Kiến thức thái độ thực hành nuôi con bằng sữa mẹ và các yếu tố liên quan tại Bệnh viện Quốc tế Phương Châu năm 2017

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 6 * 2018<br /> <br /> <br /> KIẾN THỨC THÁI ĐỘ THỰC HÀNH NUÔI CON BẰNG SỮA MẸ<br /> VÀ CÁC YẾU TỐ LIÊN QUAN TẠI BỆNH VIỆN QUỐC TẾ PHƯƠNG CHÂU<br /> NĂM 2017<br /> Đỗ Thị Thúy Liễu*, Lưu Thị Mỹ Tiên*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Mô tả kiến thức, thái độ, thực hành về nuôi con bằng sữa mẹ và mối liên quan giữa kiến thức, thái<br /> độ, thực hành về nuôi con bằng sữa mẹ.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Mô tả cắt ngang.<br /> Kết quả: Kiến thức chiếm tỷ lệ cao nhất biết sữa đầu tiên là sữa non 100%, lợi ích của sữa non 100%, lợi ích<br /> cho bé khi NCBSM là 100%, biết thời gian ăn dặm lúc 6 tháng tuổi của trẻ chiếm 96%, duy trì nguồn sữa chiếm<br /> 90,6%, lợi ích cho mẹ khi NCBSM là 88,6%, bé bú mẹ khi nào cai sữa chiếm 86,9%, thấp nhất không biết hạn chế<br /> của sữa công thức chiếm 23,7%. Thái độ NCBSM: Tỷ lệ chiếm cao nhất đồng ý bú mẹ sớm sau sanh càng sớm<br /> càng tốt chiếm 94%, bú mẹ hoàn toàn theo nhu cầu chiếm 94%, cho bé bú ban đem chiếm 90,8%, bú mẹ hoàn toàn<br /> 4 đến 6 tháng chiếm 90%, đồng ý lời khuyên lợi ích NCBSM là 88%, đồng ý NCBSM là biện pháp bảo vệ sức<br /> khỏe cho mẹ và bé chiếm 86,6%, không đồng ý cho bé uống nước sau mỗi cử bú chiếm 86,5%, không đồng ý cho<br /> bú them sữa công thức vài ngày chờ sữa mẹ lên chiếm 86,3%. Thái độ, thực hành về nuôi con bằng sữa mẹ liên<br /> quan có ý nghĩa thống kê (p < 0,05).<br /> Kết luận: Có sự liên quan có ý nghĩa thống kê (p < 0,05) giữa thái độ, thực hành về nuôi con bằng sữa mẹ.<br /> Từ khóa: Sữa mẹ.<br /> ABSTRACT<br /> ABSTRACTINTRODUCTION TO INTRODUCTION CHILD SUPPORTERS AND RELATED FACTORS<br /> AT THE MISSION INTERNATIONAL HOSPITAL IN 2017<br /> Do Thi Thuy Lieu, Luu Thi My Tien<br /> * Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Supplement of Vol. 22 - No 6- 2018: 160 – 169<br /> Objective: The description descriptation, the status, implementation of childing with parent mother in the<br /> Products of the European Institute of European European 2017. Specify the relationship relationship between the<br /> comment, the status, the implementation of the parent with the care of the care of the care of the Parent of the<br /> European 2017.<br /> Method: Crosscut description description for parsing.<br /> Result: Results for the relationship found with the current action with milk mother<br /> Conclusion: Knowledge of breastfeeding: knowledge of the highest percentage of knowledge about the first<br /> milk is 100% colostrum, the benefits of colostrum 100%, the benefit of breastfeeding 100%, the time Maintaining<br /> a milk supply of 90.6%, benefits for mother in breastfeeding was 88.6%, breastfeeding when weaning accounted<br /> for 86.9%, the lowest known restrictions of formula milk accounted for 23.7%.<br /> Breastfeeding: The highest proportion of consent for early initiation of breastfeeding was as early as<br /> possible, accounting for 94%, exclusive breastfeeding was 94%, breastfeeding was 90.8% 4% to 6 months of<br /> exclusive breastfeeding, 88% consent to breastfeeding counseling, 86% for breastfeeding and 86%, do not agree to<br /> give milk to drink water after each feed accounted for 86.5%, not agree to feed milk formula for several days to<br /> <br /> *Bệnh viện Quốc Tế Phương Châu.<br /> Tác giả liên lạc: ĐD.Đỗ Thị Thúy Liễu, ĐT: 0919327890, Email: lieudtt@phuongchau.com.<br /> <br /> 160 Chuyên Đề Điều Dưỡng Nhi Khoa<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 6 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> breast milk accounted for 86.3%. Attitude and practice of breastfeeding were statistically significant (p < 0.05).<br /> Key word: Grow kids by mom milk.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ thấp nhất và có thể ảnh hưởng xấu đến sức<br /> khỏe của trẻ nhỏ. Thêm vào đó là trong cuộc<br /> Nuôi con bằng sữa mẹ (NCBSM) luôn được sống hiện đại, người phụ nữ không có nhiều<br /> quan tâm không chỉ ở Việt Nam mà ở khắp nơi thời gian dành cho con bú. Nguyên nhân chủ<br /> trên thế giới. Tầm quan trọng, việc duy trì, lợi ích<br /> yếu là thái độ xã hội, trong đó thiếu sự hỗ trợ<br /> của nuôi trẻ bằng sữa mẹ và các phương pháp của cộng đồng, nhất là người chồng. Các bậc<br /> nuôi dưỡng trẻ nhỏ luôn được ưu tiên trong các ông, bà, thiếu kiến thức và các bà mẹ chưa ý<br /> chương trình thông tin, giáo dục, truyền thông thức được vai trò quan trọng của việc NCBSM.<br /> về bảo vệ sức khoẻ bà mẹ và trẻ em, về phòng,<br /> Nhân viên y tế có thể giúp bà mẹ có những<br /> chống suy dinh dưỡng ở trẻ em. NCBSM là biện quyết định nuôi dưỡng trẻ tốt hơn. Tại Việt<br /> pháp tự nhiên mang lại nhiều lợi ích về kinh tế, Nam, hầu hết phụ nữ mang thai được chăm<br /> nhiều hiệu quả bảo vệ sức khỏe bà mẹ và bé(4,5). sóc trước sinh. Các bà mẹ thường đi khám thai<br /> Sữa mẹ chứa hàng trăm thành phần dinh dưỡng nhiều lần trong suốt thời gian mang thai và đa<br /> và các yếu tố bảo vệ giúp tăng cường khả năng số sinh con tại bệnh viện, nhà hộ sinh hoặc cơ<br /> miễn dịch cho cơ thể của bé. Đặc biệt, sữa non là sở y tế ở địa phương. Trong thời gian này,<br /> dòng sữa đầu tiên do bầu vú tiết ra rất giàu năng nhân viên y tế sẽ có cơ hội để tư vấn, hỗ trợ và<br /> lượng, vì vậy ngay trong giờ đầu sau sinh cần<br /> cung cấp thông tin giáo dục cho phụ nữ, giúp<br /> cho bé bú mẹ(3). Nhiều năm trước đây các nhà họ biết cách nuôi dưỡng trẻ tốt nhất. Để tìm<br /> nghiên cứu đã biết sữa mẹ cung cấp nhiều ích lợi<br /> hiểu thực trạng kiến thức, thái độ, thực hành<br /> cho sức khỏe của bé, hạ thấp tỷ lệ: tiêu chảy, phát<br /> của các bà mẹ về vấn đề này, nên chúng tôi<br /> ban, dị ứng thức ăn và nhiều vấn đề Y Khoa nữa, tiến hành nghiên cứu này.<br /> khi so sánh với những bé được nuôi bằng sữa<br /> bò(6). Bà mẹ NCBSM giúp phát triển mối quan hệ Mục tiêu nghiên cứu<br /> gần gủi yêu thương, gắn bó tình cảm mẹ con(4). Mô tả kiến thức, thái độ, thực hành về nuôi<br /> Ngoài ra việc NCBSM rất kinh tế vì có thể tiết con bằng sữa mẹ tại khoa sản Bệnh viện Quốc tế<br /> kiệm cho nhà nước hàng triệu USD vào việc sản Phương Châu năm 2017.<br /> xuất, vận chuyển phân phối các sản phẩm, thực Xác định mối liên quan giữa kiến thức, thái<br /> phẩm dùng để chữa trị, phục hồi cho các trẻ em độ, thực hành về nuôi con bằng sữa mẹ tại khoa<br /> bị suy dinh dưỡng. Mặc dù lợi ích như vậy, hầu sản Bệnh viện Quốc tế Phương Châu năm 2017.<br /> hết các bà mẹ ở Việt Nam chưa thực hiện tốt cho ĐỐITƯỢNG-PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU<br /> bé bú đúng phương pháp.<br /> Tất cả các sản phụ sanh tại Bệnh viện Quốc<br /> Theo UNICEF ước tính 1,3 triệu trẻ chết<br /> Tế Phương Châu.<br /> hàng năm bởi không được NCBSM hoàn toàn<br /> trong vòng sáu tháng đầu mà được nuôi bằng Tiêu chuẩn chọn mẫu<br /> các thực phẩm bổ sung khác(9). Theo Anthony Tất cả các sản phụ sanh tại Bệnh viện Quốc<br /> Bloomberg, đại diện UNICEF ở Việt Nam thì tế Phương Châu thực hiện nuôi con bằng sữa mẹ<br /> chỉ có chưa đến 1/3 các bà mẹ NCBSM trong 4 (theo phương pháp chọn ngẫu nhiên hệ thống).<br /> tháng đầu. Tỷ lệ trung bình Thế Giới là Tiêu chuẩn loại trừ<br /> khoảng 40%. Tỷ lệ nuôi con hoàn toàn bằng Trẻ bệnh lý nặng hoặc sanh non đang điều<br /> sữa mẹ ở Việt Nam giảm xuống còn 5% khi bé trị, cách ly mẹ.<br /> được 4 – 6 tháng tuổi. Đây là một trong các<br /> Những sản phụ có bệnh lý không cho<br /> vùng có tỷ lệ nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ<br /> phép NCBSM: suy tim, lao phổi, HIV, ung thư<br /> <br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Điều Dưỡng Nhi Khoa 161<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 6 * 2018<br /> <br /> đang điều trị hóa chất, đang dùng thuốc chiếm 18,6, nội trợ chiếm 10,3%, cán bộ quản lý<br /> chống động kinh. chiếm 9,7%, làm nghề tự do chiếm 2,9%, nghề<br /> Những sản phụ không có khả năng trả lời: nông chiếm 2,9%, thấp nhất là sinh viên chiếm<br /> những người câm điếc hay tâm thần. 1,7%. Trình độ học vấn chiếm cao nhất chiếm<br /> 46%, cao đẳng/ trung cấp chiếm 39%, trình độ<br /> Sản phụ không đồng ý phỏng vấn.<br /> khác chiếm 12%, thấp nhất trình độ trên đại học<br /> Phương pháp nghiên cứu chiếm 3%. Thu nhập từ 4 đến 6 triệu chiếm cao<br /> Nghiên cứu mô tả cắt ngang có phân tích. nhất 48%, trên 6 triệu chiếm 47%, từ 2 đến 4 triệu<br /> Cỡ mẫu chiếm thấp nhất 5%.<br /> Được tính theo công thức ước lượng một tỷ Bảng 2. Đặc điểm nghề nghiệp, trình độ học vấn,<br /> lệ trong quần thể. Trong đó: thu nhập đối tượng nghiên cứu<br /> n là cỡ mẫu. Nghề nghiệp n p<br /> Sinh viên 6 1,7<br /> α: xác suất sai lầm loại 1 = 0,05. Công nhân viên 65 18,6<br /> Z1-α/2: giá trị tương ứng của hệ số tin cậy Công chức/ viên chức 113 32,3<br /> với α = 0,05 (mức ý nghĩa α = 5%) thì Z1-α/2 = 1,96. Tự kinh doanh buôn bán nhỏ 76 21,7<br /> Cán bộ quản lý 34 9,7<br /> Theo nghiên cứu của tác giả Tôn Thị Anh Tú Nội trợ 36 10,3<br /> và Nguyễn Thu Tịnh (2011) cho thấy có 33,34% Làm nghề tự do 10 2,9<br /> bà mẹ có kiến thức đúng về cho con bú sữa(8). Nghề nông 10 2,9<br /> Trình độ học vấn<br /> Áp dụng công thức trên ta có n = 322, chúng<br /> Trên đại học 11 3<br /> tôi chọn bằng 350. Đại học 160 46<br /> KẾT QUẢ Cao đẳng/ trung cấp 136 39<br /> Khác 43 12<br /> Đa số tỷ lệ trong độ nhóm tuổi 25 đến 35 tuổi Thu nhập hàng tháng<br /> chiếm 57%, nhóm tuổi nhỏ 25 tuổi chiếm 28%, 35 tuổi 52 15 Qua tạp chí, báo đài, tranh ảnh, tờ rơi 35 10<br /> Số lần sanh Qua lớp giáo dục tiền sản 30 8.6<br /> Con so 182 52 Không biết 20 5.7<br /> Con rạ (≥ 1 lần) 168 48<br /> Nguồn thông tin đa số qua người thân chiếm<br /> Dân tộc<br /> Kinh 284 81 75,6%, qua tạp chí, báo đài, tranh ảnh, tờ rơi<br /> Hoa 38 11 chiếm 10%, qua lớp tiền sản chiếm 8,6%.<br /> Khơmer 28 8 Nghiên cứu sử dụng 8 biến số để đo lường<br /> Dân tộc khác 0<br /> kiến thức của sản phụ về nuôi con bằng sữa mẹ.<br /> Công chức chiếm tỷ lệ cao nhất 32,3%, tự 7/8 biến số đạt 80% kiến thức nuôi con bằng sữa<br /> kinh doanh buôn bán nhỏ 21,7%, công nhân viên mẹ, nhưng kiến thức chiếm tỷ lệ cao nhất biết<br /> <br /> <br /> 162 Chuyên Đề Điều Dưỡng Nhi Khoa<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 6 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> sữa đầu tiên là sữa non 100%, lợi ích của sữa non cho bé uống nước sau mỗi cử bú chiếm 86,5%,<br /> 100%, lợi ích cho bé khi NCBSM là 100%, biết không đồng ý cho bú them sữa công thức vài<br /> thời gian ăn dặm lúc 6 tháng tuổi của trẻ chiếm ngày chờ sữa mẹ lên chiếm 86,3%.<br /> 96%, duy trì nguồn sữa chiếm 90,6%, lợi ích cho Bảng 5. Thái độ về nuôi con bằng sữa mẹ của đối<br /> mẹ khi NCBSM là 88,6%, bé bú mẹ khi nào cai tượng nghiên cứu<br /> sữa chiếm 86,9%, thấp nhất không biết hạn chế TĐ về NCBSM n %<br /> của sữa công thức chiếm 23,7%. Đồng ý sữa mẹ là tốt nhất phù hợp với nhu<br /> 308 88<br /> cầu phát triển của trẻ<br /> Bảng 4. Kiến thức về nuôi con bằng sữa mẹ của đối Đồng ý lời khuyên về lợi ích của việc NCBSM<br /> 309 88,3<br /> tượng nghiên cứu là hoàn toàn đúng<br /> Kiến thức về NCBSM n % Đồng ý NCBSM là biện pháp bảo vệ sức<br /> 303 86,6<br /> Biết được sữa đầu tiên là sữa non nên khỏe cho mẹ và bé<br /> 350 100 Đồng ý cho bé bú mẹ ngay sau sanh càng<br /> cho bé bú 329 94<br /> Biết được lợi ích của sữa non 350 100 sớm càng tốt để trẻ bú được sữa non<br /> Biết được lợi ích cho bé khi NCBSM 350 100 Đồng ý cho bé bú mẹ hoàn toàn theo nhu<br /> 329 94<br /> cầu của bé khi bé đòi bú.<br /> Biết được lợi ích cho mẹ khi NCBSM 310 88,6<br /> Đồng ý nên cho bé bú mẹ ban đêm 318 90,8<br /> Biết được những hạn chế khi nuôi bé<br /> 83 23,7 Không đồng ý cho bé uống nước sau mỗi lần<br /> bằng sữa nhân tạo 303 86,5<br /> bú mẹ vì sữa mẹ đã đủ nước<br /> Biết được cần làm gì để giúp mình duy<br /> 317 90,6 Đồng ý cho bé bú mẹ hoàn toàn trong 4 – 6<br /> trì nguồn sữa 315 90<br /> tháng đầu<br /> Biết được thời gian từ 6 tháng trở lên<br /> 336 96 Không đồng ý cho bú thêm sữa công thức<br /> mới cho bé ăn dặm 302 86,3<br /> vài ngày trong khi chờ đợi mẹ lên sữa<br /> Biết được nên cho bé bú mẹ đến khi<br /> 304 86,9 TĐ chung phù hợp về NCBSM<br /> nào thì cai sữa<br /> KT chung đúng về NCBSM (8đ)<br /> Kết quả thái độ<br /> Kết quả kiến thức<br /> 0,6 43,7<br /> 56,3<br /> Hình 2. Thái độ chungvề nuôi con bằng sữa mẹ của<br /> 99,4<br /> Hình 1. Kiến thức chungvề nuôi con bằng sữa mẹ đối tượng nghiên cứu<br /> của đối tượng nghiên cứu Thái độ chung đúng đạt 56,3%, không đạt<br /> Qua hình 1 cho thấy tỷ lệ bà mẹ biết kiến chiếm 43,7%.<br /> thức chung đạt 99,4%, không đạt 0,6%. Thực hành về nuôi con bằng sữa mẹ của đối<br /> Thái độ về nuôi con bằng sữa mẹ của đối tượng tượng nghiên cứu<br /> nghiên cứu Bảng 6. Thực hành nuôi con bằng sữa mẹ của đối<br /> Nghiên cứu sử dụng 9 biến số để đo lường tượng nghiên cứu<br /> TH về NCBSM n %<br /> thái độ của sản phụ về nuôi con bằng sữa mẹ. Tỷ<br /> Cho bé bú sớm trong 2 giờ đầu sau sanh 349 99.7<br /> lệ chiếm cao nhất đồng ý bú mẹ sớm sau sanh<br /> Không cho bé uống thêm nước sau mỗi<br /> càng sớm càng tốt chiếm 94%, bú mẹ hoàn toàn 316 90.3<br /> cử bú<br /> theo nhu cầu chiếm 94%, cho bé bú ban đem Cách đặt bé vào vú đúng 307 87.7<br /> chiếm 90,8%, bú mẹ hoàn toàn 4 đến 6 tháng Có vắt bỏ sữa thừa sau mỗi cử bú 294 84<br /> Cho bé bú theo nhu cầu cả ngày và đêm 333 95.1<br /> chiếm 90%, đồng ý lời khuyên lợi ích NCBSM là<br /> Tư thế cho bé bú đúng 317 90.6<br /> 88%, đồng ý NCBSM là biện pháp bảo vệ sức Cách cho bé ngậm bắt vú đúng 320 91.4<br /> khỏe cho mẹ và bé chiếm 86,6%, không đồng ý<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Điều Dưỡng Nhi Khoa 163<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 6 * 2018<br /> <br /> Tỷ lệ cho trẻ bú sau 2 giờ đầu sau sanh đạt Một số yếu tố liên quan thu nhập với thực hành<br /> 99,7%, thấp đạt 84% không vắt sữa thừa sau mỗi nuôi con bằng sữa mẹ<br /> cử bú. Bảng 8. Liên quan giữa thu nhập thu nhập với thực<br /> hành nuôi con bằng sữa mẹ<br /> Kết quả thực hành<br /> Thực hành NCBSM<br /> Biến số Không đạt X2 p<br /> Đạt (%)<br /> (%)<br /> 42.9 Từ 2 đến 4 triệu 3,4 1,7<br /> Đạt Thu<br /> 57.1 Từ 4 đến 6 triệu 27,1 20,9 0,7 >0,05<br /> nhập<br /> Không đạt Trên 6 triệu 26,6 20,3<br /> Kết quả cho thấy không liên quan giữa thu<br /> nhập với thực hành NCBSM.<br /> Một số yếu tố liên quan nghề nghiệp với thực<br /> Hình 3. Thực hành đúng về nuôi con bằng sữa mẹ hành nuôi con bằng sữa mẹ<br /> của đối tượng nghiên cứu Bảng 9. Liên quan giữa nghề nghiệp với thực hành<br /> Thực hành chung đạt 57,31%, không đạt nuôi con bằng sữa mẹ<br /> chiếm 42,9%. Thực hành NCBSM<br /> 2<br /> Biên số Không X p<br /> Mối tương quan giữa kiến thức, thái độ, thực Đạt (%)<br /> đạt (%)<br /> hành của đối tượng nghiên cứu Sinh viên 0,6 1,1<br /> Một số yếu tố liên quan đến số lần sanhvới Công nhân viên 10,6 8<br /> thực hành nuôi con bằng sữa mẹ của đối tượng Công chức/ viên<br /> 18,9 13,4<br /> chức<br /> nghiên cứu 0,376 >0,05<br /> Nghề Kinh doanh<br /> 12,9 8,9<br /> Bảng 7. Liên quan giữa số lần sanh với thực hành nghiệp buôn bán<br /> Cán bộ quản lý 6,6 3,1<br /> nuôi con bằng sữa mẹ<br /> Nội trợ 4,3 6<br /> Thực hành NCBSM<br /> 2 Làm nghề tự do 1,4 1,4<br /> Biến số Không đạt X p<br /> Đạt (%) Nghề nông 2 0,9<br /> (%)<br /> Số lần Con so 29,4 22,3 Kết quả cho thấy không liên quan giữa thu<br /> 0,5 >0,05<br /> sanh Con rạ 27,7 20,3 nhập với thực hành NCBSM.<br /> Kết quả bảng cho thấy không liên quan giữa Một số yếu tố liên quan dân tộc với thực hành<br /> số lần sanh với thực hành NCBSM. nuôi con bằng sữa mẹ<br /> Một số yếu tố liên quan trình độ học vấn với Bảng 10. Liên quan giữa dân tộc với thực hành nuôi<br /> thực hành nuôi con bằng sữa mẹ con bằng sữa mẹ<br /> 2<br /> Bảng 7. Liên quan giữa trình độ học vấn với thực Thực hành NCBSM X p<br /> Biến số<br /> hành NCBSM Đạt (%) Không đạt (%)<br /> Kinh 45,7 34,3<br /> Thực hành NCBSM 2<br /> Biến số X p Hoa 7,3 4,3<br /> Đạt (%) Không đạt (%) Dân tộc 0,4 >0,05<br /> Khơmer 4,1 4,1<br /> Trên đại<br /> 2,6 0,6 Khác 0 0<br /> học<br /> Trình độ Đại học 26,6 19,1 Kết quả cho thấy không liên quan giữa dân<br /> 0,2 >0,05<br /> học vấn Cao đẳng/ tộc với thực hành NCBSM.<br /> 22 16,9<br /> trung cấp<br /> Khác 21 6,3 Một số yếu tố liên quan kiến thức với thực<br /> Kết quả cho thấy không liên quan giữa trình hành nuôi con bằng sữa mẹ<br /> độ học vấn với thực hành NCBSM. Kết quả cho thấy không liên quan giữa kiến<br /> <br /> <br /> <br /> 164 Chuyên Đề Điều Dưỡng Nhi Khoa<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 6 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> thức với thực hành NCBSM. cao hơn kết quả nghiên cứu của Tôn Thị Anh Tú<br /> Bảng 11. Liên quan giữa kiến thức với thực hành và cộng sự tại Bệnh viện Nhi đồng (2011) là<br /> nuôi con bằng sữa mẹ 38%(7). Sự khác biệt về tỷ lệ này là do từng thời<br /> Thực hành NCBSM điểm nghiên cứu và địa điểm nghiên cứu khác<br /> 2<br /> Biến số Không đạt X p nhau, dựa vào các kết quả nghiên cứu của các tác<br /> Đạt (%)<br /> (%) giả trên cho thấy xu hướng về kiến thức NCBSM<br /> Đạt 57,1 42,3<br /> Kiến ngày càng tăng, cụ thể năm 2000 là 2%, năm 2011<br /> Không 0,1 > 0,05<br /> thức 0 0,6 là 4% và nghiên cứu là 99,4%.<br /> đạt<br /> Yếu tố liên quan thái độ với thực hành nuôi con Kiến thức về NCBSM cho từng vấn đề đạt<br /> bằng sữa mẹ kết quả tương đối cao, cụ thể như lợi ích NCBSM<br /> Bảng 12. Liên quan giữa thái độ với thực hành nuôi đạt 100%, thời gian cho trẻ bú sữa non đạt 100%,<br /> hiểu biết về lợi ích cho mẹ về NCBSM 88,6%, biết<br /> con bằng sữa mẹ<br /> Thực hành NCBSM<br /> cần cho bú cả ngày lẫn đêm đạt 63,8%, biết rõ<br /> Biến số Không đạt X<br /> 2<br /> p thời gian cần cho trẻ ăn dặm là 96%, biết hạn chế<br /> Đạt (%)<br /> (%) sữa công thức 24% và có đến 87% biết rõ thời<br /> Đạt 35,1 21,1 gian nên cai sữa.<br /> Thái độ 0,023