Nâng cao hiệu quả dạy học môn toán ở các lớp cuối cấp tiểu học trên cơ sở vận dụng lý thuyết kiến tạo

Trần Ngọc Bích và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 120(06): 183 – 188<br /> <br /> NÂNG CAO HIỆU QUẢ DẠY HỌC MÔN TOÁN Ở CÁC LỚP CUỐI CẤP TIỂU<br /> HỌC TRÊN CƠ SỞ VẬN DỤNG LÝ THUYẾT KIẾN TẠO<br /> Trần Ngọc Bích*, Trần Thị Ngọc Anh, Ngô Thị Duyên,<br /> Đinh Thị Hƣơng, Phạm Thị Nhung, Lại Thị Thu Thủy<br /> Trường Đại học Sư phạm – ĐH Thái Nguyên<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Vận dụng lý thuyết kiến tạo trong dạy học nói chung, dạy học môn Toán nói riêng sẽ góp phần<br /> phát triển năng lực ngƣời học, nâng cao hiệu quả dạy học. Qua các hoạt động dạy học, học sinh tự<br /> kiến tạo kiến thức dƣới sự điều khiển, định hƣớng của GV. Đặc biệt, đối với các lớp cuối cấp tiểu<br /> học (lớp 4, lớp 5) thì việc rèn luyện cho học sinh năng lực sáng tạo, năng lực hợp tác, khả năng tự<br /> học … là cần thiết. Do đó, chúng tôi đề xuất một số biện pháp góp phần nâng cao hiệu quả dạy<br /> học môn Toán ở các lớp cuối cấp tiểu học trên cơ sở vận dụng lý thuyết kiến tạo.<br /> Từ khóa: toán tiểu học, Giáo dục tiểu học, dạy học môn Toán, kiến tạo, dạy học kiến tạo.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ*<br /> Toán học là môn học không chỉ trang bị cho<br /> HS kiến thức toán học mà còn góp phần hình<br /> thành ở học sinh (HS) năng lực tƣ duy,<br /> phƣơng pháp làm việc khoa học. Thực tế hoạt<br /> động dạy học (DH) môn Toán hiện nay đƣợc<br /> quy về hoạt động định hƣớng, tổ chức, giúp<br /> đỡ, điều khiển các hoạt động học tập của HS.<br /> Một trong những yếu tố quan trọng dẫn tới<br /> thành công trong quá trình này là ngƣời dạy<br /> phải biết tổ chức cho ngƣời học KT tri thức.<br /> Do đó, vận dụng lý thuyết kiến tạo (KT) trong<br /> DH môn Toán ở tiểu học sẽ góp phần nâng<br /> cao hiệu quả DH, phát huy đƣợc tính tích cực<br /> học tập của HS.<br /> NỘI DUNG<br /> Đôi nét về dạy học kiến tạo<br /> DH KT là DH tổ chức cho HS KT tri thức. Tƣ<br /> tƣởng nền tảng của lý thuyết KT là đặt vai trò<br /> của chủ thể nhận thức lên vị trí hàng đầu của<br /> quá trình nhận thức. Xuất phát từ bản chất của<br /> KT trong nhận thức, nhiều nhà nghiên cứu đã<br /> phân chia KT thành hai lại: KT cơ bản và KT<br /> xã hội.<br /> Học tập theo lý thuyết KT có những ƣu điểm<br /> sau: Tri thức đƣợc KT một cách tích cực bởi<br /> chủ thể nhận thức, không phải tiếp thu một<br /> cách thụ động từ bên ngoài hay bản thân HS<br /> *<br /> <br /> Tel: 0904 321939, Email: bichtransptn@gmail.com<br /> <br /> là ngƣời tích cực chủ động KT ra tri thức.<br /> Nhận thức là một quá trình thích nghi và tổ<br /> chức lại thế giới quan của chính mỗi ngƣời, vì<br /> vậy, học tập theo lý thuyết KT sẽ giúp chủ thể<br /> nhận thức khám phá ra một thế giới mới chƣa<br /> biết tới hoặc chƣa biết đầy đủ [3].<br /> Thực tiễn vận dụng lý thuyết KT trong DH<br /> ở trƣờng tiểu học hiện nay<br /> Chúng tôi đã tiến hành khảo sát 110 giáo viên<br /> (GV) ở một số trƣờng tiểu học của tỉnh Nam<br /> Định, Thái Bình, Thái Nguyên về việc vận<br /> dụng lý thuyết KT trong DH. Kết quả khảo<br /> sát cho thấy 100% GV đều nhận thức đƣợc<br /> vai trò của DH theo thuyết KT nhằm phát huy<br /> đƣợc tính tích cực, chủ động, sáng tạo của<br /> HS, góp phần nâng cao hiệu quả DH môn<br /> Toán. 100% GV đều vận dụng lý thuyết KT<br /> trong dạy học, trong đó 30% GV sử dụng<br /> phƣơng pháp này thƣờng xuyên trong DH,<br /> còn lại 70% GV có vận dụng nhƣng không<br /> thƣờng xuyên. Tuy nhiên, GV còn nhiều lúng<br /> túng vì chƣa có đƣợc những biện pháp cụ thể<br /> vận dụng trong thực tiễn DH.<br /> Một số biện pháp nâng cao hiệu quả DH<br /> môn Toán các lớp cuối cấp tiểu học trên cơ<br /> sở vận dụng lý thuyết KT<br /> Trên cơ sở nghiên cứu lý luận về dạy học KT,<br /> nội dung chƣơng trình môn Toán các lớp cuối<br /> cấp nói riêng, thực tiễn DH môn Toán ở<br /> trƣờng tiểu học hiện nay … chúng tôi đề xuất<br /> 183<br /> <br /> Trần Ngọc Bích và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 120(06): 183 – 188<br /> <br /> một số biện pháp nâng cao hiệu quả DH môn<br /> Toán ở lớp 4, lớp 5 trên cơ sở vận dụng lý<br /> thuyết KT.<br /> <br /> Những lưu ý khi thực hiện biện pháp<br /> <br /> Biện pháp 1: DH khái niệm theo hướng tổ<br /> chức các hoạt động KT<br /> Mục đích của biện pháp<br /> Biện pháp đƣợc xây dựng nhằm: Giúp HS<br /> lĩnh hội kiến thức một cách chủ động, đƣợc<br /> học theo đúng nhịp độ của bản thân; Góp<br /> phần bồi dƣỡng năng lực dự đoán, khái quát<br /> hóa, phát hiện vấn đề … cho HS.<br /> <br /> Trong bƣớc tiếp cận vấn đề hay hình thành<br /> khái niệm, GV nên tổ chức cho HS thảo luận<br /> nhóm để tăng hiệu quả trong quá trình hình<br /> thành kiến thức.<br /> <br /> Cách tiến hành biện pháp<br /> Bƣớc 1: Tiếp cận vấn đề<br /> GV lựa chọn các vấn đề toán học, yêu cầu HS<br /> hoạt động trên các đối tƣợng đƣợc lựa chọn.<br /> Các vấn đề toán học gắn với nội dung của bài,<br /> đồng thời, hƣớng dẫn HS lựa chọn các đối<br /> tƣợng và hoạt động trên các đối tƣợng đƣợc<br /> lựa chọn.<br /> Bƣớc 2: Hình thành khái niệm<br /> Tổ chức cho HS hoạt động trên các đối tƣợng<br /> để làm bộc lộ rõ các đặc điểm cơ bản của khái<br /> niệm cần hình thành. Từ đó giúp HS dự đoán<br /> về khái niệm.<br /> Bƣớc 3: Hoàn thiện và củng cố khái niệm<br /> Tổ chức cho HS hoàn thiện và củng cố sử<br /> dụng khái niệm thông qua hệ thống bài tập<br /> hoặc các trò chơi toán học. Ở bƣớc này, GV<br /> nên toát yếu lại khái niệm để giúp HS hiểu<br /> đúng, hình thành đúng, chính xác khái niệm.<br /> <br /> GV phải tổ chức các hoạt động KT phải phù<br /> hợp với trình độ, đặc điểm nhận thức của HS.<br /> <br /> Ví dụ minh họa: Dạy bài “Giây. Thế kỉ”[1]<br /> theo hướng tổ chức các hoạt động KT<br /> Bƣớc 1: Tiếp cận vấn đề<br /> HS hoàn thành phiếu học tập.<br /> Bƣớc 2: Hình thành khái niệm<br /> <br /> GV yêu cầu HS quan sát mặt đồng hồ và<br /> hƣớng dẫn:<br /> Ngoài kim giờ, kim phút ta còn thấy kim giây.<br /> Khoảng thời gian kim giây đi từ một vạch đến<br /> vạch liền sau nó trên mặt đồng hồ là một giây.<br /> Khi kim giây chạy đƣợc một vòng trên mặt<br /> đồng hồ qua 60 vạch thì kim phút chạy đƣợc<br /> 1 phút.<br /> GV giúp HS nhận xét: Giây là một đơn vị đo<br /> thời gian. 1 phút = 60 giây.<br /> GV giới thiệu cho HS: 1 thế kỉ = 100 năm và<br /> xác định các thế kỉ.<br /> <br /> PHIẾU HỌC TẬP<br /> Bài 1. Đồng hổ chỉ mấy giờ?<br /> <br /> Hình A<br /> Hình B<br /> Hình A đồng hồ chỉ ……………………<br /> Hình B đồng hồ chỉ ……………………<br /> Hình C đồng hồ chỉ ……………………<br /> Bài 2. Điển số thích hợp vào chỗ chấm<br /> 1 ngày = …. giờ<br /> <br /> 184<br /> <br /> Hình C<br /> <br /> 1 giờ = …. phút<br /> <br /> Trần Ngọc Bích và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> Sau đó, GV tổ chức cho HS hoạt động cặp<br /> đôi: Một HS nêu năm và hỏi năm đó thuộc thế<br /> kỉ thứ bao nhiêu ? Chẳng hạn, một HS hỏi:<br /> Năm 1906 thuộc thế kỉ thứ bao nhiêu? HS<br /> còn lại phải trả lời: Năm 1906 thuộc thế kỉ<br /> XX. Sau đó, hai HS đổi vai trò cho nhau.<br /> Bƣớc 3: Hoàn thiện và củng cố khái niệm<br /> Để hoàn thiện và củng cố khái niệm thì GV tổ<br /> chức cho HS hoạt động cá nhân làm bài tập<br /> trong sách giáo khoa và sau đó gọi một vài<br /> HS thực hiện trên bảng.<br /> GV cho HS liên hệ thực tiễn cuộc sống:<br /> - Yêu cầu HS kể tên các hoạt động trong thực<br /> tiễn có sử dụng đơn vị đo thời gian là giây.<br /> - HS năm sinh của mình và xác định xem năm<br /> đó thuộc thế kỉ nào?<br /> Biện pháp 2: DH quy tắc, phương pháp trên<br /> cơ sở vận dụng lý thuyết KT<br /> Mục đích của biện pháp<br /> Biện pháp đƣợc xây dựng nhằm mục đích:<br /> Giúp HS hình thành đƣợc các quy tắc,<br /> phƣơng pháp trong toán học; Giúp HS biết<br /> vận dụng quy tắc, phƣơng pháp vào giải bài<br /> tập; Rèn luyện khả năng tƣ duy, năng lực suy<br /> luận, phán đoán, … cho HS; Giúp HS nắm<br /> đƣợc bản chất của kiến thức, tạo niềm tin<br /> vững chắc cho HS về tri thức mới.<br /> Cách tiến hành biện pháp<br /> Bƣớc 1: Hình thành quy tắc, phƣơng pháp<br /> GV lựa chọn tình huống toán học, yêu cầu HS<br /> lựa chọn đối tƣợng và hoạt động trên các đối<br /> tƣợng đƣợc lựa chọn nhằm giúp HS củng cố<br /> kiến thức cũ và hình thành kiến thức mới.<br /> GV tổ chức cho HS hoạt động trên các đối<br /> tƣợng đã lựa chọn để giúp HS nắm rõ đƣợc<br /> các đặc điểm của đối tƣợng, tạo cơ sở cho<br /> việc hình thành quy tắc và phƣơng pháp mới.<br /> <br /> 120(06): 183 – 188<br /> <br /> Từ đó, HS hoạt động, xem xét và phát hiện ra<br /> các đặc điểm của quy tắc cần hình thành và<br /> đƣa ra dự đoán về quy tắc, phƣơng pháp.<br /> Bƣớc 2: Thực hành sử dụng quy tắc, phƣơng pháp<br /> GV có thể thiết kế các phiếu học tập để HS<br /> làm việc cá nhân hoặc thảo luận nhóm nhỏ để<br /> thực hành sử dụng quy tắc, phƣơng pháp. HS<br /> trình bày kết quả hoạt động của bản thân với<br /> nhóm và cùng với nhóm thống nhất kết quả<br /> hoạt động. Các nhóm báo cáo kết quả hoạt<br /> động của mình trƣớc lớp và đƣa ra ví dụ để<br /> chứng minh cho hoạt động của nhóm.<br /> Bƣớc 3: Củng cố quy tắc, phƣơng pháp<br /> GV thiết kế các hoạt động củng cố quy tắc,<br /> phƣơng pháp giúp HS nắm chắc hơn kiến<br /> thức vừa hình thành. GV có thể thiết kế các<br /> phiếu học tập với các bài tập trắc nghiệm<br /> khách quan vận dụng quy tắc, phƣơng pháp<br /> để kiểm tra mức độ vận dụng quy tắc, phƣơng<br /> pháp và sự linh hoạt trong quá trình vận dụng<br /> của HS. Ngoài ra, GV tổ chức cho HS hoạt<br /> động vận dụng quy tắc, phƣơng pháp vào giải<br /> quyết các vấn đề thực tiễn.<br /> Những lưu ý khi thực hiện biện pháp<br /> - Quá trình KT tri thức phải phù hợp với trình<br /> độ nhận thức và khả năng tƣ duy của HS.<br /> - GV cần tổ chức các hoạt động cho HS tự KT<br /> tri thức mới về các quy tắc và các phƣơng<br /> pháp đã hình thành.<br /> Ví dụ minh họa: Dạy bài “Diện tích hình tam<br /> giác”[2] trên cơ sở vận dụng lý thuyết KT.<br /> Bƣớc 1: Hình thành quy tắc, phƣơng pháp<br /> GV tổ chức cho HS hoạt động nhƣ sau: Cho<br /> hai hình tam giác bằng nhau, GV yêu cầu HS<br /> cắt ghép hai hình tam giác đó thành hình chữ<br /> nhật. HS thực hành cắt ghép theo hình vẽ.<br /> Đƣờng cắt<br /> <br /> E<br /> <br /> A<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1<br /> <br /> D<br /> <br /> 2<br /> <br /> 2<br /> B<br /> <br /> H<br /> <br /> C<br /> <br /> 185<br /> <br /> Trần Ngọc Bích và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> GV giúp HS hình thành công thức tính diện<br /> tích hình tam giác qua hoạt động cắt ghép<br /> hình. Dựa vào kiến thức đã có, HS biết đƣợc<br /> công thức diện tích của hình chữ nhật ABCD<br /> là BC × AB = BC × EH. Từ đó, HS đƣa ra dự<br /> đoán của mình về công thức tính diện tích của<br /> hình tam giác. HS thảo luận nhóm và thống<br /> nhất dự đoán, đƣa ra ví dụ kiểm chứng để trình<br /> bày trƣớc lớp. Các nhóm tranh luận và thống<br /> nhất quy tắc. GV chốt lại quy tắc và công thức<br /> tính diện tích hình tam giác.<br /> Bƣớc 2: Thực hành sử dụng quy tắc, phƣơng pháp<br /> GV tổ chức cho HS thực hành sử dụng quy<br /> tắc, phƣơng pháp vào giải các bài tập trong<br /> sách giáo khoa dƣới dạng hoạt động cá nhân<br /> hoặc hoạt động nhóm. GV cũng có thể đƣa ra<br /> các mô hình của hình tam giác yêu cầu HS đo<br /> độ dài cạnh đáy, đƣờng cao và tính diện tích.<br /> Bƣớc 3: Củng cố quy tắc, phƣơng pháp<br /> GV tổ chức hoàn thiện và củng cố quy tắc cho<br /> HS thông qua bài tập khắc sâu kiến thức cho<br /> HS. Chẳng hạn: “Cho hình bình tam giác<br /> ABC, có chiều cao bằng cạnh đáy. Biết tổng<br /> độ dài của cạnh đáy và chiều cao là 35 m.<br /> Tính diện tích hình tam giác đó?”<br /> GV cho HS liên hệ thực tiễn cuộc sống, chẳng<br /> hạn: Tìm 3 đồ dùng có hình tam giác và tính<br /> diện tích 3 hình tam giác đó.<br /> Biện pháp 3: Tổ chức hoạt động KT trong<br /> DH giải toán<br /> Mục đích của biện pháp<br /> Biện pháp đƣợc xây dựng nhằm mục đích:<br /> Giúp HS biết tìm tòi lời giải và trình bày bài<br /> giải; Rèn luyện khả năng tƣ duy, khả năng lập<br /> luận cho HS.<br /> Cách thực hiện biện pháp<br /> Bƣớc 1: Tìm hiểu bài toán<br /> Bài toán gồm: Những dữ kiện là những cái đã<br /> cho, đã biết trong bài toán, những ẩn số là<br /> những cái chƣa biết và phải tìm. GV đặt câu<br /> hỏi giúp HS nắm đƣợc nội dung của bài toán.<br /> Bƣớc 2: Lập kế hoạch giải<br /> GV thiết kế các hoạt động giúp HS đƣa bài<br /> toán về dạng quen thuộc (quy lạ về quen)<br /> bằng cách huy động kiến thức, kĩ năng đã có<br /> trong kinh nghiệm để xem xét bài toán. Ngoài<br /> 186<br /> <br /> 120(06): 183 – 188<br /> <br /> ra, GV có thể thiết kế hệ thống câu hỏi giúp<br /> HS hình thành cách giải bài toán, biết vận<br /> dụng các phƣơng pháp giải đã biết để thực<br /> hiện giải.<br /> Bƣớc 3: Trình bày bài giải<br /> Trình bày bài giải là quá trình hoàn thiện lời giải<br /> một bài toán. Sau khi tiến hành tìm hiểu nội<br /> dung bài toán, thực hiện lập kế hoạch giải toán,<br /> tiến đến việc thực hiện trình bày bài giải.<br /> Bƣớc 4: Kiểm tra và nghiên cứu lời giải<br /> Việc nghiên cứu lời giải còn cho phép HS<br /> nhìn lại xem đã xét đầy đủ các trƣờng hợp có<br /> thể xảy ra của bài toán hay chƣa, nhất là các<br /> bài toán có liên quan đến những đối tƣợng<br /> hay quan hệ có nhiều khả năng xảy ra. Bằng<br /> cách này dần luyện tập cho HS thói quen<br /> nhìn nhận vấn đề một cách khá toàn diện,<br /> theo nhiều khía cạnh, tránh phiến diện, hời<br /> hợt. GV có thể yêu cầu tìm cách giải khác cho<br /> bài toán để giúp phát triển tƣ duy, khả năng<br /> tìm tòi, khám phá của HS.<br /> Những lưu ý khi tiến hành biện pháp<br /> - GV tổ chức các hoạt động giúp HS suy nghĩ<br /> và tự tìm lời giải cho bài toán.<br /> và phải phân loại đƣợc dạng của bài toán.<br /> Ví dụ minh họa<br /> Ví dụ: Lúc 6 giờ một xe ô tô đi từ A đến B với<br /> vận tốc là 50 km/giờ. Lúc 7 giờ 30 phút một<br /> xe du lịch đi từ B đến A với vận tốc là 65<br /> km/giờ. Hỏi hai xe gặp nhau lúc mấy giờ?<br /> Biết quãng đường từ A đến B dài 420 km.<br /> Bƣớc 1: Tìm hiểu đề bài<br /> GV yêu cầu HS đọc kĩ bài toán và trả lời câu<br /> hỏi. Chẳng hạn:<br /> - Bài toán cho biết gì? (Lúc 6 giờ sáng một xe<br /> ô tô đi từ A đến B với vận tốc là 50 km/giờ.<br /> Lúc 7 giờ 30 phút một xe du lịch đi từ B đến<br /> A với vận tốc là 65 km/giờ. Quãng đƣờng từ<br /> A đến B dài 420 km).<br /> - Bài toán hỏi gì? (Hai xe gặp nhau lúc mấy giờ?)<br /> GV yêu cầu HS tóm tắt bài toán.<br /> Bƣớc 2: Lập kế hoạch giải<br /> GV đƣa ra hệ thống câu hỏi giúp HS xác định<br /> đƣợc kế hoạch giải bài toán. Chẳng hạn:<br /> <br /> Trần Ngọc Bích và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 120(06): 183 – 188<br /> Học sinh<br /> <br /> Giáo viên<br /> + Xe ô tô xuất phát từ lúc mấy giờ?<br /> + Xe du lịch xuất phát từ lúc mấy giờ?<br /> + Thời gian xe ô tô đi từ A đến B trƣớc xe du lịch từ B<br /> đến A đã biết chƣa?<br /> + Muốn tìm thời gian xe ô tô đi từ A đến B trƣớc xe du<br /> lịch đi từ B đến A ta làm nhƣ thế nào?<br /> + Muốn biết trong thời gian 1 giờ 30 phút thì xe ô tô đi<br /> đƣợc bao nhiêu quãng đƣờng thì phải làm nhƣ thế nào?<br /> + Muốn biết khoảng cách giữa hai xe khi xe du lịch bắt<br /> đầu đi từ B ta làm nhƣ thế nào?<br /> +Muốn biết mỗi giờ cả hai xe đi đƣợc bao nhiêu quãng<br /> đƣờng ta phải làm nhƣ thế nào?<br /> + Thời gian để hai xe gặp nhau kể từ lúc 7 giờ 30 phút<br /> là bao lâu?<br /> + Bài toán thuộc dạng toán nào?<br /> <br /> Bƣớc 3: Trình bày lời giải<br /> HS nêu các bƣớc tính, có nhận xét, bổ sung.<br /> Sau đó yêu cầu HS trình bày bài giải.<br /> Bƣớc 4: Kiểm tra và nghiên cứu lời giải<br /> HS tự kiểm tra kết quả và rút ra kinh nghiệm.<br /> HS suy nghĩ và tự đặt câu hỏi: Cách giải nhƣ<br /> vậy đã ngắn gọn chƣa ? Có cách giải nào ngắn<br /> hơn không? Còn cách nào nữa không? …<br /> KẾT LUẬN<br /> DH theo thuyết KT sẽ góp phần phát triển<br /> năng lực tìm tòi, khám phá, năng lực giải<br /> quyết vấn đề, tƣ duy toán học, … cho HS.<br /> Tuy nhiên, trong DH, GV cần vận dụng linh<br /> hoạt các biện pháp sao cho đạt hiệu quả cao<br /> <br /> 6 giờ<br /> 7 giờ 30 phút<br /> Chƣa biết<br /> 7giờ 30 phút – 6 giờ =1 giờ 30 phút<br /> Đổi 1 giờ 30 phút = giờ<br /> 50 ×<br /> <br /> = 75 (km)<br /> <br /> 420 – 75 = 345 (km)<br /> 50 + 65 = 115 (km/h)<br /> 345 : 115 = 3 (giờ)<br /> Toán chuyển động đều<br /> <br /> nhất, góp phần nâng cao chất lƣợng DH môn<br /> Toán trong trƣờng tiểu học. Các biện pháp<br /> đƣợc đề xuất là phù hợp với thực tiễn giáo<br /> dục, vận dụng đƣợc vào quá trình DH môn<br /> Toán ở các lớp cuối cấp tiểu học.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2007), Toán 4, Nhà<br /> xuất bản Giáo dục.<br /> 2. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2007), Toán 5, Nhà<br /> xuất bản Giáo dục.<br /> 3. Phạm Sỹ Nam (2013), Nâng cao hiệu quả dạy<br /> học một số khái niệm giải tích cho học sinh trung<br /> học phổ thông chuyên toán trên cơ sở vận dụng lý<br /> thuyết kiến tạo, Luận án Tiến sĩ Khoa học Giáo<br /> dục, Đại học Vinh.<br /> <br /> 187<br /> <br />