Mức độ nhiễm trùng và vi trùng học trong loét chân đái tháo đường

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 1 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> MỨC ĐỘ NHIỄM TRÙNG VÀ VI TRÙNG HỌC<br /> TRONG LOÉT CHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG<br /> Huỳnh Tấn Đạt*, Nguyễn Thy Khuê*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mở đầu: Nhiễm trùng chân là biến chứng thường gặp và nặng của đái tháo đường (ĐTĐ). Đây là một<br /> trong những nguyên nhân thường gặp nhất của nhập viện liên quan đến ĐTĐ và đoạn chi dưới. Việc đánh giá<br /> mức độ nặng của nhiễm trùng chân cũng như đánh giá các chủng vi trùng của vết loét có thể giúp điều trị nhiễm<br /> trùng chân hiệu quả hơn, qua đó có thể giảm chi phí và tỉ lệ đoạn chi.<br /> Mục tiêu: Đánh giá độ nặng của nhiễm trùng chân theo phân độ nhiễm trùng của Đồng thuận giữa Hiệp<br /> hội nhiễm trùng Hoa Kỳ và Nhóm công tác quốc tế về bàn chân ĐTĐ năm 2012. Cấy bằng phương pháp phết<br /> nông sau khi cắt lọc và rửa vết thương, sau đó được gửi ngay đến phòng xét nghiệm để xác định vi trùng.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Mô tả cắt ngang. 202 bệnh nhân ĐTĐ bị loét nhân nhập viện ở<br /> khoa Nội tiết Bệnh viện Chợ rẫy được đưa vào nghiên cứu từ tháng 3 năm 2012 đến tháng 4 năm 2014. Thời<br /> gian bị ĐTĐ trung bình là 8,3±6,7 năm. Nữ chiếm số lượng nhiều hơn nam (134/68).<br /> Kết quả: Có 101 ca nhiễm trùng mức độ trung bình (50%), 84 ca nhiễm trùng mức độ nặng (41,6%). Hầu<br /> hết bệnh nhân có kiểm soát đường huyết kém với HbA1c trung bình 10,4±2,5%. Staphylococcus aureus là tác<br /> nhân được phân lập nhiều nhất, hiện diện trong 32,2% ca, vi trùng gram âm chiếm 46,9% và đa vi trùng chiếm<br /> 27,2%. 94 bệnh nhân bị đoạn chi (46,5%).<br /> Kết luận: Nhiễm trùng chân nặng và độc lực vi trùng cao có thể ảnh hưởng lớn đến số lượng đoạn chi dưới<br /> trong nghiên cứu này.<br /> Từ khóa: loét chân ĐTĐ, nhiễm trùng chân, kiểm soát đường huyết, đoạn chi.<br /> ABSTRACT<br /> INFECTION SEVERITY AND MICROBIOLOGY OF DIABETIC FOOT ULCERS<br /> Huynh Tan Dat, Nguyen Thy Khue<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement of Vol. 20 - No 1 - 2016: 341 - 345<br /> <br /> Background: Diabetic foot infection is a common and severe complication of diabetes. It was one of the<br /> most common cause of diabetes-related hospitalization and lower-limb amputation. Evaluation of the<br /> infection severity and identification of bacteria species from diabetic foot ulcer could help treat infection<br /> more effectively and furthermore reduce the cost and the amputated cases.<br /> Objectives: To determine the infection severity of foot ulcer based on the classification systems of the<br /> Infectious Diseases Society of America (IDSA) and the International Working Group on the Diabetic Foot<br /> (IWGDF) in 2012. Pus swab after debriding and cleaning of the wound was sent to the lab for bacterial<br /> identification.<br /> Method: Cross-sectional study. 202 diabetic patients hospitalized because of foot ulcer in the<br /> endocrinology service of Cho Ray Hospital were enrolled in study from Mars 2012 to April 2014. The mean<br /> duration of diabetes was 8.3 ± 6.7 years, female over male ratio was 134/68.<br /> Results: There were 101 cases of moderate infection (50%), 84 cases of severe infection (41.6%). Most<br /> <br /> * Đại học Y Dược Tp. Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: BS. Huỳnh Tấn Đạt ĐT: 0903805435 Email: bsdat71@yahoo.com<br /> <br /> Nội Tiết 341<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 1 * 2016<br /> <br /> of the patients had poor glycemic control with mean HbA1c 10.4% ± 2.5. Staphylococcus aureus was the<br /> most frequently isolated agent, presented in 32.2% of cases, gram-negative bacteria 46.9% and<br /> multimicrobial infection was found in 27.2% of cases. 94 patients (46.5%) had been amputated.<br /> Conclusion: Severe infection and highly virulent bacteria may have great impact on the number of<br /> amputated cases in this study.<br /> Keyword: diabetic foot ulcer, infection, glycemic control, amputation.<br /> MỞ ĐẦU ở vết loét bằng phương pháp phết nông tất cả<br /> vết loét có dấu hiệu nhiễm trùng trên lâm sàng.<br /> Nhiễm trùng chân đái tháo đường (ĐTĐ) là<br /> bệnh lí thường gặp và nặng. Nghiên cứu KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Eurodial(11) cho thấy 58% bệnh nhân ĐTĐ bị loét Tổng cộng có 202 bệnh nhân nhập viện vì<br /> chân mới có dấu hiệu nhiễm trùng trên lâm nhiễm trùng chân được đưa vào nghiên cứu,<br /> sàng. Nhiễm trùng chân ĐTĐ là nguyên nhân trong đó nam có 68 bệnh nhân chiếm 33,7% và<br /> nhập viện liên quan đến ĐTĐ thường gặp nhất nữ có 134 chiếm 66,3%. Tuổi trung bình 62,9 ± 0,8<br /> và vẫn còn là một trong những nguyên nhân năm. Thời gian bị ĐTĐ trung bình là 8,3±6,7<br /> chính gây đoạn chi. Nghiên cứu của Lavery và năm. Có 94 ca đoạn chi chiếm 46,5%, còn lại 108<br /> cộng sự(6) cho thấy nguy cơ nhập viện của bệnh ca điều trị bảo tồn chiếm 53,5%. Mức kiểm soát<br /> nhân ĐTĐ bị nhiễm trùng chân gấp 56 lần và ĐH lúc nhập viện trình bày trong bảng 1.<br /> nguy cơ đoạn chi gấp 156 lần so với bệnh nhân Bảng 1: Mức đường huyết và HbA1c lúc nhập viện.<br /> ĐTĐ không bị nhiễm trùng chân. Việc đánh giá n =202<br /> mức độ nặng của nhiễm trùng chân cũng như ĐH nhập viện 245±8,8 mg/dl<br /> đánh giá vi trùng học của vết loét giúp điều trị HbA1c nhập viện 10,4±2,5%,<br /> nhiễm trùng chân tốt hơn, có thể giảm chi phí và Mức HbA1c Số ca (Tỉ lệ %)<br /> < 7% 12 (5,9 %)<br /> tỉ lệ đoạn chi.<br /> 7 - 8% 30 (15,3 %)<br /> ĐỐITƯỢNG-PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU > 8% 160 (78,8 %)<br /> <br /> Bệnh nhân ĐTĐ bị loét nhân nhập viện ở Theo ghi nhận bệnh nhân, 51% bệnh nhân có<br /> khoa Nội tiết Bệnh viện Chợ Rẫy từ tháng 3 năm triệu chứng sốt ớn lạnh lúc bị vết loét. Số bệnh<br /> 2012 đến tháng 4 năm 2014. Phương pháp chọn nhân bị sốt > 380 C vào thời điểm nhập viện<br /> mẫu: thuận lợi, liên tục, không xác suất. Có tất cả chiếm 27,7%.<br /> 202 bệnh nhân ĐTĐ bị loét chân được đưa vào Đánh giá các dấu chứng viêm và nhiễm<br /> nghiên cứu. Chúng tôi đánh giá độ nặng của trùng qua kết quả CRP và số lượng bạch cầu,<br /> nhiễm trùng chân theo phân độ nhiễm trùng của được trình bày trong bảng 2. So sánh giữa nhóm<br /> Đồng thuận giữa Nhóm công tác quốc tế về bàn đoạn chi và điều trị bảo tồn: nhóm đoạn chi có số<br /> chân ĐTĐ (IWGDF: International Working lượng bạch cầu, tỉ lệ neutrophil và CRP lúc nhập<br /> Group on the Diabetic Foot) và Hiệp hội nhiễm viện cao hơn 1 cách có ý nghĩa so nhóm điều trị<br /> trùng Hoa Kỳ (IDSA: Infectious Diseases Society bảo tồn.<br /> of America)năm 2012(10).Đánh giá vi trùng học<br /> Bảng 2. Chỉ số CRP và số lượng bạch cầu trung bình lúc nhập viện.<br /> N Đoạn chi (N=94) Bảo tồn (N=108) Tổng (N=202) Phép kiểm Fisher<br /> CRP nhập viện (mg/dL) 198 167,2±46,9 88,1±10 126,1±34,7 p