SKKN: Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 5 - 6 tuổi qua trò chơi học tập

I. PHẦN MỞ ĐẦU<br /> 1. Lý do chọn đề tài<br />                              “Trẻ em như búp trên cành<br />                  Biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngoan”<br /> Trẻ  em là nguồn hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của đất nước.  <br /> Những người làm cha, làm mẹ sẽ hạnh phúc biết bao khi con của mình là những <br /> đứa trẻ khỏe mạnh, thông minh, chủ động sáng tạo tự tin trong mọi tình huống.  <br /> Vì vậy bảo vệ và chăm sóc trẻ em là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, toàn <br /> xã hội và của mỗi gia đình. Do đó sự nghiệp giáo dục được Đảng và nhà nước ta  <br /> xem là quốc sách hàng đầu. Đây chính là nền tảng hình thành và phát triển nhân <br /> cách của con người mới trong xã hội mới. <br /> Giáo dục Mầm non là ngành học mở  đầu trong hệ  thống giáo dục quốc <br /> dân, chiếm vị trí quan trọng trong ngành giáo dục. Giáo dục Mầm non có nhiệm  <br /> vụ xây dựng những cơ sở ban đầu, đặt nền móng cho việc hình thành nhân cách <br /> con người. Chính vì vậy việc bảo vệ  chăm sóc giáo dục trẻ  không phải chỉ  là <br /> trách nhiệm mỗi gia đình mà còn là trách nhiệm của toàn xã hội.<br /> Đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ mẫu giáo (5­6 tuổi) nói riêng, ở độ <br /> tuổi này trẻ  rất hiếu động, thích tò mò, khám phá những cái mới lạ  nhưng lại  <br /> mau quên vì vậy việc phát triển tính tích cực cho trẻ không hề đơn giản. Đối với  <br /> trẻ hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo, trẻ học mà chơi ­ chơi mà học, trẻ <br /> tiếp thu những kiến thức, kinh nghiệm khi được truyền đạt một cách dễ  hiểu, <br /> gần gũi với trẻ. Đặc biệt là thông qua các hoạt động để tổ chức trò chơi học tập  <br /> mới tạo ra hứng thú kích thích trẻ  tìm tòi, khám phá   giúp trẻ  hình thành, phát  <br /> triển nhân cách toàn diện về  mọi mặt và trẻ  tích lũy thêm những kinh nghiệm <br /> sống, những kỹ năng học tập mới tốt hơn. Trò chơi học tập không chỉ có nguồn <br /> sống nuôi dưỡng trẻ về cả thể chất lẫn tâm hồn mà là nguồn thông tin vô tận, là  <br /> điều kiện thuận lợi để  phát huy khả  năng độc lập, óc sáng tạo của trẻ. Mong <br /> muốn của giáo viên là rất lớn nhưng tùy thuộc vào nhận thức của trẻ, mỗi cháu <br /> có trình độ nhận thức khác nhau. Là giáo viên đang trực tiếp dạy lớp mẫu giáo 5 <br /> ­ 6 tuổi tôi băn khoăn suy nghĩ phải thế  nào để  trẻ  phát huy được tính tích cực <br /> nhận thức của mình. Đó chính là lý do tôi chọn đề  tài “Một số  biện pháp phát  <br /> huy tính tích cực nhận thức của trẻ 5 ­ 6 tuổi qua trò chơi học tập”<br /> 2. Điểm mới của đề tài<br /> Trẻ  5 ­ 6 tuổi là những chủ  thể  của hoạt động nhận thức, trẻ  có năng lực  <br /> riêng, có khả  năng tư  duy, thích khám phá thế  giới xung quanh. Chúng rất thích  <br /> được thực hành, trải nghiệm qua các đồ  dùng đồ  chơi, qua các trò chơi. Bởi lẽ <br /> qua đó không những giúp trẻ  thỏa mãn nhu cầu chơi mà còn thỏa mãn cả  nhu <br /> cầu nhận thức, trẻ  tham gia chơi sẽ  giải quyết được các vấn đề  cùng cô cùng <br /> bạn.<br /> Trong xu thế  phát triển của toàn cầu, đất nước ta đang trên đà phát triển <br /> ngày càng đổi mới về mọi mặt của toàn xã hội. Là một giáo viên tôi luôn mong  <br /> muốn dạy dỗ các cháu sao cho các cháu theo kịp với sự phát triển chung của đất <br /> nước. Chính vì vậy việc phát huy tính tích cực nhận thức cho trẻ  thông qua trò <br /> chơi học tập có vị  trí rất quan trọng góp phần phát triển toàn diện và chuẩn bị <br /> tâm thế  cho trẻ  bước vào lớp một. Trong các trò chơi đặc biệt là trò chơi học <br /> tập, đòi hỏi sự  hoạt động trí tuệ  rất phức tạp, trẻ  phải huy động trí tuệ  của <br /> mình tới mức tối đa để  giải quyết nhiệm vụ  nhận thức mà trò chơi đặt ra. Vì <br /> thế, nó tạo điều kiện để nâng cao tính tích cực nhận thức của trẻ.<br /> Hiện nay chúng ta thực hiện theo mục tiêu giáo dục lấy trẻ  làm trung tâm, <br /> tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên hướng dẫn, tổ chức cho trẻ chơi ở mọi lúc <br /> mọi nơi và có thể  tổ  chức dưới nhiều hình thức khác nhau tùy theo điều kiện,  <br /> nhận thức của trẻ. Qua trò chơi trẻ được học cùng cô, cùng bạn, cùng tham gia <br /> khám phá, giải quyết các vấn đề để đi đến những kết luận cụ thể. Sử dụng trò  <br /> chơi làm phương tiện giáo dục thiết thực phù hợp với từng cá nhân, tạo điều  <br /> kiện cho trẻ phát triển về mọi mặt “đức, trí, thể, mĩ”<br /> * Phạm vi áp dụng của đề tài:<br /> “Một số  biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ  5 ­ 6 tuổi qua  <br /> trò chơi học tập” của trường tôi được áp dụng rộng rãi trong toàn trường mầm <br /> non từ lứa tuổi nhà trẻ đến mẫu giáo và đặc biệt là trẻ 5 ­ 6 tuổi.<br /> <br /> II. PHẦN NỘI DUNG<br /> 2.1. Thực trạng tình hình<br /> Năm học 2018 ­ 2019 tôi được nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo  <br /> lớn. Lớp có 2 giáo viên, 2/2 giáo viên đạt trình độ  trên chuẩn. Trong lớp có số <br /> lượng 29 trẻ: 15 nam, 14 nữ, trong số đó có nhiều trẻ được bố  mẹ nuông chiều <br /> từ nhỏ nên dẫn đến tính ỷ lại và một số trẻ lại nhút nhát, thiếu tự tin không dám <br /> tham gia vào các hoạt động cùng các bạn, hoạt động của lớp.<br /> Với đặc điểm tình hình như  vậy khi thực hiện đề  tài này tôi thấy có một  <br /> số thuận lợi và khó khăn sau:<br /> a. Thuận lợi:<br /> Được Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm giúp đỡ, chỉ  đạo sâu sát về <br /> bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng sư phạm và đầu tư trang thiết bị đầy <br /> đủ, cơ sở vật chất ngày càng tăng trưởng.<br />  Bản thân cũng được nhà trường tạo điều kiện đi dự  các lớp tập huấn, bồi <br /> dưỡng kiến thức chuyên môn thông qua các đợt chuyên đề  do phòng, trường tổ <br /> chức và được học hỏi qua thăm lớp, dự giờ của đồng nghiệp nên đã tích lũy một <br /> số kiến thức nhất định khi tổ chức cho trẻ hoạt động vui chơi, đặc biệt là các trò  <br /> chơi học tập. Bản thân luôn hiểu rõ được đặc điểm tâm lý, nhận thức của trẻ. <br /> Ở  trường cô giáo với vai trò là người mẹ  hiền thứ  hai của trẻ  tôi luôn có tấm <br /> lòng bao dung, độ  lượng phải coi trẻ  như  con của mình, luôn tâm huyết với <br /> nghề, có ý thức học tập nâng cao trình độ  chuyên môn về mọi mặt, luôn tìm tòi <br /> nghiên cứu các tài liệu, sáng tạo linh hoạt trong việc giảng dạy, có ý thức phấn <br /> đấu vươn lên.<br /> Phụ  huynh quan tâm, đặc biệt là phụ  huynh nhận thức rõ tầm quan trọng <br /> của việc phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 5 ­ 6 tuổi qua trò chơi học tập <br /> và rất quan tâm đến việc học tập của các cháu.<br /> Môi trường tập thể chị em đoàn kết, yêu thương, quan tâm giúp đỡ lẫn nhau <br /> trong công việc. Cùng nhau trao đổi kinh nghiệm từ đó rút ra những bài học kinh <br /> nghiệm cho bản thân.<br /> b. Khó khăn:<br /> Phần đông gia đình trẻ làm nghề nông, cuộc sống còn nhiều khó khăn, mọi <br /> người bận bịu với công việc đồng áng nên việc chăm sóc, giáo dục trẻ  chưa  <br /> được coi trọng. Việc giáo dục trẻ  còn theo lối cứng nhắc, gò bó khô khan tạo <br /> cho trẻ sự nhàm chán vì vậy trẻ chưa thực sự tham gia hoạt động, chưa tích cực <br /> chủ  động thực hiện các nhiệm vụ  của mình để  tìm ra kết quả, còn phụ  thuộc <br /> vào cô giáo.<br /> Một số phụ huynh chưa hiểu được tầm quan trọng của giáo dục mầm non, <br /> chưa thực sự quan tâm đến việc tổ chức cho trẻ chơi, chưa biết được lợi ích của <br /> trò chơi học tập đối với trẻ.<br /> Diện tích phòng học còn chật hẹp.<br /> Qua khảo sát tình hình đầu năm để biết được mức độ  khả năng của trẻ khi <br /> tham gia vào hoạt động nhằm phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ, kết quả <br /> như sau:<br /> * Trình độ nhận thức của trẻ:<br /> Qua khảo sát thực tế ban đầu tôi nhận thấy việc phát huy tính tích cực nhận  <br /> thức của trẻ qua trò chơi học tập còn nhiều hạn chế, cụ thể như sau:<br /> Trẻ  tuy cùng độ  tuổi nhưng có cháu sinh đầu năm, cháu sinh cuối năm nên <br /> nhận thức của trẻ chưa đồng đều, hoạt động của nhiều trẻ còn chậm, nhút nhát,  <br /> chưa tự tin.<br />  ­ 55 ­ 60% trẻ có kỹ  năng nghe, hiểu lời của người khác và nói cho người  <br /> khác hiểu.<br /> ­ 47 % trẻ  có hứng thú với nhiệm vụ  nhận thức, thể  hiện lòng ham hiểu  <br /> biết về thế giới xung quanh, thích khám phá, tham gia, hoạt động cùng cô và các  <br /> bạn.<br /> ­ 45% trẻ  có một vài biểu hiện của tính tự  chủ  và có sáng kiến, chủ  động <br /> tìm kiếm, lựa chọn phương thức giải quyết những nhiệm vụ đặt ra.<br /> ­ 40 ­ 42% trẻ có kỹ năng vận dụng những điều đã biết vào trong điều kiện,  <br /> hoàn cảnh mới và xử  lý thông tin nhận được bằng các thao tác tư  duy như  so  <br /> sánh, phân tích, tổng hợp và khái quát hóa.<br /> ­ 45 ­ 47% trẻ biết tập trung chú ý để hoàn thành nhiệm vụ được giao.<br /> * Trình độ nhận thức của phụ huynh<br /> Nhận thức về tầm quan trọng trong việc giáo dục trẻ ngay từ lứa tuổi mầm  <br /> non của phụ huynh chưa đồng đều. <br /> Phụ huynh chưa chú ý đến việc phát huy tính tích cực cho trẻ thông qua trò <br /> chơi học tập.<br /> Với tình hình thực tế  của lớp tôi phụ  trách như  vậy nên tôi băn khoăn lo <br /> lắng suy nghĩ, tìm tòi “Một số  biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của  <br /> trẻ 5 ­ 6 tuổi qua trò chơi học tập”<br /> Xuất phát từ tình hình trên của lớp nên bản thân tôi mạnh dạn đưa ra một số <br /> giải pháp như sau:<br /> 2. Các giải pháp:<br /> 2.1. Xây dựng môi  trường chơi  đa dạng, hấp dẫn và  mang tính phát  <br /> triển:<br /> Để  xây dựng môi trường chơi mang tính phát triển thì giáo viên xây dựng <br /> môi trường sao cho đảm bảo an toàn, vệ  sinh, thuận tiện, hấp dẫn có sức lôi <br /> cuốn trẻ  tham gia chơi, thường xuyên thay đổi, bổ  sung, làm mới phù hợp với <br /> nội dung chơi của trẻ, tạo điều kiện cho trẻ bộc lộ tính chủ động, độc lập, sáng  <br /> tạo của trẻ  trong khi chơi. Nhờ  có sự  bổ  sung, thay đổi đồ  chơi, vật liệu chơi <br /> cho trẻ  một cách thường xuyên giúp trẻ  có điều kiện tiếp xúc với đồ  chơi, tạo  <br /> cho trẻ cơ hội được chơi, được biến đổi vật liệu chơi, tạo ra đồ  chơi cho mình,  <br /> cho nhóm chơi. Chính cái đó tạo cho trẻ có hứng thú chơi, giúp trẻ tích cực, chủ <br /> động tham gia vào trò chơi góp phần phát triển tính tự  lập và sáng kiến của trẻ <br /> trong trò chơi.<br /> Về việc xây dựng môi trường chơi cho trẻ tôi luôn bố trí chổ chơi rộng rãi, <br /> hợp vệ sinh, có lối đi lại để trẻ có thể chơi một mình hoặc chơi theo nhóm. Tôi  <br /> luôn sưu tầm, cung cấp cho trẻ  nguyên vật liệu, đồ  dùng, đồ  chơi, tài liệu học <br /> tập, phương tiện máy móc để phục vụ trò chơi một cách sinh động.<br /> Đồ  chơi  ở  các góc phải để  vừa tầm với trẻ  để  trẻ  dễ  lấy, thuận tiện cho  <br /> trẻ sử dụng. Đặc biệt là đồ dùng đồ chơi phải đảm bảo toàn với trẻ, sắp xếp đồ <br /> chơi theo trạng thái mở để kích thích trẻ hứng thú chơi. Đồ  dùng đồ  chơi có ký  <br /> hiệu kèm theo, cô bố  trí các đồ  dùng đồ  chơi, tài liệu đa dạng phong phú, sinh <br /> động tránh bày quá niều làm phân tán trẻ khi chơi.<br /> 2.2. Sưu tầm và xây dựng nguồn trò chơi học tập phong phú, đa dạng  <br /> phù hợp với trẻ theo chủ đề.<br /> Như chúng ta đã biết trò chơi học tập đóng vai trò quan trọng trong quá trình <br /> nhận thức của trẻ. Qua trò chơi trẻ  được cũng cố  kiến thức trên tiết học một <br /> cách tự nhiên, nhẹ nhàng. Chính vì vậy trò chơi càng nhiều, càng đa dạng phong <br /> phú thì càng tạo điều kiện cho trẻ được chơi, được trải nghiệm, khám phá, cung  <br /> cấp cho trẻ những biểu tượng về cuộc sống xung quanh, tạo hứng thú cho trẻ và <br /> kích thích trẻ cố gắng, nổ lực hoàn thành nhiệm vụ được giao. Khi lựa chọn trò <br /> chơi học tập tôi chú ý các điều kiện sau:<br /> + Trò chơi phải mang tính học mà chơi, chơi mà học.<br /> + Trò chơi phải phù hợp với lứa tuổi, phù hợp với nhận thức của trẻ.<br /> + Trò chơi phải tạo điều kiện tốt cho trẻ phát triển trí tuệ<br /> + Trò chơi  đưa ra đòi hỏi sự  cố  gắng về  trí tuệ, nổ  lực vượt qua một số <br /> khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ được giao.<br /> + Trò chơi thoải mái, hấp dẫn có sức cuốn hút với trẻ.<br /> Ví dụ: Qua đề  tài “Làm quen một số loại quả”  ở  chủ đề  thế  giới thực vật <br /> tôi lựa chọn trò chơi “Chiếc túi kỳ lạ”. Với trò chơi này tôi cho trẻ chỉ sờ tay vào  <br /> túi và chọn quả  theo yêu cầu của cô, qua yêu cầu như  vậy trẻ  sẽ  tư  duy, suy  <br /> nghĩ, sờ mó để cho quả theo yêu cầu của cô.<br />  + Giáo viên tự nghĩ ra trò chơi học tập hoặc sưu tầm chúng trong dân gian,  <br /> trong các tài liệu mầm non theo các chủ đề<br /> Ví dụ: Trò chơi câu đố và giải đáp (Hãy hãy đoán xem, tìm ra chổ nào sai….) <br /> Trò chơi ghép tranh hoàn chỉnh từ nhiều phần theo mẫu cho trước hoặc theo  <br /> trí tưởng tượng, sáng tạo của trẻ (Ghép tranh theo mẫu, ghép tranh tự  do theo ý <br /> thích, trò chơi kể chuyện theo tranh…)<br /> 2.3. Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý, nhu cầu nhận thức của trẻ.<br /> Trong năm học này trẻ  của lớp tôi có nhiều cháu nhút nhát, không tự  tin <br /> tham gia các hoạt động ở trong lớp. Để thu hút sự chú ý của các cháu, trước tiên <br /> chúng tôi tìm hiểu mong muốn, sở thích của các bé và cùng bé đề  ra những quy <br /> định chung của lớp như “Mạnh dạn tham gia chơi với bạn, đoàn kết với các bạn, <br /> nhường đồ  chơi cho bạn”. Đến cuối tuần chúng tôi tập trung trẻ  lại cho trẻ  tự <br /> nhận xét xem mình đã thực hiện tốt nội quy chưa. Bé nào tiến bộ  sẽ  được một  <br /> phiếu bé ngoan, được cô ghi tên  ở  bảng vàng bé ngoan của lớp, còn những bé <br /> chưa thực hiện được tốt nội quy thì vẫn phải phấn đấu bao giờ ngoan mới được  <br /> thưởng.<br /> Lớp tôi cũng có một số  trẻ  sức khỏe yếu, hay nghỉ  dài ngày. Vì vậy, trẻ <br /> không mạnh dạn tham gia vào các trò chơi cùng các bạn. Để giúp các cháu mạnh  <br /> dạn, thích đi học đến lớp, chúng tôi lôi cuốn trẻ vào các hoạt động tập thể, khéo  <br /> léo gợi ý những trẻ mạnh dạn tham gia vào trò chơi cùng các bạn như  cùng vẽ <br /> tranh, cùng chơi, làm đồ  chơi…dần dần các bé đã quen hơn với môi trường tập <br /> thể và thích đi học….<br /> Bên cạnh đó để phát huy được tính tích cực nhận thức của trẻ thì trước hết <br /> mỗi giáo viên phải hiểu đươc đặc điểm tâm lý, nhu cầu nhận thức và hoàn cảnh  <br /> của trẻ. Vào đầu năm học, tôi đã tổ  chức nhiều hoạt động, nhiều trò chơi và <br /> theo dõi quá trình hoạt động của trẻ, đặt ra câu hỏi để  trẻ  trả  lời, quan sát sự <br /> hứng và tập trung của trẻ và kết quả của trẻ đạt được bao nhiêu.<br /> Ví dụ: Khi cho trẻ chơi trò chơi với các con vật, cô chú ý quan sát xem trẻ có <br /> hứng thú chơi hay không. Cô đặt ra câu hỏi để  trẻ  phát triển nhận thức, tư duy  <br /> của mình và tìm ra câu trả lời: Các con đang chơi với các con vật gì? Con vật đó  <br /> sống  ở  đâu ? Con vật đó đẻ  con hay đẻ  trứng ?...Qua câu trả  lời của trẻ  tôi có  <br /> thể phân tích cho trẻ hiểu thêm và từ đó trẻ khắc sâu được kiến thức của mình.<br /> Đặc biệt hoàn cảnh gia đình có vai trò rất quan trọng đối với trẻ, những trẻ <br /> được sống trong gia đình đầy đủ vật chất, được sự quan tâm chăm sóc giáo dục  <br /> thì trẻ có điều kiện phát triển về đặc điểm tâm sinh lý, phát triển nhận thức, tư <br /> duy. Từ  đó trẻ  chủ  động thực hiện công việc, tính tích cực nhận thức của trẻ <br /> được nâng lên. Những trẻ có hoàn cảnh khó khăn, ít được quan tâm chăm sóc của  <br /> người lớn hoặc quan tâm chưa đúng khoa học nên khả  năng thụ  động, tính tích <br /> cực nhận thức của trẻ còn nhiều hạn chế.<br /> Để  tạo điều kiện cho trẻ  phát huy tính tích cực trong mọi hoạt động làm  <br /> tiền đề cho trẻ phát triển tâm sinh lý của trẻ sau này tôi đã vạch ra kế hoạch tổ <br /> chức nhiều trò chơi, khuyến khích trẻ tham gia nhằm góp phần phát triển cho trẻ <br /> một cách toàn diện.<br /> 2.4. Lập kế hoạch tổ chức cho trẻ chơi<br /> Việc lập kế hoạch cho trẻ chơi là khâu đầu tiên không thể thiếu được trong  <br /> công tác tổ chức trò chơi học tập, nó có vai trò định hướng trong hoạt động của <br /> cô và trẻ  nhằm phát huy tính độc lập chủ  động của trẻ. Dựa vào tình hình của  <br /> lớp và kế hoạch chung của nhà trường, tôi đã xây dựng kế hoạch cả năm, tháng, <br /> chủ đề, tuần, ngày cụ thể. Được sự đồng ý của ban giám hiệu tôi phân công cụ <br /> thể nội dung, phần hành công việc cho giáo viên trong lớp. Dựa vào những nội  <br /> dung đã đề ra để đánh giá lại những việc đã làm được và chưa làm được để rút  <br /> kinh nghiệm cho các chủ đề sau.<br />      Khi lập kế hoạch tổ chức chơi cho trẻ  ở lớp cần đảm bảo một số  yếu  <br /> tố sau: Xác định mục đích yêu cầu của trò chơi. Đây là phần quan trọng nhất và  <br /> căn cứ  vào khả  năng chơi thực tế  của trẻ. Lựa chọn nội dung, hình thức chơi  <br /> linh hoạt phù hợp mục đích, yêu cầu đặt ra. Sắp xếp nội dung chơi có hệ thống, <br /> nâng dần mức độ  khó của chúng đối với trẻ. Phương tiện cần thiết như  địa <br /> điểm chơi, thời gian chơi và đồ dùng đồ chơi, vật liệu chơi…<br /> Điều đáng lưu ý là việc lập kế hoạch tổ chức cho trẻ chơi nhằm phát triển  <br /> khả năng chơi, phát huy được tính tích cực tham gia chơi của trẻ.<br /> Ví dụ: Chủ đề “Phương tiện giao thông” chọn trò chơi “Về  đúng bến”. Qua  <br /> trò chơi này giúp trẻ biết được nơi hoạt động của xe máy, xe ô tô, xe đạp đi trên  <br /> đường bộ, ca nô, tàu thủy đi lại dưới nước và máy bay bay trên trời… <br /> 2.5. Kết hợp biện pháp dùng lời với biện pháp trực quan và biện pháp  <br /> thực hành trong quá trình tổ chức cho trẻ chơi.<br /> Như chúng ta đã biết việc kết hợp các biện pháp bằng lời nói với biện pháp <br /> trực quan cùng với thực hành trải nghiệm đóng vai trò hết sức quan trọng trong  <br /> việc tổ  chức cho trẻ  chơi trò chơi học tập  ở  trường mầm non. Cần có sự  kết <br /> hợp các biện pháp để có sức lôi cuốn trẻ, tạo hứng thú, giúp trẻ dễ dàng lĩnh hội <br /> nhiệm vụ nhận thức từ đó góp phần phát triển nhận thức cho trẻ.<br /> Giáo viên là người chỉ  dẫn, giảng giải bằng ngôn ngữ  nhẹ  nhàng tác động <br /> sâu sắc đến suy nghĩ và hành động của trẻ, lời nói của cô giáo tạo cho trẻ có khả <br /> năng nghe và hiểu người khác nói và dạy cho trẻ  cách nói chuyện cho người  <br /> khác hiểu ý của mình. <br /> Bản thân tôi không chỉ cung cấp đầy đủ cho trẻ về điều kiện cơ sở vật chất <br /> mà còn tổ  chức hướng dẫn trẻ  cách chơi, cùng tham gia chơi với trẻ, khuyến <br /> khích, động viên giúp trẻ phát triển, tìm tòi, giải quyết vấn đề trong khi chơi. <br /> Khi tổ chức trò chơi cô có thể đứng ngoài bao quát trẻ, nếu trẻ khá thì cô chỉ <br /> cần dùng lời gợi ý để trẻ tự kiểm tra, tự làm. Còn trẻ yếu thì cô cùng hoạt động  <br /> với trẻ, không được làm thay trẻ.<br /> Ví dụ: Cho trẻ chơi “Đoán các con vật qua sự miêu tả bằng lời”<br /> Mục đích trẻ  biết được đặc điểm cấu tạo, và tên gọi của một số  con vật  <br /> quen thuộc. Qua trò chơi này trẻ  sẽ  nhớ  lâu hơn về  đặc điểm, cấu tạo, môi <br /> trường sống…<br />  2.6. Tăng cường tổ chức cho trẻ chơi với các hình thức chơi khác nhau  <br /> (cá nhân, nhóm, tập thể) và cho trẻ tự tổ chức chơi dưới nhiều hình thức.<br /> Việc tăng cường cho trẻ  chơi với nhiều loại trò chơi học tập với các hình  <br /> thức chơi khác nhau nhằm thực hiện một số  mục tiêu giáo dục nhất định như <br /> cũng cố  kiến thức, hình thành kỹ  năng thực hành chơi, phát triển tính độc lập,  <br /> phát triển năng lực nhận thức, tư duy của trẻ.<br /> Mặt khác cần cho trẻ chơi trò chơi dưới nhiều hình thức khác nhau nhằm <br /> hình thành và phát triển kỹ năng chơi của trẻ. Có kỹ  năng chơi trẻ mới tự chơi,  <br /> tự  vận dụng những cái đã biết vào hoàn cảnh mới. Từ  đó trẻ  lĩnh hội được <br /> những kiến thức, kinh nghiệm tạo điều kiện tích cực cho trẻ  chủ  động và có  <br /> sáng kiến trong khi chơi.<br /> Giáo viên cần xác định rõ mục tiêu của buổi chơi, tạo môi trường chơi và  <br /> chọn thời điểm thích hợp, thời gian cho trẻ chơi. Lựa chọn trò chơi phù hợp với  <br /> các nhóm, cá nhân… Trước khi chơi cô giáo cần cung cấp thêm kinh nghiệm  <br /> bằng cách trò chuyện, đàm thoại giúp trẻ có một số biểu tượng về thế giới xung <br /> quanh.<br /> 2.7. Phối hợp với phụ huynh<br /> Có thể  nói rằng biện pháp phối hợp với phụ  huynh là một biện pháp hết  <br /> sức quan trọng nhằm đem lại hiệu quả cao đối với sự nhận thức của trẻ. Thông <br /> qua việc trò chuyện với gia đình khi đón trẻ, trả  trẻ, trong các buổi họp phụ <br /> huynh tôi đã trao đổi để  phụ  huynh biết tầm quan trọng của việc phát huy tính  <br /> tích cực nhận thức thông qua trò chơi học tập, nó góp phần phát triển trí tuệ, qua  <br /> đó trẻ học được những cái hay, cái đẹp, biết yêu lối sống lành mạnh, ghét những <br /> thói hư  tật xấu, giúp trẻ  phát triển một cách toàn diện, hài hòa, tích lũy được <br /> những kinh nghiệm sống, làm nền tảng vững chắc cho trẻ bước vào lớp một.<br /> Trong bảng thông tin của lớp  tôi tuyên truyền với phụ huynh về những nội  <br /> dung, yêu cầu của giờ  hoạt động nói chung và trò chơi học tập nói riêng. Phụ <br /> huynh cần tổ chức cho trẻ những trò chơi học tập đơn giản cũng góp phần phát <br /> huy tính tích cực nhận thức cho trẻ.<br /> Hiểu được ý nghĩa của hoạt động này phụ huynh sẽ tạo mọi điều kiện tốt <br /> nhất như đóng góp nguyên vật liệu phục vụ cho việc làm đồ  dùng đồ  chơi, tạo <br /> điều kiện tốt nhất cho trẻ chơi và vui chơi cùng trẻ. <br /> 2.8. Thường xuyên kiểm tra, đánh giá kết quả chơi<br /> Đánh giá kết quả  chơi trò chơi học tập của trẻ  có một vai trò quan trọng  <br /> then chốt của quá trình tổ chức trẻ chơi. Dựa trên kết quả đánh giá đó giáo viên <br /> có thể  xác định được chất lượng và hiệu quả  của những biện pháp sử  dụng, <br /> phát hiện ra những thiếu sót, tồn tại của chúng để  từ  đó điều chỉnh và khắc <br /> phục, đưa ra kế hoạch mới.<br /> Khi đánh giá kết quả chơi, bản thân tôi đã xây dựng những tiêu chí đánh giá <br /> trẻ nhất định. Thu thập thông tin xác định những hiểu biết, kỹ năng chơi của trẻ. <br /> So sánh kiến thức và kỹ năng hiện tại của trẻ với mức độ trước đó.<br /> 3. Kết quả đạt được<br /> Với những biện pháp như  vậy cuối học kỳ  I lớp tôi đã đạt được kết quả <br /> đáng phấn khởi:<br /> a. Đối với trẻ:   Chất lượng giáo dục trên trẻ  tăng lên rõ rệt. Tỷ  lệ  trung  <br /> bình trở lên đạt 97%. Trong đó, tỷ lệ khá giỏi chiếm 70 ­ 75%<br /> 95% trẻ  trẻ  có hứng thú với nhiệm vụ  nhận thức, thể  hiện lòng ham hiểu <br /> biết về thế giới xung quanh, thích khám phá, tham gia, hoạt động.<br /> 90 ­ 92% trẻ  có biểu hiện của tính chủ  động và tự  lập như  có sáng kiến, <br /> chủ  động tìm kiếm, lựa chọn phương thức giải quyết những nhiệm vụ đặt ra, <br /> biết tự kiểm tra kết quả của trò chơi.<br /> 100% trẻ  có kỹ  năng nghe, hiểu lời người khác nói và nói cho người khác <br /> hiểu tốt hơn.<br /> 85% trẻ có kỹ năng vận dụng những điều đã biết vào trong điều kiện, hoàn <br /> cảnh mới và xử  lý thông tin nhận được bằng các thao tác tư  duy như  so sánh, <br /> phân tích, tổng hợp và khái quát hóa<br /> 85% trẻ tập trung chú ý và nổ lực cố gắng vượt qua khó khăn để hoàn thành <br /> nhiệm vụ được giao.<br /> b. Đối với giáo viên: <br /> Nắm chắc phương pháp, tự  tin, linh hoạt hơn trong các tiết dạy. Bản thân <br /> biết lập kế  hoạch và thực hiện phù hợp với độ  tuổi mà mình phụ  trách, nắm <br /> vững đặc điểm tâm sinh lý của trẻ  lớp mình phụ  trách để  từ  đó đưa ra những  <br /> biện pháp giáo dục trẻ tốt hơn.<br /> Có được nhiều trò chơi  sinh động, hấp dẫn để tổ chức cho trẻ chơi<br /> Đúc rút được nhiều kinh nghiệm cho bản thân, được phụ  huynh và đồng <br /> nghiệp tin tưởng.<br /> c. Đối với phụ huynh: <br /> Bản thân tôi cũng đã nâng cao nhận thức cho phụ  huynh về  việc giáo dục  <br /> cho trẻ theo nguyên tắc “Học mà chơi, chơi mà học” và nhận thức được vai trò  <br /> của trò chơi trong việc giáo dục phát triển nhân cách cho trẻ. Phụ huynh rất quan  <br /> tâm, phấn khởi, thường xuyên chăm lo, trao đổi hỏi thăm tình hình của con em  <br /> mình, làm cho phụ huynh tin tưởng yên tâm khi đưa con đến trường<br /> * Bài học kinh nghiệm<br />  Qua việc thực hiện đề  tài “Một số  biện pháp phát huy tính tích cực nhận  <br /> thức của trẻ  5 ­ 6 tuổi qua trò chơi học tập”, bản thân tôi rút ra một số  kinh <br /> nghiệm sau:<br /> Xây dựng kế  hoạch tổ  chức cho trẻ  chơi phải đảm bảo các yêu cầu giáo <br /> dục có tính mục đích, tính định hướng, tính phát triển, tính thực tiễn.<br /> Phải nắm vững đặc điểm tâm sinh lý của trẻ để  chọn trò chơi phù hợp với  <br /> độ tuổi, phù hợp với nhận thức của trẻ.<br /> Giáo   viên   không   ngừng   học   tập,   bồi   dưỡng   kiến   thức   về   chuyên   môn <br /> nghiệp vụ.<br /> Chuẩn bị  đầy đủ  các điều kiện, phương tiện để  tổ  chức trò chơi học tập <br /> một cách có hiệu quả.<br /> Tích cực lồng ghép tổ chức cho trẻ học mà chơ qua trò chơi học tập ở mọi  <br /> lúc, mọi nơi vào tất cả các giờ hoạt động.<br /> Giáo viên phải linh hoạt sáng tạo tạo ra những tình huống có vấn đề, tính <br /> tìm kiếm và cuốn hút trẻ vào trò chơi ấy.<br /> Thường xuyên sưu tầm và xây dựng nguồn trò chơi đa dạng, phong phú theo <br /> chủ đề.<br /> Phối hợp, thống nhất với phụ huynh về nội dung, cách tổ  chức hoạt động <br /> vui chơi cho trẻ. Đồng thời phối hợp với phụ huynh để sưu tầm các nguyên vật  <br /> liệu, phế thải làm đồ chơi cho trẻ.<br /> Thường xuyên đánh giá, kiểm tra kết quả chơi.<br /> Làm được những điều trên thì mới nâng cao việc phát huy tính tích cực <br /> nhận thức cho trẻ 5 ­ 6 tuổi qua trò chơi học tập.<br /> <br /> III. PHẦN KẾT LUẬN<br /> 1. Ý nghĩa của đề tài:<br />        Có thể  nói rằng việc “Phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 5 ­ 6  <br /> tuổi thông qua trò chơi học tập” là sự kết hợp của nhiều biện pháp, chúng hoàn <br /> thiện và hỗ trợ cho nhau. Đó là mối quan hệ hợp tác giữa cô và trẻ, giữa các trẻ <br /> với nhau, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý, đặc biệt là hoạt động nhận thức <br /> của trẻ 5 ­ 6 tuổi, từ đó giúp trẻ hoàn thành nhiệm vụ đã được đặt ra.<br /> Qua trò chơi học tâp trẻ  được học mà chơi, chơi mà học. Đặc biệt nhờ  có  <br /> sự hỗ trợ tích cực của cô giáo mà trẻ có thể tự giải quyết những vấn đề  mà trẻ <br /> không thể  tự  làm được. Những niềm vui vô bờ  do kết quả  chơi mang lại giúp  <br /> trẻ phát triển toàn diện nhân cách của mình. Chỉ có trò chơi trẻ mới phát huy hết <br /> tính tích cực, chủ động của mình một cách toàn diện. Thông qua đó trẻ vươn lên  <br /> khám phá tìm tòi thế giới xung quanh để làm thỏa mãn nhu cầu nhận thức và nhu <br /> cầu chơi của trẻ. <br /> Việc phát huy tính tích cực nhận thức cho trẻ  5 ­ 6 tuổi thông qua trò chơi  <br /> học tập có ý nghĩa vô cùng quan trọng và hết sức cần thiết. Trò chơi học tập <br /> không chỉ dạy cho trẻ trí thông minh, lòng dũng cảm mà còn giáo dục trẻ  tự  tin <br /> vào bản thân, tính hài hước, tính tổ chức, tính kỷ luật cao.<br /> 2. Kiến nghị, đề xuất:<br /> Với việc phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ mẫu giáo 5 ­ 6 tuổi qua trò <br /> chơi học tập là việc làm thật không hề đơn giản. Để trẻ đạt được kết quả như <br /> mong muốn tôi mạnh dạn đề xuất một số vấn đề sau:<br /> * Đối với giáo viên:<br /> Giáo viên phải thực sự  yêu nghề  mến trẻ. Nắm rõ đặc điểm tâm sinh lý <br /> của trẻ ở độ tuổi mà mình phụ trách.<br /> Lập kế hoạch tổ chức cho trẻ khám phá khoa học một cách cụ thể rõ ràng <br /> và phù hợp với độ tuổi và có sự phối hợp với các giáo viên khác trong lớp.<br /> Sưu tầm nguồn trò chơi phong phú, thường xuyên làm mới trò chơi, đồ <br /> dùng đồ chơi phải đẹp hấp dẫn lôi cuốn được sự chú ý của trẻ.<br /> Tổ chức cho trẻ chơi ở mọi lúc mọi nơi.<br /> * Đối với phụ huynh:<br /> Cần quan tâm hơn nữa đến việc phát huy tính tích cực nhận thức của con  <br /> mình, thường xuyên trao đổi với giáo viên về  khả  năng nhận thức của trẻ  để <br /> cùng với giáo viên thực hiện tốt các hoạt động giáo dục cho trẻ..<br /> Phụ  huynh quan tâm đóng góp nguyên vật liệu để  làm đồ  dùng đồ  chơi <br /> phục vụ cho các hoạt động của trẻ.<br /> * Đối với phòng ­ sở:<br /> Tổ chức các buổi tập huấn về chuyên môn cho giáo viên<br /> Cung cấp thêm các trang thiết bị, đồ  dùng đồ  chơi phục vụ  công tác giáo <br /> dục trẻ.<br /> Với nhận thức của tôi trong khi viết đề  tài không tránh khỏi những thiếu  <br /> sót. Tôi kính mong sự  góp ý giúp đỡ  tận tình của các đồng chí trong hội đồng <br /> khoa học nhà trường, phòng giáo dục để bản thân tôi có nhiều kinh nghiệm hơn  <br /> trong việc phát huy tính tích cực nhận thức cho trẻ  5 ­ 6 tuổi qua trò chơi học <br /> tập, đáp ứng với nhu cầu giáo dục trong giai đoạn hiện nay.<br />