Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng và kết quả phẫu thuật Ferguson điều trị bệnh trĩ qua 212 trường hợp

TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 8-2015<br /> <br /> NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ KẾT QUẢ PHẪU THUẬT<br /> FERGUSON ĐIỀU TRỊ BỆNH TRĨ QUA 212 TRƢỜNG HỢP<br /> Phan Sỹ Thanh Hà*; Nguyễn Xuân Hùng**; Trần Minh Đạo*<br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: phẫu thuật cắt trĩ của Ferguson đƣợc áp dụng năm 1959, đây là kỹ thuật cải tiến<br /> từ kỹ thuật cắt trĩ Milligan Morgan. Công trình nghiên cứu này đánh giá kết quả phẫu thuật<br /> Ferguson đƣợc áp dụng tại Bệnh viện Việt Đức. Phương pháp: nghiên cứu tiến cứu mô tả trên<br /> 212 bệnh nhân (BN) trĩ độ II chảy máu điều trị nội khoa thất bại, trĩ độ III, IV, có hoặc không có<br /> biến chứng đƣợc phẫu thuật theo phƣơng pháp Ferguson tại Bệnh viện Việt Đức từ 1 - 9 - 2012<br /> đến 31 - 12 - 2013. Kết quả: tuổi trung bình BN 46,21 ± 14,85 (18 - 83 tuổi). 118 BN nam và 94<br /> BN nữ. BN trĩ độ III chiếm 66,5% và 33,5% BN trĩ độ IV. Trĩ nội đơn thuần: 67,4%; trĩ vòng:<br /> 20,3%. Thời gian nằm viện trung bình 3,9 ± 2,6 ngày (1 - 36 ngày). Thời gian điều trị hậu phẫu<br /> trung bình 2,6 ± 1,1 ngày (1 - 8 ngày). Thời gian trở lại sinh hoạt hàng ngày trung bình 2,2 ±<br /> 1,3 ngày (1 - 5 ngày). Mức độ đau ngày đầu sau mổ 6,41 ± 1,49 điểm (3 - 9 điểm). Mức độ đau<br /> lần đi cầu đầu tiên 6,12 ± 1,45 điểm (2 - 9 điểm). Mức độ đau sau phẫu thuật 2 tuần 0,93 ± 0,74<br /> điểm (0 - 2 điểm). Đánh giá kết quả tổng quát sau mổ của BN: 95,3% đạt kết quả tốt. 10 BN có<br /> biến chứng và di chứng nhẹ: 5 BN hẹp hậu môn mức độ nhẹ, 2 BN mất tự chủ hậu môn độ I,<br /> 1 BN mất tự chủ hậu môn độ II, 1 BN bị tê chân phải (di chứng của tê tuỷ sống); 3 BN có chảy<br /> máu sau mổ. Kết luận: phẫu thuật Ferguson chăm sóc sau mổ đơn giản, hiệu quả điều trị cao,<br /> là phƣơng pháp lựa chọn hàng đầu cho các BN trĩ có chỉ định ngoại khoa.<br /> * Từ khóa: Bệnh trĩ độ III, IV; Phẫu thuật Ferguson; Đặc điểm lâm sàng.<br /> <br /> Clinical Characteristics and Treatment Outcomes of Hemorrhoids<br /> by Ferguson Technique through 212 Cases<br /> Summary<br /> Purpose: Haemorrhoidectomy which was applied by Ferguson technique in 1959 has an<br /> advantage of postoperative easy care. The aim of this study was to determine the efficacy and<br /> safety of Ferguson technique. Methods: Prospective study. 212 patients with hemorrhoids at<br /> grade III, IV and thrombosed external hemorrhoids were treated by Ferguson technique from<br /> 01 Stepmber 2012 to 31 December 2013 at Viet Duc Hospital. Results: Mean age 46.21 ± 14.85<br /> years (range 18 - 83 years). There were 118 males and 94 females. Hemorrhoids III accounted<br /> for 66.5% and 33.5% presented level IV; internal hemorrhoids alone accounted for 67.4%;<br /> hemorrhoids occupied 20.3%. Length of hospitalization was 3.9 ± 2.6 days (range 1 - 36 days).<br /> Postoperative treatment time was 2.6 ± 1.1 days (range 1 - 8 days). Recovery time 2.2 ± 1.3 days<br /> (range 1 - 5 days). The degree of pain on the first day after surgery 6.41 ± 1.49 points (range 3 - 9 points).<br /> * Bệnh viện 198, Bé Công an<br /> ** Bệnh viện Việt Đức<br /> Người phản hồi (Corresponding): Phan Sĩ Thanh Hà (drha@gmail.com)<br /> Ngày nhận bài: 14/04/2015; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 14/09/2015<br /> Ngày bài báo được đăng: 23/09/2015<br /> <br /> 135<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 8-2015<br /> The degree of pain for the first time 6.12 ± 1.45 points (range 2 - 9 points). The degree of pain<br /> 2 weeks after surgery 0.93 ± 0.74 points (range 0 - 2 points). 93.9% of patients had good<br /> postoperative result. There were 10 patients with mild complications and sequelae: 5 patients<br /> with mild anal stenosis, 2 patients out of control anal level I, 1 patient out of control anal level II,<br /> 1 patient with numb leg right (sequelae of spinal); 3 patients had postoperative bleeding.<br /> Conclusions: Ferguson technique has an advantage of postoperative easy care, brings high<br /> efficacy and is a good choice for patients with hemorrhoid at grade III, IV and those with<br /> thrombosed external hemorrhoid.<br /> * Key words: Hemorroids grade III, IV; Ferguson technique; Clinical characteristics.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Trĩ là bệnh rất phổ biến, tần suất mắc<br /> ở ngƣời lớn vào khoảng 5 - 25% dân số<br /> và chiếm > 50% ở tuổi 50 [1, 4, 8]. Phẫu<br /> thuật thƣờng chỉ định cho những trƣờng<br /> hợp trĩ sa nhiều. Có nhiều phƣơng pháp<br /> điều trị bệnh trĩ nhƣ: Whitehead, MiliganMorgan, Toupet, Ferguson, phẫu thuật<br /> Longo, triệt mạch trĩ dƣới hƣớng dẫn<br /> siêu âm Doppler…, mỗi phƣơng pháp phẫu<br /> thuật có ƣu và nhƣợc điểm khác nhau.<br /> Năm 1959, Ferguson tiến hành cắt trĩ<br /> cải tiến từ phƣơng pháp Miligan-Morgan.<br /> Điểm khác biệt của kỹ thuật này là sau khi<br /> cắt bũi trĩ phải khâu lại hai mép cắt (niêm<br /> mạc trực tràng - hậu môn - da). Do đó,<br /> còn đƣợc gọi là cắt trĩ kín [2, 3]. Phƣơng<br /> pháp cắt trĩ từng búi của Miligan-Morgan<br /> đƣợc áp dụng rộng rãi ở Anh, Pháp: cắt<br /> các búi trĩ sát gốc, để lại cầu da niêm mạc<br /> nên còn gọi là cắt trĩ mở. Sau mổ, BN<br /> thƣờng phải đặt thuốc hàng ngày để<br /> tránh hẹp hậu môn. Kỹ thuật này khiến<br /> BN rất đau, hậu phẫu kéo dài [5, 7]. Trong<br /> khi đó, phẫu thuật Ferguson có ƣu điểm<br /> săn sóc sau mổ đơn giản và BN ít đau<br /> hơn, lành vết thƣơng nhanh [3]... Mục tiêu<br /> đề tài: Đánh giá kết quả phẫu thuật<br /> Ferguson trong điều trị bệnh trĩ tại Bệnh<br /> viện Việt Đức.<br /> <br /> 136<br /> <br /> ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP<br /> NGHIÊN CỨU<br /> 1. Đối tƣợng nghiên cứu.<br /> 212 BN chẩn đoán trĩ độ II chảy máu<br /> điều trị nội khoa thất bại, trĩ độ III, IV<br /> đƣợc kíp phẫu thuật viên chuyên khoa<br /> tại Bệnh viện Việt Đức phẫu thuật theo<br /> phƣơng pháp Ferguson từ 1 - 9 - 2012 đến<br /> 31 - 12 - 2013.<br /> 2. Phƣơng pháp nghiên cứu.<br /> Mô tả tiến cứu.<br /> * Các chỉ tiêu nghiên cứu:<br /> - Đặc điểm lâm sàng nhóm BN nghiên<br /> cứu.<br /> - Thuận lợi và khó khăn khi thực hiện<br /> kỹ thuật.<br /> - Kết quả sớm:<br /> + Đau sau mổ: đánh giá theo thang<br /> điểm VAS (Visual Analog Scale).<br /> + Biến chứng hậu phẫu: chảy máu, hạ<br /> huyết áp, đau đầu, bí tiểu…<br /> + Thời gian nằm viện, thời gian trở lại<br /> sinh hoạt bình thƣờng.<br /> + Đánh giá thời gian liền vết mổ: liền<br /> viết mổ thì đầu 7 - 10 ngày, liền viết mổ<br /> thì 2 > 10 ngày.<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 8-2015<br /> <br /> - Kết quả xa:<br /> + Các triệu chứng: đại tiện máu, sa búi<br /> trĩ, lộ niêm mạc trực tràng, rỉ dịch hậu môn…<br /> + Tái phát bệnh trĩ, hẹp hậu môn, tự<br /> chủ hậu môn.<br /> + Đánh giá tổng quát [3]: về phẫu<br /> thuật, mức độ hài lòng của BN sau mổ,<br /> chia làm 3 mức độ: tốt (không tai biến,<br /> biến chứng, di chứng. BN khỏi bệnh, hài<br /> lòng sau mổ); khá (không tai biến, biến<br /> chứng, di chứng nặng. BN cải thiện rõ rệt<br /> về bệnh); kém (tái phát trĩ hoặc có biến<br /> chứng chảy máu, hẹp hậu môn, mất tự<br /> chủ hậu môn nặng sau mổ).<br /> - Xử lý số liệu trên phần mềm SPSS<br /> 22.0.<br /> <br /> * Biến chứng bệnh trĩ:<br /> Trĩ tắc mạch: 49/212 BN (23,11%); trĩ<br /> chảy máu: 22/212 BN (10,38%); trĩ hoại<br /> tử: 5/212 BN (2,35%); sa trĩ thắt nghẹt:<br /> 12/212 BN (5,66%).<br /> 88 BN có biến chứng trĩ tắc mạch chiếm<br /> tỷ lệ cao nhất (23,11%).<br /> 3. Phƣơng pháp giảm đau trong mổ<br /> và tính chất mổ.<br /> Bảng 1: Phƣơng pháp giảm đau trong<br /> mổ.<br /> PHƢƠNG PHÁP GIẢM ĐAU<br /> <br /> n<br /> <br /> %<br /> <br /> Tê tủy sống<br /> <br /> 212<br /> <br /> 100<br /> <br /> Tổng<br /> <br /> 212<br /> <br /> 100<br /> <br /> Mổ kế hoạch<br /> <br /> 187<br /> <br /> 88,2<br /> <br /> Mổ cấp cứu<br /> <br /> 25<br /> <br /> 11,8<br /> <br /> Tổng<br /> <br /> 212<br /> <br /> 100<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> 1. Tuổi và giới.<br /> Tuổi trung bình của BN 46,21 ± 14,85;<br /> cao nhất 83 tuổi; thấp nhất 18 tuổi. Trong<br /> 212 BN, có 118 BN (55,7%) nam và 94 BN<br /> (44,3%) nữ.<br /> 2. Đặc điểm lâm sàng.<br /> * Phân độ trĩ:<br /> Sa trĩ độ II: 34 BN (13,8%); sa trĩ độ III:<br /> 141 BN (57,3%); sa trĩ độ IV: 71 BN (28,9%).<br /> Qua khám 212 BN, có 246 phân độ sa<br /> trĩ, trong đó 34 BN có 2 phân độ (độ II kết<br /> hợp với độ III hoặc độ II kết hợp với độ IV).<br /> * Phân loại trĩ:<br /> Trĩ nội: 142 BN (67,4%); trĩ nội + trĩ<br /> ngoại: 4 BN (1,9%); trĩ hỗn hợp: 23 BN<br /> (10,7%); trĩ vòng: 43 BN (20,3%).<br /> Bệnh trĩ nội đơn thuần chiếm tỷ lệ<br /> cao nhất (67,4%). Trong đó 4 trƣờng hợp<br /> trĩ ngoại đƣợc phân loại kết hợp trên BN<br /> trĩ nội.<br /> <br /> Tính<br /> chất mổ<br /> <br /> 4. Phẫu thuật phối hợp.<br /> 89 BN ngoài cắt trĩ theo phƣơng pháp<br /> Ferguson, chúng tôi còn thực hiện thêm<br /> các phẫu thuật sau:<br /> Phẫu thuật triệt mạch treo trĩ chiếm<br /> tỷ lệ cao nhất (62 BN = 29,2%), cắt da<br /> thừa: 10 BN (4,7%); mở cơ tròn trong<br /> (nứt kẽ hậu môn kèm theo): 6 BN (2,8%);<br /> lấy bỏ polýp, u nhú: 5 BN (2,4%); cắt bỏ<br /> đƣờng rò: 4 BN (1,9%); phẫu thuật khác:<br /> 2 BN (0,9%) (trong đó 1 BN áp xe cạnh<br /> hậu môn và 1 BN hẹp nhẹ hậu môn sau<br /> cắt trĩ).<br /> 5. Kết quả sớm sau mổ.<br /> * Đau sau mổ, thời gian phẫu thuật,<br /> thời gian nằm viện, thời gian liền vết mổ:<br /> 137<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 8-2015<br /> <br /> Bảng 2: Đặc tính của BN phân bố theo<br /> giai đoạn sau mổ.<br /> THỜI GIAN PHẪU THUẬT (phút)<br /> <br /> 26,52 ± 6,85 phút<br /> (12 - 40 phút)<br /> <br /> Thời gian nằm viện (ngày)<br /> <br /> 3,9 ± 2,6 ngày<br /> (1 - 36 ngày)<br /> <br /> Thời gian điều trị hậu phẫu (ngày)<br /> <br /> 2,6 ± 1,1 ngày<br /> (1 - 8 ngày)<br /> <br /> Thời gian trở lại sinh hoạt hàng<br /> ngày (ngày)<br /> <br /> 2,2 ± 1,3 ngày<br /> (1 - 5 ngày)<br /> <br /> Mức độ đau ngày 1 sau mổ (VAS)<br /> <br /> 6,41 ± 1,49 điểm<br /> (3 - 9 điểm)<br /> <br /> Mức độ đau lần đi cầu đầu tiên (VAS)<br /> <br /> 6,12 ± 145 điểm<br /> (2 - 9 điểm)<br /> <br /> Mức độ đau 2 tuần sau phẫu thuật 0,93 ± 0,74 điểm<br /> (VAS)<br /> (0 - 2 điểm)<br /> Thời gian liền vết mổ<br /> <br /> n<br /> <br /> %<br /> <br /> Liền viết mổ thì đầu 7 - 10 ngày<br /> <br /> 175<br /> <br /> 82,5<br /> <br /> Liền viết mổ thì 2 > 10 ngày<br /> <br /> 37<br /> <br /> 17,5<br /> <br /> 212<br /> <br /> 100<br /> <br /> Tổng<br /> <br /> 100% BN không có nhiễm trùng và áp<br /> xe sau mổ.<br /> * Biến chứng sớm:<br /> Bí đái: 50 BN (23,6%); đau đầu: 4 BN<br /> (1,9%); chảy máu: 3 BN (1,4%); huyết<br /> khối trĩ ngoại: 1 BN (0,5%); tê chân: 1 BN<br /> (0,5%).<br /> 50 BN bí tiểu, 44 BN đặt thông tiểu, 06<br /> BN còn lại chƣờm nƣớc nóng ở hạ vị.<br /> Chảy máu sau mổ: 3 trƣờng hợp vào<br /> ngày thứ 6 đến ngày thứ 9 sau mổ nhƣng<br /> không phải mổ lại, chỉ dùng thuốc cầm<br /> máu theo dõi ổn định. 1 BN huyết khối trĩ<br /> ngoại, xử trí chích lấy hạt tắc mạch ngày<br /> thứ 3 sau mổ.<br /> * Kết quả xa:<br /> Sa trĩ tái phát: 0 BN; hẹp hậu môn<br /> (nhẹ): 5 BN (2,4%); mất tự chủ hậu môn<br /> độ I: 2 BN (0,9%); mất tự chủ hậu môn<br /> độ II: 1 BN (0,4%); da thừa hậu môn:<br /> 9 BN (4,2%).<br /> 138<br /> <br /> * Đánh giá kết quả chung:<br /> - Tốt: 199/212 BN (93,9%); khá: 10/212<br /> BN (4,7%); kém: 3/212 BN (1,4%).<br /> Bµn luËn<br /> 1. Đặc điểm lâm sàng nhóm BN và<br /> chỉ định mổ.<br /> Tuổi trung bình BN 46,21 ± 14,85; cao<br /> nhất 83 tuổi; thấp nhất 18 tuổi. Trong 212<br /> BN, 118 BN (55,7%) nam và 94 BN<br /> (44,3%) nữ. Qua khám 212 BN, 66,5%<br /> BN (141/212 BN) trĩ độ III và 33,5% BN<br /> (71/212 BN) trĩ độ IV, trong đó, 34 BN có<br /> hai phân độ kết hợp (độ II kết hợp với độ<br /> III hoặc độ II kết hợp với độ IV, những<br /> trƣờng hợp này chúng tôi thƣờng triệt<br /> mạch ở vị trí trĩ độ II và cắt trĩ độ III hoặc<br /> độ IV ở vị trí khác). Trĩ nội đơn thuần<br /> chiếm 67,4%; trĩ vòng 20,3%. Chỉ định áp<br /> dụng phƣơng pháp Ferguson tƣơng tự<br /> nhƣ phẫu thuật Milligan-Morgan.<br /> 2. Thuận lợi và khó khăn khi tiến<br /> hành các bƣớc phẫu thuật.<br /> Trong nghiên cứu này, 100% BN đƣợc<br /> gây tê tủy sống, không có BN gây mê nội<br /> khí quản và tê tại chỗ. Các bƣớc tiến<br /> hành phẫu thuật cắt trĩ tƣơng tự phẫu<br /> thuật Milligan-Morgan. Không nên lấy quá<br /> rộng niêm mạc hậu môn, tránh hẹp sau<br /> mổ. Để thuận lợi cho việc khâu 2 mép<br /> niêm mạc trực tràng - hậu môn - da, nên<br /> sử dụng van Hill - Ferguson. Loại chỉ vicryl<br /> 2.0 thƣờng đƣợc sử dụng khâu gốc búi<br /> trĩ, để khâu niêm mạc da nên dùng vicryl<br /> 5/0 hoặc catgut cromé 4/0, phẫu thuật<br /> tiến hành dễ dàng. Chúng tôi gặp 20,3%<br /> trĩ vòng, những trƣờng hợp này đều đƣợc<br /> cắt trĩ ở 3 vị trí 3h, 7h, 11h tƣ thế sản<br /> khoa, có thể khâu triệt mạch ở 3 vị trí trên<br /> hoặc ở những vị trí khác nhằm hạn chế<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 8-2015<br /> <br /> chảy máu, gây bất lợi cho cuộc mổ. Trong<br /> quá trình mổ và khi kết thúc cuộc mổ nên<br /> dùng ngón tay trỏ thăm lỗ hậu môn, nếu<br /> đút lọt dễ dàng là đƣợc. Trong trƣờng<br /> hợp các đƣờng khâu làm hẹp lỗ hậu môn,<br /> có thể nong ngay trong mổ.<br /> 3. Đau sau phẫu thuật.<br /> Đau sau mổ cắt trĩ là mối quan tâm<br /> hàng đầu của hầu hết BN. Có nhiều biện<br /> pháp giảm đau sau mổ: dùng dao siêu<br /> âm, laser thay cho dao điện… cải tiến<br /> phƣơng pháp, kỹ thuật mổ: các phƣơng<br /> pháp Whitehead cải tiến, phƣơng pháp<br /> Milligan-Morgan và kết hợp với tiêm thuốc<br /> giảm đau tại chỗ, dùng thuốc giảm đau<br /> sau mổ. Tuy nhiên, tất cả những phƣơng<br /> pháp phẫu thuật trên chƣa mang lại kết<br /> quả nhƣ mong muốn vì vẫn gây tổn<br /> thƣơng vùng Pecten (vùng chuyển tiếp<br /> dƣới đƣờng lƣợc, da rìa hậu môn), là<br /> vùng nhạy cảm rất giàu các đầu mút thần<br /> kinh, các tiểu thể thụ cảm Meisner, Golgi,<br /> Paccini, Krauss nhạy cảm với các tác<br /> nhân đau [1, 4]. Mức độ đau ngày đầu<br /> sau mổ trong nghiên cứu của chúng tôi<br /> 6,41 ± 1,49 điểm (cao nhất 9 điểm, thấp<br /> nhất 3 điểm). Mức độ đau lần đi cầu đầu<br /> tiên sau mổ 6,12 ± 1,45 điểm (cao nhất 9<br /> điểm, thấp nhất 2 điểm). Mức độ đau<br /> (VAS) của BN đến ngày thứ 14 sau mổ<br /> là 0,93 ± 0,74 điểm (0 - 2 điểm). Shoaib<br /> và CS [5] nghiên cứu so sánh trên BN<br /> phẫu thuật Miligan-Morgan (N1) và BN<br /> phẫu thuật Ferguson (N2) thấy mức độ<br /> đau và yêu cầu dùng thuốc giảm đau của<br /> N2 ít hơn nhóm N1. Theo dõi đến ngày<br /> 16 sau mổ, phần lớn BN hết đau ở nhóm<br /> N2. Kết quả này tƣơng tự nghiên cứu của<br /> các tác giả [6, 7, 8].<br /> <br /> 4. Thời gian phẫu thuật, thời gian<br /> nằm viện, thời gian trở lại sinh hoạt<br /> bình thƣờng, thời gian liền vết mổ.<br /> Thời gian phẫu thuật phụ thuộc nhiều<br /> yếu tố nhƣ phân độ, phân loại bệnh trĩ,<br /> bệnh lý hậu mộn trực tràng phối hợp và<br /> kinh nghiệm của phẫu thuật viên. Thời<br /> gian phẫu thuật trong nghiên cứu của<br /> chúng tôi là 26,52 ± 6,85 phút (nhiều nhất<br /> 40 phút, ngắn nhất 12 phút). Thời gian<br /> nằm viện 3,9 ± 2,6 ngày (dài nhất 36 ngày,<br /> ngắn nhất 1 ngày). Thời gian điều trị hậu<br /> phẫu 2,6 ± 1,1 ngày (dài nhất 8 ngày, ngắn<br /> nhất 1 ngày). Thời gian trở lại sinh hoạt<br /> hàng ngày 2,2 ± 1,3 ngày (1 - 5 ngày).<br /> Trƣờng hợp nằm viện dài nhất ở BN có<br /> bệnh lý hẹp hở van 2 lá đƣợc phẫu thuật<br /> thay van 2 lá sau đó 12 ngày. Theo<br /> Vadalà G và CS [8], phẫu thuật Ferguson<br /> là phẫu thuật trong ngày. Khi so sánh một<br /> số tiêu chí về đau sau mổ, thời gian nằm<br /> viện, thời gian trở lại sinh hoạt… phẫu<br /> thuật Ferguson có nhiều ƣu điểm tƣơng<br /> tự phẫu thuật Longo [3, 8].<br /> Thời gian liền vết mổ thì đầu từ 7 - 10<br /> ngày trong nghiên cứu này (82,5%), còn<br /> lại 17,5% liền vết mổ thì 2. Qua theo dõi,<br /> thời gian liền hoàn toàn vết mổ từ 4 đến<br /> 6 tuần.<br /> 5. Chăm sóc sau mổ.<br /> Sau mổ cắt trĩ theo phƣơng pháp<br /> Milligan-Morgan, cần đặt viên đạn trĩ hàng<br /> ngày khoảng 1 tháng để BN đại tiện dễ,<br /> tránh sẹo hẹp hậu môn (đây là điều BN lo<br /> sợ nhất khi phải mổ cắt trĩ), ngâm hậu<br /> môn trong nƣớc ấm ngày 2 lần để giảm<br /> đau, vệ sinh vùng mổ. Cắt trĩ theo kỹ<br /> thuật Ferguson, việc chăm sóc sau mổ<br /> đơn giản hơn: không phải đặt thuốc,<br /> không nong hậu môn, do đó BN đỡ sợ và<br /> 139<br /> <br />