v QUAN HỆ QUỐC TẾ<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC<br />
ĐỐI NGOẠI QUỐC PHÒNG ĐA PHƯƠNG<br />
TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY<br />
NGUYỄN NĂNG NAM*<br />
*Học viện Khoa học Quân sự, nangnamhvkhqs@gmail.com<br />
Ngày nhận bài: 25/7/2019; ngày sửa chữa: 19/8/2019; ngày duyệt đăng: 20/8/2019<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
TÓM TẮT<br />
Đối ngoại quốc phòng là một bộ phận quan trọng trong hoạt động đối ngoại của Đảng, ngoại giao<br />
Nhà nước. Những năm qua, Quân đội nhân dân Việt Nam đã đẩy mạnh hoạt động đối ngoại quốc<br />
phòng, trong đó có đối ngoại quốc phòng đa phương và đạt được những kết quả to lớn, góp phần<br />
xây dựng, củng cố lòng tin giữa các nước; duy trì môi trường hòa bình, ổn định ở khu vực và trên<br />
thế giới; nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam; thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Bài viết<br />
này làm rõ một số vấn đề về đối ngoại quốc phòng đa phương, kết quả thực hiện nhiệm vụ này<br />
những năm qua, chỉ ra yêu cầu và giải pháp để nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại quốc phòng<br />
đa phương trong những năm tới.<br />
Từ khóa: đối ngoại quốc phòng, đối ngoại quốc phòng đa phương, hiệu quả, quốc phòng, an ninh<br />
<br />
<br />
<br />
1. ĐẶT VẤN ĐỀ đến cơ chế, diễn đàn đa phương. Đây là hình thức<br />
đối ngoại quốc phòng vừa quan hệ với các quốc<br />
Đối ngoại đa phương, theo Đặng Đình Quý gia có chủ quyền, vừa quan hệ với các tổ chức<br />
(2015, tr. 15): “Có thể bao gồm rất nhiều hoạt động quốc tế liên chính phủ và phi chính phủ, nhằm mục<br />
song phương nhưng liên quan đến quá trình đàm đích tăng cường sự hiểu biết, tin cậy lẫn nhau góp<br />
phán, hợp tác và đấu tranh tại các cơ chế, diễn đàn phần duy trì an ninh của mỗi nước, khu vực và<br />
đa phương; quá trình triển khai các thỏa thuận đã quốc tế trên tinh thần hiểu biết, tôn trọng độc lập,<br />
đạt được tại các cơ chế, diễn đàn đa phương”. Để chủ quyền, không can thiệp vào công việc nội bộ<br />
thực hiện mục tiêu phát triển quốc gia, góp phần của nhau và cùng có lợi.<br />
xây dựng một khu vực, thế giới hòa bình, hữu nghị<br />
và thịnh vượng, các quốc gia trên thế giới luôn có 2. VỊ TRÍ, VAI TRÒ VÀ CHỦ TRƯƠNG<br />
nhu cầu tăng cường hợp tác thông qua các diễn HOẠT ĐỘNG ĐỐI NGOẠI QUỐC PHÒNG<br />
đàn đa phương để duy trì sự đồng thuận, phối hợp ĐA PHƯƠNG<br />
hành động ở các lĩnh vực cùng quan tâm, trong<br />
đó có hoạt động đối ngoại quốc phòng đa phương Đối ngoại quốc phòng là bộ phận quan trọng<br />
(ĐNQPĐP). Theo nghĩa hẹp, ĐNQPĐP là các trong hoạt động đối ngoại của Đảng, ngoại giao<br />
hoạt động tại các cơ chế, diễn đàn đa phương; theo Nhà nước, đặt dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp<br />
nghĩa rộng, bao hàm tất cả các hoạt động liên quan về mọi mặt của Đảng, sự quản lý thống nhất của<br />
<br />
<br />
KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br />
98 Số 21 (9/2019)<br />
QUAN HỆ QUỐC TẾ v<br />
<br />
<br />
<br />
Nhà nước, sự chỉ đạo, quản lý trực tiếp của Quân bình của Liên Hợp Quốc, nghiên cứu tham gia các<br />
ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng. Là hình thức quan cơ chế hợp tác quốc phòng đa phương khác.<br />
trọng của đối ngoại quốc phòng, đặc trưng của<br />
hợp tác quốc phòng trên các diễn đàn đa phương Trong hoạt động ĐNQPĐP, Việt Nam cần<br />
là hợp tác vì hòa bình, ổn định, phát triển, nhưng chủ động, tích cực tham gia vào các hoạt động<br />
trước hết là để xây dựng lòng tin, cam kết không ĐNQPĐP có trọng tâm, trọng điểm thiết thực gắn<br />
sử dụng vũ lực, sức mạnh quân sự để đối phó với với lợi ích quốc gia - dân tộc; thực hiện vừa hợp<br />
nhau, xử lý những vấn đề giữa các quốc gia có liên tác, vừa đấu tranh, phát huy các điểm tương đồng,<br />
quan, mà ngược lại, sử dụng thế mạnh quân sự, thu hẹp các điểm bất đồng, thực hiện thêm bạn,<br />
quốc phòng để cùng hợp tác, phát triển, bảo đảm bớt thù, Ban Chấp hành Trung ương (2018, tr. 3)<br />
hòa bình vững chắc, ứng phó với các thách thức an khẳng định: “Bảo đảm lợi ích quốc gia - dân tộc,<br />
đồng thời tích cực góp phần vào việc khẳng định<br />
ninh phi truyền thống.<br />
và củng cố các nguyên tắc cơ bản và phổ biến của<br />
Hoạt động ĐNQPĐP của Việt Nam là nhằm quan hệ quốc tế được ghi trong Hiến chương Liên<br />
mục đích góp phần tích cực vào việc xây dựng Hợp Quốc và luật pháp quốc tế; đẩy mạnh hợp tác<br />
nhận thức chung, xây dựng lòng tin, giữ vững ổn vì hòa bình và phát triển bền vững, cùng nhau giải<br />
định chính trị, củng cố môi trường hòa bình, bảo quyết các vấn đề chung của khu vực và toàn cầu,<br />
đảm an ninh bền vững, tạo điều kiện thuận lợi cho các xung đột, tranh chấp bằng biện pháp hòa bình,<br />
công cuộc xây dựng và phát triển đất nước; bảo vệ trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn<br />
các lợi ích quốc gia - dân tộc của Việt Nam trên vẹn lãnh thổ, không can thiệp vào công việc nội<br />
trường quốc tế và khu vực; nâng cao vị thế, uy tín bộ của nhau, bình đẳng, cùng có lợi”. Tại Điều<br />
của quân đội, tranh thủ sự đồng tình và ủng hộ của 4, Luật Quốc phòng năm 2018, Quốc hội (2018)<br />
cũng đã xác định chính sách của Nhà nước Việt<br />
quân đội các nước đối với việc xây dựng quân đội,<br />
Nam về quốc phòng, đó là: “…không tham gia<br />
củng cố nền quốc phòng Việt Nam; bảo vệ hòa<br />
lực lượng, liên minh quân sự của bên này chống<br />
bình, ổn định trong khu vực và trên thế giới.<br />
bên kia; không cho nước ngoài đặt căn cứ quân<br />
Trong điều kiện hiện nay, chủ trương hoạt động sự hoặc sử dụng lãnh thổ của Việt Nam để chống<br />
ĐNQPĐP được Quân ủy Trung ương (2013, tr. 5) lại nước khác; không đe dọa hoặc sử dụng vũ lực<br />
nhấn mạnh: “Chủ động tham gia các cơ chế đa trong quan hệ quốc tế; giải quyết mọi bất đồng,<br />
phương về quốc phòng, trước hết là các cơ chế hợp tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên nguyên<br />
tác quốc phòng do ASEAN giữ vai trò chủ đạo, tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn<br />
tham gia các cơ chế đa phương về kiểm soát vũ vẹn lãnh thổ, không can thiệp vào công việc nội<br />
bộ của nhau, bình đẳng, cùng có lợi; phù hợp với<br />
khí hủy diệt hàng loạt, diễn tập chung và các hoạt<br />
Hiến pháp, pháp luật Việt Nam và điều ước quốc tế<br />
động khác…”; Đảng Cộng sản Việt Nam (2016, tr.<br />
có liên quan mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa<br />
155) xác định: “Chủ động, tích cực tham gia các<br />
Việt Nam là thành viên”. Đây vừa là đường lối,<br />
cơ chế đa phương về quốc phòng, an ninh, trong<br />
chủ trương, vừa là cơ sở pháp lý quan trọng để<br />
đó có việc tham gia các hoạt động hợp tác ở mức<br />
hoạt động ĐNQPĐP của Việt Nam diễn ra có hiệu<br />
cao hơn như hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên<br />
quả thiết thực, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng<br />
Hợp Quốc, diễn tập về an ninh phi truyền thống<br />
và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.<br />
và các hoạt động khác”. Việt Nam tiếp tục tham<br />
gia tích cực, có hiệu quả các cơ chế hợp tác quốc 3. KẾT QUẢ CHỦ YẾU TRÊN LĨNH VỰC<br />
phòng đa phương như: Hội nghị Bộ trưởng Quốc ĐỐI NGOẠI QUỐC PHÒNG ĐA PHƯƠNG<br />
phòng các nước ASEAN (ADMM), Hội nghị Bộ TRONG NHỮNG NĂM QUA<br />
trưởng Quốc phòng các nước ASEAN mở rộng<br />
(ADMM+), Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF), Nhận thức sâu sắc xu thế cũng như tầm quan<br />
Đối thoại Shangri-La... và hoạt động gìn giữ hòa trọng của ĐNQPĐP, trong những năm qua, Việt<br />
<br />
<br />
KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br />
Số 21 (9/2019) 99<br />
v QUAN HỆ QUỐC TẾ<br />
<br />
<br />
Nam đã chủ động tham gia các cơ chế hợp tác diễn tập Hải quân đa phương trong khuôn khổ Hội<br />
quốc phòng - quân sự trong ASEAN và có những thảo Hải quân các nước Tây Thái Bình Dương lần<br />
đóng góp quan trọng cho việc bảo đảm sự đoàn thứ 6;... Qua đó, duy trì sự đoàn kết, hiểu biết, tin<br />
kết, thống nhất ASEAN cũng như phát huy vai trò cậy lẫn nhau giữa quân đội các nước ASEAN cũng<br />
trung tâm của ASEAN ở khu vực. Từ chỗ chỉ tham như phát huy vai trò của ASEAN ở khu vực, góp<br />
gia với tư cách là quan sát viên, khách mời danh dự, phần duy trì môi trường hòa bình, ổn định để phát<br />
Việt Nam đã tích cực tham gia và đang từng bước triển đất nước.<br />
chủ động đóng góp xây dựng, hoạch định chính<br />
sách, đề xuất nhiều sáng kiến tại các cơ chế hợp Trong lĩnh vực gìn giữ hòa bình của Liên Hợp<br />
tác về quốc phòng, an ninh chủ yếu của khu vực. Quốc, Việt Nam tiếp tục duy trì hoạt động tại Phái<br />
bộ Nam Xu-đăng và Cộng hòa Trung Phi. Sau<br />
Trong giai đoạn 2015 - 2018, ĐNQPĐP tiếp 5 năm (từ tháng 5/2014 đến tháng 6/2019), Việt<br />
tục có những bước phát triển tích cực cả về lượng Nam đã cử 37 lượt cán bộ, sĩ quan tham gia thực<br />
và chất khi Việt Nam tiếp tục tham gia tích cực và hiện nhiệm vụ dưới hình thức cá nhân. Triển khai<br />
đóng góp sáng kiến tại các diễn đàn quân sự, quốc thành công Bệnh viện dã chiến cấp 2 số 1 gồm<br />
phòng khu vực và quốc tế như: ADMM, ADMM+, 63 người đến Nam Xu-đăng vào tháng 10/2018<br />
ARF, Đối thoại Shangri-La, Hội nghị an ninh quốc và Bệnh viện dã chiến cấp 2 số 2 với biên chế 70<br />
tế Mát-xcơ-va, Diễn đàn Hương Sơn, Đối thoại người thuộc Học viện Quân y đang tích cực huấn<br />
quốc phòng Xơ-un, Hội nghị không chính thức Tư luyện nhằm sẵn sàng triển khai thay thế Bệnh viện<br />
lệnh Lực lượng Quốc phòng các nước ASEAN… dã chiến cấp 2 số 1. Một đội công binh Việt Nam<br />
Việc lãnh đạo quân đội cấp cao của Việt Nam tham gồm 290 người (38 nữ) đã hoàn tất công tác chuẩn<br />
dự và có các bài phát biểu quan trọng tại các diễn bị và sẵn sàng tham gia gìn giữ hòa bình Liên<br />
đàn quốc phòng đa phương, với những sáng kiến Hợp Quốc từ năm 2020. Ngoài ra, Việt Nam cũng<br />
thiết thực và mang tính khả thi đã thể hiện trách tích cực tham gia các Hội nghị những người đứng<br />
nhiệm cao của Việt Nam đối với các vấn đề an đầu Lực lượng quốc phòng của Liên Hợp Quốc<br />
ninh, quốc phòng khu vực và quốc tế, điều đó thể và tham gia có trách nhiệm các hoạt động của Tổ<br />
hiện vai trò, vị thế của Việt Nam ngày càng được chức Quân y thế giới, Hội đồng Thể thao quân sự<br />
nâng cao. thế giới (CISM)…<br />
<br />
Giai đoạn này cũng đã đánh dấu bước hội nhập Kết quả hoạt động ĐNQPĐP thời gian vừa qua<br />
mạnh mẽ của Quân đội nhân dân Việt Nam vào chính là những hành động thực tế thể hiện trách<br />
khu vực, tích cực tham gia ngày càng nhiều hơn nhiệm và khẳng định năng lực của Quân đội nhân<br />
các hoạt động trên thực địa, như: Cử tàu và lực dân Việt Nam khi tham gia các hoạt động quốc<br />
lượng tham gia Diễn tập quốc tế về phòng chống tế vì hòa bình, ổn định và thịnh vượng chung của<br />
thiên tai - cứu trợ thảm họa do In-đô-nê-xi-a tổ khu vực và quốc tế. Hoạt động ĐNQPĐP đã góp<br />
chức (KOMODO 2016, 2018); cử tàu hải quân và phần hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị của quân<br />
lực lượng đặc công tham gia diễn tập thực binh đội, đóng góp quan trọng vào hoạt động đối ngoại<br />
Nhóm chuyên gia ADMM+ về An ninh hàng hải của Đảng, ngoại giao của Nhà nước, giữ vững mục<br />
và chống khủng bố tại Bru-nây và Xinh-ga-po tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, bảo vệ<br />
(2016); phối hợp với các nước đồng chủ trì Nhóm các lợi ích quốc gia của ta trên trường quốc tế và<br />
chuyên gia ADMM+ về Gìn giữ hòa bình và Hành khu vực... Thông qua các cơ chế đa phương về an<br />
động mìn nhân đạo; tham gia diễn tập thực địa tại ninh, quân sự, quốc phòng, nhất là trong khuôn<br />
Ấn Độ (2016); tham gia diễn tập thực binh nhóm khổ ASEAN, Việt Nam đã nhận được sự đồng<br />
chuyên gia ADMM+ về hỗ trợ nhân đạo và cứu thuận và ủng hộ của các nước về quan điểm giải<br />
trợ thảm họa, kết hợp quân y tại Thái Lan (2016); quyết tranh chấp trên Biển Đông bằng biện pháp<br />
<br />
<br />
KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br />
100 Số 21 (9/2019)<br />
QUAN HỆ QUỐC TẾ v<br />
<br />
<br />
<br />
hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế và cùng với truyền thống và các hoạt động khác”. Chủ trương<br />
các nước tiến tới xây dựng Bộ quy tắc ứng xử Biển này đã khẳng định lập trường nhất quán của Việt<br />
Đông (COC). Nam trong việc kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ<br />
độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ,<br />
4. PHƯƠNG HƯỚNG NHIỆM VỤ VÀ GIẢI bảo vệ vững chắc biên giới và chủ quyền biển, đảo,<br />
PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC vùng trời của Tổ quốc; tôn trọng và quan tâm đến<br />
ĐỐI NGOẠI QUỐC PHÒNG ĐA PHƯƠNG lợi ích quốc gia của các nước khác một cách chính<br />
TRONG THỜI GIAN TỚI đáng; giải quyết các bất đồng, tranh chấp bằng biện<br />
pháp hòa bình trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc<br />
Tình hình thế giới, khu vực trong những năm<br />
tế; giải quyết các vấn đề khu vực và thế giới thông<br />
tới tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường. Chủ<br />
qua các thể chế, các diễn đàn đa phương; chủ động,<br />
nghĩa dân tộc cực đoan, trào lưu dân túy, tâm lý ly<br />
tích cực tham gia các cơ chế hợp tác quốc phòng đa<br />
tâm, ly khai có chiều hướng gia tăng. Cuộc cách<br />
phương trong khuôn khổ ASEAN và do ASEAN<br />
mạng công nghiệp lần thứ 4 phát triển mạnh mẽ,<br />
giữ vai trò chủ đạo; tiếp tục thực hiện tốt Đề án<br />
tạo cả thuận lợi, thời cơ và khó khăn, thách thức.<br />
Quân đội tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình của<br />
Các nước lớn vẫn chi phối các quan hệ quốc tế,<br />
Liên Hợp Quốc.<br />
nổi lên là cạnh tranh chiến lược giữa Mỹ với Trung<br />
Quốc, giữa Mỹ, EU với Nga. Khu vực Đông Nam Trong thời gian tới, để tiếp tục nâng cao hiệu<br />
Á, một mặt sẽ tiếp tục phát triển năng động, mặt quả công tác ĐNQPĐP, cần tập trung vào các giải<br />
khác cũng tiềm ẩn nhiều nhân tố gây mất ổn định. pháp cơ bản sau:<br />
Các cơ chế, diễn đàn an ninh đa phương khu vực,<br />
quốc tế mới sẽ ngày càng gia tăng, các cơ chế hợp Một là, tích cực tham gia các diễn đàn, tổ chức<br />
tác quốc phòng - an ninh đa phương ở khu vực dựa đa phương, cấu trúc an ninh quốc tế và khu vực<br />
trên nền tảng của các cơ chế sẵn có như ADMM,<br />
ADMM+, ARF… sẽ phát triển theo hướng mở Việt Nam gia nhập hệ thống các tổ chức đa<br />
rộng cả về nội dung, hình thức và quy mô. Tình phương quốc tế, khu vực để nhằm thực hiện những<br />
hình tranh chấp chủ quyền trên biển, trên đất liền lợi ích của mình, trong đó có việc giành quyền cho<br />
vẫn còn kéo dài với những diễn biến phức tạp, khó Việt Nam và các nước cùng ý tưởng; từng bước tiến<br />
lường, các thế lực thù địch tiếp tục đẩy mạnh chiến hành cải cách và cải tạo những yếu tố không công<br />
lược “Diễn biến hòa bình” tăng cường chống phá bằng, không hợp lý trong hệ thống quan hệ, hợp<br />
ta trên nhiều lĩnh vực. tác quốc tế. Thảo luận, làm rõ lợi ích ở khu vực<br />
và quốc tế của Việt Nam, thể hiện mục tiêu và nội<br />
Trong những năm tới, Ban Chấp hành Trung dung chiến lược của Việt Nam trong khu vực và<br />
ương (2018, tr. 5) chủ trương: “Chủ động, tích cực quốc tế, làm cho Việt Nam có những mục tiêu rõ<br />
tham gia vào các cơ chế đa phương về quốc phòng - ràng và lâu dài khi tham gia ĐNQPĐP, nắm vững<br />
an ninh phù hợp với tư duy mới về bảo vệ Tổ quốc, và có đối sách rõ ràng đối với các chương trình hoạt<br />
bảo đảm an ninh quốc gia. Tăng cường sự gắn kết động ngoại giao, chủ động thúc đẩy chương trình<br />
an ninh và ổn định của nước ta với an ninh và ổn đa phương có lợi cho hòa bình, phát triển của Việt<br />
định của khu vực, từng bước nâng cao mức độ đan Nam, khu vực và quốc tế. Trên cơ sở mục tiêu đối<br />
xen lợi ích về quốc phòng, an ninh theo hướng tăng ngoại, lợi ích quốc gia - dân tộc ở từng giai đoạn,<br />
cường nhận thức, hợp tác về các vấn đề có chung Việt Nam cần chủ động đăng cai tổ chức các hoạt<br />
quan tâm và lợi ích. Trên cơ sở không tham gia vào động của các diễn đàn, tổ chức đa phương để từng<br />
các liên minh quân sự, tăng cường tham gia các hoạt bước nâng cao vị thế, thúc đẩy phát triển và quảng<br />
động gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc, hợp tác bá đất nước. Việt Nam cần tích cực, chủ động đảm<br />
quốc tế ứng phó với những mối đe dọa an ninh phi nhận trọng trách, ứng cử vào các cơ quan chỉ đạo,<br />
<br />
<br />
KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br />
Số 21 (9/2019) 101<br />
v QUAN HỆ QUỐC TẾ<br />
<br />
<br />
điều hành của các cơ chế đa phương, Ban Chấp hành rõ hơn chính sách quốc phòng hòa bình, tự vệ và<br />
Trung ương (2018, tr. 6) xác định cần phải “nâng chính nghĩa của Việt Nam, từ đó tranh thủ được sự<br />
cao nhận thức về tầm quan trọng của đối ngoại đa đồng tình ủng hộ của khu vực, quốc tế trong giải<br />
phương, đẩy mạnh đổi mới tư duy, cách tiếp cận, quyết các vấn đề có liên quan đến lợi ích chính<br />
kiện toàn cơ chế phối hợp, giám sát, đôn đốc trong đáng của Việt Nam. Tăng cường nghiên cứu làm<br />
triển khai hoạt động đối ngoại đa phương. Đặc biệt rõ mối quan hệ của Việt Nam với các hệ thống<br />
chú trọng và tích cực triển khai tạo điều kiện thuận quốc tế, có thái độ chủ động trong việc tham gia,<br />
lợi để người Việt Nam vào làm việc trong các cơ cải tạo hệ thống an ninh chính trị quốc tế, khu vực.<br />
quan Liên Hợp Quốc, diễn đàn, tổ chức đa phương;<br />
đẩy mạnh vận động các tổ chức đa phương đặt trụ Hai là, nâng cao hiệu quả hợp tác quốc phòng,<br />
sở ở nước ta”. an ninh và giải quyết các mâu thuẫn, xung đột bằng<br />
biện pháp hòa bình trên cơ sở lợi ích quốc gia - dân<br />
Trong những năm tới, để đẩy mạnh và nâng tầm tộc và luật pháp quốc tế<br />
ĐNQPĐP, theo Vũ Chiến Thắng (2018), Việt Nam<br />
cần tiếp tục “chủ động, tích cực tham gia các tổ Trong những năm tới, để hoạt động ĐNQPĐP<br />
chức, cấu trúc an ninh, diễn đàn khu vực vì mục đi đúng hướng và mang lại hiệu quả cao, Ban Chấp<br />
tiêu ổn định, hòa bình trong khu vực, liên khu vực hành Trung ương (2018, tr. 3) chỉ rõ: “Đẩy mạnh<br />
và toàn cầu, cả xây dựng luật lệ, nguyên tắc và đề và nâng tầm đối ngoại đa phương nhằm tăng cường<br />
xuất sáng kiến tổ chức các hoạt động trên thực địa. sức mạnh tổng hợp quốc gia, nâng cao vị thế, uy<br />
Đặc biệt, chủ động xây dựng ý tưởng, đề án, kế tín quốc tế của đất nước; giữ vững môi trường hòa<br />
hoạch tổ chức các hội nghị quốc phòng, quân sự bình, ổn định; bảo vệ vững chắc độc lập, thống<br />
trong năm Việt Nam làm Chủ tịch ASEAN (2020), nhất, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ; nâng cao<br />
qua đó một lần nữa khẳng định năng lực, tiếng nói, hiệu quả hội nhập quốc tế, tranh thủ tối đa các điều<br />
vị thế của Việt Nam trong việc hiện thực hóa các kiện và nguồn lực quốc tế để phát triển đất nước<br />
cơ chế hợp tác quốc phòng và các cấu trúc an ninh nhanh, bền vững,… Khẳng định mạnh mẽ vai trò<br />
khu vực đã định hình”. Đồng thời, đẩy mạnh việc rà của Việt Nam là thành viên tích cực, là đối tác tin<br />
soát, bổ sung, hoàn thiện hệ thống pháp luật và thể cậy và có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế; nỗ<br />
chế trong nước phù hợp với các luật lệ, chuẩn mực lực vươn lên để đóng vai trò nòng cốt, dẫn dắt,<br />
chung và các cam kết quốc tế mà nước ta tham gia, hòa giải tại các diễn đàn, tổ chức đa phương có<br />
nhanh chóng hoàn thiện Thông tư quy định chi tiết tầm quan trọng chiến lược đối với đất nước, phù<br />
và hướng dẫn thi hành Nghị định số 22/2016/NĐ- hợp với khả năng và điều kiện cụ thể”. Do đó, Việt<br />
CP ngày 31 tháng 3 năm 2016 của Chính phủ quy Nam cần có chiến lược dài hạn và đầu tư nguồn<br />
định về đối ngoại quốc phòng và tiếp tục triển khai lực thích đáng cho hoạt động ĐNQPĐP để hoạt<br />
thực hiện có hiệu quả đề án “Hội nhập quốc tế về động này phát triển theo đúng chủ trương, chính<br />
quốc phòng đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030”. sách đối ngoại của Đảng, Nhà nước và sớm bắt kịp<br />
các nước trong khu vực, phù hợp với sự phát triển<br />
Ngoài ra, Việt Nam cần tiếp tục triển khai hợp của tình hình thế giới, khu vực; tăng cường tuyên<br />
tác quốc phòng với các nước trong khu vực trên truyền, giáo dục tạo sự thống nhất cao về nhận<br />
tinh thần tích cực, chủ động, chắc chắn, linh hoạt, thức của các chủ thể, lực lượng trong việc tham<br />
hiệu quả, không để rơi vào thế bị động, bất ngờ, gia hoạt động ĐNQPĐP, về đánh giá tình hình, xử<br />
vừa đáp ứng lợi ích chiến lược của đất nước, vừa lý các vấn đề phức tạp, nhạy cảm nảy sinh từ bối<br />
đáp ứng lợi ích chung của khu vực. Thông qua các cảnh quốc tế, khu vực và thực tiễn đất nước.<br />
cơ chế, diễn đàn hợp tác an ninh - quốc phòng khu<br />
vực và quốc tế, Việt Nam cần tiếp tục thể hiện rõ Việt Nam cần tiếp tục đẩy mạnh hoạt động hợp<br />
quan điểm, lập trường của mình đối với các vấn đề tác quốc phòng trên các diễn đàn đa phương nhằm<br />
quốc tế, khu vực; làm cho quốc tế, khu vực hiểu mục tiêu giữ vững hòa bình, ổn định và phát triển;<br />
<br />
<br />
KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br />
102 Số 21 (9/2019)<br />
QUAN HỆ QUỐC TẾ v<br />
<br />
<br />
<br />
gia tăng sự gắn kết an ninh, ổn định và phát triển phòng Ngô Xuân Lịch (2016, tr. 3) cho rằng: “Cần<br />
của nước ta với an ninh, ổn định và phát triển của phải có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ đủ<br />
các nước trong khu vực; kịp thời ứng phó với các năng lực để có thể vào làm việc tại các tổ chức<br />
thách thức an ninh phi truyền thống; thúc đẩy tuân quốc tế và khu vực có liên quan đến quốc phòng.<br />
thủ luật pháp quốc tế, giải quyết hòa bình các tranh Chú trọng đào tạo, xây dựng đội ngũ chuyên gia<br />
chấp, tôn trọng đầy đủ các tiến trình ngoại giao, giỏi trên một số lĩnh vực trọng yếu”.<br />
pháp lý. Trong hội nghị định hướng đối ngoại quốc<br />
phòng cho từng thời kỳ, Đảng, Nhà nước, Quân Các cơ quan, đơn vị thực hiện chức năng, nhiệm<br />
ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, các cơ quan, đơn vụ ĐNQPĐP cần làm tốt công tác quy hoạch, sắp<br />
vị làm nhiệm vụ ĐNQPĐP cần xác định nội dung xếp, đào tạo, bổ nhiệm để kiện toàn tổ chức, biên<br />
quan hệ đa phương về quốc phòng một cách cụ thể chế đội ngũ cán bộ các cấp, trong đó tập trung vào<br />
hơn, để chủ động xây dựng kế hoạch hoạt động việc mở các lớp tập huấn, bồi dưỡng tại chỗ để nâng<br />
hợp tác cho từng giai đoạn. Đồng thời, chú trọng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, trình độ ngoại<br />
bổ sung, hoàn thiện và kịp thời điều chỉnh định ngữ cho đội ngũ cán bộ làm công tác ĐNQPĐP; chủ<br />
hướng, đối sách với các nước lớn trong hợp tác động phối hợp với cơ quan chức năng của Bộ Quốc<br />
quân sự - quốc phòng nhằm tạo cho đất nước nhiều phòng làm tốt công tác quy hoạch, điều chuyển, gửi<br />
không gian lựa chọn, cân bằng các mối quan hệ, cán bộ vào các học viện, nhà trường trong và ngoài<br />
tăng cường vị thế, bảo vệ lợi ích quốc gia - dân quân đội, kết hợp với đưa cán bộ đi đào tạo ở nước<br />
tộc; xử lý tốt các vấn đề khác biệt, tranh chấp trên ngoài, bảo đảm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ cả trước<br />
cơ sở kết hợp chặt chẽ lợi ích quốc gia - dân tộc, mắt và lâu dài; chú trọng công tác phối hợp nghiên<br />
gắn hòa bình của Việt Nam với hòa bình của khu cứu, trao đổi đoàn, tổ chức hội thảo, hội nghị, diễn<br />
vực và quốc tế. đàn với các viện nghiên cứu có uy tín ở trong và<br />
ngoài nước để đội ngũ cán bộ có điều kiện học hỏi,<br />
Ba là, xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác tích lũy kinh nghiệm, nâng cao trình độ; đưa đối<br />
ĐNQPĐP có đủ phẩm chất, năng lực đáp ứng yêu ngoại đa phương trở thành một kỹ năng đào tạo bắt<br />
cầu nhiệm vụ trong thời kỳ mới buộc trong lớp tiền công vụ.<br />
<br />
Để nắm chắc tình hình, tham mưu có hiệu quả 5. KẾT LUẬN<br />
cho Đảng, Nhà nước trong các quan hệ, hợp tác<br />
quốc tế về quốc phòng, an ninh và kịp thời phòng Công tác đối ngoại đa phương của Việt Nam<br />
ngừa các nguy cơ từ sớm, từ xa, đòi hỏi Quân ủy nói chung, ĐNQPĐP của Quân đội nhân dân Việt<br />
Trung ương, Bộ Quốc phòng, các cơ quan, đơn vị Nam nói riêng có vai trò rất quan trọng, khẳng định<br />
trong toàn quân, trọng tâm là các cơ quan, đơn vị Việt Nam là thành viên tích cực, có trách nhiệm<br />
chuyên trách công tác đối ngoại quốc phòng cần trong cộng đồng khu vực và quốc tế, đồng thời góp<br />
phải tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ phục vụ phần tăng cường năng lực, tiềm lực quốc phòng<br />
nhiệm vụ ĐNQPĐP, đây là nhân tố quan trọng, phục vụ nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt<br />
có ý nghĩa quyết định đến hiệu quả công tác đối Nam xã hội chủ nghĩa. Để thực hiện có hiệu quả<br />
ngoại quốc phòng. Do đó, Ban Chấp hành Trung hoạt động ĐNQPĐP, đòi hỏi các chủ thể không chỉ<br />
ương (2018, tr.6) nhấn mạnh việc “tập trung đẩy nhận thức được vị trí, vai trò của hoạt động này mà<br />
mạnh đào tạo, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, còn phải đánh giá đúng thực trạng, xác định rõ các<br />
chuyên gia làm công tác đối ngoại đa phương theo yêu cầu đặt ra và đề xuất giải pháp thực hiện. Các<br />
hướng chuyên nghiệp, có bản lĩnh chính trị vững giải pháp nêu trên có vị trí, vai trò khác nhau, song<br />
vàng, trình độ chuyên môn và kỹ năng làm việc tồn tại trong một chỉnh thể thống nhất, hỗ trợ cho<br />
đa phương trong kỷ nguyên số và toàn cầu hóa”. nhau để cùng góp phần nâng cao hiệu quả công tác<br />
Trong lĩnh vực quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Quốc ĐNQPĐP trong giai đoạn hiện nay./.<br />
<br />
<br />
KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br />
Số 21 (9/2019) 103<br />
v QUAN HỆ QUỐC TẾ<br />
<br />
<br />
Tài liệu tham khảo:<br />
Ban Chấp hành Trung ương. (2018). Chỉ thị số 25-CT/TW ngày 08 tháng 8 năm 2018 của Ban Bí thư về đẩy mạnh<br />
và nâng tầm đối ngoại đa phương đến năm 2030. Hà Nội.<br />
Bộ Ngoại giao. (2014). Kỷ yếu hội nghị đối ngoại đa phương thế kỷ 21 và khuyến nghị chính sách đối với Việt Nam.<br />
Hà Nội.<br />
Đảng Cộng sản Việt Nam. (2016). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII. Hà Nội: Văn phòng Trung ương<br />
Đảng.<br />
Ngô Xuân Lịch. (2016). Đối ngoại quốc phòng là kế sách bảo vệ Tổ quốc từ xa. Báo Quân đội nhân dân, số 19891,<br />
ngày 18/8/2016.<br />
Quân ủy Trung ương. (2013). Nghị quyết số 806-NQ/QUTW ngày 31 tháng 12 năm 2013 về hội nhập quốc tế và đối ngoại<br />
về quốc phòng đến năm 2020 và những năm tiếp theo. Hà Nội.<br />
Quốc hội. (2018). Luật Quốc phòng. Hà Nội: Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật.<br />
Đặng Đình Quý. (2015). Đẩy mạnh đối ngoại đa phương phục vụ hội nhập quốc tế. Tạp chí Nghiên cứu quốc tế, số<br />
01 (100), 11-22.<br />
Vũ Chiến Thắng. (2018). Đối ngoại Quốc phòng góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Truy cập 19/8/2019, từ<br />
https://baoquocte.vn<br />
Lê Hoài Trung. (2017). Đối ngoại đa phương Việt Nam trong thời kỳ chủ động và tích cực hội nhập quốc tế. Hà Nội: Nxb<br />
Chính trị quốc gia.<br />
Vũ Tiến Trọng. (2015). Hội nhập quốc tế về quốc phòng dưới góc nhìn đa phương. Tạp chí Quan hệ quốc phòng, số<br />
29 (quý I), 5-10.<br />
Nguyễn Chí Vịnh. (2017). Tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại quốc phòng trong giai đoạn hiện nay. Tạp<br />
chí Cộng sản, 901, 81-83.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
RAISING EFFICIENCY OF MULTILATERAL DENFENSE DIPLOMACY TODAY<br />
NGUYEN NANG NAM<br />
Abstract: The defense diplomacy is an important part of the diplomatic activities of the Party and the<br />
State. Over the past years, the Vietnam People’s Army has boosted multilateral defense diplomacy<br />
and obtained remarkable achievements in this area. This has contributed to building and consolidating<br />
trust with countries, maintaining the peace and stability of the region and the world, raising the<br />
Vietnam’s prestige and status and implementing the duty to protect the country. The article focuses<br />
on clearly defining some aspects of multilateral diplomacy as well as the results of implementing this<br />
over the past years, proposing solutions to improve the efficiency of multilateral defense diplomacy<br />
in the coming years.<br />
Keywords: defense diplomacy, multilateral defense diplomacy, efficiency, defense and security<br />
Received: 25/7/2019; Revised: 19/8/2019; Accepted: 20/8/2019<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br />
104 Số 21 (9/2019)<br />