zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo " Chế định về các nguyên tắc của luật hình sự Việt Nam"

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Báo xấu

60
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chế định về các nguyên tắc của luật hình sự Việt Nam Trước năm 1986 - Thời điểm trước khi Bộ luật hình sự Việt Nam năm 1985 có hiệu lực, ngành luật hình sự Việt Nam không có cả bộ luật hình sự lẫn luật hình sự. Văn bản quy phạm pháp luật được coi là nguồn của ngành luật hình sự trong giai đoạn này chỉ bao gồm những văn bản dưới luật,

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Chế định về các nguyên tắc của luật hình sự Việt Nam"

nghiªn cøu - trao ®æi chÕ ®Þnh vÒ C¸c nguyªn t¾c cña luËt h×nh sù viÖt Nam TSKH. Lª c¶m * V iÖc ph¸p ®iÓn hãa lÇn thø hai luËt h×nh sù ViÖt Nam víi Bé luËt h×nh sù (BLHS) n¨m 1999 (®−îc Quèc héi khãa X luËt cña cuéc ®Êu tranh chèng v phßng ngõa téi ph¹m”(2). T¸c gi¶ Ng« Ngäc Thñy th× l¹i quan niÖm r»ng: “C¸c nguyªn t¾c c¬ k× häp thø s¸u th«ng qua ng y 21/12/1999 b¶n cña luËt h×nh sù chÝnh l nh÷ng t− v cã hiÖu lùc kÓ tõ ng y 01/7/2000) ®Æt ra t−ëng chØ ®¹o to n bé qu¸ tr×nh x©y dùng v tr−íc c¸c nh khoa häc ph¸p lÝ nh÷ng ¸p dông ph¸p luËt c¸c quy ®Þnh cña luËt nhiÖm vô trong viÖc ph©n tÝch v lÝ gi¶i ®Ó h×nh sù v o ®Êu tranh phßng chèng téi l m s¸ng tá vÒ mÆt lÝ luËn nh÷ng vÊn ®Ò cÇn ph¹m”(3). ®−îc nghiªn cøu. ChÝnh v× vËy, viÖc ph©n Gi¸o s− B.V. Z®rav«m−xl«v (LB Nga) tÝch mét c¸ch cã hÖ thèng nh÷ng vÊn ®Ò hiÓu c¸c nguyªn t¾c cña luËt h×nh sù l xung quanh c¸c nguyªn t¾c cña luËt h×nh sù “Nh÷ng t− t−ëng nÒn t¶ng ®−îc ghi nhËn (nh− kh¸i niÖm nguyªn t¾c cña luËt h×nh sù trong c¸c quy ph¹m ph¸p luËt h×nh sù x¸c v sè l−îng c¸c nguyªn t¾c cña luËt h×nh sù, ®Þnh néi dung cña nã nãi chung hoÆc cña néi dung c¬ b¶n v ý nghÜa cña tõng nguyªn c¸c chÕ ®Þnh riªng biÖt” (4) ... t¾c cña luËt h×nh sù) l mét trong nh÷ng Tuy nhiªn, khi nghiªn cøu c¸c nguyªn h−íng nghiªn cøu quan träng ®Ó ®¶m b¶o sù t¾c cña luËt h×nh sù th× cÇn ph¶i ®¶m b¶o nhËn thøc thèng nhÊt v ®óng ®¾n ®èi víi tÊt tÝnh khoa häc, tr−íc hÕt cÇn ph¶i ®Þnh nghÜa c¶ chóng ta, nhÊt l c¸c luËt gia, c¸c c¸n bé mét c¸ch chÝnh x¸c nh− thÕ n o l nguyªn khoa häc v c¸c c¸n bé thùc tiÔn trong lÜnh t¾c (sè Ýt), råi sau ®ã míi liÖt kª c¸c nguyªn vùc t− ph¸p h×nh sù. §ã chÝnh l lÝ do luËn t¾c (sè nhiÒu). Nh− vËy, theo quan ®iÓm cña chøng cho tÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò t i b i b¸o chóng t«i, kh¸i niÖm nguyªn t¾c cña luËt n y. h×nh sù cã thÓ ®−îc hiÓu l t− t−ëng chñ ®¹o 1. Kh¸i niÖm nguyªn t¾c cña luËt h×nh v l ®Þnh h−íng c¬ b¶n ®−îc thÓ hiÖn trong sù ph¸p luËt h×nh sù (PLHS) còng nh− trong HiÖn nay trong khoa häc luËt h×nh sù viÖc gi¶i thÝch v trong thùc tiÔn ¸p dông cña ViÖt Nam v cña n−íc ngo i khi b n vÒ PLHS th«ng qua mét hay nhiÒu quy ph¹m kh¸i niÖm nguyªn t¾c cña luËt h×nh sù, gi÷a hoÆc chÕ ®Þnh cña nã. c¸c nh luËt h×nh sù häc vÉn cßn nhiÒu ý kiÕn kh¸c nhau. Ch¼ng h¹n nh−: 2. Sè l−îng c¸c nguyªn t¾c cña luËt h×nh sù Theo TSKH. § o TrÝ óc, c¸c nguyªn t¾c cña luËt h×nh sù “l nh÷ng t− t−ëng chØ ®¹o Còng nh− kh¸i niÖm nguyªn t¾c cña luËt v c¸c ®Þnh h−íng ®−êng lèi cho to n bé h×nh sù, tõ tr−íc ®Õn nay trong khoa häc qu¸ tr×nh quy ®Þnh téi ph¹m v h×nh ph¹t, luËt h×nh sù khi b n vÒ sè l−îng c¸c nguyªn ¸p dông ph¸p luËt h×nh sù trong thùc t¾c cña luËt h×nh sù th× gi÷a c¸c nh khoa tiÔn” (1). häc còng vÉn cßn nhiÒu ý kiÕn kh¸c nhau. PGS.TS. KiÒu §×nh Thô viÕt: “C¸c ë ViÖt Nam, theo PGS.TS. KiÒu §×nh nguyªn t¾c c¬ b¶n cña luËt h×nh sù l c¸c t− t−ëng chñ ®¹o, nÒn t¶ng cña viÖc x©y dùng * Khoa luËt v thùc hiÖn luËt h×nh sù, ph¶n ¸nh tÝnh quy §¹i häc quèc gia H Néi t¹p chÝ luËt häc - 3
nghiªn cøu - trao ®æi Thô th× luËt h×nh sù cã 9 nguyªn t¾c; theo luËt)(13), luËt h×nh sù cã 5 nguyªn t¾c. Cßn TSKH. § o TrÝ óc (kÓ c¶ nguyªn t¾c d©n theo gi¸o s− IU.A. §emi®«v (kÓ c¶ nguyªn chñ XHCN) v theo t¸c gi¶ Ng« Ngäc Thñy t¾c vÒ sù phï hîp cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù (kÓ c¶ nguyªn t¾c kÕt hîp h i hßa chñ nghÜa víi tÝnh chÊt nguy hiÓm cña bän téi ph¹m v yªu n−íc v tinh thÇn quèc tÕ v« s¶n còng cña ng−êi ph¹m téi, nguyªn t¾c c¸ thÓ hãa nh− nguyªn t¾c c¸ thÓ hãa h×nh ph¹t), luËt tr¸ch nhiÖm v "tiÕt kiÖm” sù trÊn ¸p vÒ h×nh sù cã 7 nguyªn t¾c; theo PGS.TS. §ç h×nh sù m ®−îc hiÓu l sù ¸p dông nã chØ Ngäc Quang, luËt h×nh sù chØ cã 4 nguyªn trong tr−êng hîp khi kh«ng thÓ ®¶m b¶o t¾c(5). ®−îc viÖc c¶i t¹o v gi¸o dôc ng−êi cã téi ë Liªn X« cò v Liªn bang Nga hiÖn còng nh− viÖc ng¨n ngõa b»ng biÖn ph¸p nay, theo c¸c gi¸o s− N.F. Kuz¬nhetx«va v kh¸c) (14), luËt h×nh sù cã 4 nguyªn t¾c. gi¸o s− G.A. Kriger, luËt h×nh sù cã 14 Tuy nhiªn, khi quy ®Þnh sè l−îng c¸c nguyªn t¾c (kÓ c¶ nguyªn t¾c tr¸ch nhiÖm nguyªn t¾c cña luËt h×nh sù, nh l m luËt ®èi víi h nh vi cã lçi ®−îc luËt quy ®Þnh v nhÊt thiÕt ph¶i xuÊt ph¸t tõ c¸c chøc n¨ng v nguyªn t¾c tiÕt kiÖm sù trÊn ¸p vÒ h×nh nhiÖm vô m ng nh luËt n y thùc hiÖn ®Ó sù)(6)...; theo viÖn sÜ A.A.Pi«ntk«vxki v c¸c nhËn thøc ®óng néi dung c¬ b¶n cña chóng, gi¸o s− A.A. Gertxenz«n, N.§ §urman«v, v× c¸c nguyªn t¾c cña luËt h×nh sù l nÒn luËt h×nh sù cã 9 nguyªn t¾c (kÓ c¶ nguyªn t¶ng (c¬ së) chñ yÕu cña ho¹t ®éng s¸ng t¹o t¾c t¸c ®éng v o nh÷ng ®iÒu kiÖn gãp phÇn ph¸p luËt v ¸p dông ph¸p luËt trong lÜnh thùc hiÖn téi ph¹m)(7); theo viÖn sÜ V.N. vùc ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m. Ku®riavtxev v tiÕn sÜ luËt häc X.C. Kelina, Nghiªn cøu c¸c quy ®Þnh cña PLHS ViÖt luËt h×nh sù cã 8 nguyªn t¾c (kÓ c¶ nguyªn Nam hiÖn h nh v thùc tiÔn ¸p dông nã, t¾c d©n chñ)(8); theo gi¸o s− B.V. chóng t«i cho r»ng cã thÓ x¸c ®Þnh 7 nguyªn Z®rav«m−xl«v (kÓ c¶ nguyªn t¾c tr¸ch t¾c sau ®©y cña luËt h×nh sù: a) Nguyªn t¾c nhiÖm c¸ nh©n v do lçi còng nh− nguyªn ph¸p chÕ; b) Nguyªn t¾c b×nh ®¼ng tr−íc t¾c d©n chñ)(9) v gi¸o s− A.B. Xakhar«v (kÓ luËt h×nh sù; c) Nguyªn t¾c c«ng minh (c«ng c¶ nguyªn t¾c tr¸ch nhiÖm ®èi víi h nh vi b»ng); d) Nguyªn t¾c nh©n ®¹o; ®) Nguyªn cô thÓ do luËt quy ®Þnh, tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n t¾c kh«ng tr¸nh khái tr¸ch nhiÖm; e) v do lçi, sù thèng nhÊt cña c¸c dÊu hiÖu néi Nguyªn t¾c tr¸ch nhiÖm do lçi; f) Nguyªn dung v c¸c dÊu hiÖu h×nh thøc trong c¸c t¾c tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n. chÕ ®Þnh luËt h×nh sù, thèng nhÊt cña sù 3. Néi dung c¬ b¶n v ý nghÜa cña ®¸nh gi¸ vÒ mÆt ph¸p lÝ v vÒ mÆt ®¹o ®øc, tõng nguyªn t¾c cña luËt h×nh sù kh¶ n¨ng thay thÕ TNHS b»ng c¸c biÖn ph¸p MÆc dï trong lÇn ph¸p ®iÓn hãa thø hai t¸c ®éng x héi, ng¨n ngõa téi ph¹m v c¶i võa qua, c¸c nguyªn t¾c cña luËt h×nh sù vÉn t¹o nh÷ng ng−êi bÞ kÕt ¸n, c¸ thÓ hãa - hîp ch−a ®−îc ghi nhËn trong BLHS ViÖt Nam lÝ - tiÕt kiÖm h×nh ph¹t)(10), luËt h×nh sù cã 7 n¨m 1999 víi tÝnh chÊt l chÕ ®Þnh riªng nguyªn t¾c; theo gi¸o s− A.V. Naum«v v biÖt nh−ng th«ng qua mét sè quy ph¹m cña gi¸o s− IA.M. Brainhin th× luËt h×nh sù cã 6 Bé luËt chóng ta cã thÓ nhËn thÊy ë chõng nguyªn t¾c(11); theo gi¸o s− N.I. mùc nhÊt ®Þnh tinh thÇn cña c¸c nguyªn t¾c Zagor«®nhik«v (kÓ c¶ nguyªn t¾c sù tham ® nªu trªn. ChÝnh v× vËy, chÕ ®Þnh n y cÇn gia cña nh÷ng ng−êi ®¹i diÖn cña nh©n d©n ph¶i ®−îc l m s¸ng tá vÒ mÆt lÝ luËn m v o viÖc ¸p dông c¸c quy ph¹m PLHS v d−íi ®©y chóng ta sÏ lÇn l−ît xem xÐt. nguyªn t¾c ®¸nh gi¸ cã tÝnh chÊt phñ ®Þnh 3.1. Nguyªn t¾c ph¸p chÕ nh÷ng h nh vi bÞ coi l téi ph¹m)(12) v gi¸o Néi dung c¬ b¶n cña nguyªn t¾c n y l : s− M.§. Sag«r«®xki (kÓ c¶ nguyªn t¾c d©n a) BÊt k× h nh vi n o chØ bÞ coi l téi ph¹m chñ XHCN nghÜa l b×nh ®¼ng tr−íc ph¸p (tÝnh chÊt ph¹m téi cña h nh vi) v bÞ trõng 4 - t¹p chÝ luËt häc
nghiªn cøu - trao ®æi ph¹t b»ng chÕ t i ph¸p lÝ h×nh sù (tÝnh ph¶i kÕt thùc hiÖn(15), ®ã l Tuyªn ng«n to n thÕ bÞ xö lÝ vÒ h×nh sù cña h nh vi, trong ®ã bao giíi vÒ nh©n quyÒn ng y 10/12/1948 (®iÓm gåm c¶ tÝnh ph¶i chÞu h×nh ph¹t) v c¸c hËu 2 §iÒu 11) v C«ng −íc quèc tÕ vÒ c¸c qu¶ ph¸p lÝ h×nh sù kh¸c cña viÖc thùc hiÖn quyÒn d©n sù v chÝnh trÞ ng y 16/12/1966 h nh vi ®ã chØ v ph¶i do BLHS quy ®Þnh; b) (kho¶n 1 §iÒu 15) chèng l¹i nguyªn t¾c §Þa vÞ ph¸p lÝ - c¸c quyÒn v nghÜa vô cña t−¬ng tù nh− l mét trong nh÷ng nguyªn ng−êi ph¹m téi ® ®−îc miÔn tr¸ch nhiÖm nh©n chñ yÕu dÉn ®Õn t×nh tr¹ng v« ph¸p h×nh sù hoÆc kh«ng bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm luËt, tïy tiÖn, x©m ph¹m th« b¹o c¸c quyÒn h×nh sù do hÕt thêi hiÖu cña ng−êi bÞ kÕt ¸n v tù do cña c«ng d©n trong viÖc ¸p dông ® ®−îc miÔn h×nh ph¹t hoÆc kh«ng ph¶i ph¸p luËt h×nh sù t¹i c¸c nh n−íc phong chÊp h nh b¶n ¸n do hÕt thêi hiÖu còng nh− kiÕn v cùc quyÒn. cña ng−êi ® chÊp h nh xong h×nh ph¹t v 3.2. Nguyªn t¾c b×nh ®¼ng tr−íc luËt ® ®−îc xãa ¸n tÝch theo c¸c quy ®Þnh cña h×nh sù BLHS kh«ng thÓ bÞ h¹n chÕ so víi ®Þa vÞ nh÷ng c«ng d©n kh¸c kh«ng cã ¸n tÝch; c) Néi dung c¬ b¶n cña nguyªn t¾c n y l ViÖc thùc hiÖn ph¸p luËt h×nh sù nhÊt thiÕt nh÷ng ng−êi ph¹m téi ®Òu ph¶i chÞu tr¸ch ph¶i trªn c¬ së tu©n thñ, chÊp h nh v ¸p nhiÖm mét c¸ch b×nh ®¼ng tr−íc luËt h×nh sù dông nghiªm chØnh v nhÊt qu¸n c¸c quy kh«ng ph©n biÖt giíi tÝnh, d©n téc, t«n gi¸o, ph¹m ph¸p luËt h×nh sù; d) Kh«ng ®−îc ¸p chÝnh kiÕn, nghÒ nghiÖp, ®Þa vÞ x héi v dông ph¸p luËt h×nh sù theo nguyªn t¾c t×nh tr¹ng t i s¶n kh«ng kÓ hä l th−êng d©n, t−¬ng tù. bé tr−ëng, nguyªn thñ quèc gia hay ng−êi Néi dung c¬ b¶n cña nguyªn t¾c n y ë ®øng ®Çu chÝnh phñ nh−ng khi ® ph¹m téi c¸c møc ®é kh¸c nhau cã thÓ nhËn thÊy t¹i th× ®Òu ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù nh− c¸c quy ph¹m cña BLHS n¨m 1999 nh− nhau theo c¸c quy ®Þnh cña BLHS m kh«ng BLHS quy ®Þnh téi ph¹m v h×nh ph¹t ®èi thÓ cã bÊt k× sù ph©n biÖt hay ®Æc quyÒn, víi ng−êi ph¹m téi (®o¹n 2 §iÒu 1); chØ ®Æc lîi chØ d nh riªng cho lo¹i c«ng d©n n o. ng−êi n o ph¹m téi ® ®−îc BLHS quy ®Þnh míi ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù (§iÒu 2); Néi dung c¬ b¶n cña nguyªn t¾c n y lÇn ng−êi kh«ng tè gi¸c téi ph¹m chØ ph¶i chÞu ®Çu tiªn cã thÓ nhËn thÊy t¹i quy ph¹m sau tr¸ch nhiÖm h×nh sù trong nh÷ng tr−êng hîp ®©y cña BLHS n¨m 1999: “Mäi ng−êi ph¹m ®−îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 313 BLHS (kho¶n 1 téi ®Òu b×nh ®¼ng tr−íc ph¸p luËt, kh«ng §iÒu 22), khi ® hÕt thêi h¹n do BLHS n y ph©n biÖt nam, n÷, d©n téc tÝn ng−ìng, t«n quy ®Þnh th× ng−êi ph¹m téi kh«ng bÞ truy gi¸o, th nh phÇn, ®Þa vÞ x héi” (®o¹n 1 cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù (kho¶n 1 §iÒu 23); kho¶n 2 §iÒu 3). khi quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t, tßa ¸n ph¶i c¨n cø ý nghÜa cña nguyªn t¾c n y l ë chç nã v o c¸c quy ®Þnh cña BLHS (§iÒu 45)... kh«ng chØ gãp phÇn cô thÓ hãa trong BLHS ý nghÜa cña nguyªn t¾c n y l ë chç nã nguyªn t¾c cña HiÕn ph¸p ViÖt Nam n¨m kh«ng chØ gãp phÇn cô thÓ hãa trong BLHS 1992 vÒ sù b×nh ®¼ng cña mäi c«ng d©n nguyªn t¾c cña HiÕn ph¸p ViÖt Nam (kho¶n tr−íc ph¸p luËt (§iÒu 52) m cßn phï hîp 1 §iÒu 12) m cßn phï hîp víi t− t−ëng víi t− t−ëng ph¸p lÝ tiÕn bé cña nh©n lo¹i vÒ ph¸p lÝ tiÕn bé cña nh©n lo¹i "kh«ng cã téi sù b×nh ®¼ng cña tÊt c¶ mäi ng−êi tr−íc ph¹m, kh«ng cã h×nh ph¹t nÕu ®iÒu ®ã ph¸p luËt ® ghi nhËn t−¬ng øng trong hai kh«ng ®−îc luËt quy ®Þnh" ® ®−îc thÓ hiÖn v¨n b¶n quèc tÕ cña Liªn hîp quèc ® nªu trong hai v¨n b¶n quèc tÕ vÒ nh©n quyÒn cña (§iÒu 7 Tuyªn ng«n to n thÕ giíi vÒ nh©n Liªn hîp quèc m ViÖt Nam ® kÝ v cam quyÒn v §iÒu 26 C«ng −íc quèc tÕ vÒ c¸c t¹p chÝ luËt häc - 5
nghiªn cøu - trao ®æi quyÒn d©n sù, chÝnh trÞ) nh− l th nh qu¶ ng÷ La tinh cæ ®¹i næi tiÕng “Jus est ars cña cuéc ®Êu tranh h ng bao thÕ kØ cña c¸c bony aequi” (ph¸p luËt l nghÖ thuËt cña sù d©n téc trªn tr¸i ®Êt chèng l¹i t×nh tr¹ng ®Æc thËt v c«ng lÝ) v nã ®−îc thÓ hiÖn trong quyÒn, ®Æc lîi v bÊt b×nh ®¼ng cña nÒn t− C«ng −íc quèc tÕ v c¸c quyÒn d©n sù, ph¸p h×nh sù víi b¶n chÊt ® n ¸p v d man chÝnh trÞ ® nªu b»ng quy ®Þnh cÊm kÕt ¸n d−íi c¸c chÕ ®é chiÕm h÷u n« lÖ, phong hoÆc trõng ph¹t hai lÇn ®èi víi cïng mét téi kiÕn, ph¸t xÝt v cùc quyÒn. ph¹m (®iÓm 7 §iÒu 15). 3.3. Nguyªn t¾c c«ng minh 3.4. Nguyªn t¾c nh©n ®¹o Néi dung c¬ b¶n cña nguyªn t¾c n y l : Néi dung c¬ b¶n cña nguyªn t¾c n y l : a) C¸c biÖn ph¸p t− ph¸p v c¸c chÕ ®Þnh a) H×nh ph¹t, c¸c biÖn ph¸p t− ph¸p v chÕ ph¸p lÝ h×nh sù kh¸c ®−îc ¸p dông ®èi víi ®Þnh ph¸p lÝ h×nh sù kh¸c ®−îc ¸p dông ®èi ng−êi ph¹m téi cÇn ®¶m b¶o sù c«ng minh, víi ng−êi ph¹m téi kh«ng nh»m môc ®Ých tøc l ph¶i phï hîp víi tÝnh chÊt v møc ®é g©y nªn nh÷ng ®au ®ín vÒ thÓ x¸c v h¹ nghiªm träng cña hËu qu¶ téi ph¹m ® x¶y thÊp nh©n phÈm con ng−êi; b) NÕu trong ra, ®éng c¬ v môc ®Ých ph¹m téi, møc ®é viÖc g©y thiÖt h¹i vÒ mÆt ph¸p lÝ h×nh sù m lçi còng nh− tÝnh chÊt nguy hiÓm cho x héi thiÕu dï chØ l mét trong n¨m ®Æc ®iÓm cña cña nh©n th©n ng−êi ph¹m téi. Trong BLHS téi ph¹m (thiÕu mét trong n¨m dÊu hiÖu cña cã c¸c quy ®Þnh ®Ó ®¶m b¶o cho tßa ¸n cã chñ thÓ téi ph¹m, thiÕu mét trong n¨m ®iÒu thÓ (hoÆc ph¶i) lùa chän lo¹i v møc h×nh kiÖn cña TNHS) th× h nh vi Êy kh«ng ph¶i l ph¹t phï hîp h¬n c¶ ®èi víi ng−êi ph¹m téi téi ph¹m, ng−êi thùc hiÖn h nh vi Êy kh«ng c¨n cø v o c¸c t×nh tiÕt cô thÓ cña viÖc thùc ph¶i l chñ thÓ cña téi ph¹m v do ®ã TNHS hiÖn téi ph¹m (vÝ dô: Danh môc c¸c h×nh bÞ lo¹i trõ; c) Møc ®é TNHS cña ng−êi ph¹t tõ nhÑ ®Õn nÆng, c¸c chÕ t i lùa chän, ph¹m téi l ng−êi cã n¨ng lùc TNHS h¹n c¸c chÕ t i x¸c ®Þnh t−¬ng ®èi, danh môc chÕ, ng−êi ch−a th nh niªn, phô n÷ cã thai c¸c t×nh tiÕt gi¶m nhÑ v t¨ng nÆng tr¸ch hoÆc nu«i con nhá, ng−êi ® qu¸ gi yÕu nhiÖm h×nh sù...); b) Kh«ng ng−êi ph¹m téi hoÆc m¾c bÖnh hiÓm nghÌo ®−îc gi¶m nhÑ n o cã thÓ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm hai lÇn vÒ h¬n so víi ng−êi b×nh th−êng ph¹m t«Þ. cïng mét téi ph¹m. Néi dung c¬ b¶n cña nguyªn t¾c n y ë Néi dung c¬ b¶n cña nguyªn t¾c n y ë c¸c møc ®é kh¸c nhau cã thÓ nhËn thÊy t¹i c¸c møc ®é kh¸c nhau cã thÓ nhËn thÊy t¹i c¸c quy ph¹m sau ®©y cña BLHS n¨m 1999: c¸c quy ph¹m sau ®©y cña BLHS n¨m 1999: §èi víi ng−êi lÇn ®Çu ph¹m téi Ýt nghiªm Nghiªm trÞ ng−êi chñ m−u, cÇm ®Çu, chØ träng, ® hèi c¶i th× cã thÓ ¸p dông h×nh huy, ... khoan hång ®èi víi ng−êi tù thó, ... ph¹t nhÑ h¬n h×nh ph¹t tï... hoÆc gia ®×nh tù nguyÖn söa ch÷a hoÆc båi th−êng thiÖt gi¸m s¸t, gi¸o dôc (®o¹n 3 kho¶n 2 §iÒu 3); h¹i (c¸c ®o¹n 2 v 3 kho¶n 2 §iÒu 3); trong ng−êi ® chÊp h nh xong h×nh ph¹t ®−îc t¹o tr−êng hîp tr−íc khi téi ph¹m bÞ ph¸t gi¸c, ®iÒu kiÖn l m ¨n, ...khi cã ®ñ ®iÒu kiÖn do ng−êi ph¹m téi cã thÓ ®−îc miÔn tr¸ch luËt ®Þnh th× xãa ¸n tÝch (kho¶n 5 §iÒu 3); nhiÖm h×nh sù nÕu ® thÓ hiÖn sù ¨n n¨n hèi hiÖu lùc cña BLHS vÒ thêi gian (§iÒu 7); c¶i b»ng viÖc thùc hiÖn nh÷ng h nh vi nhÊt c¸c tr−êng hîp tuy vÒ h×nh thøc l sù g©y ®Þnh do luËt ®Þnh (kho¶n 2 §iÒu 25); hÖ thiÖt h¹i vÒ mÆt ph¸p lÝ h×nh sù nh−ng kh«ng thèng c¸c h×nh ph¹t (c¸c ®iÒu tõ 29-35); v bÞ BLHS coi l téi ph¹m (kho¶n 4 §iÒu 8, c¸c ®iÒu tõ 45 - 54; ... c¸c ®iÒu tõ 11-13, kho¶n 1 §iÒu 15, ®o¹n 1 ý nghÜa cña nguyªn t¾c n y l ë chç nã §iÒu 16); miÔn tr¸ch nhiÖm h×nh sù do ho n to n phï hîp víi t− t−ëng ph¸p lÝ tiÕn ng−êi ph¹m téi tù ý nöa chõng chÊm døt téi bé cña nh©n lo¹i vÒ sù c«ng b»ng cña ph¸p ph¹m (kho¶n 1 §iÒu 19); miÔn tr¸ch nhiÖm luËt ® cã tõ thêi ®¹i xa x−a víi c©u ng¹n h×nh sù (§iÒu 25); c¸c t×nh tiÕt gi¶m nhÑ 6 - t¹p chÝ luËt häc
nghiªn cøu - trao ®æi tr¸ch nhiÖm h×nh sù (§iÒu 46); quyÕt ®Þnh (®o¹n 2 §iÒu 17), ph¹m téi ch−a ®¹t (®o¹n 2 h×nh ph¹t nhÑ h¬n luËt ®Þnh (§iÒu 47); miÔn §iÒu 18), h nh vi tù ý chÊm døt téi ph¹m ® h×nh ph¹t (§iÒu 54); mét lo¹t c¸c chÕ ®Þnh cã ®ñ yÕu tè cÊu th nh cña téi ph¹m kh¸c nh©n ®¹o cña luËt h×nh sù (c¸c ®iÒu tõ 57- (®o¹n 2 §iÒu 19);... 63); c¸c quy ®Þnh ®èi víi ng−êi ch−a th nh ý nghÜa cña nguyªn t¾c n y l ë chç nã niªn ph¹m téi (c¸c ®iÒu tõ 68 -77). kh«ng chØ thÓ hiÖn mèi quan hÖ chÆt chÏ ®èi ý nghÜa cña nguyªn t¾c n y l ë chç nã víi hai nguyªn t¾c ph¸p chÕ v b×nh ®¼ng kh«ng chØ gãp phÇn cô thÓ hãa trong BLHS tr−íc luËt h×nh sù m cßn ph¶n ¸nh râ t− c¸c quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p ViÖt Nam n¨m t−ëng cña “nguyªn t¾c xö lÝ” trong ph¸p luËt 1992 (c¸c kho¶n 1 v 3 §iÒu 71) m cßn h×nh sù ViÖt Nam hiÖn h nh l mäi h nh vi phï hîp víi t− t−ëng ph¸p lÝ tiÕn bé cña ph¹m téi ph¶i ®−îc ph¸t hiÖn kÞp thêi, xö lÝ nh©n lo¹i vÒ sù nh©n ®¹o cña ph¸p luËt ® nhanh chãng v c«ng minh theo ®óng ph¸p ®−îc thÓ hiÖn trong hai v¨n b¶n quèc tÕ cña luËt nh»m gãp phÇn ®¹t ®−îc môc ®Ých c¬ Liªn hîp quèc ® nªu (§iÒu 5 Tuyªn ng«n b¶n cña ho¹t ®éng t− ph¸p h×nh sù trong nh to n thÕ giíi vÒ nh©n quyÒn v §iÒu 7 C«ng n−íc ph¸p quyÒn l b¶o vÖ v÷ng ch¾c c¸c −íc quèc tÕ vÒ c¸c quyÒn d©n sù, chÝnh trÞ) quyÒn tù do cña c«ng d©n víi ph−¬ng ch©m còng nh− trong C«ng −íc cña Liªn hîp quèc “kh«ng bá lät kÎ téi ph¹m, tr¸nh l m oan ng y 10/12/1984 chèng viÖc tra tÊn v c¸c ng−êi v« téi”. h×nh thøc ®èi xö v h×nh ph¹t kh¸c t n nhÉn, 3.6. Nguyªn t¾c tr¸ch nhiÖm do lçi (cßn v« nh©n ®¹o hay h¹ thÊp nh©n phÈm cña gäi l nguyªn t¾c tr¸ch nhiÖm trªn c¬ së lçi ng−êi kh¸c. hoÆc ng¾n gän - nguyªn t¾c lçi) 3.5. Nguyªn t¾c kh«ng tr¸nh khái tr¸ch Néi dung c¬ b¶n cña nguyªn t¾c n y l nhiÖm kh«ng ai cã thÓ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh Néi dung c¬ b¶n cña nguyªn t¾c n y l sù vÒ h nh vi nguy hiÓm cho x héi còng nh÷ng ng−êi ph¹m téi ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm nh− vÒ viÖc g©y nªn hoÆc ®e däa thùc tÕ g©y h×nh sù theo c¸c quy ®Þnh cña luËt h×nh sù, nªn thiÖt h¹i cho c¸c lîi Ých ®−îc b¶o vÖ tøc l nÕu kh«ng cã c¸c c¨n cø cña luËt ®Þnh b»ng ph¸p luËt h×nh sù m kh«ng ph¶i do lçi ®Ó miÔn tr¸ch nhiÖm h×nh sù hay miÔn h×nh cña m×nh, tøc l h nh vi ®ã bÞ luËt h×nh sù ph¹t th× hä ph¶i chÞu h×nh ph¹t hoÆc c¸c cÊm (bÞ nh l m luËt coi l ph¹m téi) chØ biÖn ph¸p cã t¸c ®éng, cã tÝnh chÊt ph¸p lÝ trong tr−êng hîp nã ®−îc ng−êi cã n¨ng lùc h×nh sù kh¸c do luËt h×nh sù quy ®Þnh. tr¸ch nhiÖm h×nh sù, ®ñ tuæi chÞu tr¸ch Néi dung c¬ b¶n cña nguyªn t¾c n y ë nhiÖm h×nh sù theo luËt ®Þnh v mÆc dï vÒ c¸c møc ®é kh¸c nhau cã thÓ nhËn thÊy t¹i mÆt chñ quan ho n to n cã kh¶ n¨ng tù lùa c¸c quy ph¹m sau ®©y cña BLHS n¨m 1999: chän cho m×nh c¸ch xö lÝ hîp ph¸p nh−ng Mäi h nh vi ph¹m téi ph¶i ®−îc xö lÝ c«ng ® kh«ng lùa chän c¸ch xö sù hîp ph¸p m minh theo ®óng ph¸p luËt (kho¶n 1 §iÒu 3); ® thùc hiÖn h nh vi ®ã mét c¸ch cã lçi - ® BLHS ®−îc ¸p dông ®èi víi mäi h nh vi cã th¸i ®é t©m lÝ thÓ hiÖn d−íi h×nh thøc cè ph¹m téi trªn l nh thæ ViÖt Nam (kho¶n 1 ý hoÆc v« ý ®èi víi h nh vi ph¹m téi v hËu §iÒu 5); ng−êi vi ph¹m c¸c ®iÒu kiÖn hîp qu¶ do h nh vi ®ã g©y nªn. ph¸p cña sù phßng vÖ chÝnh ®¸ng hoÆc t×nh Néi dung c¬ b¶n cña nguyªn t¾c n y ë thÕ cÊp thiÕt ®Òu ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh c¸c møc ®é kh¸c nhau cã thÓ nhËn thÊy t¹i sù (kho¶n 2 §iÒu 16, kho¶n 2 §iÒu 17); ph¶i c¸c quy ph¹m sau ®©y cña BLHS n¨m 1999: chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù trong c¸c tr−êng Nghiªm trÞ ng−êi cè ý g©y hËu qu¶ nghiªm hîp say r−îu hoÆc chÊt kÝch thÝch m¹nh träng (®o¹n 3 kho¶n 2 §iÒu 3); tÝnh chÊt lçi kh¸c (§iÒu 14), chuÈn bÞ ph¹m téi rÊt cña h nh vi trong kh¸i niÖm téi ph¹m nghiªm träng hoÆc téi ®Æc biÖt nghiªm träng (kho¶n 1 §iÒu 8); chÕ ®Þnh lçi (c¸c ®iÒu tõ t¹p chÝ luËt häc - 7
nghiªn cøu - trao ®æi 9-12), chÕ ®Þnh t¸i ph¹m (§iÒu 49); v trong hîp ®ång ph¹m (§iÒu 53)... h ng lo¹t c¸c cÊu th nh téi ph¹m c¬ b¶n m ý nghÜa cña nguyªn t¾c n y l ë chç nã dÊu hiÖu b¾t buéc cña chóng ®−îc nh l m nh»m lo¹i trõ nguyªn t¾c tr¸ch nhiÖm h×nh luËt x©y dùng trªn c¬ së c¸c h×nh thøc lçi sù tËp thÓ nh− l di s¶n ph¸p lÝ phi nh©n tÝnh (c¸c ®iÒu 98, 99, 104, 105, 106, 108, 109, v ®¸ng nguyÒn rña cña c¸i gäi l “nÒn t− 165, 169, 263, 264, 286, 287...). ph¸p h×nh sù” víi b¶n chÊt ® n ¸p v d man ý nghÜa cña nguyªn t¾c n y l ë chç nã d−íi c¸c chÕ ®é chiÕm h÷u n« lÖ, phong xuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm tiÕn bé ®−îc thõa kiÕn, ph¸t xÝt v cùc quyÒn. nhËn chung cña khoa häc luËt h×nh sù trong 4. M« h×nh lÝ luËn cña viÖc ®iÒu chØnh nh n−íc ph¸p quyÒn coi tÝnh chÊt lçi l dÊu chÕ ®Þnh vÒ c¸c nguyªn t¾c cña luËt h×nh hiÖu chñ quan b¾t buéc cña téi ph¹m v sù ViÖt Nam t−¬ng øng nh− vËy, mét trong nh÷ng ®iÒu C¸c nguyªn t¾c cña luËt h×nh sù l chÕ kiÖn kh«ng thÓ thiÕu ®−îc cña tr¸ch nhiÖm ®Þnh chñ yÕu v l sîi chØ ®á xuyªn suèt h×nh sù nªn luËt h×nh sù chØ ®−îc phÐp buéc to n bé c¸c quy ph¹m cña PhÇn chung v téi chñ quan m kh«ng ®−îc phÐp buéc téi PhÇn c¸c téi ph¹m trong BLHS n−íc ta, v× kh¸ch quan nh− l biÓu hiÖn râ nÐt nhÊt cña nã kh«ng chØ gãp phÇn cô thÓ hãa mét sè t×nh tr¹ng v« ph¸p luËt v tïy tiÖn trong lÜnh c¸c quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p n¨m 1992 cã vùc t− ph¸p h×nh sù - truy cøu tr¸ch nhiÖm liªn quan ®Õn lÜnh vùc t− ph¸p h×nh sù m h×nh sù ng−êi thùc hiÖn h nh vi bÞ luËt h×nh cßn thÓ hiÖn nh÷ng t− t−ëng ph¸p lÝ tiÕn bé sù cÊm hay g©y thiÖt h¹i cho c¸c lîi Ých cña nh©n lo¹i khi xuÊt ph¸t tõ mét sè ®−îc b¶o vÖ b»ng ph¸p luËt h×nh sù, tr¸nh nguyªn t¾c v quy ph¹m ph¸p luËt ®−îc thõa khái sù x©m h¹i cña téi ph¹m (vÒ mÆt kh¸c nhËn chung trong c¸c v¨n b¶n quèc tÕ vÒ quan) nh−ng l¹i kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc lçi cña nh©n quyÒn (nh− ® ph©n tÝch ë trªn) m ng−êi Êy (vÒ mÆt chñ quan). ViÖt Nam ® kÝ v cam kÕt thùc hiÖn víi 3.7. Nguyªn t¾c tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n tÝnh chÊt l mét trong gÇn 190 th nh viªn Néi dung c¬ b¶n cña nguyªn t¾c n y l cña Liªn hîp quèc. MÆc dï trong lÇn ph¸p chØ ng−êi n o cã lçi trong viÖc thùc hiÖn ®iÓn hãa thø hai võa qua, c¸c nguyªn t¾c cña h nh vi nguy hiÓm cho x héi m luËt h×nh luËt h×nh sù vÉn ch−a ®−îc ghi nhËn nh− l sù quy ®Þnh l téi ph¹m míi ph¶i chÞu tr¸ch chÕ ®Þnh ®éc lËp trong BLHS n¨m 1999 nhiÖm h×nh sù, dùa trªn nguyªn t¾c tr¸ch nh−ng víi ý nghÜa nhËn thøc khoa häc ®Ó nhiÖm do lçi nh−ng nhÊt thiÕt ph¶i l lçi cña ho n thiÖn ph¸p luËt h×nh sù trong giai ®o¹n chÝnh ng−êi ph¹m téi (chø kh«ng thÓ v× lçi x©y dùng nh n−íc ph¸p quyÒn, chóng t«i cña c¸ nh©n ng−êi ®ã m truy cøu tr¸ch cho r»ng m« h×nh lÝ luËn cña viÖc ®iÒu chØnh nhiÖm h×nh sù nh÷ng ng−êi kh¸c nh− nh÷ng chÕ ®Þnh n y cã thÓ theo hai ph−¬ng ¸n. + Ph−¬ng ¸n I: Cã mét ®iÒu luËt ®Ò cËp ng−êi ruét thÞt, th©n thÝch, b con hä h ng sè l−îng c¸c nguyªn t¾c cña ph¸p luËt h×nh hoÆc b¹n bÌ gÇn gòi víi ng−êi ph¹m téi). sù ViÖt Nam trong ®ã cã liÖt kª tªn gäi cña Néi dung c¬ b¶n cña nguyªn t¾c n y ë 7 nguyªn t¾c (nh− ® nªu trªn ®©y) v tiÕp c¸c møc ®é kh¸c nhau cã thÓ nhËn thÊy t¹i theo l 7 ®iÒu luËt ®Ò cËp néi dung c¬ b¶n c¸c quy ph¹m cña BLHS n¨m 1999 nh− chØ cña tõng nguyªn t¾c(16). cã ng−êi ph¹m téi míi ph¶i chÞu tr¸ch + Ph−¬ng ¸n II: ChØ cã mét ®iÒu luËt nhiÖm h×nh sù (§iÒu 2); nguyªn t¾c xö lÝ ®èi trong ®ã bao gåm 8 kho¶n t−¬ng øng víi 8 víi tõng lo¹i ng−êi ph¹m téi (c¸c ®o¹n 2-3 ®iÒu cña ph−¬ng ¸n I nãi trªn v néi dung kho¶n 2 v c¸c kho¶n 3, 4 v 5 §iÒu 3); c¸c cña ®iÒu n y l : ®iÒu liªn quan ®Õn chÕ ®Þnh lçi (tõ 8-12, §iÒu:... C¸c nguyªn t¾c cña ph¸p luËt §iÒu 49); quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t trong tr−êng h×nh sù ViÖt Nam 8 - t¹p chÝ luËt häc
nghiªn cøu - trao ®æi 1. Bé luËt n y ®−îc x©y dùng trªn c¸c viÖc thùc hiÖn h nh vi nguy hiÓm cho x héi nguyªn t¾c ph¸p chÕ, b×nh ®¼ng tr−íc luËt m Bé luËt n y quy ®Þnh l téi ph¹m míi h×nh sù, c«ng minh, nh©n ®¹o, kh«ng tr¸nh ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù./. khái tr¸ch nhiÖm, tr¸ch nhiÖm do lçi v tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n. (1).Xem: § o TrÝ óc - “B¶n chÊt v vai trß cña c¸c 2. TÝnh chÊt ph¹m téi cña h nh vi, tÝnh nguyªn t¾c LuËt h×nh sù ViÖt Nam” T¹p chÝ nh n−íc v ph¸p luËt, sè 1/1999, tr.7. ph¶i xö lÝ vÒ h×nh sù v c¸c hËu qu¶ ph¸p lÝ (2).Xem: KiÒu §×nh Thô - T×m hiÓu luËt h×nh sù ViÖt h×nh sù kh¸c cña nã ph¶i do Bé luËt n y quy Nam; Nxb. §ång Nai, 1998, tr.16. ®Þnh; kh«ng ®−îc ¸p dông luËt h×nh sù theo (3).Xem: Ng« Ngäc Thñy - Ch−¬ng I "Gi¸o tr×nh LuËt nguyªn t¾c t−¬ng tù. h×nh sù ViÖt Nam - PhÇn chung", Tr−êng ®¹i häc luËt 3. Nh÷ng ng−êi ph¹m téi ®Òu b×nh ®¼ng H Néi, Nxb. Gi¸o dôc, H Néi, 1997, tr.13. tr−íc luËt h×nh sù kh«ng ph©n biÖt giíi tÝnh, (4).Xem: B.V. Z®rav«m−xl«v - C¸c nguyªn t¾c cña luËt h×nh sù. Môc 4 ch−¬ng I - "Gi¸o tr×nh LuËt h×nh sù - d©n téc, t«n gi¸o, chÝnh kiÕn, nghÒ nghiÖp, PhÇn chung". Nxb, S¸ch ph¸p lÝ. Maxc¬va, 1994, tr.14- ®Þa vÞ x héi v tr×nh tr¹ng t i s¶n. 15 (tiÕng Nga). 4. H×nh ph¹t, c¸c biÖn ph¸p t− ph¸p v (5).Xem: §ç Ngäc Quang - "Gi¸o tr×nh LuËt h×nh sù c¸c chÕ ®Þnh ph¸p lÝ h×nh sù kh¸c ®−îc ¸p ViÖt Nam - PhÇn chung", Tr−êng ®¹i häc c¶nh s¸t nh©n dông ®èi víi ng−êi ph¹m téi cÇn ®¶m b¶o sù d©n, H. 1996, tr.31. c«ng minh, tøc l ph¶i phï hîp víi tÝnh chÊt (6).Xem: G.A. Kriger, N.F. Kuznhetx«va - "Nh÷ng vÊn ®Ò vÒ tÝnh quyÕt ®Þnh x héi cña luËt h×nh sù" - §¹i héi v møc ®é nghiªm träng cña téi ph¹m ®−îc lÇn thø XXV §¶ng céng s¶n Liªn X« v viÖc tiÕp tôc thùc hiÖn, thiÖt h¹i do téi ph¹m g©y nªn, cñng cè ph¸p chÕ XHCN, Maxc¬va. 1977, tr.120 (tiÕng ®éng c¬ v môc ®Ých ph¹m téi, møc ®é lçi, Nga). còng nh− nh©n th©n cña ng−êi ®ã; kh«ng ai (7).Xem: "Gi¸o tr×nh luËt h×nh sù X« ViÕt - PhÇn cã thÓ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm hai lÇn vÒ cïng chung", tËp 1. Maxc¬va, 1970. tr.130 (tiÕng Nga). mét téi ph¹m. (8).Xem: X.G. Kelina, V.N. Ku®riavtxev - C¸c nguyªn t¾c cña luËt h×nh sù X« ViÕt, Nxb. Khoa häc. Maxc¬va. 5. H×nh ph¹t, c¸c biÖn ph¸p t− ph¸p v 1988, tr.64 (tiÕng Nga). c¸c chÕ ®Þnh ph¸p lÝ h×nh sù kh¸c ®−îc ¸p (9).Xem: B.V. Z®rav«m−xl«v. S®d, tr.15 -18. dông ®èi víi ng−êi ph¹m téi kh«ng nh»m (10).Xem: A.B. Xakhar«v - VÒ nh÷ng nguyªn t¾c cña môc ®Ých g©y nªn nh÷ng ®au ®ín vÒ thÓ x¸c luËt h×nh sù XHCN, T¹p chÝ LuËt häc, 1969, sè 4, tr.59- v h¹ thÊp nh©n phÈm con ng−êi; møc ®é 60 (tiÕng Nga). tr¸ch nhiÖm h×nh sù cña ng−êi ph¹m téi l (11).Xem: B.V.Naum«v - "LuËt h×nh sù - PhÇn chung", Gi¸o tr×nh c¸c b i gi¶ng; Nxb. BÐc.Maxc¬va, 1996; ng−êi ch−a th nh niªn, phô n÷ cã thai hoÆc tr.46 -57 (tiÕng Nga); IA.M. Brainhin - "LuËt h×nh sù nu«i con nhá, ng−êi m n¨ng lùc tr¸ch X« ViÕt - PhÇn chung". Kiev, 1955, tr.12-18 (tiÕng nhiÖm h×nh sù bÞ h¹n chÕ, ng−êi ® qu¸ gi Nga). yÕu hoÆc m¾c bÖnh hiÓm nghÌo cÇn ph¶i (12).Xem: N.I. Zagor«®nhik«v - "Nh÷ng nguyªn t¾c c¬ ®−îc gi¶m nhÑ h¬n so víi møc ®é tr¸ch b¶n cña luËt h×nh sù X« ViÕt", T¹p chÝ nh n−íc v nhiÖm h×nh sù cña ng−êi ph¹m téi l ng−êi ph¸p luËt x« viÕt. 1966, sè 5, tr.66 (tiÕng Nga). b×nh th−êng. (13).Xem: "Gi¸o tr×nh luËt h×nh sù x« viÕt - PhÇn chung", tËp 1. Lªningra®, 1968. tr.18 (tiÕng Nga). 6. Nh÷ng ng−êi ph¹m téi ph¶i chÞu tr¸ch (14).Xem: IU.A. §emi®«v - "Nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n nhiÖm h×nh sù theo c¸c quy ®Þnh cña Bé luËt cña LuËt h×nh sù X« ViÕt - Nh÷ng vÊn ®Ò ®Êu tranh n y. chèng téi ph¹m". QuyÓn 9. Maxc¬va, 1969, tr.32 (tiÕng 7. Kh«ng ai cã thÓ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm Nga). h×nh sù vÒ h nh vi nguy hiÓm cho x héi (15).Xem: C¸c v¨n kiÖn quèc tÕ vÒ quyÒn con ng−êi. (b»ng h nh ®éng hoÆc kh«ng h nh ®éng) (xuÊt b¶n lÇn thø hai cã söa ch÷a, bæ sung), Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, H Néi, 1998, tr.62 - 69 v 175 -202. còng nh− vÒ viÖc g©y nªn thiÖt h¹i m kh«ng (16).Xem: Lª C¶m - Ho n thiÖn ph¸p luËt h×nh sù ViÖt ph¶i do lçi cña m×nh; kh«ng ®−îc phÐp buéc Nam trong giai ®o¹n x©y dùng nh n−íc ph¸p quyÒn téi kh¸ch quan. (Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n cña phÇn chung). Nxb. CAND, 8. ChØ b¶n th©n ng−êi n o cã lçi trong H.1999, tr.39-69. t¹p chÝ luËt häc - 9

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

TL.01: Bộ Tiểu Luận Triết Học

207 tài liệu

1455 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.