thuật tư tưởng: phần 1

Lời nói đầu<br /> <br /> Tư tưởng ở một con người là vấn đề rất quan trọng mà cũng rất<br /> phức tạp.<br /> <br /> Do vậy không phải ai cũng hiểu và làm chủ tư tưởng của mình.<br /> <br /> - Tư tưởng là gì?<br /> - Làm thế nào để giúp tư tưởng đúng?<br /> <br /> Đây là những vấn đề cốt lõi mà nội dung cuốn THUẬT TƯ<br /> TƯỞNG sẽ làm rõ hơn, giúp người đọc lĩnh hội được nhiều vấn đề<br /> bổ ích.<br /> <br /> Được sự đồng ý của người đại diện tác giả, chúng tôi in cuốn<br /> sách trên có sửa chữa đôi chỗ để bạn đọc dễ tiếp thu.<br /> <br /> Tư tưởng là một vấn đề lớn vừa có tính khoa học vừa có tính<br /> nghệ thuật, do vậy đây cũng chỉ là tài liệu để bạn đọc tham khảo là<br /> chính và cũng khó tránh khỏi những khiếm khuyết, rất mong bạn<br /> đọc lượng thứ và đóng góp trao đổi thêm.<br /> <br /> Nhà Xuất Bản Thanh Niên<br /> <br />  <br /> <br /> Tựa (trích)<br /> <br /> Pascal nói: “Con người là một cọng sậy yếu đuối hơn hết trong<br /> mọi tạo vật. nhưng là một cọng sậy có tư tưởng. Có cần gì tất cả<br /> hoàn vũ hợp sức lại để tiêu diệt nó: Một hơi khí, một giọt nước cũng<br /> đủ giết chết nó rồi. Nhưng, nếu hoàn vũ nghiền nát nó đi, con người<br /> vẫn cao trọng hơn kẻ giết nó, bởi nó biết nó chết, còn thế lực của<br /> hoàn vũ đàn áp nó, hoàn vũ không biết gì hết… Tất cả phẩm giá của<br /> ta là nơi tư tưởng… Và nhất là tư tưởng cho đúng”.<br /> <br /> Thật quả như thế. Con người sở dĩ khác vạn vật là nhờ nơi tư<br /> tưởng. Đừng nói chi đến chỗ phân biệt giữa người và vật làm gì, ngay<br /> giữa người và người, kẻ văn minh bản khai, kẻ trí thức người chậm<br /> hiểu cũng do nơi tư tưởng mà phân cao thấp.<br /> <br /> Tập tư tưởng cho đúng, là điều cần thiết hơn nữa, là một phận sự<br /> khẩn cấp của tất cả những người hữu tâm đến danh dự làm người của<br /> mình, đến trách nhiệm của mình trong gia đình, trong quê hương,<br /> trong nhân loại. Làm cha mẹ mà tư tưởng sai, là hại cho cả một gia<br /> đình. Làm thầy mà tư tưởng sai, là hại cho chả nhóm học sinh. Làm<br /> chủ một nước mà tư tưởng sai, là hại cho cả một nước ấy.<br /> <br /> Kẻ thiếu quan năng của tư tưởng là kẻ sống dưới quyền chỉ huy<br /> của dục vọng, của thói quen… sống như một con vật. Cho nên, đối với<br /> mình, tư tưởng là phương pháp duy nhất để tự giải thoát vậy.<br /> <br /> Người ta thường bảo: Chân lý phải có một giá trị cụ thể và thực<br /> dụng. Đành thế, nhưng sự thực dụng của nó cũng không nên làm mục<br /> đích duy nhất đến thu hút tất cả tâm tư tình cảm của ta vào đó.<br /> <br /> Thường những thứ chân lý không có tính cách thực dụng lại càng<br /> thực dụng gấp đôi: khi người ta tìm nó với một tấm lòng thản nhiên<br /> vô tư lợi thì chân lý lại hiện ra một cách rõ ràng đúng đắn hơn. Con<br /> người thường bị tình cảm quyến rũ, lôi cuốn nên hay lẫn lộn sự thật<br /> với sự thật theo ý ta muốn. Sự ao ước thấy “chân lý của mình” được<br /> thực tiễn hóa, thường hay khiến cho nó bị thiên lệch đi. Một nhà tư<br /> tưởng có nói: “cần thiết là thấy được sự vật y như nó đã xảy ra, chớ<br /> không nên thấy nó theo như ý ta muốn cho nó phải xảy ra như thế<br /> nào”. Tình cảm mà để chen vào óc phán đoán, thì nhất định nó làm<br /> cho sự phán đoán của ta phải sai đi. Tình, nó có những lý lẽ riêng của<br /> nó mà lý không thể nào hiểu được. Bởi vậy, chân lý mà muốn cho nó<br /> được chân gần lý[1], cần phải được nhiều người chứng nhận để cho<br /> nó pha bớt cái “mùi” chủ quan đi. Tuy nhiên, đây cũng không phải là<br /> một nguyên tắc tuyệt đối, vì nếu phần đông suy nghĩ phán đoán theo<br /> dục vọng thì dẫu là của cả thiên hạ đều tán dương phụ họa vẫn là sai<br /> lầm. Trái lại, một chân lý mà cả thiên hạ đều khinh khi, chế nhạo vẫn<br /> là chân lý. Dầu sao, sự dò hỏi ý kiến kẻ khác, nhất là những ý kiến của<br /> những kẻ đối lập của ta, giúp cho ta rất nhiều trong khi tìm chân lý.<br /> Tư tưởng mà đi có một chiều, thật là nguy hiểm…<br /> <br /> Học tư tưởng hầu như bây giờ không biết phải tìm kiếm nơi đâu.<br /> Tìm nơi sách vở báo chí chăng? Hiện thời tôi chưa thấy có sách nào<br /> nói đến một cách rõ ràng chu đáo. Phần nhiều là những sách giải trí<br /> hoặc những sách giúp ta về tài liệu để rộng thấy xa nghe, biết được<br /> nhiều chuyện xưa tích cũ, hoặc nghiên cứu tư tưởng của ông hiền<br /> này, ông thánh nọ… Tuyệt nhiên, chưa thấy có quyển nào bàn đến cái<br /> nền tảng tinh thần ấy cho vỡ vạc. Gốc có vững, sau này tha hồ muốn<br /> học gì thì học, như gấm thêu hoa, học lực của mình mới có thể tiến bộ<br /> một cách khả quan và chắc chắn được. Thiếu nó là một thiếu sót rất<br /> lớn vậy.<br /> <br /> Sách này viết ra là để bồi bổ vào chỗ khuyết ấy. Chủ ý của tác giả<br /> là giúp cho thanh niên hiếu học một cơ sở cho tinh thần để cho các<br /> bạn còn đi xa hơn nữa. Tác giả không hề bao giờ có cao vọng là đã<br /> “nói được tiếng cuối cùng” của thuật tư tưởng. là một nghệ thuật, mà<br /> đã là nghệ thuật, thì không thể truyền. Những điều có thể truyền<br /> được chỉ là một vài phương pháp đơn giản, nó chỉ là cái “cặn bã của<br /> <br />