Vai trò của bảng câu hỏi berlin trong tầm soát ngưng thở lúc ngủ tắc nghẽn

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> VAI TRÒ CỦA BẢNG CÂU HỎI BERLIN<br /> TRONG TẦM SOÁT NGƯNG THỞ LÚC NGỦ TẮC NGHẼN<br /> Trần Minh Huy*, Lê Thị Tuyết Lan**, Nguyễn Xuân Bích Huyên***<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mở đầu: Bảng câu hỏi (BCH) Berlin được sử dụng rộng rải để đánh giá nguy cơ mắc ngưng thở lúc ngủ tắc<br /> nghẽn (NTLNTN) ở các nước nói tiếng Anh.<br /> Mục tiêu: Xác định vai trò của BCH Berlin phiên bản tiếng Việt trong tầm soát NTLNTN trên các đối<br /> tượng rối loạn giấc ngủ người Việt Nam, so sánh với tiêu chuẩn vàng là đa ký giấc ngủ (ĐKGN).<br /> Phương pháp: BCH Berlin được dịch sang tiếng Việt và khảo sát trên 123 đối tượng có triệu chứng rối loạn<br /> giấc ngủ. Đối tượng cho kết quả dương tính với ít nhất 2 phần của BCH Berlin sẽ được xếp vào nhóm nguy cơ cao<br /> mắc NTLNTN. Chỉ số ngưng thở-giảm thở (Apnea Hyponea Index (AHI)) được xác định bằng ĐKGN qua đêm.<br /> Kết quả: Giá trị nội tại của BCH được đánh giá bằng hệ số Cronbach alpha, là 0,81 cho phần 1 và 0,66 cho phần<br /> 2. Độ nhạy và độ đặc hiệu của BCH Berlin lần lượt là 84,29% và 66,04% tương ứng với ngưỡng chẩn đoán AHI ≥<br /> 5; 88,24% và 55,56% với AHI >15; 90,63% và 47,52% với AHI> 30. Với ngưỡng chẩn đoán AHI=5, BCH Berlin có<br /> tỉ số khả dĩ dương là 2,48, tỉ số khả dĩ âm là 0,24. Chỉ có các phần liên quan tới triệu chứng ngáy, ngáy gây ảnh<br /> hưởng người ngủ chung, ngưng thở lúc ngủ và tăng huyết áp/béo phì có mối liên quan có ý nghĩa với AHI.<br /> Kết luận: Mặc dù với độ nhạy khá cao, tuy nhiên BCH Berlin chưa thật sự là công cụ tầm soát hiệu quả trên<br /> các đối tượng rối loạn giấc ngủ người Việt Nam do sự hạn chế về độ đặc hiệu, tỉ số khả dĩ dương và tỉ số khả dĩ âm.<br /> Từ khóa: Ngưng thở lúc ngủ tắc nghẽn, bảng câu hỏi Berlin<br /> <br /> ABSTRACT<br /> ROLE OF THE BERLIN QUESTIONNAIRE AS A SCREENING TOOL<br /> FOR OBSTRUCTIVE SLEEP APNEA<br /> Tran Minh Huy, Le Thi Tuyet Lan, Nguyen Xuan Bich Huyen<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 - Supplement of No 1 - 2013: 123 - 129<br /> Background: Berlin questionnaire (BQ) is extensively used for identifying patients at risk for obstructive<br /> sleep apnea (OSA) in English speaking countries.<br /> Aim: To determine the validity of the Vietnamese version of the BQ in screening for OSA in sleep-disorder<br /> patients compared with polysomnography (PSG) as the gold standard.<br /> Methods: The Berlin questionnaire was translated into Vietnamese and administered to 123 patients with<br /> symptoms of sleep disorder. Patients with positive responses in any two of three symptom categories of the BQ were<br /> considered having a high risk at for OSA. The apnea and hypopnea index (AHI) was obtained by overnight PSG.<br /> Results: Internal consistency reliability, as evaluated with Cronbach’s alpha was 0.81 and 0.66 for category<br /> 1, and 2 respectively. The sensitivity and specificity of BQ were respectively 84.3 and 66.0% for AHI≥5, 88.2 and<br /> 55.6% for AHI>15, and 90.6 and 47.5% for AHI>30. At the cut-off of AHI=5, BQ performed with a 2.48 positive<br /> likelihood ratio and a 0.24 negative likelihood ratio. Only the items related to snoring, annoying snoring,<br /> * Khoa Y, Đại học Y Dược TPHCM<br /> **Bộ môn Sinh Lý học – khoa Y – Đại học Y Dược<br /> *** Trung tâm chăm sóc sức khỏe cộng đồng (CHAC), TPHCM.<br /> Tác giả liên lạc: BS Trần Minh Huy, ĐT: 0914577333, Email: t.minhhuy@gmail.com<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa I<br /> <br /> 123<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> <br /> witnessed apnea and hypertension/obesity were significantly associated with AHI.<br /> Conclusions: Although BQ displays a moderately high level of sensitivity, it is not an appropriate screening<br /> tool for OSA in sleep-disorder patients because of its limited specificity and likelihood ratios.<br /> Keyword: Obstructive Sleep Apnea, Berlin Questionnaire<br /> Berlin trong tầm soát ngưng thở lúc ngủ tắc<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> nghẽn trên các đối tượng rối loạn giấc ngủ người<br /> Ngưng thở lúc ngủ tắc nghẽn (NTLNTN)<br /> Việt Nam; (ii) xác định mối liên hệ giữa các<br /> đang ngày càng trở thành vấn đề sức khỏe<br /> thành phần của BCH Berlin với chỉ số ngưng thở<br /> quan trọng trong vài thập niên gần đây với tỉ<br /> giảm thở (Apnea-Hypopnea Index (AHI)).<br /> lệ hiện mắc trong dân số chung là 4% ở nam<br /> ĐỐI TƯỢNG-PHƯƠNGPHÁP NGHIÊNCỨU<br /> và 2% ở nữ (1993)(14). NTLNTN đã được chứng<br /> minh là một nguy cơ độc lập của tăng huyết<br /> Đối tượng và thiết kế nghiên cứu<br /> áp (THA)(5), bệnh mạch vành, suy tim, rối loạn<br /> Chúng tôi chọn thiết kế NC cắt ngang mô tả.<br /> nhịp(11), đột quỵ(4), rối loạn dung nạp glucose<br /> Đối tượng NC là các bệnh nhân có đến khám tại<br /> và đái tháo đường týp 2(7). Ngoài ra, NTLNTN<br /> phòng khám rối loạn giấc ngủ trung tâm chăm<br /> còn làm giảm chức năng nhận thức của thần<br /> sóc sức khỏe cộng đồng (CHAC) của viện<br /> kinh, tăng nguy cơ xảy ra tai nạn giao thôngnghiên cứu và phát triển sức khỏe cộng đồng<br /> lao động, giảm chất lượng cuộc sống(13).<br /> TPHCM từ 07/201101/2012, thỏa các yêu cầu<br /> Tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán NTLNTN là<br /> khảo sát đa ký giấc ngủ (ĐKGN). Tuy nhiên với<br /> sự hạn chế về điều kiện trang thiết bị, nhân lực<br /> và chi phí thực hiện, ĐKGN không thể áp dụng<br /> để chẩn đoán rộng rãi trong cộng đồng. Từ thực<br /> tiễn đó, các bảng câu hỏi tầm soát đã ra đời với<br /> ưu điểm là một công cụ tầm soát nhanh, thuận<br /> tiện, tiết kiệm chi phí đặc biệt trong lĩnh vực<br /> thực hành y khoa chăm sóc sức khỏe ban đầu.<br /> Bảng câu hỏi (BCH) Berlin ra đời vào tháng<br /> 4/1996 tại hội thảo chăm sóc giấc ngủ ban đầu ở<br /> Berlin, là một trong những BCH được chấp nhận<br /> nhiều nhất hiện nay. Trên thế giới đã có các công<br /> trình nghiên cứu (NC) về giá trị của BCH Berlin<br /> trong việc tầm soát NTLNTN. Trong các NC trên<br /> đối tượng không có tiền sử rối loạn giấc ngủ,<br /> BCH Berlin có độ nhạy và độ đặc hiệu tương đối<br /> cao: 85,5%-86% cho độ nhạy, 77-95,2% cho độ<br /> đặc hiệu(8,12). Tuy nhiên trong 2 NC trên nhóm<br /> dân số có tiền sử rối loạn giấc ngủ, BCH Berlin<br /> có độ nhạy, độ đặc hiệu không cao(1,2).<br /> Hiện tại chưa có công trình NC về giá trị của<br /> BCH Berlin trong tầm soát NTLNTN trên các đối<br /> tượng bênh nhân Việt Nam. Để góp phần làm rõ<br /> vấn đề này, chúng tôi tiến hành nghiên cứu với<br /> các mục tiêu sau: (i) xác định vai trò của BCH<br /> <br /> 124<br /> <br /> sau: (i) đối tượng là người Việt Nam từ 18 tuổi<br /> trở lên, (ii) đồng ý tham gia NC (trả lời BCH<br /> Berlin và đo đa ký giấc ngủ (ĐKGN)), (iii) không<br /> có tiền căn chẩn đoán và điều trị NTLNTN. Tiêu<br /> chuẩn loại trừ là: (i) không hoàn thành BCH NC,<br /> (ii) có triệu chứng viêm đường hô hấp trên trong<br /> vòng 1 tuần vừa qua.<br /> Để tính cỡ mẫu cho NC, chúng tôi dựa vào<br /> kết quả độ nhạy và độ đặc hiệu của BCH Berlin<br /> theo NC của Sharma N tương ứng là 85,5% và<br /> 95,2%(12), tính được số ca bệnh cần thiết và số ca<br /> không bệnh cần thiết cho NC lần lượt là 55 và 22.<br /> Chúng tôi chọn cỡ mẫu 123, trong đó số ca bệnh<br /> là 70, số ca không bệnh là 53.<br /> <br /> Phương pháp tiến hành<br /> Vào đêm thực hiện ĐKGN, các đối tượng<br /> được phỏng vấn trực tiếp bằng BCH Berlin,<br /> được đo huyết áp, chỉ số vòng cổ, vòng bụng,<br /> cân nặng và chiều cao. Sau đó sẽ tiến hành đo<br /> ĐKGN.<br /> BCH Berlin gồm 10 câu hỏi được chia thành<br /> 3 phần. Phần 1 gồm 6 câu hỏi: 1 câu hỏi giới<br /> thiệu (tuổi, giới, cân nặng, chiều cao) và 5 câu hỏi<br /> liên quan tới ngáy và cơn ngưng thở lúc ngủ<br /> được chứng kiến. Phần 2 liên quan đến triệu<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa I<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> chứng buồn ngủ ban ngày quá mức (3 câu hỏi và<br /> 1 câu hỏi phụ về tần suất của triệu chứng buồn<br /> ngủ khi điều khiển phương tiện giao thông).<br /> Phần 3 liên quan đến THA/béo phì (1 câu hỏi).<br /> Mỗi phần được tính điểm riêng. Nếu cho kết quả<br /> dương tính với ít nhất 2 phần, đối tượng sẽ được<br /> xếp vào nhóm nguy cơ cao, ngược lại được xếp<br /> vào nhóm nguy cơ thấp mắc NTLNTN. BCH<br /> Berlin được hiệu chỉnh ở phần 3, béo phì cho<br /> người Việt Nam được xác định khi chỉ số khối cơ<br /> thể (BMI) ≥ 27,5 Kg/m2 (Phụ lục 1).<br /> <br /> NTLNTN của BCH Berlin. Tỉ số khả dĩ dương<br /> >10: khả năng mắc bệnh cao, 5-10: khả năng mắc<br /> bệnh trung bình, 2-5: khả năng mắc bệnh thấp,<br /> 0,9: sự tương quan rất<br /> tốt. Dùng tỉ số khả dĩ (Likelihood Ratio) để ước<br /> tính trực tiếp sự thay đổi khả năng mắc<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa I<br /> <br /> Đặc điểm dân số nghiên cứu<br /> NC bao gồm 123 đối tượng, tuổi trung bình<br /> là 49,0 ± 13,3 tuổi, giới nam chiếm 71,7% (n = 87).<br /> Theo kết quả ĐKGN, có 70 đối tượng mắc<br /> NTLNT (AHÍ ≥ 5 lần/giờ), 53 đối tượng không<br /> mắc NTLNTN (AHÍ < 5 lần/giờ). Nhóm mắc<br /> NTLNTN có độ tuổi trung bình là 51,3 ± 12,2,<br /> đỉnh tuổi là 45-64 tuổi, có tỉ lệ giới nam cao hơn<br /> nhóm không mắc NTLNTN (P < 0,05). Nhóm<br /> NTLNTN có BMI cao hơn có ý nghĩa so với<br /> nhóm không mắc NTLNTN (P < 0,05). Về các<br /> triệu chứng lâm sàng, trừ triệu chứng buồn ngủ<br /> ban ngày quá mức, các triệu chứng khác: ngáy,<br /> ngưng thở lúc ngủ, THA, béo phì đều cao hơn có<br /> ý nghĩa so với nhóm không mắc NTLNTN (p <<br /> 0,05) (bảng 1).<br /> <br /> Giá trị của bảng câu hỏi Berlin trong chẩn<br /> đoán NTLNTN<br /> Chúng tôi ghi nhận sự tương đồng kết quả<br /> của các câu hỏi trong phần 1 là tốt với giá trị<br /> Cronbach α là 0,81, tuy nhiên sự tương đồng kết<br /> quả của các câu hỏi trong phần 2 là thấp với giá<br /> trị Cronbach α là 0,65.<br /> Theo BCH Berlin, trong 123 đối tượng, có 77<br /> đối tượng (62,6%) được xếp vào nhóm có nguy<br /> cơ cao mắc NTLNTN, có 46 đối tượng (37,4%)<br /> được xếp vào nhóm nguy cơ thấp mắc NTLNTN<br /> (Bảng 2). Tỉ lệ đồng thuận giữa BCH Berlin và<br /> AHI là 76,4% (n=94).<br /> <br /> 125<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Bảng 1. Đặc điểm lâm sàng của 2 nhóm mắc và<br /> không mắc NTLNTN<br /> Biến số<br /> Tuổi<br /> Giới nam ,% (n)<br /> Nam(cm)<br /> Nữ (cm)<br /> <br /> NTLNTN<br /> 51,3± 12,2<br /> 81,4(57)*<br /> Chu vi vòng cổ<br /> 40,1 ± 2,5*<br /> 35,1 ± 3,2<br /> <br /> Không NTLNTN<br /> 46,1±14,2<br /> 56,6 (30)<br /> <br /> Nam (cm)<br /> Nữ (cm)<br /> <br /> Chu vi vòng bụng<br /> 96,1 ± 7,1*<br /> 89,8 ± 7,3<br /> <br /> Nam<br /> Nữ<br /> Ngáy (%)<br /> NTLN (%)<br /> BNBN (%)<br /> THA (%)<br /> Béo phì (%)<br /> AHI (lần/giờ)<br /> <br /> BMI (Kg/m )<br /> 25,7 ±3,0*<br /> 26,2 ± 3,6*<br /> 98,6*<br /> 58,6*<br /> 47,1<br /> 68,6*<br /> 25,7*<br /> 33,6±24,4<br /> <br /> 37,7±2,7<br /> 34,1±1,5<br /> 87,3±6,9<br /> 85,3±6,6<br /> <br /> 2<br /> <br /> 23,4±2,8<br /> 23,1±2,2<br /> 73,6<br /> 9,4<br /> 45,3<br /> 26,4<br /> 3,8<br /> 1,1±1,3<br /> <br /> NTLNTN: Ngưng thở lúc ngủ tắc nghẽn, NTLN:<br /> Ngưng thở lúc ngủ, BNBN: Buồn ngủ ban ngày, BMI:<br /> Body Mass Index (chỉ số khối cơ thể), AHI: ApneaHypopnea Index (Chỉ số ngưng thở-giảm thở).<br /> *: khác biệt có ý nghĩa thống kê với P 15,>30. Tuy nhiên, độ đặc hiệu của BCH Berlin<br /> không cao: 66,0%, 55,6%, 47,5% tương ứng cho<br /> các ngưỡng chẩn đoán AHI ≥ 5,>15,>30 (Bảng 3).<br /> Bảng 2. Sự tương quan giữa kết quả bảng câu hỏi<br /> Berlin và AHI<br /> AHI<br /> <br /> Nguy cơ cao NTLNTN<br /> Số BN (Tỉ lệ %)<br /> <br /> 30<br /> Tổng<br /> <br /> 18(23,4)<br /> 14 (18,2)<br /> 16 (20,8)<br /> 29(37,6)<br /> 77(100)<br /> <br /> Nguy cơ thấp NTLNTN<br /> Số BN (Tỉ lệ %)<br /> 35(76,1)<br /> 5(10,9)<br /> 3(6,5)<br /> 3(6,5)<br /> 46(100)<br /> <br /> AHI: Apnea-Hypopnea Index (Chỉ số ngưng thở-giảm thở),<br /> NTLNTN: Ngưng thở lúc ngủ tắc nghẽn.<br /> <br /> Bảng 3. Giá trị của bảng câu hỏi Berlin với từng<br /> ngưỡng chẩn đoán<br /> BCH Berlin<br /> Độ nhạy (%)<br /> Độ đặc hiệu (%)<br /> <br /> 126<br /> <br /> AHI≥5<br /> 84,3<br /> 66,0<br /> <br /> AHI>15<br /> 88,2<br /> 55,6<br /> <br /> AHI>30<br /> 90,6<br /> 47,5<br /> <br /> BCH Berlin<br /> Tỉ số khả dĩ dương<br /> Tỉ số khả dĩ âm<br /> <br /> AHI≥5<br /> 2,48<br /> 0,24<br /> <br /> AHI>15<br /> 1,99<br /> 0,21<br /> <br /> AHI>30<br /> 1,72<br /> 0,20<br /> <br /> AHI: Apnea-Hypopnea Index (Chỉ số ngưng thở-giảm thở).<br /> <br /> Tỉ số khả dĩ dương, tỉ số khả dĩ âm của BCH<br /> Berlin lần lượt là 2,48 và 0,24 tương ứng với<br /> ngưỡng chẩn đoán AHI ≥ 5, 1,99 và 0,21 với AHI<br /> >15, 1,72 và 0,20 với AHI>30.<br /> <br /> Mối liên hệ giữa các thành phần bảng câu<br /> hỏi Berlin với AHI<br /> Trong các thành phần của BCH, chỉ có câu<br /> hỏi 1 (có ngáy hay không), câu hỏi 4 (ngáy có<br /> ảnh hưởng người ngủ chung), câu hỏi 5 (có cơn<br /> ngưng thở lúc ngủ) và phần 3 (THA, béo phì) là<br /> có mối liên quan có ý nghĩa thống kê với ngưỡng<br /> chẩn đoán AHI≥5 (Bảng 4).<br /> Bảng 4. Tỉ số số chênh hiệu chỉnh của các thành phần<br /> BCH Berlin với ngưỡng AHI≥5<br /> Thành phần BCH<br /> Phần 1<br /> Câu hỏi 1<br /> Câu hỏi 2<br /> Câu hỏi 3<br /> Câu hỏi 4<br /> Câu hỏi 5<br /> Phần 2<br /> Câu hỏi 6<br /> Câu hỏi 7<br /> Câu hỏi 8<br /> Câu hỏi 9<br /> Phần 3 (Câu hỏi 10)<br /> <br /> Tỉ số số chênh hiệu chỉnh<br /> (OR, 95%CI)<br /> 10,0 (3,0-33,5)<br /> 14,9 (1,1-206,8)<br /> 1,9 (0,4-8,1)<br /> 0,4 (0,1-2,1)<br /> 4,4 (1,1-17,7)<br /> 6,1 (1,1-35,4)<br /> 1,3 (0,5-3,0)<br /> 0,4 (0,1-1,5)<br /> 1,9 (0,5-7,2)<br /> 2,4 (0,2-32,6)<br /> 1,6 (0-632,7)<br /> 6,3 (2,2-18,5)<br /> <br /> AHI: Apnea-Hypopnea Index (Chỉ số ngưng thở-giảm thở).<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Trong NC này, khi áp dụng tầm soát<br /> NTLNTN trên các đối tượng rối loạn giấc ngủ<br /> người Việt Nam, BCH Berlin cho độ nhạy khá<br /> cao (84,3%- 90,6%) tuy nhiên độ đặc hiệu (47,5%66,0%), tỉ số khả dĩ dương (1,72-2,48) và tỉ số khả<br /> dĩ âm (0,20-0,24) thấp. Do đó, BCH Berlin chưa<br /> thật sự là công cụ tầm soát hiệu quả trên các BN<br /> có rối loạn giấc ngủ, tuy nhiên trong điều kiện<br /> thiếu trang thiết bị chẩn đoán như hiện nay,<br /> BCH có thể ứng dụng trong việc tầm soát các đối<br /> tượng NTLNTN mức độ nặng (AHI>30) với tỉ lệ<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa I<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> bỏ sót có thể chấp nhận được là 9,4%.<br /> Các NC trước đây cũng ghi nhận giá trị của<br /> BCH Berlin rất thay đổi. Trong các NC thực hiện<br /> trên dân số không có tiền sử liên quan đến rối<br /> loạn giấc ngủ, BCH Berlin cho độ nhạy và độ đặc<br /> hiệu khá cao, Netzer NC và cộng sự ghi nhận với<br /> ngưỡng chẩn đoán AHI ≥5, độ nhạy và độ đặc<br /> hiệu tương ứng của BCH Berlin lần lượt là 86%<br /> và 77%(8). Tương tự Sharma SK và cộng sự cũng<br /> ghi nhận độ nhạy và độ đặc hiệu rất cao cho<br /> BCH Berlin là 85,5% cho độ nhạy và 95,2% cho<br /> độ đặc hiệu(12). Tuy nhiên các NC thực hiện trên<br /> dân số có tiền sử rối loạn giấc ngủ lại ghi nhận<br /> độ nhạy và độ đặc hiệu của BCH Berlin không<br /> cao. Độ nhạy và độ đặc hiệu của BCH Berlin lần<br /> lượt là 72,1% và 50% theo A.P.Var(1), 68% và 49%<br /> theo Ahmadi N(2).<br /> Độ nhạy và độ đặc hiệu của BCH Berlin<br /> trong tầm soát NTLNTN trên các đối tượng rối<br /> loạn giấc ngủ không cao có thể do tỉ lệ hiện mắc<br /> NTLNTN cao trên các đối tượng này (trong NC<br /> của chúng tôi là 57,3% (n=70), điều này sẽ làm<br /> cho tăng số bệnh nhân dương tính giả và âm<br /> tính giả theo BCH Berlin. Khi so sánh với các NC<br /> trước đây cùng được thực hiện trên các đối<br /> tượng rối loạn giấc ngủ, NC của chúng tôi ghi<br /> nhận độ nhạy và độ đặc hiệu của BCH Berlin cao<br /> hơn. Điều này có thể được lý giải là do trong NC<br /> này, có một tỉ lệ không nhỏ (34%) các đối tượng<br /> đến khám vì lí do mất ngủ không liên quan đến<br /> các triệu chứng của NTLNTN, ngoài ra 2 nhóm<br /> đối tượng chiếm tỉ lệ cao nhất là nhóm AHI30 (25,8%).<br /> Một trong các lý do có thể giải thích BCH<br /> Berlin có độ đặc hiệu, tỉ số khả dĩ dương và tỉ số<br /> khả dĩ âm không cao là do không có câu hỏi nào<br /> trong phần 2 (triệu chứng buồn ngủ ban ngày<br /> quá mức) có mối liên quan với AHI. Kết quả này<br /> tương tự với các NC trước đây. A.P.Var và cộng<br /> sự cũng ghi nhận không có câu hỏi nào của phần<br /> 2 có tương quan với AHI, chỉ có câu hỏi 2, 5 của<br /> phần 1 (liên quan tới mức độ ngáy to, cơn ngưng<br /> thở lúc ngủ được chứng kiến) và phần 3<br /> (THA/béo phì) tương quan với AHI(1). Ahmadi N<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa I<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> cũng ghi nhận tương tự, không có mối liên quan<br /> giữa kết quả phần 2 với chỉ số rối loạn hô hấp<br /> (Respiratory Disturbance Index)(12). Hay trong<br /> NC phân tích gộp của Ramachandran, tác giả<br /> cũng ghi nhận chỉ có BMI, tiền sử THA và triệu<br /> chứng thở nấc ban đêm là những yếu tố tăng độ<br /> chính xác của các xét nghiệm chẩn đoán(10). Điều<br /> này có thể được lý giải là do triệu chứng buồn<br /> ngủ ban ngày không đặc hiệu cho bệnh<br /> NTLNTN, triệu chứng này có thể là hậu quả của<br /> nhiều loại rối loạn giấc ngủ khác như mất ngủ<br /> do các nguyên nhân, hội chứng chân không yên,<br /> chứng ngủ rũ…Trong NC của chúng tôi có tới<br /> 34% các đối tượng đến khám vì mất ngủ mà đa<br /> phần là do các nguyên nhân tâm lý chính điều<br /> này có thể làm tăng tỉ lệ dương tính giả của phần<br /> 2. Bên cạnh đó khi tiến hành khảo sát BCH,<br /> chúng tôi cũng ghi nhận câu 8 trong phần 2<br /> (Buồn ngủ khi điều khiển phương tiện giao<br /> thông) không thật sự phù hợp với đối tượng Việt<br /> Nam, do đặc điểm giao thông ở Việt Nam chủ<br /> yếu sử dụng xe gắn máy, mật độ giao thông rất<br /> cao nên tỉ lệ này không tương đồng với các nước<br /> sử dụng xe ô tô và mật độ giao thông thấp hơn.<br /> Do đó, để có thể áp dụng hiệu quả hơn<br /> BCH Berlin trong chẩn đoán NTLNTN, cần<br /> hiệu chỉnh lại các câu hỏi trong phần 2 liên<br /> quan đến triệu chứng buồn ngủ ban ngày theo<br /> hướng giảm vai trò của các câu hỏi này trong<br /> kết quả chung của BCH.<br /> Những hạn chế của NC này gồm: Thứ<br /> nhất, đây là NC mô tả cắt ngang nên không<br /> chỉ ra được sự liên quan giữa NTLNTN và các<br /> yếu tố khác có phải là liên quan nhân quả hay<br /> không. Thứ hai, tuy BCH Berlin trong NC<br /> được dịch sang tiếng việt và được sửa lại bởi 2<br /> chuyên gia về rối loạn giấc ngủ nhưng chưa<br /> đáp ứng được yêu cầu về quy trình dịch xuôi,<br /> dịch ngược trong NC khoa học. Thứ ba, trong<br /> NC này kết quả AHI được đo bởi 2 máy<br /> ĐKGN khác nhau. Thứ tư, NC này được thực<br /> hiện tại trung tâm chẩn đoán y khoa tư nhân<br /> tại TP. HCM. Mặc dù, các đối tượng được lấy<br /> liên tục trong 7 tháng tuy nhiên để tăng tính<br /> <br /> 127<br /> <br />