intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo "Chính phủ trong cơ chế quyền lực nhà nước Việt Nam - Quá trình xây dựng, phát triển và những vấn đề tiếp tục đổi mới "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

86
lượt xem
5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chính phủ trong cơ chế quyền lực nhà nước Việt Nam - Quá trình xây dựng, phát triển và những vấn đề tiếp tục đổi mới

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo "Chính phủ trong cơ chế quyền lực nhà nước Việt Nam - Quá trình xây dựng, phát triển và những vấn đề tiếp tục đổi mới "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi PGS.TS. Bïi Xu©n §øc * T ch c và ho t ng c a Chính ph có 1. Quá trình xây d ng và hoàn thi n nh ng nét c thù so v i các Chính ph sau Chính ph qua các hi n pháp này, th hi n ch , Chính ph m c dù ư c 1.1. Chính ph theo Hi n pháp năm 1946 Ngh vi n l p ra nhưng không ph i là cơ quan Theo quy nh t i i u 43 Hi n pháp năm 1946, Chính ph là "cơ quan hành chính cao ch p hành c a Ngh vi n mà trong cơ c u c a nh t c a toàn qu c". Cơ c u c a Chính ph nó còn g m c Ch t ch nư c. Ch t ch nư c do g m có Ch t ch nư c, Phó ch t ch nư c và Ngh vi n b u, là ngư i thay m t cho nư c v N i các. N i các có th tư ng, các b trư ng, i n i và i ngo i. Ch t ch nư c có quy n th trư ng. Có th có Phó Th tư ng. Ch t ch h n r t l n như: Gi quy n t ng ch huy quân nư c do Ngh vi n nhân dân b u ch n trong i toàn qu c, ch nh ho c cách ch c các Ngh vi n v i 2/3 t ng s ngh viên tán thành tư ng soái quân i, kí s c l nh b nhi m th (n u b phi u l n u mà không s phi u thì tư ng và các ch c danh cao c p khác trong các l n th hai s theo a s tương i) v i th i h n cơ quan Chính ph , ch to H i ng Chính 5 năm. Phó ch t ch nư c ư c ch n trong ph , ban b các o lu t ã ư c Ngh vi n Ngh vi n nhân dân và b u theo l thư ng (quá thông qua, có quy n c xá, tuyên chi n hay n a t ng s ngh viên tán thành). Nhi m kì c a ình chi n khi Ngh vi n không h p. Trong khi phó ch t ch nư c theo nhi m kì c a Ngh vi n ó, Ch t ch nư c không ph i ch u m t trách (t c 3 năm). Th tư ng do Ch t ch nư c ch n nhi m nào, tr t i ph n qu c. Hơn th n a, Ch trong Ngh vi n và ưa ra Ngh vi n bi u quy t t ch nư c còn có quy n yêu c u Ngh vi n th o (phê chu n). Ti p n, th tư ng ch n các b lu n l i các o lu t. Khi th o lu n l i n u v n trư ng trong Ngh vi n và ưa ra Ngh vi n ư c Ngh vi n ưng chu n thì m i b t bu c bi u quy t toàn th danh sách. Th trư ng có Ch t ch nư c ph i ban b . Chính ph có quy n th ch n ngoài Ngh vi n và do th tư ng c trình d án lu t (trư c Qu c h i), s c lu t (trư c ra H i ng Chính ph duy t y. Danh sách Ban thư ng tr c) và tr c ti p ban hành s c l nh Chính ph l p theo các quy nh trên t (g n như lu t) theo i u 53 c a Hi n pháp. N i 3/11/1946 n u năm 1955 g m: H Chí các là m t cơ c u trong Chính ph g m th Minh, Ch t ch nư c kiêm Th tư ng, Ph m tư ng, các b trư ng, th trư ng và có th có Văn ng, Phó Th tư ng (t 25/7/1949), các phó th tư ng. Ch có N i các ch u trách nhi m b trư ng, quy n b trư ng (trư ng h p thay i ho c khuy t) ng u 12 b . * Vi n nhà nư c và pháp lu t T¹p chÝ luËt häc sè 2/2006 17
  2. nghiªn cøu - trao ®æi trư c Ngh vi n. Nói tóm l i, Chính ph lúc b y các l i ích, các nhóm xã h i). Tuy nhiên, nh ng gi ho t ng như m t cơ quan hành pháp cao nguyên t c cơ b n c a mô hình t ch c nhà nh t. Có nghĩa là, trong cơ ch nhà nư c lúc nư c công nông như Chính ph ư c l p ra b y gi , Chính ph có v trí khá c l p v i trên cơ s Qu c h i và ch u s giám sát, ch u nh ng quy n h n l n trong vi c i u hành t trách nhi m trư c Qu c h i v n ư c b o m. nư c mà không b l thu c quá nhi u vào Ngh 1.2. Chính ph theo Hi n pháp năm 1959 vi n. Bên c nh ó Chính ph cũng ph i ch u s Th i kì này, mi n B c ã chuy n sang giám sát c a Ngh vi n - theo nguyên t c t p ch xã h i ch nghĩa. Chính ph ư c xây quy n là m t trong nh ng nguyên t c cơ b n d ng l i theo nh ng nguyên t c chung trong b c a t ch c b máy nhà nư c xã h i ch nghĩa. máy nhà nư c ki u xã h i ch nghĩa mà c Phương th c làm vi c c a Chính ph th i trưng là ã v n d ng m nh m nguyên t c t p kì này như ã nêu trên, ch c trách c a Chính quy n xã h i ch nghĩa. ph , Ch t ch nư c và các b trư ng ã ư c H i ng Chính ph trong Hi n pháp năm xác nh khá rõ. Hình th c làm vi c t p th ã 1959 là "cơ quan ch p hành c a cơ quan quy n ư c quy nh song không nhi u như sau này l c nhà nư c cao nh t và là cơ quan hành mà ch y u thông qua ho t ng c a Ch t ch chính nhà nư c cao nh t c a nư c Vi t Nam nư c và c a t ng b trư ng. ó cũng là c dân ch c ng hoà". H i ng Chính ph g m trưng c a ho t ng c a Chính ph mang dáng có: Th tư ng, các phó th tư ng, các b d p ch t ng th ng. trư ng, các ch nhi m U ban Nhà nư c, t ng Hi n pháp cũng xác l p khá rõ ràng cơ ch giám c Ngân hàng nhà nư c. Th tư ng trách nhi m c a Chính ph trư c Ngh vi n Chính ph do Qu c h i c theo ngh c a nhân dân: Ch t ch nư c không ch u trách Ch t ch nư c; phó Th tư ng và các thành nhi m nào tr t i ph n qu c. M i khi truy t viên khác c a H i ng Chính ph do Qu c h i Ch t ch, phó ch t ch hay m t nhân viên N i c theo ngh c a Th tư ng Chính ph . các v t i ph n qu c, Ngh vi n s l p toà án Trong th i gian Qu c h i không h p, U ban c bi t xét x ( i u 50, 51); b trư ng nào thư ng v Qu c h i quy t nh vi c b nhi m không ư c Ngh vi n tín nhi m thì ph i t ho c bãi mi n phó Th tư ng và các thành viên ch c, Th tư ng ph i ch u trách nhi m v con khác c a H i ng Chính ph . Ch t ch nư c ư ng chính tr c a N i các, N i các m t tín căn c vào quy t nh c a Qu c h i ho c c a nhi m ph i t ch c ( i u 54). U ban thư ng v Qu c h i b nhi m, bãi mi n Như v y, t i Hi n pháp năm 1946, mô hình Th tư ng, phó Th tư ng và các thành viên t ch c và phương th c ho t ng c a Chính khác c a H i ng Chính ph . ây, Ch t ch ph ư c xây d ng theo cơ ch "tân dân ch ", nư c không trong thành ph n c a H i ng chưa ph i là mô hình xã h i ch nghĩa thu n Chính ph n a. Tuy nhiên, Ch t ch nư c v n tuý ki u xô vi t, còn áp d ng m t s y u t tham gia lãnh o Chính ph thông qua ch phân quy n phù h p v i i u ki n c a ch nh b nhi m Th tư ng, phó Th tư ng và dân ch nhân dân (t c dân ch r ng rãi, a d ng các thành viên khác c a Chính ph ; khi xét th y 18 T¹p chÝ luËt häc sè 2/2006
  3. nghiªn cøu - trao ®æi c n thi t có th tham d và ch to các phiên trư c H i ng Chính ph . h p c a H i ng Chính ph . H i ng Chính ph ch u trách nhi m và Cơ c u t ch c c a H i ng Chính ph có báo cáo công tác trư c Qu c h i và trong th i các b và cơ quan ngang b (v i s lư ng khá gian Qu c h i không h p thì ch u trách nhi m ông - th i kì u nh ng năm 1960 là 24) do và báo cáo công tác trư c U ban thư ng v H i ng Chính ph trình Qu c h i phê chu n; Qu c h i. Th tư ng Chính ph và m i thành gi a hai kì h p Qu c h i thì trình U ban viên c a H i ng Chính ph ch u trách thư ng v Qu c h i phê chu n. Tuỳ s c n nhi m chung trư c Qu c h i v toàn b công thi t H i ng Chính ph t nh ng cơ quan tác c a Chính ph ng th i ch u trách nhi m tr c thu c H i ng Chính ph là các t ng c c, riêng trư c Qu c h i v ph n công tác c a u ban do H i ng Chính ph trình U ban mình. B trư ng, th trư ng cơ quan ngang thư ng v Qu c h i phê chu n. b , th trư ng cơ quan tr c thu c H i ng Phương th c làm vi c c a H i ng Chính Chính ph còn ch u trách nhi m trư c H i ph lúc này v cơ b n g n gi ng như m i ng Chính ph . chính ph c a nhà nư c xã h i ch nghĩa Có th th y, so v i Chính ph t i Hi n pháp ương th i khác là n ng v làm vi c t p th . năm 1946, mô hình t ch c và phương th c Hình th c làm vi c t p th c a H i ng Chính ho t ng c a Chính ph th i kì này ã chuy n ph là các h i ngh . Có hai hình th c h i ngh : sang mô hình xã h i ch nghĩa, ó cao tính H i ngh toàn th và h i ngh thư ng v . H i ch p hành, tính ch u trách nhiêm trư c Qu c ngh toàn th g m toàn th các thành viên c a h i và hình th c làm vi c và ch u trách nhi m H i ng Chính ph . H i ngh thư ng v c a t p th . Tuy nhiên, trong cơ ch quy n l c nhà H i ng Chính ph g m th tư ng, các phó nư c này v n chưa hoàn toàn là cơ ch quy n th tư ng và b trư ng Ph th tư ng. l c nhà nư c ki u xã h i ch nghĩa thu n tuý Th tư ng Chính ph lãnh o công tác c a nên vi c t ch c cơ quan ch p hành-hành chính H i ng Chính ph và thay m t H i ng cao nh t cũng chưa hoàn toàn l thu c vào Chính ph ch o công tác c a các b , cơ quan Qu c h i như: M c dù ã coi H i ng Chính ngang b , cơ quan tr c thu c H i ng Chính ph là cơ quan ch p hành c a cơ quan quy n ph và U ban hành chính các c p. Th tư ng l c nhà nư c cao nh t song v n là cơ quan hành Chính ph ch to H i ng Chính ph và lãnh chính nhà nư c cao nh t c a nư c Vi t Nam o công tác c a H i ng Chính ph . Các phó dân ch c ng hoà, t c là còn c l p tương i th tư ng giúp th tư ng, có th ư c u nhi m trong lĩnh v c hành chính nhà nư c. Ngày nay, thay th tư ng khi th tư ng v ng m t. B ng trên quan i m i m i chúng ta có th trư ng, th trư ng cơ quan ngang b , th ánh giá cao cách t ch c này (và c cách t trư ng cơ quan tr c thu c H i ng Chính ph ch c b máy nhà nư c trong Hi n pháp trư c lãnh o toàn b công tác thu c ph m vi trách ó - Hi n pháp năm 1946) vì nó th hi n ư c nhi m c a mình dư i s lãnh o th ng nh t s phân công rành m ch, rõ ràng, song trên c a H i ng Chính ph và ch u trách nhi m quan i m l ch s thì ó là nh ng “t t h u” T¹p chÝ luËt häc sè 2/2006 19
  4. nghiªn cøu - trao ®æi thích h p cho cơ ch nhà nư c chưa hoàn toàn H i ng b trư ng g m có ch t ch H i là xã h i ch nghĩa. ng n trư ng, các phó ch t ch H i ng b trư ng, các b trư ng và ch nhi m U ban 1.3. Chính ph theo Hi n pháp năm 1980 n Hi n pháp năm 1980, b máy nhà Nhà nư c. Ch t ch, các phó ch t ch và các nư c ta ã ư c thi t k theo úng mô hình b thành viên khác c a H i ng b trư ng u do máy nhà nư c ki u xã h i ch nghĩa th nh Qu c h i b u và bãi mi n. Trong th i gian hành lúc b y gi các nư c xã h i ch nghĩa Qu c h i không h p, H i ng nhà nư c c và (Liên xô, các nư c ông Âu, Trung Qu c). bãi mi n các phó ch t ch H i ng b trư ng, Nguyên t c t p quy n xã h i ch nghĩa ã các b trư ng, ch nhi m U ban Nhà nư c. ư c v n d ng m t cách tri t . n ây “ch H i ng b trư ng th ng nh t qu n lí vi c dân u ” nư c ta ã theo úng mô hình ch th c hi n các nhi m v chính tr , kinh t , văn xô vi t. hoá, xã h i, an ninh, qu c phòng và i ngo i H i ng Chính ph ư c i thành H i c a Nhà nư c; tăng cư ng hi u l c c a b máy ng b trư ng do Qu c h i thành l p b ng nhà nư c t trung ương n cơ s ; b o m cách b u ra t t c t ch t ch n các thành vi c tôn tr ng và ch p hành pháp lu t; phát huy viên, ch u trách nhi m trư c Qu c h i. n quy n làm ch t p th c a nhân dân; b o m ây, H i ng b trư ng - cơ quan trư c ây xây d ng ch nghĩa xã h i, không ng ng nâng v n có nhi u c l p ã l thu c hoàn toàn vào cao i s ng v t ch t và văn hoá c a nhân dân. cơ quan quy n l c (v m t lí thuy t). H i ng b trư ng quy t nh t p th các V tính ch t, H i ng b trư ng ư c xác vn thu c th m quy n c a mình ng th i nh "là Chính ph nư c C ng hoà xã h i ch cao trách nhi m cá nhân c a m i thành viên H i ng b trư ng v ph n công tác ư c giao nghĩa Vi t Nam, là cơ quan ch p hành và hành và ph n tham gia vào công vi c chung c a H i chính nhà nư c cao nh t c a cơ quan quy n l c nhà nư c cao nh t" ( i u 104). Quy nh ng b trư ng. này ph n ánh y tư tư ng v th ng nh t Cơ quan thư ng tr c c a H i ng b quy n l c: Qu c h i - cơ quan quy n l c nhà trư ng là thư ng v H i ng b trư ng. nư c cao nh t, th ng nh t các quy n l p Thư ng v H i ng b trư ng g m có ch pháp, hành pháp, tư pháp và giám sát - ph i t ch H i ng b trư ng, các phó ch t ch H i th c s tr thành "t p th hành ng". Các cơ ng b trư ng trong ó có m t phó ch t ch quan nhà nư c khác do Qu c h i l p ra là ư c phân công làm phó ch t ch thư ng tr c phân công, phân nhi m th c hi n ch c năng, và b trư ng t ng thư kí H i ng b trư ng. nhi m v c a Qu c h i. H i ng b trư ng Cơ quan này ư c coi là hình th c làm vi c ư c t ch c theo tinh th n ó là cơ quan caHi ng b trư ng có nhi m v và ch p hành - hành chính nhà nư c cao nh t quy n h n b o m vi c th c hi n các ngh c a Qu c h i. Ch c năng nhi m v c a nó là quy t, ngh nh, quy t nh c a H i ng b th c hi n nh ng ho t ng ch p hành - hành trư ng; gi a hai kì h p H i ng b trư ng chính ư c Qu c h i giao. quy t nh nh ng v n thu c quy n h n c a 20 T¹p chÝ luËt häc sè 2/2006
  5. nghiªn cøu - trao ®æi Hi ng b trư ng và ph i ư c báo cáo v i nhi m t p th v ho t ng c a H i ng b Hi ng b trư ng. trư ng trư c Qu c h i và H i ng nhà nư c. Ch t ch H i ng b trư ng ng u H i V phương th c ho t ng, H i ng b ng b trư ng, lãnh o, qu n lí và ch u trách trư ng lúc này hoàn toàn theo cách làm vi c t p nhi m v m i ho t ng c a H i ng b th , quy t nh theo a s , h n ch ho t ng có trư ng. Tuy nhiên, trong cơ ch cao ho t tính ch t i u hành c a ngư i ng u. ây ng t p th nhi m v , quy n h n c a ch t ch cũng là phương th c ho t ng chung cao H i ng b trư ng cũng ch ch y u xoay nguyên t c t p th c a chính ph các nư c xã quanh vi c " ôn c", ki m tra", "ch o", h i ch nghĩa. " i u hoà", "ph i h p" công tác c a các thành ánh giá v v trí, vai trò cũng như mô hình viên, các b , u ban nhà nư c ch h u như ít có t ch c và phương th c ho t ng c a H i s quy t nh cá nhân c a ngư i ng u ng b trư ng th i kì này có th th y: Do t p Chính ph như trư c ây và sau này. trung quá nhi u quy n l c cho Qu c h i và H i Các phó ch t ch H i ng b trư ng giúp ng nhà nư c (v i m c ích b o m quy n ch t ch, ư c ch t ch phân công i u hoà, ph i l c nhân dân) nhưng v i phương th c ho t h p và ki m tra, ôn c công tác m t s ngành ng như hi n nay là chưa th th c hi n t t ho c lĩnh v c. T ây hình thành cơ ch phó ch ư c. Trong khi ó vai trò c a H i ng b t ch ph trách kh i và ôi khi ch c danh này trư ng b h th p. M t khác, thi u s phân quy t nh thay c ch t ch v lĩnh v c ó. công, ph i h p rành m ch gi a các cơ quan Ch nh phó ch t ch thư ng tr c ư c trong vi c th c hi n các quy n l p pháp, hành Lu t t ch c H i ng b trư ng quy nh pháp, tư pháp d n n s thi u hi u l c và hi u chính th c. Khi ch t ch H i ng b trư ng qu trong ho t ng c a b máy nhà nư c. V n v ng m t, phó ch t ch thư ng tr c là ngư i này ã ư c nghiên c u, s a i căn b n t i thay ch t ch H i ng b trư ng. Hi n pháp năm 1992. B trư ng, ch nhi m U ban nhà nư c 1.4. Chính ph theo Hi n pháp năm 1992 ng u b , U ban nhà nư c, th c hi n ch c Hi n pháp năm 1992 xây d ng l i b máy năng qu n lí ngành ho c lĩnh v c công tác c a nhà nư c trên tinh th n i m i. Nguyên t c t p mình trong c nư c. quy n xã h i ch nghĩa ư c nh n th c l i và H i ng b trư ng ch u trách nhi m và v n d ng h p lí hơn. ó là: M t m t v n ti p báo cáo công tác trư c Qu c h i; trong th i t c kh ng nh quy n l c nhà nư c là th ng gian Qu c h i không h p thì ch u trách nhi m nh t (t c th ng nh t vào Qu c h i) ch không và báo cáo công tác trư c H i ng nhà nư c. phân chia các quy n, m t khác c n thi t ph i có B trư ng, ch nhi m U ban nhà nư c ch u s phân công, ph i h p gi a các cơ quan nhà trách nhi m trư c Qu c h i, H i ng nhà nư c trong vi c th c hi n các quy n l p pháp, nư c và H i ng b trư ng v vi c qu n lí nhà hành pháp, tư pháp ch không ch t p trung vào nư c i v i ngành ho c lĩnh v c ư c phân Qu c h i còn các cơ quan khác l i không ư c công và cùng v i các thành viên khác ch u trách phân nh rõ ràng làm h n ch vai trò và hi u T¹p chÝ luËt häc sè 2/2006 21
  6. nghiªn cøu - trao ®æi l c c a chúng. Trên cơ s ó, b máy nhà nư c ho c ch t ch H i ng b trư ng là i bi u nói chung và Chính ph nói riêng ư c xây Qu c h i, các thành viên khác ch y u ch n d ng l i theo hư ng v a b o m th ng nh t trong s i bi u Qu c h i (Hi n pháp năm quy n l c v a phân công, phân nhi m rành 1980). Th tư ng do Qu c h i b u, mi n m ch. Vi c thi t l p tr l i thi t ch Chính ph nhi m, bãi nhi m theo ngh c a ch t ch th hi n s kh ng nh quán tri t nguyên t c t p nư c. Phó th tư ng, b trư ng, th trư ng cơ quy n xã h i ch nghĩa và trong ch ng m c quan ngang b (các thành viên khác) do th nh t nh ã v n d ng h t nhân h p lí c a tư ng ngh Qu c h i b nhi m, mi n nhi m, thuy t "phân quy n", th a nh n tính c l p cách ch c và cho t ch c. Căn c vào ngh tương i c a lĩnh v c hành chính nhà nư c. quy t c a Qu c h i, ch t ch nư c b nhi m, V tính ch t, Chính ph ư c xác nh l i mi n nhi m, cách ch c, ch p thu n vi c t gi ng như trong Hi n pháp năm 1959: "Chính ch c i v i các thành viên khác ó c a Chính ph . Trư c ây gi a hai kì h p c a Qu c h i, ph là cơ quan ch p hành c a cơ quan quy n th m quy n phê chu m vi c b nhi m, mi n l c nhà nư c cao nh t và là cơ quan hành nhi m, cách ch c, cho t ch c i v i các chính nhà nư c cao nh t c a nư c C ng hoà xã h i ch nghĩa Vi t Nam" t c mang hai tính thành viên khác c a Chính ph ư c Hi n ch t: tính ch p hành c a Chính ph i v i cơ pháp giao cho U ban thư ng v Qu c h i. quan quy n l c nhà nư c cao nh t và tính ch t S a i, b sung m t s i u c a Hi n pháp, cơ quan hành chính nhà nư c cao nh t c a bãi b th m quy n này c a U ban thư ng v nư c ta. Tính ch p hành trư c Qu c h i th Qu c h i u cho Qu c h i th c hi n. hi n ch Chính ph ph i th c hi n t t c các Trư ng h p th t c n thi t th tư ng trình ch quy t nh (lu t, ngh quy t) c a Qu c h i mà t ch nư c quy t nh t m ình ch công tác c a không có quy n "ph quy t" như Chính ph các thành viên ó. các nư c tư b n. Tính cơ quan hành chính nhà Ph m vi nhi m v , quy n h n c a Chính nư c cao nh t nghĩa là Chính ph ng u h ph v cơ b n gi ng như trư c nhưng có m t s th ng hành chính nhà nư c, th c hi n ho t i u ch nh quan tr ng th hi n s tăng cư ng v ng th c thi pháp lu t, qu n lí i u hành t trí, vai trò c a Chính ph theo hư ng là cơ quan nư c. M ng ho t ng này ư c trao cho hành chính nhà nư c cao nh t có tính c l p Chính ph th c hi n và hi n t i còn mang tính nh t nh trong lĩnh v c này. ó là nh ng c l p tương i. nhi m v th ng nh t qu n lí các lĩnh v c chính Chính ph g m có Th tư ng, các phó th tr , kinh t , văn hoá - xã h i; t ch c thi hành tư ng, các b trư ng và th trư ng cơ quan Hi n pháp và pháp lu t; t ch c n n hành chính ngang b . Ngoài Th tư ng, các thành viên nhà nư c và phát huy quy n tham gia qu n lí khác c a Chính ph không nh t thi t là i bi u nhà nư c c a nhân dân. i u áng nói là có s Qu c h i. ây cũng là i m m i so v i trư c phân nh rõ ch c năng, nhi m v c a Chính ó khi quy nh các thành viên c a Chính ph ph v i tính cách là t p th v i trách nhi m cá ph i là i bi u (Hi n pháp năm 1946 và 1959) nhân c a th tư ng và v i các b trư ng. N u 22 T¹p chÝ luËt häc sè 2/2006
  7. nghiªn cøu - trao ®æi như trong Hi n pháp năm 1980 h u như t t c mi n nhi m (v i ý gi i tán) i v i Chính ph ). nhi m v , quy n h n u ư c quy nh cho T i kì h p th 10 Qu c h i khoá X (tháng H i ng b trư ng còn ch t ch H i ng b 12/2001) Qu c h i ã thông qua Ngh quy t trư ng thì ch là "lãnh o công tác c a H i s a i, b sung m t s i u c a Hi n pháp năm 1992, trong ó có m t s s a i v Chính ng b trư ng, ôn c, ki m tra vi c thi hành ph như: ã b vi c U ban thư ng v Qu c nh ng quy t nh c a Qu c h i, H i ng nhà h i gi a hai kì h p Qu c h i phê chu n vi c b nư c, H i ng b trư ng và thay m t H i nhi m, mi n nhi m, cách ch c i v i các ng b trư ng ch o công tác i v i các b , thành viên khác c a Chính ph ; b quy n ban các cơ quan khác thu c H i ng b trư ng và U ban nhân dân các c p" thì nay Hi n pháp hành văn b n quy ph m pháp lu t c a các cơ phân nh rõ nhi m v , quy n h n c a Chính quan thu c Chính ph v.v.. V i nh ng s a i, ph và th tư ng Chính ph . i u 112 quy nh b sung này, t ch c và ho t ng c a Chính v nhi m v , quy n h n c a Chính ph g m 11 ph ư c hoàn thi n thêm m t bư c. i m và i u 114 quy nh nhi m v , quy n 2. Nh ng v n ti p t c i m i và hoàn h n c a th tư ng Chính ph g m 6 i m. S thi n Chính ph phân nh này ư c c th hoá thêm trong Lu t 2.1. V nhi m v , quy n h n c a Chính ph t ch c Chính ph c bi t là gi a t p th Tuy Chính ph nư c ta không th có t t c Chính ph và các thành viên. M c dù có vi c nh ng quy n h n gi ng như Chính ph các cao ch c trách cá nhân nhưng Hi n pháp v n nư c, song trong giai o n hi n i, bên c nh coi tr ng hình th c làm vi c t p th "Nh ng v n s ki m soát ch t ch i v i ho t ng hành chính - là ho t ng d x y ra l m d ng, vi quan tr ng thu c th m quy n c a Chính ph ph m quy n công dân là vi c ph i phân giao ph i ư c th o lu n t p th và quy t nh theo a s " ( i u 115). cho chúng y quy n h n tương x ng, c Chính ph và th tư ng Chính ph ch u l p và ch ng. áp ng yêu c u c a giai trách nhi m trư c Qu c h i và báo cáo công tác o n m i, thích ng v i quá trình h i nh p, h p v i Qu c h i, U ban thư ng v Qu c h i và tác c n thi t ph i trao thêm cho Chính ph Ch t ch nư c. Trư c ây ( Hi n pháp năm nh ng nhi m v , quy n h n tương ng v i 1959 và 1980) H i ng Chính ph , H i ng Chính ph các nư c. Hi n t i, m c dù ư c g i b trư ng ch u trách nhi m và báo cáo công tác là cơ quan hành chính nhà nư c cao nh t song trư c Qu c h i và trong th i gian Qu c h i trên th c t Chính ph chưa ư c giao quy n không h p thì ch u trách nhi m và báo cáo công h n tương x ng v i v trí ó c trong i n i và tác trư c U ban thư ng v Qu c h i (H i i ngo i. C n tăng cư ng hơn n a th m quy n ng nhà nư c). Hi n pháp năm 1992 quy nh c a Chính ph trong các v n v quy t nh rõ vi c Chính ph ch u s giám sát c a Qu c các chương trình, d án qu c gia; trong àm h i, U ban thư ng v Qu c h i và ch t ch phán, kí k t các i u ư c qu c t v i chính ph nư c nhưng ch ch u trách nhi m trư c Qu c các nư c. Tăng cư ng th m quy n c a Chính h i (ch Qu c h i m i có quy n xem xét vi c ph trong vi c lãnh o n n hành chính, t ch c T¹p chÝ luËt häc sè 2/2006 23
  8. nghiªn cøu - trao ®æi b máy, biên ch , ti n lương, ch công v . quy n c a phó th tư ng ư c th tư ng u nhi m thay m t lãnh o công tác c a Chính 2.2. V cơ c u t ch c và cơ c u thành viên ph trong th i gian th tư ng v ng m t và th c a Chính ph t c t m quy n th tư ng khi b khuy t. Hi n t i trong Chính ph , ngoài các b và cơ quan ngang b - ư c quy nh là cơ quan 2.3. V cơ ch ch u trách nhi m c a Chính thành viên Chính ph , cơ quan c a Chính ph - ph và c a t ng thành viên Chính ph i v i trách nhi m c a Chính ph trư c còn có nhi u cơ quan - ư c g i là cơ quan thu c Chính ph - cũng có ch c năng qu n lí Qu c h i, c n xác nh rõ ây là trách nhi m c a nhà nư c i v i ngành ho c lĩnh v c công tác c t p th Chính ph , ch x y ra khi Chính ph b nhưng không ph i là cơ quan thành viên Chính Qu c h i b t tín nhi m d n n phê bình, gi i ph , do ó không ư c tham gia m t cách tán. Trong l ch s các hi n pháp u quy nh quy t nh vào ho t ng chung c a t p th hình th c trách nhi m này song r t chung chung, Chính ph . i u này nh hư ng n tính bao tr Hi n pháp năm 1946 là tương i rõ ( i u quát trong ho t ng c a Chính ph . C n thi t 54). C n thi t ph i quy nh rõ hơn khi nào, ai có ph i ưa vào cơ c u t ch c c a Chính ph t t quy n nêu v n b t tín nhi m và th t c cũng c các cơ quan th c hi n ch c năng qu n lí nhà như h u qu c a vi c gi i tán Chính ph . nư c v ngành, lĩnh v c công tác. Có th ghép i v i trách nhi m c a th tư ng, phó th thành nh ng cơ quan a ngành gi m b t s tư ng và các b trư ng, th trư ng cơ quan lư ng b hơn n a ng th i c n lo i nh ng cơ ngang b , c n quy nh rõ hơn cơ s và th t c quan không ph i là cơ quan qu n lí nhà nư c ra mi n nhi m, bãi nhi m i v i th tư ng Chính kh i cơ c u t ch c - thành viên c a Chính ph ph ; trình t t m quy n và b u ngư i thay th tránh l n l n gi a các cơ quan có ch c năng cũng như kh năng th tư ng m i thay i các qu n lí nhà nư c v ngành ho c lĩnh v c công thành viên c a Chính ph t o êkip làm vi c. tác v i các t ch c thu n tuý chuyên môn, s i v i các thành viên khác thì c n làm rõ nghi p. Trong cơ c u thành viên c n b o m trư ng h p nào thì Qu c h i s t nêu v n bao quát t t c các ngành, lĩnh v c qu n lí nhà mi n nhi m (b t tín nhi m), khi nào thì do th nư c. Gi m b t s lư ng phó th tư ng. c tư ng ngh . N u do th tư ng ngh thì bi t c n xem xét kĩ l i ch c v phó th tư ng trư ng h p nào ngh Qu c h i, trư ng h p thư ng tr c. Có v như ch c v này ư c nào ngh U ban thư ng v Qu c h i(1)./. Chính ph l p ra t i Quy ch làm vi c c a Chính ph là không úng v i tinh th n c a (1). â y tác gi v n gi quan i m nên cho U Hi n pháp. Vi c Hi n pháp không quy nh ban thư ng v Qu c h i phê chu n ngh c a Th tư ng v vi c thay i các thành viên khác c a Chính ch c danh này - v n có trư c ây theo Lu t t ph gi a hai kì h p Qu c h i và xin lưu ý r ng, vi c ch c H i ng b trư ng năm 1981 - nh m Hi n pháp quy nh cho U ban thư ng v Qu c h i cao trách nhi m c a th tư ng, òi h i th và Ch t ch nư c tham gia vào quá trình thay i các tư ng ph i ho t ng th c s úng v i v trí ch c danh này trong th i gian gi a hai kì h p Qu c ngư i lãnh o, i u hành Chính ph . Liên h i là do ư c Qu c h i giao th c hi n thay ch quan n i u này c n quy nh rõ hơn th m không ph i s ch u trách nhi m trư c các cơ quan ó. 24 T¹p chÝ luËt häc sè 2/2006
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2