intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Nghiên cứu tác dụng đào thải nước tiểu và điện giải của cao lỏng Bạch Hạc trên thực nghiệm

Chia sẻ: Sunshine_3 Sunshine_3 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

70
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tăng huyết áp là một bệnh hay gặp ở các nước công nghiệp phát triển và thường có nhiều biến chứng [2]. Việc chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời bệnh tăng huyết áp hiện đang là mối quan tâm thường xuyên của các nhà y học thế giới và Việt Nam. Nhiều loại hóa dược đã được dùng để điều trị tăng huyết áp nhưng giá thành cao, lại có không ít tác dụng không mong muốn. Vì vậy, xu hướng chung trên thế giới ngày nay đang quay trở lại nghiên cứu và sử dụng nguồn dược liệu trong thiên nhiên làm thuốc phòng và chữa bệnh cao huyết áp....

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu tác dụng đào thải nước tiểu và điện giải của cao lỏng Bạch Hạc trên thực nghiệm

  1. TCNCYH 26 (6) - 2003 Nghiªn cøu t¸c dông ®µo th¶i n−íc tiÓu vµ ®iÖn gi¶i cña cao láng b¹ch h¹c trªn thùc nghiÖm NguyÔn TrÇn Gi¸ng H−¬ng 1 , NguyÔn Träng Th«ng 1 , §ç Minh Thanh 2 1 §¹i häc Y Hµ Néi, 2 §¹i häc Y Th¸i Nguyªn T¸c dông lîi niÖu cña b¹ch h¹c ®−îc thùc nghiÖm trªn chuét cèng tr¾ng. KÕt qu¶ cho thÊy cao láng b¹ch h¹c (Acaranthus nasutus Acanthaceae) cã t¸c dông t¨ng ®µo th¶i n−íc tiÓu ë liÒu 4g vµ 6g/kg c©n nÆng. Bªn c¹nh t¸c dông t¨ng th¶i n−íc, cao láng b¹ch h¹c cßn lµm t¨ng th¶i trõ ion natri, kali, clo vµ calci qua thËn. i. §Æt vÊn ®Ò phÇn lµm s¸ng tá c¬ chÕ h¹ huyÕt ¸p cña T¨ng huyÕt ¸p lµ mét bÖnh hay gÆp ë b¹ch h¹c, chóng t«i tiÕn hµnh ®Ò tµi nµy c¸c n−íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn vµ th−êng víi môc ®Ých: ®¸nh gi¸ t¸c dông ®µo th¶i cã nhiÒu biÕn chøng [2]. ViÖc chÈn ®o¸n n−íc tiÓu vµ ®iÖn gi¶i cña cao láng b¹ch sím vµ ®iÒu trÞ kÞp thêi bÖnh t¨ng huyÕt ¸p h¹c trªn sóc vËt thùc nghiÖm. hiÖn ®ang lµ mèi quan t©m th−êng xuyªn ii. §èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p cña c¸c nhµ y häc thÕ giíi vµ ViÖt Nam. nghiªn cøu NhiÒu lo¹i hãa d−îc ®· ®−îc dïng ®Ó ®iÒu 1. Thuèc trÞ t¨ng huyÕt ¸p nh−ng gi¸ thµnh cao, l¹i L¸ b¹ch h¹c ®−îc thu h¸i vµ bµo chÕ cã kh«ng Ýt t¸c dông kh«ng mong muèn. V× d−íi d¹ng cao láng tØ lÖ 1:1 do PGS.TS. vËy, xu h−íng chung trªn thÕ giíi ngµy Ph¹m Xu©n Sinh, Bé m«n D−îc häc cæ nay ®ang quay trë l¹i nghiªn cøu vµ sö truyÒn tr−êng §¹i häc D−îc Hµ Néi cung dông nguån d−îc liÖu trong thiªn nhiªn cÊp. lµm thuèc phßng vµ ch÷a bÖnh cao huyÕt Dung m«i dïng lµm chøng lµ n−íc cÊt. ¸p. 2. §éng vËt thùc nghiÖm B¹ch h¹c lµ mét vÞ thuèc nam cã tªn Trong nghiªn cøu nµy chóng t«i sö khoa häc Acaranthus nasutus dông chuét cèng tr¾ng, c¶ hai gièng, khoÎ Acanthaceae (nh©n d©n ë mét sè vïng m¹nh, nÆng 180- 200g, ®−îc nu«i trong cßn gäi lµ kiÕn cß, c¸nh cß, nam uy linh ®iÒu kiÖn phßng thÝ nghiÖm cña Bé m«n tiªn, l¸c...). RÔ b¹ch h¹c ®· ®−îc sö dông D−îc lý tr−êng §¹i häc Y Hµ Néi víi ®Çy tõ l©u trong d©n gian ®Ó ch÷a mét sè bÖnh ®ñ thøc ¨n vµ n−íc uèng kh«ng h¹n chÕ. ngoµi da, h¾c lµo, môn ngøa... GÇn ®©y mét sè n¬i ®· dïng l¸ b¹ch h¹c t−¬i hay 3. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu kh«, röa s¹ch råi h·m víi n−íc s«i trong TiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo ph−¬ng ph¸p 30 phót ®Ó ch÷a cao huyÕt ¸p [4]. Trong Lipschitz: chuét cèng nhÞn ¨n tr−íc khi lµm c«ng tr×nh nghiªn cøu tr−íc chóng t«i thÊy thÝ nghiÖm 18 giê, ®−îc chia thµnh 3 l«, b¹ch h¹c cã t¸c dông h¹ huyÕt ¸p nhanh mçi l« 10 con: vµ kÐo dµi (do cã t¸c dông huû adrenalin, - L« chøng uèng n−íc cÊt 1 ml/ 100g phong to¶ mét phÇn h¹ch thÇn kinh thùc thÓ träng vËt vµ lµm gi·n m¹ch m¹nh) [5]. §Ó gãp 22
  2. TCNCYH 26 (6) - 2003 - L« trÞ 1 uèng cao láng b¹ch h¹c 0,4g/ KÕt qu¶ nghiªn cøu ®−îc xö lý b»ng 1ml/ 100g thÓ träng thuËt to¸n thèng kª t- test student. - L« trÞ 2 uèng cao láng b¹ch h¹c 0,6g/ iii. KÕt qu¶ 1ml/ 100g thÓ träng 1. Sè l−îng n−íc tiÓu C¶ 3 l« ®Òu ®−îc tiªm mµng bông 4 ml KÕt qu¶ ë b¶ng 1 cho thÊy sau 1 giê n−íc muèi 0,9%/ 100 g thÓ träng tr−íc khi uèng cao láng b¹ch h¹c víi liÒu 4g/ kg vµ b¾t ®Çu nghiªn cøu ®Ó lµm t¨ng l−îng 6g/ kg c©n nÆng, n−íc tiÓu gi¶m so víi n−íc tiÓu: chøng, nh−ng sù kh¸c biÖt kh«ng cã ý + §o l−îng n−íc tiÓu cña mçi l« tõng nghÜa thèng kª. B¾t ®Çu tõ giê thø 3 sau giê, trong 6 giê liÒn sau khi uèng thuèc thö uèng thuèc thö, l−îng n−íc tiÓu ë c¶ hai l« (mçi chuét ®−îc nhèt vµo mét hép riªng cã ®Òu t¨ng tõ 184- 263% so víi chøng. L« bé phËn høng n−íc tiÓu phÝa d−íi. §©y lµ chuét uèng liÒu 4g/ kg c©n nÆng cã t¸c dông cô chuyªn nghiªn cøu vÒ t¸c dông lîi dông t¨ng thÓ tÝch n−íc tiÓu m¹nh nhÊt tiÓu cña thuèc do Céng hßa d©n chñ §øc vµo giê thø 3, trong khi ®ã l« uèng b¹ch s¶n xuÊt). h¹c liÒu 6g/ kg c©n nÆng cã t¸c dông + X¸c ®Þnh l−îng Na+, K+, Cl-, Ca++, m¹nh nhÊt vµo giê thø 4 (t¨ng 700%). T¸c trong n−íc tiÓu cña 3 l« chuét b»ng quang dông t¨ng th¶i n−íc tiÓu cña cao láng kÕ ngän löa theo ph−¬ng ph¸p so mÇu b¹ch h¹c c¶ hai liÒu kÐo dµi ®Õn 6 giê sau trªn m¸y Keysys cña Boehringer khi uèng thuèc thö. Mannheim. B¶ng 1: T¸c dông lîi niÖu cña cao láng b¹ch h¹c Sau L« chøng B¹ch h¹c % thay ®æi B¹ch h¹c 6g/ kg % thay ®æi uèng (n = 10) 4g/ kg KLNT so víi (n= 10) ml/ giê KLNT so víi thuèc (ml/ giê) (n = 10) ml/ giê l« chøng l« chøng 1 giê 0,5 ± 0,25 0,25 ± 0,17 Gi¶m 50 0,25 ± 0,17 Gi¶m 50 p> 0,05 p > 0,05 2 giê 1,2 ± 0,35 1,18 ± 0,24 Gi¶m 2 1,75 ± 0,64 T¨ng 45 p> 0,05 p> 0,05 3 giê 0,38 ± 0,15 1,38 ± 1,1 T¨ng 263 1,08 ± 0,37 T¨ng 184 p < 0,05 p > 0,05 4 giê 0,25 ± 0,15 0,7 ± 0,47 T¨ng 180 2,0 ± 0,7 T¨ng 700 p > 0,05 p < 0,001 5 giê 0,5 ± 0,25 0,88 ± 0,65 T¨ng 76 1,45 ± 0,97 T¨ng 190 p> 0,05 p > 0,05 6 giê 0,75 ± 0,45 1,13 ± 0,8 T¨ng 51 1,13 ± 0,5 T¨ng 51 p > 0,05 p > 0,05 2. §iÖn gi¶i 2.1. Ion natri Sau 1 ®Õn 6 giê uèng cao láng b¹ch h¹c, l−îng ion natri ®−îc th¶i qua thËn ë nhãm uèng thuèc t¨ng lªn tõ 60% ®Õn 1184% so víi nhãm chøng. Song sù kh¸c biÖt chØ cã ý 23
  3. TCNCYH 26 (6) - 2003 nghÜa thèng kª ë giê thø 2 víi liÒu 6g/ kg (p, 0,001) vµ giê thø 4 víi liÒu 4g/ kg (p< 0,01), víi liÒu 6g/ kg (p< 0,005). KÕt qu¶ ®−îc ghi l¹i trªn b¶ng 2. B¶ng 2: Sù thay ®æi vÒ th¶i trõ ion natri sau 6 giê uèng b¹ch h¹c Sè l−îng L« chøng B¹ch h¹c p so víi B¹ch h¹c p so víi Na+ (n= 10) 4g/ kg chøng 6g/ kg chøng Sau (n= 10) (n= 10) uèng thuèc 1 giê 7±3 39 ± 12 + 27 ± 9 + 2 giê 34,9 ± 12 105 ± 74 + 181 ± 42 < 0,01 3 giê 26 ± 7 120 ± 86 + 91 ± 20 + 4 giê 13 ± 5 142 ± 68 < 0,001 167 ± 12,8 < 0,005 5 giê 42,7 ± 12 118 ± 80 + 138 ± 35 + 6 giê 50 ± 15 80 ± 30 + 113,5 ± 60 < 0,05 +: p kh«ng cã ý nghÜa 2.2. Ion kali KÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ sù th¶i trõ ion kali sau khi uèng thuèc ë b¶ng 3 cho thÊy: sau 1 giê uèng cao láng b¹ch h¹c 4g/kg vµ 6g/kg, l−îng kali ®−îc ®µo th¶i qua thËn t¨ng tõ 139% ®Õn 937% so víi nhãm chøng chØ uèng dung m«i. T¸c dông nµy kÐo dµi tíi 5 giê. Sù kh¸c biÖt nµy cã ý nghÜa thèng kª (p < 0,05). B¶ng 3: Sù thay ®æi vÒ th¶i trõ ion kali sau 6 giê uèng b¹ch h¹c Sè l−îng L« chøng B¹ch h¹c p so víi B¹ch h¹c p so víi K+ (n= 10) 4g/ kg chøng 6g/ kg chøng Sau (n= 10) (n= 10) uèng thuèc 1 giê 3,2 ± 2,1 33,2 ± 20 < 0,05 52 ± 10,4 < 0,005 2 giê 44,9 ± 29,6 165,9 ± 2,7 < 0,01 224 ± 32,8 < 0,001 3 giê 10,4 ± 8,2 151,3 ± 92 < 0,01 106 ± 84 + 4 giê 14,1 ± 7,2 133,6 ± 92 < 0,01 226 ± 45,3 < 0,001 5 giê 11,3 ± 6,7 105 ± 43,5 < 0,005 216 ± 14,6 < 0,05 6 giê 26,3 ± 13 98 ± 42,2 + 63 ± 45,2 + +: p kh«ng cã ý nghÜa 2.3. Ion clo KÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ sù th¶i trõ clo qua n−íc tiÓu sau khi uèng thuèc ë b¶ng 4 cho thÊy sau khi uèng cao láng b¹ch h¹c 2 giê, l−îng clo ®µo th¶i qua thËn t¨ng tõ 100% ®Õn 1.104% vµ t¸c dông nµy kÐo dµi ®Õn giê thø 5 sau khi uèng thuèc (P< 0,05). So s¸nh t¸c dông trªn, sù th¶i trõ gi÷a liÒu 4g/ kg vµ 6g/ kg chóng t«i kh«ng thÊy cã sù kh¸c nhau cã ý nghÜa thèng kª (p< 0,05). 24
  4. TCNCYH 26 (6) - 2003 B¶ng 4: Sù thay ®æi vÒ th¶i trõ ion clo sau 6 giê uèng b¹ch h¹c Sè l−îng L« chøng B¹ch h¹c 4g/ kg p so víi B¹ch h¹c 6g/ kg p so víi Sau Cl- (n= 10) (n= 10) chøng (n= 10) chøng uèng thuèc 1 giê 4±2 0,59 ± 0,25 + 21 ± 12 + 2 giê 64,4 ± 52,3 237,3 ± 12,5 < 0,01 286 ± 28,3 < 0,001 3 giê 32 ± 15,3 217,5 ± 94 < 0,01 130 ± 65 < 0,05 4 giê 21 ± 15,3 211 ± 84,2 < 0,05 234 ± 81,6 < 0,001 5 giê 71,73 ± 43 144,5 ± 102 < 0,05 174 ± 122 < 0,05 6 giê 77,8 ± 52 174,3 ± 87 + 209,8 ± 98 + +: p kh«ng cã ý nghÜa 2.4. Ion calci Qua kÕt qu¶ nghiªn cøu chóng t«i thÊy: sau khi uèng cao láng b¹ch h¹c 1 giê l−îng ion calci ®−îc th¶i trõ qua n−íc tiÓu t¨ng lªn 37%. T¸c dông nµy m¹nh nhÊt vµo giê thø 3 vµ giê thø 4 (p0,05). KÕt qu¶ ®−îc ghi l¹i trªn b¶ng 5 B¶ng 5: Sù thay ®æi vÒ th¶i trõ ion calci sau 6 giê uèng b¹ch h¹c Sè l−îng Ca++ L« chøng B¹ch h¹c p so víi B¹ch h¹c p so víi (n= 10) 4g/ kg chøng 6g/ kg chøng (mmol/Lng (n= 10) (n= 10) b¹ch h¹c (giê) 1 0,27 ± 0,12 0,83 ± 4,2 + 0,37 ± 0,15 + 2 1,67 ± 0,96 3,23 ± 1,08 + 3,44 ± 1,76 + 3 0,51 ± 0,25 4,3 ± 2,95 < 0,05 2,37 ± 1,25 + 4 0,98 ± 0,62 4,35 ± 3,1 + 10,44 ± 6,7 < 0,05 5 1,63 ± 1,2 6,7 ± 5,9 + 4,28 ± 3,28 + 6 1,78 ± 1,3 2,89 ± 1,7 + 4,18 ± 3,4 + +: p kh«ng cã ý nghÜa iv. Bµn luËn B¹ch h¹c g©y h¹ huyÕt ¸p cã thÓ do Qua c«ng tr×nh nghiªn cøu tr−íc [5] lµm gi·n c¬ trªn thµnh m¹ch, gi¶m t¸c chóng t«i thÊy cao láng b¹ch h¹c cã t¸c dông adrenalin, phong to¶ mét phÇn hÖ dông h¹ huyÕt ¸p râ rÖt nh−ng kh«ng ¶nh thÇn kinh thùc vËt vµ cã t¸c dông an thÇn. h−ëng ®Õn tÇn sè vµ biªn ®é cña tim, møc KÕt qu¶ nghiªn cøu trªn cho thÊy cao ®é h¹ huyÕt ¸p tõ tõ, thêi gian t¸c dông láng b¹ch h¹c cã t¸c dông lµm t¨ng th¶i kÐo dµi. T¸c dông cña thuèc tuú thuéc vµo trõ n−íc tiÓu trªn chuét cèng. Trung b×nh liÒu l−îng, liÒu cµng cao t¸c dông cµng sè l−îng n−íc tiÓu bµi tiÕt ra ë nhãm uèng m¹nh. cao láng b¹ch h¹c liÒu 6g/ kg t¨ng 178% so víi nhãm chøng. So víi chÌ h¹ huyÕt 25
  5. TCNCYH 26 (6) - 2003 ¸p víi liÒu 2g/ kg t¨ng 54% so víi nhãm - T¸c dông lµm t¨ng th¶i trõ c¸c ion chøng [6]. So víi tua rÔ ®a uèng víi liÒu Na , K+, Cl - vµ Ca++ qua thËn cña b¹ch h¹c + 4ml/ 100g lµm cho sè l−îng n−íc tiÓu t¨ng râ rÖt nhÊt ë giê thø 2 vµ thø 4 ë tÊt c¶ c¸c lªn 38% so víi nhãm chøng [1]. T¸c dông liÒu b¹ch h¹c ®· dïng. nµy so víi cao h¹t ®ay toµn phÇn ë liÒu Tµi liÖu tham kh¶o 0,1g/ kg lµ 333% [3]. 1. NguyÔn Ngäc Do·n, D−¬ng H÷u T¸c dông lîi niÖu cña cao láng b¹ch Lîi, §µo C«ng Ph¸t (1968). T¸c dông lîi h¹c râ rÖt nhÊt lµ sau 3 giê uèng thuèc víi niÖu cña tua rÔ ®a. Y häc thùc hµnh, 156, liÒu 4g/ kg (p< 0,05) vµ 4 giê sau uèng 4-9. thuèc víi liÒu 6g/ kg (p
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2