Thực trạng quản lí hoạt động tự học của học sinh ở các trường trung học cơ sở quận Thủ Đức, thành phố Hồ Chí Minh

VJE<br /> <br /> Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 6/2018, tr 39-43<br /> <br /> THỰC TRẠNG QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC CỦA HỌC SINH<br /> Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ QUẬN THỦ ĐỨC, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH<br /> Nguyễn Thị Hoàng Anh - Trường Trung học cơ sở Trường Thọ, quận Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh<br /> Ngày nhận bài: 03/06/2018; ngày sửa chữa: 06/06/2018; ngày duyệt đăng: 14/06/2018.<br /> Abstract: The study was conducted on 26 administrators, 143 hoomroom teachers and subject<br /> teachers and 253 students with aim to study situation of self-learning activities of secondary school<br /> students in Thu Duc district, Ho Chi Minh City. Research shows that students have not recognized<br /> the importance of self-learning, thus effectiveness of self-learning is till limited. This analysis can<br /> be seen a foundation to propose some solutions to improve effectiveness of self-learning of<br /> students in particular and quality of education in general.<br /> Keywords: Situation, management, self-learning activities, secondary school students.<br /> 1. Mở đầu<br /> Chiến lược phát triển giáo dục 2011-2020 về định<br /> hướng đổi mới GD-ĐT đã đưa ra giải pháp phát triển giáo<br /> dục: “Tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá<br /> kết quả học tập, rèn luyện theo hướng phát huy tính tích cực,<br /> tự giác, chủ động, sáng tạo và năng lực tự học của người<br /> học” [1]. Tự học của học sinh (HS) là khâu quan trọng,<br /> quyết định của việc học tập. Học mà chỉ nghe giảng, về nhà<br /> gác sách, không tự ôn luyện thì chỉ nhớ qua loa, không phát<br /> huy được những kiến thức đã được học trên lớp. Chủ tịch<br /> Hồ Chí Minh đã căn dặn: “Trong cách học, phải lấy tự học<br /> làm cốt”, vì thế người thầy giáo không chỉ chú ý giảng dạy<br /> trên lớp tốt mà phải hết sức chú ý giáo dục HS tự học ở nhà<br /> để những điều mình giảng thực sự mang lại kết quả. Nhận<br /> thức rõ tầm quan trọng của tự học, trong những năm qua,<br /> các trường trung học cơ sở (THCS) ở quận Thủ Đức, Thành<br /> phố Hồ Chí Minh đã tập trung quản lí hoạt động tự học<br /> (HĐTH) của HS, đổi mới trong công tác quản lí, chỉ đạo cải<br /> tiến trong việc khoán chương trình, đổi mới phương pháp<br /> dạy học, kiểm tra, đánh giá theo năng lực HS. Tuy nhiên,<br /> công tác quản lí hoạt động này vẫn còn hạn chế, chưa đáp<br /> ứng được yêu cầu xã hội hiện nay, đặc biệt là yêu cầu của<br /> chương trình giáo dục phổ thông mới. Chương trình tổng<br /> thể (trong Chương trình giáo dục phổ thông mới) đã xác<br /> định những năng lực cốt lõi phải hình thành và phát triển<br /> cho HS phổ thông là: “năng lực tự chủ và tự học, năng lực<br /> giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo”<br /> [2]. Như vậy, “tự học” được xem là năng lực chung mà tất<br /> cả các môn học và hoạt động giáo dục đều góp phần hình<br /> thành và phát triển. Vì vậy, quản lí HĐTH là nhiệm vụ trọng<br /> tâm trong quản lí giáo dục nói chung và quản lí nhà trường<br /> nói riêng, quyết định tới hiệu quả quản lí trong nhà trường.<br /> Bài viết trình bày kết quả nghiên cứu thực trạng quản<br /> lí HĐTH của HS ở các trường THCS quận Thủ Đức, TP.<br /> Hồ Chí Minh.<br /> <br /> 2. Nội dung nghiên cứu<br /> 2.1. Phương pháp, nội dung, đối tượng và thời gian<br /> khảo sát<br /> Chúng tôi sử dụng các phương pháp: điều tra bằng<br /> bảng hỏi, trao đổi, phỏng vấn để khảo sát nhận thức của<br /> đội ngũ CBQL, giáo viên (GV) và HS về tầm quan trọng;<br /> mức độ thực hiện các chức năng quản lí của hiệu trưởng<br /> và các yếu tố ảnh hưởng đến HĐTH của HS.<br /> Khảo sát được tiến hành trên tổng số 422 người, gồm:<br /> 26 cán bộ quản lí (CBQL), 143 GV và 253 HS của 9<br /> trường THCS quận Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh (Bình<br /> Thọ, Trường Thọ, Tam Bình, Nguyễn Văn Bá, Thái Văn<br /> Lung, Linh Đông, Lê Văn Việt và Hiệp Bình). Thời gian<br /> tiến hành: từ tháng 02/2017 đến 5/2018.<br /> Chúng tôi thiết kế phiếu để khảo sát mức độ thực hiện<br /> 6 nội dung quản lí HĐDH với thang đo 5 bậc, mỗi điểm<br /> trong thang đo ứng với các mức đánh giá: 5 điểm: Tốt/rất<br /> quan trọng/rất ảnh hưởng; 4 điểm: Khá/quan trọng/khá<br /> ảnh hưởng; 3 điểm: Trung bình/bình thường/ảnh hưởng<br /> bình thường; 2 điểm: Yếu/ít quan trọng/ít ảnh hưởng; 1<br /> điểm: Kém/không quan trọng/không ảnh hưởng. Điểm<br /> trung bình (ĐTB) đối với thang đo được tính theo giá trị<br /> khoảng cách giữa các mức đánh giá. Với thang đo 5 mức,<br /> có thể cho biết các mức đánh giá như sau: 1,00-1,8 điểm:<br /> Kém/không quan trọng/không ảnh hưởng; 1,81-2,6<br /> điểm: Yếu/ít quan trọng/ít ảnh hưởng; 2,61-3,40 điểm:<br /> Trung bình/bình thường/ảnh hưởng bình thường; 3,414,20 điểm: Khá/quan trọng/khá ảnh hưởng; 4,21-5,00<br /> điểm: Tốt/rất quan trọng/rất ảnh hưởng. Kết quả thu<br /> được như sau:<br /> 2.2. Kết quả khảo sát<br /> 2.2.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lí, giáo viên và<br /> học sinh về tầm quan trọng của hoạt động tự học (bảng 1)<br /> <br /> 39<br /> <br /> Email: nthaxt2009@gmail.com<br /> <br /> VJE<br /> <br /> Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 6/2018, tr 39-43<br /> <br /> Bảng 1. Nhận thức chung về tầm quan trọng của hoạt động tự học<br /> CBQL<br /> GV<br /> HS<br /> TT<br /> Nội dung<br /> ĐTB<br /> ĐLC<br /> XH<br /> ĐTB<br /> ĐLC<br /> XH<br /> ĐTB<br /> ĐLC<br /> XH<br /> 1<br /> Học trên lớp<br /> 3,31<br /> 0,511<br /> 4<br /> 3,50<br /> 0,561<br /> 2<br /> 4,30<br /> 0,517<br /> 1<br /> Tham gia hoạt động<br /> 2<br /> 3,34<br /> 0,489<br /> 3<br /> 3,31<br /> 0,479<br /> 3<br /> 3,30<br /> 0,584<br /> 2<br /> ngoài giờ lên lớp<br /> Tham gia hoạt động<br /> 3<br /> 3,42<br /> 0,501<br /> 2<br /> 2,41<br /> 0,467<br /> 5<br /> 2,57<br /> 0,509<br /> 4<br /> xã hội<br /> Tham gia câu lạc bộ,<br /> 4<br /> 2,45<br /> 0,561<br /> 5<br /> 2,52<br /> 0,523<br /> 4<br /> 3,10<br /> 0,498<br /> 3<br /> sinh hoạt đội, nhóm<br /> 5<br /> Tự học, tự giáo dục<br /> 3,57<br /> 0,577<br /> 1<br /> 3,52<br /> 0,466<br /> 1<br /> 2,44<br /> 0,489<br /> 5<br /> (Chú thích: ĐLC: độ lệch chuẩn; XH: xếp hạng)<br /> Bảng 1 cho thấy, có sự khác biệt trong cách nhận thức thức đúng và đầy đủ về vai trò của tự học, tự giáo dục<br /> về tầm quan trọng của tự học ở mỗi đối tượng tham gia cũng như thông qua các hoạt động tập thể, HS được rèn<br /> nghiên cứu. CBQL và GV cho rằng “tự học, tự giáo dục” luyện các kĩ năng, được mở rộng và nâng cao hiểu biết<br /> đối với sự phát triển nhân cách, thành công của HS ở mức để hình thành và phát triển nhân cách. Vì vậy, bên cạnh<br /> độ khá, XH 1. Điều này chứng tỏ, CBQL và GV nhận việc bồi dưỡng nhận thức về HĐTH, tầm quan trọng của<br /> thức khá tốt về tầm quan trọng của HĐTH. Nhận thức HĐTH, hiệu trưởng cần quan tâm tăng cường tập huấn<br /> được như vậy có ảnh hưởng tích cực đến đội ngũ trong cho đội ngũ CBQL và GV kiến thức, lí luận về công tác<br /> việc tham gia quản lí HĐTH của HS; giúp cho việc quản này. Có hiểu đúng về tầm quan trọng của HĐTH thì<br /> lí HĐTH của HS được chặt chẽ và hiệu quả hơn. Tuy CBQL, GV mới có thể nâng cao nhận thức của HS về<br /> nhiên, kết quả khảo sát HS cho thấy, “tự học, tự giáo dục” tầm quan trọng của HĐTH, giúp các em hoàn thiện nhân<br /> được các em đánh giá ít quan trọng với ĐTB 2,44, ở mức cách và thành công trong cuộc sống.<br /> yếu, XH 5. Hầu hết HS tham gia khảo sát cho rằng, “học 2.2.2. Thực trạng xây dựng kế hoạch quản lí hoạt động<br /> trên lớp” là quan trọng hàng đầu, XH 1. Chính nhận thức tự học của học sinh (bảng 2)<br /> đó dẫn đến một thực tế, các em hay có thói quen dựa dẫm,<br /> Bảng 2 cho thấy, trong lập kế hoạch quản lí HĐTH,<br /> ỷ lại và phụ thuộc vào GV, chỉ học khi được GV hướng việc “xác định nội dung công việc với thời gian thực hiện<br /> dẫn, dạy dỗ. Điều đó vô tình khiến các em “lãng quên” cụ thể” được cả CBQL và GV đánh giá cao nhất, nhưng<br /> sự sáng tạo, chủ động, vẫn nghĩ người thầy quyết định chỉ ở mức khá (ĐTB 3,42 và 3,69). Đối với nội dung<br /> thành công của mình nhiều hơn chính bản thân mình.<br /> này, CBQL cần chú ý tập trung xác định công việc cần<br /> Rõ ràng có sự chênh lệch nhất định về nhận thức của làm, quy định thời gian thực hiện cụ thể; có như vậy đội<br /> tự học ở CBQL, GV và HS. Tuy nhiên, điều đáng nói là ngũ GV mới có cơ sở xác định công việc mà bản thân<br /> qua thực tế khảo sát, vẫn còn nhiều GV và HS chưa nhận phụ trách, kế hoạch mới đảm bảo khả thi, hiệu quả.<br /> Bảng 2. Thực trạng xây dựng kế hoạch quản lí HĐTH của HS<br /> TT<br /> <br /> Nội dung<br /> <br /> 1<br /> 2<br /> <br /> Xác định mục tiêu, yêu cầu của HĐTH<br /> Xác định điểm mạnh, điểm yếu trong thực hiện HĐTH<br /> Xác định nội dung công việc với thời gian thực hiện<br /> cụ thể<br /> Phân tích lựa chọn, quyết định cách thức thực hiện nội<br /> dung công việc<br /> Xác định các nguồn lực cần huy động để thực hiện<br /> HĐTH<br /> Thường xuyên kiểm tra tính hợp lí và khả thi của kế<br /> hoạch và điều chỉnh cho phù hợp<br /> <br /> 3<br /> 4<br /> 5<br /> 6<br /> <br /> 40<br /> <br /> ĐTB<br /> 3,42<br /> 3,38<br /> <br /> CBQL<br /> ĐLC<br /> 0,601<br /> 0,578<br /> <br /> XH<br /> 1<br /> 3<br /> <br /> ĐTB<br /> 3,69<br /> 2,58<br /> <br /> GV<br /> ĐLC<br /> 0,576<br /> 0,587<br /> <br /> XH<br /> 1<br /> 5<br /> <br /> 3,37<br /> <br /> 0,594<br /> <br /> 4<br /> <br /> 2,59<br /> <br /> 0,578<br /> <br /> 4<br /> <br /> 3,41<br /> <br /> 0,551<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3,28<br /> <br /> 0,576<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3,15<br /> <br /> 0,573<br /> <br /> 5<br /> <br /> 2,60<br /> <br /> 0,580<br /> <br /> 3<br /> <br /> 2,98<br /> <br /> 0,584<br /> <br /> 6<br /> <br /> 2,57<br /> <br /> 0,573<br /> <br /> 6<br /> <br /> VJE<br /> <br /> Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 6/2018, tr 39-43<br /> <br /> Bảng 3. Thực trạng tổ chức triển khai kế hoạch tự học của HS<br /> TT<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> <br /> Nội dung<br /> <br /> ĐTB<br /> 3,49<br /> 3,21<br /> 3,40<br /> 3,29<br /> <br /> Triển khai kế hoạch quản lí HĐTH của HS<br /> Huy động các nguồn lực để thực hiện HĐTH của HS<br /> Phát huy các yếu tố của HĐTH<br /> Giải quyết tình huống phát sinh trong quản lí HĐTH<br /> <br /> Việc “phân tích lựa chọn, quyết định cách thức thực<br /> hiện nội dung công việc” được CBQL đánh giá ở mức khá<br /> với 3,42 điểm, XH 2, nhưng GV thì lại chỉ đánh giá ở mức<br /> trung bình với 3,28, XH 2. Nhìn chung, các nội dung còn<br /> lại đều cho thấy CBQL đánh giá ở mức trung bình với<br /> ĐTB dao động từ 2,98 đến 3,38; trong khi đó, nhóm GV<br /> đánh giá thực hiện ở mức yếu với ĐTB dao động từ 2,57<br /> đến 2,60. Để tìm hiểu về sự chênh lệch về mức đánh giá<br /> này, chứng tôi đã trao đổi trực tiếp với một số GV ở các<br /> trường THCS Thủ Đức, đa số GV được hỏi cho rằng: thực<br /> tế tại đơn vị công tác, kế hoạch quản lí HĐTH của HS chưa<br /> được thực sự quan tâm, chủ yếu GV có nhiều kinh nghiệm<br /> công tác có hướng dẫn HS lập và thực hiện kế hoạch tự<br /> học, hầu hết HS các trường THCS thực hiện chương trình<br /> 2 buổi/ngày, GV hướng dẫn HS lập kế hoạch học tập cá<br /> nhân, ít quan tâm kế hoạch tự học tại nhà. Hiệu trưởng nhà<br /> trường chủ yếu xây dựng kế hoạch hoạt động giáo dục, kế<br /> hoạch hoạt động buổi hai, kế hoạch phụ đạo HS yếu, bồi<br /> dưỡng HS giỏi, kế hoạch hướng nghiệp, dạy nghề, hoạt<br /> động ngoài giờ lên lớp… mà chưa chú trọng quan tâm kế<br /> hoạch quản lí HĐTH của HS.<br /> Như vậy, việc lập kế hoạch quản lí HĐTH ở các<br /> trường THCS chưa được thực sự quan tâm đúng mức,<br /> nhất là việc xác định huy động các nguồn lực để thực<br /> hiện HĐTH, việc thường xuyên kiểm tra tính hợp lí, khả<br /> thi và điều chỉnh kế hoạch được đánh giá ở mức trung<br /> <br /> CBQL<br /> ĐLC<br /> 0,495<br /> 0,552<br /> 0,573<br /> 0,581<br /> <br /> XH<br /> 1<br /> 4<br /> 2<br /> 3<br /> <br /> ĐTB<br /> 4,20<br /> 2,98<br /> 3,21<br /> 2,79<br /> <br /> GV<br /> ĐLC<br /> 0,581<br /> 0,595<br /> 0,589<br /> 0,581<br /> <br /> XH<br /> 1<br /> 3<br /> 2<br /> 4<br /> <br /> bình yếu, vì vậy, hiệu trưởng cần quan tâm lập kế hoạch<br /> quản lí HĐTH tại đơn vị sao cho phù hợp, hiệu quả hơn.<br /> 2.2.3. Thực trạng tổ chức triển khai kế hoạch hoạt động<br /> tự học của học sinh (bảng 3)<br /> Bảng 3 cho thấy, nhìn chung, công tác triển khai<br /> kế hoạch quản lí HĐTH của HS THCS được CBQL<br /> đánh giá cao hơn GV; riêng chỉ nội dung “Triển khai<br /> kế hoạch quản lí HĐTH của HS” được GV đánh giá<br /> cao hơn (4,20 > 3,49), nhưng đều ở mức khá. Các nội<br /> dung còn lại: “huy động các nguồn lực để thực hiện<br /> HĐTH của HS”, “phát huy các yếu tố của HĐTH”,<br /> “giải quyết tình huống phát sinh trong quản lí HĐTH”<br /> được CBQL và GV đánh giá thực hiện ở mức trung<br /> bình với ĐTB dao động từ 2,79 đến 3,40.<br /> Kết quả khảo sát này chứng tỏ, hiệu trưởng có quan<br /> tâm triển khai thực hiện kế hoạch tự học cho HS nhưng<br /> mức độ thực hiện chỉ đạt trung bình - khá. Trong thời<br /> gian sắp tới, để nâng cao chất lượng giáo dục nhà trường,<br /> hiệu trưởng cần quan tâm thực hiện tốt công tác tổ chức<br /> triển khai HĐTH của HS trong toàn trường.<br /> 2.2.4. Thực trạng chỉ đạo thực hiện hoạt động tự học của<br /> học sinh (bảng 4)<br /> Bảng 4 cho thấy, tất cả các nội dung đều được CBQL<br /> đánh giá mức độ thực hiện cao hơn GV; trong đó, việc<br /> “định ra chủ trương đường lối, mục đích, nguyên tắc<br /> HĐTH” của hiệu trưởng được cả CBQL và GV đánh giá<br /> thực hiện cao nhất, ở mức độ khá ( ĐTB 4,12 và 3,7);<br /> <br /> Bảng 4. Đánh giá thực trạng chỉ đạo thực hiện HĐTH của HS<br /> TT<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 5<br /> 6<br /> <br /> Nội dung<br /> Định ra chủ trương, đường lối, mục đích,<br /> nguyên tắc HĐTH<br /> Xác định chủ thể phụ trách thực hiện HĐTH<br /> Nội dung chỉ đạo, điều hành<br /> Vai trò chỉ đạo, điều hành của người phụ trách<br /> Chủ thể tự giác, tích cực, độc lập, sáng tạo<br /> dưới vai trò chỉ đạo của người phụ trách<br /> Động viên, khen thưởng<br /> <br /> 41<br /> <br /> ĐTB<br /> <br /> CBQL<br /> ĐLC<br /> <br /> XH<br /> <br /> ĐTB<br /> <br /> GV<br /> ĐLC<br /> <br /> 4,12<br /> <br /> 0,556<br /> <br /> 1<br /> <br /> 3,70<br /> <br /> 0,581<br /> <br /> 1<br /> <br /> 4,01<br /> 3,78<br /> 3,31<br /> <br /> 0,467<br /> 0,613<br /> 0,582<br /> <br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> <br /> 3,23<br /> 3,26<br /> 3,23<br /> <br /> 0,583<br /> 0,584<br /> 0,487<br /> <br /> 3<br /> 2<br /> 3<br /> <br /> 2,91<br /> <br /> 0,598<br /> <br /> 6<br /> <br /> 2,41<br /> <br /> 0,579<br /> <br /> 6<br /> <br /> 3,27<br /> <br /> 0,489<br /> <br /> 5<br /> <br /> 2,93<br /> <br /> 0,578<br /> <br /> 5<br /> <br /> XH<br /> <br /> VJE<br /> <br /> Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 6/2018, tr 39-43<br /> <br /> Bảng 5 cho thấy, tất cả các nội dung đều được CBQL<br /> đánh giá thực hiện cao hơn GV. Trong đó, nội dung<br /> “quản lí phương pháp đánh giá” được CBQL đánh giá ở<br /> mức khá (3,41 điểm) nhưng GV lại đánh giá chỉ ở mức<br /> trung bình (3,09 điểm); nội dung “quản lí xây dựng<br /> chuẩn và công cụ đánh giá” đều được CBQL và GV đánh<br /> giá ở mức độ thực hiện trung bình (3,23 và 3,16 điểm).<br /> Cả hai nhóm đều đánh giá nội dung “quản lí phản hồi kết<br /> quả đánh giá” ở mức yếu (2,41 điểm ở CBQL và 2,60<br /> điểm ở GV). Số liệu khảo sát này cho thấy, hiệu trưởng<br /> cần quan tâm thu thập thông tin phản hồi từ đội ngũ để<br /> điều chỉnh và thực hiện tốt hơn công tác kiểm tra, đánh<br /> giá HĐTH của HS một cách khách quan, chính xác và<br /> hiệu quả hơn.<br /> 2.2.6. Thực trạng mức độ tác động của các yếu tố đến<br /> quản lí hoạt động tự học của học sinh (bảng 6)<br /> <br /> nội dung “động viên, khen thưởng” được cả 2 nhóm<br /> CBQL và GV cùng đánh giá ở mức trung bình (3,27 và<br /> 2,93 điểm; đều XH 5).<br /> Nhóm CBQL đánh giá nội dung “chủ thể tự giác, tích<br /> cực, độc lập, sáng tạo dưới vai trò chỉ đạo của người phụ<br /> trách” ở mức trung bình với 2,91 điểm; trong khi GV<br /> đánh giá ở mức yếu với 2,41 điểm (đều XH 6/6). Qua đó<br /> chứng tỏ, vai trò chỉ đạo của người phụ trách HĐTH chưa<br /> được phát huy hết hiệu quả để thúc đẩy tính tự giác, tích<br /> cực của người học ở mức cao nhất. Điều này cũng phù<br /> hợp với kết quả khảo sát yếu tố “vai trò chỉ đạo, điều hành<br /> của người phụ trách” khi nhóm CBQL và GV đánh giá ở<br /> mức trung bình với ĐTB 3,31và 3,03 điểm.<br /> 2.2.5. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động tự học<br /> của học sinh (bảng 5)<br /> <br /> TT<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> <br /> TT<br /> 1<br /> <br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 5<br /> 6<br /> <br /> 7<br /> <br /> 8<br /> <br /> Bảng 5. Đánh giá thực trạng kiểm tra, đánh giá HĐTH của HS<br /> CBQL<br /> Nội dung<br /> ĐTB<br /> ĐLC<br /> XH<br /> ĐTB<br /> Quản lí xây dựng chuẩn và công cụ đánh giá<br /> 3,23<br /> 0,612<br /> 2<br /> 3,16<br /> Quản lí phương pháp đánh giá<br /> 3,41<br /> 0,578<br /> 1<br /> 3,09<br /> Quản lí phản hồi kết quả đánh giá<br /> 2,41<br /> 0,547<br /> 3<br /> 2,60<br /> Bảng 6. Thực trạng mức độ tác động của các yếu tố đến quản lí HĐTH của HS<br /> CBQL<br /> GV<br /> Nguyên nhân<br /> ĐTB<br /> ĐLC<br /> XH<br /> ĐTB<br /> ĐLC<br /> XH<br /> ĐTB<br /> Nhận thức của HS về<br /> mục đích và động cơ<br /> 4,02<br /> 0,611<br /> 2<br /> 3,05<br /> 0,503<br /> 8<br /> 3,52<br /> học tập<br /> Kiến thức nền tảng<br /> của những năm học<br /> 3,78<br /> 0,599<br /> 6<br /> 2,86<br /> 0,501<br /> 10<br /> 2,77<br /> trước<br /> Phương pháp học tập<br /> 3,91<br /> 0,574<br /> 4<br /> 3,08<br /> 0,506<br /> 7<br /> 3,29<br /> của HS<br /> Phương pháp dạy học<br /> 4,11<br /> 0,498<br /> 1<br /> 3,92<br /> 0,489<br /> 1<br /> 3,69<br /> của GV<br /> GV có hướng dẫn HS<br /> 3,97<br /> 0,577<br /> 3<br /> 3,60<br /> 0,488<br /> 4<br /> 2,47<br /> tự học<br /> Gia đình có hỗ trợ<br /> 2,51<br /> 0,542<br /> 10<br /> 2,87<br /> 0,511<br /> 9<br /> 2,96<br /> HS trong việc học<br /> Năng lực thực hiện<br /> chức năng quản<br /> 3,67<br /> 0,519<br /> 5<br /> 3,70<br /> 0,493<br /> 2<br /> 3,07<br /> líchuyên môn của<br /> CBQL<br /> Phương pháp kiểm<br /> 3,77<br /> 0,582<br /> 7<br /> 3,70<br /> 0,481<br /> 2<br /> 3,37<br /> tra, đánh giá kết quả<br /> học tập của HS<br /> <br /> 42<br /> <br /> GV<br /> ĐLC<br /> 0,578<br /> 0,564<br /> 0,574<br /> <br /> XH<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> <br /> HS<br /> ĐLC<br /> <br /> XH<br /> <br /> 0,501<br /> <br /> 2<br /> <br /> 0,502<br /> <br /> 9<br /> <br /> 0,495<br /> <br /> 5<br /> <br /> 0,504<br /> <br /> 1<br /> <br /> 0,501<br /> <br /> 10<br /> <br /> 0,514<br /> <br /> 8<br /> <br /> 0,508<br /> <br /> 7<br /> <br /> 0,509<br /> <br /> 4<br /> <br /> VJE<br /> <br /> 9<br /> <br /> 10<br /> <br /> Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 6/2018, tr 39-43<br /> <br /> Điều kiện cơ sở vật<br /> chất, phương tiện<br /> phục vụ HĐTH của<br /> HS<br /> Sự quan tâm phối hợp<br /> giữa gia đình và nhà<br /> trường<br /> <br /> 3,56<br /> <br /> 0,578<br /> <br /> 8<br /> <br /> 3,47<br /> <br /> 0,499<br /> <br /> 6<br /> <br /> 3,50<br /> <br /> 0,518<br /> <br /> 3<br /> <br /> 3,54<br /> <br /> 0,551<br /> <br /> 9<br /> <br /> 3,54<br /> <br /> 0,497<br /> <br /> 5<br /> <br /> 3,17<br /> <br /> 0,508<br /> <br /> 6<br /> <br /> Bảng 6 cho thấy, CBQL, GV và HS đều đánh giá<br /> “phương pháp dạy học của GV” là yếu tố ảnh hưởng nhất<br /> đến quản lí HĐTH của HS (mức khá ảnh hưởng); yếu tố<br /> “Nhận thức của HS về mục đích và động cơ học tập” được<br /> CBQL và HS đánh giá đạt mức độ khá ảnh hưởng, trong<br /> khi GV cho rằng yếu tố này chỉ đạt bình thường. Động cơ<br /> học tập của HS cơ bản chỉ là đạt điểm số cao trong học tập<br /> mà chưa tự giác tích cực, chủ động chiếm lĩnh kiến thức<br /> để hình thành và phát triển nhân cách; vì vậy, hiệu trưởng<br /> cần quan tâm tác động đến đội ngũ làm cho đội ngũ nhận<br /> thức đúng tầm quan trọng của HĐTH để định hướng cho<br /> HS xây dựng kế hoạch tự học cho các em.<br /> Cả 3 nhóm CBQL, GV và HS đều cho rằng, gia đình<br /> chưa tích cực hỗ trợ HS trong việc học. Thực tế cho thấy,<br /> gia đình chủ yếu tạo điều kiện cho HS đi học thêm mà<br /> thiếu định hướng cho HS lập kế hoạch tự học ngoài giờ<br /> đến trường. Hiệu trưởng cần tích cực phối hợp với gia<br /> đình định hướng cho phụ huynh hỗ trợ HS trong việc xây<br /> dựng và thực hiện kế hoạch tự học.<br /> HS đánh giá yếu tố “GV có hướng dẫn HS tự học”<br /> chỉ ở mức ít ảnh hưởng, trong khi nhóm CBQL và GV<br /> nhận xét thực hiện ở mức khá ảnh hưởng. Điều này cho<br /> thấy, hiệu trưởng cần quan tâm nắm bắt tình hình, tạo<br /> điều kiện cho HS phản hồi, đóng góp ý kiến với GV để<br /> được hỗ trợ tích cực trong HĐTH.<br /> “Kiến thức nền tảng của những năm học trước” là một<br /> trong những yếu tố nội lực giúp người học thành công<br /> trong việc học, tuy nhiên kết quả khảo sát cho thấy, GV và<br /> HS chưa nhận thức đúng mức vai trò của yếu tố này, chỉ<br /> đánh giá ảnh hưởng ở mức bình thường. Vì vậy, hiệu<br /> trưởng cần tăng cường nâng cao nhận thức của đội ngũ<br /> GV và HS trong việc nắm vững kiến thức cơ bản, trọng<br /> tâm, có như vậy HS mới có nền tảng vững chắc để lĩnh hội<br /> và vận dụng kiến thức mới một cách hiệu quả được.<br /> 3. Kết luận<br /> Kết quả khảo sát cho thấy, nhận thức của HS về<br /> HĐTH chỉ ở mức yếu. Việc thực hiện các chức năng<br /> quản lí HĐTH của HS được CBQL đánh giá cao hơn<br /> GV, hiệu trưởng thực hiện chưa tốt một số nội dung quản<br /> lí như: việc xác định huy động các nguồn lực để thực hiện<br /> <br /> 43<br /> <br /> HĐTH, thường xuyên kiểm tra tính hợp lí, khả thi và điều<br /> chỉnh kế hoạch; huy động các nguồn lực để thực hiện<br /> HĐTH của HS, phát huy các yếu tố của HĐTH, giải<br /> quyết tình huống phát sinh trong quản lí HĐTH; động<br /> viên, khen thưởng; chủ thể tự giác, tích cực, độc lập, sáng<br /> tạo dưới vai trò chỉ đạo của người phụ trách; quản lí phản<br /> hồi kết quả đánh giá. Bên cạnh đó, HS chưa nhận thức<br /> đúng về các yếu tố ảnh hưởng đến HĐTH khi cho rằng<br /> các yếu tố “GV có hướng dẫn HS tự học” và “Kiến thức<br /> nền tảng của những năm học trước” ít ảnh hưởng và ảnh<br /> hưởng bình thường. Những hạn chế này là cơ sở để hiệu<br /> trưởng các trường THCS quận Thủ Đức, TP. Hồ Chí<br /> Minh đề xuất những biện pháp quản lí hiệu quả nhằm<br /> nâng cao chất lượng dạy học trong các nhà trường.<br /> <br /> Tài liệu tham khảo<br /> [1] Thủ tướng Chính phủ (2012). Quyết định số<br /> 711/QĐ-TTg ngày 13/6/2012 của Thủ tướng Chính<br /> phủ về Phê duyệt Chiến lược phát triển giáo dục<br /> 2011-2020.<br /> [2] Bộ GD-ĐT (2017). Chương trình giáo dục phổ<br /> thông (Chương trình tổng thể).<br /> [3] Nguyễn Thị Mỹ Lộc (chủ biên) - Đặng Quốc Bảo Nguyễn Trọng Hậu - Nguyễn Quốc Chí - Nguyễn<br /> Sỹ Thư (2012). Quản lí giáo dục - Một số vấn đề lí<br /> luận và thực tiễn. NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.<br /> [4] Bùi Quang Vinh (2011). Quản lí hoạt động tự học tự bồi dưỡng của giáo viên trường tiểu học. Tạp chí<br /> Giáo dục, số 272, tr 9-10, 37.<br /> [5] Lê Trọng Tuấn (2014). Thực trạng quản lí hoạt<br /> động tự học ở Trường Dự bị Đại học Dân tộc Trung<br /> ương. Tạp chí Giáo dục, số 346, tr 15-17.<br /> [6] Ngô Quang Sơn - Trần Xuân Mai (2015). Quản lí<br /> hoạt động tự học của học sinh trung học phổ thông<br /> dân tộc nội trú tỉnh Lào Cai trong bối cảnh đổi mới<br /> giáo dục. Tạp chí Giáo dục và Xã hội, số 53 (114),<br /> tr 62-64; 80.<br /> [7] Lê Phú Thắng (2016). Thực trạng công tác quản lý<br /> hoạt động tự học của lưu học sinh Lào tại Trường<br /> Hữu Nghị T78. Tạp chí Khoa học Giáo dục, Viện<br /> Khoa học Giáo dục Việt Nam, số 131, tr 102-104.<br /> <br />