Kết quả phẫu thuật lấy sỏi thận qua da tại Bệnh viện 108

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Số 4 * 2015<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> KẾT QUẢ PHẪU THUẬT LẤY SỎI THẬN QUA DA TẠI BỆNH VIỆN 108<br /> Kiều Đức Vinh*, Trần Các*, Trần Đức*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Đánh giá kết quả phương pháp lấy sỏi thận qua da tại Bệnh viện Trung Ương quân đội 108<br /> (TWQĐ108).<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu tiến cứu 120 bệnh nhân sỏi thận được phẫu thuật lấy<br /> sỏi thận qua da tại khoa Ngoại Tiết Niệu Bệnh viện TWQĐ108 từ tháng 12/2013 đến tháng 3/2015.<br /> Kết quả: Tuổi trung bình 51 ± 9 (30 – 73), kích thước sỏi trung bình 39 ± 13mm, tỷ lệ sỏi san hô 52/120<br /> (43,3%). Thời gian mổ trung bình 100 ± 42 phút, thời gian nằm hậu phẫu 6,6 ± 03 ngày. Tỷ lệ thành công<br /> 117/120 (97,5%), tỷ lệ sạch sỏi 62,4%, số trường hợp sót sỏi được tiếp tục điều trị bằng tán sỏi ngoài cơ thể. Tai<br /> biến biến chứng: chảy máu phải can thiệp tắc mạch chọn lọc 1/117 (0,8%); chảy máu phải truyền máu 14/118<br /> (11,6%); thủng gây rò đại tràng 1/120 (0,8%); thủng hồi tràng 1/120 (0,8%); rách đứt rời bể thận 1/120 (0,8%);<br /> nhiễm khuẩn huyết 1/117 (0,8%); nhồi máu cơ tim cấp 1/118 (0,8%).<br /> Kết luận: Phẫu thuật lấy sỏi thận qua da là phương pháp điều trị sỏi thận ít sang chấn hiệu quả, an toàn và<br /> có thể ứng dụng điều trị sỏi kích thước lớn, sỏi san hô, tỷ lệ tai biến biến chứng thấp..<br /> Từ khóa: Lấy sỏi thận qua da, sỏi thận.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> RESULTS OF PERCUTANEOUS NEPHROLITHOTOMY AT 108 HOSPITAL<br /> Kieu Duc Vinh, Tran Cac, Tran Duc * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 19 - No 4 - 2015: 111 - 116<br /> Purpose: To evaluate the outcomes of Percutaneous Nephrolithotomy (PCNL) at 108 Military Central<br /> Hospital.<br /> Materials and Methods: A prospective study, between December 2013 and March 2015, 120 patients with<br /> large renal stone underwent Percutaneous Nephrolithotomy at 108 Military Central Hospital.<br /> Results: Mean age 51 ± 9 (30 – 73), size of stone 39 ± 13mm, stag horn calculi 52/120 (43,3%). Average<br /> operation time 100 ± 42 minutes, postoperative length of stay 6,6 ± 03 days. Success rate was 117/120 (97,5%),<br /> the rate of free of stone was 62,4%, and remaining stone were treated with ESWL; Complication: Bleeding with<br /> transfusion 14/118 (11,6%), colon fistula 1/120 (0,8%); Injury of the ileum 1/120 (0,8%); Injury of the pelvic<br /> 1/120 (0,8%); Sepsis 1/117 (0,8%), Acute myocardial infarction 1/117 (0,8%).<br /> Conclusion: Percutaneous Nephrolithotomy is safe and effective, and can be applied for large stones, stag<br /> horn stones.<br /> Key words: Percutaneous Nephrolithotomy, renal calculi, stag horn calculi.<br /> cứu báo cáo về kỹ thuật này, điển hình là<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Clayman và cộng sự (1984) báo cáo 100 trường<br /> Năm 1976, tác giả Fernstrom và Johansson<br /> hợp được thực hiện phẫu thuật lấy sỏi thận<br /> là những người đầu tiên công bố kết quả thực<br /> qua da(3). Năm 1985, Sugera và cộng sự tổng<br /> hiện thành công kỹ thuật can thiệp qua da<br /> kết 1000 trường hợp lấy sỏi thận và niệu quản<br /> trong điều trị sỏi thận. Sau đó có nhiều nghiên<br /> * Bệnh viện Trung Ương quân đội 108<br /> Tác giả liên lạc: BS. Kiều Đức Vinh<br /> <br /> Chuyên Đề Thận – Niệu<br /> <br /> ĐT: 0988286877 Email: kieuvinh2006@gmail.com<br /> <br /> 111<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> trên bằng nội soi qua da(13). Các tác giả đều<br /> khẳng định kỹ thuật này cho phép giải quyết<br /> hầu hết các trường hợp sỏi thận.<br /> Tại Việt Nam, điều trị sỏi thận kích thước lớn<br /> (> 25mm), sỏi san hô chủ yếu là mổ mở lấy sỏi,<br /> phương pháp nội soi lấy sỏi thận qua da cũng đã<br /> được triển khai ở một số bệnh viện, trong đó<br /> Khoa Tiết Niệu Bệnh viện TWQĐ108 đã thực<br /> hiện kỹ thuật này từ tháng 11 năm 2013, đến nay<br /> đã có một số kinh nghiệm nhất định.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG-PHƯƠNGPHÁP NGHIÊNCỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> Gồm 120 bệnh nhân sỏi thận đã được điều trị<br /> bằng phương pháp phẫu thuật lấy sỏi thận qua<br /> da (LSTQD) tại khoa Ngoại Tiết Niệu Bệnh viện<br /> TWQĐ108, từ tháng 11/2013 đến tháng 3/2015.<br /> <br /> Chỉ định<br /> Sỏi thận kích thước lớn hơn 2,5cm, sỏi san hô<br /> và nhiều viên.<br /> Sỏi thận đã điều trị bằng tán sỏi ngoài cơ<br /> thể (TSNCT) thất bại hoặc không TSNCT được<br /> do sỏi quá cứng, sỏi trong đài thận có cổ đài<br /> hẹp, dài.<br /> <br /> Chống chỉ định<br /> Chống chỉ định tuyệt đối<br /> Bệnh nhân đang có nhiễm trùng niệu.<br /> Bệnh nhân có rối loạn đông máu không kiểm<br /> soát được.<br /> Bệnh nhân có bệnh mạn tính nặng: suy tim,<br /> bệnh<br /> phổi<br /> phế<br /> quản<br /> tắc<br /> nghẽn<br /> mạn tính…<br /> <br /> Chống chỉ định tương đối<br /> Sỏi trên thận dị dạng bẩm sinh: thận móng<br /> ngựa, thận xoay không hoàn toàn, thận sinh đôi,<br /> thận lạc chỗ…<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Nghiên cứu tiến cứu, mô tả, không đối<br /> chứng<br /> <br /> Phương tiện nghiên cứu<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Số 4 * 2015<br /> Kim chọc dò.<br /> Dây dẫn đường.<br /> Dụng cụ nong: bộ nong cứng kim loại Alken<br /> kết hợp ống nhựa Amplatz số 28F và 30F.<br /> Máy Xquang cánh tay chữ C (C – arm) với<br /> màn hình tăng sáng.<br /> Dụng cụ soi:<br /> Máy soi thận cứng: cỡ 24 F, góc nhìn 6o.<br /> Máy soi niệu quản 8F và Catheter niệu quản<br /> số 6F hoặc 7F.<br /> Kìm gắp sỏi: loại 2 và 3 chấu.<br /> Máy tán sỏi: dùng máy tán sỏi theo cơ chế<br /> kết hợp siêu âm với xung hơi của Thụy Sỹ (Swiss<br /> lithoclast® master).<br /> <br /> Kỹ thuật lấy sỏi thận qua da<br /> Vô cảm<br /> Mê nội khí quản hoặc tê tủy sống.<br /> Soi bàng quang đặt catheter niệu quản<br /> ngược dòng<br /> Bệnh nhân nằm ngửa tư thế sản khoa.<br /> Soi bàng quang và đặt catheter niệu quản<br /> ngược dòng lên bể thận.<br /> Bơm thuốc cản quang đánh giá hệ thống đài<br /> bể thận.<br /> Chọc dò và nong đường hầm vào thận<br /> Tư thế: Bệnh nhân nằm sấp hoàn toàn.<br /> Chọc dò đài thận:<br /> Bơm thuốc cản quang qua ống thông niệu<br /> quản, quan sát dưới màn tăng sáng và lựa chọn<br /> đài thận chọc dò, chọn đài thận đài thận có thể<br /> tiếp cận trực tiếp vào viên sỏi ở bể thận, ưu tiên<br /> là nhóm đài dưới. Nếu bệnh nhân vừa có sỏi ở<br /> bể thận vừa có sỏi ở đài thận thì sẽ chọc vào đài<br /> thận có sỏi. Có thể chọc dò và nong nhiều hơn 1<br /> đường hầm vào thận để lấy sỏi trong trường hợp<br /> sỏi thận san hô và nhiều viên.<br /> <br /> Kỹ thuật chọc vào đài thận<br /> Rạch da 1cm dưới xương sườn 12 trên<br /> đường nách sau. Dưới hình ảnh màn hình X<br /> <br /> Dụng cụ chọc dò và nong đường hầm vào thận:<br /> <br /> 112<br /> <br /> Chuyên Đề Thận – Niệu<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Số 4 * 2015<br /> quang tăng sáng hướng chọc kim vào vòm đài<br /> thận định chọc. Sử dụng 2 mặt phẳng:<br /> Mặt phẳng trước sau: đặt C - arm ở góc 0˚<br /> (chiếu từ dưới lên, vuông góc với mặt bàn mổ<br /> với tư thế bệnh nhân nằm sấp) để điều chỉnh<br /> hướng mũi kim ra ngoài hoặc vào trong.<br /> Mặt phẳng nghiêng: đặt C - arm góc 30˚ để<br /> điều chỉnh hướng mũi kim lên (nông) hoặc<br /> xuống (sâu).<br /> Khi chọc kim vào đài thận, dấu hiệu nhận<br /> biết kim nằm trong đài thận là có nước chảy ra<br /> đốc kim. Luồn dây dẫn đường vào hệ thống đài<br /> bể thận theo kim đã chọc dò. Theo dây dẫn<br /> đường, dùng bộ nong cứng Alken nong vào đài<br /> thận tăng dần cỡ tới số 26F hoặc 28F. Đặt ống<br /> nhựa Amplatz số 28F hoặc 30F và đưa máy soi<br /> thận vào tìm sỏi.<br /> <br /> Tán sỏi và gắp sỏi<br /> Dùng máy tán sỏi cơ chế siêu âm kết hợp<br /> xung hơi (Swiss Clast Master) tán vỡ vụn sỏi, hút<br /> và gắp hết sỏi thận ra. Kiểm tra kết quả sạch sỏi<br /> trên màn hình Xquang tăng sáng. Dẫn lưu nhục<br /> thận ra da qua đường hầm bằng thông Foley số<br /> 18F.<br /> Chăm sóc, theo dõi và điều trị sau mổ<br /> Nếu trường hợp còn sót sỏi, chúng tôi đặt<br /> Stent JJ niệu quản để đảm bảo mảnh sỏi không<br /> rơi xuống niệu quản gây tắc niệu quản trước khi<br /> điều trị bổ sung bằng tán sỏi ngoài cơ thể.<br /> Nếu trường hợp xác định sạch sỏi trên<br /> Xquang tăng sáng, chúng tôi không đặt Stent JJ<br /> niệu quản, Catheter niệu quản rút sau 24 giờ.<br /> Dẫn lưu nhục thận ra da được rút sau 2-4<br /> ngày.<br /> <br /> Các chỉ tiêu đánh giá<br /> Một số đặc điểm bệnh lý của đối tượng nghiên<br /> cứu<br /> Kích thước sỏi, vị trí sỏi, số lượng sỏi<br /> Tình trạng giãn đài bể thận trên siêu âm và<br /> phim chụp X quang thận thuốc tĩnh mạch có nén<br /> (UIV).<br /> <br /> Chuyên Đề Thận – Niệu<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> Đánh giá kết quả lấy sỏi thận qua da<br /> Thời gian mổ<br /> Thời gian hậu phẫu<br /> Tỷ lệ phẫu thuật thành công: Các bước tiến<br /> hành phẫu thuật thuận lợi, lấy được sỏi, không<br /> pohair chuyển phương pháp điều trị.<br /> Tỷ lệ sạch sỏi: không thấy còn sỏi trên phim<br /> chụp toàn bộ hệ tiết niệu không chuẩn bị.<br /> Thất bại: không lấy được sỏi hoặc chuyển<br /> phương pháp điều trị.<br /> <br /> Các tai biến, biến chứng<br /> Chảy máu trong mổ và sau mổ, tổn thương<br /> các cơ quan lân cận…<br /> <br /> KẾT QUẢ<br /> Một số đặc điểm chung<br /> Tuổi mắc bệnh: 30 – 73, trung bình: 51 ± 9<br /> tuổi.<br /> Giới: Nam 70 (58,3%), nữ 50 (41,7%); Tỷ lệ<br /> nam/nữ: 1,4/1,0<br /> Thời gian tiến hành phẫu thuật: trung bình<br /> 100 ± 42 phút.<br /> Thời gian hậu phẫu: trung bình: 6,6 ± 03<br /> ngày.<br /> Bảng 1: Phân loại sỏi theo vị trí và hình thái sỏi.<br /> Loại sỏi<br /> Sỏi bể thận đơn thuần<br /> Sỏi bể thận có 1 nhánh đài dưới<br /> Sỏi san hô<br /> Không hoàn toàn<br /> Hoàn toàn<br /> Tổng<br /> <br /> Số BN<br /> 32<br /> 36<br /> 30<br /> 22<br /> 120<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 26.7<br /> 30.0<br /> 25.0<br /> 18.3<br /> 100<br /> <br /> Sỏi sỏi san hô chiếm tỷ lệ cao: 52 BN,<br /> chiếm 43,3%.<br /> Bảng 2: Kích thước sỏi<br /> Kích thước sỏi<br /> 25 – 30mm<br /> 31 – 40 mm<br /> 41- 50mm<br /> > 50mm<br /> Tổng<br /> <br /> Số BN<br /> 20<br /> 56<br /> 25<br /> 19<br /> 120<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 16.7<br /> 46.7<br /> 20.8<br /> 15.9<br /> 100.0<br /> <br /> Kích thước sỏi 25mm – 90mm, trung bình: 39<br /> ± 13mm.<br /> <br /> 113<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Số 4 * 2015<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> Độ giãn đài bể thận trên UIV<br /> Không giãn<br /> Độ I<br /> Độ II<br /> Độ III<br /> Tổng<br /> <br /> Số BN<br /> 9<br /> 58<br /> 34<br /> 19<br /> 120<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 7.5<br /> 48.3<br /> 28.3<br /> 15.8<br /> 100.0<br /> <br /> Thận có sỏi được can thiệp giãn độ 1<br /> chiếm tỷ lệ cao nhất: 48,3%.<br /> Bảng 4. Số đường hầm vào thận trên mỗi BN<br /> Số đường hầm nong vào thận<br /> Nong 1 đường hầm<br /> Nong 2 đường hầm<br /> Nong 3 đường hầm<br /> Tổng<br /> <br /> Số lượng<br /> BN<br /> 106<br /> 12<br /> 2<br /> 120<br /> <br /> Tỷ lệ<br /> (%)<br /> 88.3<br /> 10.0<br /> 1.7<br /> 100.0<br /> <br /> Chủ yếu nong 1 đường hầm vào thận:<br /> 106BN, 88,3%.<br /> Bảng 5: Kết quả lấy sỏi thận qua da<br /> Chỉ tiêu<br /> <br /> BN<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> <br /> Thành công<br /> <br /> 117<br /> <br /> 97,5<br /> <br /> Thất bại<br /> Tổng<br /> <br /> 3<br /> 120<br /> <br /> 2,5<br /> 100,0<br /> <br /> Số BN Tỷ lệ %<br /> Sạch sỏi<br /> 73<br /> 62,4<br /> Còn sỏi<br /> 44<br /> 37,6<br /> Chuyển mổ mở<br /> 117<br /> 100<br /> <br /> Tai biến, biến chứng và một số triệu chứng<br /> sau mổ<br /> Bảng 6: Tai biến, biến chứng và triệu chứng sau mổ<br /> Tai biến<br /> Chảy máu phải can thiệp tắc mạch thận<br /> chọn lọc<br /> Thủng đại tràng gây rò đại tràng<br /> Thủng hồi tràng<br /> Rách, đứt rời bể thận<br /> Một số biến chứng và triệu chứng sau<br /> mổ<br /> Chảy máu phải truyền máu<br /> Sốt sau mổ<br /> Sốt nhẹ<br /> Sốt vừa<br /> Sốt cao<br /> Nhiễm khuẩn huyết sau mổ<br /> Nhồi máu cơ tim cấp ngay sau khi mổ<br /> <br /> BN<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> <br /> 1/117<br /> <br /> 0,8<br /> <br /> 1/120<br /> 1/120<br /> 1/120<br /> <br /> 0,8<br /> 0,8<br /> 0,8<br /> <br /> Số BN<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> <br /> 14/118<br /> 11/117<br /> 14/117<br /> 7/117<br /> 1/117<br /> 1/117<br /> <br /> 11,6<br /> 9.3<br /> 11.9<br /> 5.9<br /> 0,8<br /> 0,8<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Từ tháng 12/2013 đến tháng 3/2015, nghiên<br /> cứu trên 120 trường hợp sỏi thận được điều trị<br /> bằng phương pháp phẫu thuật lấy sỏi thận qua<br /> da tại khoa Ngoại Tiết Niệu bệnh viện<br /> TWQĐ108, kết quả đạt được tỷ lệ thành công là:<br /> 97,5% (117/120), tỷ lệ thành công cao hơn so với<br /> <br /> 114<br /> <br /> tác giả Hoàng Văn Tùng và Lê Đình Khánh(12)<br /> (83,9%), thất bại phải chuyển phương pháp điều<br /> trị mổ mở 3 trường hợp (2,5%), trong đó có 1 TH<br /> do tụt ống nhựa Amplatz và dây dẫn đường và<br /> không tìm lại được đường hầm vào thận. Để<br /> tránh gặp phải những thất bại này, nhiều tác giả<br /> khuyến cáo nên đặt thêm 1 dây dẫn đường an<br /> toàn (safety guide), dây này nằm ngoài kênh làm<br /> việc Amplatz, nếu tụt Amplatz phẫu thuật viên<br /> có thể tìm lại đường hầm hoặc nong lại đường<br /> hầm theo dây dẫn đường này. Những phẫu<br /> thuật viên có kinh nghiệm có thể chọc dò vào<br /> thận để lấy sỏi theo đường hầm khác (đường<br /> hầm thứ 2), trường hợp này chúng tôi gặp khi<br /> mới triển khai kỹ thuật ở những BN đầu tiên nên<br /> chưa có kinh nghiệm; 1 TH rách đứt rời bể thận,<br /> phát hiện sau khi đặt máy soi thận, nguyên nhân<br /> do đặt ống Amplatz quá sâu đè ép mạnh vào<br /> khối sỏi trong khi viên sỏi bể thận gai góc và sắc<br /> cạnh (nhận xét sau khi mổ mở lấy sỏi); 1 TH chọc<br /> dò xuyên qua quai hồi tràng, phát hiện ngay sau<br /> khi đặt máy soi thận. Thủng hồi tràng là tai biến<br /> rất hiếm gặp vì hồi tràng nằm hoàn toàn trong<br /> khoang phúc mạc và phía trước thận, trong khi<br /> đường vào thận ở khoang sau phúc mạc và mặt<br /> sau ngoài thận. Tác giả Karim S. M. Saad và CS<br /> (2014) (7), báo cáo một trường hợp bệnh nhi 12<br /> tuổi gặp tai biến thủng hồi tràng khi thực hiện<br /> LSTQD, tác giả cho rằng đây là tai biến rất hiếm<br /> gặp và tác giả đặt câu hỏi có phải do giải phẫu có<br /> sự khác biệt liên quan giữa hồi tràng với thận ở<br /> trẻ với người trưởng thành, do đó cần nghiên<br /> cứu thêm trên hình ảnh chụp cắt lớp vi tính tư<br /> thế sấp và ngửa cho BN.<br /> Tỷ lệ sạch sỏi trong nghiên cứu của chúng<br /> tôi 62,4%, thấp hơn so với một số tác giả:<br /> Hoàng Văn Tùng: 67,7%(12), Abdelhafez MF,<br /> Bedke J và CS (2012): 78,3% ứng dụng cho<br /> bệnh nhân có sỏi lớn hơn 2 cm(1). Kết quả này<br /> có thể do 2 yếu tố là: mẫu nghiên cứu của<br /> chúng tôi có tỷ lệ sỏi san hô và nhiều viên cao,<br /> chiếm tới 43,3% (52/120BN) trong mẫu nghiên<br /> cứu; kỹ thuật mới triển khai nên phẫu thuật<br /> viên chưa có nhiều kinh nghiệm. Theo El-<br /> <br /> Chuyên Đề Thận – Niệu<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Số 4 * 2015<br /> Nahas AR và CS nghiên cứu các yếu tố tác<br /> động đến tỷ lệ sạch sỏi và biến chứng trên 241<br /> bệnh nhân với 251 thận có sỏi được nội soi lấy<br /> sỏi qua da đã kết luận: tỷ lệ sạch sỏi phụ thuộc<br /> vào hình thái sỏi, sỏi san hô tỷ lệ sạch sỏi thấp<br /> hơn sỏi thận đơn thuần. Ngoài ra, tỷ lệ sạch<br /> sỏi và biến chứng của nội soi lấy sỏi qua da<br /> còn phụ thuộc vào kinh nghiệm của các nhà<br /> niệu khoa. Tất cả các bệnh nhân còn sót sỏi sẽ<br /> được điều trị tiếp bằng tán sỏi ngoài cơ thể.<br /> Tai biến và biến chứng hay gặp chảy máu,<br /> những trường hợp chảy máu phải truyền máu<br /> hoặc cần can thiệp hỗ trợ có 14 TH (11,6%), trong<br /> đó có 1 TH chảy máu sau mổ ở ngày thứ 4, sau<br /> khi truyền máu không cải thiện tình trạng chảy<br /> máu, phải can thiệp hỗ trợ bằng tắc mạch chọn<br /> lọc qua da, những trường hợp khác, sau khi<br /> truyền máu ổn định, hết chảy máu. Theo hầu hết<br /> các tác giả, chảy máu là biến chứng hay gặp nhất<br /> trong phẫu thuật lấy sỏi thận qua da, tỷ lệ tùy<br /> từng tác giả công bố. Nguyên nhân do tổn<br /> thương nhu mô thận, tĩnh mạch và động mạch<br /> khi thực hiện chọc dò, nong đường hầm vào<br /> thận. Những trường hợp nhẹ như chảy máu nhu<br /> mô thận, chảy máu do xước niêm mạc đài bể<br /> thận, các chảy máu tĩnh mạch nhỏ… đều có thể<br /> tự cầm máu hoặc có hỗ trợ bằng sonde dẫn lưu<br /> nhục thận ra da theo cơ chế chèn ép, một số<br /> trường hợp tổn thương động mạch phải can<br /> thiệp gây tắc mạch chọn lọc hoặc chuyển mổ mở<br /> khâu cầm máu. Theo tác giả Lê Sỹ Trung(9),<br /> những trường hợp chảy máu trong mổ gây đỏ<br /> phẫu trường, không lấy được sỏi, tác giả khuyên<br /> nên đặt 1 sonde dẫn lưu nhục thận ra da để cầm<br /> máu và rút lui phẫu thuật, sau vài ngày, nước<br /> tiểu trong sẽ tiến hành soi thận kỳ hai lấy sỏi, khi<br /> đó việc lấy sỏi sẽ rất thuận lợi vì phẫu trường rất<br /> rõ trên màn hình.<br /> Tai biến tổn thương đại tràng dù ít gặp,<br /> nhưng đây là một trong số các tai biến nặng, đặc<br /> biệt nếu thủng đại tràng trong phúc mạc, cần<br /> phải phát hiện sớm và sử trí kịp thời. Tuy nhiên,<br /> nếu tổn thương đại tràng gây rò ra khoang sau<br /> phúc mạc thì vấn đề điều trị bảo tồn luôn mang<br /> <br /> Chuyên Đề Thận – Niệu<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> lại hiệu quả tốt, trong nghiên cứu của chúng tôi<br /> có 1 trường hợp rò đại tràng, biểu hiện ngay sau<br /> mổ 1 ngày là sốt, sau 3 ngày có dịch tiêu hóa rò<br /> ra ngoài theo chân dẫn lưu nhục thận, khám<br /> bụng không có dấu hiệu bụng ngoại khoa, qua<br /> sonde dẫn lưu nhục thận ra da trong, vì vậy<br /> chúng tôi đánh giá là tổn thương đại tràng rò ra<br /> ngoài phúc mạc và không có thông thương vào<br /> hệ thống đài bể thận. Chúng tôi đã điều trị bảo<br /> tồn hiệu quả bằng cách nuôi ăn bằng thức ăn ít<br /> chất xơ và đường truyền tĩnh mạch, đặt stent JJ<br /> niệu quản, dẫn lưu nhục thận rút dần, sau 10<br /> ngày BN xuất viện, hết rò đại tràng.<br /> Trong nghiên cứu của chúng tôi gặp 1BN<br /> (0,8%) bị nhồi máu cơ tim cấp, được phát hiện<br /> sau khi đã mổ xong, Trường hợp này mặc dù đã<br /> có khảo sát về tim mạch trước mổ, nhưng yếu tố<br /> nguy cơ hẹp động mạch vành không được phát<br /> hiện, khi tiến hành phẫu thuật, có chảy máy,<br /> nguy cơ biến chứng tim mạch tăng lên, ngay sau<br /> mổ BN có biến chứng nhồi máu xơ tim cấp. BN<br /> được chẩn đoán sớm và điều trị ổn định.<br /> Trong một số nghiên cứu gần đây, có tác giả<br /> công bố kết quả điều trị sỏi thận bằng lấy sỏi<br /> thận qua da với nhiều đường hầm vào thận và<br /> khẳng định tính an toàn của phương pháp này(2).<br /> Trong nghiên cứu của chúng tôi, chủ yếu vào<br /> thận bằng 1 đường hầm đài dưới, có 12BN<br /> (10,0%) tạo 2 đường hầm vào thận và 2BN (1,7%)<br /> tạo 3 đường hầm vào thận, những BN được sử<br /> dụng nhiều đường hầm vào thận hầu hết là sỏi<br /> san hô và nhiều viên, có 2BN tụt ống Amplatz và<br /> dây dẫn đường nên phải tạo đường hầm thứ 2.<br /> Những trường hợp đường vào thứ 2 hoặc 3 vào<br /> đài trên chúng tôi ứng dụng kỹ thuật của Karlin<br /> và Smith (1989), sử dụng Amplatz đã đặt ở đài<br /> giữa hoặc đài dưới ép và kéo thận xuống thấp,<br /> đường chọc dò và nong vào đài trên đi đường<br /> dưới xương sườn 12, mục đích của kỹ thuật này<br /> làm giảm nguy cơ tai biến liên quan đến phổi và<br /> màng phổi(1).<br /> Mặc dù 100% số bệnh nhân trong mẫu<br /> nghiên cứu được xác định không có nhiễm<br /> khuẩn niệu bằng xét nghiệm nuôi cấy vi khuẩn<br /> <br /> 115<br /> <br />