intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo án Sinh học 11 bài 26: Cảm ứng ở động vật

Chia sẻ: NGUYEN KIM THUONG | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:6

632
lượt xem
30
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo án trình bày kiến thức cơ bản về cảm ứng ở động vật, quá trình tiến hóa về cảm ứng của động vật, các dạng phản xạ cùng các dạng hệ thần kinh ở động vật.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo án Sinh học 11 bài 26: Cảm ứng ở động vật

  1. Giáo án nữa học kỳ II sinh học 11 B. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT Bài 26: CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Kiến thức: Qua bài này HS phải: - Nắm được khái niệm về cảm ứng ở động vật. - Nêu được quá trình tiến hoá về hình thức cảm ứng của động vật. 2. Kỹ năng - Rèn luyện tư duy phân tích- tổng hợp, so sánh và làm việc độc lập với SGK, làm việc theo nhóm 3. Thái độ, hành vi - Tạo niềm hứng thú trong học tập bộ môn, biết liên hệ với thực tiễn. II. PHƯƠNG TIỆN GIẢNG DẠY - SGK, tranh vẽ hình 23.1 và 23.2, một số hình ảnh trực quan III. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY - Hỏi đáp - tìm tòi bộ phận. - Thuyết trình - giảng giải. - Hoạt động nhóm. - Quan sát - tìm tòi bộ phận IV.TRỌNG TÂM: - Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng lưới - Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch V. TIẾN TRÌNH GIẢNG DẠY 1. Ổn định lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: - Thế nào là ứng động? Lấy ví dụ minh hoạ? - Các kiểu ứng động? Phân biệt ứng động sinh trưởng và ứng động không sinh trưởng? 3. Bài giảng: * Đặt vấn đề: Cảm ứng ở động vật thể hiện bằng hướng động và ứng động,diễn ra với tốc độ chậm. Còn cảm ứng ở động vật cũng là phản ứng (trả lời) lại các kích thích nhưng cách biểu hịên khác với thực vật và tốc độ phản ứng nhanh hơn. Bài học hôm nay sẽ giúp ta giải thích được nguyên nhân vì sao. HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG CHÍNH Hoạt động 1: I. Khái niệm cảm ứng
  2. Giáo án nữa học kỳ II sinh học 11 Sau khi học sinh nhắc lại HS: nghiên cứu và thảo động vật khái niệm cảm ứng ở thực luận trả lời câu hỏi: 1. Ví dụ: vật. Khi trời lạnh, mèo xù GV lấy hai ví dụ: cảm ứng lông, co mạch máu và ở ĐV - Khi trời lạnh, mèo nằm co mình lại… xù lông, co mạch máu và nằm co mình lại… 2. Khái niệm: - Cảm ứng động vật là - Cảm ứng ở thực vật khác - Cảm ứng ở tv biểu hiện khả năng tiếp nhận kích với cảm ứng ở ĐV như bằng hướng động và ứng thích và phản ứng lại các thế nào? động, diễn ra với tốc độ kích thích đó chậm, - Cảm ứng ở động vật có GV thông báo: Dạng điển - Cảm ứng ở ĐV cũng là hệ thần kinh gọi là phản hình cảm ứng của động phản ứng trả lời các kích xạ. vật có hệ thần kinh là thích từ môi trường sống phản xạ. để tồn tại và phát triển nhưng biểu hiện khác với thực vật và tốc độ nhanh hơn. - Phản xạ là gì? Tại sao → Phản xạ là phản ứng - Phản xạ là phản ứng phản xạ ở Đv có tổ chức của cơ thể thông qua hệ của cơ thể thông qua hệ thần kinh là cảm ứng? thần kinh trả lời lại kích thần kinh trả lời lại kích GV: khái niệm cảm ứng thích bên ngoài hoặc bên thích bên ngoài hoặc bên rộng hơn khái niệm phản trong cơ thể. trong cơ thể. xạ. Cảm ứng có cả ở ĐV và TV, còn phản xạ là cảm ứng của cơ thể có sự tham gia của tổ chức thần kinh. - Để thực hịên được phản → Phản xạ được thực * Phản xạ thực hiện được xạ thì phải nhờ vào bộ hiện là nhờ cung phản nhờ cung phản xạ, cung phận nào? Ví dụ? xạ. Cung phản xạ bao phản xạ bao gồm: gồm: + Bộ phận tiếp nhận kích - Bộ phận tiếp nhận kích thích (thụ thể hoặc cơ thích quan thụ cảm) - Bộ phận phân tích và + Bộ phận phân tích và tổng hợp tổng hợp thông tin để - Bộ phận trả lời phản quýêt định hình thức và ứng mức độ phản ứng (Hệ → Không vì không có hệ thần kinh)
  3. Giáo án nữa học kỳ II sinh học 11 thần kinh tham gia + Bộ phận thực hiện - Khi làm thí nghiệm trên phản ứng(cơ, tuyến) ếch, cắt rời cơ bắp và kích thích thì cũng có phản ứng, vậy đó có gọi là phản xạ không? Yêu cầu HS nghiên cứu → Tác nhân: gai nhọn SGK và trả lời câu hỏi - Bộ phận tiếp nhận: thụ lệnh SGK trang 107. quan đau ở tay - Bộ phận phân tích: Tuỷ sống và não bộ - Bộ phận thực hiện: cơ tay - Hình thức, mức độ và → Hình thức và mức độ tính chính xác của cảm và tính chính xác của ứng ở các loài ĐV có cảm ứng ở các loài động giống nhau không? vật không giống nhau và phụ thuộc vào tổ chức thần kinh của chúng. Hoạt động 2 II.CẢM ỨNG Ở CÁC - Đối tượng ĐV nào chưa → ĐV đơn bào như NHÓM ĐỘNG VẬT có tổ chức thần kinh? trùng roi, amipvv… CÓ TỔ CHỨC THẦN - Chúng thực hiện quá → Khi có tác nhân kích KINH KHÁC NHAU: trình phản ứng như thế thích thì toàn bộ cơ thể 1. Cảm ưng ở động vật nào? phản ứng bằng cách co chưa có hệ thần kinh GV nhận xét và KL: đây rút hoặc co rút chất (Động vật đơn bào) là phản ứng giúp di nguyên sinh. + Đối tượng: ĐV đơn chuyển hoặc vận động bắt bào như amip, trùng roi, mồi. trùng giày. HS tổ chức nghiên cứu + Hình thức: Phản ứng SGK và thảo luận trả lời co rút toàn bộ cơ thể câu hỏi hoặc co rút chất nguyên - Hãy cho biết những sinh. động vật nào có hệ thần → Là những ĐV thuộc 2. Cảm ứng ở ĐV có hệ kinh dạng lưới? ngành ruột khoang. thần kinh dạng lưới. - Đặc điểm của cơ thể → Cơ thể có đối xứng + Đối tượng: ĐV thuộc thuộc ngành ĐV này? toả tròn. ngành ruột khoang như ? Đặc điểm HTK mạng → HTK mạng lưới là thủy tức, sứa… Cơ thể lưới? HTK được hình thành do có đối xứng toả tròn. GV nhận xét và KL các TB TK nằm rải rác + Cấu tạo: các tế bào
  4. Giáo án nữa học kỳ II sinh học 11 trong cơ thể và liên hệ thần kinh nằm rải rác với nhau qua các sợi thần trong cơ thể và liên hệ kinh. Các TBTK có các với nhau qua các sợi TK, sợi thần kinh liên hệ với tạo thành mạng lưới thần Yêu cầu HS nghiên cứu TB cảm giác và TB biểu kinh. Các TBTK liên hệ SGK và trả lời câu hỏi mô cơ. với các tế bào cảm giác lệnh: và tế bào biểu mô cơ. - Cho biết con thuỷ tức sẽ → Con thuỷ tức sẽ co + Hình thức phản ứng: phản ứng như thế nào khi toàn thân lại để tráng Khi bị kích thích thì toàn ta dùng một kim nhọn kích thích. bộ cơ thể phản ứng bằng đâm vào? cách co mình lại. - Thần thần kinh dạng lưới hoạt động như thế nào? → phản ứng của thuỷ tức - Phản ứng của thuỷ tức là phản xạ vì: đây là có phải là phản xạ không? phản ứng của cơ thể trả Tại sao? lời lại kt có sự tham gia GV nhận xét và kết luận của hệ thần kinh. GV yêu cầu HS nghiên 3. Cảm ứng ở ĐV có cứu SGK và trả lời câu HS tổ chức nghiên cứu HTK dạng chuỗi hạch hỏi: SGK và thảo luận trả lời + Đối tượng: ĐV có cơ - Đối tượng ĐV có HTK câu hỏi: thể đối xứng hai bên: dạng chuỗi hạch là gì ? → ĐV có cơ thể đối giun dẹp, giun tròn, chân xứng hai bên thuộc các khớp. - Đặc điểm của HTK dạng ngành: Giun dẹp, giun + Cấu tạo: Các tế bào TK chuỗi hạch? tròn, chân khớp tập trung lại thành các → Các tế bào thần kinh hạch, các hạch nối với tập trung lại tạo thành nhau bằng các dây TK các hạch thần kinh và tạo tạo ra dạng chuỗi hạch thành hạch thần kinh. (riêng ở chân khớp có Các hạch TK được nối não - hạch TK đầu lớn - Cơ chế hoạt động của với nhau bởi các dây TK hơn các hạch còn lại) HTKdạng chuỗi hạch? tạo thành chuỗi hạch TK + Hình thức phản ứng nằm dọc theo chiều dài Mỗi hạch thần kinh điều cơ thể. khiển hoạt động của một Yêu cầu HS nghiên cứu → Mỗi hạch thần kinh vùng xác định. Phản ứng SGK và trả lời câu hỏi điều khiển hoạt động của lại kích thích theo lệnh trang 109 trong một vùng xác định và nguyên tắc phản xạ. SGK. thực hiện phản ứng theo GV hoàn thiện nguyên tắc phản xạ.
  5. Giáo án nữa học kỳ II sinh học 11 → Đáp án đúng là C. 4. Củng cố: GV phát cho học sinh bảng câu hỏi nhỏ để học sinh ghi câu trả lời củng cố bài học. CÂU HỎI TRẢ LỜI 1 Cảm ứng ở động vật? Là phản ứng của động vật đối với kích thích Dạng điển hình của cảm ứng ở Phản xạ: Là phản ứng của cơ thể thông qua hệ thần 2 động vật có tổ chức thần kinh? kinh trả lời lại kích thích bên ngoài hoặc bên trong Khái niệm? cơ thể - bp tiếp nhận kt : thụ thể hoặc cơ quan thụ cảm - đường dẫn truyền vào: đường cảm giác Các bộ phận của một cung 3 - bộ phận phân tích, tổng hợp tt: TWTK phản xạ - đường dẫn truyền ra: đường vận động - bp thực hiện phản ứng: cơ, tuyến "Tất cả các phản xạ đều là cảm Đúng bởi vì có sự trả lời kích thich từ môi trường 4 ứng" có đúng không? Vì sao? của động vật "Tất cả các cảm ứng đều là Sai bởi vì phản xạ chỉ tồn tại khi có đủ 1 cung phản 5 phản xạ" có đúng không? Vì xạ, các bộ phận của cơ thể khi bị tách rời vần có sao? cảm ứng. Trình bày đại diện, hình thức + Đại diện: động vật đơn bào 6 cảm ứng của động vật chưa có + Hình thức cảm ứng: - di chuyển tổ chức thần kinh? - biến dạng chất nguyên sinh Động vật đơn bào có phản xạ 7 Không, vì chưa có tổ chức thần kinh không? Vì sao? 8. CÁC DẠNG HỆ THẦN KINH Đặc điểm Hệ thần kinh dạng Hệ thần kinh dạng Hệ thần kinh dạng lưới chuỗi hạch ống Đại diện Động vật có đối Động vật có cơ thể đối Cá, lưỡng cư, bò sát,
  6. Giáo án nữa học kỳ II sinh học 11 xứng toả tròn: ruột xứng hai bên: giun chim, thú khoang dẹp, giun tròn, chân khớp Số tb tk Ít Tb Nhiều Cấu tạo Các tế bào thần kinh Các tế bào thần kinh + TKTW: nằm rải rác trong cơ tập trung lại thành - não bộ (bán cầu đại thể, liên kết với hạch tk, nối với nhau não, não trung gian, nhau qua sợi trục bởi các dây thần kinh não giữa, tiểu não, thần kinh tạo mạng tạo thành chuỗi hạch hành não) lưới thần kinh thần kinh dọc theo - tuỷ sống chiều dài cơ thể. + TK ngoại biên: Hạch thần kinh, dây thần kinh Hình thức cảm Co toàn bộ cơ thể Cục bộ Tuỳ kích thích ứng Cơ sở thần kinh Phản xạ không điều Phản xạ không điều + PXKĐK kiện kiện + PXCĐK Độ chính xác Thấp Trung bình Cao Năng lượng Tiêu tốn nhiều Tiêu tốn trung bình Tiêu tốn ít 5. Dặn dò: - Học sinh học bài và làm bài tập cuối bài. - Xem trước nội dung của bài 27. V. RÚT KINH NGHIỆM: Cần cho HS rút ra những ưu thế của hệ thần kinh sau so với hệ thần kinh trước
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2