Nghiên cứu Y học<br />
<br />
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br />
<br />
NHÂN MỘT TRƯỜNG HỢP MẤT TOÀN BỘ DA BÌU - DƯƠNG VẬT<br />
Mai Bá Tiến Dũng*, Dương Quang Huy*<br />
<br />
TÓM TẮT<br />
Mất toàn bộ da bìu và dương vật là một cấp cứu hiếm gặp trong thực hành y khoa. Chúng tôi báo cáo một<br />
trường hợp nam 28 tuổi vừa mới lập gia đình bị mất toàn bộ da vùng sinh dục, bộc lộ các tạng cương và 02 tinh<br />
hoàn, sau một tai nạn lao động. Bệnh nhân được điều trị ghép da mỏng bìu – dương vật tại khoa Nam Học bệnh<br />
viện Bình Dân, cho kết quả khả quan về mặt chức năng và thẩm mỹ.<br />
Từ khóa: mất da sinh dục.<br />
<br />
SUMMARY<br />
CASE REPORT OF GENITAL AVULSION<br />
Mai Ba Tien Dung, Dương Quang Huy<br />
* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 1 - 2012: 249 - 252<br />
Genital avulsion is a rare emergency injury in practice of medicine. We report a case of a 28-year-old newly<br />
married patient with avulsion of the penile and scrotal skin, with exposure of the corpora cavernosal and corpus<br />
spongiosum of penis and testes, after an agricultural machine accident. Reconstruction was performed in<br />
Andrology department of Binh Dan Hospital by using a thin split - thickness skin graft, achieving a satisfactory<br />
sexual functions and aesthetic result.<br />
Key words: genital skin loss, genital avulsion.<br />
<br />
MỞ ĐẦU<br />
Cơ quan sinh dục ngoài là nơi thường gặp<br />
của chấn thương niệu dục trong thời chiến và<br />
có thể lên đến 50%(10). Trong khi đó thì chấn<br />
thương sinh dục chỉ chiếm khoảng 7% các chấn<br />
thương hệ niệu dục(1) và mất da toàn bộ vùng<br />
bìu dương vật là một cấp cứu y khoa hiếm gặp<br />
trong thực tế(3). Các báo cáo thường đơn lẻ về<br />
mất da bìu hoặc mất da dương vật và kết quả<br />
điều trị thường chỉ đảm bảo về mặt chức năng<br />
nhưng lại ít bàn về yếu tố thẩm mỹ.<br />
<br />
khoa Đông Hải tỉnh Bạc Liêu khám, cho thuốc<br />
giảm đau (Diclofenac 75mg 01 ống TB) và sau<br />
đó chuyển lên BV Bình Dân trong ngày.<br />
Thăm khám thấy bệnh nhân tỉnh, sinh hiệu<br />
ổn. Vết thương mất da toàn bộ tại dương vật<br />
phía sau rảnh quy đầu và mất da bìu toàn bộ<br />
cho đến bờ hậu môn, hở 02 tinh hoàn. Không<br />
tổn thương thừng tinh 02 bên, niệu đạo, thể<br />
hang và hậu môn (Hình 1).<br />
<br />
NHÂN MỘT TRƯỜNG HỢP MẤT TOÀN BỘ<br />
DA BÌU – DƯƠNG VẬT<br />
Bệnh nhân nam sinh năm 1983 vừa lập gia<br />
đình được 07 tháng, chưa có con, nhập viện<br />
sau một tai nạn lao động. Cùng ngày nhập<br />
viện, bệnh nhân bị máy đuôi tôm quấn vào<br />
quần áo và tuốt toàn bộ da vùng dương vật và<br />
bìu. Bệnh nhân được người nhà đưa đến BV đa<br />
<br />
Hình 1: Tình trạng lúc nhập viện.<br />
<br />
Khoa Nam Học bệnh viện Bình Dân<br />
Tác giả liên lạc: BS Mai Bá Tiến Dũng, ĐT: 0913809110, Email: maibatiendung@yahoo.com<br />
<br />
*<br />
<br />
250<br />
<br />
Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Bình Dân 2012<br />
<br />
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br />
<br />
Nghiên cứu Y học<br />
<br />
Bệnh nhân được tiến hành cắt lọc mô dập<br />
nát ở vùng sinh dục và điều trị ổn định tình<br />
trạng nhiễm trùng trong vòng 07 ngày. Sau<br />
đó, bệnh nhân được tiến hành ghép da mỏng<br />
bìu - dương vật trong vòng 210 phút với mảnh<br />
da mỏng ghép có diện tích lên đến 15 x10 cm<br />
được lấy từ đùi phải. Sau ghép da bệnh nhân<br />
vẫn giữ đước chức năng sinh lý và hài lòng về<br />
mặt thẩm mỹ (Hình 2, 3).<br />
<br />
Hình 3: Hậu phẫu ngày 14 – xuất viện<br />
<br />
BÀN LUẬN<br />
Vết thương mất toàn bộ da bìu và da dương<br />
vật rất hiếm gặp trong thực hành y khoa và<br />
mặc dù không nguy hiểm đến tính mạng<br />
nhưng nó lại gây ảnh hương không nhỏ lên<br />
tâm lý của người bệnh và gia đình về các chức<br />
năng của cơ quan sinh dục.<br />
Hình 2: Ngay sau phẫu thuật<br />
<br />
Tác giả Jack W. McAninch đã đưa ra phát<br />
đồ xử trí cho các trường hợp mất da vùng sinh<br />
dục như sau(6):<br />
<br />
MẤT DA DƯƠNG VẬT<br />
<br />
MẤT DA BÌU<br />
<br />
Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Bình Dân 2012<br />
<br />
251<br />
<br />
Nghiên cứu Y học<br />
<br />
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br />
<br />
Chôn dưới đùi<br />
<br />
Mất da dương vật đơn thuần thường không<br />
khó xử trí do da bìu có tính đàn hồi và thường đủ<br />
để chôn dương vật cũng như phục vụ cho tạo<br />
hình thì hai(7). Nhược điểm của phương pháp này<br />
là phần da dương vật sau đó sẽ rậm lông và có<br />
dạng gợn sóng của da bìu. Nếu dùng vạt da bụng<br />
thì cũng sẽ có nhược điểm rậm lông vùng dương<br />
vật và tỉ lệ thành công không cao(7). Đồng thời,<br />
trong trường hợp mất cả da bìu và da dương vật<br />
thì đòi hỏi phải ghép da do diện tích da bị mất<br />
lớn.<br />
Có đến 50% trường hợp mất da bìu được xử<br />
trí khâu tại chỗ với phần da bìu còn lại(5).<br />
Trong trường hợp diện tích da bìu bị mất lớn,<br />
các phẫu thuật viên thường chọn giải pháp<br />
chôn dưới da đùi hay chuyển vạt da đùi(4). Tuy<br />
nhiên, các phương pháp này không đảm bảo<br />
về mặt chức năng (hiện tượng sinh tinh giảm<br />
do tăng nhiệt độ tại tinh hoàn) cũng như thẩm<br />
mỹ. Đặc biệt trong trường hợp mất toàn bộ da<br />
bìu và cả da dương vật thì không thể áp dụng<br />
các phương pháp kể trên.<br />
<br />
252<br />
<br />
Da bìu có cấu tạo gồm nhiều tuyến tiết, có<br />
lông bao phủ và nhiều rảnh nếp phù hợp với<br />
chức năng trao đổi nhiệt cần thiết cho quá trình<br />
sinh tinh. Bên dưới có hệ thống cơ bám nâng đỡ<br />
như một hệ thống giải nhiệt cần thiết cho quá<br />
trình sinh tinh(2). Theo các tác giả Wang DL,<br />
Wang YM, Zheng H, Feng J, Fu SN, Gao ZY thì<br />
chức năng sinh tinh sẽ không bị thay đổi trong<br />
giai đoạn sớm (03 tháng sau phẫu thuật) tuy<br />
nhiên chức năng này sẽ giảm dần sau đó. Do đó,<br />
ghép da càng mỏng thì càng tốt cho chức năng<br />
sinh tinh(11).<br />
Một vấn đề quan trọng cần bàn đến mà hầu<br />
hết các tác giả đều đồng thuận đó là tỉ lệ thành<br />
công của phẫu thuật phụ thuộc nhiều vào kĩ<br />
thuật ghép da và điều trị nhiễm trùng(8,9). Trong<br />
trường hợp bệnh nhân trên đòi hỏi ghép da riêng<br />
từng tinh hoàn và dương vật, đảm bảo không có<br />
khoảng chết giữa các chỗ nối nhằm đảm bảo<br />
vùng da ghép được nuôi dưỡng tốt.<br />
<br />
KẾT LUẬN<br />
Trong trường hợp bệnh nhân của chúng tôi,<br />
<br />
Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Bình Dân 2012<br />
<br />
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br />
việc ghép da mỏng đem lại hiệu quả về mặt thẩm<br />
mỹ và chức năng sinh lý. Bệnh nhân hoàn toàn<br />
hài lòng về mảng da ghép và khả năng cương<br />
không bị ảnh hưởng. Chúng tôi mong rằng các<br />
trường hợp mất da sinh dục nếu có xảy ra sẽ được<br />
áp dụng ghép da mỏng nhằm bảo toàn các chức<br />
năng sinh lý cũng như mang lại hiệu quả thẩm<br />
mỹ cao.<br />
<br />
TÀI LIỆU THAM KHẢO<br />
1.<br />
2.<br />
<br />
3.<br />
<br />
4.<br />
<br />
Cass AS (1988). Male genital injury from external trauma. In<br />
Cass AS: Genitourinary trauma. Boston. Blackwell Scientific: 257.<br />
Culp DA, Huffman WC (1956). Temperature determination in<br />
the thigh with regard to burying the traumatically exposed testis.<br />
J Urol.76(4): 436-438.<br />
Gencosmanoglu R, Bilkay U, Alper M, Gurler T, Cagdas A<br />
(1995). Late results of spilt-graft penoscrotal avulsion injuries. J<br />
Trauma 39: 1201-1203.<br />
Gudaviciene D, Milonas D (2008). Scrotal reconstruction using<br />
<br />
5.<br />
<br />
6.<br />
7.<br />
<br />
8.<br />
9.<br />
10.<br />
<br />
11.<br />
<br />
Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Bình Dân 2012<br />
<br />
Nghiên cứu Y học<br />
<br />
thigh pedicle flaps after scrotal skin avulsion. Ural Int 81: 122124.<br />
Kwon EO, Pareek G, Fracchia JA, Armenakas NA (2008). Scrotal<br />
reconstruction using rapid intraoperative tissue expansion: a<br />
preliminary report. J Urol 179: 207-209.<br />
McAninch JW (1989). Management of genital skin loss. Urol Clin<br />
North Am 16: 387-397.<br />
Paraskevas KI, Anagnostou D, Bouris C (2003). An extensive<br />
traumatic degloving lesion of the penis. A case report and review<br />
of the literature. Int Urol Nephrol 35: 523–527.<br />
Ratner D (1998). Skin grafting. From here to there. Dermatol<br />
Clin 16: 75–90.<br />
Robson MC, Krizek TJ (1973). Predicting skin graft survival. J<br />
Trauma 13: 213–217.<br />
Smith BA (1987). External genital injuries. In Patton JF: Surgery<br />
in World War II. Office of the Surgeon General and Center of<br />
Military History US Army. Washington DC: 469.<br />
Wang DL, Wang YM, Zheng H, Feng J, Fu SN, Gao ZY, et al<br />
(2004). An experiment study and clinical observation of the<br />
testicle spermatogenesis after scrotum reconstruction. [Article in<br />
Chinese]. Zhonghua Zheng Xing Wai Ke Za Zhi 20: 203-205.<br />
<br />
253<br />
<br />