Nồng độ chì trong máu và yếu tố nguy cơ phơi nhiễm chì ở trẻ em tại Bệnh viện Nhi Đồng 2

Chia sẻ: Trần Thị Hạnh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

38
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài này được tiến hành với mục tiêu nhằm xác định nồng độ chì trong máu (BLL ‐ Blood Lead Level) và các yếu tố nguy cơ phơi nhiễm với chì ở trẻ em nhập khoa Hô Hấp Bệnh Viện Nhi Đồng 2 thành phố Hồ Chí Minh. Nghiên cứu tiến hành cắt ngang trong thời gian tháng 04-05 năm 2012 tại khoa Hô hấp Bệnh viện Nhi Đồng 2 thành phố Hồ Chí Minh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nồng độ chì trong máu và yếu tố nguy cơ phơi nhiễm chì ở trẻ em tại Bệnh viện Nhi Đồng 2

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014 NỒNG ĐỘ CHÌ TRONG MÁU VÀ YẾU TỐ NGUY CƠ PHƠI NHIỄM CHÌ Ở TRẺ EM TẠI BỆNH VIỆN NHI ĐỒNG 2 Huỳnh Hoàng Anh*, Phạm Thị Minh Hồng** TÓM TẮT Mục tiêu nghiên cứu: Xác định nồng độ chì trong máu (BLL ‐ Blood Lead Level) và các yếu tố nguy cơ phơi nhiễm với chì ở trẻ em nhập khoa Hô Hấp Bệnh Viện Nhi Đồng 2 thành phố Hồ Chí Minh. Phương pháp nghiên cứu: cắt ngang trong thời gian tháng 04 ‐ 05 năm 2012 tại khoa Hô hấp Bệnh viện Nhi Đồng 2 thành phố Hồ Chí Minh. Kết quả: Có 311 trẻ tham gia nghiên cứu. Tuổi trung bình 12 tháng, nhóm tuổi dưới 5 tuổi 96,5%, trong đó nhóm tuổi dưới 12 tháng chiếm 51,1%. Tỉ lệ nam/nữ: 1,6/1. Trẻ cư ngụ tại TPHCM 46,9%. BLL trung bình 3,6 (1,65 – 6,1) μg/dl, BLL > 5 μg/dl 35,4%, BLL ≥ 10 μg/dl 7,1%. Có 0,3 % gia đình sử dụng bình acquy cũ để làm vật dụng trong nhà, 16,4% trẻ có cha mẹ hàn chì tại nơi làm việc. Tỉ lệ trẻ sống gần giao lộ đông đúc 27,3%. Trong gia đình có người từng dùng thuốc dân gian hoặc cổ truyền 40,5%. BLL trung bình của nhóm dưới 12 tháng tuổi thấp nhất 1,65(1,65 – 3,6) μg/dl, BLL trung bình nhóm cư ngụ tại Bình Dương cao nhất 5,4 (1,65 – 7,9) μg/dl, BLL trung bình nhóm có đi học 5,7 (4,1 – 8,15) μg/dl và nhóm có cha mẹ tái chế hoặc nấu chảy kim loại tại nơi làm việc 5,5 (4,4 – 6,5) μg/dl. BLL > 5 μg/dl liên quan có ý nghĩa với nhóm tuổi 12 – 24 tháng (OR = 5,85; Khoảng tin cậy (KTC) 95%; 3,15 – 10,85), nhóm có đi học (OR = 4,61; KTC 95%; 2,67 – 7,99), nhóm cư ngụ tại Bình Dương (OR = 3,04; KTC 95%; 1,63 – 5,68), nhóm sử dụng nước mưa (OR = 2,36; KTC 95%; 0,98 – 5,67) và nhóm có cha mẹ tái chế hoặc nấu chảy kim loại tại nơi làm việc (OR = 4,08; KTC 95%; 0,94 – 17,64). Kết luận: BLL trung bình trong nghiên cứu cao, tương đương với các nước trong khu vực Đông Nam Á và Trung Quốc. Các yếu tố lứa tuổi, nơi cư trú, đi học, nguồn nước và nghề nghiệp cha mẹ có liên quan với BLL cao. Từ khóa: nồng độ chì trong máu. ABSTRACT BLOOD LEAD LEVEL AND RISK FACTORS OF LEAD EXPOSURE IN CHILDREN AT CHILDREN’S HOSPITAL 2 Huynh Hoang Anh, Pham Thi Minh Hong * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 ‐ Supplement of No 1 ‐ 2014: 426 ‐ 433 Objectives: The purpose of this study was to determine blood lead level (BLL) and risk factors of lead exposure in children admitted to the Respiratory Department, Children’s Hospital 2, Ho Chi Minh city. Methods: A cross‐sectional study was conducted from April to May 2012 at the Respiratory Department, Children’s Hospital 2, Ho Chi Minh city. Results: 311 children were enrolled in this study and their mean age was 12 months. 96.5% of them were under 5 years and 51.1% under 12 months. The male to female ratio was 1.6/1. 46.9% of them live in Ho Chi Minh city. The average BLL was 3.6 (1.65 – 6.1) μg/dl; 35.4% of them had BLL > 5 μg/dl and 7.1% had BLL ≥ 10 μg/dl. 0.3% of families used casings of old batteries inside the house for furnitures. 16.4% of parents do * Bệnh viện Nhi Đồng 2 ** Bộ Môn Nhi, Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh Tác giả liên lạc: BSNT. Huỳnh Hoàng Anh ĐT: 0902417717 Email: h_anh1311@yahoo.com 426 Chuyên Đề Sức Khỏe Sinh Sản và Bà Mẹ Trẻ em Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014 Nghiên cứu Y học welding at work. 27.3% of children live near a busy intersection. 40.5% of families ever used traditional medicines or folk medicines. The lowest average BLL [1.65 (1.65 – 3.6) μg/dl] was found in children under 12 months while the highest average BLL [5.4(1.65 – 7.9)μg/dl] in children who live in Binh Duong province. The average BLL of school children was 5.7 (4.1 – 8.15) μg/dl, children whose parents do metal recycling or melting at work 5.5 (4.4 – 6.5) μg/dl. BLL > 5 μg/dl was significantly related to children age 12‐24 months (OR = 5.85; CI 95%; 3.15 – 10.85), school children (OR = 4.61; CI 95%; 2.67 – 7.99), children located in Binh Duong province (OR = 3.04; CI 95%; 1.63 – 5.68), using rainwater (OR = 2.36; CI 95%; 0.98 – 5.67) and children whose parents do metal recycling or melting at work (OR = 4.08; CI 95%; 0.94 – 17.64). Conclusions: The average BLL found in the study is high, similar to other Southeast Asian countries and China. Factors including age, location, school children, source of drinking water and parental occupation were related to the elevated BLL. Key words: blood lead level. ĐẶT VẤN ĐỀ ĐỐI TƯỢNG ‐ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Ngộ độc chì là một trong những bệnh tật do môi trường phổ biến nhất, chiếm 0,6% gánh nặng bệnh tật toàn cầu(18). Trẻ em bị ảnh hưởng do tiếp xúc với chì nhiều hơn người lớn(4,14). Chì ảnh hưởng đến hầu hết mọi cơ quan sống nhưng hậu quả lâu dài chủ yếu trên hệ thần kinh trung ương và ngoại biên(4,6). Ngưỡng nồng độ chì trong máu an toàn theo khuyến cáo của CDC là 5 μg/dl (35,4%), 22 trẻ có BLL ≥ 10 μg/dl (7,1 %) và 9 trẻ có BLL > 20 μg/dl, 3 trẻ BLL > 35 μg/dl. Do số lượng trẻ có BLL > 10μg/dl chiếm số lượng ít 22 trẻ (7,1%) so với nhóm có BLL 5μg/dl(10) nên chúng tôi chia nhóm BLL >5μg/dl và BLL ≤ 5μg/dl để phân tích các nguy cơ phơi nhiễm chì của trẻ. 159 (51,1) 75 (24,1) 42 (13,5) 35 (11,3) BLL Giới Nam Nữ BLL (µg/dl) 3,7 (1,65 – 6,52) 3,6 (1,65 – 5,8) p 0,786 Bảng 3: BLL theo nơi cư ngụ Tỉnh/ Thành Phố N (%) BLL p Bình Dương 59 (19%) 5,4 (1,65 – 7,9) Bà Rịa – Vũng Tàu 16 (5,1%) 4,6 (1,65 – 4,08) Đồng Nai 39 (12,5%) 4 (1,65 – 7,7) Dak Nông 5 (1,6%) 3,8 (1,65 – 8,7) Lâm Đồng 8 (2,6%) 3,6 (1,65 – 4,38) 0,007 Toàn bộ 311 (100%) 3,6 (1,65 – 6,10) TPHCM 146 (46,9%) 1,7 (1,65 – 5,35) Bình Phước 21 (6,8%) 1,7 (1,65 – 4,35) Long An 2 (0,6%) * Khác 15 (4,8%) 1,7 (1,65 – 7,33) Bảng 1: BLL trung bình theo nhóm tuổi Số lượng (%) Bảng 2: BLL trung bình theo giới tính BLL theo nơi cư ngụ BLL trung bình theo nhóm tuổi Nhóm tuổi (tháng) 1 – 12 12 – 24 24 – 36 > 36 BLL trung bình theo giới tính p 1,65 (1,65 – 3,6) 5,3 (3,63 – 7,6) < 0,001 4,9 (1,65 – 7,4) 5,5 (3,7 – 7,9) BLL trung bình theo các nguy cơ phơi nhiễm chì Bảng 4: BLL trung bình theo các nguy cơ phơi nhiễm chì Nguy cơ về phơi nhiễm chì Trẻ có đi học không Trước đây hoặc hiện nay có ai trong gia đình tham gia vào việc tái chế chì không Cha mẹ trẻ có làm việc tại trạm xăng hoặc tại gara sữa chữa xe hơi không Cha mẹ trẻ có làm đồ gốm hoặc sơn màu đồ gốm không Cha mẹ trẻ có hàn chì tại nơi làm việc không Cha mẹ trẻ có tái chế hoặc nấu chảy kim loại tại nơi làm việc không Trình độ văn hóa cao nhất trong gia đình Nguồn nước Nhà có được sơn bên trong không Nhà có được sơn bên ngoài không 428 Có Không Có Không Không Có Không Có Không Có Không Có Mù chữ Đi học Trung học phổ thông Đại học Sau đại học Nước máy Nước đóng chai Nước mưa Nước giếng Không Có Không biết Không Có BLL 5,7(4,10– 8,15) 1,65(1,65– 5,1) 4,3(2,3 – 5,6) 3,6(2,5 – 5,7) 3,7(1,65 – 6,5) 1,65(1,65– 5,3) 3,6(1,65– 6,43) 5(3,2 – 7,12) 3,65(2,1 – 6,5) 3,6(2,23 – 6,3) 3,6(1,65 – 5,8) 5,5(4,4 – 6,55) 3,8(3,3 – 7,8) 3,8(1,65– 8,01) 3,6(1,65 – 7,9) 1,65(1,65– 5,3) 3,33(1,8–5,02) 1,65(1,65– 5,2) 4(1,65 – 6,2) 5,4(3,28– 7,95) 3,65(1,65– 6,68) 3,6(1,65 – 5,4) 3,7(1,87 – 5,6) 4,68(2,1 – 6,89) 3,4(2,1 – 5,89) 3,7(2,5 – 6,56) p 5 μg/dl) Bảng 5: Mối liên quan giữa các yếu tố nguy cơ với BLL cao (> 5 μg/dl) Các biến số Giới Nam Nữ 1 – 12 12 – 24 Nhóm tuổi (tháng) 24 – 36 > 36 Trẻ có đi học Trẻ sống gần đường phố hoặc giao lộ đông đúc Trong gia đình có người dùng thuốc cổ truyền hoặc dân gian Cha mẹ trẻ có hàn tại nơi làm việc Cha mẹ trẻ có tái chế hoặc nấu chảy kim loại tại nơi làm việc Nguồn nước Nước máy uống Nước đóng chai Địa chỉ N (%) N = 311 67 (21,54) 43 (13,83) 159 (51) 75 (24) 42 (14) 35 (11) Odds Ratio và khoảng tin cậy 95% (*) 1 0,99 (0,61 – 1,6) 1 5,85 (3,15 – 10,85) 2,62 (1,57 – 3,27) 2,14 (1,63 – 2,8) P(*) < 0,001 < 0,001 < 0,001 47 (15,11) 4,61 (2,67 – 7,99) < 0,001 27 (9) 0,8 (0,47 – 1,36) 0,42 47 (15,11) 1,1 (0,69 – 1,76) 0,68 22 (7) 1,47 (0,87 – 2,51) 0,15 5 (2) 4,08 (0,94 – 17,64) 0,04 103 (33,1) 1 0,961 97 (33,1) 2 (1,12 – 3,69) 0,05 Nước mưa 6 (1,9) 2,36 (0,98 – 5,67) 0,02 Nước giếng 105 (33,8) 1,16 (0,95 – 1,41) 0,15 TPHCM Bình Dương Đồng Nai Long An Bà Rịa –Vũng Tàu Bình Phước Dak Nông Lâm Đồng Khác 146 (46,9) 59 (19) 39 (12,5) 2 (0,6) 16 (5,1) 21 (6,8) 5 (1,6) 8 (2,6) 15 (4,8) 1 3,04 (1,63 – 5,68) 1,43 (1 – 2,06) 0,001 0,86 (0,62 – 1,2) 0,89 (0,71 – 1,12) 0,92 (0,63 – 1,33) 0,86 (0,63 – 1,16) 1,1 (0,96 – 1,26) < 0,001 0,05 1 0,37 0,33 0,65 0,32 1,18 (*) Odd Ratio, khoảng tin cậy 95% và p được xác định bởi phân tích hồi qui logistic đơn biến. BÀN LUẬN Nhóm trẻ trong nghiên cứu của chúng tôi là cắt ngang tại khoa Hô Hấp‐ Bệnh Viện Nhi Đồng 2, nên chúng tôi không nhắm vào đối tượng có nguồn phơi nhiễm cụ thể và rõ ràng nào. Chúng tôi chọn khoa Hô Hấp vì đối với những ảnh hưởng của chì lên cơ thể thì hầu như không thấy ghi nhận có hệ hô hấp, mặc dù đường hô hấp là một trong những con đường tiếp xúc trong chu trình ngộ độc chì. Và chúng Nhi Khoa tôi thu thập mẫu máu làm xét nghiệm chì từ mẫu máu xét nghiệm bệnh nền làm trẻ phải nhập viện. Bên cạnh thu thập kết quả BLL của tất cả những trẻ trong nghiên cứu, chúng tôi còn phỏng vấn trực tiếp cha mẹ trẻ về những yếu tố nguy cơ phơi nhiễm có thể dẫn đến BLL ở mức độ cao như lứa tuổi, địa chỉ nhà, trẻ có đi học (có tiếp xúc với môi trường ngoài nhà), các yếu tố nguy cơ nghề nghiệp về phơi nhiễm chì, của trẻ lẫn những người cùng sống trong một nhà, các 429 Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014 nguồn có khả năng là nguồn phơi nhiễm chì trong gia đình như nguồn nước, sơn nhà, môi trường sống gần đường phố hoặc giao lộ đông đúc, và thói quen dùng thuốc cổ truyền, thuốc dân gian hay sản phẩm không rõ nguồn gốc cũng như chưa được kiểm định về mức độ chì an toàn trong sản phẩm điển hình là đồ chơi trẻ em… BLL trung bình Trong nghiên cứu của chúng tôi, số trẻ có BLL > 10μg/dl là 7,1%. Trong đó BLL trung bình là 3,6 (1,65 – 6,10) μg/dl. So với kết quả từ nghiên cứu phơi nhiễm chì của trẻ em ở làng tái chế chì Đông Mai, tỉnh Hưng Yên năm 2012, tỷ lệ BLL > 10μg/dl là 100% và BLL trung bình là 34,8 μg/dl(17), những kết quả từ nghiên cứu của chúng tôi là thấp hơn nhiều. Điều này có thể lý giải được là do sự khác nhau trong cách chọn mẫu. Chúng tôi chọn mẫu không nhắm vào những đối tượng có nguy cơ phơi nhiễm chì rõ ràng, cố gắng chọn mẫu có thể đại diện cho cộng đồng và ít bị nhiễu nhất. Còn trong nghiên cứu của Wallace, dân số mẫu là trẻ em sống trong làng tái chế chì, vì thế trẻ có nguồn phơi nhiễm chì trực tiếp và rõ ràng là công việc tái chế chì. Nghiên cứu tại Đông Mai đã cho thấy rằng các hoạt động tái chế chì tại nhà có liên quan với mức độ BLL cao có ý nghĩa thống kê (p=0,007)(17). Do đó kết quả từ nghiên cứu này với nghiên cứu của chúng tôi là khác biệt nhiều về BLL trung bình. Vì tính tương đồng về địa dư, khí hậu, các đặc điểm kinh tế của các nước trong khu vực, nên với kết quả tần suất BLL > 10μg/dl trong nghiên cứu, chúng tôi nhận thấy cũng tương đồng với một số nước trong khu vực Đông Nam Á và Trung Quốc. Bảng 6: Tỉ lệ BLL > 10μg/dl và BLL trung bình một số nước trong khu vực Quốc gia Việt Nam Thái Lan(10) Malaysia(11) Philippine(15) 430 Số Tỉ lệ BLL BLL trung bình lượng >10µg/dl (%) (µg/dl) 311 7,1 3,6 296 8,1 5.7 346 6,4 5.3 1861 21(*) 6.9 Indonesia 1(1) Indonesia 2(12) Trung Quốc(13) 397 108 1344 32(**) 7,5 8 8.6 6.8 6.2 Bảng trên ta thấy tần suất BLL > 10μg/dl ở Indonesia 1 là cao vượt bậc, 32%. Đây là kết quả từ nghiên cứu BLL và các yếu tố nguy cơ ngộ độc chì trong số những trẻ ở Jakarta vào tháng 06/2001, trước khi chính phủ nước này thực hiện loại bỏ chì trong xăng vào 07/2001. Những nghiên cứu còn lại được thực hiện sau khi đã loại bỏ xăng pha chì ở các nước này một thời gian. (**) Mặc dù nghiên cứu ở Philippin thực hiện sau khi nước này đã loại bỏ xăng pha chì nhưng tỉ lệ BLL > 10μg/dl ở nước này cũng còn cao. Đây là kết quả từ nghiên cứu đánh giá BLL trong số những trẻ sống tại vùng nông thôn tại Philippin, trong khi các nghiên cứu còn lại không tập trung vào vùng nông thôn. (*) BLL trung bình theo nhóm tuổi Tuổi trung bình tham gia trong nghiên cứu của chúng tôi là 12 (6 – 24) tháng. Do đặc thù của bệnh lý đường hô hấp thường gặp ở những trẻ 36 tháng tuổi (đa phần từ 36 – 60 tháng) đều cao hơn so với nhóm tuổi 1 – 12 tháng. Điều này phù hợp với đặc tính hành vi tay miệng và sự hoạt động bên ngoài nhà nhiều hơn ở những lứa tuổi này làm gia tăng nguy cơ phơi nhiễm chì. Tương tự chúng tôi cũng tìm thấy kết quả này trong nghiên cứu đánh giá BLL trong số những trẻ sống tại vùng nông thôn tại Philippin(15,1) cho thấy BLL tăng từ sau 12 tháng tuổi đến 30 – 36 tháng và sau đó giảm dần. BLL trung bình theo giới tính Chúng tôi có trẻ nam chiếm 61,1%, nữ chiếm 38,9%, tuy nhiên chúng tôi không thấy có sự liên Chuyên Đề Sức Khỏe Sinh Sản và Bà Mẹ Trẻ em