ONG ĐỐT

Chia sẻ: Nguyen Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:0

Thêm vào BST

Báo xấu

74
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'ong đốt', y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: ONG ĐỐT

ONG ÑOÁT I. ÑAÏI CÖÔNG: Ong ñoát laø moät tai naïn treû em ôû tuoåi ñi hoïc thöôøng do choïc phaù toå ong vaø gaëp nhieàu vaøo muøa heø. Bieán chöùng nguy hieåm coù theå gaây töû vong laø soác phaûn veä. Rieâng ôû ong voø veõ: suy thaän caáp, taùn huyeát, tieåu Myoglobin do tieâu cô vaân. II. CHAÅN ÑOAÙN: 1. Coâng vieäc chaån ñoaùn: a) Hoûi beänh:  Ñaëc ñieåm ong: do ngöôøi nhaø mang con ong ñeán hay moâ taû toå ong vaø hình daïng con ong. Ong voø veõ: thaân daøi, buïng thon, mình vaøng coù vaïch ñen, thöôøng laøm toå treân caây vaø maùi nhaø.  Thôøi ñieåm ong ñoát  Tieàn söû dò öùng b) Laâm saøng:  Ñeám soá löôïng noát chích.  Daáu hieäu taïi choã: maån ñoû, ngöùa, ñau. Noát chích cuûa ong voø veõ coù daáu hoaïi töû.  Toaøn thaân: Phuø, maët ñoû, ngöùa Maïch, huyeát aùp, maøu da, nhòp thôû Löôïng nöôùc tieåu, maøu nöôùc tieåu c) Caän laâm saøng  Chöùc naêng gan, thaän, ion ñoà  Ong voø veõ: CPK, myoglobin nieäu, hemoglobin nieäu, TPTNT 2. Chaån ñoaùn ong voø veõ ñoát:  Beänh söû: ong voø ve ñoát: ong maøu vaøng coù khoang ñen, thöôøng laøm toå treân caây.  Laâm saøng: Taò choã: ñoû vaø coù hoaïi töû ôû giöõa veát chích Coù hoaëc khoâng keøm theo soác phaûn veä, suy thaän caáp II. ÑIEÀU TRÒ: 1. Nguyeân taéc ñieàu trò  Phaùt hieän vaø ñieàu trò ngay soác phaûn veä  Ñieàu trò bieán chöùng: suy thaän caáp, suy hoâ haáp.  Phoøng ngöøa vaø ñieàu trò nhieãm truøng veát caén. 2. Ñieàu trò ban ñaàu  Ñieàu trò soác phaûn veä: (Xem phaùc ñoà ñieàu trò soác phaûn veä) Thöôøng xaûy ra sôùm trong vaøi phuùt ñeán vaøi giôø, gaëp ôû taát caû caùc loaïi ong.  Taát caû caùc tröôøng hôïp ong ñoát caàn ñöôïc theo doõi saùt trong 6 giôø ñaàu, ñeå phaùt hieän soác phaûn veä. Sau ñoù neáu ñieàu trò ngoaïi truù phaûi höôùng daãn caùc daáu hieäu naëng caàn taùi khaùm ngay: tieåu ít, thay ñoåi maøu nöôùc tieåu, khoù thôû.
Tieâu chuaån nhaäp vieän: - Soác phaûn veä hoaëc coù phaûn öùng dò öùng - Ong voø veõ ñoát > 10 muõi  Saên soùc veát thöông: röûa veát thöông vôùi Betadine hoaëc Blue methylene. 3. Ñieàu trò tieáp theo: 3.1. Tieåu Hemoglobine vaø Myoglobine Thöôøng xuaát hieän sau 24-72 giôø do taùn huyeát (tieåu hemoglobine), huûy cô (tieåu myoglobine). Ngoaïi tröø khi taùn huyeát coù thieáu maùu caàn buø maùu, caùc tröôøng hôïp khaùc caàn truyeàn dòch vaø löôïng dòch taêng hôn nhu caàu ñeå phoøng ngöøa suy thaän do tieåu hemoglobin, myoglobin vaø ñieàu chænh roái loaïn ñieän giaûi, ñaëc bieät chuù yù taêng kali maùu. Tieåu Myoglobin: kieàm hoùa nöôùc tieåu ñeå taêng thaûi myoglobin qua thaän: Dung dòch Dextrose 5% trong 0,45% saline 500ml (Dextrose 10% 250 ml - + Normalsaline 250 ml), pha theâm 50 ml Natri Bicarbonate 4,2%. Truyeàn toác ñoä 7 ml/kg/giôø ñeán khi khoâng coøn tieåu myoglobine, thöôøng ôû ngaøy thöù 3. Coù theå keát hôïp vôùi truyeàn dung dòch Manitol 20%. - Giöõ pH nöôùc tieåu > 6,5. - 3.2. Suy thaän caáp Suy thaän caáp laø bieán chöùng muoän (3-5 ngaøy) thöôøng gaëp ôû ong voø veõ ñoát treân 20 muõi. Suy thaän laø do toån thöông tröïc tieáp cuûa ñoäc toá treân thaän hay do haäu quaû tieåu myoglobin hoaëc hemoglobin. Vì vaäy caùc tröôøng hôïp ong voø veõ ñoát trong nhöõng ngaøy ñaàu phaûi theo doõi saùt löôïng dòch nhaäp, nöôùc tieåu vaø xeùt nghieäm TPTNT, chöùc naêng thaän moãi ngaøy nhaát laø caùc tröôøng hôïp coù tieåu Hemoglobin vaø myoglobin. Khi coù suy thaän caàn haïn cheá dòch, ñieàu trò roái loaïn ñieän giaûi (xem theâm phaùc ñoà suy thaän caáp). Thöôøng suy thaän caáp do ong ñoát töï hoài phuïc khoâng di chöùng sau 14-21 ngaøy.  Chæ ñònh loïc thaän hay thaåm phaân phuùc maïc: - Phuø phoåi caáp. - Taêng kali maùu naëng khoâng ñaùp öùng ñieàu trò noäi khoa. - Toan maùu khoâng ñaùp öùng Bicarbonate. - Hoäi chöùng ureâ huyeát cao. 3.3. Soác muoän: Caùc tröôøng hôïp soác xaûy ra muoän sau 12-24 giôø thöôøng do haäu quaû cuûa toån thöông ña cô quan: vaøng da, thieåu nieäu, giaûm theå tích maùu vôùi CVP thaáp, chöùc naêng co boùp cô tim giaûm. Xöû trí: buø dòch vôùi höôùng daãn CVP vaø thuoác vaän maïch Dopamine hoaëc Dobutamine. 3.4. Suy hoâ haáp: Suy hoâ haáp do ARDS xuaát hieän sôùm trong 24-48 giôø ñaàu keøm hình aûnh phuø phoåi treân Xquang nhöng CVP bình thöôøng.
Ñieàu trò baèng NCPAP hay thôû maùy vôùi PEEP cao 6-10 cm H2O 3.5. Khaùng sinh:  Neáu coù nhieãm truøng veát ñoát hay do ong voø veõ ñoát >10 muõi: Khaùng sinh cephalosporine theá heä 1: Cephalexine 25-50 mg/kg/ngaøy (U), chia 3-4 laàn.  Neáu coù baèng chöùng nhieãm truøng toaøn thaân nhö soát, baïch caàu taêng chuyeån traùi: Cefazolin 50-100 mg/kg/ngaøy TB hay TM, caàn giaûm lieàu khi suy thaän 3.6. Corticoide: Hieän nay khoâng söû duïng do hieäu quaû coøn baøn caõi, ngoaïi tröø soác phaûn veä. 4. Theo doõi:  Daáu hieäu sinh toàn, löôïng nöôùc tieåu, maøu saéc nöôùc tieåu.  Löôïng xuaát nhaäp, caân naëng moãi ngaøy khi bieåu hieän thieåu nieäu.  Ion ñoà, TPTNT.
LÖU ÑOÀ XÖÛ TRÍ ONG ÑOÁT Ong ñoát Soác phaûn veä + - Ñieàu trò soác Ong voø veõ phaûn veä  10 veát ñoát hoaëc Tieåu ñoû hoaëc tieåu ít Daáu hieäu naëng - + Nhaäp vieän Ñieàu trò ngoaïi truù XN: CN gan, thaän, ion Theo doõi: löôïng, ñoà, CPK, TPTNT, Hb maøu saéc nöôùc tieåu nieäu, myoglobine nieäu Td: khoù thôû, löôïng, maøu saéc nöôùc tieåu, soác ARDS Tieåu Hb / Suy thaän Myoglobin nieäu Thaän nhaân taïo NCPAP Kieàm hoaù nöôùc Loïc maùu lieân tuïc tieåu