intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Về khái niệm và bản chất pháp lí của hôn nhân "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

103
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Về khái niệm và bản chất pháp lí của hôn nhân Doanh nghiệp phải bồi dưỡng bằng hiện vật, phải thực hiện chế độ ưu đãi về thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi cho người lao động theo quy định. - Doanh nghiệp phải rút ngắn thời giờ làm việc đối với lao động nữ, lao động là người tàn tật và lao động chưa thành niên. Không sử dụng lao động chưa thành niên, lao động nữ có thai từ tháng thứ 7 trở lên hoặc nuôi con nhỏ dưới 12 tháng tuổi, lao động tàn tật bị...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Về khái niệm và bản chất pháp lí của hôn nhân "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi ThS. Ph¹m V¨n B¸u * D o tÝnh nguy hiÓm cao cho x héi cña h nh vi ph¹m téi x©m ph¹m v o ®èi t−îng ®−îc ph¸p luËt b¶o vÖ nãi chung, luËt h×nh sù BLHS n¨m 1999, ph¹m téi ®èi víi trÎ em ®−îc quy ®Þnh l dÊu hiÖu ®Þnh téi v dÊu hiÖu ®Þnh khung h×nh ph¹t víi ph¹m vi kh¸ réng - l dÊu nãi riªng ®Æc biÖt l trÎ em nªn trong luËt h×nh hiÖu ®Þnh téi cña 7 téi sau: Téi hiÕp d©m trÎ em sù ViÖt Nam tõ tr−íc ®Õn nay “ph¹m téi ®èi víi (§iÒu 112); téi c−ìng d©m trÎ em (§iÒu 114); trÎ em” lu«n ®−îc quy ®Þnh l t×nh tiÕt t¨ng téi giao cÊu víi trÎ em (§iÒu 115); téi d©m « nÆng tr¸ch nhiÖm h×nh sù (TNHS). T×nh tiÕt ®èi víi trÎ em (116); téi mua b¸n, ®¸nh tr¸o n y ch¼ng nh÷ng ® ®−îc quy ®Þnh l t×nh tiÕt hoÆc chiÕm ®o¹t trÎ em (§iÒu 120); téi cè ý t¨ng nÆng buéc tßa ¸n ph¶i xÐt ®Õn khi quyÕt g©y th−¬ng tÝch (§iÒu 104) v téi vi ph¹m quy ®Þnh h×nh ph¹t m cßn ®−îc quy ®Þnh l dÊu ®Þnh vÒ sö dông lao ®éng trÎ em (§iÒu 228), l hiÖu ®Þnh téi danh v dÊu hiÖu ®Þnh khung h×nh dÊu hiÖu ®Þnh khung h×nh ph¹t cña 13 téi, ®ã ph¹t cña nhiÒu téi ph¹m. Tr−íc BLHS n¨m l : Téi giÕt ng−êi (®iÓm c kho¶n 1 §iÒu 93); téi 1985, ph¹m téi ®èi víi trÎ em míi chØ ®−îc quy ®e do¹ giÕt ng−êi (§iÒu 103); téi cè ý g©y ®Þnh l dÊu hiÖu ®Þnh téi cña hai téi: Téi giao th−¬ng tÝch (kho¶n 2, 3 §iÒu 104); téi h nh h¹ cÊu víi ng−êi d−íi 16 tuæi v téi d©m «(1), l ng−êi kh¸c (§iÒu 110); téi b¾t cãc nh»m chiÕm dÊu hiÖu ®Þnh khung h×nh ph¹t cña téi hiÕp ®o¹t t i s¶n (®iÓm ® kho¶n 2 §iÒu 134); téi tæ d©m.(2) Trong BLHS n¨m 1985, ph¹m téi ®èi chøc sö dông tr¸i phÐp chÊt ma tuý (®iÓm c víi trÎ em ®−îc quy ®Þnh l dÊu hiÖu ®Þnh téi kho¶n 2, ®iÓm d kho¶n 3 §iÒu 197); téi chøa cña bèn téi: Téi hiÕp d©m trÎ em (§iÒu 112a); chÊp viÖc sö dông tr¸i phÐp chÊt ma tuý (®iÓm téi giao cÊu víi trÎ em (§iÒu 114); téi b¾t trém, c kho¶n 2 §iÒu 198); téi c−ìng bøc, l«i kÐo mua b¸n hoÆc ®¸nh tr¸o trÎ em (§iÒu 149) v ng−êi kh¸c sö dông tr¸i phÐp chÊt ma tuý (®iÓm téi d©m « ®èi víi trÎ em (§iÒu 202a), l dÊu d kho¶n 2, ®iÓm c kho¶n 3 §iÒu 200); téi dô hiÖu ®Þnh khung h×nh ph¹t cña n¨m téi, ®ã l : dç, Ðp buéc hoÆc chøa chÊp ng−êi ch−a th nh Téi c−ìng d©m ng−êi ch−a th nh niªn (®iÓm a niªn ph¹m ph¸p (®iÓm c kho¶n 2 §iÒu 252); téi kho¶n 2 §iÒu 113 a); téi tæ chøc sö dông tr¸i chøa m¹i d©m (®iÓm a kho¶n 3 §iÒu 254), téi phÐp chÊt ma tuý (®iÓm c kho¶n 2, ®iÓm ® m«i giíi m¹i d©m (®iÓm a kho¶n 3 §iÒu 255); kho¶n 3 §iÒu 185i); téi c−ìng bøc l«i kÐo v téi mua d©m ng−êi ch−a th nh niªn (®iÓm b ng−êi kh¸c sö dông tr¸i phÐp chÊt ma tuý (®iÓm kho¶n 2 §iÒu 256). Trong tr−êng hîp kh«ng d kho¶n 2, ®iÓm ® kho¶n 3 §iÒu 185m); téi ®−îc quy ®Þnh l dÊu hiÖu ®Þnh téi hoÆc ®Þnh mua d©m ng−êi ch−a th nh niªn (®iÓm a kho¶n 3 §iÒu 202a) v téi chøa m¹i d©m, téi m«i giíi * Gi¶ng viªn chÝnh Khoa t− ph¸p m¹i d©m (®iÓm a kho¶n 3 §iÒu 202) cßn trong Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi T¹p chÝ luËt häc - 3
  2. nghiªn cøu - trao ®æi khung h×nh ph¹t, theo ®iÓm h kho¶n 1 §iÒu 48 víi trÎ em” trong thùc tÕ vÉn cßn mét sè v−íng BLHS th× “ph¹m téi ®èi víi trÎ em” l t×nh tiÕt m¾c cÇn ®−îc th¸o gì nh− viÖc x¸c ®Þnh téi t¨ng nÆng TNHS. danh, khung h×nh ph¹t ®èi víi c¸c tr−êng hîp Ph¹m téi ®èi víi trÎ em cã dÊu hiÖu ®Æc cã sù kh«ng phï hîp gi÷a thùc tÕ kh¸ch quan biÖt so víi c¸c tr−êng hîp ph¹m téi kh¸c ë ®èi (®èi t−îng bÞ x©m h¹i l trÎ em) v ý thøc chñ t−îng bÞ x©m h¹i l trÎ em. MÆc dï luËt h×nh sù quan cña ng−êi cã h nh vi x©m h¹i (t−ëng v kh«ng trùc tiÕp ®Þnh nghÜa trÎ em l ng−êi nh− cho r»ng ®èi t−îng bÞ x©m h¹i kh«ng ph¶i l trÎ thÕ n o nh−ng theo quy ®Þnh cña LuËt ch¨m em)... ®−îc gi¶i quyÕt theo nguyªn t¾c n o? v sãc, gi¸o dôc v b¶o vÖ trÎ em n¨m 1991 v viÖc x¸c ®Þnh tuæi, c¸ch tÝnh tuæi cña n¹n nh©n nh÷ng quy ®Þnh cña BLHS th× trÎ em l nh÷ng trong c¸c vô ¸n x©m ph¹m trÎ em khi n¹n nh©n ng−êi ch−a ®ñ 16 tuæi trong mét sè téi danh trÎ kh«ng cã bÊt cø mét giÊy tê g× chøng minh tuæi em cßn ®−îc giíi h¹n v ph©n biÖt nh− sau: L hoÆc tuy cã nh−ng kh«ng ®¸ng tin cËy sÏ ®−îc ng−êi “tõ ®ñ 13 tuæi ®Õn d−íi 16 tuæi” (kho¶n 1 gi¶i quyÕt nh− thÕ n o?... C¸c c¬ quan Nh §iÒu 112, kho¶n 1 §iÒu 115...) hoÆc l ng−êi n−íc cã thÈm quyÒn còng ch−a cã v¨n b¶n gi¶i “ch−a ®ñ 13 tuæi” (kho¶n 4 §iÒu 112, ®iÓm d thÝch chÝnh thøc c¸c v−íng m¾c n y.(3) Trong kho¶n 3 §iÒu 197...). Ph¹m téi ®èi víi trÎ em ph¹m vi b i viÕt n y, chóng t«i tiÕp tôc trao ®æi cã tÝnh nguy hiÓm cho x héi cao h¬n so víi v b y tá ý kiÕn cña m×nh trong viÖc th¸o gì tr−êng hîp ph¹m téi ®èi víi c¸c ®èi t−îng b×nh c¸c v−íng m¾c trªn. th−êng kh¸c bëi ng−êi ph¹m téi ® x©m ph¹m 1. Tr−êng hîp cã sù kh«ng phï hîp gi÷a ®Õn nh÷ng ng−êi d−íi 16 tuæi, nh÷ng ng−êi thùc tÕ kh¸ch quan - ®èi t−îng bÞ x©m h¹i kh«ng hoÆc khã cã ®iÒu kiÖn tù vÖ, tù b¶o vÖ víi ý thøc chñ quan cña ng−êi cã h nh vi m×nh, nh÷ng ng−êi ®ßi hái ph¶i ®−îc −u tiªn x©m h¹i b¶o vÖ tr−íc mäi sù x©m h¹i cña téi ph¹m. HiÖn nay, trong khoa häc ph¸p lÝ h×nh sù cã ViÖc më réng ph¹m vi trõng trÞ v trõng trÞ c¸c c¸ch hiÓu kh¸c nhau vÒ viÖc ¸p dông t×nh nghiªm kh¾c c¸c h nh vi x©m h¹i ®èi víi trÎ tiÕt “ph¹m téi ®èi víi trÎ em” trong ®Þnh téi, em kh«ng chØ thÓ hiÖn th¸i ®é nghiªm kh¾c cña ®Þnh khung h×nh ph¹t còng nh− trong quyÕt Nh n−íc v nh©n d©n ta tr−íc t×nh h×nh ph¹m ®Þnh h×nh ph¹t. téi ®èi víi trÎ em cßn cã xu h−íng gia t¨ng, Quan ®iÓm thø nhÊt cho r»ng: ChØ ¸p dông gãp phÇn r¨n ®e, ng¨n chÆn t×nh tr¹ng ph¹m téi t×nh tiÕt “ph¹m téi ®èi víi trÎ em” nÕu tháa ®Æc biÖt nghiªm träng n y m cßn gãp phÇn thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt v m n ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ kh¸ch quan n¹n c¸c cam kÕt quèc tÕ cña Nh n−íc trong viÖc nh©n l trÎ em v vÒ chñ quan ng−êi ph¹m téi b¶o vÖ v ch¨m sãc trÎ em. biÕt râ n¹n nh©n l trÎ em. Tuy ®−îc quy ®Þnh l dÊu hiÖu ®Þnh téi, Quan ®iÓm thø hai l¹i cho r»ng: Khi ¸p ®Þnh khung h×nh ph¹t v l t×nh tiÕt t¨ng nÆng dông t×nh tiÕt “ph¹m téi ®èi víi trÎ em chØ cÇn TNHS kh¸ sím trong ph¸p luËt h×nh sù ViÖt chøng minh vÒ kh¸ch quan n¹n nh©n l trÎ em, Nam tr−íc ®©y v trong BLHS n¨m 1999 hiÖn kh«ng cÇn chøng minh vÒ chñ quan ng−êi nay nh−ng viÖc ¸p dông t×nh tiÕt “ph¹m téi ®èi ph¹m téi ph¶i biÕt râ n¹n nh©n l trÎ em.(4) 4 - T¹p chÝ luËt häc
  3. nghiªn cøu - trao ®æi Quan ®iÓm thø ba còng t−¬ng tù quan ®iÓm Tr−êng hîp 1: Cã sù thèng nhÊt gi÷a thùc hai khi b n vÒ tr¸ch nhiÖm h×nh sù cña ng−êi tÕ kh¸ch quan - ®èi t−îng bÞ x©m h¹i l trÎ em ph¹m téi giao cÊu víi trÎ em, quan ®iÓm n y v vÒ chñ quan ng−êi ph¹m téi biÕt râ ®èi cho r»ng “tuæi cña ng−êi bÞ h¹i l mét thùc tÕ t−îng m×nh x©m h¹i l trÎ em; kh¸ch quan kh«ng phô thuéc v o nhËn thøc cña Tr−êng hîp 2: Thùc tÕ kh¸ch quan - ®èi ng−êi ph¹m téi. Do ®ã, chØ cÇn x¸c ®Þnh ®−îc t−îng bÞ x©m h¹i l trÎ em nh−ng vÒ chñ quan ng−êi bÞ h¹i tõ ®ñ 13 tuæi ®Õn d−íi 16 tuæi, ng−êi ph¹m téi kh«ng biÕt v cho r»ng ®èi ng−êi ph¹m téi sÏ bÞ truy cøu TNHS theo §iÒu t−îng m×nh x©m h¹i kh«ng ph¶i l trÎ em; 114 BLHS.(5) Tr−êng hîp 3: Thùc tÕ kh¸ch quan - ®èi Nh− vËy, nÕu theo quan ®iÓm thø nhÊt th× t−îng bÞ x©m h¹i kh«ng ph¶i l trÎ em nh−ng chØ khi cã ®Çy ®ñ c¬ së kh¸ch quan v chñ vÒ chñ quan ng−êi ph¹m téi l¹i cho r»ng ®èi quan cña TNHS míi ®−îc ¸p dông t×nh tiÕt t−îng m×nh x©m h¹i l trÎ em v mong muèn “ph¹m téi ®èi víi trÎ em”. Cßn theo quan ®iÓm x©m h¹i ®èi t−îng n y; thø hai v thø ba - bÊt kÓ th¸i ®é chñ quan cña Tr−êng hîp 4: Còng cã khi ng−êi ph¹m téi ng−êi ph¹m téi l g×, biÕt hay kh«ng biÕt ®èi kh«ng quan t©m ®èi t−îng bÞ x©m h¹i l ai, l t−îng bÞ x©m h¹i l trÎ em, muèn hay kh«ng trÎ em hay kh«ng ph¶i l trÎ em ®Òu mong muèn x©m h¹i trÎ em kh«ng lo¹i trõ viÖc bÞ ¸p muèn x©m h¹i; dông t×nh tiÕt “ph¹m téi ®èi víi trÎ em”. NÕu Tr−êng hîp 5: Ng−êi ph¹m téi cè t×nh thùc tÕ ®èi t−îng bÞ x©m h¹i l trÎ em l¹i thiÕu kh«ng khai râ ý thøc chñ quan cña m×nh. c¬ së chñ quan cña TNHS v nh− thÕ l ® r¬i Theo BLHS, c¸c téi quy ®Þnh t×nh tiÕt v o quan ®iÓm m chóng ta vÉn th−êng phª “ph¹m téi ®èi víi trÎ em” dï l dÊu hiÖu ®Þnh ph¸n l “quy téi kh¸ch quan”. téi hay ®Þnh khung h×nh ph¹t ®Òu l c¸c téi cè Theo chóng t«i mçi quan ®iÓm trªn ®©y ®Òu ý. Trong tr−êng hîp ®−îc c©n nh¾c ®Õn khi cã h¹t nh©n hîp lÝ cña nã song ch−a thËt ®Çy quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t, ng−êi ph¹m téi còng chØ ®ñ, tuyÖt ®èi hãa mét quan ®iÓm n o trªn ®©y ph¶i chÞu TNHS khi cã lçi cè ý ®èi víi t×nh tiÕt ®Òu ch−a gi¶i quyÕt ®óng ®¾n TNHS cña ng−êi ®ã - nghÜa l ng−êi ph¹m téi ph¶i nhËn thøc ph¹m téi. VÒ nguyªn t¾c, viÖc x¸c ®Þnh v truy ®−îc ®èi t−îng bÞ x©m ph¹m l trÎ em. Cè ý cøu TNHS ®èi víi ng−êi ph¹m téi vÒ h nh vi ph¹m téi l tr−êng hîp ng−êi ph¹m téi nhËn nguy hiÓm cho x héi n o ®ã khi v chØ khi cã thøc râ tÝnh chÊt nguy hiÓm cho x héi cña ®Çy ®ñ c¸c c¬ së kh¸ch quan v chñ quan cña h nh vi, tÝnh g©y thiÖt h¹i cho x héi cña h nh TNHS. Truy cøu TNHS ng−êi n o ®ã vÒ t×nh vi ®ang thùc hiÖn trªn c¬ së nhËn thøc nh÷ng tiÕt “ph¹m téi ®èi víi trÎ em” còng kh«ng cã t×nh tiÕt kh¸ch quan cña nã - nh÷ng t×nh tiÕt t¹o ngo¹i lÖ - kh«ng n»m ngo i nguyªn t¾c n y nªn tÝnh nguy hiÓm cho x héi cña h nh vi, trong tr−êng hîp ng−êi ph¹m téi cã sai lÇm th× nh÷ng t×nh tiÕt ®ã cã thÓ l mÆt thùc tÕ cña vÊn ®Ò TNHS cña hä ph¶i ®−îc gi¶i quyÕt theo h nh vi, l ®èi t−îng cña h nh vi... Ph¹m téi nguyªn t¾c sai lÇm. ®èi víi trÎ em cã dÊu hiÖu ®Æc tr−ng ë ®èi Trong thùc tÕ khi ph¹m téi ®èi víi trÎ em t−îng bÞ x©m h¹i l trÎ em. Do ®ã, chØ coi l cè cã thÓ x¶y ra c¸c tr−êng hîp sau: ý ph¹m téi khi ng−êi ph¹m téi nhËn thøc ®−îc T¹p chÝ luËt häc - 5
  4. nghiªn cøu - trao ®æi ®èi t−îng m×nh x©m h¹i l trÎ em. Trªn c¬ së lÝ ph¹m téi v thùc tÕ kh¸ch quan vÒ tÝnh chÊt cña thuyÕt nh− vËy cã thÓ kh¼ng ®Þnh: Mét ng−êi quan hÖ x héi bÞ x©m ph¹m khi gi¶i quyÕt chØ bÞ coi l cè ý ph¹m téi ®èi víi trÎ em khi hä TNHS cña ng−êi ph¹m c¸c téi x©m ph¹m së nhËn thøc ®−îc ®èi t−îng bÞ x©m h¹i l trÎ em. h÷u XHCN v c¸c téi x©m ph¹m së h÷u cña NÕu kh«ng nhËn thøc ®−îc sÏ lo¹i trõ sù cè ý. c«ng d©n theo quy ®Þnh cña BLHS n¨m 1985 v NÕu buéc mét ng−êi kh«ng nhËn thøc ®−îc ®èi c¸c ph¸p lÖnh trõng trÞ c¸c téi x©m ph¹m t i t−îng bÞ x©m h¹i l trÎ em ph¶i chÞu TNHS vÒ s¶n ban h nh ng y 21/10/1970 tr−íc ®©y. §Ó t×nh tiÕt t¨ng nÆng n y l buéc téi kh¸ch quan. gi¶i quyÕt tr−êng hîp phøc t¹p n y luËt h×nh sù V× vËy, ®Ó gi¶i quyÕt ®óng ®¾n vÊn ®Ò TNHS ViÖt Nam ® chÊp nhËn c¸c h−íng gi¶i quyÕt cña ng−êi ph¹m téi trong c¸c vô ¸n cã ®èi kh¸c nhau sau ®©y: t−îng bÞ x©m h¹i l trÎ em, c¸c c¬ quan nh - NÕu ý thøc chñ quan cña ng−êi ph¹m téi n−íc cã thÈm quyÒn ph¶i chøng minh ng−êi râ r ng th× ®Þnh téi theo ý thøc chñ quan; ph¹m téi nhËn thøc ®−îc hoÆc buéc ph¶i nhËn - NÕu ý thøc chñ quan cña ng−êi ph¹m téi thøc ®−îc hoÆc kh«ng nhËn thøc ®−îc, kh«ng kh«ng râ r ng (kh«ng quan t©m t i s¶n bÞ x©m buéc ph¶i nhËn thøc ®−îc ®èi t−îng bÞ x©m h¹i ph¹m thuéc së h÷u n o) th× ®Þnh téi theo thùc l trÎ em. VÊn ®Ò phøc t¹p chÝnh l ë chç n y. tÕ kh¸ch quan.(6) ViÖc chøng minh n y cßn phøc t¹p h¬n nhiÒu - Trong tr−êng hîp ng−êi ph¹m téi kh«ng khi ng−êi ph¹m téi cè t×nh kh«ng khai râ ý biÕt ®−îc ai l chñ së h÷u cña t i s¶n (t i s¶n thøc chñ quan cña m×nh khi ranh giíi gi÷a trÎ em víi kh«ng cßn l trÎ em rÊt mong manh. VÝ XHCN hay t i s¶n cña c«ng d©n) hoÆc ng−êi dô, gi÷a trÎ em ch−a ®ñ 13 tuæi (nh−ng gÇn ®ñ ph¹m téi cè t×nh kh«ng khai râ ý thøc chñ quan cña m×nh, nÕu x¸c ®Þnh ®−îc t i s¶n ®ã thuéc 13 tuæi) víi trÎ em ®ñ 13 tuæi; gi÷a trÎ em ch−a ®ñ 16 tuæi (nh−ng gÇn ®ñ 16 tuæi) víi ng−êi ®ñ së h÷u XHCN th× kÕt ¸n vÒ téi x©m ph¹m së 16 tuæi vÒ mÆt ph¸p lÝ th× ® râ nh−ng víi ng−êi h÷u XHCN. NÕu x¸c ®Þnh ®ã l t i s¶n cña ph¹m téi v bÊt k× ai th× kh«ng dÔ d ng ph©n c«ng d©n th× kÕt ¸n vÒ téi ph¹m së h÷u cña biÖt ®−îc trong thùc tÕ nÕu kh«ng ph¶i l ng−êi c«ng d©n.(7) th©n trong gia ®×nh. ThËm chÝ thùc tÕ cßn cã Nh− vËy, luËt h×nh sù ViÖt Nam kh«ng chñ kh«ng Ýt «ng bè, b mÑ thiÕu tr¸ch nhiÖm ®Õn tr−¬ng tuyÖt ®èi hãa c¸ch gi¶i quyÕt n o m møc kh«ng biÕt con m×nh sinh ng y th¸ng n¨m chÊp nhËn c¸c c¸ch gi¶i quyÕt kh¸c nhau trong n o, kh«ng l m giÊy khai sinh, kh«ng biÕt con viÖc x¸c ®Þnh téi danh ®èi víi ng−êi ph¹m téi m×nh häc líp mÊy... khi cã sù viÖc x¶y ra míi x©m ph¹m së h÷u khi cã sù kh«ng phï hîp lo ®Õn c¸c giÊy tê n y. V× vËy, buéc ng−êi gi÷a “thùc tÕ kh¸ch quan” v “ý thøc chñ quan” ph¹m téi “ph¶i biÕt” trong nhiÒu tr−êng hîp còng nh− khi ng−êi ph¹m téi “kh«ng biÕt ®−îc còng l kh«ng thùc tÕ. ai l chñ së h÷u cña t i s¶n”. Theo chóng t«i, lÝ Trong luËt h×nh sù ViÖt Nam còng ® gÆp thuyÕt n y cã thÓ ®−îc vËn dông ®Ó gi¶i quyÕt sù phøc t¹p t−¬ng tù, ®ã l vÊn ®Ò x¸c ®Þnh téi vÊn ®Ò TNHS cña ng−êi ph¹m téi ®èi víi trÎ danh cho nh÷ng tr−êng hîp trong ®ã cã sù em khi cã sù “kh«ng phï hîp” v “kh«ng biÕt” kh«ng phï hîp gi÷a ý thøc chñ quan cña ng−êi t−¬ng tù. Cô thÓ l : 6 - T¹p chÝ luËt häc
  5. nghiªn cøu - trao ®æi - NÕu cã sù thèng nhÊt gi÷a thùc tÕ kh¸ch - NÕu ng−êi ph¹m téi cè t×nh kh«ng khai râ quan - ®èi t−îng bÞ x©m h¹i l trÎ em v ý thøc ý thøc chñ quan cña m×nh, sù lÇm t−ëng l chñ quan cña ng−êi ph¹m téi - ng−êi ph¹m téi kh«ng cã c¨n cø th×: biÕt ®èi t−îng m×nh x©m h¹i l trÎ em - ng−êi + NÕu x¸c ®Þnh thùc tÕ ®èi t−îng bÞ x©m ph¹m téi ph¶i chÞu TNHS vÒ t×nh tiÕt ph¹m téi h¹i l trÎ em th× ng−êi ph¹m téi ph¶i chÞu ®èi víi trÎ em trong viÖc ®Þnh téi, ®Þnh khung TNHS vÒ t×nh tiÕt “ph¹m téi ®èi víi trÎ em”; hoÆc l c¨n cø ®Ó t¨ng nÆng TNHS khi quyÕt + NÕu x¸c ®Þnh thùc tÕ ®èi t−îng bÞ x©m ®Þnh h×nh ph¹t; h¹i kh«ng ph¶i l trÎ em th× ng−êi ph¹m téi - NÕu ng−êi ph¹m téi kh«ng quan t©m ®èi kh«ng ph¶i chÞu TNHS vÒ t×nh tiÕt “ph¹m téi t−îng bÞ x©m h¹i l trÎ em hay kh«ng ph¶i l ®èi víi trÎ em”. trÎ em v ®Òu mong muèn x©m h¹i th×: ChÊp nhËn c¸c h−íng gi¶i quyÕt kh¸c nhau + NÕu x¸c ®Þnh thùc tÕ ®èi t−îng bÞ x©m trªn ®©y sÏ b¶o ®¶m ®−îc tÝnh cã c¨n cø v h¹i l trÎ em th× ng−êi ph¹m téi ph¶i chÞu c«ng minh, c«ng b»ng cña ph¸p luËt h×nh sù TNHS vÒ t×nh tiÕt “ph¹m téi ®èi víi trÎ em”; ViÖt Nam, ®¸p øng ®−îc ®ßi hái cña thùc tiÔn + NÕu x¸c ®Þnh thùc tÕ ®èi t−îng bÞ x©m ®a d¹ng v phøc t¹p. ViÖc tuyÖt ®èi hãa c¸ch h¹i kh«ng ph¶i l trÎ em th× ng−êi ph¹m téi gi¶i quyÕt n o ®ã theo chóng t«i sÏ l h÷u kh«ng ph¶i chÞu TNHS vÒ t×nh tiÕt “ph¹m téi khuynh, ®iÒu ®ã dÉn ®Õn quyÕt ®Þnh cña c¸c c¬ ®èi víi trÎ em”. quan ph¸p luËt v cuèi cïng l b¶n ¸n cña tßa - NÕu cã sù kh«ng phï hîp gi÷a thùc tÕ ¸n sÏ kh«ng “thÊu t×nh - ®¹t lÝ”. QuyÕt ®Þnh ®ã, kh¸ch quan víi ý thøc chñ quan (tr−êng hîp 2 b¶n ¸n ®ã khã cã ®iÒu kiÖn ®¹t ®−îc c¸c môc v 3), sù lÇm t−ëng cña ng−êi ph¹m téi l cã ®Ých “kh«ng chØ nh»m trõng trÞ ng−êi ph¹m téi m cßn gi¸o dôc hä trë th nh ng−êi cã Ých cho c¨n cø ®−îc chøng minh qua c¸c biÓu hiÖn x héi...” (§iÒu 27 BLHS n¨m 1999). tr−íc, trong v sau khi ph¹m téi, c¸c biÓu hiÖn 2. ViÖc x¸c ®Þnh tuæi v c¸ch tÝnh tuæi bªn ngo i kh¸c cña n¹n nh©n, quan hÖ gi÷a cña n¹n nh©n trong c¸c vô ¸n x©m ph¹m ng−êi ph¹m téi víi n¹n nh©n, ho n c¶nh x¶y ®Õn trÎ em ra viÖc... th× ®Þnh téi theo ý thøc chñ quan cô Trong thùc tiÔn ®Êu tranh phßng, chèng c¸c thÓ l : téi x©m ph¹m ®Õn trÎ em cã vÊn ®Ò hÕt søc + Thùc tÕ kh¸ch quan ®èi t−îng bÞ x©m h¹i phøc t¹p n÷a l viÖc x¸c ®Þnh tuæi v c¸ch tÝnh l trÎ em nh−ng vÒ chñ quan ng−êi ph¹m téi tuæi cña n¹n nh©n khi n¹n nh©n ho n to n lÇm t−ëng kh«ng ph¶i l trÎ em th× ng−êi ph¹m kh«ng cã bÊt cø lo¹i giÊy tê g× hoÆc c¨n cø n o téi kh«ng ph¶i chÞu TNHS vÒ t×nh tiÕt “ph¹m ®Ó chøng minh ®é tuæi cña hä hoÆc tuy cã mét téi ®èi víi trÎ em”; sè giÊy tê nh−ng l¹i kh«ng ®¸ng tin cËy nh− chØ + Thùc tÕ kh¸ch quan ®èi t−îng bÞ x©m h¹i cã b¶n sao giÊy khai sinh qu¸ h¹n, giÊy khai kh«ng ph¶i l trÎ em nh−ng vÒ chñ quan ng−êi sinh m khi ®i häc hay thi chuyÓn cÊp míi ph¹m téi lÇm t−ëng l trÎ em v mong muèn xin... Gi¸m ®Þnh ph¸p y víi tr×nh ®é chuyªn x©m h¹i trÎ em th× ng−êi ph¹m téi ph¶i chÞu m«n v kÜ thuËt hiÖn nay ë n−íc ta khã x¸c TNHS vÒ t×nh tiÕt “ph¹m téi ®èi víi trÎ em”. ®Þnh ®−îc chÝnh x¸c n¨m sinh ch−a nãi ®Õn T¹p chÝ luËt häc - 7
  6. nghiªn cøu - trao ®æi th¸ng sinh cña n¹n nh©n. Trong mét sè tr−êng - NÕu kh«ng cã c¸c giÊy tê chøng minh hîp phøc t¹p, c¬ quan gi¸m ®Þnh chØ cã thÓ ®−a hoÆc tuy cã nh−ng kh«ng hîp lÖ, kh«ng ®¸ng ra kÕt luËn tuæi cña n¹n nh©n l kho¶ng 12 ®Õn tin th× cÇn ¸p dông ®ång bé nhiÒu biÖn ph¸p: 13 tuæi, hoÆc 15 ®Õn 16 tuæi,(8) m víi ph¸p luËt §iÒu tra, gi¸m ®Þnh, ®èi chÊt víi c¸c nh©n - l c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh cã hay kh«ng cã TNHS chøng v ®Æc biÖt viÖc cã mÆt cña n¹n nh©n t¹i kh«ng thÓ nãi kho¶ng tõ... tuæi ®Õn... tuæi ®−îc. c¸c c¬ quan ph¸p luËt còng l mét trong nh÷ng NÕu chÊp nhËn kÕt luËn n y cña gi¸m ®Þnh c¨n cø ®Ó biÕt tuæi thËt cña hä... ph¸p y th× biÕt lÊy tuæi n o cña n¹n nh©n l m - Cßn nÕu kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc ng y sinh c¨n cø cho viÖc truy cøu hay kh«ng truy cøu th× ng y sinh sÏ l ng y cuèi cïng cña th¸ng, TNHS ng−êi cã h nh vi x©m h¹i. VÝ dô: Ng−êi nÕu kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc th¸ng sinh th× ng y ® th nh niªn giao cÊu cã sù thuËn t×nh víi sinh l ng y 31/12 cña n¨m sinh nh− h−íng ng−êi m gi¸m ®Þnh ph¸p y kÕt luËn trong ®é dÉn cña NghÞ quyÕt sè 02 nãi trªn./. tuæi tõ 12 ®Õn 13 tuæi. NÕu lÊy tuæi 12 l m c¨n (1), (2). HÖ thèng hãa luËt lÖ vÒ h×nh sù, tËp 1 tr.396, cø th× ng−êi ph¹m téi bÞ truy cøu TNHS vÒ téi 397, 392. hiÕp d©m trÎ em theo (kho¶n 4 §iÒu 112 (3). HiÖn cã mét gi¶i thÝch vÒ téi giao cÊu víi ng−êi d−íi BLHS) cßn nÕu lÊy tuæi 13 l m c¨n cø th× 16 tuæi trong b¶n tæng kÕt v h−íng dÉn ®−êng lèi xÐt xö téi hiÕp d©m v mét sè téi ph¹m kh¸c vÒ mÆt t×nh dôc sè ng−êi ph¹m téi bÞ truy cøu TNHS vÒ téi giao 329-HS2 ng y 11/5/1967. B¶n tæng kÕt n y viÕt “téi giao cÊu víi trÎ em (kho¶n 1 §iÒu 115 BLHS).(9) cÊu víi ng−êi d−íi 16 tuæi l mét téi cè ý trùc tiÕp nªn Trong tr−êng hîp chØ x¸c ®Þnh ®−îc n¨m sinh can ph¹m ph¶i nhËn thøc ®−îc tr¹c tuæi cña ng−êi bÞ m kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc th¸ng sinh hoÆc x¸c h¹i”. (4). TrÝch dÉn ý trong T¹p chÝ kiÓm s¸t sè 3/1999 theo ®Þnh ®−îc th¸ng sinh nh−ng kh«ng x¸c ®Þnh BLHS ® söa ®æi bæ sung n¨m 1997. ®−îc ng y sinh cã thÓ x¸c ®Þnh tuæi cña n¹n (5). B¸o c¸o bæ sung c«ng t¸c xÐt xö vÒ h×nh sù cña tßa nh©n theo h−íng dÉn cña NghÞ quyÕt sè 02 h×nh sù Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao 10/1/1999. ng y 5/1/1986 cña Héi ®ång thÈm ph¸n Tßa ¸n (6).Xem: Gi¸o tr×nh LuËt h×nh sù ViÖt Nam, tËp 2, Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi, Nxb. C«ng an nh©n d©n, nh©n d©n tèi cao hay kh«ng. Theo NghÞ quyÕt H.1998. n y nÕu kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc chÝnh x¸c ng y (7). KÕt luËn cña Ch¸nh ¸n Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao t¹i sinh th× tÝnh ng y sinh theo ng y cuèi cïng cña héi nghÞ tæng kÕt to n ng nh tßa ¸n n¨m 1991. (8). Theo c¸c chuyªn gia gi¸m ®Þnh cña ViÖn khoa häc th¸ng v nÕu còng kh«ng cã ®iÒu kiÖn x¸c ®Þnh kÜ thuËt h×nh sù Bé c«ng an, kh«ng chØ ë ViÖt Nam m chÝnh x¸c th¸ng sinh th× ng y sinh l ng y ngay c¶ ë nh÷ng n−íc tiªn tiÕn gi¸m ®Þnh ph¸p y còng 31/12 cña n¨m sinh. Theo chóng t«i, Nh n−íc chØ x¸c ®Þnh chÝnh x¸c tuæi cña n¹n nh©n trong c¸c vô ¸n cÇn cã th¸i ®é râ r ng v sím nhÊt vÒ c¸ch tÝnh x©m ph¹m trÎ em ®Õn 75% cßn 25% gi¸m ®Þnh ph¸p y chØ ®−a ra ®−îc kÕt luËn tuæi cña n¹n nh©n l kho¶ng 12 tuæi cña n¹n nh©n trong c¸c tr−êng hîp nªu ®Õn 13 tuæi, 13 ®Õn 14 tuæi hoÆc 15 ®Õn 16 tuæi. Trong trªn. Trong khi ch−a cã v¨n b¶n gi¶i thÝch c¸c tr−êng hîp n y kÕt luËn cña gi¸m ®Þnh ph¸p y kh«ng chÝnh thøc th× nªn chÊp nhËn c¸c h−íng gi¶i thÓ ®−îc xem l c¨n cø duy nhÊt ®Ó x¸c ®Þnh TNHS m quyÕt sau ®©y: ph¶i ®−îc xem xÐt tæng hîp víi c¸c c¨n cø kh¸c. (9) .VÒ vÊn ®Ò phøc t¹p n y cã thÓ xem b i viÕt “Vô ¸n - NÕu cã giÊy tê hîp lÖ chøng minh ng y, nghÖ sÜ V−¬ng Linh hiÕp d©m trÎ em cÇn ph¶i gi¸m ®Þnh th¸ng, n¨m sinh cña n¹n nh©n th× giÊy tê ®ã l ®Ó biÕt tuæi thËt cña ng−êi bÞ h¹i” ®¨ng trªn b¸o ph¸p c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh tuæi cña n¹n nh©n; luËt sè 85 ra ng y 9/4/2002. 8 - T¹p chÝ luËt häc
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2