Sáng kiến kinh nghiệm: Sử dụng phương pháp dạy học tích cực trong bài thường thức Mỹ Thuật

PHÒNG GIÁO DỤC ĐÀO TẠO THỊ XÃ UÔNG BÍ<br /> TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ NGUYỄN VĂN CỪ<br /> <br /> ----------***********----------<br /> <br /> ĐỀ TÀI: SỬ DỤNG PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC<br /> TRONG BÀI THƢỜNG THỨC MỸ THUẬT<br /> <br /> Chạm khắc gỗ đình làng VIệt Nam<br /> - Mỹ thuật lớp 9-<br /> <br /> Người viết: Lưu Thị Nga<br /> Tổ: Tự nhiên<br /> 1<br /> <br /> Năm học: 2008 – 2009<br /> A/ ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> I/ TÊN ĐỀ TÀI<br /> Sử dụng phương pháp dạy học tích cực trong bài thường thức mỹ thuật<br /> " Chạm khắc gỗ đình làng Việt Nam”.Mỹ thuật lớp 9.<br /> II/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI<br /> Chúng ta, hẳn ai cũng đã từng nghe câu ca dao rất ngọt ngào,<br /> “Qua đình ngả nón trông đình,<br /> Đình bao nhiêu ngói, thƣơng mình bấy nhiêu”.<br /> Từ ngàn xƣa “cây đa, bến nƣớc, sân đình” đã đi vào trong văn, thơ, nhạc,hoạ.<br /> Hình ảnh ngôi đình cổ kính, uy nghiêm đã thấm sâu vào trong máu thịt của mỗi<br /> ngƣời Việt Nam.<br /> Đình làng đƣợc xây dựng gắn liền với khu đất của làng xã. Đình làng có thể là<br /> một công trình đơn độc hợp khối và cũng có thể là một tổ hợp kiến trúc phân<br /> tán hoặc nửa phân tán. Đình làng có khi đƣợc xây dựng cùng các kiến trúc tôn<br /> giáo, văn chỉ của Khổng giáo và đền miếu của đạo giáo.Phía trƣớc đình thƣờng<br /> có sân rộng, hồ nƣớc, giếng khơi, cây xanh, tam quan, cột trụ...Đình làng to hay<br /> nhỏ, trang trí nhiều hay ít, khiêm tốn hay hoa mỹ là do sự đóng góp của dân<br /> làng nhiều hay ít, làng giàu hay làng ngèo.Nhƣng dù quy mô có khác nhau, thì<br /> ý nghĩa của đình làng cũng không hề thay đổi. Những ngôi đình xứ Bắc, có vẻ<br /> đẹp tự thân, không dành cho tất cả mọi ngƣời, mà nhƣ chỉ dành cho những ai<br /> tha thiết với văn hoá - nghệ thuật truyền thống, trƣớc hết là những ngƣời ham<br /> tìm hiểu về nền kiến trúc và nghệ thuật trang trí của cha ông.Kiến trúc thuần gỗ<br /> của ngôi đình, giản dị mà vững chãi dựa vào những vì kèo kết cấu và kích<br /> thƣớc nhƣ nhau, song song đứng trên những cột cái, cột quân và có khi thêm<br /> cột hiên nếu lòng đình rộng. Danh hoạ đƣơng đại Nguyễn Tƣ Nghiêm đã từng<br /> nói: “Ngƣời thầy lớn nhất của ông trong nghiệp vẽ, chính là nét đẹp đình làng”.<br /> Nói đến vẻ đẹp của đình làng, ngoài cảnh quan thiên nhiên hữu tình, kết cấu gỗ<br /> chính xác, phải kể đến nghệ thuật chạm khắc gỗ đình làng.Khắc gỗ đình làng có<br /> chạm trổ điêu luyện, giàu biến hoá với Lân,Ly,Quy, Phƣợng,cuốn cùng hoa lá<br /> mây sóng, bầu rƣợu, quấn thƣ, dải lụa mềm cùng hình ảnh con rồng uốn lƣợn<br /> với vô vàn biến tấu, tất cả đều đƣợc những bàn tay lành nghề của các nghệ nhân<br /> chạm trổ tinh vi, công phu, tạo nên những tác phẩm nghệ thuật độc đáo,giàu<br /> tính dân tộc và mang đà bản sắc văn hoá việt.<br /> 2<br /> <br /> Ngôi đình là niềm tự hào của mỗi ngƣời dân Việt Nam, là di sản văn hoá quý<br /> giá của nhân loại. Vậy làm thế nào để các em có ý thức gìn giữ, bảo tồn và trân<br /> trọng đình làng? Theo tôi, việc giáo dục cho học sinh hiểu, cảm nhận về vẻ đẹp<br /> của đình làng qua bài học là rất cần thiết. Nhƣng, thời lƣợng giờ học có hạn, mà<br /> vẻ đẹp của chạm khắc gỗ đình làng và những tinh hoa của nó thì không hề<br /> nhỏ,làm sao có thể truyền tải đủ lƣợng kiến thức cần có thấm thấu đền mỗi học<br /> sinh...? Qua nhiều năm học, với nhiều trải nghiệm, tôi đã tìm đƣợc phƣơng<br /> pháp đáp ứng đƣợc những vấn đề băn khoăn ở trên. Đó là: Sử dụng phƣơng<br /> pháp dạy học tích cực (kết hợp hài hoà, hợp lý các phƣơng pháp nhƣ: Trực<br /> quan, phát vấn, phân tích, thảo luận nhóm nhỏ,tích hợp, trò chơi) để giảng dạy.<br /> Qua vài năm tôi thấy kết quả thu đƣợc rất khả quan, các em say mê học tập và<br /> tiếp thu tốt kiến thức của bài học, có thái độ yêu quý, trân trọng, gìn giữ các<br /> công trình văn hoá, lịch sử của quê hƣơng.<br /> Chính vì những lý do trên, hôm nay tôi xin trân trọng giới thiệu cùng các đồng<br /> chí, đồng nghiệp, sáng kiến kinh nghiệm của mình về việc:<br /> Sử dụng phương pháp dạy học tích cực trong bài:<br /> Thường thức mỹ thuật lớp 9.<br /> Chạm khắc gỗ đình làng Việt Nam.<br /> Kính mong đƣợc sự quan tâm, đóng góp ý kiến của các ngành, các cấp, các<br /> đồng chí đồng nghiệp để bài giảng của tôi đƣợc ngày càng hoàn thiện hơn.<br /> Tôi xin chân thành cảm ơn !<br /> <br /> 3<br /> <br /> III/ MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI<br /> - HS tìm hiểu sơ lƣợc về nghệ thuật chạm khắc gỗ đình làng Việt Nam.<br /> - HS cảm nhận đƣợc vẻ dẹp của chạm khắc gỗ đình làng.<br /> - HS có thái độ yêu quý, trân trọng và giữ gìn các công trình văn hoá lịch<br /> sử của quê hƣơng, đất nƣớc.<br /> IV/ ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI:<br /> - Học sinh khối 9.<br /> V/ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI:<br /> 1/ Phương pháp<br /> - Hoạt động nhóm<br /> - Phát vấn<br /> - Trực quan<br /> - Phân tích<br /> - Vấn đáp<br /> - Trò chơi<br /> - Tích hợp<br /> 2/ Nghiên cứu tài liệu:<br /> - Sách giáo khoa, sách giáo viên lớp 9<br /> - Tài liệu " Bồi dƣỡng thƣờng xuyên chu kỳ III "<br /> - Sách " Điêu khắc và môi trƣờng” TG Thiện Tâm - NXB Xây dựng, năm<br /> 2003.<br /> - Sách " Bách khoa tri thức phổ thông" NXB TĐBK.<br /> - Sách “Nét đẹp đình làng” TG Hoạ sỹ Lê Thanh Đức – NXB Mỹ thuật năm<br /> 2001.<br /> - Sách: Lịch sử mỹ thuật Việt Nam. TG Phạm Thị Chỉnh.<br /> - Các bài báo, tài liệu liên quan.<br /> 3/ Thực nghiệm:<br /> Tiến hành thực nghiệm trên một số lớp của khối 9.<br /> <br /> 4<br /> <br /> B/ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN<br /> I/ THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ:<br /> Thời lƣợng cho một bài thƣờng thức mỹ thuật là rất ít, mà nội dung cần<br /> chuyển tải đến cho HS là lƣợng kiến thức lớn.<br /> Trƣờng mới thành lập nên cơ sở vật chất còn thiếu thốn, phòng học chƣa đủ,<br /> nên sí số lớp đông, GV khó bao quát đến từng HS.<br /> Trƣờng vùng núi có cả HS dân tộc Dao, Hoa...điều kiện gia đình các em đa<br /> số là khó khăn, nhiều em ở diện nghèo, cận nghèo, nên các em gặp nhiều khó<br /> khăn trong học tập.<br /> Trang thiết bị, sách tham khảo, đồ dùng học tập... còn thiếu nhiều cũng dẫn<br /> đến hạn chế cho chất lƣợng dạy học.<br /> II/ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:<br /> Áp dụng phương pháp dạy học tích cực trong bài:<br /> Thường thức mỹ thuật<br /> Chạm khắc gỗ đình làng Việt Nam. ( Mỹ thuật lớp 9 )<br /> 1/ MỤC TIÊU BÀI HỌC:<br /> <br /> - HS tìm hiểu sơ lƣợc về nghệ thuật chạm khắc gỗ đình làng Việt Nam.<br /> - HS cảm nhận đƣợc vẻ dẹp của chạm khắc gỗ đình làng.<br /> - HS có thái độ yêu quý, trân trọng và giữ gìn các công trình văn hoá lịch sử<br /> của quê hƣơng, đất nƣớc.<br /> 2. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC<br /> <br /> a. Giáo viên<br /> - Sƣu tầm một số tranh, ảnh, băng hình về chạm khắc gỗ đình làng.<br /> - Các bài viết về chạm khắc gỗ.<br /> - Một số tranh vẽ ký hoạ đình làng của HS, ảnh chụp đình làng.<br /> b. Học sinh<br /> - SGK<br /> - Tranh, ảnh về đình làng.<br /> c. Phương pháp<br /> - Trực quan<br /> - Nhóm nhỏ.<br /> - Phát vấn<br /> - Trực quan<br /> - Phân tích<br /> - Trò chơi<br /> 5<br /> <br />