Luận văn: Giải pháp kiểm soát và tài trợ rủi ro cho vay doanh nghiệp tại chi nhánh ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn quận Sơn Trà- thành phố Đà Nẵng

Chia sẻ: Lang Nguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

124
lượt xem 19
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Khi thời kỳ khó khăn qua đi, vị thế của một ngân hàng so với các đối thủ cạnh tranh trên đường đua lúc đó sẽ phụ thuộc rất lớn vào khả năng quản trị của ngân hàng ngay từ lúc này. Tuy nhiên, một thực tế không thể phủ nhận rằng trong thời kỳ kinh tế phát triển, các ngân hàng thương mại (NHTM) đã quá mải mê chạy theo các hoạt động tìm kiếm lợi nhuận, tập trung chủ yếu vào các mục tiêu trước mắt mà lơ là việc xây dựng hệ thống quản trị rủi ro."...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn: Giải pháp kiểm soát và tài trợ rủi ro cho vay doanh nghiệp tại chi nhánh ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn quận Sơn Trà- thành phố Đà Nẵng

B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Đ I H C ĐÀ N NG LƯƠNG KH C TRUNG GI I PHÁP KI M SOÁT VÀ TÀI TR R I RO CHO VAY DOANH NGHI P T I CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NÔNG NGHI P VÀ PHÁT TRI N NÔNG THÔN QU N SƠN TRÀ - THÀNH PH ĐÀ N NG Chuyên ngành: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG Mã s : 60.34.20 TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH Đà N ng- Năm 2012
Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS. TS. LÂM CHÍ DŨNG Ph n bi n 1: TS. NGUY N HÒA NHÂN Ph n bi n 2: TS. TR N NG C SƠN Lu n văn ñã ñư c b o v t i H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p Th c sĩ Qu n tr kinh doanh h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 26 tháng 05 năm 2012. Có th tìm hi u lu n văn t i: Trung tâm Thông tin - H c li u, Đ i h c Đà N ng Thư vi n trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng
1 L IM Đ U 1. LÝ DO CH N Đ TÀI Tín d ng là ho t ñ ng kinh doanh ph c t p nh t so v i các ho t ñ ng kinh doanh khác c a NHTM, ho t ñ ng này tuy thu ñư c nhi u l i nhu n nhưng cũng g p không ít r i ro. Vì v y, r i ro tín d ng n u x y ra s có tác ñ ng r t l n và nh hư ng tr c ti p ñ n s t n t i và phát tri n c a m i t ch c tín d ng, cao hơn nó tác ñ ng nh hư ng ñ n toàn b h th ng ngân hàng và toàn b n n kinh t . V nguyên t c, chúng ta không th lo i b ñư c hoàn toàn mà ph i “s ng chung” v i r i ro, mu n v y chúng ta ph i “hi u” và ki m soát, h n ch nh ng tác ñ ng x u c a r i ro tín d ng có th gây ra. Qu n r i ro tín d ng luôn là v n ñ c p thi t trong b t c ho t ñ ng c a các Ngân hàng. T i Chi nhánh ngân hàng No&PTNT qu n Sơn Trà - thành ph Đà N ng, ho t ñ ng cho vay doanh nghi p chi m t tr ng hơn 50% trên t ng dư n , n x u có xu hư ng tăng cao mà ch y u là phát sinh t cho vay doanh nghi p. V y ñâu là nguyên nhân? Làm th nào ñ nâng cao ch t lư ng qu n tr r i ro tín d ng trong ho t ñ ng c a Chi nhánh? Đây là m t v n ñ ñang ñư c ban lãnh ñ o Chi nhánh Ngân hàng No&PTNT qu n Sơn Trà - thành ph Đà N ng ñ c bi t quan tâm, nhưng cho ñ n nay t i Chi nhánh chưa có m t nghiên c u nào v ñ tài này. Trong qu n tr r i ro tín d ng, ki m soát và tài tr r i ro là hai n i dung r t quan tr ng và còn nhi u v n ñ ñ t ra c n gi i quy t nh t b i ñây là công tác th c hi n trong tác nghi p nh m phòng ng a, h n ch và kh c ph c h u qu r i ro tín d ng ñ ñ m b o an toàn cho ho t ñ ng c a m t ngân hàng. Trong b i c nh trên, là m t cán b làm công tác qu n lý tín
2 d ng tôi m nh d n ch n ñ tài “Gi i pháp ki m soát và tài tr r i ro cho vay doanh nghi p t i Chi nhánh Ngân hàng nông nghi p và phát tri n nông thôn qu n Sơn Trà – thành ph Đà N ng” làm lu n văn t t nghi p cho chương trình h c Th c s c a mình. 2. M C ĐÍCH NGHIÊN C U Đ tài nghiên c u gi i quy t 3 v n ñ cơ b n như sau: - H th ng hóa cơ s lý lu n v qu n tr r i ro tín d ng nói chung, ki m soát và tài tr r i ro tín d ng nói riêng trong ho t ñ ng c a ngân hàng thương m i. - Kh o sát và ñánh giá v vi c th c hi n ki m soát và tài tr r i ro cho vay doanh nghi p t i Chi nhánh NHNo&PTNT qu n Sơn Trà, thành ph Đà N ng; - Đ xu t các gi i pháp nh m hoàn thi n vi c ki m soát và tài tr r i ro ñ i v i cho vay doanh nghi p t i Chi nhánh. 3. Đ I TƯ NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U - Đ i tư ng nghiên c u: Nh ng v n ñ v lý lu n và th c ti n c a công tác ki m soát và tài tr r i ro cho vay doanh nghi p t i Chi nhánh NHNo&PTNT qu n Sơn Trà, thành ph Đà N ng. - Ph m vi nghiên c u: Đ tài ch nghiên c u 02 trong 04 n i dung c a ho t ñ ng qu n tr r i ro tín d ng ñ i v i ñ i tư ng là cho vay là doanh nghi p: Ki m soát và tài tr r i ro; N i dung kh o sát: ho t ñ ng ki m soát và tài tr r i ro cho vay doanh nghi p t i chi nhánh trong th i gian 03 năm t năm 2008 ñ n năm 2010. 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U - Phương pháp lu n và cơ s lý lu n: Ch nghĩa duy v t bi n ch ng, kinh t h c, lý thuy t tài chính ti n t . - Phương pháp c th : logic và l ch s ; phân tich và t ng h p; quy n p và di n d ch; các phương pháp th ng kê; …
3 5. K T C U LU N VĂN Ngoài ph n m ñ u và ph n k t lu n, lu n văn ñư c chia làm 3 chương, c th : Chương 1: Cơ s lý lu n v ki m soát và tài tr r i ro tín d ng trong ho t ñ ng ngân hàng thương m i Chương 2: Th c tr ng ki m soát và tài tr r i ro cho vay doanh nghi p t i Chi nhánh NHNo&PTNT qu n Sơn Trà, thành ph Đà N ng Chương 3: Hoàn thi n công tác ki m soát và tài tr r i ro ñ i v i cho vay doanh nghi p t i chi nhánh NHNo&PTNT qu n Sơn Trà, thành ph Đà N ng. Chương 1 CƠ S LÝ LU N V KI M SOÁT VÀ TÀI TR R I RO TÍN D NG TRONG HO T Đ NG C A NGÂN HÀNG THƯƠNG M I 1.1 R I RO TÍN D NG TRONG HO T Đ NG C A NHTM 1.1.1 Khái ni m v r i ro tín d ng Theo Timothy W.Koch: M t khi ngân hàng n m gi tài s n sinh l i, r i ro x y ra khi khách hàng sai h n - có nghĩa là khách hàng không thanh toán v n g c và lãi theo th a thu n. R i ro ro tín d ng là s thay ñ i ti m n c a thu nh p thu n và th giá c a v n xu t phát t vi c khách hàng không thanh toán hay thanh toán tr h n (Timothy W.Koch (1995), Bank Management, University of South Carolina, The Dryden Press, page 107). Còn theo Henie Van Greuning, Sonja Brajovic Bratanovic: R i ro tín d ng ñư c ñ nh nghĩa là nguy cơ mà ngư i ñi vay không th
4 chi tr ti n lãi ho c hoàn tr v n g c so v i th i h n ñã n ñ nh trong h p ñ ng tín d ng. ñây là thu c tính v n có c a ho t ñ ng ngân hàng. R i ro tín d ng t c là vi c chi tr b trì hoãn, ho c t i t hơn là không chi tr ñư c toàn b . ñi u này gây ra s c ñ i v i dòng chu chuy n ti n t và nh hư ng t i kh năng thanh kho n c a ngân hàng (Hennie van Greuning-Sonja Brajovic Bratanovic (1999), Analyzing banking Risk, the Wold Bank). Theo kho n 1 Đi u 2 Quy ñ nh v phân lo i n , trích l p và s d ng d phòng ñ x lý r i ro tín d ng trong ho t ñ ng ngân hàng c a t ch c tín d ng ban hành kèm theo Quy t ñ nh 493/2005/QĐ- NHNN ngày 22/4/2005 c a Th ng ñ c Ngân hàng Nhà nư c, r i ro tín d ng là kh năng x y ra t n th t trong ho t ñ ng ngân hàng c a t ch c tín d ng do khách hàng không th c hi n ho c không có kh năng th c hi n nghĩa v c a mình theo cam k t. 1.1.2. Phân lo i r i ro tín d ng - Căn c vào nguyên nhân phát sinh r i ro. - Căn c theo tính khách quan, ch quan. 1.1.3. Đ c ñi m c a r i ro tín d ng - R i ro tín d ng mang tính gián ti p - R i ro tín d ng có tính ch t ña d ng và ph c t p - R i ro tín d ng có tính t t y u t c luôn t n t i và g n li n v i ho t ñ ng tín d ng c a ngân hàng thương m i. 1.1.4. H u qu c a r i ro rín d ng - Đ i v i ngân hàng b r i ro. - Đ i v i h th ng ngân hàng. - Đ i v i n n kinh t . - Trong quan h kinh t ñ i ngo i.
5 1.2. KI M SOÁT VÀ TÀI TR R I RO TÍN D NG 1.2.1. N i dung ki m soát và tài tr r i ro tín d ng 1.2.1.1. Ki m soát r i ro tín d ng: a, Khái ni m v ki m soát r i ro tín d ng: Ki m soát r i ro tín d ng: Là vi c s d ng các bi n pháp, k thu t, công c , chi n lư c và nh ng quá trình nh m ch ñ ng ñi u khi n, bi n ñ i r i ro tín d ng t i m t ngân hàng b ng cách ki m soát t n su t, m c ñ r i ro. b, Đ c ñi m c a ki m soát r i ro tín d ng: Ki m soát r i ro tín d ng là nh ng ho t ñ ng nh m gi m thi u r i ro trư c khi r i ro x y ra. c, Các phương th c ki m soát r i ro tín d ng: - Né tránh r i ro: Né tránh r i ro là vi c né tránh nh ng ñ i tư ng, nh ng ho t ñ ng ho c nh ng nguyên nhân làm phát sinh t n th t, m t mát có th x y ra. Thông qua ho t ñ ng th m ñ nh, x p lo i và sàng l c khách hàng: ñ i v i nh ng khách hàng ñã th y rõ ràng là có ch a r i ro l n, không phù h p v i chính sách cho vay thì bi n pháp t t nh t là né tránh, t ch i cho vay. - Ngăn ng a r i ro: b ng cách lo i b nh ng nguyên nhân gây ra r i ro, ñ i v i nh ng kho n vay mà y u t r i ro ñư c xác ñ nh nhưng có th kh c ph c ñư c thì ngân hàng có th xem xét, cân nh c ñ cho vay và th c hi n vi c giám sát nh m không x y ra các nguy cơ gây ra r i ro như: s d ng v n sai m c ñích, không ñ m b o v n t có tham gia PASXKD/DAĐT, ti n ñ th c hi n và ngu n thanh toán, tuân th vi c th c hi n h p ñ ng v i ñ i tác… - Gi m thi u t n th t do r i ro cho vay gây ra: ñây là bi n pháp
6 nh m làm gi m m c ñ thi t h i do r i ro mang l i n u nó x y ra. Các bi n pháp gi m thi u t n th t: Áp d ng s n ph m, quy trình cho vay phù h p; Áp d ng các ñi u kho n trong n i dung h p ñ ng tín d ng, h p ñ ng b o ñ m ti n vay; Đ nh giá kho n vay có ph n bù r i ro; Áp d ng các bi n pháp b o ñ m ti n vay; Trích l p d phòng r i ro. - Chuy n giao r i ro: Là vi c s p x p ñ m t vài ñ i tư ng gánh ch u hoàn toàn hay m t ph n t n th t x y ra. Có th chuy n giao cho công ty b o hi m, ngư i kinh doanh r i ro ho c cho ngân sách nhà nư c. Các cách th c chuy n giao r i ro: Chuy n giao r i ro cho ngư i kinh doanh r i ro (các công ty b o hi m); Chuy n giao r i ro cho bên mua n ; Chuy n giao r i ro cho ngân sách Nhà nư c (Đ i v i nh ng kho n vay theo ch ñ nh c a Chính ph ); S d ng công c phái sinh; Ch ng khoán hóa kho n vay. - Đa d ng hóa: Là vi c ngân hàng ña d ng hóa danh m c cho vay, th c hi n cho vay v i nhi u lo i s n ph m, nhi u khách hàng, không t p trung cho vay quá nhi u vào m t s ít ngành ngh , lĩnh v c, hình th c c p v n, m t ít khách hàng ho c nhóm khách hàng nh m m c ñích phân tán r i ro. B n ch t c a ña d ng hóa là h n ch r i ro ñ c thù (unsystematic risk), r i ro dao ñ ng ph thu c theo m t vài công ty, m t ngành công nghi p, m t lĩnh v c ho t ñ ng… Trong ti ng Anh có câu "Don't put all your eggs in one basket" - ta không nên b h t tr ng vào m t gi . 1.2.1.2. Tài tr r i ro tín d ng Tài tr r i ro tín d ng là vi c ngân hàng dùng các ngu n tài chính trong và ngoài ngân hàng bù ñ p t n th t các kho n cho vay
7 khi r i ro x y ra. N r i ro sau khi ñư c x lý s ñư c thu h i ho c ñư c chuy n qua theo dõi ngo i b ng. Các ngu n tài tr r i ro tín d ng: a, Ngu n t ngân hàng: - T qu d phòng r i ro ñã trích (bao g m d phòng chung và d phòng c th ) - Trích th ng tr c ti p vào chi phí ho c l i nhu n c a ngân hàng. b, Ngu n t bên ngoài ngân hàng: - Phương án thu h i n x u - T thanh lý doanh nghi p. - T bán n . - T ngu n ñ n bù c a nhà kinh doanh r i ro, b o hi m ñ bù ñ p t n th t. 1.2.2. Tiêu chí ñánh giá k t qu KS vài tr r i ro tín d ng - S c i thi n cơ c u nhóm n . - M c gi m t l n x u. - M c gi m t l xóa n ròng trong kỳ. - M c gi m t l trích l p d phòng r i ro. - M c gi m t l lãi treo. 1.2.3. Các nhân t nh hư ng ñ n ki m soát và tài tr r i ro tín d ng - Nhóm nhân t t bên trong c a TCTD. - nhóm nhân t t bên ngoài c a TCTD.
8 Chương 2 TH C TR NG V KI M SOÁT VÀ TÀI TR R I RO CHO VAY DOANH NGHI P T I NGÂN HÀNG No&PTNT QU N SƠN TRÀ, THÀNH PH ĐÀ N NG 2.1. Đ C ĐI M CƠ B N C A CHI NHÁNH NH HƯ NG Đ N HO T Đ NG KI M SOÁT VÀ TÀI TR R I RO CHO VAY DOANH NGHI P 2.1.1. Ngu n nhân l c, cơ c u t ch c và mô hình qu n lý r i ro tín d ng 2.1.1.1. Ngu n nhân l c CNNHNo&PTNT qu n Sơn Trà có t ng c ng 25 cán b viên ch c, trong ñó l c lư ng ñư c b trí làm công tác tín d ng là 06 cán b (bao g m c trư ng phó phòng tín d ng) chi m t l 24%/t ng s CBCNV. V trình ñ chuyên môn nghi p v , 100% cán b làm công tác tín d ng có trình ñ ñ i h c chuyên ngành ngân hàng và hơn 50% trong s ñó có kinh nghi m trong ngh trên 05 năm. 2.1.1.2. Cơ c u t ch c Chi nhánh Ngân hàng No&PTNT qu n Sơn Trà là Chi nhánh c p 2, là m t ñ i di n u quy n c a Ngân hàng No&PTNT Vi t Nam. V pháp lý, Chi nhánh Sơn Trà có con d u riêng, th c hi n ho t ñ ng kinh doanh theo y quy n c a Ngân hàng No&PTNT Vi t Nam, nhưng thu c lo i chi nhánh ho t ñ ng h n ch ph thu c chi nhánh ho t ñ ng ñ y ñ . T ch c b máy qu n lý theo mô hình tr c tuy n ch c năng. Giám ñ c là ngư i ñi u hành chung m i ho t ñ ng c a ngân hàng. Các Phó giám ñ c ñi u hành ch ñ o m t s công vi c do Giám ñ c giao. 2.1.1.3. Mô hình qu n lý tín d ng Mô hình qu n lý tín d ng t i chi nhánh NHNo & PTNT qu n
9 Sơn Trà ñư c xây d ng theo mô hình qu n tr phân quy n (mô hình phân tán) d a trên cơ s các chính sách và nguyên t c ñư c ñi u hành t p trung c a NHNo&PTNT VN. 2.1.2. Trang b công ngh Chi nhánh NHNo&PTNT qu n Sơn Trà là m t trong nh ng chi nhánh ñ u tiên c a Agribank ñư c tri n khai d án hi n ñ i hóa h th ng thanh toán và k toán khách hàng (IPCAS) giai ño n 1 do Ngân hàng Th gi i tài tr . H th ng ng d ng m i này ñã giúp ngân hàng ñ năng l c v công ngh cung ng các s n ph m, d ch v ngân hàng hi n ñ i, giúp c i thi n ñáng k hi u qu c a ho t ñ ng n i b ngân hàng , k toán thanh toán, qu n tr r i ro, ñánh giá x p h ng tín d ng khách hàng... 2.1.3. Kh năng tài chính V h s an toàn v n (CAR), tính ñ n cu i năm 2010 h s này m iñ t m c x p x 6%, theo k ho ch (ñang trình Chính ph phê duy t) thì ñ n năm 2011 s ñư c tăng lên 8% - ñúng m c quy ñ nh áp d ng riêng cho NHNo&PTNT Vi t Nam. 2.1.4. Quy mô ho t ñ ng Chi nhánh có ngu n v n huy ñ ng khá l n trong khi dư n cho vay tương ñ i nh . Ngu n thu t l n nh t là t phí th a v n do TSC NHNo&PTNT VN tr , ngu n thu lãi cho vay x p th hai, còn thu d ch v m c r t th p. 2.1.5. Chính sách tín d ng - Phương th c cho vay. - Đ i tư ng cho vay. - Quy trình cho vay.
10 2.2. TH C TR NG HO T Đ NG KI M SOÁT VÀ TÀI TR R I RO CHO VAY DOANH NGHI P T I CHI NHÁNH NHNo&PTNT QU N SƠN, TRÀ THÀNH PH ĐÀ N NG 2.2.1. Th c tr ng ho t ñ ng ki m soát r i ro cho vay doanh nghi p t i Chi nhánh 2.2.1.1. Nhóm bi n pháp nh m né tránh r i ro - Đánh giá, x p h ng và sàng l c khách hàng - Th m ñ nh khách hàng 2.2.1.2. Nhóm bi n pháp ngăn ng a và gi m thi u r i ro - Công tác ki m tra giám sát trong và sau khi cho vay - Các bi n pháp b o ñ m ti n vay. - Đ nh giá kho n vay (lãi su t cho vay). - Áp d ng các ñi u kho n h p ñ ng. - Trích l p d phòng phòng r i ro. 2.2.1.3. Phương th c chuy n giao r i ro: - Mua b o hi m tín d ng, b o hi m tài s n. - Th c hi n b o lãnh ngân hàng, s d ng công c phái sinh, ch ng khoán hóa kho n vay. 2.2.1.4. Đa d ng hóa, phân tán r i ro - Quy mô tài tr ñ i v i 01 khách hàng, nhóm khách hàng. - Đa d ng hóa ngành ngh , lĩnh v c cho vay. - Đa d ng hóa lo i ti n t cho vay. 2.2.2. Th c tr ng ho t ñ ng tài tr r i ro cho vay doanh nghi p t i Chi nhánh NHNo&PTNT qu n Sơn Trà - Phương án thu h i n x u. - Tài tr r i ro t qu d phòng. - Trích th ng vào chi phí, l i nhu n c a ngân hàng. - T bán tài s n th ch p, thanh lý doanh nghi p.
11 - T ngu n ñ n bù b o hi m, bán n . 2.3. K T QU C A HO T Đ NG KI M SOÁT VÀ TÀI TR R I RO CHO VAY DOANH NGHI P T I CHI NHÁNH 2.3.1. K t qu trong ho t ñ ng cho vay Xem b ng 2.1 Tình hình cho vay t i Chi nhánh ( trang 56, lu n văn ) 2.3.2. S c i thi n cơ c u nhóm n Xem b ng 2.3 Cơ c u nhóm n cho vay doanh nghi p ( trang 59, lu n văn ) Qua tình hình cơ c u nhóm n qua các năm ñ c bi t là cu i năm 2010 n nhóm 2 không phát sinh cho ta th y r i ro ti m n trong ng n h n t i chi nhánh là th p, nguy cơ chuy n n t nhóm 2 sang n x u trong th i gian t i là không x y ra. 2.3.3. M c gi m t l n x u B ng 2.4. Tình hình n x u cho vay doanh nghi p t i chi nhánh Đơn v : t ñ ng, % Năm So sánh So sánh 2008 2009 2010 2009/2008 2010/2009 Ch tiêu - Toàn b khác hàng + T ng dư n 80 92 112 12 20 +N x u 7,6 16,7 5,3 9,1 -11,4 +T l n x u 9,5% 18,1% 4,7% 8,6% -13,4% - Khách hàng là DN + Dư n 36 56 59 20,0 3,0 +N x u 2,9 14,9 5,0 12,0 -9,9 +T l n x u 8,1% 26,6% 8,5% 18,5% -18,0% (Ngu n: Báo cáo tín d ng CN Sơn Trà năm 2008- 2010)
12 Tình hình n x u cho vay doanh nghi p hi n nay t i Chi nhánh là không ph c t p, ch t p trung vào m t doanh nghi p, do ñó ch c n x lý ñư c kho n n x u c a doanh nghi p trên và h n ch n x u phát sinh m i thì Chi nhánh s ñ t ñư c m c tiêu v gi m n x u xu ng dư i 3,0% vào cu i năm 2011. 2.3.4. M c gi m t l lãi treo (lãi không thu ñư c và d ki n không thu ñư c) Xem b ng 2.5 Tình hình lãi treo t i chi nhánh ( trang 62, lu n văn ) Cùng v i xu hư ng gi m c a n x u và n nhóm 2, t l lãi treo năm 2010 gi m m nh so v i năm 2009 nhưng v n còn m c cao. T l lãi treo cho vay doanh nghi p luôn cao hơn nhi u so v i m c chung c a toàn b khách hàng. 2.3.5. Tình hình trích l p d phòng r i ro và s d ng qu d phòng t i Chi nhánh Xem b ng 2.6 Tình hình trích l p và s d ng d phòng t i chi nhánh ( trang 63, lu n văn ) T l trích l p phòng c th cho vay doanh nghi p tăng qua các năm, ñ n năm 2010 t l này m c 5,1% và m c r t cao so v i ch tiêu này chung toàn b khách hàng. Các hình th c tài tr Chi nhánh ñã th c hi n ñó là: K ho ch thu h i n x u và x lý r i ro t qu d phòng c th nhưng ph n l n là t thu h i n x u còn XLRR t qu d phòng là r t th p. 2.4. ĐÁNH GIÁ CHUNG HO T Đ NG KI M SOÁT VÀ TÀI TR R I RO CHO VAY DOANH NGHI P T I CHI NHÁNH 2.4.1. Nh ng m t thành công Chi nhánh ñã có nhi u n l c trong công tác ki m soát và tài tr r i ro tín d ng nói chung, cho vay doanh nghi p nói riêng. Ho t
13 ñ ng này ngày càng ñi vào bài b n, ch t lư ng th c hi n không ng ng ñư c c i thi n hơn, tình hình r i ro cho vay doanh nghi p t i Chi nhánh ñã và ñang ñư c ki m soát, t l n x u gi m, nguy cơ r i ro ti m n th p, T n th t ph i bù ñ p b ng qu d phòng là r t th p. 2.4.2. Nh ng m t h n ch và nguyên nhân c a h n ch 2.4.2.1. Nh ng h n ch - M c ñ tin c y c a cách th c x p lo i tín d ng n i b chưa ñáp ng ñư c yêu c u v vi c l a ch n khách hàng và ki m soát r i ro. Công tác th m ñ nh khách hàng vay v n ch y u t p trung vào th m ñ nh v m t tài chính, nhưng tình hình tài chính l i ch y u d a vào s li mà khách hàng cung c p, thi u bi n pháp ki m tra xác minh h u hi u do v y nên k t qu th m ñ nh chưa ñáng tin c y. Phân tích phi tài chính còn sơ sài và mang tính ñ i phó, chưa ñư c chú tr ng ñúng m c. - Ch t lư ng công tác ki m tra giám sát sau khi cho vay t i chi nhánh chưa cao. Chưa th c hi n ñ y ñ các bi n pháp nh m h n ch các r i ro x y ra liên quan ñ n kho n vay như: Mua b o hi m tài s n; Các hình th c b o lãnh ngân hàng; Chưa s d ng các công c phái sinh nh m phòng ng a và h n ch r i ro cho c ngân hàng và khách hàng. - Lãi su t cho vay còn chưa tính toán h p lý và ñưa vào m c phí bù r i ro. Các ñi u kho n trong h p ñ ng tín d ng còn chung chung. - Tính ña d ng hóa trong ñ u tư tín d ng còn th p: chưa có cho vay b ng ngo i t , ngành ngh cho vay chưa phong phú. - Ngu n tài tr r i ro ph thu c g n như hoàn toàn vào qu d phòng trích l p, ho t ñ ng thu h i n x u và thanh lý tài s n b o ñ m, chưa th c hi n t các ngu n bên ngoài (bên th 3) như bán n ,
14 b o hi m tín d ng. Vi c thanh lý tài s n th ch p ñ thu h i n x u còn ch m, công tác s d ng qu d phòng ñã ñư c trích l p ñ bù ñ p r i ro th c hi n còn chưa k p th i. 2.4.2.2. Nguyên nhân c a h n ch a, Nguyên nhân khách quan - Th trư ng cho vay t i thành ph Đà n ng chưa phát tri n và tương ñ i nh , ngành ngh và lính v c ho t ñ ng chưa phong phú, không có nhi u khách hàng và PASXKD/DAĐT có ch t lư ng cao. Các doanh nghi p trên ñ a bàn nói chung, có quan h tín d ng v i chi nhánh nói riêng ch y u là các ñơn v có quy mô nh , ít v n, trình ñ qu n lý y u kém, công ngh l c h u, s c c nh tranh th p. S c nh tranh trong ho t ñ ng tín d ng gi a các ngân hàng là r t l n. Do s c ép c nh tranh gay g t cùng v i tình tr ng khan hi m khách hàng có ch t lư ng cao, ít có s ch n l a, các ngân hàng ñ m r ng tín d ng và tăng th ph n ñã có xu hư ng n i l ng và h th p tiêu chu n, ñi u ki n c p tín d ng. - Môi trư ng cung c p thông tin thi u và khó ki m ch ng, ngân hàng r t thi u và khó khăn trong vi c tìm ki m các thông tin tin ñ ph c v cho công tác ph m ñ nh. Tình hình thông tin và s li u báo cáo tài chính mà doanh nghi p cung c p thi u tin c y, nhi u doanh nghi p ñ c bi t là các doanh nghi p v a và nh ñư c thành l p và ho t ñ ng mang tính ch t gia ñình, nh p nh ng gi a v n ñ tài s n cá nhân và tài s n doanh nghi p, báo cáo tài chính ph n l n ñ u chưa qua ki m toán, th m chí n u ñư c ki m toán thì m c ñ tin c y cũng chưa cao, s li u tài chính và tình hình ho t ñ ng còn thi u minh b ch. - V vi c th c thi pháp lu t còn nhi u h n ch , các v ki n ñòi n vay th i gian th lý h sơ c a Tòa án còn kéo dài, thi hành án
15 ch m. Các công c th c thi như thanh tra thu , ki m toán t ra kém hi u qu trong vi c ki m soát tài chính c a doanh nghi p. b, Nguyên nhân ch quan - Mô hình qu n lý tín d ng t i Chi nhánh chưa có s tách b ch gi a các b ph n v i ch c năng chuyên bi t nên tính ñ c l p và khách quan chưa cao. Ngoài ra m i CBTD t i chi nhánh ñư c phân công ph trách t t c các lo i hình khách hàng vay v n, không phân bi t cho vay cá nhân hay doanh nghi p nên tính chuyên nghi p hóa trong chuyên môn chưa cao. - S n ph m tín d ng, quy trình cho vay và m u báo cáo th m ñ nh PASXKD/DADT v n m c quy ñ nh mang tính hư ng d n sơ khai và cơ b n, chưa xây d ng theo hư ng khách hàng, ñ i tư ng v i các s n ph m c th nên khó v n d ng và nâng cao ch t lư ng th c hi n. - H th ng ch m ñi m, x p h ng tín d ng n i b chưa ñáp ng ñ y ñ so v i yêu c u trong tác nghi p. - H n ch v ch t lư ng chuyên môn nghi p v : m t s cán b tín d ng h n ch v chuyên môn nghi p v , năng l c th m ñ nh chưa cao: kh năng ñánh giá v năng l c qu n lý c a doanh nghi p, phân tích tài chính, phân tích ngành và th m ñ nh PAKD/DAĐT còn y u, thi u ki n th c v kinh t - xã h i, th trư ng, trình ñ công ngh và kh năng d báo nên ñã ñ u tư tín d ng vào các PAKD/DAĐT kém hi u qu , ch a ñ ng nhi u r i ro. Đ c bi t t i chi nhánh chưa có b ph n chuyên trách mang tính chuyên môn hóa v cho vay và qu n lý tín d ng doanh nghi p d n ñ n s có h n ch v trình ñ và k năng phân tích, th m ñ nh cho vay và ki m soát tín d ng doanh nghi p nh t là các doanh nghi p l n và d án ph c t p ñòi h i nhi u v k năng và ki n th c như v ngành ngh , thông tin, ñ nh m c kinh t k
16 thu t, công ngh , máy móc thi t b , phân tích r i ro và công tác d báo. Ngoài ra m t s CBTD còn có s h n ch v trình ñ áp d ng tin h c ñ h tr trong phân tích và th m ñ nh cho vay, qu n lý n và còn thi u nh y bén trong vi c áp d ng lý thuy t v i th c ti n. - Công tác ki m tra và xác minh thông tin v khách hàng g p r t nhi u khó khăn và ñ n nay v n chưa có gi i pháp h u hi u và ph thu c r t l n vào s li u mà doanh nghi p cung c p trong lúc s li u báo cáo tài chính c a các doanh nghi p ph n l n chưa qua ki m toán. - Quá tin tư ng và l i vào tài s n b o ñ m, ñây là tâm lý khá ph bi n v i CBTD t i chi nhánh, vì tin tư ng và l i vào tài s n th ch p mà nhi u khi lơi l ng và ch quan trong vi c th m ñ nh, giám sát n vay và b qua m t s quy trình tín d ng. - Quy ñ nh v ñi u ki n s d ng qu d phòng ñ bù ñ p r i ro chưa th c s h p lý: theo quy ñ nh hi n hành c a NHNo&PTNT VN v ñ i tư ng ñư c x lý r i ro ñ i v i n nhóm 5 trong ñó có quy ñ nh khách hàng có tài s n b o ñ m ph i phát mãi tài s n sau 6 tháng mà không bán ñư c thì m i ñư c s d ng qu d phòng ñ bù ñ p. Quy ñ nh này gây khó khăn cho Chi nhánh b i m c dù ñã trích ñ d phòng r i ro và có ñ ñi u ki n v tài chính ñ bù ñ p nhưng không ñư c x lý nh m gi m t l n x u trong khi mu n x lý tài s n b o ñ m thư ng m t r t nhi u th i gian. - V t ch c cán b : chưa có ñư c m t mô hình qu n lý nhân s ñáp ng ho t ñ ng c a m t ngân hàng hi n ñ i, vi c qu n lý nhân s còn b t c p, công tác b trí công vi c, b nhi m cán b nhi u khi còn mang tính c m tính ph thu c vào ý chí ch quan c a ngư i lãnh ñ o d n y sinh tâm lý tiêu c c trong cán b .
17 Chương 3 GI I PHÁP HOÀN THI N KI M SOÁT VÀ TÀI TR R I RO CHO VAY DOANH NGHI P T I CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NÔNG NGHI P VÀ PHÁT TRI N NÔNG THÔN QU N SƠN TRÀ 3.1. Đ NH HƯ NG HO T Đ NG C A CHI NHÁNH NHNO&PTNT QU N SƠN TRÀ Đ nh hư ng chung c a NHNo&PTNT Vi t Nam là ti p t c tăng trư ng b n v ng, l y an toàn, ch t lư ng và hi u qu làm m c tiêu hàng ñ u trong ho t ñ ng, ñ i m i cách th c qu n lý, qu n tr kinh doanh hư ng t i các chu n m c và thông l qu c t . Trên cơ s ñ nh hư ng chung c a NHNo%PTNT Vi t Nam Chi nhánh ñưa ra ñ nh hư ng c th : Chuy n cơ c u cho vay theo hư ng ưu tiên cho vay ñ i v i h kinh doanh cá th , các doanh nghi p nh và v a, các doanh nghi p ngoài qu c doanh. T ch c th c hi n t t ho t ñ ng qu n tr r i ro, ñánh giá l i các lĩnh v c ñ u tư cũng như ña d ng hoá danh m c ñ u tư, h n ch phát sinh n x u m i và tích c c s d ng m i bi n pháp thu h i n x u trư c ñây, c g ng gi m t l n x u xu ng dư i m c 3,0%. 3.2. GI I PHÁP HOÀN THI N KI M SOÁT VÀ TÀI TR R I RO CHO VAY DOANH NGHI P T I CHI NHÁNH NHNO&PTNT QU N SƠN TRÀ 3.2.1. V ki m soát r i ro 3.2.1.1. Nâng cao ch t lư ng công tác th m ñ nh - V ki m tra, xác minh thông tin trong báo cáo tài chính và k t qu kinh doanh c a doanh nghi p, trên cơ s s li u khách hàng
18 cung c p c n t p trung th c hi n các bi n pháp như: Đ i chi u công n ; Ki m tra hàng t n kho; Ki m tra vi c trích kh u hao; Ki m tra trên s sách ghi chép và h ch toán nh ng kho n ñ t c c, ng trư c ñã ñư c thu nh n hay chưa; H ch toán n vay ngân hàng, chi phí tr trư c, chi phí d n tích có ñư c h ch toán ñ y ñ hay không; Ki m tra tính chính xác doanh thu bán hàng, chi phí mua, chi phí bán hàng ... Phân tích lưu chuy n ti n t ñ ñánh giá ch t lư ng c a l i nhu n cũng như bi t ñư c nh ng d u hi u b t thư ng c a dòng ti n. - Trong n i dung th m ñ nh PAKD/DAĐT, c n so sánh ñ i chi u các ch tiêu xây d ng k ho ch m i c a khách hàng v i s li u ñã th c hi n các năm trư c ñó, so sánh ñ i v i các PAKD/DAĐT tương ñương và th m ñ nh v giá c , ñ nh m c kinh t k thu t… hi n t i trên th trư ng ñ ti n ñ i chi u. C n ñưa n i dung phân tích r i ro như là m t n i dung b t bu c trong báo cáo th m ñ nh ñ lư ng trư c r i ro x y ra. 3.2.1.2. Nâng cao ch t lư ng công tác ki m tra sau C n ñi sâu vào ki m tra m c ñích s d ng v n vay c a doanh nghi p gi a h sơ ch ng t và ki m tra th c t hi n trư ng. V ki m tra v n t có tham gia ngoài ki m tra trên s li u s sách báo cáo c a doanh nghi p, c n ki m tra giám sát vi c th c hi n th c t . Đ c bi t ñ i v i vi c cho vay ñ xây d ng công trình thì yêu c u khách hàng dùng v n t có ñ th c hi n trư c, ngân hàng ch phát ti n vay ph n ti p theo sau khi ñã ki m tra giá tr mà doanh nghi p t ñ u tư, ñ i v i công trình l n và ph c t p có th yêu c u ki m toán. 3.2.1.4. Áp d ng lãi su t cho vay thích h p và s d ng ñi u kho n h p ñ ng - Chi nhánh nên áp d ng lãi su t cho vay có tính toán ñưa vào