nghiên cứu về kính trong bao chính tâm. Nhưng sai số vẫn xảy ra ở<br /> đa tiêu thực hiện tại TP.HCM như của tác giả mức hạn chế chứ không loại trừ hoàn toàn. Độ<br /> T.T.P.Thu (2007) là 51,27  13,76(15) và loạn thị giác mạc tồn dư ở cả hai nhóm nằm<br /> N.N.Quân (2009) là 54,5  4,3(10). Tuy nhiên so trong giới hạn mục tiêu khúc xạ sau phẫu thuật<br /> là độ loạn sau phẫu thuật < 1D. Độ loạn thị giác<br /> với các nghiên cứu trên thế giới như của tác<br /> mạc tồn dư sau phẫu thuật do nhiều nguyên<br /> Enzo (2016) là 73,17  7,98(15), của Rudy (2016)<br /> nhân: độ loạn và trục loạn của giác mạc trước<br /> là 65,9  10,1(11), hay của Rodolfo (2015) là 60,2<br /> phẫu thuật, loạn thị gây ra do phẫu thuật (SIA:<br />  3,8(9) thì tuổi của bệnh nhân trong nghiên<br /> Surgically Induced Astigmatism).Để hạn chế<br /> cứu này ít hơn. Điều này có thể là do tại Việt<br /> việc loạn thị giác mạc sau phẫu thuật ảnh hưởng<br /> Nam, đôi khi phẫu thuật viên hạn chế tư vấn<br /> đến thị lực của bệnh nhân, chúng tôi có một số<br /> đặt kính đa tiêu cho bệnh nhân lớn tuổi vì chi<br /> biện pháp để khắc phục sau: tiêu chuẩn chọn<br /> phí khá cao của loại kính này. Bên cạnh đó,<br /> bệnh phẫu thuật phải có độ loạn thị < 1D, kích<br /> bản thân các bệnh nhân lớn tuối ở Việt Nam<br /> thước đường hầm chính trong phẫu thuật ở<br /> cũng không có những yêu cầu khắt khe về<br /> nghiên cứu này là 2,2mm, đường hầm chính<br /> chất lượng thị giác sau phẫu thuật. Trong khi<br /> vuông góc với kinh tuyến giác mạc có công suất<br /> đó ở các nước phát triển, bệnh nhân thường<br /> cao hơn kinh tuyến giác mạc còn lại. Trong<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng 61<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 22 * Số 1 * 2018<br /> <br /> nghiên cứu này khúc xạ tồn dư được tính theo trung bình sẽ mất chức năng thị giác nhiều hơn<br /> độ cầu tương đương sau phẫu thuật. Nhóm +3,0 bệnh nhân bị giảm ĐNTP ở tần số không gian<br /> có khúc xạ tồn dư là 0,18  0,04. Nhóm +2,5 có cao. Giảm ĐNTP ở tần số không gian thấp và<br /> khúc xạ tồn dư là 0,14  0,03. Sự khác biệt khúc trung bình làm giảm khả năng nhận biết những<br /> xạ tồn dư giữa hai nhóm không có ý nghĩa thống vật có kích thước to và trung bình trong điều<br /> kê. Tất cả các bệnh nhân trong nghiên cứu của kiệu độ tương phản thấp (môi trường ánh sáng<br /> chúng tôi đều có khúc xạ tồn dư < 0,8D ; nằm yếu, trong trời mưa …) ảnh hưởng đến khả năng<br /> trong giới hạn mục tiêu khúc xạ sau phẫu định hướng và di chuyển của bệnh nhân. Tần số<br /> thuật(12). Nghiên cứu của tác giá Behndig A. không gian thấp là quan trọng nhất đối với thị<br /> (2012) nhận thấy chỉ có 55% mắt đạt được mục giác vì nó liên quan đến các hoạt động sống<br /> tiêu khúc xạ là chính thị sau phẫu thuật phaco(2). hàng ngày… Trong nghiên cứu, chúng tôi không<br /> Tuy độ khúc xạ tồn dư không lớn, nhưng cũng so sánh ĐNTP của kính đa tiêu với kính đơn<br /> có ảnh hưởng đến thị lực nhìn xa không kính sau tiêu, chúng tôi chỉ ghi nhận không có sự giảm<br /> phẫu thuật của bệnh nhân, đây là vấn đề than ĐNTP ở các tần số không gian thấp và trung<br /> phiền chính của bệnh nhân sau phẫu thuật. bình so với giới hạn dưới ở người bình thường,<br /> Nhóm +3,0 có mối tương quan rất chặt chẽ giữa vì vậy không ảnh hưởng nhiều đến các sinh hoạt<br /> khúc xạ tồn dư và thị lực nhìn xa không kính sau cơ bản hàng ngày của bệnh nhân sau phẫu thuật.<br /> phẫu thuật. Nhóm +2,5 có mối tương quan khá Chất lượng thị giác sau phẫu thuật<br /> chặt giữa khúc xạ tồn dư và thị lực nhìn xa<br /> Bệnh nhân ở cả hai nhóm chỉ gặp các vấn đề<br /> không kính sau phẫu thuật.<br /> rối loạn thị giác ở mức độ nhẹ và trung bình,<br /> Độ nhạy tương phản sau phẫu thuật điểm số hài lòng của hai nhóm cũng nằm trong<br /> Độ nhạy tương phản (ĐNTP) của mắt mức cao nhất của thang điểm đánh giá, có được<br /> người cao nhất ở thị tần 3 – 6 cpd(6,17), tương kết quả này là do cấu trúc nhiễu xạ của kính,<br /> đương với thị lực 2/10, có nghĩa là mắt người kính nội nhãn đa tiêu nhiễu xạ toàn phần có<br /> nhạy với những vật và chi tiết của vật trong lượng ánh sáng phân bổ cho tiêu điểm nhìn gần<br /> khoảng tần sô không gian này. Để nhìn những và xa là cố định, trong khi đó kính nội nhãn đa<br /> vật lớn hơn hay nhỏ hơn trong khoảng tần số tiêu trong nghiên cứu này có thiết kế phân bố<br /> không gian này đòi hỏi độ tương phản cao ánh sáng vào tiêu điểm nhìn gần và xa tùy thuộc<br /> hơn. Hầu hết các các hoạt động hằng ngày đều vào điều kiện ánh sáng và đường kính đồng tử.<br /> thực hiện trong khoảng tần số không gian KẾT LUẬN<br /> trung bình này. Nhiều nghiên cứu đo ĐNTP ở<br /> bệnh nhân đặt kính nội nhãn đa tiêu, hầu hết Từ các kết quả chúng tôi thu được trong<br /> các nghiên cứu đều đưa ra kết luận ĐNTP của nghiên cứu cho thấy kính đa tiêu đem lại sự hài<br /> bệnh nhân đặt kính đa tiêu có giảm hơn so với lòng cao cho bệnh nhân sau phẫu thuật. Kính đa<br /> kính đơn tiêu nhưng vẫn nằm trong giới hạn tiêu có độ cộng +2,5 đem lại thị lực trung gian tốt<br /> ĐNTP của người bình thường(5, 7). Trong hơn kính có độ cộng +3,0, thị lực gần của kính<br /> nghiên cứu, chúng tôi không so sánh kính đa +2,5 thì thấp hơn kính +3,0 còn thị lực xa thì<br /> tiêu với kính đơn tiêu, mà so sánh giữa 2 kính tương đương nhau. Vì vậy kính +2,5 thích hợp<br /> đa tiêu với nhau. cho bệnh nhân trẻ tuổi, còn kính +3,0 thích hơn<br /> cho bệnh nhân lớn tuổi hơn. Độ nhạy tương<br /> Nhiều nghiên cứu trên thế đều đưa ra kết<br /> phản của bệnh nhân sau phẫu thuật ở cả hai<br /> luận có sự giảm ĐNTP ở kính đa tiêu so với kính<br /> nhóm nằm trong giới hạn bình thường. Cả 2 loại<br /> đơn tiêu, đặc biệt ở những tần số không gian cao<br /> kính đa tiêu trên chỉ gây ra các rối loạn thị giác<br /> và trong điều kiện ánh sáng yếu. Bệnh nhân<br /> mức độ nhẹ đến trung bình, hầu như không ảnh<br /> giảm ĐNTP ở các tần số không gian thấp và<br /> <br /> <br /> 62 Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 22 * Số 1 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> hưởng đến sinh hoạt hàng ngày của bệnh nhân intraocular lenses with a +3.0 D addition. J Cataract Refract<br /> Surg. 35(12), p. 2062-9.<br /> sau phẫu thuật. 9. Mastropasqua R, et al (2015). Long-term visual function and<br /> Để đạt được mức độ hài lòng của bệnh nhân patient satisfaction after bilateral implantation and<br /> combination of two similar multifocal IOLs. J Refract Surg.<br /> cao hơn nữa cần phải tư vấn cẩn thận trước phẫu 31(5), p. 308-14.<br /> thuật và khống chế khúc xạ tồn dư xuống mức 10. Nguyễn Như Quân, Trần Thị Phương Thu và Nguyễn Đỗ<br /> Nguyên (2009). So sánh kết quả thị lực và độ nhạy tương<br /> thấp nhất. Tương lai có thể chúng ta sẽ tận dụng<br /> phản giữa AcrySOF ReSTOR và AcrySof đơn tiêu tại bệnh<br /> ưu thế của cả hai loại kính bằng cách đặt 1 mắt viện Mắt TP. Hồ Chí Minh. Tạp chí Y Học TP Hồ Chí Minh.<br /> với kính +3,0 và 1 mắt còn lại với kính +2,5 để 13(1), tr. 65-69.<br /> 11. Nuijts RM, et al (2016). Bilateral implantation of +2.5 D<br /> giúp bệnh nhân có thị lực ở khoảng cách xa, multifocal intraocular lens and contralateral implantation of<br /> trung gian hay gần đều tốt, cần tiến hành thêm +2.5 D and +3.0 D multifocal intraocular lenses: Clinical<br /> nghiên cứu để đánh giá hiệu quả của phương outcomes. J Cataract Refract Surg. 42(2), p. 194-202.<br /> 12. Sales CS và Manche EE (2015). Managing residual refractive<br /> pháp này. error after cataract surgery. J Cataract Refract Surg. 41(6), p.<br /> 1289-99.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO 13. Sheard R (2014). Optimising biometry for best outcomes in<br /> 1. Alfonso JF, et al (2009). Visual function after implantation of cataract surgery. Eye (Lond). 28(2), p. 118-25.<br /> an aspheric bifocal intraocular lens. J Cataract Refract Surg. 14. Trần Thị Phương Thu (2010). Đục thể thủy tinh. In Lê Minh<br /> 35(5), p. 885-92. Thông, chủ biên, Nhãn khoa lâm sàng, Nhà xuất bản Y học, TP<br /> 2. Behndig A, et al (2012). Aiming for emmetropia after cataract Hồ Chí Minh, tr. 93-120.<br /> surgery: Swedish National Cataract Register study. J Cataract 15. Trần Thị Phương Thu, Phạm Nguyên Huân, Nguyễn Như<br /> Refract Surg. 38(7), p. 1181-6. Quân (2007). Đánh giá kết quả thị lực và độ nhạy tương phản<br /> 3. Braga-Mele R, et al (2014). Multifocal intraocular lenses: trên bệnh nhân đặt kính AcrySof ReSTOR tại bệnh viện Mắt<br /> relative indications and contraindications for implantation. J TP. Hồ Chí Minh. Tạp chí Y Học TP Hồ Chí Minh. 11(3), tr. 35-<br /> Cataract Refract Surg. 40(2), p. 313-22. 41.<br /> 4. Charman WN (2014). Developments in the correction of 16. Vingolo EM, Carnevale C, Fragiotta S, Rigoni E, et al (2016).<br /> presbyopia II: surgical approaches. Ophthalmic Physiol Opt. Visual Outcomes and Contrast Sensitivity after Bilateral<br /> 34(4), p. 397-426. Implantation of Multifocal Intraocular Lenses with +2.5 or +3.0<br /> 5. Cumming JS, et al (2006). Clinical evaluation of the Crystalens Diopter Addition: 12-Month Follow-Up. Seminars in<br /> AT-45 accommodating intraocular lens: results of the U.S. Ophthalmology. 32(5), pp. 1-5.<br /> Food and Drug Administration clinical trial. J Cataract Refract 17. Watson AB (2000). Visual detection of spatial contrast<br /> Surg. 32(5), p. 812-25. patterns_evaluation of five simple models. Optic Express. 6(1),<br /> 6. Ginsburg AP (2012). Contrast sensitivity and Functional p. 12-33.<br /> vision. The Cochrane Library. (9), pp. 6-12.<br /> 7. Juan TJ (2014). Multifocal IOLs with apodized diffractive<br /> central zone and refractive periphery: optical performance and Ngày nhận bài báo: 15/11/2017<br /> clinical outcomes. J Emmetropia. 5, p. 155-166.<br /> Ngày phản biện nhận xét bài báo: 23/11/2017<br /> 8. Kohnen T, et al (2009). Visual function after bilateral<br /> implantation of apodized diffractive aspheric multifocal Ngày bài báo được đăng 28/02/2018<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng 63<br />